장음표시 사용
101쪽
Cap. V. C . .riam crassam asperam relinqui. Si vero haec urina in principio talis non fuerit , sed postea confusa evadat, indicio est morbum in pejus abire,&calorem immoderatum, qui materiam morbificam agitat&cogit, augeri;& saepε etiam aliquid maligni adesse Hic tamen semper etiam alia signa sunt observanda, &hinc colligendum, an talia fiant vi naturae , quς Vitiosorum humorum coctionem Lexpulsionem aggreditur; an vero talia contingant propter caloris praeter naturalis putredinis incrementum, virtutisque naturalis debi
Differentiae praecipuet urinarum, quae a coloribus petuntur, sunt alba, pallida, flaVa, rubra, viridis, nigra. Ad urinam albam pertinet aquosa, quae colorem aquq Alia refert item quae Vin tenui colore similis est , vel aquae pure, cui parum bilis est injectum ut nivea, quonivis habet candorem; sicuti lactea glauca , quae cornu
pellucidi imaginem refert. Urina alba redditur , vel quia nihil ipsi admiscetur , quod eam tingato vel quia corpus album ei admiscetur. Albfurinicausa ergo est cruditas: caloris imbecillitas obstructio viarum, per quas urina transit bilis cum ea falsus humor, ad alium locum translatus , ut saepe fit in febribus acutis& phrenitide magna potus copia denique calculus in renibus vel vesica , cui quod crassum est, salsum adhaerescit , quotum vero D
'Utinam lacteam reddit admixtio albae licujus sub
stantiae, sive illa sit pituita, sive pus, sive semen; haec plerumque turbida mingitur,&postea clara evadit, ma-
102쪽
ACap.Vs FuNDAMEN teria subsidens facile dignoscitur. Pallida urina stabile pallida, non sussciente quantitate , vel pauca bile flava urinae admixta. Atque ideo vel cruditatis, vel obstructionis est index. Flava urina est palearis, picea citrina, crocea Primari secunda notat calorem debilem, vel obstructionem e tertia calorem moderatum et quarta Calorem plus justo auctum . vel folliculum fellis obstructum , chinc icterum praesentem, vel futurum. Interdum tamen etiam aliae causς, praeter has urinam xingunt ut rhabarbarum, crocus, folia sennae M similia assumta. Rubra oritura sanguine, ille. Et quidem, si sanguis ruboris illius fuerit causa urina non splendet, dc cruenta dicitur, habetque colorem, qualem aqua, in qua carnes recens mactatorum anImalium sunt lotae. mingiturque vel ob apertam aliquam venam .vel ob hepatis uenum debilitatem , quae aliquam partem sanguinis, non fatis incrassati, in ureteres transmittit. Sanguis autem urina mixtus vel tenuis est,&redditurinam subrubram vel crassiis , qui copiosὰ admixtus, urinam reddit valde rubram; sin paucus , aut rubram, aut subrubram.
Quς autem abilis copia aut bile rubicundior ortum habet urina rubra, splendet, quasi flammea est. Interdum, ob copiosam bilis admixtionem rubra&crasi instar vini ex rubro nigricantis, redditur urinamve referenda est urina vinea , quae vinum rubrum colore
refert: Haec fit ab admista bile caerulea,4 mixtione big
103쪽
Cap.V. A. 87 Urina viridis fit a copia bilis aeruginosti porraceae. Viris . Huc pertinet urina oleaginosa, quae vel pinguedinem se mρ tantum in supelficie natantem habet; ex colliquatione pinguedinis oritur, atque ad disterentias a contentis petitas, est referenda vel colorem iubstantiam olei refert, ortumque ducit ab humorum excrementitiorum
qualis est bilis pallida atra, ut, pituita permixtio
Urina nigra livida redditur , interdum ob rerum gra. eXternarum admixtionem interdum ob humoris melacholici cum urina evacuationem , quae in iis accidit, qui in hene humorem melancholicum colligunt vel cum atra bilis urinae admiscetur vel cum, extincto Calore nativoru spiritibus, sanguis in vasis corrumpitur, α niger evadit. Nigra urina summi incendii, maximi periculi est ni1-cia, praecipud in principio , augmento, statu febrium in declinatione vero, pe ejusmodi urinae sine damno
Ratione odoris, urinae ali dicuntur inodorae , aliae
In odorae urinae causa est calor nativus debilis , a quo noctra. nulla fere fit concoctio , qua nullus humor serosus, aut alius excrementitius, qui odorem urinoconciliet, ipsi permiscetur. Olentes urinae vel naturaliter olent, vel foetent , vel sunt odoratae. Urinae,naturalem odorem habentes,significant calore Natura naturalem se recte habere,vi coctionem ab eo recte per 'ε Urina
104쪽
Urinae foetidae originem ducunt ex cibo , potu , aut medicamentis quibusdam assumptis, a cruditate, ciborum corruptione atque praecipue a putredine humorum, ut fit in ulceribus vesici, renum: Interdum etiam h c contingit ex diuturna urinae in vesica retentione. UGrata. Urina odorata, seu bene olens, ex nullis causis interni naturaliter oritur sed si quae talis sit, odorem illum a cibis vel medicamentis assumptis sibi comparaVit. A quantitate urina dicitur pauca, vel copiosa. Urina justo copiosior redditur: si cibi sumantur , qui multa aquosa humiditate scatent dem de si aquosum cserosum medicamentum, quod per insensibilem transpirationem discuti consuevit, in corpore retineatur madurinae vias c5fluat item si ex aliis partibus vel etiam toto Corpore vitiosi humores pervias urinarias Xpurgentur; quod in criticisi symptomaticis evacuationibus , ut de diabete accidit denique si medicamentum diureticum sit assumptum. Paucam urinam contrariς causaeessiciunt, quales sunt non tantum paucus potus, sed etiam cibi sicci assumti: deinde materia aquea per insensibilem transpirationem vel sudores dissipata , uti in ardentibus febribus saepe contingit, nec no in motu exercitio nimio item serum ad alias partes confluens ut fit in hydrops, ascite vi anas arca denique angustia vel obstructio viarum,per quas
In modo excernendi observatur dolor qui oritur vel ab urinς acrimonia , vel a viis urinariis exulceratis sitem urinae silentium, quod animadvertitur , quando ea sine sono vel strepitu, tanquam oleum, effunditur vel mingi
105쪽
Cap. V. A. 8'tur eaque colliquationis est index iam h c instar olei pinguis esse solet. Contentum urinarum est, quidquid corpulentius iontentum magis visibile urinae liquor est admixtum. Estque ' generale, vel speciale. Contenta generalia sunt, quae in omnibus fere rinis Cojureta observantur talia sunt sedimentum seu hypostasis, en o g 'c' si a. rema seu suspensio, iubecula seu nubes. Hypostasis urina est illud crassum generale contentu, 'postasiis. quod in urina versus fundum descendit, in urina subsidit. Enarorem est, quod in medio urinae suspensum con Enaeorema.
Nubes est, quod insuperiori parte urinae instar nube Nubes.
culae hqret. Tria harescontenta non semper inurinis conspiciuntur a sentia
Imo Interdum contingit, ut omnia absint quod Insanis
exactam notat sanitatem Linigris magnam cruditatem corruptionem, obstructionem , inflammationem vi magnas purgationeS. In tribus his singulis tria sunt consideranda : consistentia, Color, quantitaS. Ratione consistentiae contentum est vel crassum tenue; aequale, vel inaequale item planum seu laeve , aut divulsum. Crassum est a materia crassa. humorum crassorum Crassisnj. Copia indicatque crassorum copiam, vel ustionem ni
Tenue notat humoris tenuitatem , vel caloris imbe Ten 'eillitatem, vel statuum admixtionem.
106쪽
AEquale est, cum omnes partes contenti eandem habent tenuitatem , vel crassitiem. Nota calorem validii, humorem benignum,in salutem. Inaequale est , cum pars alia est crassior alia Significat calorem imbecillem, materiam rebellem dc evadendidissicultatem. Planum silaeve est, cum partes contenti inter se sunt contigvq. Notat idem , quod aequale. Divulsum est, cum partes a se mutuo sunt separatae. Significat idem , quod inaequale. Color contenti est vel albus, vel niger, vel flavus, vel color his vicinuS. Albus contenti color fit a calore temperato, recte
coquente atque ideo omnia bona notat. . Niger ab incendio , vel caloris nativi exstinctione Ortus, notat omnia prava, mortem nisi critice appa
Ruber est a sanguine non exacte cocto, aut rubra bile. Indicatque morbum longum, sed sanabilem. Quantitas contenti est, vel multa, vel pauca. Multa contenta oriuntur a copia materiae, in fanis cibos crudos ac ingluviem significat in morborum prin cipioi augmento humorum coctione indigentium. Copiam: in vigorei declinatione, materiam coctamiseparatam , atque salutem , si alia bona signa adsint. Pauca indicant in sanis exactam dictam S sanitatem. In qgris humores crudos, corrupto , viscerum debilitatem, inflammationem , obstructiones, materiae defectum, vel magnas evacuationes. Specialia autem contentaurinarum sunt , quae tantum
107쪽
Cap. V. A. . Itum in quibusdam urinis apparent. Eaque vel infundo, vel in medio, vel in superficie conspiciuntur ι vel matulae lateribus adhaerescunt; vel etiam cum urina confundun
In fundo haerent sedimenta farinacea , quae farinam erasitorem squam mosa, quae siquammas referunt furfuracea, quae furfuribus similia sunt; orobea, quae referunt grana orobi. Item arenulae, calculi,grum sanguinis,pus,
Farinaceum sedimentum redditur ab assato sanguine Farinace- crassiore, vel a consumptis per calorem inaequaliter car nibuS. Squam mosum autem cum solidae partes inaequaliter 2Va in
Furfuraceum est a flammea consumente febris cali Furfurace-ditate,& vesicae vel vasorum scabie 'Orobeum quoque a colli quatione proficiscitur , cum Orobeum. febris carnem Eiquefacit quod tamen quibusdam recetioribus non placet, propterea ista sedimenta vel ex scabiosa, exulcerata vesica, vel ex crudo aut melancholico humore provenire statuunt. Ego autem existimo illa sedimenta oriri, ex certa conjunctione particularum, ex quibus humores excrementitii constant, eodem modo ut sali crystalli in aquis quibusdam nasci conspici
Arenui , calculi oriuntur ex materia crasi avi Decu
lenta, quae internum coagulationis principium habens,&levem occasionem nacta sponte concrescit. Internum autem illud principium coagulationis consistit in partibus salinis, terrestribus, iiscosis, quae facile inter
108쪽
9 FuNDAMENTA Cap.V. se conglutinantur lapidis instar indurantur cum cilicet, in corpore, vel extra illud a calore debili non satis
inciditiatur, agitantur, dissolvuntur vel a nimio Calo re exsiccantur, nimiumque coguntur. Si autem arenulae excernantur cum dolore raranguria, signum est calculi. Imo si arenulae, apparere solitae, supprimantur, S dolor sentiatur in ingendo , ac urina evadat alba, ac tenuis, indicium est a renulas sup pressas in calculum concrescere. Si ero arenulae lateribus matulae, adhaereant eae in fanis significant calidiorem hepatis, renum, vel sanguinis intemperieran . In aegras vero febres ardentes vel, si febris absit, tartareos , aliosque crassos humores, in corpore redundantes.
Grume an Grumi sanguinis in urina conspiciuntur , cum ecul- cere, vel laeso, rupto, aut hiante vase , in partem, Per qu urina transit, sanguis emittitur,vi postea concrescit. Pus. Pus in urinis est, cum absces us vel ulcus latet , aut cum ex partibus superioribus , ut thorace S pulmone, pus per vias urinarias evacuatur dum illud attenuatur in minimas particulas earumque rami nonnihil tolluntur quae deinde presaone vicinarum partium M Caloris agitatione, per poros venarum , in earum avitatem impelluntur , ut chyli partes in vasa astrica S mesarai-Ca 5 postea ad cor delatae, per renes, ad vesicam dejiciuntur. Eodem modo etiam particulae substantiae corporis consumptet venis inseri excerni per urinam postant. a GD Carunculae in urinis sunt partes renum exulcerato
109쪽
est calculi vesicae si vero haec sine dolore excernatur , XCrudo renum aut vicinarum partium ulcere vel abscessu provenire est verisimile. Plerumque autem talis materia est rudimentum calculi, ideo ejus praesentiae saepe est indicium: propterea
etiam emissa saepe in lapideam duritiem coagulatur. Saepe etiam pituita, quae magna copia excernitur, Ca- cochymiae, cruditatis, in sanguine existentis est sobolesi indicium.
Vermes , in urina apparentes , oriuntur ex corrupta, Hermes.sordida,& putrescente materia. In medio urinae natant, flamenta, pilis ac telis aranea Agamenta. rum similia. Haec cum urina excreta ortum habent ex humore crassi
fori viscido, qui in renibus vel ureteribus siccatur,vi in hanc formam, ob vasorum longitudinem, vel pori angustiam,redigitur. In superficie urinae apparent bullo, spuma , corona, pinguedo. Bullaevi spuma generantur a flati, viscidae materi sin suggis Scluso, qui cum exhalare non possit, materiam in tumo-Duma. rem attollit; suntque hς bullae variorum colorum, pro natura humoris, cui flatus includitur. Corona docet quales in vasis majoribus humores con ρ ρηβ tineantur pro diversitate enim humorum diversis coloribus est praedita Atque in parte superiore urinae atque ejus circulo multa oculis possunt percipi, quae in reliquo humore cerni nequeunt:cum hi men in superficie liquo-
110쪽
9 FuNDAMENTA Cap. V. risin in ejus extrema corona aliter refringaturri traseat, quam in medio. Pinguedo, urina superficiei innatans, oritur ex adipis colli quatione, vi caloris facta atque idcirco consumptionisi colli quationis corporis est index. Urinae variantur non tantum ob varios morbos sed
etiam propter temperamentum, sexum, aetatem , anni
tempora , somnum, vigilias, exercitium, affectus animi,&ssimilia. Propter has enim causas calor corporis est vel major, vel minor, pluraque, Vel pauciora eXcrementa in eo colligi solent. Atque ita, quid ex qualibet urina fere queat cognoscidi praedici, patet per ea, quae de causis omnium differentiarum, diximus. Atque ex iis etiam sudor, sputum, vomitus facile intelligi possunt. tiistinis Ut autem urina rectum de valetudine praebeat argu-
ἡ imentum, colligenda est una vice, ubi coctio cibi jam est
si indicare peracta atque ideo matutinum tempus huic collectioni maxime solet convenires cum nec coitus, nec crapula nec inodia, nec medicamentum, aut cibus , lotium tingens, praecessit. Ea quo in vase pellucido , mediocriter lato,&, adversus injuriam frigoris, tecto , nec diutius, quam per decem vel duodecim horas est servanda. Si ea ab aere externo Conturbata fuerit , blando calore ignis est clarificanda. Denique inspicienda est, ubi contenta locum suum occupaverint, in loco mediocriter illustri
ubi vero minuta corpuscula in illa sunt observanda radi solis sunt adeundi. in e V Iam videamus quot uplicia illa sint. Signa alia sunt