Opuscula

111쪽

DE TEMPORE

est longitudo Vbreuitas temporis,ter minati aptioremposteriore. Porro id

issem prius d posterius alid, at 3 alis

relacum,alia sortitur nomina relatu ad lepus nominatur instans siue momentu, relatum ad motum dicituris v bux , hoc est terminus motionis . Ut sese habet punctus in inea,ita in tempore momentum,d in motu terminus motionis, re quemadmodu punctus non est pars lines,sed principiti de terminus, sic mois mentum temporis de Ri,huae motus est proprius terminus . Sed rerminus est individuus, non est igitur pars nec tempori nec motus,quoniam tam vi ru quam tempusrecipiunt diuisionem: alioqui diuiduum componeretur ex partibus indiuiduis. Non est ergo mocuculum pars temporis per se,sed exac cidenti,quia accidit tempori,non ut vis,quoniam filiis est pars totius cuius

112쪽

EC PHRASIS

est filiis, sed accidit, ut est numerus: d quemadmodunt singularitas saepius assumpta, atque repetita efficit nume rum, o metitu sic ab anima momentum saepe repetitu in motu efficit tempus . Ab ipsa enim momentum prius posterius, primo numeratur in m

tu, deinde eodem momento numera rur, atque diuiditur tempus: momentum igitur in motu numeratur,aigride numerat tempus: de postquam inuenis tum est tempus, tunc tempore nume ratur motus proinde momentum continuat tempus , de druidit, hoc est,causa continuationis et diuisionis esse dicatur in tempore . Et quemadmo

dum in magnitudine punctus, prior idem subiecto est, quod posterior, mobile prius de quod posterius sed ratione differunt: nam mobile in alia atqs alia parte motus,dicitur esse aliud,

de cori

113쪽

ae Coriscus alius in foro,alius in Lyceo esse existimatur a sophistisci sic prope

modum monetentu prius est idem subiecto, quod posterius, at ratione differt:qua enim est prius in alia parte teporis numerabile,eatenus distinguitur a po/stetiori, in alia eiusdem parte . Tepus igitur terminatur duobus momentis, priore: posteriore ratione distinctis: quonia omne diuiduulfinituri rectum, uno fine non pol tetminari. Addidi re elu,quia aliqua magnitudo diuidua, ut sph ra e circulus habet unu terminu . Sed lepus est diuiduo, re finitum,ut annus,mensis,dies:N prius momentu,quod Hir, tune non est, corruptu fuisse oportuit:quia non polliunt copulari,& conciliari in druidua. Et queadmodu indiuidua simul esse no quesit,ita nequide partes teporis,nisi una cotineatur ab altera,

e messis ab anno,&dies a me .Si igitur Ecphrasis de tepore . G

114쪽

momentu sit aliquid temnoris, hoc est in tempore sit, ,epus sit numerus, necessario efficitur ut sit in numero . Esse porriin numero quippia intelligimus, aut quia sit principium, siue pars numeri, ide6o dicimus singularitate esse innumero e minore in maiori numero taut quia sit propria affectio, siue passio numeri, proinde dicimus imparitatem, de paritatem esse in numero . Aut quia

numeratur a numero,' propterea de

trem equi sunt in numero, quia nume

ro denario concinentur, at iumerari'

tu . Simili quo preonis modo aliquid dicitur esse in tepore Scob id in numero, aut quia est principi temporis, ut

imomentia, aut propria affectio, ut ori us d posterius, aut quia numeratur te' pore, ut motus . Ideo momentu priusta posterius , motus sunt in temporet motus quidem, quia repus metitur mo

115쪽

DE , Empo RE Stum, Unumerat non totu, sed partem,ta parte metitur totum, ut die primum metitur parte motus, deinde mensibus

alia partem, tum vero totum motu me

titur anno Est igitur motus in tempore, ut numerabile in numero quemadmodum dicimus belli Troianum fuissem tepore,hoc est in decem annis gestu fuisse: decennis enim est mensura belli, tabelli e si numerabile:& vicissim tempus est in motu, tanqua in subiecto: momentum vero est in tempore, ac numer ut principium,d terminus, priuato posterius, ut propria affectio. Porro esse in aliquo, non intelligimus esse idem, quod eis tun cum aliquid est: caeteroquin ita reciprocarentur, ut definitiore definitu stas reciprocarentur, prosecto qu Pres esset in quae re, etccxlv, quod est corpus vastissimu cocludere.'tur in perexiguo grano milii quonia

116쪽

tunc milium est,cu coelum cst:nam ideo coelum est in milio, quia reciprocatur. Vimiliquo rationis nod esse in tempore,non est id quod esse tun cutem pus est:quemadmodu esse in motu, aut in loco,non est id quod esse tunc, cum motus est,aut locus est: d tempus, aurmotum, aut locum esse aisquid intelli gimus:motum ergo esse in tempore iahil est aliud quam motum d tempus sis

se aliquid. Sed hoc ipsum aliquidio secro te quid aliud est,quam tepus esse

numeruinctus: Et quia tepus est iiii merus motus,ideo motus cst in numero, in tepore, ali adeo numerabili pa riter de contentus a tepore. Et quavis lepus iudicetur colanere,est tamen similius numero, quam loco: navi omni numero semper aliquis maior reperiri, test, quia crescit in immensum, sic omni tepore aliquid maius reperitur,atqui

117쪽

omni loco non potest maior reperirisis qui de nihil sit maius,& amplius octavo, supremo orbe Proinde illi no sunt

audiendi,qui vertunt in dubitationem, utru inctus sue mutatio,st in tepore,ec quod mouetur , siue mutatur, id omne moueri tepore sit necessarui mitrasais controuersia de sententia Aristote.lis possumus conuincere, nihil moueri, siue mutari,quin habeat opus tempore:

nam ut nuper dixi prius reposterius, est in tempore,sed in motu est prius ecposterius, motus igitur est in tempore. Quod auic prius Sposterius sit in tepore,illud nobis argumento est, quod diis stantia vel propinqua moment Vel procul remota est in tepore,sed prius rumpo sterius est distantia , ergo prius inpo/sterius est in tempore . Nam in tempore preterito distantia procul remota,est prioria propinqua est posterioqui talis

118쪽

lum Iliacui dicimus esse prius Pelopone

saco . Rursum in futuro, distantia pro pinqua,momento est prior,de remota est posterior . Iam vero qudd prius e posterius sit in motu,ex eo planissimi filiquddmotus est velocior, aut tardior,innaotu igitur est prius de osterius. Cui enim dubii est coelesti coibiti conuerso ne alias esse velociore alias tardiores

aut motus corporum mortalium veloci

tate in tarditate differrest ecquis non cernit testudine tardius,d segnius, eo nescius,&promptius moueri Iuda aut quia motus est velocior, tardior, ideo sequatur,at 3 efficiatur necessarii ut in ipso sit prius, reposterius ad pla,

nissime constat in certamine equorum: solemus namg equos velocioreS,appei lare priores:d tardiores rursum,poste

riores: iquidem per idem,& quale spatium, velociores prius attingant metam,

119쪽

DE TEMPORE Otardiores autem posterius. Itaque vi momentum est in tempore, quia est eius

principiti e terminus: sic quod prius, e posterius,quia est assectio inmotus, quia est numerabilis, ut pote qui sit in

numero . Ex hoc autem primo termino, ta summo principio,ati adeo temporis affectione, nos possumus uenire reliis quas affectiones,ac proprietates siue accidentia. Nam momentum quod ab Aristotele nuncupatur abis duplex est,aut enim est Wκstelae a, quod interduvertere soleo praesens, deminimum, in terdum momentum individuum . Aut est adhaetix, quod ii quis vertat dii uiduum,aut praetenti, de minimo proxiis

naum momentum,non, mea quidem sen/tentia,coarguendus erit Plaesens quide momentum continuat tempus,de disteris

minando diuidit: pro ut continuat, a stuta num algidem est quia concipitur

120쪽

putanturiob id actu est. Diuidit autepotestat hoc est cogitatione quoniam eundem comunem terminii, cogitamus esse principii futuri teporis, at eundeesse fine praeteritii hac quide ratione cessitur esse aliutat aliud momentit,hoc est diuersum,quonia tempora,x illa in

quit,sic fugiunt pariter pariter sequutur:&noua sunt semperana quod fiat ante relictu est,fitq; quod haud uerat,monient cuncta nouantur. Proinde hoe genus momenti quod est in tepore, assima lauimus punieto inlineaequonaa punctus est causa continuationis,ssimul udiuisionis lineae. Sed hoc anterest, quddpunctu in linea clarius est,at papertiunquia in linea permanet restabale est: propterea ab Aristotelicis interpreti