장음표시 사용
621쪽
ita consueverint, Ut idem non anxie perquisitis imperii temporibus etiam in re Seriptis ante a. 293. datiS facere non dubitaverint. Tandem accedit, quod, ut ΜOmSenus Ob Servavit p. 397.), in Codicibus rescriptum in oecidente datum
paene nullum receptum e St: ut in Vaticano sex leguntur
in Africa, Italia vel Gallia data SS. 41. 271. 282. 202. 313.
31b.); ex quibuS quinque cum rursus sint in tit. de donationibus, lain confectum Videtur, hunc titulum eum, quem dixi, habuisse fontem, eamque ipSam ob cauSam huic prae Sertim titulo a possessore Gregoriani et Hermogeniani commemorationes ad ScriptaS esse, quod is aliunde huius tituli constitutiones profecta S e S SQ compertum haberet. Ceterum et in aliis titulis quaedam rescripta et maxime quidem po Si Diocletianum emissa, in quo Saltim Gregorianus desinit, aliunde
in eos veniSSe Verisimile e St.
Ex ICtorum libris excerpendi et eXcerpta componendi mos sine dubio post constitutionum collectiones invaluit. Nostram collectionem continere trium I Ctorum Species, Papiniani, Ulpiani et Paulli, inter Omnes constat. De quarto dubitatur propter SS. 90-92.: quae cum ex lib. I. II. III. do intordictis' sumptae Sint, sed nomen ICti nullum praescriptum habeant, a plerisque Ulpiano tribuuntur, ea potiS-simum do cauSa, quod quae proxime antecedunt, Ulpiani sunt. Sed hoc stare non pote St; nam nec Ulpianum proprio Sdo interdictis libros scrip Sisse notum est, et quae in X. 90. do interdicto Quod legatorum' profertur Sententia, ei contrariam probat Ulpianus L. I. S. 8. D. quod legat. 43, 3 .
Accedit, quod cum Venuleio Saturnino, quem unum, Si Arrianum Ob Seurum auctorem eX ceperiS, de interdictis Scripsisse Scimus, considenter abiudicare posse istos Vaticanos locos Buchholigius sibi visus est, parum id probabilibus argumentisfecisse deprehenditur. Nam nee verum est, quod ait p. 297., 33. Supra Scriptarum auctorem interdicta ita tractasse, ut divisionem illam sequeretur, quod interdicta vel adipiscendae vel retinendae vel recuperandae possessionis sint, id quod ipSa re S redarguit, nee credibile, Venuleium ex partitione in prohibitoria, restitutoria et exhibitoria singula interdicta
inepti SSime persecutum e Sse. Imo Vaticanum auctorem edicti perpetui ordinem secutum esse, ipSa titulorum praeScriptorum series Ostendit. Idem vero otiam Venuleius, si locos ex eius libris in Digestis servatos accurate inter Se et eum ordine
edicti contuleris, focisse deprehenditur, ut tamen interdicta do robus divini sit publici iuris aut omitteret, aut brevissime perstringeret. Φ Nihil igitur prohibet, quo minus 90-92. β) Libro I. egit de interdicto quodam ad possessionem vel uSum fructum pertinente L. 52. D. de acq. p0SS. 41, 2) et de interd. de
622쪽
Venuleio aSSignemus, cuius ex lib. I. petita sententia in L. b2 pr. D. de ac q. pos s. 41, 2) etiam vicini argumenti est cum S. 90. item ex lib. I. profecta. Difficilis intordum quaestio est, cui iureconsulto cuique eius libro singulae species attribuendae sint. Qua de re in
universum agere ultra huius angustias loci longum est. Cum tamen haud raro et a Buchholigio, qui in excursu I. editionis Suae hanc quaeStionem agitavit, et a Momseno deflectendum mihi visum sit, certe conspectum locorum Secundum auctore Sot libros digestum dare placuit. Itaque Sunt secundum nostram editionem P ap i ni a ni ex
libris Responsorum II. III. IV. VII. XII. XV. 33. 328-332.2 17. 121. 122. 65. 250-265. 294. 296. 32T. 333. ex eiusdem Quaestionum libro XI. 33. 224-226. Ex Paulli lib. Responsorum VII. VIII. 94 112.114-118. Quaestionum lib. VI. SI. 227. 228. ad Sabinum
SS. 322 324. 319. 298-309. 31 T. ad edictum do brevibus lib. XXIII. 33. 310. 311. Sententiarum lib. I. II. 33. 336.
337. 340. 172. Manualium lib. I. II. SS. 46-58. 45. de excusationibus lib. Sing. S. 231. de excusatione tutorum lib. sing. nisi is idem liber sit) S. 246. de officio praetoris tu- tolaris lib. sing. 33. 244. 245. de iurisdictione tutelari lib. I. seditionis secundae S. 247. de testamentis lib. sing. 33. 229. 230. ad municipalem lib. sing. SS. 237. 243.
Ex Ulpiani libris ad Sabinum XVII. XLVI. 33. 59-64 70 72. T4-89. 269. ad odictum VI. γ) VIII. IX. γ) I. der . ered. XXXIII. 339. 318. 341. 266. 120. do officio proconsulis lib. II. S. 119. lib. Sing. de excusationibus 123-170. do officio prase toris tutelaris β 33. 173 23. 232-236.
238-242. Responsorum lib. II. 33. 44. 268. )Ex Vonu loli Saturnini de interdictis lib. I. II. III. 33. 90-92.
omnino epitomator non ut Iustiniani prudentes tria Scriptorum genera, sed ut Theodosius II. et Valentinianus III. rivis et de cl0aeis reficiendis L. 4. D. de rivis 43. 21. L. 2. D. decl0ac. 43. 23): lib. II. de interdicto seuod vi aut clam L. 2. 4. 8. 10. 12. 22. D. quod vi 43. 24); lib. III. de precari 0 L. 7. 22. D. deprecor. 43, 26); lib. IV. de liber0φ homine exhibendo et de liberis exhibendis L. 2. D. de honi lib. exh. 43, 29. L. 5. D. de lib. eXhib. 43. 30 : lib. V. de interdicto Utrubi L. 53. D. de acquir. poSS. 41, 2. L. 15. D. de div. temp. 44. 3 ; lib. VI. de Salviano L. 66. I . de 3Dq. rer. dom. 41, 1. coli. L. I pr. D. de Salv. 43. 33) et de Duudatorio L. 8. 11. 25. D. quae in fraud. cred. 42. 8 . βὶ De qu0 libr0 respectu habito superioris, qui inscribitur de excusationibus, rectius M inisenus p. 395. quam Filiivg. uber d. Aller d. Schr. d.
623쪽
in simili, quem parabant, codice tractatus et re SponSa', qua ratione etiam in Valentiniani de responsis prudentum lege Papinianus et Paullus, praecipui responSOrum et quaestionum auctores, Gaio, Ulpiano et ΜOdestino anteponuntur, distinxisse et in tractatibuS magis ad breviores libros quam ad
magnOS QOmmenturio S animum Videtur advertisse.
De origine operis cum nihil traditum sit, ad coniecturas viris doctis confugiendum fuit, de quibus adi, Si placet, Zimmern. hist. iur. I. g. 7. Wench. OpuSe. Reud. ed. Stieber. p. 449. F. Osann. ad Pompon. de Orig. iur. p. 147. Rudors. hist. iur. S. 103. y Igitur mihi quoquo si coniectura uti licset, pronior Sum ad exiStimandum, non privato cotiSilio Sed principis alleuius auetoritate, nee ab uno sed a pluribus Opus confectum eSSe, ut tamen inchoatum tantum vel Saltem non probatum ab eo, qui fieri iusserat, privatim suscepti loco pervulgatum fuerit. Primum hoc suadet ambitus operis, in modum fore Iustinianorum eodicum instituti: cuiusmodi amplissimi codicis confici senili consilium privatum aliquem potuisse capere tanto minorem habet Verisimilitudinem, quod privatim excerpti iurisconsultorum loci an plenam fidem habituri essent in iudiciis recitati, admodum dubium videri debebat. Maiorisque capti spiritu S, quam in priVato auctore expectes, etiam illud indicium est, quod non tantum ex uSitatis codicibus, Sed etiam aliunde, ut Vidimus, tractu Sunt reScripta et rariores etiam ICtorum libri adhibiti. Eodem ducit omissa in rescriptis Codicis Gregoriani vel Hermogeniani mentio. Cur eos privatus homo taceret 8 In Collatione et Consultatione, quae Sunt privatorum, ubique eo S prae- Scriptos invenimus: non item in Iustinianeo Codice; nam Sub ipsius principis nomine promulgandus eodex re apSe non
patiebatur aemulum alius eorundem fontium nomen codici S. Deinde opus aperte non unius hominis consilio regitur. II Oe prodit mira in excerpendo et componendo ineonStantia. Leviora, velut Vocabulum idem' et alias item' in novarum Spe eterum exordio modo Seriptum modo omissum et interdum eundem auctorem repetitum iam noti moror. EiuSdem generis est, quod qui 33. 90-02. exscripsit, praeter librum etiam titulum, alius S. 227. rubricam diligenter notavit. Et ut illi loci ab alio profecti videntur, ita etiam re Seriptain 33. 38-40. Iogibus Constantiniani aevi, quae antecedunt,
R0 m. Iur. p. 36. egisse mihi videtur. 7 Quibus nunc accedit MomSen. edit. ipSius p. 403-406. Is privato h0mini; qui sub Con- Stantino Scripserit, opus attribuit, 3. 37. i. e. Valentiniani legem pro Supplemento habens, quod multo post additum sit. Sed quod maxime eum movit, inscriptionum singularitas in Diocletiani et Constantini rescriptis, eius nos probabiliorem 0riginem ostendisse nobis videmur.
624쪽
adio ela. Sed sit alium in titulis de donationibus et de cognitoribus componendiS Operam collocaSSe, Praeter en, quae
singularia ex iis iam retuli, etiam hoc indicio est, quod is solus Ulpiani ad edictum editione usus est, cuius libri secundum partes edicti numerabantur S. 260. collata cum S. I20. et eo, quod dixi supra p. 82 fin.) et mirum in modum
constitutiones et iurisconsultorum locoS miscuit, ut opinor,
quod in libris de his materiis scriptis, quos adhibebat, ita
invenerat, β dum in tit. ex empto et vendito et de usufructu conStitutiones omnes Separatim congregatae locos ex ICtis exseriptos Vel Sequuntur vel antecedunt, idemque etiam in titt. de re uxoria et de excusationibus, quos integros non habemuS, factum esse opinari licet, nisi ii ex meris ICtorum sententiis compositi fuerint, priori tamen uno reScripto
S. Il3.) propter argumenti similitudin0m immisto. Ne illud quidem facile credas, eundom hominem S. Ib9 et 246., S. 18bot 240., S. 186 et 231., S. 183 . cum Sequenti et 238. , quae
Omnes idem continent, excerpsisse et in eodem titulo po
Hae e eum ita sint, statuendum Videtur, membranRS VR-ticanas aut reliquias e S Se eius eodicis, quem Simul cum constitutionum codice Theodosius adiuncto Valentiniani nomine R. 429. L. 5. Th. C. de const. princ. 1, 1) fieri iussit quae olim Wenckii fuit opinio), aut antea eosdem vel alios
imperatoreS post R. tamen 372. similo quid molitos esse. Sed priuS quo minuS accipiamus, praeter alia prohibet, quod Theodosius illum alterum codicem ex tribus codicibus' et ΙCtorum scriptis componi ideoque ab iis, quibus totum opus curandum dabat, Aoum primum codicem nostrae Scientiae et publicae auctoritati obtulerint', inchoari voluit; at Vaticanus liber quas habet leges novas, non epitomatas ex TheodoSiano Codice Sed integras, ut iam diximus, refert. Alteri vero opinioni quid obstet, non Video. Imo sunt, quibus confirmari Videatur. Primum enim de altero illo codice, qui omni iuris diversitate exclusa magisterium Vitae susciperet', tam breviter et quasi incidenter praecipitur, quam in re tam nova non potui SSe videntur, nisi eiusdemmodi operis iam consilium et inchoatio aliqua extiterit. Idem vero etiam eXpreSSRquaedam VeStigia produnt. Qui enim imperator sine inepta quadam ταυτολογία dicere potuisset Ex his autem tribus codicibus et per singulos titulos cohaerentibus prudentium tractatibus et responsis noster erit alius, qui nullum erro- Iem, nullas patietur ambages, qui no Stro nomine nunc u Pnt HS , Sequenda omnibus vitandaque monstrabit', nisi ') Pula vero, ibi pr0priis scriptoris verbis utrumque genus Separatum
625쪽
iam alius imperator et isto quidem tempore, ut in re recenti omne S etiam ex subobscura Significatione, quo tenderet oratio, intelligere possent, talem codicem inani inmen eXperimento faciendum curasset γ Sed et quae de codice conficiendo praecipit, eiusmodi Sunt, ut iis non tam operi pror-Sus novo legem die ere, quam vitia iam ante oculos posita
et saddere licet) nobis quoque in Vaticana Sylloga e OnSpieua
bis illis per singulos titulos cohaerentibus prudentium tractutibus et responsis', nonne excerpturi ipsos antiquorum I CtOrum libros ita adire iubentur, ut ex Scriptis, ubi iam excerpta exstabant, uti fecerant tituli Vat. de cognitoribus oldo donationibus compositores, Vel etiam ea ipsa Vaticana collectione mutuari vetentur γ' Item illa omni iuris divorsitate exclusa', et nullum errorem', nullas ambages', licet aliquo modo etiam ad differentiam constitutionum codicis dicta esse credi possint, magis tamen Vaticanum corpus iis
carpi videtur, et vetus ius abolitum velut legis Cincia o) et
noVum miscens, et longis incerti iuris tractatibus velut de usu uctu accrescendo et non reSectarum legum ambagibus oneratum. Itaque ut plane di eam, quod Sentio, eum Summo desidorio purgandorum iuris fontium istius a sevi homines tenerentur,i' cui satisfaciendi aemulatione Occidentis et orientis imperatores inter Se certasse ipsa Valentiniani de responsis prudentium lex et Theodosii constitutionum codox argumento Sunt, ViX dubito quin Valentinianus vel, quod malim credere, iam Honoriusi primum de corpore iuris 'magisterium vitae Suscipiente ' cogitaverit, et poSt demum, cum iuSSum opus, cuiuS reliquiaS Vaticanus tenemus, Spem fefellisset, abolito eo vel potius improbato, ut tamen aliquo modo iuris confusioni subveniretur, lex de auctoribus allegandis' Sane aliter haec verba interpretatur Momsen. p. 403.; titulos intelligit trium codicum, cohaerentes tractatus non inter Se cohaerenteS sed illis titulis argumento cognatos. Quod an rectius Statuatur alii iudicantu. ist) Cuius documentum est incerti auctoris Ade rebus bellicis' opusculum, ubi c. ult. de legum vel iuris confusione purganda' Notitia dignit. imp. Rom. ex ed. Labbaei Paris. 1651. p. 189.)'Divina providentia', inquit sacratissime imperator, domi forisque rei p. praeSidiis compositis, restat unum de tua serenitate remedium ad civilium curarum medicinam, ut confusas legum contrariasque sententias, improbitatis reiecto litigi0 iudicio augustae dignationis illumines' etc. i) Meminerimus; etiam N0titiam dignitatum utriusque imperii et libellum provinciarum imperantibus Arcadio et Honorio conscriptum esse. Unde h0c saltem probatur, quam tunc curae imperatoribus fuerit; ut imperii administratio ad certam sormam scriptis
626쪽
omissa sit. Cui opinioni convenit primum patria Vaticani operis sine dubio occidentaliS; eam enim evincunt, ut dudum docti viri viderunt, et ipse codex Vat. Origine Bobiensis et praeterea legem Burgundionum continens, et ratio in hac
collectione Saepe Italiae et Hispaniae svelut 33. 134. 137. 138.146. 147. 148. 187. 191. 102. 204. 205. 232-237. 247. nunquam orientis habita, et quod Scripta p. b94.) et rescripta Orientalibus ignorata complura in ea adhibentur, a Graecis contra velut Iodestini libris abstinetur. Deinde tota Valentiniani de Scriptis I Ctorum data lex ex hoc, quem pOSuimuS, rerum nexu facilius explicatur, maxime quod ait Papiniani, Paulli, Gaii, Ulpiani atque Modestini scripta universa firmamus' et quod Gaio et omnibus quidem eius libris eadem quae ceteris auctoritas vindicatur. Scilicet iam abstinet imperator a codice iuris enucleati', praeter quem verisimile est, Gaii fuisse quaedam Opera SeholiS reServata, et firmata Omnium, quibus tunc uti solebant, iam Vacillante auctoritate, etiam Μodestini, quem quasi Orientalem magis ICtum codicis com-pOSitores neglexerant, aliam interim medicinam iuris incertitudini affert sane multo faciliorem et in qua, ut eventuS docuit, etiam Theodosio licet meliora sibi spondenti acqui
Restat de oditionibus pauca dicere. '' Post principem A. Maii editionem, duae tantum suis dotibus commendabiles paratae sunt, Buctili Oligiana a. 1828. et Hollwegiana a. 1833. Prior amplo commentario tam eritico quam exegetico instructa, licet saepissime offendat vel superfluis vel nimis iuvenilibus, tamen etiam quaedam habet, quae bonae frugis Sint. Altera, quae etiam in corpuS iuris civ. anteiuSt. Bonnense migravit, et iudicii maturitate in textu constituendo sit indicibus a Boeckitigio confectis et specimine cod. Vatio. adiecto praestat. Quamobrem nostram editionem ad hanc referre visum est, Buchholigii tantum, ubi intererat, ratione habita. In textu recognoscendo Seio quidem, ut tuto ubique procedere POSSis, iteratam et accuratiorem codicis Vat. in- Spectionem magnopere desiderari. Sed etiam. dum eam de- SideramuS, quaedam emendari vel rectius explicari et, quod hic maxime refert, suppleri posse arbitratus Sum. Pertinet hoc inprimis ad folia illa bessarios vel trientarios VersuS continentia, quibus supplendis duplex subsidium editoribus suppetebat, alii libri scripti et ingenium. Quidam enim ex his locis etiam alibi, maxime in Iustiniani codicibus nobis Servati sunt, unde Sarciri deperdita poterant. Et hoc quidem genus locorum iam absolutum videri potest; certe unum tantum S. 66. inveni, cui hoc modo auxilium ferri poSSet, a prioribus editoribus non animadversum. Ex ingenio aliquatenus supplendis hi iis tantum paginis animum ndverterant,
627쪽
in quibus triens scripturae perierat: nec in his, quatenuS restituere deperdita conati sunt, spatii et rei, de qua agitur, ubique satis rationem habuerunt. Nos huic parti tantam Operam navavimuS, ut in his quidem paginis nullus amplius hiatus mentem vel oculos offendat. Sed et de ceteris desperandum non esse arbitrati, effecimus, ut eum 33. Sexaginta octo essent si recte numeravi), quae beSSem Scripturae perdiderant, tantum undecim mancae relictae Sint, quae doctioris vel ingeniosioris opem exSpectent. Ceterum in aeStimandis huiusmodi supplementis ut ea, quae in totius OperiSpraefatione dixi, animo recoluS, iterum monitum te Volo. Paragraphorum numerOS non mutaVi, licet quaedam aperto errore ita, ut nune eduntur, distinctae sint. Ampliores autem SS. ut facilius citari poSsent, in partes distribui easque numeris uncinis inclusis insignivi. '' IIaseo asteris eis notata perfecta, ut putabum, mea editione ita disputaveram, cum nova Th. Μomseni editio affertur, oui inscriptum est: Codicis Vaticani n. 5766. in quo iustitit iuris ant0iustiniani fragmenta quae dicuntur Vaticana exemplum addita tran- Scriptione notiSque criticis ed. Th. Μomsen. Berol. 1860. 'Qua editione etiam plus quam docti viri desiderare ausi erant, praeStitum est. Iam enim habes Vaticani codicis non modo iteratam collationem, quum vocant, Sed ut titulus non mendax praedieat, exemplum et paene Simulacrum idque Iom seni consilio et arbitratu et Deile taeni scitissima operuaccurati SSimo factum: cui Recedit nova textus recensio multis emendationibus et Supplementis conspicure, et de eo die eet ipsa sylloga Vaticana subtilis disquisitio, cuius in hac
praefatione iam aliquoties rationem habuimus. Itaque hae oditions si ab initio uti licuisset, ad eam ut omneS, quRedeinceps unquam fient, etiam hanc meam accommodandam fuiSSe, non est quod dicam. Post Recepta, cum totum opuS de integro occipiendi otium non sufficeret, tamen retractandi eius necessitatem mihi imposuit: in quo quantum mihi profuerit tum datum certum fundamentum et ipsius Μomseni de dubiis locis iudicium, quanquam, ut fit, non ubique QOnVenerimus, et is Se scio nec lectorem latebit. Ab eodem vero excusationem me habiturum Spero, Si aequabilitatem rerum notandarum in opere quasi bis Suscepto interdum desideraverit. Denique de Signi S, quibuS in notiS HSuS Sum, moneo, V. deSignstre codicem Vaticanum, Val. eundem codicema Μaio et Blumio inspectum et relatum, VAE. Detlessentapographum.
628쪽
14 60. b. 1. y. . . 9ui a muliere j sine tutoris auctoritate sciens ηα an rem mancipi emit, uel salso tutore auctore, quem sciit non βη' esse, non uidetur bona fide emisse. itaque et ueteres putant, et Sabinus et Cassius scribunt. Labeo quidem putabat, nec pro empt0re eum possidere, Sed pro possessore: Proculus et Celsus, pro emptore, quod est uerius: nam et fructus suos facit, quia scilicet uoluntate dominae percipit: et mulier sine tutoris auctoritate possessionem alienare potest: Iulianus, propter Rutilianam constitutionem eum, qui pretium mulieri dedisset, etiam usucapere: et si ante usucapi0nem osserat
mulier pecuniam, deSinere eum ti Sucapere.
mp. 2. Papinianus libro III. Responsorum. Usurae uenditorissisP. post traditam possessionem arbitrio iudicis praestantur: ante traditam autem possessionem emptori quoque Ductus rei uice mutua praeberi necesse est: in neutro mora considerabitur. 3. 3 Venditor, qui legem commissoriam exercere noluit, Ob
residuum pretium iudici , venditi recte agit: quo secuto, legi
renuntiatum uidetur. i) Fortasse idem locus tantumque iuri IuStiniano accommodatus est L. 27. D. de contr. empt. 18, l), ex Patuli lib. VIII. ad Sabinum desumpta. De nostro V. ZeitSchr. f. Civ. u. Proc. N. F. XIV. p. 20. Labeonem movisse videtur, quod mulier exempto non tenetur Gai. 1, 192 sicut furiosus e aut quod viro at
uxore donatum non pro donato possidetur. Sed utraque causa
629쪽
4. β Qui die transacto legem commissoriam exercere 'uO-
pro sanus, et ideo Venire non potest. 6. ' Mulier seruam ea lege uendidit, ut si redisset in eam ciuitatem, unde placuit exportari, manus iniectio esset. Manente uinculo seruitutis si redierit, quae uendidit, manum iniciet, et ex iure concesso mancipium abducet. post manumissionem autem si redierit, in perpetuam seruitutem sub eadem lege publice distrahetur. quae uendidit, si manum iniecerit non liberatae, mancipium retinere poterit ac manumittere. adimi
quippe libertatem, et publice uenditionem ita seri placuit, ut
propter pericula uenditores 'quondam' metuentes, seruis suis offensam uel duritiam possint paenitendo remittere.
iudicio, decem annorum praescriptione non inpeditur. 8. inuictione citra dolum empt0ris et iudicis iniuriam secuta, duplum ex empti iudicio secundum legem contractus praestabitur. 9. Creditor a debitore pignus recte emit, siue in exordio
initio manusculis litteris non corrector sed possessor codicis in spatio vacuo addidit, ut fionificaret, eiusdem Ioi ex eodem libro novum lemma, licet non, ut alias, cum novo ver u incipere, Omisi. β) Cf. L. 1. 2. C. de serv. e . 4, 55 . L. 1. 9. D. eod. 18, 7 .' quamuis nol . ed. Saninio auctore: quaeuiS Isai. utrumque Papiniano indignum. qu Vat. , quod factum opinor ein qn quoniam pro qu0ndam. Sensus eSte qui propter pericula, quae a Servis metuebant, quondam vendiderunt. UlpianuS tamen L. 1. D. cit. ita locum legisse videtur . . . uenditionem ita fieri, ut propter uenditores pericula quondam metuenteS placuit, ita Serui S S. o. a. d. p08Sunt vel p08Se, nam possum Vat.) p. r. MomS. ed.: ut leae cust9diatur propter pericula uenditorum uendit 0r' V. , qui uel m. S. S. O. U. d. possunt p. r. ist) Cf. L. 21. C. de evici. 8, 45 .
630쪽
contractus ita conuenit, siue postea. Nec incerti pretii uenditio uidebitur, si conuenerit, ut pecunia senoris non soluta creditor iure empti dominium retineat, cum sortis et usurarum quantitas ad diem soluendae pecuniae praestitutam certa sit. l ri 60. a. 10. i Iniquam sententiam 'euictae rei 3 periculum uenditoris non spectare placuit, neque stipulationem auctoritatis committere.
11. β Conuenit, ad diem pretio non soluto, uenditori alterum tantum praestari. quod 'usuram' centensimam excedit, in fraudem iuris uidetur additum. Diuersa causa est commissoriae legis, cum in ea specie non senus inlicitum texerceatur, sed lex 'contractui Τ non inprobabilis dicatur. 12. 'Ante pretium solutum dominii quaestione mota, pretium empt0r restituere non cogetur, 'nisi' maximi fideiusso res euictionis osserantur, tametsi ignorans possidere coeperit: nam usucapio frustra conplebitur anticipata lite . nec oportet euictionis securitatem praestari, cum in ipso contractus limine
d0 minii periculum immineat. θi') 67'. S. S. L. 51 pr. D. de evici. 21, 2 . L. 8. C. eod. 8, 45).εὶ Hic quoque genitivus pendet a periculum. δ) Ad sensum
refertur hoc Pap. responsum in L. 13. S. 26. D. de act. empti 19, 1). q) Dio. usurarum Vat. Nol . Moms. edd. y) Dig. contractus Vat. edd. Hol . Moms. De lege commi orta cf. L. 4.3. 1. D. de l. comm. 18, 3 . ') Exstat prior pars L. 18. S. 1 D. de peric. et comm. 18, 6). Cf. L. 24. C. de evici. 8, 4b).') Eae Dig. tametsi Vat. edd. , quod non dubito, quin librarius
ex mamine, cum postea ante ignorans esset restituendum quod fecimus , ubi item coniunctio exciderat nam cum ibi librarius emarbitrio et per se inepte superposuit), huc male intruserit, ubi nota vocis niSi Sequenti In simillima, exciderat; aliud enim Papiniano placuisSe, quam L. 18. cit. eum dixisse refert, vel Iustinianum haec mutavisse, cum aliis ex causis tum ob L. 24. C. cit. vis credibile est. maximo spro maximi) Moms. ed. δ') Haec verba, quae ex Vat. lectione admodum frissent, nunc sic intellisse: quodsi in ipso contractus limine, i. e. non ante pretium Solutum sed iam antequam res tradita est set ita quidem, ut in lite depoSseSSione emptor potior sit L. 11. 3. 13. D. de act. emyt. 19, 1), alieni dominii periculum immineat, tum nec satisdationi locuS eSt, ut emptor ad pretium solvendum cogatur. Nec me movet, quod in p. in L. 24. C. cit. verba in ipso contractus limine' parum caute latiori sensu acceperunt, qui Papiniano non erat affingen-