Jacobi Cujacij J.C. praestantissimi Opera omnia in decem tomos distributa, quibus continentur tam priora, ... quam posteriora, ... jam a Carolo Annibale Fabroto J.C. disposita .. Tomus sextus vel tertius Operum postumorum quae de jure reliquit contin

발행: 1722년

분량: 608페이지

출처: archive.org

분류: 상속법

311쪽

s6i In Lib. XI. Respons Juli j Pauli. s6x

ita tamen , tis hoe ha bsecvitim esse legitimis prohaaioniis, A utiliti, pro iusta, & legitima esti de voluisse utique miles

offendatum videtur, ut servus legatum sibi adquireret , non alii, quod Ad F. Idem respondit, eat testimento erus. qui jure militari te lihi adquirere certe non potest . nisi de libertas ei data inissatus eset , servum , qvi curei sub condiιione o legatum m telligatur . Et hoc quidem ita procedit . si non errore durirtist etiam liberimem posse sibi vindieare. cius miles liberum eum non esse erediderit e alioquin si ii Ad I. Item respondit . Laetus Tititii miles iectam vitiista herum eum esse crediderit , de ideo legaverit ei sine libet lia fecit: Tamphila serra mea ex asse mihi herei esto . alio tale, neque legatum . neque hereditas. neque liberias commdeinde ea, e . Sempronio commuigoni suo eandem Pamphia petit . i. t s. I. FIervum , hae t. Quod ad testamentum M iam reliquit cassus fidei commisti , in eam man mittereti quaeia cani attinet, observati semper velim differentiam interro an heres esset Pamphila atqtie , directo accepisset liberi heredis institutionem, de legatum, quae talis eur hereditatetem' respondi inieuirensim militem . qui unetuam suam servo ptopito testamento pagani data sub appellatione ii heredem infiid erat Inorasse sese ex ea latilissione etiam Iio herii, & hereditas , & libellas servo competit et leὴam auis

heretatem ei comperere. Et ideo sine causa poliea a eommilito tem eidem relicto sub eadem appellatione , neque libertas. ne petii se, ut eandem manumitterrae cum ex priores rite ra neque legatum competit. l. I. c. de necessier. Et generali-

libera , O heres effecta est, postea natio praejudicio bos hiati ter constitutione Iustiniani hodie neque enim idem o silla frustra legara est. B tinuit olim, s. r. In . de hereae inst. ex ipsa institutione servi proprii scripta testimento pagani . etiam tacite libe TR I A sunt in hac lege responsa. Primo definitur tas ei competit, non etiam ex ipsa datione legati, L Lyem

militis testiment lim notis seriptum valere . si V de neten fera. nee ratio alia differentiae quaerenda , aut modo probetur dictasse eum notario suo. quod reddenda est, quam iliae quia plenior est, pinguior, & ub dictavat testamenti condendi gratia. Ut nuncupatio. rior hereditatis honoriquam legati, i. s. Filium . s. sed sta &dsctatio pro testamento est. si mens testamenti facien- tortio, de letae praest. Plenior manus , plenioiquc voluntas ei laetiti Et hoe de milite. Pagani autem testamentum litte- heredem instituentis,quam leganti .ris conscribi oportet et pagani testamentum ovi amaara -----

esse oportet, ut Iustinianus aevi, PM. quibus utimur. A D s. vir. Pertinet etiam ad hane quaestionem tertium vult esst a Fay aera Maris , ut Menecrates medicus quidam Ix da ult.responsum hujus legis. Si ex testamento militis

apud Galenum librum quendam suum de re medica . , sola legati datione, ut diximus supra, etiam directa libertasve, maris inscripsit, quod nullae in eo essent notae num data intelligitur, eo magis de sola hetedis institutione, quae Iocum . vel unciarum e quod in libris medicorum usuue plenior est. Sed si hoc suris cum ignoraret miles ( eui etiamniet : quia delinquunt saepe in numero cum sitibuni per licet jus ignorare ancillam heredem instituerit , eandem-n tas. Et ita, ut dixi, pagani testamentum ,o IMMae.. este et que commilitoni suo legaverit . eum existimarct . ut diis Oportet, notis scriptum non valete quamvis factum sit im xi, ex sola institutione ancillae non obtingere libertatem ricr liberos ex Novella II. contra quam ante eo nilii uia error militis, qui indicat qualis ejus voluntas fuerit . tum suerat . l. iat. C. se l. recisi. I. i. c. Theod. ebd. alti facit jus, at ue ideo libertas ei non compeiit , & per. Notae non sunt litterae: neque secundum eas prator dat eam legatario nereditas adquiratur: nisi scilicet ut hic pro- honorum possessionem , sed secundum tabulas tantum ponitur, excipiendus est hic casus . commilitoni legata fit litteris perscriptas , vel secundum nuneupationem . I.sed ancilla sub onere fideicommissae libertatis, ut scilicet conricum patrono d. s. vli. de bonori posses. Litterae eerte non sestim eam manumitteret et quia hoc casu frustra legata vi sunt notae, fluae figuris quibusdam novis selibuntur nul detur manumittendi causa . cum ex ipsa scriptura insitit iam speciem litterarum habentibus, quales inuenisse Tia tionis jure directo libera , di heres sit. Ius igitur spectaturronem Ciceronis libertum Eusebius serihil in Chron. Et potius hoe casu . quam error militis et quoniam , haec est exempla quaedam carum extant in Tritemii polygraphii . ratio , id fit sine praejudicio voluntatis militis, qui omni-At quae singulariis litteris scribuntur ut quibus signifiei. modo voluit ancillam ad libertatem perduci. quam a te mus Senatum Populumque Romanum, nempe quatuor gatario confestim manumitti jussite error argumentum est litteris S. P. Q. R. sane sunt litterae, & notae tamen alia voluntatis Lin fin.de suetaetata.

quando dicuntur e ut in oratione pro Muraena . Notae di , ------ ----------

cuntur formulae seriptae litteris singularii, i de illo valetii Ad L.XU. de Bonorum ponesT. Paulas respondit, petiliomem Maximi loco , Senatusconsultis litteram x subse ibi tale matris holam non a visisse sigia impaeberi bonorum possessiore , eaque nota significari, ita Tribunos quooue sensisse. nem mst si is, qvi eam dedit, evidenter volari eam impuberi Tt qui litteris fingulariis excipiunt, quae dicuntur . vel di- dare.

erantur, Singularii appellantur , quod pauci sciunt et in no- . - - -

titia Romani imperii, qui notis illi, Meultioribus utebam C X libro t et .iam exposui tria responsa quae sunt in iclo. ruri rotarii. Neque autem his , neque illis notis scriptum de tectam. milli. reliqua expediam , ac primum quod pagarai testamentum valet, militis valet eae priuilegio. Li est in Lis. de bonor. pis Amnina alii delatam bonorum Inter antiquitatis monumenta etiam refertur te tamenia p)ssessionem nomine ejus petere potest. l. I. hoc t. Ergo tum Sempronii Tuditani militis maxima eae parte notis , mater filiae impuberi recte petit Donorum posscinonem singulariis scriptum ex testamento . vel ab intestato. At non adquiritur filiae. - nis praetor sciens eam esse impuberem . matre petente n

AD s. i. an secundo responso hujui legis definitur, sera mine ejus bonorum possessionem dederit. sicut nec vo proprio, cui legatum miles testamento suo reliquit puberi adquiritur petenti eam . quae sibi desertur sine i pure, vel sub conditione sine libertate, id est, non adseripta P totis auctoritate, nisi praetor scierit, eum, qui petit, impuri libertate, nihilominus ipsa legati datione eompetere ei dia hetem esse . atque ita voluerit evidenter i uberi dare , rectam libertatem . ut L . eo . tu. competere , inquam . ei I. r. c. qui admitti ad hom posses possum . i. si infanti i8. in directam iliartatem , vel pure . si iee.ium relictum sit pu- s. c. de iuri delib. Tt ex hoe quidem responso intelligimus m . vci sub eadem conditione e quae tamen libellas sola le- per mittem, vel aliam quamcunque taminam alii non tam sati datione ex testamento pagani non competit . etiam si quiri honorum possessionem , quod nec jure fieri potest , sub appellatione liberti servo legatum telictum fit. puta . sed per pictorem potius Ae ideo scientia praetoris requiritur.

Pampnilo liberto meo decem do. lego . t. r. c. de neces. ---- -- - -- --

serv. hered. Od. l. q. Imo Me iure legatum valet testa- Ad L. nulti de Collat. yatietis respondis,eaclva pii moriem mento pagani servo proprio relictum sine libertate . L pem patris filio reddi debuerens emancipartim flium, quamvis prius I. illo. c. de neces. feri l. q. c. A gerat. At etiamsi non sub eonfestitia fit, quam deberentur fratri, qui in podUDICappes latione liberii miles servo suo legatum reliquerit , patris relictus ecti conferre non deberer rum post mortem p non adscripta libertate , legatum simul. de libertas servo tria non tam ex donatione, quam ex ea se deliti ea possidere competit, ut Novella et g. Quia voluntas quaeque suprema videarum T III. TOR. No Ad

312쪽

Comment. Jacobi Cujacij

Ad L. VII. de Coll. dotis met ipsa dotem fratribu, con- Aferet , cum diverso jure fragres iuni h redes . EST & aliud restonsum in I. a.de tollion. rtum est

emancipatum filium, si velit admitti quali praeteritus ad honorum possessionem contra tabulas , vel ad bon tum possessionem unde liberi intestati patris , de eum ait,rci filio, qui mansit in potestate patris, quique eodem jure

venit ad bona paterna communis patris , D velit comm nis patris dividere hereditatem . clabere in commune conferre . que novi disens ravorter, hona propria, 'uae adquisivit vivo patre . Sed quaeritur an etiam ea conferre deheat,

quae adquisivit nost mortem patris , ut si stipulatus sit sibi

dati decem post mortem patris , quae ei quo ue soluta sunt poli mortem patris, an haec quoque conserte debeat fratri, qui in potestate patris morientis fuerit 3 minime . pquid L ilsa decem repraesentata ei sint vivo patre antequam deherentute Et respondet, hoc quoque casu ea conserenda non esse statri relicto in Vtellate patris , quia repraesentatio pecuniae sub conditione in stipulationem deducta donatio non esie ae proinde emancipatus ea decim hahere non videtur quasi ex donatione . quae facta ei sit vivo patre e sed post mortem demum Iiatris ex causa debiti equia nec antequam extiterit conditio , ejus facta decem esse videntur e inest enim repraesentationi tacita conditio, ii conditio edit iterit, adeo ut repetitioni locus sit, si desecerit, L . ad Liaciae Lig. de solvi. Nec obstat huic responso quod dicitur. obligationem conditionalem ex contra- et thus quaesitain filio emancipato vivo patre , conser i , licti conditio non extiterit vivo patre, sed pol mortem patris . I r. g. id quoque . hoc tu. Quia in eontractibus e

spectatur tempus contractus , de contraxit utique vivo patre. Eigo, de quod tune contraxit, conferre debet. Beniaque tempus contractus spectatur . non tempus existentis conditionis. Verum ab hac sententia omnino excipiendus

est hie casus,nisi stipulatio nominatim collata sit in tempus mortis patris, puta, poli mortem patris dari, quae etiam est conditionalita verum ab eo , quod opponitur , excipienda haec conditio,post mortem patris excipiendus est hie casus.

His enim casu tempus contractus non spectatur . quia

talis est lex ol,lieationis , L i. de Alve. de ita nati. sentit

rectissime . Ad haee notandum est, collationi locum esse , si uteique filius . id est . emancipatus, de si ius eodem iure veniant ad hona paterna , veluti sure bonorum possessionis contra tabulas. l. l .s. I sinit .vel jure honorum pollessionis unde libeti, vel iure legitimo ab intestato per quercsam a inofficiosi testamenti, in totum testamento rescisso . l. hi itiseris. c. de bonon rectat. non o diverso jure veniante ut si emancipatus veniat ex tectamento . a patre scilicet heres instititius: sius autem exheredatus veniat ab inteliam per querelam in icios testamenti rescisso testamento pro parte . Issen. s. videmtis . de hon. t g. cons. rab. Nam licet ab initio testitor paganus non possit partim testatus esse .paltim intestatus , tamen ex post facto partim testatus . &partim intestatus fieri potest . ut i. rvicina, de in Paest. Et hoc vero casi neniae emancipatus bona propria conferis re debet silio. aut filiae retentae in totestate patris, ut L6. de tollat. doti . nee filia dotem conferre debet fratri emancipato . quam habet propriam . de prosectam a patre , ut hoe ipso libro Paulum respondisse proponitur in L .riisese Ad L. XIII. de Carbon. edicto. Dila tori mistem mariti si spolia mam enixa est. Eidem Titiae erimen ad Ierii Semn nitis apta praemem provinciae Ohiecit . Duaero, an in temptisptiberialis quaestio adulterii Asnil debeat , ne praeludicri poclumae mmmulti, responditis ei stipitiae de Pa qaaeritur,

Donorum paternorum quaestis non movearis r fuse caca imo

res demerare, adusterii P ae quaestionem in tempus pube ratis pupilla disseret. SCiendum est libetis defuncti impuberibus natis vivo

aut mortuo patre, conceptis tamen vivo patre, quibus

sit diuaestio honorum paternorum . quasi non sint ex de sumi liberis , ex edicto Carboniano dilata qu1stione hujusmodi in tempus pubertatis interim decerni honorum possessionem contra tabulas, si silentio praeteriti sint, vel ab intestato, unde liberi. At si silio rancepto vivo patre.& nato post mortem patris ex uxore , quam utero gravia dam maritus reliquerat, mulier accusetur adulterii. Paulus

respondit, non esse disterendam quae ilionem adulterii in tempus pubertatis . uisa & puero simus fiat controversia natus, de bonorum paternorum: quoniam etsi mulier, quae sola impetitur damnetur adulterii, ea res non praesudicat puero e quia potest esus mater adultera esse.& ipse non es eadulterinus, o D miles, s destincto. oe s. qad ratii de adult. Nam ut Mesulina uxor Claudii Imperatoris dicebat, pleraeque hujusvidi mulieres non nisi plena nave vectorem sertint . Recte autem ponit in hae l. 13. mulierem tantum fuisse adulterii accusatam.Nam quod de ante adlignificavi, si etiam cum esset quae lito de honis paternis . de ipsa milla fuerit in possessionem honorum patet notum mariti desuricti ventris nomine , ae praeterea dicatur ex adulterio concepisse e sane hoe eam ne partui praesudicium fiat, dic

serenda est haee quaellio adulterii in tempus pubertatis ex rescripto D. Adriani, Isi venaris . de ventre is posses. Et ita

ea lex omnino consentit cum ista . Recte etiam ponit. de-su nicto marito mulierem adulterii postulatam . Nam vivo marito, de constante quiescenteque matrimonio, alius mulierem adulterii acculare non potest , l. 16. conflante , ad LI, iam de advit. Ad L. ult. Si tabulae tectamenti nullae exstabunt. Si poclea-qvam si itis ematicipartis honoram possessionem patris petiui3aimn 'tim msumit et khil Messe et , quo minus id, quod adquisvii , retineat, quod se prius eoiali ionem suam mutavis.

Morum possessonem eam petere non posse. FIlio emancipato bonorum possessio unde liueti, yel

contra tabulas datur . ita demum si vivo patre capite deminutus , id est , capitis minor factus non fuerit. Nam ii emancipationem sequatur eas itis deminutio . ut si emancipatus se alii arrogandum dederit vivo patre , postea mortui patris ad bonorum possessionem unde libera , vel conistra tabulas non admittitur , ut l. s. eis emancipiam Iisus,dehon. f. coni. ias. Doncrum tamen posses io unde counati

si loeum habeat . deseientibus puta prioribus gradibus . suo Oidine ei non denegabitur . s. vi ii, qui ct g dmonendi, In it. de huria. qtiae at intes. s.liberi, Iethese Artes. coenai. Sed si post mortem patris. ae post petitam, de adquisitam honorum possessionem unde liberi, vel eontra tabulas fi lius emancipatus capite deminutus fuerit, jam adquisito juri sequens capitis deminutio nihil olficit. Quae est sententia hujus legis ult. in qua rapitis deminutici significatur his verbis a flartim fore mutaveris . eonditionem suam

mvetaverit. Et capitis deminutio minima tantum intelligenda est , quae familiam mutat tantum, salva libertate, de civitate. Nam qui maximam, vel mediam patiuntur id est, qui plectuntur libertate. vel eivitate, omnia hona, dc jura amittunt, hoc est certissimum . Ad I .XLVII. de Bonis libertorum multis respondiit, exb redarionem nepotis, quae non notae gratia , sed alio rans io

adjecta est, nocere ei non oportere . quo minus contra talum

dat libertortim avi bonorum po Felsionem petere possu. Ad g. cito: an si mitia patrona sua jactaret Titi m MIrem

Dum priusquam moriretur,siiugera, ad se fecisse, qtiitas adficeret per libertos Dos male is appetitume easque litteras se semiam post mortem patris libertos ait aere e an aliquid ei prodesse possv haec exe aiioe Batavi respondit, eam, quae ex voluntase pruris arati avu,non debere repelli a timorum po fessione contra tabulas e quondam novi suum judicium, sed alie

num executa.

Ad I.Patroni filius Mussolam talem liberis emisit. Sempronius Zoilo liberto sis Iaeuiem . Ob merita tua fidemque tuam . quam mihi sempis exhibuisti, remedo fili liberam tectamenti factionem . curio, patroni filio nihil relinquere debeat3 malas respondis, eum liberiam , de qua quaeritur, liberam

313쪽

ie lamenti factionem tonsectilum non videri.

Ad s. Paulus respondit, eum nepoιem etiam post mortem avi conrepitimi stiperstitem litimo honortim hes fion, contrata ias liberat avi i petere fosse, di ad hereditatem Ioiii-mam estis admitti. Reusn vim enim a sarii tonitim ad hereditarem legitimam. tiem bonarum possessionem avi petendam pertinere. Ad Paulus respondit: quamvis filii a patre milite praeserbii pro exheredatis habea visae r iudien non eo sotie s enit timsuiris eis nocere debere, vi honis libertorem auei Ioram repelii debeanι. Idem responsim ei etiam de bonis Certo. um paternorum.

Rraat ex hoe libro lex q . de bonis liber optim. La conistinet responsa quinque. Lx primo intelligitur liticios

patroni exheredatos mala mente . & notae causa , ignomi- Bimiae causi. & iusta ratione, id est,merito iacin talium repelli honis paternis ouas indignos . sed & honis libellorum paceti tum, si testati libem decesserint, non si intestati, ut .io. s. Iuliantis,ins q. . ILi 1.33.38. Me iii. Exhereda-cos . inquam . notae causa , non etiam exheredatos bona mente providoque consilio , de s rudenti, propter insanciam . vel sutorem liberorum , nc hona lubileo tuta lae, vel curae committetentur . Bonis tamen a patre eis relictis pers deicommissum cum adoleverint . vel eum res uerint. Hoc genere directo quidem exhe tedantur . & alii heredes inliituuntur e per sdeicommissum heredes instituunt ut &se ribuntur: non omnis exheredatio notati non omnis exis heredatio , quae solet dici sulmen paternum a Quintiliano , est irascentis patris filio, sed bene confisentis potius . Et haec exheredatio non officit illi L iii, de liber., sonuinis, Chia. Is Dis non mala mense , hoe tit. Lx secundo autem responso intelligimus, eos retulli a bonis libertorum patet notum , qui libertos capitis reos pollulaverint et nee P regerint i sive condemnaveritate nisi id fecerint ex volumiate patris, qui sorte , exempli gratia , antequam morere tui, liberis scripsit, se a liberto suo veneno appetitum sive necatum, ut LIq.s.ti f. hoc t. Pater, qui hoe scripsit libetis suis, mandasse videtur ut necem suam ulciscerentur: quod si facere tentaverint . licet non effecerint judicio superati, tamen id eis impunitum erit: nee enim ideo minus admit- centur ad bona liberti paterni, quem capitis aecutiveruntet quoniam, ut ait, non suum judicium. sed alienum , nempe patris iudicium exequuti sunt . Lx tertio responso, liberto Paterno a filio per epistolam datem libetam testamenti laetionem nullius esse momenti e Ptincipis hoc cae A quidem dehent a honis libellorum paternorum . sed non Regis date liberam testamenti factionem , non pii vati hI- minis . i. g. s. t. hoc rit. Patronum quidem remittere polleius patronatus liberto , I ea. O vit. eod. iit. Lati. c. Iur. satron uae est eonstitutio quondam a nobis restituta. Non etia in dare potest liberam testamenti factionem , puta , ut testet tur quomodocunque voluerit, non observatis legi-hus. In supradicta enistola observandum est, patroni filiumstherium paternum libertum suum api,aellare rectissime, ut Leum pironum, de iure patron. l. s g. de verbori signis. lex maltimo responso . eum , qui noli mortem avi concipiis curi licet nararia a rixiae , sive a ape, i. e. ut ait lex F. de Dis,in legi Aered. dicatur desuntii nepos, ut in hoe ipso re- si raso, non admitti tamen ad legitimam hereditatem. vel honorum possessionem avi ex Iuliani sententia . quae exstat in i d. de uis .ct letii. heres. admitti tamen ast bona avito- nrum libertorum,licet revera nunquam suerit avo defuncto

nepos , vel cognatus: quia monente avo nondum conce

rtus fuit, non fuit in rebus humanis. Ultimo responso do ect, liberos tacite exheredatos, id est . silent io praetet it is patris militis ici amanto . Silentium militis pro exheredatione eli: pagani non item. A pagano exheredationem nominatim fieri oportet. Id igitur dico, liberos silentio exheredatos patris militis tella in ento . repelli quidem a honis paterni liberii quasi exheredatos . ut L tr. in prine. hoc t. Pon etiam a honis liberti avitie quoniam , ut ait, non eo visque silentium patris militis eis noeere debet. ut de ahonis ( illud & additur in Basilicis, di est tectissimum )Itheriorum avitorum repelli debeant. Ac si direret, repellim Tomau digetiam a bonis libertorum avitorum . Unde apparet plus quam aperte ( nec hac in re amplius laborandum eli ) in fine huius legis legendum esse . idem re poclum non es etiam de lanii liberiorum paternorum e quoniam scilicet ab iis repeti luntur . a tionis libertorum, vel . non idem respon-Dm est, nihil refert, quod confirmat observatio i . Aliud vero dicendum est , si liberi nominatim exheredati sint te flamento patris militis. ves pagani e qui enim nominatim exheredati sunt, re a paternis, de ab avitis honis repelluntur. I. I o. I. i. h3c t.

JACOBI CUJAC IJ J. C.

Ad Lib. XII. RESPONL JULai PAULI RECITATIONES sorauidis .

Ad L. XX de Libonee polium. tectamento h redem in phusi di sit is habeas sic exheredationem petiite caeteri omistit, filiis saeque meae exheredes Itinis. titio redipsud istium

retie exheredarum videri.ristia conj tilius an videatur exta

lia, hamitiarim exheredatos propati:, de errore antem parris, Di imerce proponitur, apud sudicem agi oporgere. Ad g. Lucius Titius caeni re a Ma ordinaret in ei vitate ., haberet neptem ex sua prae antem, rare agentem feri s si id, quod in utero haberet ex parse heredem. sevcrs,tumi a d e . qua Thias ordicares leuamevium in ei vitareosra diei sexta , eodem die albocense calo, ruese su enixa Maeviam sulum . an in hemio heredas valear , cum qua sempore Ieribremvir testamentum , s an editus esset paratis 3 Pati nar sponssii, veris quidem testamenti ad eum pronepotem di recta viteri , qui poli ies Iameniussi fati a na cereitir. Sed his vi proponi ur o eadem die , qua ii iamemum suctum est .

neptis rei asoris, antequam Ieriamentum Arioeret ir , enixa

esset, licet ignorante retiarare, tamen in lautionem stire sactam videri, recte responderi. UNC venio ad Lib. II. ex quo primum duo m*onsa habes in I. as de lioer. eae Piliam. Primum responsum respicit ad sus vetus, quo haec erat dii latentia inter filium,& filiam inepotem, ac reliquos vel idi omnes liberose quod filius nominatim erat exheredan

dus, aut pro praeterito habitatur: silia autem, aliique liberi recte exheredabantur inter caeteros, puta, his verbis in si tutioni heredum subsectis, caeteri eaheredes Anio, quod non erat exheredare nominatim , sed exheredare inter caeteros . Quod constat ex F. i. rassit. de exhereae libem de ex Ulpiani libro lingulati Regul. tii. Er. Nominatim autem exheredatur silius nomine proprio expresso, si ex pluribus filiis unus exheredatur , sed si unicus tantum iit filius. Paulus respondit , hune satis videri nominatim exher datum supradictis vertiis, caeteri filii mei exheredes Ititio. Et ita ex Moseliopulo didicimus, patrons micum veluti Atrides , quia duo sunt filii Atrei, Agamemnon, di Menelaus, non esse pro nomine , nisi addatur Agamemnon . aut Menelaus di sed si sit unicus filius. patron, micum esse pro nomine . meluti Pelides pro Achille . Laertiades pro Ulylle. Et hoe quoque confirmat lex a. his titulo . plures etiam filii, vel generali sermone isdem verbis exheredati et eaeieri omnes filii, liliaque meae exherede, stimo, vel, , filii sitae meae exherede, sumo, eodem modo . vel eodem Paulo auctore nominatim exheredati videntur . Nec enim opus est nomine , cum dixerit omnes . de omnes scilicet exheredati videntur . his exceptis , quos pater errore ductus falso existimabat vita decessisse e nec enim exheredasse videtur eos. de quibus nihil cogitavit, sicut me miles eum videt ut

ex heledasse . quem ignorabat se filium habete, s.f. ct io. c. de re L militi Nee pater quisquam . qui testamento dedit tutorem filiis suis impuberibus ei tutorem dedisse videtur, quem obiisse credebat, quis ita , s. pen. de iistam. tui.

314쪽

Comment. Jacobi Cujacij

Et in hoe responso mens haec fuit Pauli, ut non intellige- Aretur exheredatus is, qvcm pater salso obiisse putabat et Nut ait Paulus , dc errore patris apud iudicem agi oportere . di sientati oportere . Quorsum enim agi de errore patris , nisi ut errore comperto , di probato statuat iudex nullum esse teli amentum , quasi filio praeteritor ' eons quenter succedere eum patri eum caeteris filiis ab intesta-io . ut & Centumviros iudicasse Valerius refert lib. .e . . Quod si iudex compererit non errasse patrem, ut puta . siletum est . filium illum obiisse, de tute testamenti nullo, superest quxsio, quin ratum, de firmum sit omni ex parte. Ncque vero ab hac sententia nos dimovere debet lex et . s. li. Cr lex et g. de inet'. Usam. quae statuit, eum quoque filium exheredatum videri, quem mater petisse putabat. Nam ut hi eve faciam , non eadem est ratio patris. & m ttis . non idiotest filius , quem pater peri iste existimabat, B non esse heres patri iure intestiti, iure serit imo, quasi ex causa praeteritionis testamento nullor at filius, quem mater periisse existimavit , si non habeatur pro exheredato . serendum id , quod traditiam cst . silentium matris, sive praeteritionem pro exheredatione esse, di consequenter, si ei quasi exheredato non detur querela ino scioli testamenei, excludetur omnino bonis maternisi quod satis durum est, nulla scilicet alia ratione ei patere aditum ad heredietatem maternam: quia matris testamentum praeteritio sola filii . cum pro exheredatione habeatur . nullum non lacit. nec praeteritis testamento matris competit bonorum poli sessio contra tabulas, L . f. ad isament. de honor. Isq. con ara Iahtilat. Ne igitur excludatur honis maternis . habetur pro exheredato , de competit ei querela . quas inofficiosii csamenti materni . Quid, an eum mater videtur edi here- Ceope , de quo non cogitavit e Sane non videtur . Itaque

etiam in hac specie , ut filio daretur querela inofficiosi te- samenti . opus suit decreto Adtiani imperatoris, ut patet

ex e Leg. ne filius excluderetur a bonis maternis e vel ut ad bona materna hoe colore veniret. 8uod sit immerito exheredatus, quamvis revera non sit exsere latus is, quem mater periisse credebat. Qua ex causa etiam Adtianus non dedit ei querelam in totum e cum tamen alias querela re scindere soleat omne testamentum , de ea omnia , quae in

tes amento seripta sunt e sed didit ei querelam salvis libertatibus . & legatis , d. t. dig. certo , partus proponitur editus ex nepte . antequam is h

res ex testamento institueretur, quae iniri totio valeti non minus. quam n editus suisset post testamentum , cum utrumque codem die peractum sit intersccto parvo ad rem dum intervallo. Imo plus valet aliquando editi institutio ante testamentum , quam edita imii testamentum e quia editi post testamentum institutio valet sute praetorio tantum e quandoquidem alic nus pollumus institui heres non potest iure civilii de alienus postumus est prones os, quem noli icitamentum peperit neptis ex filia . quo de agitur. diti autem ante teli amentum instituito etiam sure civili valet: quia temporc testamenti ivit in rerum natura .

limum sistim, o altertim naturalem, heredes instituit, eorumque

in mitem Alpiitiit. Titianus legitiretis silvis, quem taeter amni sim resistiti, post pagris moriem iri es decessi, ve

lat. Quaero, an hereditas erus ad Tigitim nartiragem fratrem ex eatis Althitiai is pertineat. an vero ad nafreme M-Dondi . ad prim m eastim non excien tum heredum, si stir&tionem. de Pa quaeritur . fertinere, non ad sequentem , siqviis eortire ro ea detes s ihIra I lertatem: ctim in narti

, ait, fui se otia Api sitititio locim habere non poterile, ideo ad matrem leniimi filii hereditas ab itigenaso pera

Ad s. Paulus respondit, si omnes indistin hered i omnitia i

mitem sui usi esseni: et , portionem, qui quihtiuam desti ctis petra porriotiem sum repudiavii , ad eum solum, qui eo tempore supervixit, ex stilli Iurione pertinere HS: C lea s. de vult. O smili. Abstutii. ut facillime

ilitelligatur, Liendiim in litimis est, substitutionem a

pupillatem a patre fieri posse stio impuberi in hune casum. ii impubes vita decesset it . antequam ipse sibi philit facere

heredem . sacere testamentum et lilio, inquam, impubeti , non puberi r quia non potest patet dare heredes ei. vi ipse sui per te notem aetatis suae heredem sacere potest rsubsit tutionem et go pupillarem a patre fieri filio impiah non puberi . Imo faciam impuberi eadem ratione fini-AD s. Lucitis Titius. Alicro responso definitur. herede instituto postumo . hoc expresso, qui esset in utero I Ureptis ex filia, non tantum institutum videri eum , quem D eis aio , qui exiit potestate patris et non item filio naturali. ii pubertate . I. in ptipitiari i q. hoc rit. Item etiam exigiis iuri substitutionem pupillarem a patre fleti silio tantum . quem in potes late habet . non filio, quem in potestate non habet, etiamsi impubes sit, ita Aoetis. Ergo non filici emam poli testamentum neptis sic petisset, qui proprie est potiumus Vellc janus ex I. Velleia . sed etiam eum , quem peperisset ante testamentum, quamvis hic postumus non si, ilimodo eodem inso die eum pepetisset . quo lictum eth te

amentum. videlicet, paulo antequam icti amentum feret.

Quia quod fit uno eodemque die . discrimen ex tempore nullum capit, i. d. de ex fat.tutor. I. I g. fundo. g. pem de pignor. Et ideo . ut ostend t ille para graphus penultimus . neodem die inieriecto modire intervallo eadem res si s paratim obligata duobus, alter altero potior non est in vindieando pignore ratione temporis r quia, ut diei vulgo solet, inter contemporales nullus constitui ordo potest e & sunt contemporales, qui eodem die . etsi non eadem liora , vel

eodem momento contraxerunt obligationem . Factum au-

id eli in sit vitute, vel concubinatu qualito . Illud quoque sciendum est, duobus filiis a patre tactam substitutionem reciprocam , his verbis et Te e invicem Appi haee ei sub litui io reciproca, mutua) s. aetate . de conditione amhostii pares sint , id ei si ambo impuberes . ambo in potes late testatoris, duplicem eam substitutioncm esse . id cit, vulgari pupillarem , ut Theoph. vocat e adeo ut sive quis eorum heres non extiterit paris , qui est casus subniiutionis vulgaris . sive heres extiterit. S intra pubertatem deineesserit, qui est casus pupillaris talia itutionis duo taenium sunt casus , duae causae. duo eventus substitutionis . denique duae tantum species sthsitutionis, vulgaris. & rupiblatis . X utramque complestitur reciproca , si fiat paribus personis Ideoque in locum partemve eius . qui heres nontem fuisse testamentum proponitur hora diei sexta. id es , extitit patri , vel qui hetes extitit. sed impubes dccessit.

meridie . eomme ron to toti fors, de neptem peperisse . ut vulgo legitur, eatiscente caelo. perperam, cum si direndum calescente Sole . ut apud Livium a r. cum ealestente sole dispulsa heltila apertiis et diem . id vero est more Gallico. hora

sere sexta . vel septima ante meridiem, more etiam in Italia hodie frequentiore . ad quem respicit scholion Acculsi,

Iera fere tertia . Tt hoc loco etiam Albericus terit, eae sente sole. noti coelo. At in Florentinis legitur aliastente coelo, quod en, primo diluculo, quae verior est lectio. Caesar. S Hirtiua. I Symmachus. albescenIe coelo . D. Auriistiniis in scili loquiis. allesentis recti nitore . Et se e contrario A militas Prohus dixit, vesperascente estis . At utro cumque modo legatur , vel ea escenIe Sese . vel albescenIe

.lter iure subiti tutionis invicem factae admittitur . l. - f . Me tie. t. r. O d. c. de taptiter. O aliis stivi i. i. s. c. da te fiam. miliet. Sed si ambo impares sint . ut si unus sit pubes, alter impubes e vel . ut hoc loco proponitur , si uterque impubes, verum alter in potestate. puta . ex iusto matriis monio . qui legitimus dicitur . alter sui suris . puta. cxconcubinatu quaestus, qui naturalis dicitur, substitutio reciproca , qua invicem substituti sunt, in vulgarem tantum casum lacta videtur . id est , fimplex vulgaris ese videtur . non duplex est e quia vulgaris tantummodo eas in utriusque personam cadit, non etiam casus sequens , id est, i) Vide Merili. variant. ex tajac. lib. I. cap. 3 .

315쪽

s6y In Lib. XII. Respons Julij Pauli. s o

e st, pupillatis Et ideo postea, ut ait. id est, post mortem Aratris mortuo filio legitimo intra pubertatem, post quaesitam hereditatem patris, hereditas eius ad matrem ab inti stato pertitiet ex Senatui e. Tertulliano, non ad fratrem natura em iure substitutionis, quae in sequentem casum nulla fuisse intelligitur . id est . in casum morientis filii legitimi intra pubertatem . Redic fratrem natu talem et nam stater consanguineus hoc iure ab intellato praeseretur matri.

ut hi. sua. de s r. o uti. ignor. i. s. s. plane s mater contradat . de carbon. edici. s. frater , Insitit. de Senatust. Tertuli. Haec vero est sententia primi responsi. si) Quod autem vulgo additur in extremo husus responsi . aliter si estissem Maii , ere. merito abest a Noricis, de Flotentinis Pandect.S a s asiluis . quia nee congruit cum specie superioris responsi , qua pios cinitur, utrumque filium eius leni aetatis fuisse, id est, impuberem utrumque, ut verba illa indieant, Bs quis e vim postea decessisset intra pubertatem , ut quasi ex adverso inepte subiiciatur, aliger respondendum esses riti dis

Maris fuerim: cum & ante posuerit Paulus utrumque clusedem aetatis fuisse. Ac praeterea . si uterque eiusdem aetatis

suerit, & uterque in potestate patris, id es . si pares suetiui,

altero mortuo intra pubertatem, frustra adnotatur, supersitem ei succedere ex substitutione pupillari, ex testamen to pupillari . quod pater fecit, exclusa matre . cum ae ab intestato quasi demortui frater consanguineus praeseratur matri, ut sit p. dictum est. Vetum tamen illud est . veniem rem ex tacita pupillari, quae scilicet reciprocae substituti

ni inest , excludere matrem et quia non venit contra verba

toestatoris. Haee enim verba , Iro De invicem vilitio, duo-hus impuberibus filiis heredibus institutis, utramque sub- Pitutionem satis evidenter exprimunt. Ex diverso autem, Csui venit ex tacita pupillari . quae vulgari substitutioni inesse intelligitur ex constitui. Divorum statrum . l . Ap. hoc iit. puta hoc eam . si heres non erit. etiamsi nihil aliud

ad Rehim sit, inest ille quoque casus f heres erit. O intraptibertatem detegerit, inest in vulgari pupillaris i & uieissiman hae . illa . Qui, inquam, venit ex tacita pupillati . quae vulgari substitutioni inest, quia contra verba venit , non excludit matrem, i retibus, C. de impus. oe aliis substit. la f.

c. de iussit. O subfiit. AD F. xli. In fitili. hujus i. s. est aliud responsum Pauli. quod congruit omnino cum alio responso Papini ni. quod extat in Let s. I p. hoc iit. si quatuor sint extranei heredes instituti, primus, Secundus. Tertius, Quartus, &invicem substituti, quae vulgaris subsit utio est, ct priores Dduo vita deresserint Post aditam hereditatem edi testamento, atque ita post finitam substitutionem in prisona corum, tit t. s. C. de imp er. adiis rasit. mox Tertius repudiaverit portionem stam et portio Tertii ad solum Quartum. qui heres exitit, pertinet ex substitutione vulgari, etiam invitum. l. II. de a vir. heres. Ld. c. de imp ber. O alii, fuisti-rtit. Tt non tam igitur jure substitutionis, quam etiam iuretiderescendi, non ad heredes Primi, & Secundie quoniam sineoli heredes instituti, in omnem rasum in v kem subsit uti sunt e qui scilicet principaliter, is directo heredes testatori existerent. iis, qui heredes non existerent, non hercis des Heredum , qui testatoris heredes sunt per successonem. non directo. aut principaliter . Subsit utio, cujus conditio Drandum extitit, non transfertur in heredem. I.f. s ex plu-νibus, de stiis, O lest h8 i. de asitii heres. Et hoc est, quod Idicitur , substitutionem. quae nondum competit . extra hinn, nostra esse, Istigia a. de adquiri rer. domin. Ad L XC. de Adquir.hered. Ter euratorem adquiri hered tatem non posse.

Ad g. Idem respondit, si justa avi nepos, patris , qui de ea- saepia peralia r stamentum ferii hereditatem adisset: adauis se est evide Utitui pater testari potes, Pia castrensa esse mutatione personae desinini. P Aulus respondit. per euratorem, adeuntem scilicet ii

reditatem adolescenti delatam . ejus nomine non ad

cio piae Meritu variam. ex cu ac lib. I. cap. n. quiri heteditatem adolescenti. Idemque erit. si eutatot nomine adolescentis immiscuerit se hereditati, vel si ploherede gesterii. Nam di per tutorem pupillo adquiti hei

ditas non potest . i. s. potuit. C. de ivr. Asber. Sed adquiritur per pupillum ipsum tutore ait ore. non per tutorem, ac multo minus per procuratorem, ut quidam Codices lia hent etiam in hoc responso. per pro radorem . dre. Major enim est liotestas tutoris . vel cura loris, quam procurat ris r At si per tutorem . vel curatorem non potest a muri hereditas . multo minus per procuratorem . Et hac in re dilieti hereditas a bonorum possessione e quia bonorum possessio per tutorem , vel curatorem . vel per procurato rem petentem eam alieno nomine alii adquiri potest . praetore non ignorante , quis petat . cuive petat, I S. Me iit.

servo in viro . s. s pupillo . ad senatuscons. Tre Titan. l. q. s. peti. O l. Lo ii. de honorum Posses. l. bonorum . c. qui ad i. ad bonoae, posses. I. s. c. mans. Deilius adquiritur bonorum possessio , quam hereditas , ut l. 6. in privem. Ap. Bonorum possessio est ex iure praetorior de jus praetorium utique senapcr benignius iure civisi, quod dimetiam est seminet, & assieium . idem Paulus respondit . ut in hie ipsa lege proponitur, patresamilias habente filium. & nepotem ex eo, utrimque in potestate su a. in familia sua, & filium quidem militem , nepotem paganum . li filius de castrensis culto testamentum fecerit, quod constitutiones laet mi iunt. in quo heredem instituerit filium suum , id est. n potem patris sui. eum hereditatem ex testamento adeuntem iussu avi, eam avo confestim adquirere, non sibi e quia qui locus est ni gularis in hoc responso mutatione lae sonae des nunt e sth bona castiensia . de coeperunt esse pagana et ergo adquiruntur auo , in cuius potestate nepos est .

non nepoti. Nomen bonorum mutat mutatio personarum , vel mutatio status, i.1 . Arriantis . c. de liberi eavf& fit verbi gratia . ex patrimonio peculium, vel contra . ex peculio patrimonium. Ad L LXXXIII. de Condit. de demonstration. Itieius Thius ita tectamentum peste Aurelitis Cla ditis natus ex illa mksere . si filium meum se esse sudici probaverit , here, mihi

M. Taulus respondii. spium , de quo quaereretur . non staea eongilone initiivatim videri, Dae in potestate esus ei rideo Iesamentam esse nullius momenIi.

Ex hoe libro etiam est lex 8s . de tredit. S demonstat. Filius, qui est in potestate patris, si testamento patris

heres instituatur sub conditione . quae non sit in ejus potestate . sed ex casu pendeat incerto, cx eventu sol lunae . idia . ut Imperat ares loquuntur , si non sub potestativa . sed sub eastali conditione heres instituatur . nee sub contraria conditione exheredetur, pro praeterito habetur. de nullum patris testamentum est. t. q. ct 86. de hereae instit. t. h. t. de

eotidie. thssit. I. Aitis a patre Eae de liber. O possim. Ex haejuiis definitione, quam praemisi , sequitur , quod destit-tur in hae lege. filiumia milias heredem scriptum sub haeeonditione, si filium meum se esse iudici probaverit , nee exheredatum sub contraria conditionc . pro praetermisso. ive praeterito haberi: quia in eventu probationis posta his conditio en . non in arbitrio filii, cui nee cum deitatu ejus dubitasse patiem ex supra dicta conditione a saei,a et, sacile est judici Imrsuadcte. S probare, se esse filium

testatoris. Quare , oratorem Apollodotus apud Quintis sanum fortunae. & eventui subjicit, ut, si forte non persuaserit, nomen suum retinere non possit. Prohatio iudici sit . Lir. de prolat. ut hoc loco testator , Ii ipse judici probaverit . Et hac quidem in controversa. filius quis fit nee

re defuncti, in hoe praeiudicio ducitur pleti que prohatio ex scientia. 3e opinione vicinorum. I.d. in fine, D hi,. quistini sui, vel as.stin si vicinis s. c. de nuptaeap. s. qvii filii sirit erit. ut , in controversa proprietatis rerum sumitur saepe piobatio a vicinis, tr. Od. Theod. de conirab. empl. Et in legibus Longobardorum. i. I i. de test L vetum & hoe probalineis genus satis debile, leve. N insimum esse liquet ex d. I.ε. de his, qui sunt Di. vel astra. iuri vel si quod

aliud ducitur ex testimonio obstetricum, vel caeterarum

316쪽

mulierum , quae parturienti, vel ratienti uxori test totis adfuerunt. ut apud Dionysium Halicarnas in controversia

de statu virginiae hab. II.

JACOBI CUJAC IJ J. C.

In Lib. XIII. RESPONSOR. IULII PAULI

RECITATIONEs SOLEMNES. Ad L.XLVI. de Vulp. S pupil l. bssit ut . mirisimilias primis tabulis politimo urede instituto, prandis Mi. Hi filio, si intra pubertatem dete Isset, casum M um patrem stitim suis fili uiti deinde Titium Gaio Seso: O pes ea sic dixti: qtisa si scalas Sejus starer meus primo loco fustitimas, here, mihi ei set, itine Titio 3dehommissum relinqvo. si aeroatim figitis patri heres extiterit, eoqhe intra palariarem mortus, stater ie-miori, ex Miletitione heres siet:an fidei ommissum deleatur rem ira relictam sedi Gaius Sestis frater Iuti, sia heres extitisset. Respondi 'atrem defuncti , qui in tiirtimque ea mi seu tu , vel Iub lit rus est, mis impubere defuncto,ea,quae

te lator reliquit. Iraestaere debere et nec adversari haec verta

quod F Gastis Seias nubi heres erit, tune diari volo e cum veram se , eum di testatori heredem extitisse.

EX Libro Pauli XIII. primum dabo tac de vult. S

tuto primo gradu, primisve tabulis, secundo gradu. eundisve tabulis , sibi si non nasceretur possumus, i vel postumo, si nasceretur' heres exilierit,ae deinde intra pubertatis annos vita decederet, substituit statiem suunt. Substituit, inquam, sibi, de postumo . Ergo in utrumque casum , id es, in vulgarem . & pupillarem . Deinde fratri suo substituit Titium vulgari modo . eidemque Titio . sistatet sibi heres existeret, atque ita excluderet Titium .hoe casu Titio fideicommissum reliquit ceriae pecuniae .

Quaeritur . an fideicommissum Titio frater debeat . si existente casu substitutionis pupillaris . puta defuncto pupillo intra pubcrtatem . frater pupillo heres exti ictit hLt uidetur non deberi fideicommitium: quia in hune casum Titio relictum est . si stater sibi heles ex siletete

Atqui non sibi, sed filio impubeti hetes extitit, id est

non ex vulgari, per quam sibi succederet. sed ex pupillari , per quam succedit filio. Paulus tamen respondit, Titio fideicommissum deberi: quia frater , qui silio testatoris heredi instituto hetes extitit, ex testamento pupillati scilicet, etiam tellatori heres extitisse vidctur e videlicet juxta illud, Quod pro regula juiis traditum est . Heredem heredis est heredem tellatoris , L cum ita dititir , in D. de cond. dem. I. 16. de Uufrua DI. L3. Aper. hered. l. . s.ti t. de adquir. hered. I. ti I. c.de hered. instit. Qua inob rem etiam non male dicitur fieri subilitolio pupillatis . quamvis per eam pupillo succedatur,non testatori di sibiai tutio, inquam. quae sit in hunc modum, se filio, heres erit,

, intra piaenatem decesserit . itine Casus muri heres esse . ut

. i. O MI .loheredi, F.tili. hoc tit. I. g. sita tripetim . f. quislio . de honor os Decias. Et ita quoque Marcus Tulliusdi. de Inventione proponit formulam substitutionis pupillatis . hi filitis ante morietur , quam in tutelam suam venerit,iti mihi heret esto a cuia se ilicet & mihi hetes esse intelligitur. qui heres est silio meo. Quaellici huius legis est de fidei commissu pecuniario te licto Titio . Caetera etiam , quae sunt ex hoc libro sunt de fideicommissis, & legatis. Ad L.LXXoI. de Legat.lib.II. jiu Seius pronepos hevsherei mihi esto ex se e honorsi meortim excepta domo mea. o paterna, in quisis habito, tam omnibus , quae ili sunt. Uvae omnia scias ad portionem hereditatis , quam tibi des,

non pertinere. Qitaro. etim si in his domibus argentura . no-uina deligam', 'pelleae . matripiar an haec omnia, quae tute invehitinitir . ad alios heredes instituros debeant pertinere. e Tatilas responssit , nomina delitorum non contineri et Ied omnium esse commesae in emeris vero nullam pronepota l. cum esse.

Ad i Titius eum 'viri, filio sancti di tirbana praedia ligarer .

in his di sutidum Sesanum legavit quem irae pateriam.quoad viriret. Os qiadem nomine tiniverstim Mitiit: sed qtio sa-eilius conductorem inveniret,per Gas parres iocabat e ita usex Daditate loci superiorem partem, Seianum superiorem, in feriorem appellaret. O aro, an is stinatis ivitis ad patris sui itim pertiae, Paulus respond2ιe s lectaror sandam Seianum tina numine universim posse te quambis etindem divisti par-- libas locaverat, tiniversum eum ex eave a fideicommisi praepare oportere ni i s heres, de qua parte Iesaetor sen erit,eνidenter prohaveris.

EX lib. Pauli is . iam exposui unum responsum , quod

extat in l. p. deνtist. O stipui Ire diequuntur duo alia responsa in I. 8d. de hegat. lib.a. Plioris reo si species haee est : Testator pronepotem suum seripsit heredem

ex semisse bonorum sitorum . excepta domo sua . de domo paterna , & his omnibus rebus, quae in hae, vel illa d mo sunt e quae voluit ad alios heredes pertinere ex altero semisse scriptos. Quaerit ut . an argentum, id eli, vasa a gentea . & nomina debitorum . , se pellex urbana , de mancipia, quae in eis domibus sunt. ad alios heredes integra pertineant quasi piet legata e Et ait, supellectilem quidem, re argentum , , mancipia . quae in eis domibus sunt praelegati sui e sinul cum utraque domo ad alios heredespertinere in solidum e nomina autem debitorum , id est, cautiones. chirographa, calendaria, quae in cis domibus sunt, non pertinere ad alios . nisi pio potiionibus heredi-: taliis. Proinde ad pronepotem ea pro semisse sura hereditario pertinerer pro alteio semisse ad pronepotis cohere

de thi r. O icrumaei Et ratio diis erentiae haec est , quia vasa arpentea , & supellex.& mancipia quae in aedibus sunt, ad causam , di usum aedium pertinent. vix enim sine his domus ulla splendide habitati Potest: nomina velo dehiatorum nihil ad aedium causam iaciunt , id est, ii.strumenta debitorum e sicut nee instrumenta emptionum . qua iam legatis omnibus, quae in domo sunt, sesato non cedunt, niti manifeste de his quoque legandis sensisse testatorem prohaverit legatarius . Denique legato hujusmodi , quod proponitur in hac prima specie. corpora continentur , sive species, quae pernetui usas causa in praediis sunt, non quae ad tempus, ae ad alium, quam praediorum usum e & iursis 3 corpo a . non jura , non obligationes . Corpora mobilia sunt in loco. jura nullo in lo. o sunt,quia nee ipsa sunt, ut M.Tullius ait in Topicis .sed intelleuntur. Et tecte phil

Mabax, id est,non omne,quod est,in loco ei sed corpus mo&le tantum. Iura intellectu sunt. corpore non sunt.

An s. i.Est di aliud responsum in h.l. de eo sus universam possessionem plurium landorum possidebat sub appellatione tandi Seiani, . t ese rel. aulatis A in rationibus doniecticis scilicet sub nomine landi Sesani referebat mulistos fundos, prata, vineas, campos frumentarios , b luas rui tamen , quo facilius conductorem inveniret, lati sunium illud solehat locare per partes duas, & ex qualitate loci appellare solebat superiorem partem Sesanum superiorem , de inferiorem part cm Sejanum inferiorem . Quae ritur autem, si cui is sinerfamilias iundos quosdam langu-sares per fideicommissum legaverit, ae praeterea landum illum Seianum . qui in se phures sindos comprehendebat, ut tum totus fundus Sejanus, uti latus.& amplus est. id est fundorum plurium . eo Hrbe, ut vocant, legato cedat , an veto legato cedat pars tantum et S si tars , utra pars , sui rint, an inseriore Et ait, totum landum , totus quantus est ad legatarium stertinere . nisi manifeste probaverit heres in jure semper vera ptobatio exigitur , S euidentissima , idque intelligitur semper , etiam si non dicatur ) de parte tantum testatorem sensist , vel superiote, vel inferiore. Denique diuino unius landi ampli mi facta in ducis partes commodioris locationis causa , duos landos ex lino

317쪽

s 3 In Lib. XIII. Respons Julij Pauli.

non facit, nee dividit nomen universum fundi Seiani. V A haee sunt duo responsa hu)us legis . Priori responso similia sunt , quae ex eodem lib. alia duo proponuntur in L as. litis q. de Ieg. g.

Ad L. XCII. de Legat. III. Si mihi Maevia , ct Nigidiassae mea heredes erum et rene Mavia e media sumito . praeis etfio . Mutie habeto fundos messi ilium . ira illam ram castitit . er erum odibus ommitim horum sindorem cum hi, omnibus agris, qui ad conjunctionem c usque eorum ,

rum emptione . Mi Posset alio casti obtigeritit: item eum omnibus maneipiis . peraritas. itimensis, celeris e tini veris

si speciebui, quae in iisdem fundis, quove raram, rem ms-riar , eram et tir optimi maximi ae sunt . viique eos in diem

mortis mea possedi . O ui plenitis diramo ita hii elatidtin Ad L. XII. de Annuis legat. Grius Seius praedia diversi poris Maevia , O Sriae lucius, O ita ea te maestari autem

vado ex praediis meitiam . praeditis rasatianis annua arti iunii milita tricena , ct Iadicis munda avnva librarum sinὴxvla milita . svaero . an id legatum . defuncta legasaria iras intium sit e Paulus respondit. servitatem iure constitvis iam non videri . neque in personam . neque in rem , sed mdeicommissi peri larem competisse ei. cia praedia Lmagiana rara sunt: ct ideo tam ahntia legata fuerint . mortua legatarias tum legarum videri.S Equitur aliud responsum in I. Ir. de anm laetis. Paterfamilias Maeviae legavit praedia Potitiam . Sejae Lut

tiana. sie appellabantur. non erant ea praedia confinia. sed taer . In fundo a tem tino ex his . vi praevadistini, i v. B posita diversis pagis. In Potitianis praediis erant arundine aritim est, in qua sum O complarium mancipiorum e gi nes, sed ct fandorem. variorum contractarem infir mentae praeterea oe nomina debitorum aero, an instramenta eo utila sint e Respondi. secvndum ea, qua proponuntur . infirmenta repetonum, item dehirorum, quae in fundo prae tegato remoremi, non videri legato contineri.

Ad g. His verbis, domibus letarii. Dei heredum meortimeo viro . vii sinam eum habere domus meat . in qkisi habito . niuio omnino excepto , eum omni instrumento . di re posti, o vittis . non videri tectasorem de pecvnia numerata,

avi insistimentia delirortim sensisse . Estator uni ex heredibus praelegavit praeeipui titia solandos duos. vel tres eum eans, sive casulis, id est,ta . & salicta et in Lutatianis vineta . Et ideo ex Potitianis idem testator Lutatianis praeliari iustat annua arundinis librarum millia trecenta ( Nam S appendebatur arundo de omne lignum olim e ut fit etiam quibuslam Ioch. ut Lug

cis mundae. ut ait, laticis canae, ut Lucanus Inquitur libro . Primum rana fagis madefacto vimine premam Texu

in ptinim et silicis , inquam . annua libratum sinoula millia ad iugandas scilicet vineas . Qua ex causa de salices particales, de viminales dici legimus apud Columeli. Hoc vetornere a Maevia legasse videtur testator Sejae tot arundinis,c saliet, tando annua, quot dixi . Inde quaeritur, an inor tua Sesa annua ea deberi desinant, ut plerunque annu a iquae legantur , morte legatarii finiuntur . I. g. Me tit. Letuguriis , & cum servis custodibus fundorum, qui se in ea C ita quoque respondit Paulus in hae specie . qui ut magis

tuguria recipiunt. de eum omnibus agris . qui his landis accesserunt emptione , assignatione . alluvione, vel alio quolibet modo, de cum mancipiis omnibus rusticis, cum pecoribus, sumentis . de cum omnibus haeciebus , sive r hus . quae in his omnibus landis . vel aliquo eorum tempore mortis fuerint: denique tandos eos , uti clauduntur , id est . eonstetum illud omne fundorum, uti optimi maxiami sunt. uni ex heredibus praelegavit. Plenissimum videtur eis legatum e neque tamen continentur eo nomina

debitorum, vel emptiones aliorum mancipiorum . vel inis frumenta aliorum fundorum . instrumenta originis, de auctoritatis, vel contractuum, vel alia instrumenta inventa

in tabulario sue logisterio fundi cujusdam e sed communia haec omnium heredum sunt pro hereditariis portionibus . quia nihil tae attinent ad fundorum legatorum causam et I vel si qua sunt . quae attineant, proculdubio ea fundos taquentur . veluti anstrumenta auctoritatis . tabellae auctori

tatis tandorum legatorum, quae vulgo tituli dicutitur, letntires. Nam qui Iegat fundum , de instrumentum quoque emptionis eiusdem fundi legare videtur. L Ir. s. m. de in ir. vel instrum. Ieg. Sicut e eontrario , qui infrumenta emptionis fundi legat . vel donat. & fundum quoque ipsum legat. l. i. c. de domi. l. 'v. s. i. Me iit. Et similia ter in g. ult. huius legis subsicitur , domibus legatis cum omni instrumento domuum . de repositis omnibus. id est ,

enthecis omnibus . quae & dotes dicuntur praediorum . ut l. a. s. tili. O infla. G- in iram. Ieg. l. Miamia . I. uti. g. re fictiorem 68. s. vlt. hoe aiae domibus . inquam . legatis cum omni instrumento, cum omnibus enthecis dotibus, de repositis praediorum, his etiam adiectis verbis a niuio omni- Eno exce o. non tamen contineri instrumenta debitorum. vel pecuniam numeratam , quae ex diversa nominibus eoia

lecta . re ibi temporis causa reposita est. scilicet tanerandi causa , ut i. i. uxorem. I. legaverat. O LF choras Io.

s. r. hoc iit. Pecuniam tamen ibi repositam instruendarum, vel ornandarum . vel tuendarum, vel reficiendarum aedium cansa , quoniam haec utique in enthecis numeratur, ex suis

p adictis legibus dicerem contineri . Dixit tamen, inquies,

testator cum repostis omnibus . nullo omnino exceptor ve-

um omne, & nullum non semper dicuntur hyperbolico, ut M. Tullius ait 6. ad Attici Dil dicti mne , nomi emper dicit omne demonstret, quid egerit testator, hoe tantum egisse ait. ut legati, sive tideicommissi iure Maevia Sejae debetet arundinis . & tilicis . quae reliquit in annos singulos, non etiam, ut praedia Potitiana Seiae debetent usumliuitium , vel servitutem ullam praediis Lutatianis , non sane servitutem praedialem, sive realem . suae inter praedia longe dissita consistere non potest e qualia fuisse praedia proposui inbeio legis, nempe. positu diversis pagia r non item servitutem personalem , id est usumfrucium e quia annuo legato ex fructu praedii sine usushureis legatus non videtur. l. fg. defuncta . g. pem de cvst. Et convenit omnino cum hoe responso lex vit. Luti. de contrab. empl.

Ad L. xxv III. de Usu , de usuis. leg. quaero . A UMUr ctas fundi legarus es . ct eidem Anda iniuctione, temporariae ihiuctae pvir Pid iuris fit 3 Pavius respondit, idem iuris esse di in ius specietas , qua postea indu rvr, qaia

in vectigali s dependendis respo sum est. Ideoque hoe onus ad fractuarium pertinet.

EST de aliud breve responsum in L 18. tu.seq. de viti,

ct tis r. lat. Ex quo intelligitur , post constitutu sta, usumfructum fundi iure legati . vel fideicommissi, onus de pendendorum . sive conferendorum sisto vectigalium Iundi nomine . non ad proprietarium pertinere, sed ad eum. cui fundi usustinctus legatus est r quia onus hoc est fructuum. I. neque Is . de impens in re dat. fati. i. gherio Ei. g. vit. Ap. iv. prom L q. s. pen. ct L sh. de cvst. Et non tantum onus vectigalium . vel indictionum legitimarum . sive s

lemnium . sed etiam eorum , quae extra ordinem exiguntur . veluti ob transitum exercitus temerarium, quas ita citones temporarias Paulus Me loco vocat. sorte temerarias , ut Festus temeraria tributa, quae imperata, de repentina sunt.

Ad L. XIX. de Instr. & instrum leo Si mancipia . pastos testimenitim factum in fansiet seia relictam a te-flaetori inducta fundi colendi Pasia in eodem fundo fu

rini et ea quo ne instrumento findi contineri respondi . svamvis enim ea mancipia reflvior demonstrasset . quaitae ibi essem tam legaret, tamen non mimendi legati,

sed augenii eaca. mancipiorum quoque fecit mentionem. ccertim instrameneto fundi mancipia quo e colendi agri

318쪽

s s Comment. Jacobi Cujacij s

rausa inducta toxtinm, non a uerer . A lectilem non contineri verius esse, his non consensisse Ad I.Paulus respondit . vitia in rumento, neque frugitis repositos,-eqvitium contineri. Supe lectum a rem legato cederer servum vero arIesaletica peritum. Di anntim mer redem nae abar, inservinenta viliae non contineri.S Equii vi lex is. de instr. vel irit tim. ter. Ubi si testatoriundum Tusculanum , exempli gratia , Sejae legaverit eum instrumento omni, & maneipiis, quae linamenti tempore ibi essent. respondit Paulus , legatra redere etiam ea mancipia, quae post testamentum factum in fundum i ita tot induxit fundi eolendi gratiar legato cedere. non qui sem legato mancipiorum , quoniam ea tantum mancipia legavit . quae testamenti tempore ibi essent, sed cedere lorato instrumenti, quod latius patet, quam legatum manet piorum . Nam de instrumenti appellatione continentur seria Mui, qui post testamentum factum fundi colendi, vel eusto diendi causa in fundum inducti sunt . de qui in eo fundo

fuerunt mortis testatoris tempore, L pem l . Me iit. Neque viro dici potest in hae specie, quod tamen saepenumero contingit in aliis plerisque . generi per speciem de

togari . sve instrumenti legato . quod genetale est , det pare legatum speciale mancipiorum , quod subjecit te stator generaliter, id est ex abundanti, ast metu sat, sibi eit animo augendi, non deminuendi . vel derogandi prici ris legati. i. Ir. s. si qtiis Andum , hoe iii. Secus is animo minuendi prioris legati . puta, certos homines. certos

servos, certa mancipia nominatim legaverite hoe scilicet voluit . ut ea tantum mancipia instrumenti appellati ne continerenture via etiam . si minuendi animo certos homines nominatim legaverit, sorte dum putat per im- Cperitiam servos instrumento ante legato non contineti

Quod di ex Jurisperitis perperam olim Alphenus opinabatur , instrumento scilicet homines non contineti . Et ad hoc pertinet d. l. I a. s. Alphentis, in L IR. Iam fm-d- . Ap. Me tit. Hanc veto dixi esse rationem hiasus resi, si , ne generali legato instrumenti derodit sphetale legatum mancipiorum , quae testamenti tempore in fundo essent , puta, quod augere potius , quam

minuere legatum instrumenti testator voluerit . Eadem ratione , si quis legaverit vinum omne eum amphoris. 3eeadis, vel familiam omnem servorum, stilicet cum peculio, etiam legato continetur vinum , quod non est in amphoris , vel cadis . de servi, qui peculium non habent, l. 6. sv. iit. trox. Is cia fervi facie legat. i. quia quod adiecit Paulum ex hoe loco apparet . quo ait, villae instrumento legato supellectilem legato cedere desideritur una litera

in Florentinis, inliae s. est supellectile . Legendum supellectilemo atque etiam ex eo , quod scribit s. seni. tit. delegat. s. svndo cum omni . fundo legato cum omni instrumento urbano. S rustico . supellectilem contineri . I

illucta supellectilem contineri non est dubium e instructum latius patet, ciuam instrumentum, El. ra. s.fed si sum sis , O s proinde se fundus. s. idem Celsus, ct s. Nerasitis . in s. idem respondii domo inserina . L Id. I. iat. Me th. At villae etiam , quae pars est fundi, instrumento legato , vel omni instrumento fundi urbano, & rustico . etiam Paulus existimavit, dk fundi instrumentum contineri, & instrue mentum patrisfamilias , quod supellex dicitur e forte . quia villa habitatio est patris amilias ede in ea etiam plerunque

supellex. Igrox. Spem Ap. dc altero casu i quia dixit, ram omni in rumento rustica , o tirlano e quibus verbis quodam modo significatur plena voluntas testatoris etiam omnem supellectilem suam legare volentis.

Ad L. XXXIX. de Fideicommissilibere. Taulus responssilier salienus invenias r ferris . quem tit suum tectator ab uno exheredibas vestierit manumiuitiamen eoetendum eum, qui met tus es,r amere eum, o manumitterer quoniam non puravit

Milem esse causam tigeriatis, O fideicommisi pectimarii. Ad I.Paulus respondit his verbis r ae mori. D

ita an arma, si id est. oede mihi dii Zoile, varias tibi rejeret flitis metit Martialis, S illi. O Hiis itiis. Plenam voluntatem defuncti emetiari circa levesacientam eonfunctis personis Zoilamsai se fersi sis, nihil est irarum his praestari posise , quam uberIviem . Ideoque fra idem debere sequi volanuiugem desancti.RLitit ex hoc Ith. is a x s s. de fideicomm. liberi. In qua

duo responsi sunt e S in privii haee disserentia inter fideicommissum pecuniarium . ct fideicommissariam libertatem e quod si per fideicommissum ignorans rem alienam legaverim , quam existimatam esse meam , non valet

legatum , nisi propinquo eam legaverim . ves uxori, vel alumno, vel heredi, vel alii tali personae, eui legaturus eam rem fuerim . etiamsi scivissem alienam . l. io. cum alienam , CD se l. l. prox. Ap. hoc rit. l. herei praecedio fundo S. ad Senas et Trebeli. At si fideicommissariam libertatem reliram amphoris, er cadis , vel etim peratio . non minuendi lem D querim seruo alieno , quem existimabam esse meum, omnigati . sed augendi causa adiectum videtur. Et ita legatoiundo cum instrumento, ubi adjecit. O ram mancipiis, quae ibi nune funi, postremam illam Uausulam adiecisse videtur, misi aliud appareat augendi potius , quam minuendi legati causa. Idem Paulus respondit, quod sequitur: villat instruis

mento legato non contineri fructus in ea repositos. si odiae causa ieilicet, ut quandoque venirent, vel in alium, quam landi usum converterenture non contineri etiam gregem equorum . sive equitium e non contineri inmu-mento servum fabrum . qui ex suo opere annuam murc dem domino referre selehate quoniam haec nee instructo , nee instrumento villae continentur. Instructum satius patet, quam instramentum. Cum igitur haee nee instructo eo tineantur . & multo minus instrumento . Lra. s. cessus.

modo libertas debetur de redimere eum servum heres debet, ac manumitterer quod favor libertatis extorsit. Posteriori response respondit Paulus , libertatem fideicommisi riam relictam videri Milo cuidam fervo. & libertis eius. si servi sat, his verbis res Aturi, ik Maidii Aa, ari r e Me

hie est sensus. raede mihi, Iove, illi. Merisque tuis vasta res rei filius metis Martiali r his vestis, a filio, Zoilo, liberiique ejus, qui servi sunt,telicta videtur fideleommissaria libertaseloniam dixit, variat reseret. & nihil tam gratum his prinari potest. quam libertas. Hoc enim heneficio nullum est majusarcie hondib.Lego nihil tam grasum ut in Basilic.

- hvm Iabos . de paulo supra lego, plenam volantarem defuncti his verbis remine isti licet ante relatis, o muras iis ei

Aliud dieendum est . si liber servus villae reficiendae causa B eseaeirea benefaciendum eonjtinctis personis . , Zoilla, ubi. paratus sit. Hie enim est in instrumento villae . d. l. it. g. qilia filios servorum jus civile non agnoscit, maluit pro item fabrum . Aliud item dicendum est, ii siuges in villa ,- - - res Mitae sint serendi causa . seminit eausa . vel ad exhibi tionem , id est . alimoniam aliorum hominum . aliorum mancipiorum . d. l. ra. s. i. o I. prox. s. item cum 'ndum. si .Fructus, qui hujusmodi ex cauta reponuntur in villa , villae in tumento connumerantur. De supellectile quaeritur , qua paterfamilias in villa instructior fuit, quae est definitio supellectilis , an cedat villae . aut landi inurumento e Nam hac in quaestione non admodum inter se eonsensisse juris auctores videntur Ulpianus ait . villae . aut fundi insitumento nen cedere supellectilem. d. l. ia. s. supellem LI s. villa. Ap. hoc sit. villae instrumento su D filiis conjunctas personas dicere . & vulgari nomine ins res , Lia. Cuxores. D inser. O infib. set ut D. Hieronymus in Genesin ait, sua aetate Romae omnes filios vocatos in fantes . ut idiotismo nostro Ira enfans. Ait autem, plenam voluntatem desuini contineri circa benefaciendum Zoilo. S liberis, quod non male accommodatur ad te iam suis ris . quae dictit, in tectamentis plenius voluntates testantium esse interpretandas, Larde ret. iuri

319쪽

s 3 In Lib. XIV. Respons Julii Pauli. , SI ACOBI CUI AC IJ J C.

Ad Lib. XIV. RESPONL JULII PAULI

Ad L.XIV. de Usur. Respotissit Davitii r in ulmeias fictico iiD satiam, paritis quoqtie ancillartim restituendos. Ad F. Heres rostatus erat post mortem suam sine rediiv he redigatem restituere . estis tum est , an paritis ancillarum elua vivo herede nati, re sitiendi essent, propter me a te- sanenti, ouihm D reditu solo deducendo id aeor femui tilus respondit . meae clieni fideicommigii leaeniem . partat sane tiaram editoi fideles misso non ranaineri. Neratius lib. i. ha restri: qui pila liter rogatus esses,ut mulierem resti itieret, parium eius re tituere cogendum non esse, nisi time

editus esset, eum in fide commisio restituendo moram fecisset. Nequae ivgeres e exitiimo , an ancilla specialiser, an hereditat

iis radicosessio fit. Ex Lib. Xlv. Pauli Responsorem prima se osteri

Ira i de eum Cuius initio in I solentinis ii, L riptum est: Respondit Tatilus et moram in Ialhendo

Dracommisso satiam , partus quoqtie anciliarum recti iviendos: S perspicue legendum est . pei moram in solvendo,

ut eodem loco in Basilia fra ti, Maaeis. Post mnam igitur

factam in solvendo fideicommisso restituendos essc partus ancillarum . si hereditatis fidei eommissum relictum suetit, inon minus . quam scelus. di foetuum fretus . 3e fructus omnes. LX. s. hoc t. & omne damnum, quo post moram

affectus est i leleommissarius, . 16.de Ieg. s. AD s. i. S uitur in s. i. fere eadem de re. herede ro rato post mortem suam restituere hereditatem sine reditu,vel excepto reditu quod idem eu) licet testator smium reditum exceperit vivo scilicet heredo perceptumant quam fideicommissi dies cederet , & hodie constet partus ancillatum non esse in mictu, vel in reditu . Idem est fruinis & reditus. Ers. qui fructus. O Li' quidam de Udrile

e. Ir. D. de alim. Ieg. tamen pallus ancillarum, quamvis nonsant in reditu , ut diximus, vivo herede natos fideicommisso non contineri e & non este igitur testituendos fideicommillatio. Dices . exeepit tantum testitor reditum e partus non sunt in reditu e ergo partus non sunt excipiendi , di consequenter restituendi sunt. Imo non sunt resti tuendie quia ea exceptio , sine redi ni supervacua est, &Pro non seripta e quandoquidem ipso jure ita se habet . ut reditus . vel quaecunque interim percipiuntur . non veniant in restitutionem . etiam ea exceptione non adsecta a,

. t f. ad Senatust. Trebeli. Quod exprimitur , cum satis per se intelligettetur , frustra eli. Itaque nee fructus interim Percepti, nec Partus interim editi ante moram, in fideicommissum eastunt. sed percepti , vel editi tantum nostmoram . ut initio diximus. His consequens est , quod ex dierat ii l. Responsi resert hoc loco. similiter, inquit , cum. qui deducto reditu rogatus est post mortem suam, vel post certum aliquod tempus specialiter aneillam restitueretilieri . non restituete partus editos ex ancilla antc -- id

ram , sed editos tantum post motam in solvendo fideicommisso factam. Nam ut fructus, La r. mulier . sp heres , ad Senatust. Trebell. ita partus, quamvis non sint in fructu, medio te inpore editi, ab herede ex judicio defuncti pereepti videntur . Quod partus non sint in fructu . non ideo sequitur, & partus nunquam sequi ius fructuum , vel

murq uam eodem iure esse . quo fluctus. Et ideri sicut fructiis . ita & partus medio tempore editos ante diem fidebeommissi cedentem, in quartam imputati Paulo nolito placeet, cum quis post certum tempus hereditatem restia ere rogatus es h . i. a s. r. ad . Dii id. Et confirmator Pauli sententia taediorem , fisorori , deligat. 3. O Lyen. d. opt. Ier. verum hae in re,nemo negare potest, quin ulpian. MLAI. Dei. de Papin. cum Paulo non consenserint, ut arguit d. I. -- ire, I sed enim , ct f. deum se s. heredualem, ad SC. Trebel . Hi enim auctores, qui cum omnibus aliis negabant patius esse in fluctu, , destricte nimis negabant, nunquam partus sequi sus huctuum. Ad L. XXIX.Qui hyam.sac.posset Ea ea seripitira quae ad e- fiamraltim faciendum parantur, hi ntilio iure testimentum perfectum esset: nec ea, quae Deicommiliorum verba habent, peti posiGEx his vertit, tuae missiora paterfam.addidit,rao

Noe tectamenetim volo esse ratum,qtiam vie ratione P terit, videri eum voluisse, omnimoda valere ea qMae reliquas, etiam i

persi , id est, ex ea si riptura , ut ait, quae ad testamentum faciendum parabatur . si nullo jure testamentumpe fectum esset, Basilic. ax, testamenti scille. nea deicommissum quidem peti posse . Ergo nec quasi co- die illos eam scripturam valere, nec quasi testamentum Non quasi codicillos et quia noluit codicillos facere . Non quali testamentum e quia voluit quidem tei amentum facere , sed id nullo jure perfecit. Quod confirmant in jure

nostro admodum multae leges , Lydeicommissa M. F. i. de legar. 3. I. I. de iure cossit. i. 's. ex iri amento . C. de Deiram. l. o. c. deIectam . manti Et habet haee sententia unam exceptionem tantum . nisi scis. tenator adiecerit clausulam codicillarem . vel adfecisse intelligatur , aut subintellexisse praesumatur eae confecturis evidentissimis . Et clausulae eo-

diei statis exemplum statim subjicit in hac irae , ut si testamento non jure persecto adiecerit haec verba r radit his

H meum te iumentum ratum es e volo omni stire. quae ipsi verba,& in testamento Gregorii Nan Elanete ni addita leguntur: ut plane videantur Graecis fuisse vulgaria verba clausulae codicillaria e Cujus essectus hie est, ut & ab intestato debeantur tute fideicommissi, quae in testamento impet secto verbis directis relicta sunt e di multo magis , quae precariis verbis,id est fidei commissi verbis. Ad L LXXXVII. de Legat.ls. Titia Seio letteram 'timenta.

. riam comparari volati post diem trigestatim i morae ipsuo .ctuaro , cum Sestis viva teliatrice iis eram irtimentariam ex ratio lucrativa habere coepit nec nisi id quos habet petere: I an ei actio compegari Taulvi responius, ei, de stis quaerittiri Meritim tessera praestatatim quoniam tute fideicommissum magis in quantitare, quam in corpore confictit.

SEquuntur alia quatuor responti in I. g . de lex. a. Aeptimum de fideicommissis ita relicto, ut Seso lieres emat tesseram frumentariam certae quantitatis , puta , m

diorum quinque . Tessera est . qua brevi ligno , vel qua alia materia designatur modus frumenti. quein braciuio Principis quis emeruerit de horreis publicis, quod ius vendi. & in siicce librem transferri poterat ab eo . qui

emeruerat, i. i. rae anno i. ciPII. lib. II. Solebat autem, cui

hoc ius quaesitum erat, singulis mensibus tessera compte hensum modum , sive domen stim accipere . ut Sueton. in . Augusto e sit quemque mensis tesseram frumentariam acetiarne. Qua de causa & initio huius legis propolitae ponitur. iestatorem voluisse Sem tesseram humentariam comparari post diem trigesimum a morte sua,id est,post mensem . Et de hisee tesseris est Iex r. C. A frument. lixata. lib. I t. Tefera, inquit, de lanemur di nostrae pietatis nomine censean itin Aliae sunt tesserae nummariae apud Sueton. quibus in Leti hitur certus nummorun numerus . 8uem serant qui eas tesseras attulerint. Et solent etiam hodie hae tesse, nummariae Canonicis in Ecclesia distribui . on appellem reatim Quod si is, cui testator heredem suum emere voaluit tesseram frumentariam . post mensem a morte sua ,

vivo testatorc tesseram frumentariam emeritus sit ex cauis

si lucrativa, veluti ex liberalitate Principis r quaeritur , an ex te amento etiam tesseram humentariam petere nossit 3Oo Pri

320쪽

Prima fronte videtur non posse , quia duae sunt caus ae luis Aerativae. liberalitas Principis, & liberalitas testatoris, quarum concursum in eundem hominem regula sutia impedit omnibus notissima. Et sane duarum causarum luctativarum concursum in eundem hominem regula sutis impediti si & in eandem speciem concurrant . sive in idem corpus, non aliud evidelicet, quia non potest quis eandem speciem, idem ve corpus habere ex duabus caulis lucrativis. Quod habet ex una, jam amplius non potest habete ex alia . At nihil vetat, quin habeat quis, di serat eandem quantitatem ex duabus . aut pluribus cautis lucrativis, puta . decem extuna.& totidem ex altera I totidem ex alia, Lydane tibi a .

s. Da s non corpus e litat. i.Fideicommissum autem tesserae

frumentariae in quantitate consis it c corpus enim ipsum tesserae nihil esto id est, in modo frumenta tesserae impresso, I .s. Id . hoe tit. Itaque si certum modum sumenti mi. Uhi Princeps donaverit, puta, modios decem tesserae mihi ab eo datae in nriptos . non prolatiam totidem modios petere ex testamento, quo mihi eiusdem quantitatis tessera relicta est. Res est perspicua . Ad s Usutas fideicommissi, pose impletos annos a s uella exqvis mora facta est, deberi rebona. Quamνia enim constiti-rtim A,tis manaritas et nil WAra omnimoda practemur: tamen non pro mora hoc habenaum es, quam sestis semel intervenisse, ut perpetuo debeantur.

AD alterum resecialum. quod est in I. i. ciendum

est, usuras, di fructus lceatorum , ae fideleommisimium deberi ex mora , Ictgvisotisin . s. eiiam . I p. hoc iit. Cf. . c. e iis r. edi frumgar. Mora autem fit vel in perso-tiam hetedis, sive debitoris, id est, interpellato herede, vel eo, a quo fideicommissum relictum est: vel mora fit in rem, ita est, re ipsa , nemine interpellato , ex solo tempore tolutionis laidae . Et in itersonam quidem . sive ex persona mora fit maioribus 1 sannia quihus quid debetur . In rem autem mora fit minoribus legatariis, aut fideleommissariis, vel quibus quid debet ut ex bonae fidei e tractu constitutione Severi. I. ciun vero et s. sapparet. de Meleom. liberi. I id.usilae cum l. 3. cin qui, cad. in insegr. restitur. non est nec F. i.f. ca action.emp. Ac praeterea mora , quae fit maioribus, quae fit in personam tantum, ut diximus . quae non fit sine interpellatione . proprie est mora , sive ut Graeci vocant, que novi dijons demetire e quia semel eam intervenis e suiliait, ut per tuo usurae currant. de dehean- ritur, donec mora purgata sit. & satisfactum et editoribus . Nota autem , quae sit minorihus . quae scilicet sit in rem sine interpellatione, non est proprie mota: quia his pollea maioribus eiihctis statim usurae currere, aut deheri desinunt . Nee rursus deberi incipiunt aliter , quam ii denuo mora sat in Iersonam . puta, eonvento, de interpellato deis hietore opportuno loco, de tempore . Haec eli sententia s. i. semper menti tenenda . Et notandum interim ex hoe g. semei factam moram sussicere, ut Memel mora 16. sola marrira. Quod verissimum est . nam quod locis quibusdam proponitur, saepius testato interpellatum debitorem , ut laeua Romae Irr. s.coheredes, de verbor.oblig. l. f. s mandata I iii, s en.manaeid ex facto proponituri ae

ex aecidenti, quod ita contigerit. non quod pluribus interpellationibus opus sit. Una sui it . quae fiat opportuno gloco, di tempore. ad contrahendam mcram in personam . Una quoque lassicit. quae sat in rem quibus causis moram seli in rem receptum est.

Ad 3.Seia libellis sitis landum legavit . fideique eortim ita

coaeta ad Fidei autem vestrae,Verridi sapide, tam milia. neram suxtam vendatis: evmqtie sui ex voltis vitiistis decesserit m morietur, remitiis S m oro liberio meo, o me o-ri.-Ber lio, o Sapido, quo, iusta manumis . qtiive ex iis

renes pervivent. Diotror c- nec in prima parte testamenti.

qua fundam praelegavit.eos sumistitie inseranda tamen alsecrati v ritim, qui ultimus decesserite an pars unitis e functi ad agi rtim pertirieres e Tatilai respondit . Iemetricem

videri in eo fideicommisso, de qua q aeriisti duos gradas suis

sutilionis fecisse e tintim, ut is, qui ex Asitis prior morietum, alicti reputieret: aduerum. vii novi fimus his res exeret, quos

nodianaetiis postea enumeram

S Equitur tertium responsum in Ideia Germ.Seja latro.

na testamento suo libertis duobus Vero, de Sapido, sic Dominat sundum legavit, ac fideicommisit ea conditione . ne eum fundum venderent. & ut qui ex eis ultimus vita decederet. eum fundum restitueret aliis quibusdam lita tis suis, puta, Symphoro ut retineamus nomina hic pi

posita) ti Beryllo de alteri Sapido, esus, qui ex iis, cedente die fideseoinmissi superviveret et Paulus ait, iessatorem in hoc sundi legato duos laetae videli gradus precariae . sive fideicommissatiae substitutumis, & uno gradu invicem substituisse Verum . & Sapidum et altero autem , qui ex iis ultimus decederet aut verus. aut Saridus, ei substitulistlibertos caeteros, quos ante nominavi. Et primo quidem gradu invicem eum subi lituisse verum. de Sapidum cer enon apparet ex prima parte tin cnti. qua fundum eis praelegavit nullo alio adiecto. Praelegavit,id est,prius legavit Sapido, quam caeteris libertis quicquam. Id tamen ap- intere ait m verbo, qui ex his ultima detesimi adsecto idi ecunda parte testainenti, verbum accipiens pro oratione, ut in I.jam Me fure a. de vulgar Abstitit. O l. i s. amplius. rem rara I. Ex quo verbo tamen quod ducit argumentum mutuae substitutionis . non admodum Aceunius probat

propter i. 3 .vei sagulis, de uti aris Ria. quae relictu dum bus filiis , vel pluribus nihil refert, impuberibus . si pater. Asubstituerit in serendum casum quae est substitutio Pupiburis, ei, qui ultimus decederet, non invicem eos si ituita patiem, sed jus legitimarum hereditatum integrum ridiri voluisse ait . Quod quasi simile per tam opponitur

huie s. qui eli de extraneis, puta, de libet tis dureus, inter quos constat, non eile jus legitimarum hereditatum ab intestato . Itaque cum de eo jure inter eos colliber u eustodiendo non potuerit sentire tellator, necessu est , dicamus eis potius tellatorem invicem substituere his veraeustodiendo non potuerit sentire teliator, necessh est , dicamus eis potius tenatorem invicem substituere his vela . his, qui ultimvis decesserit. Et omnino ita est.

Ad s. Imperator Alexander Aut ullus civ diano IIum sim

secto tiroi. Si liqviet tibi. Iuliane carissis , aviam in Ieberis tenda indytiosi querita pruri monitim 'um donarioiultis en sum factis exitiavisset raria deposcii a Dod dreatum es,

pro dimidia sarte revocari. Ad s.uic Lucius Titius cum halerei quinque diseros, nivosos emancipatuit. O in tinam Dium critidi Sestim amplissis aucties donationisui contulis, O modictim ibi res vim serva vir. o univicos liberos eun tixarescripis heredem Creodem testamento dtias pessessiones,quas retinuerat ira, jo praelegavit . eo setii, tit ex redivitas praediorum, qua vi utis et Avaverae, Maeviae Liae Me avidiret daret umaiieri fragri alio, iote convenitis a Maevia sorores a clare Falcidia'. imploras. stia roaetidi Iaactig revis Imperator cui

sini, revocari praecepertie an Gavis Sejus compediendus sis eundum voluntatem Heris ex donationistis fidei commissura res stare heredi sororis vitai respondis,pon luteras Impeis radoris nostri d hilari non oportere. qian in hae qtioque spe. uela, de qua quaeriI FAbveniendam S steris, quorum portio, in unum risum donationibus rellasi , inmantita es , praesertim

in propostea avum euca etiam volunIas patris pro his , qui silet commissum sei At intercessit. Sed s Falassia leae latercaedit Aran ga in fossim esse fractanda propere immota

rum donationum rasionem. . , rite V,

QVarto,& ultimo responsora de lita .Paulus proponit reseriptum Alexandri ad Claudianum 3 --

sectum urbi, vel, ut est in aliis codicibus in apud Julium Capitolinum in Maximo. S Balbino , ad Claudium Iulium praesectum urbi. QMd quidem Alexandri restriaptum tertinet ad speciam hususmodi. Avia, quae habebat

duos nepotes , primum . di secundum , utrumque testiis

mento heredem siripsit, cum jam ante primo dater vivos

SEARCH

MENU NAVIGATION