Libri epidemiorum Hippocratis primus, tertius et sextus / cum Galeni in eos commentariis. Jo. Vassaeo interprete

751쪽

COMMENTA Rrvs v. Me secretum contineat. Tu autem qui in his resam commentariis, ammum I me conuerte

dii sermonem exoribor morbos alimenti,umpe iue, ito,ium Tuuli, tum Quanto fo- menti A mi cataplasmatis cis Ageri vita venae incisone, ' caeteri liuiusnodi ara ait, non fallituro cui neque is qui morbos et rara an dici asserit, neque qui medicinalem rem aegrorum curatricem pronuntiat. Quemadrodum autemnisi haec dicit, non dit mendax e petime uiscueque qui naturam in animali sa ute omina fuere existimat. I inc t(s uti r lim a morbcs prima curet, maximirum euidenter hominem sanauerit fidei est sh et dens multos,aut mole Ios per rium, vel venire rae vomitum evacuans humores trivianam ita

velorum ominum qi a fauitate facere dixi r, primum dis uitute exi tat, vel feci indum,

is e tertium,ut coii Meretur es coiisentalitam: uti Dirum quod alia viaim accedant per Duae morbi curantur,quorum omnium orditiem tu ia

etelius quidem dici nati, ram morbo: Ma- autem medicitiam oe Medi cum,uerauitque in intrum, senae se io-- peream is Cum funguinis uorem. Sed rum qui volet coit u coferreasquid texto- domus ora Iri florem sinum Tiseria rum, quosdam alios arisces quoru m piscit

752쪽

r o I, E T M E PINM HI P. utimur ad eorum iniurationem quae homini abus ad sanitatem a parantur. erum ex talibus ouMam remediorum materiae non remedia exi 'stunt, alia vero opem ferentibulis in Trument i idonea. Auxilia autem iit per eos conueniet sti tempore, ut oportet ipsis utuntur. Nems icum vinum ipsis exhibitum iuuerit, exhibiticii sim auxilium,' si vero intempestiue exhibi itum fuerit ebrii vel phrenitim parit, is mox ibosa causa non salubras,nes auxilium. tur causa est ei ierationis auxilis uiscilicet term ptu reperit sed quemnam hunc vocant Graeci is ne quodiae M est, medicum vocent i u iad conida omnibu3. Q st, Messicus vino Vi

sanitatem,tum naturalem tum eam qua acqui

ritu principalior exi lat. Valentibu sequidem auxilio est vinum, si tempore modo bibatur, sinat item re morbo sim oportet ingestumst in dicus vero non quo anima iit, esse sibi ei

Zons Laus, vel bipes,vel rationali ,vel ciuili , eran

iri. m. Nam si per illa cognosceretn

fit ut 'Iedicorum ars perquam sunt Medici dignitate Medici, superiorst. Nempe huitu vir tute si morbos sanamus. Sed quam habent rationem tum materia,tum in Prumenta ad messi cis artem l ipsus, an rursum habent tum Alea dictus

753쪽

tu,tum eius qua curatur naturael ahquidem desecta omnia in animalium comporiburi sarcu,nuti sique ciem nutritione ment

fuBinem quo ieiunas alii paries, ara ,

uetu ritfingi inuonerationem uod tu inire Murconjicit alimentum consumpta

rum Grum in uinem versi neque nutriendo- vi inime non dicuntur. Nempe quemadmoad nutrienda istimenti indi et paries ma-3 praecipua inter causi sit ea diu partes numnus, ita j quae in ad ciborum

coctis an Puscationem Nes veroia est nci . heempe ad memoriam reuocare duntaxat irtutes in comentari s de facultatibus natural hm emo, snt,ombus omnia in animali per est

o videlicet exi sentesprima quid et diu

ii na lxsecranda eorunde alter triae propriorum retentrix, Malienorum excretrix,t Ebus itaque facul

754쪽

IN ET CUM EPID. HI P. A, exterius aliam alii artem sub eruire cere in mira Nempe texior radios textoria in iris nmenta, pectin saber Cinarius a parati fabra illi innario ligna, qui matera ab inc dii huicsecurim b re ment i faber ferrari ila: sino serrario prapa rat qui metalla fodit Et sane rara est Dium uars sicliui cluae nulla alia indigeat nempe vetat instrumetita, et materiam ad id quod sit idone , adparati t. In me itaque ossi rermaterias Medico a parant multa artes,quom si rursum Medicuis natura cim mini hi qui bus m. Nempe ut architectus ad murarios, sabros lignarios aliosque artisces quos iuer pramus exi sit bet, ita Medicus ad inmis ro: Si, autem rhi ratemi, id est, radicum sectorei vii ruentaris coqui, catas lasmatum admotores

qu superfundunt, I lerum exhibitores, scari catores, venarum sectores, inqui cucurbituli applicare solentes que ista nos ipsi, tum distimum, rum facim: in simile quippiam molim' remigandi crito gubernatornesque qui, Iisiummum ascendere potest , cogitescitque e

quacunq; ad nautas pertinent Pra facit.Nem,

te Imperatores ubi sepius, tum sagitta

extrudere, tum iacula vibrare, ensibusque ba iis pugnare, tum sciunt, tum faciunt. o es similiter. Sed nos quatenus ex fet rator lexander Macedo, vel Philip iram pater hac qua ad milites rertinent

755쪽

eo MMENTA Ius v. Dt,sed alterius artis auxilio quae tum imbrem triae,tum regi subserisit Et uos itas quatenus quidem Medici remediorum singulorum ualitatem cognoscimtus Paulitatem si 'to unoem utendi, qua enit vero mini Tribenam smira,cucurbitul ait nimio,atque alia munius operamur. rs itaque me emi NeZcodi-itate prior, Medicu3seruieut arti la Memministris, miniliri eorum arte qm ipsa praeparant, tum iturumenta, tum materi .e artis,atque ara ita artiscibo qui quae ad illam Oeeiant e litur artisce vero hi quae praeparantur,

tim materiss tum iis Irumentis Aursum ita et . . tabilioris,tum cogititionis,tum emta tae rati arti rem catalogum coissequuntur vltimi quidem

ad sanitatem um conseruandam,tum resarcieu- da qui cos ieras a puraiit, hi bolomaica et os formes atque alia medicinalis aritis in Tru menta. Cum ipsis autem sunt rhinoromi appella- Π, herbarii, qui bas atque alia causino i suppeditam. autem antecestum ipserum am tes,quibu superiores redita, deinde Medicus , terror ars medica,quae uisumsubseruit natu aeterea ex facultatibus naturae qua primae sunt pr.ecipue, per quas animal in vita a te absolutis imam dignitare ad optini orpori

vitam habentes, voco autem optimam vitam insanitate scilicet, nam tu morbis praua est aliae trusi Ueruiunt virtutes atque his rursum alia,

756쪽

TUM EPID. HI P. Et sane quoniam catalogum omnem necessari . dium ad sanitatem, vittamq;,tum artium tum fa cultatum, in sermone hec dicere proposui, nullo,

alibi pacto perse qui tu , ad cere . fucultatum inos Subernabitu dignitates non cunctabor. Suinti.

itaq; prima quae mediocritatem salubrem tu ammati seruant tum iu quantitate tum in qualita

lente nos aere merum ex nobi , ut imum mentarii; aequenda maletudine est demonstra-

tum. Cerum ad quantitatis correctionem, nutrixi 'am ius nobi facultas, ad qualitatis ero emerada, i tioilem res iratio, ' quae ser ictum si corpim trans iratio. Cum alitem qui debeant,ma , teria peculiari indigeant, alia quaedam est nobis facultas, quam breuis ci cons icuae doctrinaegra, tia sanguificam appellitare non fuerit malui et, cui rursum seruiens in ventre est concoctrix fa-hculias. Communes vero omnium dictarum faculitatum aliae quatuor exi iunt e quibus antea se ci sermonem, claritati Aue gratia vocavi attra, sebicem, retentricem aueratricem, em et ri- , cernes quarum volo vos meminisse, tuos nescatis V duntaxat sermonem hunc a me dici, qui na- iuram o tendat inter aries omnes primam,

maxin

757쪽

maxime praecipuam sanationi fac tricem. Natura per se impetus motionesque ci- ira intellectum reperit, ut tum nictare, una ea quibus lingua sub se uit, de quae uis ilia similia indocta existit natura, citralisciplinam quae oportet facit. naturae,id est,impetus moticu 'miauit Hippocrates, conde atque Tia 1 pem iisque naturae ad obeunda functiones dixerit, mi ita sunt, non ut nos cum iesiecti coras o facimus. Nam oua Ars uincisu ita enim di-

,bi quis clauso palpebras rursus celeri- peruerit, quod me lare diximius conses lim uper gehitis animalibus nullo doctore ne te

quod autem operario hie magnum praestit oculis diu mentum, nemo ignorat aborarent siquidem talpebrae omni vigiliarum tempore aperta uni- uelari mole; a multa inciderent. Sed quam mirabilius est naturae opus,quod negle exiit, ou vulgus solum,uerum quoque I ex Iedicis rora pauci, quanquam quotiate id lat. Nam s ero in bimatu panem ostenderis, panemq; cum

iret, usiam lingua modo mouere oporteat dotii simile huic se in aliis quas voluntarias voint motionibus ab omnibu si animalibus. Naruliquem ex artubus inscisci e voluerit, cens

758쪽

s Ex TVM EPID. HI P. spinilo facit qu anquam musculum illum abi flectatur nou. Discat Pari med si extetrili volu erit musculo extendit altero. Sed quisnahiesit muscuim,qiionam item ageres ossis mota ignorat animal quo morsetur: quo etenim moti

cognscere positi Tuae neque I ediceris in multiti lini cognita exi gunt. Sed qui uam dico muli iussini Nempe sunt musculi quos nemo ex prm: disse laribus ante nos cognouit, ut est musci Ius qui poplitem in lectit membri commili uti

inclinatus Nomines tamen omnes genis couin .

suram pro arbitrio inflectunt. Neque homi sulum talis est eperationis i ecies, veri: in qu

cateris animant:bo omnibus. Sic an nati. re virtus validior exi tit,atque omni arte exiit

lentior ad facienda ea quae animalibu3 conserit 'semiuit itaque Hippocrates motus palpeb rum qi si movemus ars ad aliam quadam actionem metitem habena res cum inquit ditium ui elare, notus item linguae tu loquendo clama:tum ea quibit subseruit lingua Nempe vocem quamulis proferre volismus, rei re ipsi ii explanationem lingua subseruit. Pu itaque cum nunc primum voces quae cum dis cultates roseruntur, audierint, ut bax,sj hiis

patim quadam verborum imitatione pro eru neque quo uam linguae musculos mouere oporta cognoscunt neque quonam modo extendere pyconueniat vel lectere vel circunferre, eis

759쪽

COMMENTARIVS m, palaic stabilire, vel ad dentes anteriores, et aliam quampiam oris partem. Cum autem dixit, qu aeuis alia similia, de voluntarijs motibus Tmonem fecit. In quibu , ut dixi animalia ipsa o on solum musculorum agitationes uti cogno e tant, sed neque musculos ipsos. tamen cum et O 'sembrum aliquod ectere vel extendere volunt, 'sesi in id facilint, veluti si tu obliquum

serre voluerint, e circumagere, vertere, ' motus aliter modo agitare. Et ideo his omnibus clamauit indocta existit natura, coe citra di-

inum quae v rtet facit. Vbcantur autem ca- rit, est, octi,qui in quaim disciplina sunt mus uti Nasicrae vero insunt et is maximae eierauecta sunt irra disciplinam, ut Thucydides in ropria siquidem irale gentia, em qui ante didiata et in ipsos nihil neque didici et postea,

orum quas confestim minimo incidebant cons is iudex optimiis eortimque quae maxime eu- aura erant optimus conieZiatori

Lacrymae, narium humiditas, sternuta Timenta, auris sordes, saliuae oris, eductio, spirituum ingressus exitusq; oscitatio, tus sis, angultus, neque eodem prorsus modo.

bi qua piime qui dixisse ibi videtur,

i prius percurrero, ita in huius diectionis transibo explanamve aduersiis eos qui libris sunt inter Ireta

760쪽

IN GEx TvM PID. HI P. Iimari. Nempe qm a praescripta diectione prius,tem separandam exit mant,oratione que omni veluti ad praenotionem pertinentes explicant: quod a principio est propositum, videtur mihi nunc per hanc totam confrinare Hippocrati I empe naturam ad hominus alutem omnia es dicere; sedere proposuerat. Exorsu itae ob ipsi ioperibus,quae in sinorum homilium corporibus icit,eas tu antecedente dictione persequutus,cox sequenter quae in morbosis siectionibus, velum sanorum, tum aegrorum corpori communibad homini salutem operatur,o tendit quon figula explicani ego quaenam, ut dixi morbosa n. sectionum propria, ' quae nam,tum satin tu aegrotantiburi communia exi iant, demon trabquae cilicet interdum quidem morbosae in ocula sectionis me uni sequatitur. 3 cum phlegmet obsidentur, interdum vero senatura redundatem excernente humorem, et in ipsorum glanii, quod reliquum est generante. Sic e mariubumiditassi, cum per eas excernuntur quae ira crebro aceruantur superflua. Sternutamenta vernaturae quidem opus perpetuo exi lunt, scd e

Hliones non solum cum iam laborauerint, sed cum quaedam ex ipsis consari coeperit, veluti oculis est et asi , id est perturbatio prurie caepe ala,quae phlegmen es miti Uiu uel dam ex