장음표시 사용
61쪽
Vocabulum in i nius Reuvensio debemus. Quae ii pud Aeronem et scholiastis in Cruquianum offoruntur, ea Sunari non possunt, quonium pitriumonstra edita sunt. Io. Lydi verbii, postrema a nobis positR, corrupta esse non puto, Sed Lydum ipsum hic, ut Anepissime utilis, in errore versuri. Si vero doctior cfit, qui in qune pro solita eius inscitia exspectari potuerit, iubemuriae definitio, quam proposuit, eam forte alicubi repertam in librum suum haud mutatum retulisse putandus videtur. Reliquum est, ut nonnulla iidduntur de Senecae philosophi loco ''i: ,, uuam multu poetno dicunt, quae ii philosophis aut dicenda aut dietasunt. Non attingam tragicoH nut togntiis nostrus:
habent enim hae quoque illiquid severiti uis et sunt inter comoedias et tragoedius meditae: qui n- tum disertissimorum Versuum inter mimos lucet; quam multa Publii non exculeeatis, sed cothurnatis, dieenda sunt. Unum eius versum, qui ad philosophiam pertinet, - referam, quo negni
fortuita in nostris linbenda: Alienum est omne, quidquid optundo Venit MManifestum est, philosophum imprimis ex sententiis de fabularem gravitate iudicare. Sententino
Rutem Severiores Sune non paucue fuerunt in togatis, ut non tantum ex hoc Senecne testimonio intelligitur, sed etiam ex Titinii Afraniique reliquiis suspicari licet. Facit nd rem eiiiiiii Fronto, apud quem haec legimus imi: isVel graves eX OrR-tionibus veterum sententina urriperetis, Vel dulem ex poematis, vel ex historia splendidas, Vel Gomes ex comoediis, vel urbanas ex togatis, Vel 1 8, Collectan. liti. p. 68. - 1793 Epist. VIII. - 180
62쪽
ex Atellanis Iepidas et laeetas. Aliquid igitur
severitatis togatas habuisse, facile nobis persun- demus; nec, quominus ita sentiamus, RdTerentur, siquidem Opus igiud recentius, quod et ipsum Sententiis gravioribus refertum est, respicere licet, Pseudoplautina Q. uerulus sive Aulularia. At mediae inter comoedias et tragoedins profecto nec eueterne fuerunt togatae, neque est Querulus sive
Aulularia; licet Κlinklia inerusi83 , Senecae nuctoritate inductus, iudicium illud ad hunc quoque retulerit. Fncilius illud quadraret in praetextatiis;
quRΗ tamen scriptorem contra communem loquendi usum toguturum nomine significasse non est credibile. Recte autem Caesius Bassus β', omissis generalibus palliatiirum et togaturum nominibus,hns fabulas enumerat: tragoedium, PraeteX- intum, comoediam, tubernariam, A te IIanum, Rhinthonicam, mimos. Planipedius, quae praeter Satyricnm et trabeatam, de quibus suo loco dictum est, desiderantur, scriptor mimorum nomine videtur una Complexus esse; quum praesertim caeteras fabulas singulari numero posuerit, has plurali. Causa autem eius rei videtur, quod Bassi tempore tam Graeci quam Romani urgumenti mimos eodem mimorum nomine designaverint. Runeritur iam, utrum solae praetextRine, trabeatae, tuberniirine generali togatiirum nomine Comprehendantur, an etiam Atellanae et planipediae huc referendae sint, quod volunt viri quidam do-eti, ut Chabotius , Cruquius , Ducerius du Bosius 3 3, Forcellinius 873. Veterum nemo
26 2 ap. Pulseli. - 183 ad Horat. Epist. ad Pis. 288. 184, ibidem. - 185 ad Festi v. Togatarum. - 186 Reflex. erit. T. I. XXI. , ubi mimi planipediarum loco positiaunt. - 18T, Lex. ling. Lat. 6. Fabula, Togatus.
63쪽
Atellaniis et pliinipedias togatas dicit. Nec per
se irrisiinile est, fabulas istas nd togatas pertinere. Quid enim Oscis personis , quae in Atel-Innis indueebantur , eum toga commune fuerit tet pinnipedes non togati, sed riciniisti nctitabant.
Ricinium quidem Festus Mi scribit dixisse duo
decim tabullirum interpretes virilem tognm, praetextum cinVo Purpureo, quR mulieres uterentur; sed quum per Se periculosum esset, ex uno hoc testimonio umbiguo concludere, pinnipediam iutognturum numerum esse referendam, tum etiam
idem illud ricinium alii aliter definiunt Mi. Qui
igitur factum est, ut viri illi docti in opinionem istam inciderintl Haud dubie Diomedem, confuse scribentem vel potius corruptum, ut Reu-vensius et Bothius prave intellexerunt. Diomedes inter Latiniis tabuliis et tognitis discrimen facit; illi vero utrasque easdem esse eum dicere putunt. Quodsi Ostenderimus, eam es e Diomedis sententiam, quam nos modo diximus, illorum opinio ultro concidet.
Legitur npud Diomedem Togatarum fabularum species tot fere sunt, quot et palliaturum. Num prima Species est togularum, quae praetextatne dicuntur - . Secunda species togu- inrum , quae tabernariae dicunt. - . Tertia spe-188 idd. Sehoberiis do Atellanis p. to, Munkius de
Pompon. Bonon. pp. 25, 51. - 1893 v. Ree inium. - mi idd. Alb. Rubonius de Re vest. I. T; Oetam Ferrarius An lecti de re vest. IX.; Ger. Jo. Vossius Elymol. v. Rica; Sam. Pitiseus Lex. antiquiti. Rom. v. Ricinium; Gesnerus Thes. ling. Lat. v. Ricinium. - 191 3 Collectun. liti. p. 42, p. 47, p. 63. - 192 Comice. Lat. fragmm. p. 99. - 193 III. p. 487 ap. Putaeh. Eadem fere ad verbum repetita exstant apud Rhabanum Maurum da Art. gramm. II., opp. T. I. p. 4r ed. Colon.
64쪽
cies est fabularum Latinarum, quae a civitate Oscorum, Atella, in qua primum coeptae, Atel-Innne dictite sunt - . uuurin species est pinni- pedis, qui Graeco dicitur mimus. uuno profecto tulia sunt, ut grammaticus non tantum prRetextatam et tubernariam, sed etiam Atellanum et pinnipediam pro togatis hiibere videatur. Nihilo vero minus hanc eius sententiam non esse, colligere licet veΙ ex illo loco, quem supra uitulimus: -Initio toguine comoediae dicebantur, quod omnia tu publico, honore confusu, cernebnntur; quae toguine postea in praetex intus et tabernarias dividebuntur. Praeterea etiam in illo altero Ioco discrimen facit inter tabulas togatiis et Latinas. Scribit enim prima species praetextata) est tognturum, secundri Species itabernaria) togatarum; at tertia speetes s Atellana, est fabularum Lutinarum, quia r in species est pinnipedis, ubi generale nomen prorsus omittit, quin modo untecessit fabularum Latinarum, quod etiam huc pertinet. Porro pnullo inferius legitur togntu pruet e X- tuin, tognta tubernari R, nusquam togatu planipedia vel togata Atellana. Diomedes igitur, ut caeteri scriptores antiqui omnes, Atellianus et planipedias u togatis discernit; sed nutiin confuse scripsit, ut sententia eius vix possit
intelligi, nut, id quod plus verisimilitudinis praese fert, locus ille allatus Micubi mendo laborat. Legendum est: se Latinarum fabularum Species tot fere sunt, quot ei palliatarum. Nec depravationis causa non est in promptu. Exspectaverni laliquis, ut non fabulae Latinae et palliatae inter se opponerentur, sed togatae et pniliatae, mutandumque sibi censuit, ignarus, Omnes quidem Graeci argumenti fabulas a palliatis Iustri-
65쪽
onibus Rctus esse, nec vero omnes Latini argumenti a togulis. Aliam autem quaestionem movit Hothius, quum lineo protulit 3'33: se Neque ulli carminum generi quam fabulis Rhinthonicis unnumeriandite videntur ipsius Νovii fabulae, quae inscriptae sunt
Phoenis Ane, Ρicus quem pro rege Aboriginum habeti et Paulus, in quo Paulo intelligam
Paulum Aemilium, Persei regis Macedonum Uictorem, /ιετα- 93ιι ό ιενον εἶς γελοῖον '. ut harum fabularum duno po teriores fuerint Ῥινθωνικαὶ ἐς ωτικαὶ, ut loquitur Ioannes Lydus de Magi-Strui. Romanorum i , 40, h. e. Rhinthonicae to-gntne, prinan autem, cuius PhoeniSSRe nrgumentum, eiusmodi palliuta. uuae duo diversa fabu- Iarum genera non distinguens Osannus I. l. u-Iest. erit. p. 69 sqq. male turbat, scribendum esse contendens Ῥιν9ωνικνὶ χὶ ἐξαuετρικη, quo nihil inutilius fingi potest. Non dubito quidem, quin sibi soli Osannus coniecerit istud ἐὸ α μετρικης inmen nihilo magis necedere possum nothii opinioni, quum mihi non Ii queat, quomodo, qui de Romanorum rebus scripsit, subulam togatam, id est, Romanam, Πωτιοὶν dicere potuerit, quum sic ei potius appellanda esset, quae non esset Romana. Nec, si Bothii interpretatio vocabuli vera esset, Lydi testimonio fide tributa, aliae Rhinthonicae fuissent Grnecne, niine Romuniae, sed omnes Romanae. Praeterea Lydus Romanas fabulas a Graecis ita discernit, ni crepidulae et palliatae Ἐλληνικας υποθωπεις, praetextulae nutem et togatae Ῥω -ῖκὰς tribuat. Quodsi scripsit
'Pιν Θωνικη mi ἐξαυτικη, hanc nec Graecam nec Romanam putavit, idque, ut videtur, en de causu, quod eius auctor nec Romanus erat neque ex 194) Comice. Lat. fragman. P. 45.
66쪽
Graecia propria oriundus. Paullus autem fabula Novio ubiudicanda esse videtur, ut ad Paulli PncuVianae, quae praetextatu erat, fragm. III. Ostondeinus. Restat Picus. Qui cur potius pro rege Aboriginum, quam pro RVe, hvbendues Sit, non Dppiaret. Si Naevius Lupum et Pullos scripsit, Pomponius Unc cum et Verrem negrotum, Luberius Scylacem et Taurum: etiam Novium ii pi eo ave fabulae inscriptionem peiere
potuit, et quidem eo facilius, quod hueo avis in
fatidicarum numerum reserebiatur.
Remotis vero, quae Bothius nobis proposuit ad defendendam Rhinthonicam togatam, exuminRndus est, qui causa in praebuisse videtur, cur Lilius Gregorius Gyraldus M) Rhinthonicus etiam
Latinus vocatus esse dixerit, Euanthii locus im):-Illud vero tenendum est, post νεαν κωμφδίαν Lutinos multa fabularum genera protulisse, ut togntns -; praetextatias -; AteIInnnΗ -; Rhini honicas, ab auctoris nomine; tabernarins-; mimos - . Si quis ex uno hoc loco de Rhinthoni curunt Rrgumento iudicare vellet, sane facile,
quum ibi Rhinthonicae a Latinis prolatae dicuntur et inter Romani argumenti subulng - nam mimi pro planipediis positi videri possunt.- enumerentur, colligere in animum induceret, ens quoque, de quibus hic ngimus, omnino ex Eneterurum fuisse genere; qua opinatione, etSi non exstarpi Plauti Amphitruo, nihil esse posset minus probiibile, quoniam earum nucior fuit Grnecus, verique simillimum est, Romanos primas quidem huius generis labulas suas u Graecis nd se tra s- tulisse. Quoeireu locus ita intelligendus est, ut
scriptor nihil aliud dixisse putetur, quam Latinos
1953 de Poetar. hist. Uli., opp. T. II. p. 4 . - 196 de Fabula.
67쪽
post comoediam etiam alias sabulas protulisse, in quibus Rhinthonicae quoque fuerint. Et ineerta
quidem res manet, num Itomani etiam Latini argumenti fabuletis Illi initionicas unqunm tinbuerint, licet per se veri non dissimile sit, fieri potuisse, ut eiusmodi fabullio exsisterent, ut ex hoc quoque genere essent Lui inne, qui e Grnecis responderent et in togatas referendae essent. Sed si vere id factum esset, suspicnri quidem etiam licent, illos huic quoque generi Latini Rr monii, ut eneteris,
novum inventuros fuisse nomen, nec Diomedem,
qui Itomuni urgumenti labulas eum Graecis libenter comparat, Rhinthonicus prorsus intuetus relieturum fuiSse. VI. Iam licent praecipua eorum, quae demonstru-Visse nobis videmur, paucis repetere. Fabula toga- tu, Quius urgumentum erat Romanum, ut palli utae Graecum, perinde, ue pulliata, lutiore et angustiore signifientione usurpabatur. Lutiore significutione ea
pro triplici populi Romani ordine dividebatur in
praetextatam, tralbentam, inbernuriam sive togatam angustiore significatione. Praetextuiis, praeterquam quod etiam reges et serioribus temporibus imperatores quoque in iis introducebnntur, imprimis ordo Senntorius Argumenta suppeditabat; trisbentis ordo equester; tabernariis ordo plebeius. Quod ad dignitatem et formam nitinet, praetextatae similes erant tragoediis, a quibus eo differebiant, quod trugoedia- rvin nrgumentum erat mythicum, ideoque personne, humanum conditionem superiantes, in iis procedebant, in praetextatis contra personne historicae; trabeatae comoediis Graecis similes erunt, nisi quod his graviores Diisse putBndae fiunt; tubernariae comoediis Graecis erant pares, nec falso
68쪽
eomoediae Romani argumenti dicuntur. Praeterea trabeutarum no tabernariarum, quippe recentiori comoediae Atticue respondentium, personus fictus fuisse sintuendum est. Ac si iam omnium, quaenpud Romanos fuerunt, fabulnrum scReniciarum inbutam proponamus, nil ter en, atque Langius eum exhibuit, constituenda erit, hiic sere ratione:
Fabula: A. Graeci argumenti sive palliata latiore significatione :R. tragoedia sive crepidata, b. comoedia sive palliata ungustiore significa- .
tione vel proprie dioin, c. tragicocomoedia sive Rhinthonica, Graecis ἱλαροτραγνεια sive 'μαλικη κυηιροδία, d. mimus angustiore significatione vel proprie dictus,e. Satyriea; H. Latini argumenti: R. togata latiore significatione:
ficatione vel proprie dicta, b. Atellani , c. pinnipedia sive planipedaria sive planipes riciniatn3.
Si vero, ex hodierno more tragoediae notionem dilatans, praetextum tragoedium dixeris,
tabellum etiam ita edere possis: Fabula: A. tragoedia latiore signifientione: n. Graeci argumenti, quae proprie tragoediudicitur, sive crepidata sive palliat
69쪽
b. Romani argumenti sive praetexta sive praetextata sive togatin; B. comoedia latiore significatione: n. Grneci argumenti: o. comoedia sive palliatu, quae proprie dicitur, ly. tragicocomoedia sive Rhinthonica, Graecis ἐλαινοτραγέρδια SiveἹταλικὴ κω3uυδία, r. mimuS, qui proprie dicitur; b. Latini urgumenti:
p. togata, quae proprie dicitur, sive tu
r. Atellania, δ. planipedia sive pinnipedaria sive plani
C. Satyricia. VII. Mores, qui in fabulis togatis repraesentabiantur, omnino erant urenni. Nec vero semper ipsa urbs tognturum scaena fuit. Quod quidem ad praetextatns nisinet, supra mon8tratum eSt, non in urbe tantum togam praetextum gestutum esse λut vel inde Auspicari licent, praeter ipsam Romninetiam alia loca praetextulis scaenam praebuisse; quod confirmatur iis, quae super Attii Bruto atque ea fabeIIa, quae de Balbi itinere ad Lentulum facta erat, diximus. Nec dubitare nos sinunt fragmenta, quin Attii Aeneadarum sive Decii scaena illius fuerit locus, atque ipsa Roma; quod idem etiam de Pacuvii Paullo ex reliquiis statuere licebit. Quin quum praetextRrum urgumenta ex historia Romuna peterentur, reSque egregiae, hisce fabulis idoneae, saepius alibi, atque in ipsa urbe, gestae essent, Omnino etiam
70쪽
ntia loca saepius, quam caput reipublicae, praetextatis scRennm videntur suppeditnuisse; ut intine re vix differrent Romanae fabulae u tragoediis Graecis, quibus perinde aliis ni in Iocn Acue-nnm praebuerunt. Trnbenturum contru, quoniam equites, ut qui soli eorum, qui trnben uterentur, in illis repraesentiati esse videnntur, linne vestem in pompis tantum usurpnbant, scaenum ipSRm urbem fuisse, veri est simile. Quod ad tabernariarum scaenRm Ritinet, errare non videbimur, si, ut comoediarum Graecurum scuenam fere Athenae praebebant', illam plerumque ab urbe
petitam esse asseverabimus. Quum vero tam late patuerit togarum usus, interdum quidem etiam aliunde eum sumptam esse, haud iure negares, etsi non exstarent DRgmenta, istud probantia. Servatus est ex Titinii Setina hic versus: ,, Accede ad EponSum audacter: virgo nulla est
tali' Setiae. Unde liquet, fabulae scaenam non Romam, sed Setiam fuisse. Praeterea laudatur Attae fabula Aquae ea Idae, qui titulus iudicat oppidum, quo, ut Iavarentur, homines convenirent ad quam rem probandam faciunt etiam verba, inde allatii, quae haud dubie balneatoria sunt: -Atque etiRm muginantur hodie. Atque ego occlusero fontem. Neque est incredibile, ab Aquis caldis oppido, in Hispania Tarraconensi ad Minium flumen sito, togatae huius titulum esse petitum.198 Plaut. Menaechm. Prol. 7 sqq. Io Atque hoc poetae iaciunt in comoediis romnis res gestas esse Athenis nutumant, Quo Graecum vobis illud videatur magis; Ego nusquam dicam, nisi ubi factum dicitur. Atque adeo hoc argumentum Graecisaat; tamen Non Attici at, verum Sicilieissitati