장음표시 사용
21쪽
nisi pervio cass0que fas non est. ignem e staminia id est sa- minis Dialis domo nisi sacrum esserri ius non est. Uinctum, Si aedes eius introierit, solui necessum est et uincula per impluuium in tegulas subduci atque inde soras in uiam demitti. Nodum in apice neque in cinctu neque in alia parte ullum habet. si quis ad uerberandum ducatur, si ad pedes eius supplex pr0cubuerit, eo die uerberari piaculum est capillum Dialis, nisi qui liber homo est, non 'detondet. β capram et carnem incoctam et hederam et labam neque tangere Diali mos est neque n0 minare. pr0pagines e uitibus altius praetent0s non succedit. pedes lecti, in quo cubat, luto tenui circumlitos esse op0rtet, et de eo lecto trinoctium continuum n0n decubat, neque in eo lecto cubare alium sas est: denique' apud eiusl0cti sulcrum capsulam esse cum strue atque serto oportet. unguium Dialis et capilli segmina subter arborem felicem terra operiuntur. Dialis quotidie se4tatus est. sine apice sub diuo esse licitum non est. - Gell. 10, 15. 33. 1-I7.4. In libro primo Fabii Pictoris, quae uerba pontificem
maximum dicere oporteat, cum Uirginem capit, Scriptum est. Ea uerba haec sunt: Sasserdotem Vestalem, quae sacra laciat,
quae totis siet sacerdotem Vestalem sacere pro popolo Romano Juiritibus, utei quae optima lege fouit, ita te, Amata, capio'. b. Idem lib. iuris pontificii tertio : Pilumno et picum no . - Non. 12, 3. p. 518 Merc. 6. Fabius Pictor hos de0s enumerat, qu0s inuocat flamen sacrum Cereale saciens Telluri et Cereri: Ueruactorem, Re
paratorem, imporcitorem, insitorem, Obaratorem, 0ccatorem, Sarritorem, Subruncinatorem, Messorem, Conuectorem, Conditorem, Promitorem . - Serv. ad Georg. 1, 21.
7. Fabius Pictor lib. XVI.: Aquam manibus pedibusque
dato, polubrum sinistra manu teneto, dextera ua Sum cum aqua . - Non. 19, 11. p. 544.
8. Varro: Commentario ueteri Fabii Pictoris legi: Muries sit 'ex sale sordido, quod in pila tunsum y et in ollam
iam est. δ) detonset edd. β) Scripsi: neque ante alium addito ne quod fugitivum et mutatum eae de esse videtur) C . ne queJ alium
saS est neque aput etc. ed. Hertz. 7) ex sale quod sale sordidum Sustum eSt ed. Merc. Audacius, sed necessario correaei ex Festo et Paulo
22쪽
rudem siclitem 'c0niectum est: ' postea id sal uirgines Vestales serra ferrea secant . - Non. 3, 197. p. 223. 9. Pullia saxa esse ad portum. qui sit secundum Tiberim, ait Fabius Pictor. - Fest. V. Pullia p. 250. '
Actionum .i1. Itaque stipulantur paucis exceptis uerbis, ac Manilius scriptum reliquit, sic: ILLAS CAPRAS HODIE RECTE
3. Eos cum emimus domitos, stipulamur sic: ILLO SCEBOVES SANOS ESSE 'NOXASQUE PRAESTARI: cuin emittius ind0mitos, sic: ILLOSCE IVVENCOS SANOS RECTE DEQUE PECORE SANO ESSE 'NOXASQUE PRAESTARI SPONDESNΕΤ v. Muries. sale factum ex pila) quod sedem mutaverunt: sordidum
olim sordido in fuisse videtur. est factum ex sequenti el. 8) adiectum est et ed. Merc. - Fortasse quaedam perierunt aut a Varrone omisSa Sunt. Ceterum V. infra Veranius 11. ') Ad annales Pictoris referendi videntur 9uintil. I. O. 1, 6. S. 12. Non. 12, 3. p. 518. - Cassium Heminam annalium Scriptorem omisi: nam qui fertur eius liber de censoribus Non. 4, 300. p. 346), potius videtur Secundus annalium, ubi de censoribus, quod refertur, Scripserit. Item se. Fabium Maximum Semvilianum cOS. a. u. 612. quem de iure pontificio libros scripsisse, non efflicitur ex Macrob. Sat. 1, 16. , ubi laudatus liber XII potest et videtur esSe annalium. ) Nunc verum librorum eius titulum fuisse crediderim, quem refert Varro de re rust. 2. 7. 6. Pomponii aetate appellatantur Manilii monumenta' L. 2. S. 38. D. de orist. iur. 1, 2 de quo meo adi Maia=is. de M'. Manilio. Opp. I. p. 145. Pars inscripta fuerit uenalium uendendorum leges ' Cic. de orat. 1, 58. S. 246.) unde Varro sua hausit. δ) Haec quoque, modo contracta, ut cetera, ex Manilio esse, vis dubitandum est. δ) Scripsi: dictum puta ut dolum,
23쪽
Μ. IVNIVS BRVΤVS P. MUCIUS SCAEVOLA.
Ρaulo uerb0sius haec, qui Manilianas actiones Sequuntur. Varro de r. r. 2, 5. S. 11.4. Emtio equina similis sere ac boum et asin0rum, quod iisdem rebus in emtione dominum mutant, ut in Manilii actionibus perscripta sunt. - Varro de r. r. 2, 7. S. 6. 5. Nexum Manilius scribit omne, quod per libram et aes geritur, in quo sint maneipia. - Varro de L. L. 6, 5. S. 105.6. An partus ancillae sitne in fructu habendus, disseretur inter principes ciuitatis P. Scaevolam, M'. Manilium, ab hisque M. Brutus 3 dissentiet quod et acutum genus est et ad usus ciuium n0n inutile, nosque ea scripta reliquaque eiusdem generis et legimus libenter et legemus : haec, quae uitam c0ntinent omnem, negligentur Τ - Cic. de s n. I, 4. S. 12.6. Illuseras heri et c. - C s. supra Sex. Aelium Catum 3.
1. Ex libro primo: Forte euenit, ut in Privernati essemus . - Cic. de orat. 2, 55. S. 224. 2. Ex secundo libro: In Albano eramus ego et Marcus filius . - Cic. ib. 3. Tum ex libro tertio, in quo sinem scribendi sedit stotenim, ut audiui Scaevolam dicere, sunt ueri Bruti libri : Ιn Tiburti s0rte assedimus ego et Marcus filius . - Cic. ib. λ4. Illuseras heri et c. Cf. supra Sex. Aelium Catum 3.
1. . . . Ut Si ita respondeas: 0u0niam P. Scaevola id solum Culpam, evictionem praestare; noxis- vel 110xiisque edd. ε) Cf. L. 68. D. de uSufr. 7, 1) λ) Pastilo aliter et fere plenius haec refert Cic. pro Clu. 51. S. 141. unde etiam apparet, haec initia fuisse trium librorum. - Ex eiuscem Bruti libris etiam esse n. 'requietem', quod citat Inc. v. Hau t. ad Ovid. Kal. p. 95., Suspicatur OsannuS ad Pompon. p. 73.
24쪽
causa tectum proiiceretur, ex quo in tectum eius, aedes qui protexisset, aqua pr0nueret, id tibi ius uideri. - Cie. Top. 4 sin. 2. C. Caelius iudex abs0luit iniuriarum eum, qui Lucilium poetam in scena nominatim laeserat: P. Mucius eum, qui L. Accium poetam nominauerat, condemnauit. - Αuci. ad Herenn. 2, 3. S. 19. 3. Placuit P. Scaeu0lae et Coruncanio pontificibus maximis itemque caeteris, qui tantundem caperet, quantum OmneS heredes, sacris alligari. Habeo ius pontificium. 0uid huc a cessit ex iure ciuili Partitionis caput, scriptum caute, Ut centum nummi deducerentur. Inuenta est ratio, cur pecunia sacrorum molestia liberaretur. Quod si h 00 qui testamentum laciebat, cauere noluisset, admonet iurisconsultus hic quidem ipse Mucius, pontifex idem, ut minus capiat, quam Omnibus heredibus relinquatur: super, dicebant . qui quid cepisset, adstringi. Rursus sacris liberantur. H0c uero nihil ad pontificium ius et e medio est iure ciuili, ut per aes et libram heredem testamenti s0luant, et eodem loco res Sit, quasi ea pecunia legata non esset, 'etsi is, cui legatum est, stipulatus est id ipsum, quod legatum est . ut ea pecunia ex stipulatione debeatur, sitque ea non 'mortis causa capta. 3 - Cic. de leg. 2, 21. 33. 52. 53. 4. Itaque in eo, qui in naui necatus, deinde in mare proiectus esset, decreuit P. Mucius, familiam puram, quod 0S Supra terram non exstaret, p0rcam heredi esse contractam, habendas triduum serias et porco semina piaculum 'piari. β Si in mari mortuus esset, eadem praeter piaculum et serias. - Cic. de leg. 2, 22. S. 57. 5. - P. Scaevola pontifex maximus pro collegio resp0n- ) Scripsi; qu0d edd. Cf. Boeth. Comm. ') Cf. librum meum
Gaius' p. 138. 162. δ) seminando scripsi: si edd. ε) Supplevi. Ceterum si statim quod ei per damnationem debebatur, stipulando no-υaSSet, cum novatio pro Solutione sit, mortis causa ex damnatione cepisSe videretur, perinde ac si ei legatum solutum esset. Hoc fustitSavisin. Zeus h. f. gesch. R V. l I. p. 379. De tota re os infra Q. Mucium Scaevolam 13. δ) Scripsi: pali edd.
25쪽
C. SEΜPRONIUS TUDITANVS IVNIVS GRACCHANVS.
dedicasset, sacrum non uiderier . - Cic. pro d0m. 53. S. 137.
Magistratuum .i1. Tuditanus refert libro tertio magistratuum, decemviros, qui decem tabulis duas addiderunt, de intercaland 0 populum Toga SSe. - Macrob. Sat. I, 13. 2. . . . Ut in commentario tertio decimo C. Tuditani patet. quia imperium minus praetor, maius habet consul, aut maiorem aut maioris collegam rogare iure non potest. - Messalla apud Geli. I 3, 15. 4.
inceriae, Sed huius sere, ut Videtur, a elati S).Α e t i 0 11 U m. 1. IIoc idem Cosconius i tu actionibus scribit, praet 0rem accensum solitum esse iubere, ubi ei uidebatur horam esse tertiam, inelamare, horam esse tertiam, itemque meridiem eth 0ram n0nam. - Varro de L. L. 6, 9. S. 89
C. Sempr0nii Gracchi tr. pl. aequalis .i
Commentar ii Τ). 1. Celeres sub Romulo regibusque sunt appellati, Jeinde
i) 0uae Plin. N. H. 13 13. ex Tuditani decimo tertio habet, pro habilius ad eius annales referuntur. η) Cf. infra M. Valerium Messalam 1. i) Idem de rebus grammaticis scripsisse videtur. Varr. de L. L. 6 5. g. 36. De Hostilianis actionibus vid. Cic. de Orat. 1, 57. S. 245. η) Cf. CenSorin. 23. De hoe of . L. Mer klin de Iunio Gracch. Comm. yart. l. 2. Dorp. 1843. et qui eam ignoravit, M. Hertet de Iunio Gracch. Hisp. adiecta comm . ree L. Cinciis Berol. 1842. p. 88 seqq. η) Hic titulus tantum nititur loco Varr. de L. L. 6, 9. S. 95. hoc ipSum 'in -
26쪽
sexuntes, postea tr0ssuli, cum oppidum in Tuscis citra Volsiuios p. VIIII sine ullo peditum adiumento cepissent eius uocabuli: idque duravit ultra C. Gracchum. Iunius certe, qui ab
amicitia eius Gracchanus appellatus est, scriptum reliquit. his uerbis: 0uod ad equestrem ordinem attinet, antea trossulos uocabant, nune equites uocant ideo, quia non intelligunt, trossulos n0men quid ualeat, multosque pudet eo nomino appellari et causam, quae supra iudicata est, exponit inuitosque etiamnum tamen trossulos uocari. - Plin. N. Η. 33, 2. S. 9-2. Antiquum oppidum in hoc suisse Saturnia scribitur Eius uestigia etiam nunc manent tria: quod Saturni sanum in faucibus; quod Saturnia porta, quam Iunius scribit ibi, 'quam nunc uocant Pandanam: quod post aedem Saturni in aedificiorum legibus priuatis parietes postici muri sunt scripti. - Varro de L. L. 5, 7. S. 42.3. Subura Iunius scribit ab eo, quod suerit sub antiqua
urbe. - Varro de L. L. 5, 7. S. 48 4. Luceres, ut Iunius, a Lucum0ne. - Varro de L. L. 5,
5. Mensium nomina sere aperta sunt, si a Martio, ut antiqui constituerunt, numeres. Nam primus a Marte. Secundus, ut Fulvius scribit et Iunius, a Venere, quod ea sit Aphr0dite, quoius nomen ego antiquis literis quod nusquam inueni, magis puto dictum, qu0d uer omnia aperit, Aprilem. Tertius a maioribus Maius, quartus a iunioribus dictus Iunius. Dehine quintus seu intilis et sic deinceps usque ad Decembrem a numero. Ad h0s qui additi, prior a principe deo Ianuarius appellatus: p0steri0r, ut iidem dicunt scriptores, ab diis inseris Februarius appellatus, quod tum his parentetur. - Varro de L. L. , 4. 33. 33. 34. 6. Nomina decem mensibus antiquis Romulum fecisse Fulvius et Iunius auctores sunt: et quidem du0s primo S a paren-ligium' scriptum iuueni in M. Iunii commentariis; qui M. Iunius an idem sit, non sine causa dubitatur f. Mercklin l. c. I. p. 16). I pS Gracchanus scripsit etiam de potestatibus ' librum, notum ex L. 1 pr. g. l. D. de orac. quaeSt. 1, 13) et Lyd. de mast. 1. 24. quem locum, cum Lydum sua tantum ex Digestis hausisse constet, omisimus. δ) FortasSe qua .
27쪽
tibus suis nominasse Martium a Marte patre, Aprilem ab Aphrodite id est Venere, unde maiores eius oriundi dicebantur: proxim0s duos a populo, Maium a mai0ribus natu, Iunium a iunioribus: ceteros ab ordine, quo singuli erant, duintilem usque ad Decembrem perinde a numero. - Censorin. 22. 7. Annum uertentem Romae Licinius quidem Macer et postea Fenestella statim ab initio du0decim mensium suisse scripserunt. sed magis Iunio Gracchano et Fuluio et Varroni et Suetonio aliisque credendum, qui decem menSium putauerunt suisse, ut tunc Albanis erat, unde orti Romani. - Censorin. 20. 8. Postea siue a Numa, ut ait Fulvius, siue, ut Iunius, a
Tarquinio duodecim lacti sunt menses et dies CCCLV, quamuis luna duodecim suis mensibus CCCLIIII dies uideatur explere.
9. Iunius Seruium Tullium regem primum intercalasse
10. Praesectum urbi Latinarum causa relictum senatum habere p0sse Iunius 3 negat, quoniam ne senator quidem Sit, neque ius habeat sententiae dicendae, quum ex ea aetate praese0tus fiat, quae non sit senatoria. - Gell. 14, 8. S. 1.
causa Iunius in plebiscito cautum esse ait, quod duo Silii P. et M. trib. pleb. rogarint, his uerbis: 'Ex ponderibus publicis, quibus hac tempestate populus oetier 'vulgo β solet, uti 'coeretur' se d0lo in ulo , uti quadrantal uini octoginta pondo siet, congius uini decem p on siet, sex sextarii congius siet uini, du0 de quinquaginta sextari quadrantal si et uini, 'sextarius aequus aequo cum librario siet. 7 sexdecimque 'libram in modio sient. si quis magistratus adversus hac d 0to in ulo ) Mutius alii. Cf. infra Ateium Capitonem 4. β) Scripsi; quῖCd. edd. q) Scripsi: coaequetur O. edd. 7) Hoc est: sextarius qui primus et maximos modulus est liquidorum et aridorum communi simpliciter dictus non vini) sive vas, quo Sextarium vini aliu8ve rei metimur, aequus spatii modo sit cum aequo sextario id, quod continet, accuratie aequante) librario, sive ad vini pon- 8 exacto, quem Graeci σταθμικον appellant. Cf. Boeckhmtrol. p. 18. 25. Ad hanc sententiam lacunas initio supplevi. ')
28쪽
pondera modiosque vasaque publica 'm0dica' minora maioraue saxit, iussitue fieri, dolumve adduit, 'quod λ' ea fiant. eum quis u0let magistratus 'multare q uantam) u oles p cuniam , i dum minore parti familias taxat, liceto: siue quis in sacrum iudicare ii0luerit, liceto . - Fest. v. Publica pondera p. 246.
1. Rutilius scribit, Romanos instituisse nundinas, ut Delo quidem diebus in agris rustici opus sacerent, nono autem die, intermisso rure, ad mercatum legesque accipiendas Romam uenirent, et ut scita atque consulta frequentiore populo re- serrentur, quae trinundino die proposita a singulis atque uniuersis lacile n0scebantur. unde etiam mos aractu S, Ut leges trinundino die promulgarentur. ea re etiam candidatis usus fuit in comitium nundinis uenire et in colle e0nsistere, unde coram possent ab uniuersis uideri. sed haec omnia negligentius haberi coepta et p0st abolita, postquam internundino etiam ob multitudinem plebis frequentes adesse coeperunt. δ- Macrob. Sat. I, 16.
1. Reperi in libro quinto rerum rec0nditarum Samm0nici Mulieri s. et intellige sextarios librarios, librae C f. edd. ') i. e. admodum vel ad metiendum pertinentia. tq) Antique pro quo, ut Oreli. 2488. 0V0D ID TEMPLUM MELIVS HONESTIVS SEIT. ii) Correxi: multaretur Cil. edd. Cf. Oreli. l. c. i) Non recepissem has reliquias, =iisi Rutilius hoc tibro massis instituta populi Rom. quam rect gestas persecutus esse videretur. Cetera quae feruntur eius fragmenta aus. fragm. hiat. Rom. p. 230)ex libris de vita sua deprompta esse malim existimare. η) Incertum, quatenus haec Rutilii sint. i) Incertum, quis. Sed scriptor iuris sac=ή videtur fuisse, et, si alias notus, malim intelligere A. Furium Antiatem, aequalem Rutilii Rufi, poetamque annalium, quem et alias Macrob. velut Sat. 6. 1. 3. 4. solo Furii nomine laudat et de quo vid. Meyer ad CD. Brut. 35.
29쪽
Sereni δ utrumque carmen, quod ille se in cuiusdam Furii uetustissimo libro reperisse professus est. Est autem carmen huiusmodi, quo di euocantur, cum oppugnatione ciuitas cin
ITA FECERITIS, VOVEO VOBIS TEΜPLA LUDOSQUE FACTVRVΜ In eadem uerba hostias seri op0rtet, 3 auctoritatemque uideri extorum, ut ea promittant futura. Urbes uero exercitusque sic deuouentur, iam numinibus euocatis: sed dictatores imperatoresque soli possunt deuouere his uerbis:
DIS PATER, VEIOVIS, ΜΑΝES, SIVE VOS QUO ALIO NOMINEFAS EST NOΜINARE, UT OMNES ILLAM URBΕΜ KARTHAGINEM EXERCITUMQUE , QUEM EGO ME SENTIO DICERE , FVGA, FORMIDINE TERRORE QUE COΜPLEATIS, QUIQUE ADVERSVM LEGIONES EXERCITVΜQUE NOSTRUM ARMA TELAQUE FERENT, UTI VOS EUM EXERCITUM, EOS HOSTES, EOSQUE HOMINES, URBES AGROS QUE EORVΜ ΕT QVI IN HIS LOC1S REGIONI
MINE SUPERO PRIVETIS, EXERCITUMQUE HOSTIUM, URBES AGROS QUE EORUM, QUOS ME SENTIO DICERE, UTI VOS EAS URBES AGROS QVE , CAPITA 'AΕΤATESQUE' EORVΜ DEVΟΤAS CONSECRATAS QUE HABEATIS ILLIS LEGIBUS, QUIBUS QUANDOQUE SUNT MAXIME HOSTES DEVOTI, EOSQUE EGO VICA- quam M. Furium Bibaculum Augusti aequalem, Macrobio Sat. 2 1. memoratum , de quo adi Bernhar Rom. Liter. p. 462 ed. 2. η) 0ui fuit imperante Caracalla. δ) Supplevi, quae similiter desinentia excidisse videntur. 3) Nam piaculum erat, alienigenam eos invocare. δ) Scripsi Iguv. Τ ein p. 253. abducatis edd. β) Fortasse legendum: co-
30쪽
RIOS PRO ΜΕ, FIDE ΜAGISTRATVQVE ΜΕO PRO POPOLO ROMANO, EXERCITIBUS LEGIONIBUSQUE NOSTRIS DO, DEVOVEO, VT ΜΕ ΜΕAMQUE FIDEM 1ΜPERIVMQVE, LEGIONES EXERCITUMQUE NOSTRUM, QUI IN HIS REBUS GERUNDIS SUNT, BENE SALVOS SIRITIS ESSE. SI HAEC ITA FAXITIS, UT EGO SCIAM, SENTIAM INTELLIGAMQUE , TUNC QVISQVIS HOC VOTVM FAXIT, UBIVBI FAXIT, RECTE FACTUM ESTO
OVIBUS ATRIS ΤRIBVS. TH y TELLUS MATER ΤΕQUE IVPITER OBTESTOR . Cum Tellurem dicit, manibus terram tangit: cum Iouem dicit, manus ad coelum tollit: cum uotum recipere dicit, manibus pectus tangit. In antiquitatibus autem haec oppida livioni deuota, ' Τonios, Fregellas, Gabios, Veios, Fidenas: haec intra Italiam. praeterea Karthaginem et Corinthum: sed et multos exercitus oppidaque hostium Gall0rum, Hispanorum, Afrorum, Maurorum, aliarumque gentium, quas prisci l0quuntur annales. - Macrob. Sat. 3, 9.
De iure ciuili libri XVIII. 1. Nam 0. Scaeuolami ad demonstrandam penum his uerbis usum audio: Penus est 'non quidque y esculentum aut poculentum, 'sed δ quod ipsius patrissamilias aut liberum 'matris ue familias aut familiae eius, quae circum eum aut
liberos eius est et opus non sacit, causa paratum est, id, Mucius ait, penus uideri debet. Nam quae ad edendum bibendumque in dies singulos prandii aut cenae causa parantur, pe-BUS non Sunt, Sed ea potius, quae huiusce generis longae usionis gratia contrahuntur et reconduntur, ex eo, qu0d nouin pr0mptu sint, sed intus et penitus habeantur, penus dicta Sunt . - Gell. 4, 1. S. 17.h0rtesque. ' Supplevi. β) Fortassee Thurios ab Hannibale receptos) : nam ordinem geographicum sequi videtur. Ceterum incertum, an haec quoque Furii, an Sereni Sammonici sint.
i) Libro secundo. Cf. L. 3 pr. S. 6. D. de penu lest. 33, 9). ) Scripsi, desiderante id quod postea sequitur: Nam qirae etc. inquitqu0d factum puta ex Quidq) edd. δ) est edd. 3) patrisfamilias