장음표시 사용
511쪽
TIT.tem Manardus lib. a. Epist. Medin , se a Lusitanis& Siculis cognovisi e , plantam e qua Saccharum exprimitur, eXteriore quidem specie arundini magnae similem, interiore vero substantia valde esse dissimilem pulposam enitneste, grave, mollem, S succi plenam: cum arundo sit levis, dura & vacua. Saccharcina q io plus coquitus, eo magis purum & elaboratius fit, candescit &durescit. Coelio namq; depurat, desecat& cogit. ideo ex mult plici coetura, liversos quoque bonitatis gradus recipit. Proinde priri δ plantam illana arundini similem excoquunt: deinde flava pars secernitur, & Saccharum exstitit: Hoc iter ucoqui potest, atq; i t a candidius fit,& concretius.Quo a si tertio coquatur, maxima in eo & candoris & densitatis fit acccssio. Quartum & quintum quoque concoqui solet, donec specie aluminis scissilis fere
transluceat. hoc'; genus Candidum 1eu, ut hodie loquuntur , Candum M. Taberet eth barbaris vocabulis nominant.
ωha,mm Saccharu Candi est res faetitia ex Sacta
indi. charo qt later vel quinquies excocto, majoris quaestus faciendi gra ia per Seplasiarios Venetos confecta. Hi arundines ci-
iam immittunt, ut supra has videri possit conglobatum. Gossypio denique involvunt , ut navi ex Orientalibus regionibus advectum putetur. Saccharuna quando primo coquitur, adhuc lentum ac seculentum est. Deinde vero semper magis atq; magis desecatum, durius,ac solidius fit, donec ad bonitatis fastigium pervenerit, ac perfectionis fine Sβc' consequutum fuerit.Hinc illud hodie H - num Saccharum appellatur purissimum Npraestantissimu , nomine a Fine mutuatori quia cadore,duritie ac suavitate ad finem bonitatis perveniret. Infimum autem est lentum ,humidum, nigricans, insuave,feculentum,& primae decoctionis nomina V. I 2 tur.Inter haec duo extrema, duo quoque sunt media.Alterum quidem.Infimo pro ximum , secundae decoctionis : Alterum VeroSummo proximum, tertiae decocti nis dictum. . Suali sit
Saccharum itaque nostrum optimum& praestantissimum est, quod durum, solidum,&mutuo metarum allisu sonorum,ligni sicci&solidi instar, exsistit: tamen ob siccitatem S imperceptam raritatem leve, dulcissimum , candissimEm,&nivis in morem scintillans, coherenS :quale Valentinum in metas pyramidum aemulas coactum, par as ponderis librae Vatinii umunius & dimidiat ; carissimum ,& confe- itionibus siccis aptissimum. Illi dotibus& precio est proximum , quod Aradere vel Medere appellant : sed in metas ponderis labrarum 6. . 8.si. Io.formatur; con
fectionibus expeditum. Affertur & Saccharum ex Canariis,in ripa fluminis Nigui nunc dictis insulis,olim fortunatis : etiam intus albicans, bonitate praedictis in- Canaria. ferius,meti constans maximis , pondere librarum Io. I a. nobilissimum , est foris albidum, intus subrubrum, tanquam alio fartum,&foris alio tectum, metis aequalibus,omnium glutinosissu num . quod quidem condituris sive confectionibου ssiccis ineptum est; liquidis autem servit, Syrupis scilicet. Conservis,& simili b is. qui amistura vilitatem suam tegit. Id si mara sentit nam eo Naves ob gravitatem saburraut efficitur id,quod vulgo Rubr.
Vocant quanquam sunt,qui rub una Saccharum, spumam & spurcitiem omni Sacchari secQq iendo purgantis existimant , ut Jac. Sylvius lib. /. de simpl. Meicam. natur.tradidit: quemadmodum quod purius & candidius est, flicinae Finum appellant. Nostrum igitur Saccharum a Veterum Saccharo primi generis differt Mate- a Vbi.=umria, forma,Eisciente, Loco, Viati Viri- Sacchoaro
512쪽
bus. I. Materia: quia Veterum Sacchri materia est Mel.&Ros: Nostri autem,est plantae succus. quae certe ita distant, ut planta & aqua. a. ma:Mam Dioscoriades A alii Veteres Saccharum suum, qdo ad consistentiam & concretionem , salis modo fragile dicunt: Plinius etiam gummi instar candidum esse scribit. Contra Nostrum priusquam excoquatur, colore potius nigricans & subflavum, quam camdidum exsistit:ncae dentibus periri ngitur, sed per succum deglutitur. E ciente: nam Veterum Saccharum primo noctis frigus agglutinat, dehinc superveniens Solis calor obdurat. At Nostri Sacchari efficiens primum est ipsa plata; secundum artifex calor ignis coquens &desecans,&demum in hanc, quam videmuS, m taeformam in ligneis vasculis deducens. q. Loco.Veterum enim Saccharum in India& felici Arabia tantum in arundinibus, di illarum foliis nas itur. At Nostrum in Siciliae& Canariae Insulis.ubi nimirum pulpa plantae,essigie tantum arundini similis,
1llud Saccharum continet. IVeterum Saccharum,teste Plinio, tantum ad medicinae usum accommodabatur. NO- strum autem ad dapes suavissimas faciendas adaptatur adeo ut nullum magnificum iam sit epulum , quod non multotit Saccharo conditum. . iri r Veterum Saccharum,teste Dioscoride, alvo est idoneum, & stomacho utile. Nostrum autem thoraci potius, quam ventriculo accomodum experimur. Praeterea Veterum, attestantibus Galeno 3c Paulo,sitim non effert,hoc est,ut Avice a liboici, Nonis a. cap.7; . explicat, minorem, quam mel,sitim eis cit. Nostrum vero non minorem sitim , quam mel ipsum excitat: quod certe cotidiana confirmat expetu
llactenus, quomodo Nostrum Sacch rum a Veterum Saccharo primi generis differat. At ab eo , quod secundi generis esse diximus, Nostrum non quidem ste- βμς -- Φnere differt: nam quemadmodum illud 'h. u Abis fuit arundinumsuccus; ita & Nostrum. ιrt gene-Differunt tamen inter se aliqua ratione, ' quodUeteres Saccharum suum magna ex parte ex arundinibus explesserunt: licet interdum etiam decoquendo, ut ex Strabone, Statio, & aliis supra ostensum fuit, extraxerint. Nostrum vero decoctionς Dbbhis latum dilicitur Siquidem. Sacchari arm μμ .m
dines minutim concisae ignis calore tan- quomodotisper decoquuntur, donec quo rodiu effervescens, igneque consumtus, in Saccharum,salis modo in vase concreverit,indureturque ac dealbetur. Ex . quibus manifestum fit, priscos non igno modum. O.
rasse quidem hanc rationem .decoquendi quem iSaccharum : sed de industriaeeo utinolu-S eo, misse sorte quod succus ille expressus, suavissimum eis potu riberet. Maluerum igitur o liquore ob melleam suam sua vitate ro potione uti,quam ignis calore, ut hodie fieri solet, ad salis consistentiam ac duritiem decoquendo deducere, Postquam vero spes lucri quotanis anm-dines incidere, adeoq; artem .& modum Foliquor ille iis ipsis priusminutim co-cisis , ac deinde decoctis, ad ustis consistentiam redigereIndos docuit: verisimile est,quolspe illa lucri allecti, succo expresso pro potu uti desierint. Aut certe cum succum illum incorruptum in alias ,&maxime distantiores regiones transse re haud potuerunt; in eam, quae hodie aia
fertur,formam redigere voluerunt Q propter cum VeterumSaccharum secundi generis &nostrum qive Recentiorum, ex eadem . arundine colli gantur;ut inter se genere disserant, fieri nequit. Differunt autem hac solum ratione, quodNostrumatae duntaxat&ignepraeparetur, ideoq; artificiale sit:Veterum vero interdum exis
pressum, aliquando decoctione elicitum
513쪽
extractum: sicque naturale & artificiale fuerit. Quibus ita consideratis, nequaquam cum his pugnabant, quaeJoh. Lan- ω,.s. a Giu scrypya reliquit Epist. MedicinaLlib.
ris , visu. - antiquorum Saccharum2n stro non diversum esse contendens. Sa chari porro vis&uius cui ignotus esse potestὸ Acria lenit:acidaretundit: salsa suaviora reddit et austeritatem vincitia cerba mitescere docet: fatuis N insipidisse s um tribuite 8 , ut paucis dicam,omnium saporum domitor videri po est. Tum vero S lasariorum ossicinae quot figuras,emgiesq; eitribuunt ρnum fructuum, Ο-lerum, animalium quadrupedum ac O- lucrum2 quot seminaeo incrustantur ad delicias hominis Certum est, in eo mC
strificum esse Gul ingentu. Nihil hodie
pene sine Saccharo ventri conditur. Sac- . VI. x charum panisciis additur: accliaruminis miscetur : aqua Saccharo suavior salubriorque: carnes Saecharo asperguntur. pisees,ova. Nec pluribus locis utimur sale quam Saccharo Joh.Bmyerin.de reci-barsa bb. o. cap. δ. Cum quo plane sentit Joseph. Querccianus frequentiorem ejus usi ob insitam saccharo qualitatem c lidam, quae facile inbilem vertitur,omnibus interdicens. Qui enim,ait,avidiores sunt ad saccharum, &saccharatas confe- stiones immodice degluttimi, sanguine sibi retorrent, perpetuam sitim incurrunt ac foedam dentium .nigredinem contrahunt. Ac j venibus inprimis nocentissimum est, qui calido & bilio temper iment ese solent,Quercetanus in dia tet.Post histor,bect. s. capta. fol. 3 st.
ἔ Anna etiam nota,qoidem fuit Virillis,qui eam roscida meri dicis; item. Aque Plinio, Galeno se aliis rae4meo quidemjudicio, virtutes ipsius ins- rarunt: deos medicamentis eam non adhibuerunt. Id γ votivisse puto Aver-νeem o alios Arabes , dum ante se incognita hancsissesicribunti I apisse non tantsm deliceia eB, sed er aliorum medicamentorum amaritudinem mitigat. In usuquoque hodiesunι alia Simplicia, a Veteribin non usurpata a sed qua non adeo magni momentisiun3. Itaque his omissis, ad Ar;es progrediar : e primum quidem ad Alchymiam.
QVemadmodum inplerisq; allis,quq
hactenus fuerunt exposit ita&hoc loco cavendum ne verbi homonymia decipiamur. Inter Mannam igitur Gra corum &Arabum, distinguendum inprimis est.Nam Graeci, praesertim vetustiores, per Mannam nihil aliud intelligunt ;quam pluvisculum seu pollinem muris Fonfracti, cui admistaen nonnihil est
Duirost. lib. a. corticis thuris:hocest, exiguas ex magnis fasciculis glebisve thuris micas, concussit motuque., dum ad nos adrehitur,elisas, a thure levigato diversas, & cum fragmentis quibusdam exigui corticis thuris pes mixtasGraecorum itaque Manna nihil a liud est, quam mica thuris, concussu elisa Hanc enim Mannam vocari Plinius te G-ρ-m. statur lib. Ia.c. . quae in hoc differtapulvere thuris, quod anna thuris semper aliquid corticis thuris admistum habeate
514쪽
pulvis, non item. olim namq; tota thuris --Nubes substantia trifariam fuit divi satin Thus i- Sed piacidum rorem verno liquefacta te psum , Comoem thuris, & thuris Man- pore
nam seu pollinem.AtArabum Manna est Genit pulsinebulis Nox ipsa refulsiti
substantia exRore originem habens , ina cetiam semrn Coriandra imitata rotilis
quosdam seu globulos, seu granula colle- dumeta , coloris albi , consistentiae solidio- Cogitur, est mufrondosastirpis adherei
ris, saporis suavis, in arborum frondes, , Elavam coryoribus Hiem eductura. Sed ramos, & quandoque In terram deci, obmdens, . Dum Iuda cohors fiuientikus exsul arenis De materia hujus Mannae antiqui valde. Degeret,inpastum cecidit divinitus. in . dubitarunt,plin. lib. 2.c. a.tres opiniones istonus patres, Man hu, dixere vetusti. Corum , qui deho isputarunt, recen- Idq; vel ideo verum putandum est, quod issens. I. Alios nimirum putasse, esse sudo- Nolae hujus illi convenianti Nam Man rem coeli 1.Alios,saliva siderum. s. Alio , nae Israelitarum tribuitur: Ι. quod con succum aeris se expur gantis quae tertia o- sertim nocturno tempore instar pruinae pinio licet su vel isimilis,valde tamen ob, decidebar. a quod saporis erat similis, ac 1cura est. Constat autem hoc fere inter o- si quis farinam aliquam cum melle comismnes, qui deMannae materia aliquid soli- misceret. haec autem omnia reperi rutvdi assimarunt; Eam constire ex vapori, & in nostra Manna. s. quod e populo IGhus sublatis in regionem aeris, ex infimis; raelitico non nisi antelucano tempor col igebatur. Sic & in Manna nostro tompore peculiariter hoc observatur, ut ne cisimum sit,eam colligi, priusquam Soli oriatur: quandoquidem eo exorto, Manna dissolvituri evaporat, ut nulla deinde: reperiatur. Dicis; i Manna pro alimento corporibus, ex terra& aqua: qui vapores, a terra & crassiori materia expurgati, de inde calore Solis percocti &quodammodo pinguiores redditi, subsequentis no ctis frigore condensanturicondensati autem in folia , frondes, terram decidunt .
Qv od vero haec sit V annae materia,potis &cibo usi fuerunt Israelitat, qni heri po-
simum ex eo potest elici, tum quod non . tera ut non laxatis ac dissolutis corpOii- nisi ten pore aestivo , ubi caloris qualitas, bus perirent, profecth ipsime sentiebant est ferventissima,&noctes sequentes tri- hunc cibum esse levem. Nam 2INum. hagidi Tnnae, Mana repenti i oleat:tum quod . conquerebantur: Anima nostra jam nau- 11s in locis aut region bus rcperiatur, ubi se at super cibo isto icvissimo, at vero ci- aestus Solis iunt vehementi crcs: sicuti in b laves,&qui solidam substantiam cor- AEgypto & aliisin locis,atq; etiam in par porib.non tribuunt, medicamenta etiam te Italiae. . esse atq; expurgare, Hippocrates testatur
Mis, 1 Vidwtur nostra Mana ejusdem esse ge- Libella de Medicam. expurg. Ei fieri qui-- litarum, Deris cum illa, qua Israc litae in deserto a- dem potuit,ut principio is cibus illis con-- eadem liquamdiu , tanquam cibo nutriti sunt. . tulerit,ut medicamentum, ad deponenda Exod. ιο est Num.GAd 59, diserte assirmat ca chymiam,quam eX esse cucumerum,
Franciscus Vallesus librosingulara desa-- peponum, porrorum , caeparum, &acra Philosophia,c.17 Joh.Franciscuspidus; liorum, qui b. multo tempore in Epypto Mirandulae Comer, his eruditione senis; erant cibati, contraXerant: eXpurgatiS ve-
verubui: io jam consuetud' secerit idoneum ae
515쪽
π1 P. VI. uavem chum. Quid, quod lenientibus
medicamentis hoc peculiariter inest, ut propter familiaritatem, quam cum natura habent communem, facili me ii autrimentum convertantur Θ idq; tum potus mum,si quando aliud alimentum naturae non statuis exhibeatur. Cum igitur Israelitae sola hac Manna pro solo nutrimento usi fuerint:non mirum est, eos quoquἀ alimoniam inde sumsisse. Quibus accedit, Quod consuetudo etiam ex venenis pOtest cibum reddere idoneum,p aesertim silenta & moderata ea primum fuerint.: tum enim in corporibus humanis venena&pharmaca illa digeri, & in alimoniam converti, Medicis placuit: quum nihil triat, quod non prius natui se viribus concoctum sit.Constretudinem ccrte in cibo plurimum valere; & quosdam venenis enutritos durat se, Joh Bri erin. de re G-
sias pharmacopola &plerique, in Graecia pastores, integros ellebori manipulos citra noxam devorarunt & concoxerunte
cujus frequentes potiones, ob pharmaci asiuetudinem, Eudemum illum Chium, nec vomitu , nec alvi dejectione purgare poterant, ut est apud Theophrastum libo de histor. plantar.cap. ιδ. Et proditum est8 puellam praesentissimo napelli veneno nutritam, & puellari Venere decoram, ab Rege Indorum, Alexandro Magno muneri datam.Cujus scintillantes& serpe
tum more nicitantes oculos cum Aristoteles ipsius praeceptor vidisset: Cave tibi ab hac, inquit,5 Alexanderi hac nempe tubi exitium paratur. Nec fefellit hoc Aristotelis judicium eventus . nam plerique proci virginis commercio intoxicati interierunt. ut ex Aristotele & aliis retulit Johan .Langius, isto Medicimu. lib. t. Epist.radatim si consuetudo ex venenis cibum potest facere idoneum, ut diximus: quanto magis ex cibis medicamentosis.
Accedente praecipue Dei concursu, qua non cibus solum, sed suavissimus etiam, delectamentum omne in se habens,eia sciebatur. Neque vero hinc Dei elevatur
majestas,cum naturales rerum caussae in
vestigantur: sed laudatur potius infinitatis psius sapientia, qua omnia ita disponit, ut
etiam quae sunt portentosissima, videan-aur boRa ex parte, secundum naturalem rerum ordinem evenisse. Et si enim Deus omnia jussu nutuque solo , nulla etiam adhibita materia possit agere;videmus tamen saepe numero eum & rerum naturalium, quarum ipse effector est moderator,adminiculo & velut instrumento v luisse uti, eaque ratione prospice revisuntcst, atque amictis mentibus solatia afferre. Quod igitur Hebraei in viasta illa ac sit culosa solitudine Manna pasti sunt, di vianae potentiae adscribendum est illud quidem , sed quae tamen naturae usa sit ministerio: uti etiam coturnicibus gregatim in
castra delatis,aut cum percussa petra, re
focillando populo aqua proflueret, ligno ue aqua amara dulcesceret, tum e
I am cum Euri violentissimo flatu rubrum mare exsiccatum, transitum Hebraeis patefaceret, ad internecionem deletis insequentibus. Similis est ratio de farina multiplicata,&adaueto oleo, Heliae,& Heliacti praecibus 3. Reg. 17. Eodemq; pertinet, quod Hishiae apostema, admoto cataplasiamate ex caricis seu ficubus contusis, quae maturandi facultate pollent, ad sanitatem perductum est .les 3δ. Sic Christus ipse in dispellenda caecitate mendici, medendi rationem non respuit, confecto collyrio ex luto & saliva , eaq; abluta extersive in
piscina Silo c. Ah. q. Est quippe ea salivae hominis jejuni vis,ut vel hoc seculo lippi- minis.
tudini oculorum medeatur. Plin.lib. 2L .
4.Sic Civis in Alexandria caecus, dumVespasianus supplicis ad genua devoluti coecus oculor u orbes salivali oris excremetor 2 asper-
516쪽
aspersisset, risum recuperavit. Cor.Tacit. Bb.as de Uel'Huno. Johan. Lang. lib. s. Ep. Medici. Similiter Christus in discutienda surditate, digitos in aures inseruit, immissisque in lignam sputo, loquelam
muto restituit. Matth. ρ AMarc. Io. Cujus genetis miracula alias solo tactu autuerbo peregit,ab iis tantum stipulatus impe trandi fiduciam rquam cum inter alios clamosus ille coecus Bartimaeus inter tumbae fremitus restaretur, conscstim nullo adhibito visibili externoque signo isum recepit. Luc.ιδὰqua de re plura videri poterunt apud Levin. Lemnium m Herbar. Biblic. explic. c. 3.&Fra Nahesium inbb.singulari desacra Philos Sed an haec Arabum Manna,veteribus; is fuerit cognita non parum c πο- vertam video.. Sunt qui hoc negant pro pterea, tum quod nomen hoc apud illos non reperiatur : tunc quod hanc purgandi facultatem milli alicui rei simili tribu ant,tuin quod Averro es S.Col v. si di serte scribat , Inveniri q taedam Ineclica
menta apud Medicos, de quibus Galeni
restiinonium non exstet, atque inter haec Tereniabin ponat , quam Mannam interpretaninta Sunt contra qui Mannam v teribus Giaecis cognitam quidem fuisse assirmant, non tamen si bMannae nomine quam vocem Arabes ad Hebraeis mutu
ti sunt, quibus Man idem est, ac si dubcas, sima e in hoc y sed appellatione Meselis pei et Murosei di siue rorid.. Atque ea de re ipsum etiam Galanum loqui bis. s. de alimet aculi .ubi fatetur, suo tempore tu Asia hoc mellis genus, ita copiose repe tum fuisse ira Dotidibus arborum , ut Ι colae dixerim Iovem pluisse meI: Uude:
ponderibus lib. Mannam sub aerei mellis
nomine exacte descripsisse, Johan. Langius asserit lib. L Epist ntidicin.6 . Et . .. quid i appellationum istarum ratio Vel dis, Misi, inde est evidens, quoniam mel illud non secuS atque ros antelucanis temporibus acoso seu aere caditaibi halitus e terra &aquis prodeuntes olis calore sublati, ac deinde exacte extenuati & coeli, a frigore noctis in unum coguntur &densantur, atque in mellitos grumos coeunt, herbarum & arborum foliis atque frondibus,
lapidibus quoque & solo interdum inhaerentes. Incolae itaque corraduper terram extendunt,. arbores ac stirpes excutiunt,
quodque ab eis mellis instar de fluit,excipiunt fictilia eo implent.quod quidem
relictum brevi temporis curriculo cos scens, grumosum , gum, modo essicitur, ut Fuchsiustradidito Collactionem autem illammatutino tempore, & quidem anteculanis horis fieri tiamex Matthi Io disconus: quiCommentar.in lib. I. DIU. c. 3 ab incolis se accepisse ait,quodMannamano legatur priusquam Sol exortuSi admodum excalefaciat : postea enim S teliquefactam & absorptam facile evan
scere. Quapropter pleriq; sinquit ubi in
magna deciderit copia , summo mane ramos arborum praescindunt, & in opacis collocant ,, ubi concretam majori commodo legunto Mel vero aereum seu roscidum, ab A .. , ..
raDuni Manna nec torIIIa,nec viribus dII-M AEabum ferre , collatis utriusque descriptionibus Manna macrit evidenti isim uino Nam teste Mesue lib.deSumpti cib capta ArisbainManna estros supra plantas & lapides cadens, cujus materia est vapor,qui elevatur , cui accedit & digestio & matutatio in aere,quando est aequalis & secudus laetis aspectibus. Divei siticatur autem secunduin diversi tales 3 rtim ibin uas cadito Et cadens
super plantas, suscipit de virtute planta
517쪽
rum,&est cum permixtione particularium foliorum & florum. Jam si cum hac Mannae descriptione conteratur Galenica Mellis aerei descriptio, lib. 3. de acult.
aliment. prorsus certe cum ea conveniet,
ut Fuchfius recte animadvertit. Licet autem Galenus eo loci; noc dro meli, id est , melleum rorem seu Mamnam , adeoallinem Melli apum faciat, ut horum unam & eandem materiam esse asseveret, orem lai licet: tamen Rorem melleum seu mel aereum, seu mel roser- dum a melle apum , quod ex floribus colli gi r,materia distare,multis demo
nim Mcl apum semper,quocunq; Veris&aestatis tempore in floribus repetatur. Atros melleus nonisi inper, sed rarissime docidit. Deinde Mesapunitam noctu,quam interdiu,in flos ibi s invenitur. At mcli euS
DOS tantum matutino tempore. Ad haec,
mellis apum circa meridi cm plurimum in floribus deprchenditur. At malleus rOS, incalescente Sole,statim perit. Tum Mehapum, dum in floribiis continetur, se per est Iiquidum. At Ros melleus est concretus. Postea Melapum continetur in floribus. At Ros melleus super folia pLmtarum decidit. Praeterea,Mel apturiveti statem non tantum per se longam ferre potest, sed etiam omnia alia , quae hoc e cipiuntur , in multos ann S contervare, quod Theriaca, Mithridaticum,& ahae hujusmodi consectiones clare ostendut-At Ros melleus, ne solus quidem incor-
Iis est copia,ut Lithuania a ivcnia, es , iaci res regionibus In quibus tamen rarissimi mellai rores conspiciantur. Quinimd, si R s melleus t sh mcli: s materia: qui fit,
quod luc in stoi es tancum decidat e Caedo
enim delatus in ea potius se demiteret, quae lata & cxpansa sunt,ueluti folia plantarum:& minime in tantillos flores. Quoniam vero mel apum non in foliis plantarum,sed floribus reperiatur,atque iis non totis ed absconditis eorum anfractibus& posteriori tantum parte atque recessu: haud verisimile est, Mellis apum materia ROre constare, quomodo enim his praeteritis latissim s etiam foliis,in florum ultima penetralia tanquam furtim irrepes, atq; ex industria in latebris se absconsuin recipere potestΘAccedit, quod Rore metulito det ipso ad hunc Dequentius quidem
conVolant apes , non quidem ut eum in alvearia revehant; sed tanquam ad ci bam&pastum:quo adeo se replent, ut prorsu Sinertes & ignavae reddantur; multae emoriantur.Hinc Rustici dicere solent: meusitos rores bonum quidem pastum apibus praebere, sed ad mcllificationem minime conducere. Interim enim,dum roris sua- v itate assectae,cibi avi dae detinentur, ni hil ad alvearia convehunt. Quapropter Mellis apum materia non est Ros,sed cujusq; plantae dultissimi s succiis, a Sole ad sis vi extremas ejus partes quales flores sunt Piselicitus, perfecte excolatus & excoctLs, m- dumper talum spatium ad flores trahitur. ς -- Unde quando tempestivos imbrcsserena coeli constitutio sequitur;plurimum mcllis gignitur, imbre nimiram succum Sc materiam plantis praebente, Sole verbinduIcem Iiquorem excoqUznte. Caeterum Manna duum in universam Di frene. est generum. AIta enim est Ii quida,alia a- seu g/nerari ia Drus in se libus asservatur,1 Ar, bico nomine Jerenianis; Hippocratii et 'ceis insi Galeno Δίε laici eum. mel rosei. Ros Libam Haec quia nunc nullo in piem a Liscio habc tur,servari dc siit. Arida , hodie marcuI: S ligneis aut vitreis asservatur:
estq; duplex. Vel enim ex Orientali plaga deferturWeIex labita. Quae exotien-
518쪽
tali plaga desertur,vel ex Calabria. Quae ciuntur, ex quibus illa sumitur : ut vide
ex Orientali defertur elag triplex est .: Ι. Granatas M tichma ,quae praestantissima putatur,& exiguo granoMastichar est similis, unde & nomen sumsitta. Bombycina e quae vilis est,grano constans grandiori, floccorum lanae & bombycis eff-gie : estque nihil aliud, quam aut evanidata senio eYhaussa Mastichina,aut saccharo aliisq; imposturis adulterata. 3. Brumsona: quae compacto est grano , pingui, dulci, si avoque praedita. Quae ex Calabria defertur, itidem est triplex. I. Quae stirpium frondib. insidens colligitur, de primas obtinet partes. Hinc appellatur foliorum Manna.Corviat autem minutis granulis translucida, gravis, candida, gustu descis ac suavis. 2. Quae ramis insidet. Haecq; secundas sibi adsciscit partes .f. Quae lapidibus & solo inhaeret, granis constans crassioribus,&colore miniis sincero. Sicque prioribus duabus vilior existi . In delectu Mannae, Altas, LocUS, de ArborKonsideranda. Nam aliquid ex ear sit per quam cadit,sibi acquirit, & propter contactum facultatem attrahit.Hinc
quae supersoliis arboi u reperitur,optima censetur,quia nihil ab ipsis recipitur :nem ipsa est ingrati odoris. Quae ver b CX caudice arboris colligitur, non tam bona est quam quae in foliis. attamo in trunco collecta melior est , quam quae super lapide
aut terram recipitur. Rursus praestantior
est, quae in saxo provenit, quam quae in
terrainx qua faciliuς corrumpitur. Imerduigitur lanae bene mundae at boribus si ibi i- est apud Andernacum ιn dialogo F. a. Com
Optima item censetur, quae recens est, splendens, candicans , & in purissimos grumos concreta , gustu melleam praese ferens dulcedinem : exstirpibus odoratis & salubribus collecta : nullis surculis aut folliculis implicata. Mala est cineritia. Pessima est ius ca,coenosa, antiqua.Haecque tempore mollescit, & d luna prodit. Variat etiam Durationis tempus. A- Durationalia enim statim post annum exolescit &ssitum redolet,ut Mastichina , quae uno duntaxat anno in suis viribus pei sistit. Alia tardius corrumpitur , ut ad quanquennium adservari possit : veluti est, quae in Italia provenit , praeseitim in Calabriensi agro. Omnes tamen sicciori loco gaudent. Sed an Marana illa, qua n vulgo utimur, sit roscida Manna Arabum ; id disputatum habes apud Joharia
Costaeum in annotat. Ad MVnae libr. de
simplic. capit. δ. & Donatum Altimarum in libellae viribus es disserentus Manna quibus adde, quae de Manna scripta reliquit insues libr. desimplic. capit. I. Pe citis Andreas Matthiolus in lib I. Disco raris casit. pri. Johannes Langius Epistol.
Medicina libr. I. Epist. O . Andernacus in dialogo 1. secundi Commentarit:.LCOn-hardus Fuchsius libr. 1. de Composit. Me- dic. cap. o. Ex istis enim Medicorum hortulis haec nos dei ba
519쪽
Pliniam auctor alioquin diligentissimuι, neque etiam Graecin aut Latinis scriptyruris mentionem ejus facit. Equidem hane antiquissimam credo lacet postea interm ssim. Scribit enim Suidas, artem istam is que ad tempora Argouausarum durase, cum D nsiurreptum ivit aureum vellas: quod nihil erat aliud, quam tiber quidam,ex altis metallis aurum docen con fere. Eumenim tec Io nomine aureum appellabant vellus, fabulam istam confingentes. Eryptii artem i iam, imperante Diocletiano , reno epi in is sunt:qui odio iEos habens, ob excitatum tumultum, sicripta eorum defusione argenti assauri conquisita combussit, ne ex arte hac ditari AE ptii, o pecunia freti co piis, in posterum rebe garent, ut i em Suidas refert. Creatin autem fuiι Diosis ianus Imperator anno 287.us iιa ars ista renovata potius , quam nova
antea plan uerunt incognita. Inter quae reserri potest Lato, sive as istu co- L π, νouaraum, qsod est as ita batum cer o aliga opulvere, qui a misietur , sellonaeorem metas, quod revera non est, ei indit, quoniam si cochleare ex are isto coronario inetbι immergatur,purum iEud as, ut prius era/,revertitur con-βumta enim pulvere, adpetiuium nplendorem amittit. Excolemes Anhymiam modum etiam excogitarunt Saphyrum dealbav-di, ut Ada τas videatGr. Soletque annulo ita inseri, ut nemo, quantumvis perit ε,Saphrum eum esse. ρ si dignoscere. Equidem ejus rei periculumineri vi a Gemmariis Venetis, eurante Duce Reipubotae istius cum Praetorem
Patavii ageret uoria enim di putationeas sponsio i as, utru lapis illi annulo insitIM , Saphyrita est,an Adamas , pro Adamante sit re ponsum, V H-xtrunt Artis hussin periti,uon potuisse Saphrum istum ab Adamate discerni. nostrunt quos Alchymissae Stanni genu , quod ipsi met argeν - ρ ff.,,uires. ias maluo quidempercussum constans maner osabile , as nora in vos pro argento. Ego, quod Lacopesia sive Cupellam nominant. Habentpraeterea multas ab
Invenerant etiam Agum fortes , quibuι as ab auro es argenso separaπf. quod antiquitu, eri non poterat, teste Vlpiano Iurisconsulto in g. 3. f. de Aqη 'rtis. rei vendicat. ubi, si aes cum auro mixtum 'erii, non ampliuι id H duci posse ait. Aqua ibi ortes,cum aurum ab argentoseparant, mirabiliter visum a sciunt. Videtur enim argentum quasi columna quadam per medium ad cendere; mutaturris in viridem, puniceum se alios colorern denique per aquam
Jargisnr, ut nihil de argento videatur amplim: si omnia σθέ apciva βηt, auro infundosubsidente.
520쪽
r36 DE ALCHYMIAbulo osse factum. In hae aurum se arentum olimsim; ab omni maeula
expurgandum mittitur, ut nihilprarer purum purum autum ibi remanseat. Aurum igitur vel argentum renui bracteae plumbi involutum , se vastulo
illi immissum, igni imponitur um CVelia sive vasuum istud quicquid in
est merasit absorbet ripiam vero aurum aut argenium, quod tu fundo absque omni mixtura residet a snsactum relinqv;ι. Idque aurum di Copesia
AP mia Sed dubitatur , Vtrum Asthmia sit licita, nee nse Et sane tam civilis, 'sti quam cunmisjuris interpretes uno ore sermant f EUlpri orate οδα-ri e concludendum Udeatur, eo quod solim Dei si, unam substanetiam mutare in aliam: id quod nemo, quam magni etiam noministψ dare quearet Irisque o Diabolus Christum tentaturus, ct metari dubitabundam reddia rur- , Drum fili. Dei ἄν, nec M. Si, inquit Glim Dei es ut Isidesissipane ant, hoc est, e inmodi qui ac, quia selius Dei Hir Nihilominis tamen eoncludunt tandem P lchrmiam esse licitam. Jds homundamentorquiasilicet omnia metalia ex seu hure or argento vivo, quod alchmistis ercurius vθcatur, procedanta quasrecipiant aerem, quamosis aris idoneum, in aurum convertamur et at si remperamento desciansur, urad perfectionem istam deduci nequeant g rum argentum inde conficiatur, aut stannum , aut plumbum, aur aes , pro insuis se diffossione elementorum. Ars igitur humana non trausemutas una ubstantiam in aliam:sed calor o temperamentum , vimopotestatem habenssulphur o argentum vivum in aurum commurandi , . quodsi obdesiectum seri hoc non poterit, rum Alch missaeum arsesentini calorem se saeve menium istud: quod
si xuraliter adfuisse t,utique ipsumsulphuris aurisubstantiam deduxisset. Id quod Achimista faciunt, at urae defectum artis aάminiculo supplentes.
Iohannes AEndreae, celebris furis Pontificii interpres scri bii Arnaldum in aluis Villa nova, in Curta Romana, Mentibus multis Cardinalibin aes in viris 'ρ gulin auri commutasse mox dierintem permisisse, ur probationi omnisub-jιcerentur. res quidem mera essestoteur se auissimos, imis vix unum esse credo, qui eam ca aleat. Na m qui h incyro tentur, aut fatuisunt, aut admodum procliws adpaupertaret Est enim ritum vulsermone proverbium : Nunquam vi di Alchymistam divitem.
N O TAE, SI UE COMMEN- cum Ephesum ad Antiochum regem v T ARII. nisset exul iuvitatum fuisse ab hospitibus, VIdeo multorum literis consignatum, ut Phormionem Philosophum &Rhet Hannibalem, magnum illum Cam rem,si vellet, disserentem audiret. Atque thaginensium Ducem, patria expulsum, ubi is,se non nolle,ostendisset, verba fecisse