장음표시 사용
31쪽
dentia, quae una est, omnes existunt idcirco ne separaretών raecipua virtus quae suapte natura a ceteris virtutilusse- tu ι non potest; non est mirusi ulla aba mentio singiliat
de ea videatur facta nam prudentia cum morum virtute.
haec cum Dudentia coniuncta est siquidemprudenti principia ex virtutibus morabίus rectitudo vero morabum virtutum extrudentia existit x. Eth. quaproptε si id quod omnes virtutes continet, eis iustitia Iniuersaluo haec tria praecepta iuris tradita omnes Virtutes comprehendunt:idciν cferunt etiam praecepta potas iuuitiae uniuersalis: ob id vi iapason consonantia, G vox acuta cumgraui adeo conci nat; ut quae voxgemina est pareat una, sic in ipsa a nivei sau lusima ceterae omnes virtutes eum tuHitiae prudentia; atque robore tam apte congruunt, It virtutes omnie uix inuicem discernantur quam ob em cum ius ipsum versetur, et circa actiones, ei circa 'rsona, et circa res 'etia et in praecepta uni honeste vivere, alterum non Lire . ius suu unicuis tribuere hinc itaque ob humanam tranqui ita rem
factum est, ut a te e corrigantur delicta concupiscibili , mappetibilis anima: G eni, quat us ratiani edit imperioque eius obtemerat, in ea est virtus moralis. Cum itaque soni stant propter tria, natura scilicet, more, ratione vir. Foli selus homo mur animalia strandum rationem viruat: olus enim rationem ha et idcirco,t'ars ilia spina sedetur, c P mansuescat, domestic verostar vigeat, opor ter,ationi tm' rio principem locum tenenti, ceteras parter
32쪽
cum semeti a a uis iniuste agere test cum perosola legis virtute hoc mentis imperium vigere valeat non temere miranda, minaque lex quae nomen menti roximum ρ idet νόος enim mentem, omium legemsignificat ut enim sermo qui en in oce imitatio est eius, qui eis in anima utaqui in anima eius, qui insuperiori mente vere igitur, ut inquit istinus, ipsa iustitia, unius est ad ei um temperantia vero intima a intellectum conuersio, atque a seipsum est ortitudinis denique loco ipsa a materia segregatis, uraque se ipso permansito proprium autem opus fropriorum actio dicitur,atque iustitia animae ergo intuitus in integeta sapientia est, atque rudentia virtutes eius; nam,irtus ammae est: mentis vero nequaquam,neque eius quod est mente superiω quae enim anteirtutemsunt exemplaria undesiquis,ut inquit Flato, ex manifestiori,ac ciuitatis iustitia ad occultiorem quasi latentem transiret in animum: videret
quam Phersit iustitia vultus qua ratione neque serus, neque lucifer adeosterios mulget.
Et statim ,ea dicta ritu dubitatio nam cum om. nis vera cognitiosit exprioribus ei7 enim ex causis inius cum descendat a iustitia sit ea posterius, quo ρα- ct iactitia per ius victu fuit oec idcirco sciendum H Iam ex morabia virtutibus natura in nobis acquiri, res raristotele libro a cith.nihil enim ex his quae natura eassuescere aliterpateis , ut lapis cum natura deorsu era
33쪽
rur, numquam sursumferri assuescit,neque ignis deorsum.
neque aliud quidpiam,aliter quam natura comparatum sis umquam assuescet; neque igitur natura neque praeter naturam virtutes hae in nobis acquiruntur e sed cum idonei ad ipsisu ipse a natura simus assuetudinem scimur. Cum staque iussutae habitus a natura nobis non instit se totentiat.ιntu madtuste agenda , i exfrequentatis actionibus in
reddend in cuique quo uum est, aspi citur a nobis fixus atque λη Astu litia habitus,qui nihil aliud viritur esse,
auam ita a mima coaceruatae actiones iunia, alfue iurare init adeptos ρnte deinde operaturi eta fit a enim est habilius, quo ad res iusta agendas idonei hom ne es Guntur eomm enim quae natura nolis eueniunt aeuitates trius accipimus: deinde reddimus operati es id perstimum est: non enim ex eo ouo vel vidimus, audiuimus, sensius videndi. ueseudi acce finins 'siae contrario habent3s Ut amus, nou hae imm. sed si tutes, ut his, ristoteles ii Et, accipimus ubi rius fuerimus operati quemadmodum etia in aliis artibus 'quae vim ubi didicerimus facere 'θt,e aciendo discimus, sicut cythara canendo tharoedi e ciuntur: ita quoque tu sta age, o iusti temperantiatem erantes, sortia fortes euadimus. Ex his ita Iu patet iustitiae habitum posteriorem esse iure acquiritur enim ex eo quod qui iam imea singula propensionem habendo iussa perare sueuit: iusta iri Iu gere, Mi vir Plato,dumtiam init manimo a quareu ilem e prelam mos hasseum iam admia
34쪽
quaera sidiniustos e cit viro, sic iustitia halitus praete- diri um ius quapropter obseruans legislator hunc sis liceordinem in propositione articuli collocauit anteius ipsim Atiam: dum inscripsit de Iustitia, Plure at in traciatione deindeprius de is definitione,ac diuisitone deinde de iustiariae definitione egit cum ergo quoad acquirendum iussit habitum praecedat ius per illum tamquam habitus ea prioribus acquisitus definiri recte potuit: non enim quisemel m-ste ab v modo erit, iustitia habitum dicitur habere se si aliqua modo assectus agat.primo quidem si sciens e deinde,sieligens , atque eligens ropter ipsae tertis si abili atque immutabili Uset praedictis agat quo tamen adhali tum reddendi unicuique uouum, iustitia est ris iure, sic iuspotuit derivari a iustitia secundum nomeniam iuscum aliud sit potentia reddendi unicuique quo fluum scaliud uero sit actus, ueloperatio eiusdem otentia, lubitatur cur iustitia non sit definita tantum perpotentiam mactam istum primum, qui effectu arissecundi pedatur potentia, quaeucetiosi siparari ab actu secundo, non tamensecundus a primo, cui patet ingraui, e leui haec enim licet habeat oretiamsi per ferendi sursum aut deorsum, tamen quando graue sursum, tertiolentiam detinetur, ne tendet deorsum ess graue m tamen non operatur
secundumgrauitatem idcirco remoto impedimento statim descendit deorsum sicut etiam phylosophus, quis sit sim- ρι habeat habitum phylosophande tamen inter dormienis A nonphylosophatur fitη etiam qui habet halitum M. nitia licet non operetur secundum istam actum, in δη-miendo,
35쪽
miena , est tamen iustus idcirco licersem probilitum a
aut vi,aut iurefacere quod ei libet, non est tamen ab eo ablata naturati faculta hoc idem prae Zandi quotiescumque ablatum ei esset impedimentum Lunde ex iussa seruitute manumittuntur m libertini, ciuntur F. de statu hominum L, i cum enim libertassit de iure naturali quo ad naturalem facultatem tolli non potet: sed lene quoad eius operationem auferri valet iuregentiumci sondetur hoe
factum fuisse propterea quod ut in Ath. inquit Aristot.m virtutibus moralibus finis non est cognitis,it in scientilis
culatiuis; sedactis, inoperatio. Cum enim iamtia sit viritus alterius gratia societatis humanae, dicitur non immerito
quilibet luctus velfrtis, qui iussa, fortia agit, inoperatur: quapropter cu operatio iustitia sit causas dii, i is iussit , iussitia hae de causa definita fuit non solum perditam dum primum, en conssans illa, interpetua is luntas sed etiam multo magister actumsecundum, qui in reddendo nimis quo uum ese consistit amplius cum iurispraecepta sint tria, ut iampatuit lege adducta , dulitatur cur etiam i a iussitia, a qua descendit secundum nomen , quod rei s 'consonum, non sit etiam definitaper omnia, a tria iura se per unum tantum dicens tufiitiaeu constans G perpetua volanta ius suum unicuique tria luens aut ergo non omnia in iuris tria praecepta erunt
36쪽
ra duo antecedentiat ceptatum . nam cum definitio iu-nitia tradit it per ius, hoc tribus modis Acatur,ero omnibus his tribus significatis debet accipi ius in definitione imnitia neque propter hoc utemur aequivoco is definitione: propterea quod ipsum ius iuxta omnia eius significata essin eodemgenere boni: est enim ius aut omnibus bonum , aut quam plurimis, aut aliquibus tantum quapropter cum a iure naturali descenda maris. Eminae coniunctio, quam nos matrimonium appestamus: hinc liberorum recreatis: sine educatis: Ob id ad lene, honectes vivendum res ficia ipsum ius naturale ad alterum vero non dere, res secit ipsum iurgentium: nam cum inter nos gnationem quandam natura constituit, consequens es hominem homini insidiari nefa esse innis iure hoc euenit, ut quod quil, o tutelam corporissumecerit iure feci se exissimetur fis uir.
Iure . iii cum pero ius ciuile, improprium it l. Di iii
quod enim qui rue populus ipse sibi tui constituit ipsius pro
rium ciuitatis est, vocaturque ius ciuile, quasi ius propriuipsius ciuitatis: idcirco ius ciuile tribuere unicuiquesuum reficit cum ergo in tribus suis significatis correstondeat tria iuspraeceptis iuris traditis: ob id ius acceptum in desinitione Mitia inte igitur iuxta omnia suasignificata: unde etia virtute comprehendet omnia ilia triapraecepta iuris, O sic quae actu explicata, atque distincta fuerunt in tradendis praeceptis iuris nunc tradita definitione HBitia per ipsum
ius in pnum omnia comprehenduntur; Amplius ut etiam ea.quae ob materiam infinitam,complecti non poterant a legislatore, saltemsecunda ormam complecterentur ius
37쪽
etiam, dire Pars boni, ,eaui, inte ectum quoque fui indefinitione iuuit. quoniam in iure quod incorporale eucontinentur plerumque res corporades; versatur enim circa res, personas, m actiones: idcirco omnem etiam Allectam iuris materiam comprehendens inquit, ius uum nicuique tribuem cum vero res, circa quas versatur iumtia, ub alia
qua obligatione nobis aliquo mori debeantur os id iis ininte ectu exi stens efficit ea, quae aliquo modo noli debemtur idcirco Uinfructus dictu fuit ius in corpore quo sublato ipsium tolli necesse est . de se ructa l. i. O quemadmodumseruitutes etiam rusticorum raediorumper ius emplicata uerunt: cum avere iura in intencta coaceruata d,
catur ipsa luctitia, iuVitia in animasci iustitiam, Mius
extra animam sicut etiam ius extra anima acit iussiatium , inius in anima tale autem ius cum versetur etiam
circa ea, quae sub lege non sunt comprehensa,versalitur imea aliquo individuum quod latuit legi gatorem, cuius iu- sitia dicitur in Latium iuris prudentia sit diuinarum, amque humanarum rerum notitia iusti, atque iniusti scientia perfecta virtus erit: nam ius ordinatis est ciuilissetistatis, ut homo qua diuinum qui piam in ipso est, iudit religi enim erga Teum cum sit de iuregentium est etiam de iure diuino: in re humana ad diuina , quilus ianitidebent, erigantur debet legislator tum res humanas
38쪽
fropterea quod res considerantur a legi latore vehisunt in lonis aliquorum, inelnou primo modosunt res humanae, secundo modo uni res diuinae e neque ob iat dicere quod res hereditariae antequam heres ahquis existat nurius insanis seposint.T.iam adducto notamen diuini iuris sunt, quandoquidem hereditas antequam quilia heres existat, licet nullius in bonis actu sit; potentia tamen in bonis futuri heredis est: at res diuini iuris neque actu, neque fotentia sub domini alicuius bodis venire queunt; Amplius cum γniuersale non sit extra singularia ster Arist. se tamensecundum consideratione aliquid aliuda ipsis: idcirco quam uu etiam respublicae nussius ingularissint in lonis attamen res diuini iuris neque singularis neque niuersalis alicuius in bonis esse creduntur: cum ver iussum comprehendendo omue Virtutes dicat iustitiam in resultecta: idcirco, huiusmodi iussitia naturam οἱ catafuerunt res tum huma-
, tum diuinae de quibus cum agat legi tori, sub tun tiam veniunt, addidit iussi, atque iniusti scientia: conside
are enim res et, sunt a materi eparatur, ratione xe ratione tantum, vel neque re, neque ratione es e Tat ad diuinum vel Mathematicum , vel naturalem intelIctum.
amtremo modum considerandi res ab ipse egi gatore, in iis uir iusti, miniustifcientia: quamuis res fere infinitae videantur cum tamen ad unum modum considerania coarctentur, diciu iuris prudenti inam esse tantum Muliectam materiam. Cum ver deinde de singularia iussiant lites, quae secundumseciem uni determinatae in
e quo pacto diiudicanda deindesintia nobis inueniendum
39쪽
estper legum omnium adeptam, perfectam ea seionem
atqueprudentiam: cum enim indiuiduom in mita at Iue continuo orian tur, inocci oti non fusunt aliter qua Ocundum deciem comprehen i qui ergo han acultatem diuersis repetitionibus in arias partes iam distractabatque is ersam, in in nitum etiam trahere nudent, desieratum
o SD a vero infinita alias erit iuxta ententiam et a- roris operam dare ut legum cognitio easanctitate, acserie qua natafuit GP in dimido fonte Pandectarum in eν subte cosse hauriri valeat hoc enim pacti singulares casus , qui quotidie de nouo in in itum emerguntpoterunt per imum rudentiam, martem insitam 'timis fominibus iis/cari sed ut reuertamur, Inde disicesimus,ati principissumst dicendum est.
BONORVM asia sunt rudistilia, rivirtutes mora les, abi arum namque actionibus Lus mergit: alia vero honoralita ea sunt quae ad res diuinas, . ad mentemsectant, diuina humanasacta Ant: is verolonorum ess i afocitas, quae ex seu bonis constat, qua adepta nusta alia re no is a lius opus ea unde cuim is supremum bonum omnia ferantur inum vero feratur ad eumprincipium niuersi,atque finis idem ea id autem, νι inquit Plotinus, nihil aliud est quam imum bonum oportet ergo actiones humana. muersa naturae esu an o Ob
40쪽
remperare, sique imas ad superiora conferre: nam cum homo sit ipse animus miotum animi bonum, quo inprudentiam virtutem,c voluptatem di tribuitur notum vero malum inprauitate confictat, consequens en t homo per Uirtutem absolutam beatus euadat quamobrem cum duae sint animi partesana irrationalis, altera quae habet rationem, halitus quoque earum duo, quorum alter eis appetiatio, alter mense irrationalis vero duplex quarumana exisscit, quae rationi, ut dicto patris audire,s obtemperare potess,cuius diximus esse irtutes in per qua vi bonu dicitur: altera vero omnino irrationalis quando ergo ut
in Republica inquit Flato inguia animaepartes suo uum
est agunt, iniustus erit m suaperageni nam cum natu- , a sit quoddam dominabile, aliud regibile, aut populare iustum P. utile,rationalipotentia conuenit imperare cum sapienssit,geratque potius animaeprouidentiam. Cum is Deprudent in sola rationali fortitudo in irascibili, continentia vero in concupiscibili sit, in cunctis partillii simul remperantia, atque iussitia: traque dicitur totius animi consionantia sed temperantia quidem in affectilin, uicitia in actibus, consonantia est cum itaque, inquit Proclus,tale sit ipsum iustu meritopulchram es it animam idenim quodperfectum est, atque mensuratum naturaliterpulchritudo consequitur: sicut immensuratumandeterminatumsdeformita comitatur iussum igitur est natura pulchrum. denique ipse mundi ber totum hocper iustitiam expleuit: pulcherrimo enim nodorum omnium nodo devinxit mundum,sed si bilem Ocalpropterproportionupotestatem