Joannis Joviani Pontani Liber de meteoris / Cum interpretione Viti Amerbachii

발행: 1545년

분량: 195페이지

출처: archive.org

분류: 화학

101쪽

n ETEOR. PONT a snpora quatuor: ue Uus,autumnus, miseris. Ver est calidam e humidum Ganguine naturae . . aereae: Aestus culida sicca sese

naturae Autumnus figidus,e riccus arae meaphlegmaticae naturae eraque e. Harum qualitatum iusseruatioplurimumfacit adprae rictionem uentorutrum. In Vere in Cr Autumno plurimipossunt Pirare,quia in altero tempore non calor, in altero onfrigus hoc impedit. Sed hic Pontanus agit maαgride mutatione Horum temporum seu transitu testorum in alia. Tum enim uariae tempestites iunt, multi uenti excitantur. Est enim omnis mutatisi urbulentu, t dicit Aristiteles, cuius uerba haecisunt in. a. χετεωρολογικ. M t μετα2ολα lassae Poeta hisper es eleganter imiturus eris spre1 Ii cum dixit: Turbat enim,uersis omnis mutantia rerum.' Maxime autem hoc tri Uere Autumno. Sunt in ea tempora aestitis erismis,temporum max me contrariorum, summi excessus, ceu uincula,

i ut confinia quaedam,in quibus plerans multa tur

'lura,er confindisiolent. Hucpertinet etiam carisa paulo ante exsuperioribuwrepetita. Eaedem etiam

102쪽

cuida tempora. nunquam nihil vetat sua etiam id natura eum efficere posse. Sicut de alijs astris . .sbais harum rerum periti Albulant. Porropraec pitur hic etiam fiderum,quae habent uim aerem uarie afficiendi,ortus er occasus notandos elle, quod

si incidunt in talas mutationes,horribiles en qtes in aere excitare soleant Tom autem natur dicuntur habere Vergiliae,Ηrades,Orion, Arctu: rum,item Arietissidis. Vnde Vergilium etiam Orinem aquosum uocat, hi das pluuias Idem egi

est etiamina quado a malefica aliqua stella rem id i icitur,ut cum inter ipsum e saturnum,item imirer ipsum cretJurtem oppositus, aut quadratus aut spectrus est, aut quando hae ellae coeunt. Sed de huc resunt consulandi Astrologi Postremo quod Meni curius habeat aridum natura n, C quando uentos faciat, docetur a Pontano in prologosecundi Libris de rebat coelestibus. EzPOSIT CAP. MVI IL

De Auris.

E duris hoc caputtitulum habet . caeterumtZ non tantum de duri s hic tractatur, sed delventorum etiam accidentibus quibusdam.

Nemp

103쪽

Nempe quod usi salubres,in noxijsint. Idque esse,

aut ex terrae natura,alia enim sicca est, alia humia alia aliter direm, uulsitu uel terrae, uel mur Greg=ectu coeli. Generaliter autem Aquilones uni alubres ideo, quod uni rigidi Austri autem pVP iripropter calidit item Sicut aiunt in hoc uersiculo

significat Ouidius: Laeti bis ab Alpirarunt aegbus Austri.

Et Horatius ubi dicit: Frustra per Autumnos nocentem corporibus metuemus At Dum Friguis enim a dirigit corpora, aligetuis conden ut in eis calorem naturalem,inde etiam uentriculos aliis di ἰλο esse in hγem eruerescribit Hippocrates,

δε μοταφα φυσει calidum uero quod est in Aiobrinis flatibus aperit corpora, e resoluit, debilitat ac corrumpit in eis illum calorem, quinaruturulis uocatur. Praeterea replet corpora multo humido externo, ta efficit putrefassionem in humori risus. Afferunt tamen e Aquilones uos quosdam morbos,sed minus noxios De quibam uide Hipta pocratem in Aphorimis Orientales habent nuditurum Meridionalium , Occidentalis uero Seriptentrionalium. Prima pars huius cupitis nihil habet obscuri, conueniunt enim omnia cum supeα riori

104쪽

a s ENPOSITIOriori descriptione uentorum, nisi quod Pontanus hie dicit ejici dum a motu Solis, qua in re uia

detur imitari Senecam, qui uocat aerem ita ima pulpum, Minon efficiatur iustus uentus, Aurant. anquum in eo est disterentia, quod Seneca diis scernit Aurum ab Etlijs. Pontanus uidetur hoc non facere, sed pro uno uento, aut ueris agitatione habere, cum Seneca doceat Aurum sire semper deosnere cum Solis ortu, rari lime in medium dientussperdurar acante Solis ortum incipere Ponitanus contra saepe in medio di ac siti exoriri Auor scribit. Quod nonpotest intelli nisi de illus, quia Graecis,quia tam anni tempore Oirunt, ἡ ασiota uocantur,m una cum Sole oriuntur,quamobrem a nautis somniculosi uocatisunt, , Gallio apud Senecam exponi mane nesciunt jurgere sic exis o Pontinum contudisse, cuae sunt in Seneca

distactescripta de Aurifer Et ijs,du potius Auανι stribuisse, quae Senecae Arisbteles, ac abitriinbuuntEtes quis oecisse proptereaint haberet uocabulum latinum,quod uersu icon veret. Nam hoc genus carminis, nec Etesiarum nomen recipit, nec niuersariorum, quae uox latina Graecam proximine reddi nisi Lucretium imitari uelimus dicere adiemue, Etesias bra: ac uidentur funeprorsus hoc

Aurae latinis anilicare, quod Pisciuit nu

105쪽

n ETEOR. uo NT. 367 Graecis Nam anniuersari uox in hoc usi ueteribus latinis ignota est,ut existimo. Porro er hoc moneris

dum est, i biclem scribere,, Etesi elpirent post

sopitium, ortum cunicula Senec uero plane contra, quod ante hoc tempus incipiunt, oe desiis nuntini 1 irare. Hunc recentiores etiam nonnulli insuerunt sequi qum Arithtelem, nulla, quod sciam, probabili caussa inducti, imo contra ratio, nem, cum hoc genus Mentorum sita natura datum ad leniendum aestum, aestus autem sit maximus post sopitium cunicula iam exorta. Vide lacum Ario dotelis de uentis insecundo Meteorolagi Praetcrea, quod in militudine,qua hic utitur Pontinus, diciis tur ad id facit egregie, quod Philosi phim indi puis tutione de Terraemotu his uerbis scribit: ἡ διακούσιά ' οι ἄνεμοι ἔινα θερμο is γα κιο

106쪽

EπPOSITIO ENPOSIT. AE A P. XXIX. De uento,qui oritur prope Ater

num fluuium.

Vpra in uicesimo tertis cupite pontinus dis liquid de uentis prouinciuibus monuit, hic reditad eum lacum , O Grteiduos alios uentos,quisunt uis quibusdam regionibuspropristAlter Pelignis, alter I rico . De priore tamen tantum in hoc capite docet, deustero in sequente. Est autem Aternus fluviis, qui in Pelignis populis 'Italiae oritur, in mare Adriaticumseu superum infuit,authore Plinio lib. 3 cap. s. Ventum bipum to peculiarem esse propter multu aquM eius regi nis,queetiam pause est, quam aliae regiones Italiae,

pigiciis . Id quod Ouidius in his uersiculis est

tur:

subno mihipatriis gelidis uberrimus undis, Nillia quinouis distra ab urbe decem. Inde etiam est,quod non diu durat istet uentus,

non procul lystat. Vocatur autem Atabulus,cuius omentio apud Plinium in. ετ libro, Crupud Sera cum in s. ruralium quaestionum . Item apud Gellium in . . Euoa

107쪽

De uento peculiari Illyrico.

Vius uenti meminit etiam Plinius, dicit si H ex Dalmatiae ora ex specu quodam, in quem leue pondus deis bini sit,turbini milem prosilire,tranquillo etiam cocto Dalmatia autem est pars thrici Meridionesis, Adriatico maris rorupinqua Simile quiddam de rupe quada ore micae in eodem locoscribit Plinius cap s. lib., tametsi autem huius uenti nulla caussa uidetur reddi posts, tamen uerisimile est eum ieri propterea, quod ibi krtasse est cauernos a terra,c mare est ei uicinum, sicubi in terram retrusisunt multi uenti in multis iocis,posta obstruit meatu3 alios terrae ta,ut uenti in unum specum deuoluantur, propter multituadinem cum magno impetu agitati tandem erumpat. Quam ob cuufum etiam crebros terraemotinferiortalibus locis Arisbteles scribit, sed quando omnes

mea aqua opplentur. vadere insequinti campite orta se aliquid dicetur. Ouod autem ex deieructione alicuius lupisti, aut similis rei in pecum hoc fit, caussa potest esse agitatio qualiscunq; in illis Maporibus,si modo potest esse aliqua mani ista eivi rei

caussa caeterum de hoc genere umorum haecsunt verba

108쪽

EπPOSITIO verba Senecae in s libro: Nuta enim propemodum regio est, quae non haseat aliquem flatum ex se naήscentem, e circa se cadentem. EXPOSIT. χAP. XXI De Terraemotu. C caputcoiiaborpaulo diligentius, Π Dialassica quadam ratione explicure, liter res paulo fiat, ustrior eris hoscentes exemplam habeant exercendae Dialacticie, praesertim cum eundem propemodum ordinemseo cumst Pontunire quos, nisi quod non omnia tam minute er anguste tractauit, idquod nepotest qui: feri in carmine, qui natalassicio philosophi solaniscere,quiuere aliquando, cum de rebus diis 1lputant, spinis uesticunt, ut cicero inquit dest,

nimium extenuant res speperse tenues, et exilion

res reddunt fecundo in tam minutuspartes, quam ut aut intelligi deinde posint ab alijs, aut non ipsis tandem Iubantur ex manibus,ac nihilassequantur, ut accidit uesticantibw de 'irris,praeterquam quod munus etiam os iniere aciis posunt. Quanquamnielius est in hanc, quam in alterum partem pecca re, donec nimius coeperit uidere, ubi resistendum

109쪽

n ETEOR. PONT. si fit,por procedendum Sedredeamuis aditi Et tum Anfliterraemotus nemo dubitat,uusquis dabit ut ebet aut eos interrogare, qui uiderunt Hia quando terrum quati,dut historis legere. Quid e terraemotus partim ex praedicamentis est petensi,

partim ex Aristotelis cratiorum Philosophorum scriptis, modum enim tantum faciendarum de iistionum docent praedicamenta, materium e rem ipsum, aut experientia Crustos, aut homines eruuditi docent, ut cum dico terraemotus est pulsio, uel Gaio,qua terra mouetur a uentis ineu udo

poribus siccis in terram inclusis, πdculare Solis casu liquis impulsis, ex nussu Dialectica hoc disecere potu ed ex Aristotele,quiprobabilibus quia busdam rationibus ostenditinoueriterrum uaporuribusfimis,non aethere, aut aqua sicut ali quidum senserunt. Ais hoc praecipue intelligendum es dedi irenti'. Genera enim utcuns indicunt istior, dines in Dialectica, praesertim,si diligenter Cr coopiose descripti ni,quod tamen etiam non nisi uitiarum artium duxilio feripotest. Est autem terraemotuspa uo,ue ut Aristoteles loquitur pati. Significant enim uerbalia nomina, tum pasiae tuma et ertissubstantiua,propterea quod administrationem,uelgestionem ret,uelamina ἔργ/αρGraeci socant igniscent. Est enim actus tanqua

110쪽

Em rota Oc positu quid Diu ex agente e patiente, ita cohaerentibu uiseparari nonpos in manente uectu Marigis tamen pusionem fignificunt, quam actionem, cum, ut Aristoteles alicubi docet, notus sit in moribili caeterum de ui spiritus hic locus Philos λα

phi est memorabilis ἀνάγκη γέ το uti πλει

uli philosophis Arith con utut Pontunus etiam bγemem ex aestitem addit Potest etia quaeri desine,

seu sticio seu sti tu,qui est praesignificatio alicuius

euentus,aut potius ipse euentum. Querna moduloα

metae mulcta ficant mala,ta posta etiam

ciant.

SEARCH

MENU NAVIGATION