장음표시 사용
151쪽
S. LVII. DE COLLECTIONE GREGORII I 1330 inues ex industria praeteriens, quae temporibus minus acc0mm0dalae Visae sunt. Auli quae tamen Decretalium c0llectiones valde utiles, et prope necessariae sunt ad eas Decretales intelligendas, quae in Gregoriana collectione receptae Sunt, pr0pterea qu0d Raymundus ex p0 testate sibi lacla inutilia et superflua resecandi, n0nnulla capita ade praecidit, et mutila n0bis exhibuit, ut ea rite percipi nequeant, nisi in antiquis c0llecti0nibus inlegram Decretalem perlegam US.
In allegandis capitibus Decretalium Gregorii I indicantur vel prima Verba capitis, X. r. cap. Venerabilem de eleci. vel numerus capitis, uti cap. I de Clericis conjug. vel prima Verba capitis et simul numerus hoc m0d0, cap. Tua nos 26 de Sponsal et Mati . quibusdam Can0nistis addi 0let vocabulum intra ex. gr. cap. Cum pridem de Pactis intra, ut nempe signiscetur caput illud extra Gratiani Decretum reperiri. Sed haec allegandi rati in desuetudinem sere abiit. S. 58.
DE SEXTO DECRETALIUM, DE CLEMENTlΝIS ET EXTRAVAGANTIBUS Post edita Greg0rianas Decretales, cum novae a R0- mauis Pontificibus Decretales prodiissent, et C0ncilia duo Lugdunensia sub Iuno ceu li 0 IV, et Greg0ri X celebrata multos canones c0ndidissent, B0uisacius VIII ex iisdem Decretalibus et cau0uibus n0vam c0llecli 0nem ordinavit. Haec n0n secus atque Greg0riana quinques libris, et e010
152쪽
dem titul0rum ordine digesta est, et vulg0 eoetus Decretalium vocatur, veluti quinque librorum Gregorianae collecti0nis appendix quaedam et complementum Ab ipso Bonifacio publicata, et legali auct0ritate munita est. Εjus capita sic allegantur: cap. uicumque, de meret in ,h0 est, capite, quod incipit Quicumque, de haereticis in Sext Decretalium. Paul p0st alia collecti subsequula est quae Clementinarum nomine venit, pr0plere quod Summus Pontifex Clemenso ex canonibus C0ucilii Viennensis, cui ipse praesuit, et ex n0nnullis C0nstituli0nibus ab se editis conficiendam curavit. In hac etiam collecti0ne ord Decretalium Gregorii X servatus est. Sed Clemens morte
praereptus c0llectionem suam edere n0n potuit. Eam laque J0annes XXI ejus Success0r in publicam luceni protulit Cilantur ejus capita h0 modo: cap. Etsi, de Rescript e Clement. hoc est, capite isi de Rescriptis ex Clemen linis vel Clement. Si furiosi de Relig. domib., nempe Clementina Si sui i0si de religiosis d0mibus. Reliquae sunt duae aliae Decretalium collectiones, quaru in altera Extrui agantium Ioannis XXII, altera X-truvagantium Communium appellatur. Pri0r viginti tantum Decretales unius J0annis XXII, altera non unius,
sed viginti quinque Pontificum Decretales ab Urbano IV
si vera inscripti sit cap. 1 de sim0u. usque ad Sixtum IV complectitur. Pri0r b exiguum Decretalium numerum uico libro, sive 14 titulis, siue librorum distincti tu abs0lvitur, alter, in quinques libros distribuitur.
153쪽
S. LVIII. DE SEXTO DECR DE CLEM ET EXTRAVAG 135 Utraque incertum auctorem habet, neque etiam sempertum est qua auctoritale utraque promulgata, ac in Coi pus uris Can0nici relata sit. Verum lamen hujusmodi travagantes praeterquam qu0d 0mmuni usu receptae suerint, e pr0pria rigine, videlicet a Summis Pontificibus, ex quibus Singulae prodierunt, vim legalem s0rtitae sunt. Extravagantes J0annis XXII sic allegantur: tran. Cum inter nonnullos Ioannis XXII de verbor.
siqnim extravagantes Ver communes ita citantur: G-truv. Rem non novam de Ol. et contumac inter com-
Itaque ex quinque hujusmodi c0llectionibus, nempe Deeret ilium Gregorii IX, Seinti Decretulium, et duarum trui agantium C0rpus uris Ecclesiastici conssalum est; nam quemadmodum Ius Civile Romanorum ubique pene gentium pro ure communi habetur , ut nimirum, Iure patrio consuetudinario deficiente, causae civiles, et reipublicae negotia eae illo diriguntur, et si quid in lege patria, aut consuetudine dubii occurrat, eae Iure Romano dilucidationem accipiat; ita quoque causae ecclesiasticae, ac exterior Ecclesiae politia Iure Canonico, tamquam Iure communi diriguntur, dirimuntur et deciduntur, et si quid spicultatis in Iure Ecclesiastico particulari, aut consuetudinario occurrat, eae illo interpretationem accipere debet, ut inquit Van-Εspen in tract hist ca-B0Π par. 8 cap. 3 . . Nam qu id ad speciales I0corum consuetudines et statuta pertinet , celebris est
Constituli Bonifacit VIII in cap. Licet de Constit in ibi: Quia Romanus Pontifex locorum specialium consue-
154쪽
136 A P. III. DE COLLECT SACROR CANONUM
tudines et statuta, cum sint facti, et in facto consistant, potest probabiliter ignorare ipsis, dum tamen sint rationabilia, per Constitutionem a se noviter editam, nisi expresse caveatur in ipsa, non intelligitur in aliquo derogare. Quo ex capite B0hemerus perperam colligit, diis Pontificium etiam in seris calli 0li 0rum subsidiarium esse, adeoque tum denique incipere uel ori talem et vim legis habere cum jus patrium vel consuetudo desuerit. Haec sententia, ut praeclare animadvertit altri eiu de
tur supposito, aut subvertit statum quaestionis. Id futile damus, quod Decretales eatenus habuerint auctoritatem et usum, quatenus non adversabantur uribus et consuetudinibus particularibus, propter communem regulam, quod leges particulares derogent universalibus; sed quis inde inferre auserit ergo Ius universale habet vim Iuris mere subsidiarii Sane consecutio pessima, e qua litterius consequi necessum foret, quod nullum Ius commune et universale sustineat vices Iuris principulis, cum nulla detur respublica, nulla provincia, quae N0n regatur quibusdam juribus, et consuetudinibus particularibus. Quis haec aequo animo sustineat Manet ergo Ius celes iusticum Decretalium in sua possessione, et illis, qui Ius particulare contrarium praetendunt, incumbet probatio.
155쪽
DE RUBRICIS, SUMMARIIS, ET GLOSSIS
In Corpore duris Can0nici praeter capita, sive can0ΠeSoccurrit ut etiam Rubricae, Summaria, et Gl0ssae Rubricae sunt tituloruin inscriptiones, ducto nomine a litteris rubris, quibus lim scribebantur. Bisariam dividuntur, videli stet in praeceptit af, et non praecei ivsts. Praeceptivae dicuntur, quae sensum persectum exhibent,eX. r. ne Sede Vacante aliquid inn0vetur. Hujusmodi rubricae allegari p0ssunt dispositive, sicut Canon istae l0quuntur hoc est vim legis habent, utpote quae a Legislat0re pr0 sectae, vel c0nfirmatae sunt. Contra Ver0 rubricae Gratiane Decreti, quia vel a Gratiano, vel abali prival li imine consectae suerunt, auctoritale legis destituuntur Rubricae n0n praecepti Vae v icantur, quae perseelum sensum n0n habent, sive quae nihil praecipiunt aut vetant, ex gr. de Consillulionibus, de es lamentis, et id genus aliae, quae idcirco tamquam leges haberi non possunt, quia nihil certi praefiniunt Attamen allegari p0ssunt declarative, qualenus declarando can0ni omnino Valent, si verba ejusdem canonis ambigua sint. Sic Glossa in cap. Cum Monasterium, ad haec canonis Verba Postulationi oratii praebuisti assensum δε inseri eo in casu non meram postulationem, sed electionem celebratam suisse, pr0plere quod canon sub rubrica de electione,
et n0n de post datione recensetur.
156쪽
138 c p. III. DE COLLECT SACROR CANONUM sub titulis, seu rubricis singulis inclusi summa lim exp0nuntur, eorumque sententiae sub uno veluti aspectu p0nuntur. Haec Summaria maximo in pretio habenda sunt, et canonibus interpretandis valde prosunt. Allamen legis vi carent, qu0d a privatis script0ribus adjecta sint. Glossarum n0mine intelligimus illas can0num interprelationes seu commentaria, quibus aut sententiae, aut verba canonum exponuntur. In C0rp0re ipsius duris ad marginem lextus c0ll0cantur, Sed privat0rum opera Xaratae SVBl, nec unquam pro lege appr0balae quam0brem tamquam privatae interpretum explanationes habendae sunt.
S. 60. D JURE NOVISSlMOJus novissimum vocamus regulas innes ecclesiasticas, quae post recensitas adhuc collecli 0nes a legitima p0les late constitutae sunt. Praemonendum est, in Corpore uris
Canonici neque ullas P0uliscum Constitutiones post Sixtum V inveniri, neque etiam ullos canones C0nciliorum, sive provincialium a Greg0rio X ad nostram usque aetatem, sive generalium post Viennense celebratorum e0dem Corp0re uris contineri. Igitur Jus novissimum conficitur . ex canonibus Conciliorum, qui in C0rp ire Iuris communis n0n exlaul: .' Constitutionibus um- morum P0nliscum post Sixtum V edilis 3. ex Reguli Cancellariae. His nonnulli Canonis lae addunt Concordulus eu pacla inter p0sl0licam Sedem, et varias ali ines
157쪽
sicum, quae p0st Sixtum V prodierunt, in novam collecti0nem c0gere primus omnium Greg0rius il meditatus est; sed, nondum opere ab80luto, supremum diem bivit. I uni Sixtus V in idem pus incubuit, sed eo qu0que mortuo, opus sub Clemente VII consectum, et typis editum est sub titul K Liber Septimus Decretalium Clementis VIII in quasi p0st Sextum Decretalium Bouisaei VIII subjiciendus. Veruula mei ob0rtis dissicultatibus, quas tale commem0rat agnantis in cap. Cum venissent de judici, suppressa fuit, ut ipsius agnani verbis lamur, hujus voluminis publieatio miris lucrubata labortibus et vigiliis, et Praesulum, Gymnasiorum, totiusque Ecclesiae vocibus
upugitata. Ε0dem serme tempore Petrus Matthaeus duris C0nsultus Lugdunensis ex Decretalibus a Sixto IV ad Sixtum
editis novam collecti0nem privato studi c0mp0suit, quam anu 1590 evulgavit. Η0c pus tu aliquibus Corp0ris Juris editionibus p0st xtra vagantes Communes adjectum est sub titulo K Liber Septimus Decretalium Constitutionum postolicarum adjectus ad plenam et persectam Iuris hostolici cognitionem in Sed hujusm0di 0dex publica auct0ritate caret. In eo quoque vitia n0n desunt, et multa utilia desideranti P. Sub 0dem Sixt V, Laertius Cherubinus ad colligendas Pontificum Constitutiones sua studia contulit, et qu0tquot invenire p0tuit extra Corpus duris vagantes a S. Le0ne Magno ad ipsum Sixtum V servato tempori ordine, in unum x0lumen redegit, quod ullarium appellavit Opus
158쪽
140 CAP. III. DE COLLECT SACROR AEAN ONUM
deinde suum n0vis adhibilis curis multu ui auxit, sed n0upersedit. Hinc ejus filius Angelus Maria Cherubinus plures alias Constitutiones adjecit usque ad uu0centium X et Bullarium magnum quatu0r 0luminibus c0mpactum typis romanis edidit auii 1638. Huic deinde quintum v0lumen accessit, hi Angelus a Lantusca, et Paulus a R0maC0nstitutio ues Urbani VIII, et p0steri0rum Pontificum usque ad Clementem X complexi sunt. Sed mutum amplissimum et praestantissimum est Bullarium Magnum ab Hier0uym Mai nardi dilum Romae, et in quatu0rdecimt0m0 distributum. In e Constituti0nes Summ0rum P0nlificum a Leone Magia ad Clementem XII 0ntinentur. C0nstituti ines eliam Benedicti XIV lomis quatuor comprehensae tu publicam lucem prodierunt. 0lae C0nsti
Hae ver Bullarum c0llecti0nes privat0rum h0minum opera c0nsectae sunt. Similiter in C0ucili 0rum ac lis et canonibus colligendis peram tum lab0ri0sam, tum utilem plures viri d0cli 0ntulerunt. Atque alii quidem unius nationis aut provinciae Concilia, alii vero milia ubivis gentium celebrata c0llegerunt. Omnium autem praestantissima est Concili 0rum collectio, curante Nicolao Colleti Veneliis edita, cujus supplementum dedit Dominicus uuiis Lucae anu 17 48. Regulae Concellariae sunt leges quaedam, seu regulaenitui. 72, quibus Cancellariae postolicae neg0lia expediuntur. Hae vero a caeteris C0us tituli 0uibus disserunt, tu id 0rle cujusque Pontificis vim suam amittunt, donec
159쪽
a novo Pontifice χ0nfirmentur. De his praecipue sermo
est in tractatu de Beneficiis. Ad Concordata qu0d attinet, post0lica Sedes cum multis Nationibus et Reguis C0nc0rdata de negotiis Ecclesiasticis inivit. - Cum Romanus Ponti sex, ut praeclare scripsit Augustinus De Roscho van in suo libro de Primatu Romani P0ntiscis . 84, vi rimatus supremam omnium Ecclesiarum s0llicitudinem gerat, ad augmentum boni eligi0nis et cclesiae Cath0licae semper vigilare et curare debel, ut cum Civilibus Guberniis de securitate et libertate Ecclesiae, de jurisdictione et disciplina, de privilegiis et immunitatibus amicabiliter tractet, et pacta ineat legibus Ecclesiae c0nserinia Verbo, jus Concordata
ineundi arctissime cohaeret cum natur Primatus, et universalis inspecti0uis Ecclesiae. 0nc0rdata p0rr0 00 etiam n0mine gravissimi sunt tum pro cclesia, tum pro Civitate m0 menti, qu0 dum per illa nexu utriusque insigniter emicat, e re utriusque pariter sit, ut eadem iuxim legum Jundamentalium aSSumantur. Veruntamen acerrimi Concordat0rum h0stes extiterunt, qui ea vehementer insectati sunt tamquam libertati p0- pul0rum insensa, alque exc0gilata ad B0man0rum Pontiscum explendam cupiditatem qua ardent tibique terrarum et gentium d0minandi quae quidem ex magno et pervicacissim in Sedem p0st0licam di prosecta esse, quisque sanus intelligit. Alii autem uirum vero, an simulato in Ecclesiam studii, Deus scit improbant C0u-c0rdata prorsus omnia, propterea qu0d existimant in Conc0rdalis faciendis aliquod semper vulnus Hierarchiae
160쪽
142 AP. III. DE COLLECΤ. SACROR CANONUM
Ecclesiasticae divinitus c0ustitutae inserri, perinde . ac si Ecclesia de divinis rebus transigere unquam P0ns UeviSSel. Adversus hujusm0di err0res vide eumdem R0sch0vanycitat loc0. Interim Ver n0stra praesertim aetate a Nationibus et summis Principibus ur0pae sere 0mnibus Conc0rdata inita simi, qu0d Ecclesiae et Imperi felix austumque extitit. Haec autem Concordata rationem habent n0n privilegii, sed pacti, estque illud pactum non temporarium vel personale, sed reale ac perpetuum, qu0d religi0se b-
Febroni temere affirmanti, Praetendit Curia rite Apostolicam Sedem nominat Concordatis se nou ligari, respondet ucl0r Febronii abbreviali cum n0lis l0m. III. S. 14 raucos uri et Lipsiae 17 85. ibi probati ,' ic per se et simpliciter dictum salsissimum si audiantur solum ipsi Summi P0ulifices Iun0 enlius X, Clemens VI l, Paulus V, Greg0rius XIII, dein distinguatur inter Potestatem Summi P0uli scis, et usum Potestatis, pr0ut
monet Germaniae a nouis la D. Barthel Disseri Gene- Pal. de C0ncord eap. 3. seci. . num . . et . Ubi ait: cum utilitas communis fidentissima, puta, si mo- derna disciplinu in graves, communes et constant s abusus putentem degeneraret etc. aut eaetraordinariast gravissima agitaret Ecclesiae necessitas, eae lenitudine Potest itis, dominunte Charitate et prudentia duce, at Summo Pontifice provideri posse, atque sensu si jusdem Potestatem, generalem superintendentiam, et