장음표시 사용
41쪽
23 quod nauci non sint, id quod est nullius pretii. idem sentit
et Cincius. - Fest. V. Naccae p. 166.
24. Naucum ait Ateius Ρhilologus poni pro nugis. Cincius, 'cutim oleae nucis, quae intus sit. Fest. V. Nausti
P. 166. 25. Nuptias dictas Aelius et Cincius, quia flammeo eaput nubentis obuoluatur, quod antiqui obnubere uocarint: ob quam causam legem quoque 'Praenestinam iubere caput
eius obnubere, qui parentem necauisset, quod est obuoluere. - Fest. v. Nuptias p. 170. 26. Noualem agrum Cincius eum esse, ubi terra Sine cultura ad nouam sementem sit relicta. - Fest. V. ND-ualem agrum p. 174.
27. Obstitum Cloatius et Aelius Stil0 esse aiunt uiolatum attactumque de caelo. Cincius, quom qui deo deaeue obstiterit, id est, qui uiderit, quod uideri nefas esset. - FeSt. V. Obstitum p. 193. 28. Haecidanea porca producta syllaba Secunda pronuncianda est: quod enim, ut ait L. Cincius, antequam nouum frustem Secant, familiae purgandae causa Cereri caeditur, praecidanea dicitur. - Fest. v. Praecidanea p. 218. 329. Resi tua faba dicitur, ut ait Cincius, 'quom ea, quae βad sacrificium reserri solet domum ex segete auspicii cauS3, quasi ' reuocantur si fruges, ut domum 'lata messe uirtute sint eadem) ad yy rem diuinam faciendam. - Fest. V. Resriua p. 277. 30. Salias uirgiues Cincius ait esse conductitia S, quae
ad Salios adhibeantur apicibus paludatas, quas helius Stilo
scripsit sacrificium sacere in regia cum pontifice paludatas cum apicibus in modum Saliorum. - Fest. v. Salias p. 329. 31. Sinistrae aues sinistrumque siue sinistimum auspicium i. quod sinat seri. Varro J. V. epistolicarum quaestionum ait:
' Α deorum sede cum in meridiem spectes, quod ad sinistram
Hertzii es. η') Correxi: quod in oleae nucis quod intus Sit O. edd. '') EX Berolesi s. parensiam C i. ' ) Mulieri supplementa paullum mutavi. Cf. Gell. 4, 6. 'β) quoque quae Od. edd. δ') reuocant C i. edd. η ) Paullo audacius correxi locum desperatum;
42쪽
sunt partes mundi exorientes, ad dexteram occidentes, sactum arbitror, ut sinistra meliora auspicia quam dextera esse existimentur . Idem sere sentiunt Sinnius Capito et Cincius. Fest. v. Sinistrae p. 339. 32. Vindiciae de quo uerbo Cincius sic ait: ' Vindiciae 'olim dicebantur illae, quae ex sundo sumptae in ius adlatae erant . - Fest. v. Vindiciae p. 376.33. . . . Alii, ut Cincius, dicunt delubrum esse locum ante templum, ubi aqua currit, a diluendo. - Serv. ad Aen. 4, 56. 34. Cincius et Cassius aiunt, ab Euandro Faunum deum appellatum, ideoque aedes sacras faunas primo appellatas, postea sana dicta et ex eo, qui sutura praecinerent, sanaticos dici. - Serv. ad Georg. I, 10.35. . . . CinciuS numina peregrina nouitate ex ipsa sc. Novensiles) appellata pronunciat: nam solere Romanos religiones urbium superatarum partim priuatim per familias spargere, partim publice consecrare: ac ne aliquis deorum multitudine aut ignorantia praeteriretur, breuitatis et compendii causa uno
pariter nomine cunctos Novensiles inuocari. - Arnob. adu gent. 3, 38. cf. c. 39. '
Do dotibUS. 1. Servius quoque Sulpicius in libro, quem composuit de
dotibus, tum primum cautiones rei uxoriae necessarias esse visas scripsit, cum Spurius Carvilius, cui Ruga cognomentum fuit, uir nobilis, diuortium cum uxore secit, quia liberi ex ea corporis uitio non gignerentur, anno urbis conditae quingentesimo uicesimo thrtio M. Atilio P. Valerio coss. Atque is Carvilius traditur uxorem, quam dimisit, egregie dilexissecari Ssimamque morum eius gratia habuisse, sed iurisiurandida tantus leuirlico ad O. Cf. Mulier p. 402. ') Fortasse: gleue glebae). Nam etiam Cincii tempore ita dicebantur. An postea ex -ur illae faciendum uirgulae Τ δ') Paucula fragmenta aut mereorammatica aut incerta Omisi, de quibus vid. Hertz. l. c: p. 58 Seg.
43쪽
religionem animo atque amori praevertisse, quod iurare a censoribus coactus erat, uxorem Se liberum quaerundum gratia habiturum. - Gell. 4, 3. S. 2.2. Sponsalia in ea parte Italiae, quae Latium appellatur, hoc more atque iure solita fieri, scripsit Servius Sulpicius in libr0, quem sin scripsit de dotibus: Qui uxorem , inquit,
ducturus erat, ab eo, unde ducenda erat, Stipulabatur, eam in matrimonium daturum: ' ductum iri, qui ducturus erat, itidem spondebat. Is contractus stipulationum Sponsionumque dicebatur sponsalia. Tum quae promissa erat, Sp0nSa appellabatur, qui Spoponderat ducturum, sponsus. Sed si post eas stipulationis uxor non dabatur aut non ducebatur, qui stipulabatur, ex sponsu agebat. Iudices cogn0Scebant. IudeX, qU3m-dbrem data acceptave non esset uxor, quaerebat. Si nihil iustae causae uidebatur, litem pecunia aestimabat, quantique interfuerat, eam uxorem 'dari aut accipi, eum, qui Sp0p0nderat, 'ei, qui stipulatus erat, β condempnabat . Hoc ius sponsaliorum obseruatum dicit Seruius ad id tempus, quo ciuitas uniuerso Latio lege Iulia data est. Haec eadem Neratius scripsit in libro, quem de nuptiis composuit. - Gell. 4, 4. De sacris detestandis. 3. Servius Sulpicius iureconsultus, uir aetatis suae d0ctissimus . in libro de sacris detestandis secundo qua ratione adductus 'testamentum' uerbum esse duplex scripserit, n0nreperio. Nam compositum esse dixit a mentis contestatione.
Reprehensorum Scaeuolae capitum. 4. Praeterea de penu etc. - CL supra S. Aelius Catus 3.
Ex incertis libris. 5. In quo sc. uerbo postlimini i) Seruius noster, ut opi-n0r, nihil putat esse notandum, nisi post , et 'liminium illud productionem esse uerbi uult, ut in sinitimo, legitimo,
) Ex ed. Hertz. ') Scripsi; accipi aut dari Od. edd. μ) Scripsi Zeuschr. f. oesch. Ru . X. p. 319. Omisso v. et cetera
44쪽
aeditimo' non plus 'inesset timum , quam in 'meditullio 'tullium . - Cic. Top. 8. S. 36. 6. Pedem struit' in XII. significat sugit, ut ait Seruius Sulpicius. - Fest. V. Pedem p. 210. 7. At Ser. Sulpicius nomine etiam singulariter formato uindiciam esse ait 'dictam, β qua de re contr0 uersia est, ab eo, quod uindicatur. 'inde β et in XII.: si uindiciam salsam tulit, si uelit is, β 'praetor β arbitros tres dato: eorum arbitrio 'rei β Ductus duplione damnum decidito . - Fest. v. Vindiciae p. 376.8. Ser. Sulpicius Rufus et Opilius Aurelius ita existimant dici inferioris superiorisque loci socios, ut TiburteS Supra Romam aliosque, qui cum p0pulo Tiburti coniurauerant in agro Tiburti idemque in foedus et alios quosdam inseriorisque loci populos receperant. 7 Hinc in XII.: Nexi mancipitque cum p. R. idem sorti sanati que Supra infraque ius esto .' id est bonorum et in fidem receptorum.
9. Noaeia, ut Ser. Sulpicius Rufus ait ' in XII. ', damnum Significat, apud p 0etas autem et oratores p0nitur pro culpa.- Fest. V. Noxia p. 174. 10. Orba apud poetas significatur prmata aliqua persona cara: apud oratoreS, quae patrem amisit; item mater, ut Ser. Sulpicius ait, quae liberos, quasi oculos, orba est in tabulis censoriis dicta. i' - Fest. v. orba p. 182.11. Posticam lineam in agris diuidendis Ser. Sulpicius appellauit ab exoriente sole ad occasum Spectantem. - Fest. V. Posticam p. 233.12. 0u0d in agris quotquotannis rursum facienda eadem, Ut rurSus capias fructus, appellata rura. Diuidit in illo'. uncis incl. Hertz. εὶ inesse edd. δ) Supplevi. Alii aliter. β) Cf.
Gai. 4. 163. 7) luaedam in Mulierianis supplementis emendavi.') Paullo aliter supplevi lib. Rechi des Nexum' p. 255. ') Addidi. tq) Ita paullo rectius videor mihi restituere. Cf. Liv. 3, 3. et lib. meum de Serv. Tuli. p. 371. Censorios libros Servium tractaSSe, apparet ex Geli. 2, 10. aut ' matrem sma tr. O.) ut Ser.
45쪽
Varro de L. L. 5, 4. S. 40. 13. Servius Sulpicius λη religionem esse dictam tradidit,
quae propter sanctitatem aliquam remota ac seposita a nobis sit, quasi a relinquendo dicta, ut a carendo caerimonia. Macrob. Sat. 3, 3.14. Mancipatus et adoptatus, ut patris sui heres esse desinit, ita eiuS, qui adoptet, t3m heres est, quam eae eo natus. Set et arrogatus, qui in potestate aliena non eSt, arrogatoris βι filius et suus heres ut patris naturalis. Haec ait Ser. Sulpicius in ea oratione, quam habuit contra Messallam pro Aufidia. 3δ - Fest. v. Mancipatus Mancipali 0ne)p. 153. 15. Silii causam te docui. Is postea fuit apud me. Quum ei dicerem, tibi uideri sponsionem illam nos sine periculo sacere p0sse: ni bonorum Turpiliae possessionem Q. Caepi0 praetor ex edictu suo mihi dederit, negare aiebat Seruium, tabulas testamenti esse eas, quas instituissetis, qui lacti0nem testamenti non habuerit: hoc idem Osilium dicere. 33 - Cic.
16. Eum uero, cui dens deesset, Seruius redhiberi posse, respondit. - Gell. 4, 2. S. 12.
S. a. q. l. q. OculOS . . . . edd. ii) Emendavi locum et Servio vindicavi in lib. d. Hun. TV. ' p. 437. i ) Nisi potius Masurius Sabinus, cui haec tribuit seli. 4 9. S. 8. Et rectius ibi relissiosi, non Meligionis haec traditur definitio. Ceterum extabat Servii Sulpicii
commentatio, quamobrem mensa linquenda non est', Plin. H. N. 28, 2. S. 26. δ) Totum locum paullo aliter supplevi ac Mulierusceterique. i ) De causa Siliana cf. lib. meum Studien d. R. n.' p. 1. - Servii epistolam consolatoriam, quae legitur inter Cic. . ad div. 4, 5. , Omittimus. - Servilius quis sit in hoc loco Fest. v. Municeps p. 142.): At Seruilius aiebat initio fuisse, qui ea conditione ciues R0. fuissent, ut Semper remp. Separatim a p0pulo B0. haberent, Cumanos, Acerranos, Atellanos, qui aeque ciueS Bo. erant et in legione merebant. sed dignitates non capiebant, non conStat. Alius videtur P. Servilius austur, cuius meminit Fest. v. Stellam p. 351. Sunt, qui corrigant Serui filius.
46쪽
De uerborum, quae ad ius ciuile pertinent, signi si catione.
1. ' Postliminio' receptum Gallus Aelius in libro primo
significationum, quae ad ius pertinent, ait esse eum, qui liber ex qua ciuitate in aliam ciuitatem abierat, in eandem ciuitatem redit eo iure, qu0d constitutum est de postliminiis. Item qui seruus a nobis in hostium potestatem peruenit, p0stea ad nos redit in eius p0 testatem, cuius antea suit, iure postliminii. Equi et muli et nauis eadem ratio est 'postliminio receptis iis, δ quae serui. duae genera rerum ab hostibus adn08 postliminio redeunt, eadem genera rerum a nobis ad h0Stis redire possunt. cum populis liberis 'set non foederatis et cum regibus postliminium n0bis est ita, uti cum hostibus
quae nationes in . . . 'dicione δ nostra sunt, cum his postliminium non est). - Fest. v. Postliminio p. 218. 2. Gallus Aelius libro II. significationum uerborum, quae ad ius pertinent, ait: Reus est, qui cum altero litem contestatam habet, siue is egit. siue cum eo actum est. ReUS
stipulando si est idem, qui stipulator dicitur, quippe Su0 Π0 mine ab altero quid stipulatus est, non is, qui alteri adstipulatus est. Reus promittendo est, qui suo nomine alteri quid pr0misit, non) qui pro altero quid promisit . - FeSt. V. Reus p. 273. 3. Saltum Gallus Aelius i. II. significationum, quae ad ius
pertinent, ita desinit: Saltus est, ubi siluae et pastiones Sunt. quarum causa casae qu0que: si qua particula in eo saltu pastorum aut custodum causa aratur, ea res ndia peremit nomen ) Cf. C. Gril. Neimbach C. Aelii Galli ICli de verb. q. ad ius civ. pert. Signis. fragmenta Lips. 1823. C. Lachmann in Zeuschr. f. 9eSch. RIV. XI. p. 116. δ) postliminium Cc. hic et in '. ' postliminium receptum is Cis. ε) S 3 psi: et cum foederatis C l. et non foederatis cj. E. F. Nase d. ius postlim. ' p. 39. Cf. L. 5. S. 2. L. 7 pr. S. l. L. 19 pr. D. de capi. et postlim. 49, 14). h) opinione Cil. Fortasse: os officio. side) dicione. ditione, arbitratu amicitia VJospicioue nostro G. Nase l. c. p. 40. q) Xom hic et infra mutare C i. scripturam; postea uenitium usurpabant.
47쪽
29 saltui, non magis quam standi, qui est in agro culto et eius causa habet aedificium, si qua particula in eo habet siluam .
- Fest. V. Saltum p. 302.4. TorrenS ...... signiscat etiam fluvium, subitis imbribus c0ncitatum, qui alioqui siccitatibus exarescit, cuius aquam ipsam, quae fluit, flumen recte dici ait Aelius Gallus i. Il. ' significationum , y quae ad ius pertinent. ceterum uolgi consuetudine iam dici flumen et perennem fluuium et torrentem. - Fest. V. Torrens p. 352 5. C. Aelius Gallus in libro de signiscatione uerborum, quae ad ius ciuile pertinent, secundo uestibulum esse dicit non in ipsis aedibus neque partem aedium, sed locum ante ianuam domus uacuum, per quem a uia aditus accessusque ad aedis est, cum dextra sinistraque ianuam tecta ' sunt), quae' sunt uiae iuncta, atque ipsa ianua pr0cul a via est, area uacanti intersita. - Gell. 16, 5. S. 3. Cf. Macrob. Sat. 6, 8. 6. C. Aeliuk: 'Impubes libripens esse 110n potest neque ante stari . - Priscian. 8, 4. p. 369 Kr. 7. Municeps est , ut ait Aelius Gallus, qui in municipio liber natus est. Item qui ex alio genere hominum munus sunctus est. Item qui in municipio ex seruitute se liberauit a municipe. Item municipes erant, qui ex aliis ciuitatibus Romam uenissent, quibus non licebat magistratum capere, sed tantum muneris partem'. - Fest. V. Municeps p. 1.2.8. 'Necessarii sunt , ut Gallus Aelius ait, qui aut cognati aut amnes sunt, in quos necessaria officia conseruntur praeter ceter0s . - Fest. V. Necessarii p. 162.9. Nexum est , ait Gallus Aelius, 'quodcunque per aes et libram geritur, idque necti dicitur, quo in genere Sunt haec: testamenti factio, nexi datio, nexi liberatio . - FeSt. V. Nexum p. 165.10. Perlagam Gallus Aelius ait, qui liber aut Seruus, 'hostis aut sui' uoluntate ad hostes transierit. 0ui idem dicitur transiuga: quanquam sunt, qui credant, perfugam eSSeyὶ Supplevi. ') Scripsi: tecta quae Odd. tectaque ed. Hertz.') Scripsi: aut h0stis sui Cd. sua deletis prioribus vocibus) G. Muse
48쪽
non tam, qui alios sugiat, quam qui ob spem commodorum ad quempiam perfugiat. - Fest. V. Perlagam p. 214. 11 at alterum sc. petrarum genus) manu factum, ut docet Aelius Gallus: 'petra est, qui locus dextra ac sinistra larnicem expletur usque ad libramentum summi fornicis . - Fest. V. Petrarum p. 206.12. Possessio est , ut desinit Gallus Aelius, usus quidam agri aut aedificii, non ipse landus aut ager. non enim possessio est in rebus, quae tangi p0ssunt, nec qui dicit se possidere, is suam rem potest dicere. itaque in legitimis actionibus nemo ex iure Quiritium possessionem Suam uocare audet, sed ad interdictum uenit, ut praetor utatur his uerbis:
QUOD NEC VI NEC CLAM NEC PRECARIO ALTER AB ALTERO POSSIDETIS, ITA POSSIDEATIS: ADVERSUS EA VIM FIERI
vΕΤΟ .i' - Fest. V. Possessio p. 233. 13. Reciperatio est , ut ait Gallus Aelius, cum inter populum et reges nationesque et ciuitates peregrinas lex conuenit, quom0do per reciperatores reddantur res reciperenturque, resque priuatas inter se persequantur . - FeSt. V. Reciper alio p. 274.14. Relegati dicuntur proprie, quibus ignominiae aut poenae causa necesse est ab urbe Roma alioue quo loco abesse lege senatuisue consulto aut edicto magistratuis, ut etiam Gallus Aelius iudicat. - Fest. v. Relegati p. 278.
15. Religiosum ath esse Gallus Aelius, quod homini ita
sacere non liceat, ut si id faciat, contra deorum uoluntatem uideatur sacere . quo in genere sunt haec: in aedem Bonae Deae uirum introire: aduersus auspicia legem ad p0pulum ferre: die nefasto apud praetorem lege agere. Inter sacrum autem et sanctum et religiosum disserentias bellissime resert: sacrum aedificium consecratum deo; sanctum murum, qui Sit circum oppidum: religiosum sepulcrum, ubi mortuus sepultus aut humatus sit, constare ait. sed ut pro ratione quadam et temporibus eadem uideri possint: siquidem quod sacrum est, idem lege aut instituto maiorum sanctum esse 'putandum,ler. I De scriptura et de sensu loci U. lib. meum uber
49쪽
31 ut ii uiolari id sine poena non possit. idem religiosum quoque esse, quoniam sit aliquid, quod ibi homini sacere non
liceat, quod si laciat, aduersus deorum uoluntatem uideatur sacere. similiter de muro et sepulcro debere obseruari, ut eadem et sacra et sancta et religiosa sant, sed eo modo, quo supra eXpo Si tum est, cum de sacro diximus. - Fest. V. Religiosus p. 278. Cf. V. Sanctum p. 317.16. Remancipatam Gallus Aelius esse ait, quae mancipata sit ab eo, cui in manum conuenerit. - Fest. V. Remancipatam p. 277. 17. Itaque Gallus Aelius ait: 'Inter legem et rogationem hoc interest: rogatio est genus legis: quae lex, non continuo ea rogati0 est: rogatio n0n potest non esse lex, si modo iustis comitiis rogata est . - Fest. V. Rogatio p. 266.18. Gallus Aelius ait, sacrum esse, quod qu0cunque modo atque institutu ciuitatis consecratum sit, siue aedis, Sive ara, Sive Signum, Sive locus, siue pecunia, siue quid aliud, quod diis dedicatum atque consecratum sit. 'quo mi*autem priuati suae religionis causa aliquid earum rerum deo dedicent, id pontifices Romanos non existimare Sacrum . at Si qua sacra priuata suscepta 'unt, quae ex instituto pontificum stato die aut certo loco lacienda sint, ea Sacra appellari tanquam 'sacrificia: ille locus, ubi ea sacra priuata sa-cienda Sunt, uix uidetur sacer esse. - Fest. V. Sacer mons
p. 319. 19. Senatus decretum a consulto Aelius Gallus sic distinguit, ut id dicat particulam quandam esse senatu Sconsulti, ut cum prouincia alicui decernitur, quod tamen ipsum senatusconsulti est. - Fest. V. Senatus decretum p. 339. 20. Sepulcrum est , ut ait Gallus Aelius, locus, in quo mortuus sepultus est, quod antiqui bustum appellabant. isque cippis aut aliqua alia re mortui causa designatus est, intra quos fines Sepultura est sacta . - Fest. V. Sepulcrum p. 339. 21. Sobrinus est , ut ait Gallus Aelius, patris mei
50쪽
consobrini filius, et matris meae consobrinae filius. semina iisdem de causis appellat si atrem et fratrem patruelem et consobrinum et propius 'sobrino et sobrinum. λ3 iidem gradus ins0brina quoque sunt . - Fest. V. Sobrinus p. 297. 22. . . quam sc. stirpem Gallus Aelius sic defuit: Stirps est gentis propagatio, ut qui a qu0que est prognatuS . Fest. v. Stirps p. 313 23. Aelius Gallus de uerbis ad ius ciuile pertinentibus uallos tegulas grandes , quae supra collicias infimae ponuntur, appellat. - Serv. ad Virgil. Georg. I, 264.3β
eiusdem aetatis). Digestorum.1. Alfenus iureconsultus, Servii Sulpicii discipulus rerumque antiquarum non incuriosus, in libro digestorum triceSimo et quarto, coniectaneorum autem Secundo 'In laedere', inquit, quod inter populum Romanum et Carthaginienses factumst, scriptum inuenitur, ut Carthaginienses quotannis populo Romano darent certum p 0ndus argenti puri puti. quaesitumque est, quid esset purum putum 3 Resp0ndi , inquit, ego, putum esse ualde purum, sicut nouum novicium dicimus et proprium propicium, augere atque intendere uolentes noui et proprii significationem . - Gell. 7 6 . 5. S. 1.
eiusdem aetatis). 1. P. Aufidius: 'Si quis alio u0citatur nomine tum, eum lis contestatur, atque olim uocitabatur'. - Priscian. 8, 4.
taSSe le9.: Sacrificia: at et antea et pro at. ig) cons0brino et Sobrina CH edd. cons0brino iam correxit Augustinus. ist) Ouae praeterea ab antiquis scriptoribus referuntur Aelii sententiae, aut certo Stilonis grammatici sunt, aut incertum an Galli.