장음표시 사용
291쪽
In Lib. III. Respons Juli j Pauli
ter se dividere posse . quamvis ad divisionem provocate A Hoc enim ea se usurae debentur omni modo si pretium
alter alterum invitum non possit sine decreto praetoris, Idrupularem I. O reborum, qui sub iis. c. A. de 'ad inor.
Ad L.ult. de In litem furando. De sentirio estu, Pi ex negetistare juris in litem juraνii Pari facile non Iolere. JUsiurandum in litem,rei, qua de agitur in audicio aestia
mandae causa, actori desertur a iudice ex necessitate i ris,ut ait, puta, cum incerta aestimatio rei esti ut l. s. in s. Me t. quandoque licet actori in infinitum, in immenta sum furare pro affectione sua , & rem, quam petit, aestimare , quanticunque voluerit, L .F. jurare . v. hae i. Rex causa quoque sudex potest non sequi. aut moderari iusiurandum actoris. d. I. . s. vit. Ideo Paul. respondit in obsignatum . de depositum non lite illo vero casu nos debent ut . ni fuerit, cui sors solvi possit.
Ad LIII. de Fide instrum. Repetita quidem die catilionem inter hi non debuisse , sed falli crimen , quantam ad eos.
qui in hae consenserum . coniramon non videri r rum taeter praesentes. ct convenientes res actitata Se magiritie debitor, quam credisor deliquerit.
DE eautione interposita repetita die, id est, retrorsum
acto die. ut non hodie. sed retro emissa cautio virideatur, quod Graeci mmmae O vocant, & uisaraxm ,
Galli, udare, Latini tepetitumvel relatum, vel praelatum diem, I.y. Miantis. proinde . ad exhibent Lis.s ita. s. h. linit. de periurio actoris,qui ex necessitate juris in litem B item videamus . de dam. iq. l. t. s. Eruones . .e eden. l. siuravit, defitente judice, Quaeri sacise non solere de persin a debitore r8. ad i. Omnet. des f. l. lifer isa sum in s s. dexio ejus, qui deserente, va referente adversari vel sudice retrat. qui arbit. Quo genere certe falsum committitur . n
eius, qua delerente, vel relerente adversari vel sudi
iuravit. non litis aestimandae , sed decidendae causa , puta sibi deberi. aut se non debere, quaeri posse si non jure ordinatio, extra ordinem. ut saepe fit hodieii. Is .s duo,s.vit. de j resur. f.tililae crimitillion. Ad L.MIII. de Usuris. Evictis agris p initio convenit, tituenditor preeium resilueret . Uura quoque pei evictovem praefiabtinivr: quamvis empror, si cominii them inchoatam fretius adversario restituit: nam incommodam medii temporis, emptoris damntim emAd I. ii traditam possessonem destincto venditore . evii fue-e sor inceritis sui. . medii quoque temporis usurae praetii, odiis ea, a deposui non fuit, praestabun ur. CIN hae s. duo sunt de usuris responsa admodum singularia . Primum responsum pertinet ad hanc speciem . . Qui fundum bona fide emerat a non domino, quem existimabat esse dominum , conventione habita cum vendi
eote . ut evictio sorte fundo sibi pretium restitueretur in simpluntia domino iundi conventus in rem actione, eun fundum actori restituere damnatus est eum fructibus , ut in Lis . ha. eum fructibus, inquam , a lite contemta peraceptis r Et nune pollulat a venditore , ut non tantum sit eium sed etiam usuras pretii praestet a tempore litis mi testatae judicio in rem eum domino landi .ille venditor ait ex quo sententia judicis evictus eli funduta se usulas pretiimaellaturum , non ex quo lis cum emptote de dominio
una pars, id estis creditor vel debitor cautionis diem praetulerit. d. l. s a debitore, Lis. Ceod. t. ad Lcora. de falsis, L 2. Cese rem. Reti. sed utriusque partis eonsensu, si dies cautioni praelatus sit, vel chirographo , Paulus responditida. 3. quantum ad cos . 'ui in Loe consenserunt, fassi crimen commissum non videri, cum inter praesentes, de com sentientes res acta sit. Recte, quantum ad eos, quil in hoc em-
senserant . id est . quantum ad debitorem . de creditorem . Nam quantum ad astios creditores, debitor, qui antetulit diem obligatio ais personalis, vel hypothecariae . salsum contraxiste videtur: creditor non item, qui rem suam e git,
Ad LXLVI. de Bonis libertorum iu respondit: Tagrontis. qia deceptus smum sudicium testatoris solvitii est. M-norum possesionem confra i tilas rectamenti liberii peiere non prohibes .
AD quaestionem falsi etiam pertinet responsum , quod
extat in l. 6. de tam liberi. Patronus, qui, eum ignoraret vires testimenti. quod libertus suus Iecisse dicebatur, deceptus salsum teli mentum liberti approbavit. foriste agnito legato , vel fideicommisso . vel hereditatis portione in eo testimento sibi relicta . non ideo , cum suetit deceptus ignarus veri . vidctur repudiasse honorum pocsessionem contra tabulas testimenti liberti. Quod confirmat etiam Lis. matre, s. s. de in 'aetiam. Nec huie sen- fundi contemta est. Et secundum vendatorem etiam Paul. D tentiae quiequam obstat L3. in princ. si quid in fraud. parr.ae a--:-i: quam objieit Aeetits quia in illa Ll. patronus liquutus est respondite quia incommodum medii temporis inter litem contestatam , & rem Iudicatam, cuius temporis fructus emptor actori restituere jussus est, damno emptoris cedit. non venditoris . quia de usuris pretii praestandis evicto fundo, nihil convenit inter emptotem , di venditorem, vel quia, ut Graeci aiunt, temere cum domino litigavit. Cui non agnovit statim Mnam fidem . & cessit iundum domino . Certe est perquam singulare responsum . Posteriori responso docet, post traditam a venditore possessionem vacuam fundi venditi, venditore desuntio , quamvis sue cessor ejus ignoretur. quoniam emptor fructus fundi peraee pie . etiam pretii usuras medii temporis, inter traditio nem , di successoris postea emergentis petitionem deberi, si pretium interim . dum incertus est successor venditoris.
verum sudicium defuncti . non salsum. Ad L. LII. de Re judicata. Tatilis respondit aeseindere Diisdem sentemiam suam praecedensem praetorem non posser reliqva autem , quae ad consequentiam quidem jam ita itiforam pertinent, priori tamen seneentrae desinae circa tondemnan-dtim reum, vel absolvense debere supplere , scisces eodemate
P Raetor . lintentiam definitivam ste eodem quidem
die, quo eam dixit, mutare, vel rescindere potest. licet iniqua sit. l. 6E. Me t. nec acta quoque post dictam sen es tentiam mutare potest . alioquin mutaret etiam senten-
emptor non consignaverit . deposuerit apud aedituum. vel x ii,m, L s. ias. At quae ad mas uentiam dictae sententiae
tabellarium. Contignatum enim pretium pro soluto ha
hetur, L 36. qua mutuam. s. r. maxL Ly. Cius M. Sibi ergo imputare emptor debet, quod eum fundo frueretur nomeum ex illente ullo succe re venditoris. pretium non o signaverit. & deposuerit. Cui responso nihil obstit i pretiis ditiae. D. i. vel I.proxima, spvillo, P. Me i. quia ut breve faciam, multum interest, ut de usuras loquamur, quae de-hertur ex mora, ut ibi, id est, ex interpellatione, eui pati- eum non sit, vel ex tempore tardae solutionis, an uero de usuris . quae debentur, etiamsi nulla mora intercesserit ,
quae se ilicet debentur ossicio judicis ratione fluctuum pereeptorum , ut hic in hoc posteriori responso , de Lag.
Ivitianus . s.ex vetavo, Aia. em venaeo l. s.catam rertinent , ut ait , quaeque sententiae desunt, praetor non
prohibet ut supplere eodem die . yeluti quae ad sumptus factos in lite saertinent. quae omiserit in sua sententia Praeseriptio eli unius diei: post eum diem de sumptibus litis apud eundem iudicem quaeri non potest, quia os eio suo perfunctus est. Ad L. ultu de Laecept. rei iudici Taulus respongit. Di in rem egisset, nee tenuisses. po ea erediremi non obstare exceptionem rei iudicatae.
EUM, qui judicio in rem egit. tanquam dominus rei ab alio postessae, nec Musam tenuit, si postea eandem
292쪽
sas Comment. Jacobi Cujacij set
rem condidat . iam non quasi suam . sed quasi debitam A
ibi. non submoveri exceptione rei sudicatae. Cur non
dion quia alia actione agit. I. . Me tit. sed quia alia est agendi causa , . I . instinc. l. s. c. deperit. herea Prioris iudicii causa est dominium . posterioris obligatio . Et ait, nee tentiisset, id est, nec obtinuisset in iudicio in rem , quomodo scriptum habent Florentini in I. A . eum ex sal .
de manum. tectum. Atque etiam omnes libri veteres in
l. d. c ad hora. de f. ut in I. i. C. ad Iet. Fab. de plag. de alii auctores saepissime. Cicero pro Caecinna . Scaevolam, dixit, eati am a d Ontum viro, non tentiis. Et Horatius.stio ea ae teste tenentur . Et ovid. Htine Ps e jussirium non rentiise Ddor . Et alio loco : Non es tenvisse super-ltim , drati Am sentit . id est obtinui . sus i qvio iudice ea flanti Et Plinius in Epistol scripseram , tenuisso Varenum , vi
ibi testes evorare Ereret. BAd Lxlv. de Doliae metus except. Tatilas respondis eum. qui in aliena sola aedificium extrux)Hroton aliat sti petistavia
se i posse . quam si possideat, ct ab eo domnus fas remmia, et: scilicet opposua doli mali exterrione.
Equitur responsum . quod extat in I. io do Aiaxcepi.o quo Paulus desinit, eum qui in alieno solo sua materia aedificium extruxit, non habere actionem . qua sumptiis , quos in eam rem fecit. petat, qua scilicet inrat Pr et tum materiae. vel labrorum mercedes . Sed si aedificium possideat , ae ab eo dominus soli , landive aedificium vii dicet , eo jure . quo comparatum est . ut supelficies cedat solo. ut eius sit aedificium . cuius en solum, L MII.,et superfit. l. domo ri. de pigrio. I. Me illig.ct are sumptus hoc casu consequi potest per retentionem aediseii, opposita exceptione doli mali equia dolus est ex aliena lactura tu e tum facete velle, Iplane 38. de r. hereae Li . F.vit. de ims h. ama. Et ita in plerisque aliis negotiis quarum rerum
actio non est, exceptio tamen est,ut Demosth. ait in oratiaeege aean cusus haec sunt verba. o. si is, ' i ,- di, r. &c. leges scilicet Iaepentimero earum rerum nomine dum exceptiones , quarum actiones non sunt. vel petitiones.
Sic ex pacto datur exceptio. non actio,it ex naturali obligatione qualibet. di aliorum exemplorum, e voe atit Plato vocat, in jure nostro.de quibus in Obser. 18.c. I Tt quod attinet ad hoc Pauli responsumaeum, qui in alieno solo suis sumptibus aedificavit, per retentionem aedificii opposta exceptione doli mali, sumptus, quos secit, servare Iolla, non per actionem, proditum est multis aliis in locis, i. io. hoe tit. Liq. rom. divid. l. s. idque, s. i. de action e . LIq. de mori. ratis donat. L 3 a. s. Lviritis , de Uti'. l. a. ccret de rei vindicEt in eo.qui hona fide aedificavit in aliena area, in alieno solo. certio imum hoc est , sura diverso. sorte iuvid. Infiti de rer.divis. In eo, qui mala fide aedificavit . sciens solum alienum euh . maxime dubium eli r humanum tamen est , de in eo idem procedere . ane 38. deter. hered. l. 33. Iulianus a. de rei vinae eadem ratione . nequis locupletior fiat ex aliena iactura, qua de re consiste obser. ro. cap. r. aequum etiam est ei qui per errorem re tentione issus non elh . dari condictionem incerti , id est . condictionem possessionis . quam cum retinere posset sumptuum ratione. per errorem . pet imprudentiam non
retinuit, L o. qui exceptionem . s. se parsi de cond. indeb. g .do. quod F ntilla , de leg. i. Ibere . ad Senastisconfri eli. Ad L IV. Expilatae hereditatis. Ret hereditarias omnium si redκm fuisse communetro ideo eum , qua expilatae hereditatis crimen obsedi, O Mein h. etiam coheredi pretiisse videri.
Ex pluribus heredibus , qui unus aliis taeentibus ex
traneo crimen expilatae iacentis hereditatis obiecit.& causam tenuit . eius victoriam caritas coheredibus . etiamsi nihil velint, proficere . quia commune negotium est , communis causa . communes res hereditariae . quae in
judicium expilatae hereditati venerunt. Et Me est, quod
rest, tum dicitur in I. io. g. xli. de appellat. in commi inicausa, communi scilicet pro indivise , alterius victoriam alteri proficere . unum vincere, de vinci omnibus , HLim s. i. M. F. s fundus. s servit. vita. Id rem,quampia gr. s. i. de eviet L i. cde iuveri rescripI. Ad L. VI. Ad L. Cornel. de falsi Taulas respondit, in humentorum subreptorem crimen non esse stillici judicii , hi testamentum alieti vi Abreptum a tiarer . Ad y.Paulus respondit . legis cornes poena omnes teneri, qui etiam exrra re amenta. eae era fama Raassimi. Ad F Sed & caeteros , qui in rationi f. tabulis, litterii pialia Asiatiari qua re. De cons nasione satram fecerant, vel tigveitim non appareat. quid celaverunt, subripvertini refigvarante eadem pana asci solere , talium non est.
S Equitur l. iEvi LCornel.de sal . cujus sententia haec esse
quae duobus responsis comprehenditur legis Comel. publicum sudicium constitutum e e non in omnes , qui ini tumenta quacumque subripiunt, sed in eos tantum , qui testamenta aliena subripiunt, i. r. hoc iii. Liq. radait. ti modo tectamenta julla sint. Nam quae nullo sure valent. impune surripiuntur . t. s Dis aliquid . s. testimensum , de sera. Testamenitim . inquit . quod nullo stire Pales, impune stibripitis . tu legunt illo loco omnes Graeci, non stippri
rit. Hoc igitur uno casu quoa valde notandum eli, puta, si quis sullum testamentum alterius subiit erit , crimentarii. iudicii publici crimen est ex lege Cornelia . alioquierimen surti eii extraordinarium . hult. de pri v. delia Aia . de suri. Qui omnia se scire profitentur , vellem ab iis, quis quaereret, quo casu crimen surti lit crimen publicum. Qui
ergo aliena instrumenta subripuisse arguuntur extra testa menta . in eos extraordinarium sudicium. non publicum 'constitutum eli, id est, criminale, itemque actio surti cia vilis . Let . di Lit. I. r. de stiri. Differentiam autem facie Paulus hoc loco inter subripere, constinare, de quod idem est. signare. vel obs gnare: nam alia inlitumenta subripere crimen est extraordinarium . tectamenta subripere crimen ordinarium. legitimum, erumn judicii publici ex s. rnel. Signare autem testamentum, vel aliud quo leunque in rumentum salsum drilo malo , climen est iudicii publici, indi in cic poenae lepis Cornel. obnoxium . imo de citra cCnsgnationem . yel obsignationem. vel ut hie lepitur , de in l. i. sam in rationi, hoc t. Sine ton rnatione . Croeci inter
ante Florentinas terebatur . sines seriptio /, Me co gna- iisne,inquam,id est,citra conngnationem vitam, in rationi-hus, tabulis, litteris publicis, vel qua alia te salsum facere, etiamsi nihil obs gnaveris, aut vetum celare. subsicere.rei Lunare,crimen sudicii publici est. o. inquit, se um fecerunt,
signaram , Dbjecerunt. Non dicit simpliciter , qui instrumentum subripuerunt e quia instrumentum subripere Extra testamentum, non est crimen judicii publici. non est crimen . quod cadat in legem Corneliam i alioquin post rius responsum pugnaret eum priore i sed qui . ut ait, ut verum non appareat . qui veri supprimendi eauia aliquid subripuerit: in Estqvi in rationibus ait, qui rem amoverint, hoe est . subripuerint, ex quo scilicet verum apparere potuerit: ut qui apocham subripuerit. ne de indebito soluto, vel petito constaret. Restant tantum duae leges ex hoc libro, lex 2.qua fem. Me appellat.resdndaeem .sese legatio . Ad L.II. Quae sententidi sine appell.rescind. Tatilus res mdit, rem , Di in rebus humani, non stili sententiae dictae tempore inesse iter condemnartim videri.
Ad g. Idem respondit adrirsus eum qui in rebus humanis non essetaetim judex Getis est, neque itidicis dasionem valuisse,neque sensentiam adversus eum diuum vires haberi.
IN L r. Paulus respondisse dieitur . adversus eum d sham
sententiam. sive condemnationem , qui, quo tera porca
293쪽
sas In Lib. IV. Respons Julii Pauli. ya 6
dicta est, in rebus humanis non fuit , non valere et & eonis sequenter. si adversus eum, qui in rebus humanis non est. etiamsi defensorem habeat. qui ultro se offerat liti, ut Aecurtius notat recte ex I. et q. de qua re . de stidic judex datus sit. neque Iudicis dationem . neque ab eo iudice dictam sententiam valere, quia praesentibus omnibus. quos causa contingit . sententiam dici , & sudicem dari oportet . tae tinoquoque . de re rudici vel, ut est in duode crin tabul. praesente ambobus causam coniici, & litem a
diei. Et hi plane absunt. qui fuerunt. vel qui nunquam fuerunt. Et inde in auctoribus absentes pro mor tuis, ut apud Apollon. r. ambaraxmis, absime rete, id est. mortuo.
Ad LIX. de Legation. multis respondit, de es damno,quod legationis tempore legastis passus est, s se ram etiam legationis tempore experiri. IN LO. de letalion. respondit Paulus, legatum provi cialem, quamvis regulariter non possit. quamdiu legatione fungitur, se alienis, vel propriis negotii haut litibus interponere . ne ab officio susceptae legationis avocetur rtamen recte agere furti, vel damni injuria ex lege Aquilia, si interim damnum, vel surtum passus sit. alioquin contumeliis impune , de damnis ad eretur. I. r. s.fed vis agant, de judie Lx diverso quoque legatus ex delicto suo, vel servorum suorum interim conveniri potest, Let . non alias. s. i. de judici ctos agetigare ir. de aeccae. vel etiam in rem actione conveniri potest, si quid interim legationis tempore ex causi emptionis . vel ex alia causa possidere cceperit, or legationis Es. de judic non tamen ideo . quod agat de cdamno , quod temtiore legationis passus est . vieissim etiam cogitur omnes actiones suscipere e quod tamen Accursius tentat ex lum non cogitis Er. eo sit. quoniam ab ejus lepis sententia hic casus manifesto excipitur, si latium . vel damnum passus est, vel injuriam. d. ged ct si agunt.
In Lib. I v. RESPONS. IULII PAULI RECITATIONES SOLEMNS.
Ad L. XL. de ProcuraLMandato generali non contineri etiam transactionem decidendi cavi a interpositam . Et ideo si postea ibis, qui mandavir, transactionem raraan non habuit: non posse eum repelli ah actionatas exercendii.
PRIMUM, quod ait in Loo. de procvri procuratorem
ad lites, qui generale mandatum habet agendi,transigendi Ae omnes lites athitratu suo persequendi, nposse transigere de lite ulla, de ideo domino transactione tri,quam is fecit, non habente ratam non repelli eum ab exercendis actionibus. Haec pugnat omnino cum l. 8.tram actionis. CD iransare quae noc tantum statuit in eo cui cauta tantum actio mandata est , non transactici . cui speciale, non generale mandatum est. Ac praeterea si aet ri civitatis, ves sindico, qui utique plenam agendi potestatem habet,licet transgere de lite dubia. I. I a.' ses. cod. travisare cur non etiam procuratori privati hominis ean- ndem habenti potestatem iam pridem ostendi esse segendum in hae L transactiovem deminuendi ratio interpostam, ut legiatur in I . civi, sinit. de adminict.itis. Ne is quidem , qui uenerale mandatum habet. d nare . aut demanuere quidquam potest is ergo nec transigere deminuendi causa . Etlane etiam ubique vulgo legitur . ir factionem desidendi ratio interpo Iam . Hoc enim perinde est . atque si diceret, transactionem transigendi causa interpositam Est enim deis de te. transipere & deciso litis transactio . ut Graece ais a Gm: & in G.transactionis, di in Lia .s trosure damnum deci um si, id est, si cum late transectum tit :hoe est certissimum. Ad L. XVI. Ad Senatu se sust. Maced . Si fetui familia, ab sente patre, quo ex mmdato ejus pectiniam acceperis . e Myet, in ad patrem litteras emisti tit eam pecuniam in pra minciam so Hret, debet pater. s actum sitistii impaeobus cavaliatio iectasionem inserpavere congraria volunDIIs .
QVod ait in hoe Resi 'nsis valde singulare est i Sena
tusconsulto Macedoniano locum non esse , si filiola- mil. mandato. aut voluntate patris, quam poli ea declaraverit.vel assignauerit, pecunia credita sit. Hoe certissimum est. Et ideo, ut hoc loco definit. si quati ex mandato patris ah sentis filiussam. pecuniam acceperit . de cavetit . de ad patrem scripserit, ut eam pecuniam solveret e debet pater acceptis litteris filii cotinuo si nolit eo nomine tene ri, actum filii impioliare,& protestationem interponere, sive protestationeni, contrariae voluntatis testatio relevat. Quam in rem est gliisti singulatis in i. s. Ruti. in verbo fallens, de atqui dieres. alioquin si contrariam voluntatem protinus pater testatus non fit iratum habete videtur quod filius seeit. Hoc est valde singulare,& approbatur etiam nominatim in cap. to de procis .in clem. Continuo autem accipe , charis, cum spatio aliquo. Li s .ratvmide soluetion.
Ad L. xx Depositi. Tulia Maevia eum pro hisceretur ad
maritum Dum . arcam clusam cum vesti, ct infimmemis ramis
menda vis Gaiae stiae, O dixit , ctim saeva, sanave venero, reflaves mihi: certe st aliquid mihi humanum contigerit, filio meo, quem ex alio marito succepi. Destincta ea intestata destis dero es commendarae cui restitis debeant ditio, an marito Tavlas respondsit, Hio. Ad g. Luetus I itius ita ramite Evaeavis eo. Aadias Op -
sti ascripta denarium argensi decem milliae me e aci fra- scriptum omnia Eractaturum, di notatio, di con Deor conis ventione Diicet intra . vi Poad omne argentum reddartimin singulos menses, Meviasque libras curarum nomine quiser nos tibi obvius D inistrem . si aero an cura peti possunt 3 Taulvi respondii ram eoniraetum, de quo Parittir deposiae pecvniae modam excedere, di ideo serendtim convenetionem
fura quoque actione deposui peti possunt. Ad F.Titius Sempronius salivem a habere me a voti risondo plus minis decem,o discos Gos . , secum signor meae quitas debetis mihi detera, quot apud Tititim deposvictis:
item quos Trophimati decemitiem ex ratione patris riseri de .cemera quod excurrit. in ro, an ex htis mos scriptura aliqua obligaiio nata A. Icilieri quod ad solam pecuniae lassam attitiet, respondi ex epistola , de qua quaeritur olligationem id/m ntillam naram inderi r Ad probationem depositarum reram impleri posse. An autem is quoque qtii deberi ni ebi in eadem epistola decem,probare possu hoc stios scripsit. suis
S Equitur ex libro quarto Responsorum lex et f. dens
quo tria responsa continet , cui addemus etiam L s s. mavd. cujus tamen . cum sint quamplurima optima reflvmn . omnia hodie explicare non pos Ium . Primi resp'nli, quod extat in Leg. pecies haec est e Mulier. cum proficiscere iur ad maritum suum, arcam elusam , ct signatam, sorte cum veste, S instrumentis silibusdam deposuit apud Ca-jum, vel Cajam, nihil refert, hau lege dicta ab initio conisi racius, ut si a marito salva sanique rediret,eas res sibi d(positarius restitueret: si quid vero fibi humanitus contin geret quibus ver his aliae saliae vitandae causa inciri significatatur eas res depositarius restitueret filio su uem ex altero reuito susceperati cui quidem filio eas res mortis causa donare animus fuit. Quaeritur , deiuncta ea intcuata: cui supradictas res restituere depositatius debeati filio suo. an marito, eusus forte res supradictae erant. vel certe prae
294쪽
sumedantur eise , ut l.Zivivs Mucius si . de doma. inger Avir. l. d. Ceod. quod de confit mat illud Plauti in C intra epeculi nihil hahere probam addecet clam viro , de quod habet partum ei haud commodi est . quin viro . aut subisera ha t. aut stupro invenerit et hoe viri censeo esse , inquit. quidquid uxoris est. Paulus tamen respondet . non marito eat res ella restituendas, sed filio potius . ex lege des iliti enim itum filio data utili actione depositi in depositarium . Cui responso nihil ohstat. quod eli in regula suris . quae
est in I.qus tutela et s. s.kL de rex. Me nec paciscendo . nec
legem dicendo, nee stipulando quenquam alii ea vere posse. P:us est legem dicere. quamvis lex nihil aliud sit, quam pactum, quam pacisci. Nam pactum non parit actione lex parit actionem , id est, paetum , quod contractui adjicitur statim , quodque legem dat, ct formam contractui et quia etsi resula ea verissima sit . tamen his datur summae. Bde enixa affectioni matris erga filium . ut ex eius matris conventione filio saltem quaeratur utilis actio, non directa propter illam regulam, sed utilis . neut de hoc datur ariectioni avi erga nepotem, vel neptem . l. jus Seius s. so .
citone, quae praebeat causam utili actioni, etiam est l. s. quodcumque, si iga Dis. de verbor obligat. Idemque datur
assectioni patrui . qui patris Ioeo est erga filium fratris.
L .cum quis, s.codicillis, de legis. g. me rursus iis obstat quod colligitur ex LAbuor , g.tili. ad Trebeae filiam matri pacisci prorsus inutiliter, adeo ut nee matri ex filiae conventione ulla formetur utilis actio . quia non pertinet ea lex, vel non respieit ad affectionem parentum erga liberos, qua nulla maior ea . sed ad affectionem liberorum erga parentes. quae longe minor est. Nam ut herba non deor- C sum, sed sursum ad semen transmittit humorem. qua comparatione utitur Graecus Theologus quidam, cusus scholia quaedam in Matthaeum sunt inserta libris Chrysostomi. sic de homo non ad parentes . sed ad filios . quos procreavit , vel procreaturus est . transmittit affectum . Optima
AD Favi. Proponitur alia cautio in s. i. h. l. sua L.Titius cavit per epistolam ad Sempronios scriptam , se ab eis hahere aura lihras,sive pondo plus minus decem e ille set mo plus tantis (de eo aliquid obitet dicam , quoniam cst frequens in idiotisino . de in foro saepe ambigitur,quid illo significetur) ille . inquam . sermo ambiguus , de obscurus
adversus eum interpletandus est, qui eo usus est, iuxta l. o veteribus, de pare sie in L IJ. vegeris , cde covir. Ilistit. Tene ait primum deinde, vel plus, vel minus , ita legendum, en, non paulo minus . de in constitui.Graeca denonis . c. de
ad dis nimiis e iliari. . Idem etiam L Titius scripsit se Semproniis habere, in causam depositi scilicet, non tan tum denaria illa, auti libras decem . sed etiam discos duos, de saccum obsignatum . hulgam obsignatam e de adiecit ex eis p uniis, siue rebus depositis, sibi Sempronios debere decem, quos apud alium Titium deposuerunt, de quos Trophimati decem, ne legitur, ubi Trophimati, ne quis labatur . ut caeteri, nomen est viri proprium a Trophimo. Trophi mali in libiis Conciliorum sacrorum . Quos igitur Trophimati dedetunt: ac praeterea Lbi Sempronios clebe re ex ratione patiis , cui hermes extiterunt, alia decem , de quod excurrit , denariorum stilicet . vel seuertiorum dea me & quod excurrit, denariorum aliquot. Quaeratur . an ex ea epistola aliqua olitigatio nata sit quasi di pecuniae debitae , de quaesitae L Titio , vel Semproniis 3 Et respondet, obligationem quidem ex ea euistola nullam nasti, ut Lia . in print. de obligat. in action. l. s. d. q. Cese probat. sed ex ea seriptura recte probari , quas res Lastius 1 Semproniis sub titulo depositi habuerit . i. depositum, de quo fit mentio in epistola , causam esse obligationis , non epistolanta rae praeterea non ideo L.Titio uehere Sempronios . quae
L.Titius sibi debeti scripsit quod id ita adseripserit: sed ita demum . si judici Laitius probaverit causam obligationis, ex qua sibi eas summas Sempronii debeant, non aliter. Et hae sunt, quae natantur in Dd. AD 3. i. Cautio Graeca in eo proponitur . qua Lucius
Titius cavet, se a Caio denaria mille accepisse in causam deae liti: e ais ci . . t Abor . & sui tu pelti,ut ait in L eq.eaque se redditurum eum usurispicimissis, scisicet in singulas minas , & singulos menses. obolos quatuor , vel . quod idem est in singulas centenas drachmas, quanti sunt singulae minae: singulis annis drach mas octo, quae besses usurae sunt e mict potir erat . Usurae Deentesimae essent, si in lingulas minas singulis mensibus
tedderentur singulae drachmae . & quotannis duodecim . Promisit autem usuras istas besses, ut ait, is m aere amnis rise aeas ree τί dive, g,id est,sortis,sive capitis, quoad scilicet reddidisset omnem sortem apud se depositam . ut i otatione Aschinis contra Ctesiphon. - ata '. id est.
auraetor v. At quaeritur an ex hae cautione
usurae hestes peti possinti Causa dubitandi haec elli quia ut ait l. tius a Dp Uc tu. contra honam fidem, de depositi
naturam est, usuras ab eo petere temporis ante moram ,
qui beneficium in suscipienda , de custodienda pecunia de eit: de idcirco pecunia cleposta reddi solet sine usuris . qua de marius usus non est Et hoc dictant depositi a creditis, ut ex Hermogene intelligere licet tilia in m. de Itasibus. Denique aliud est deponere. aliud credere. i.s veniri, F.in nbonis, de privilegaria. Contractus ergo, de quo hie agitur, Dot de ipse Paulus ait , pecuniae depositae modum excedit, sed tamen conventio initio contractus habita de praestandis usoris est servanda: quia conventio, quae contractili adjicit ut ab initio dum inchoatur contractu . format contractum , de actiones ex contractu . & receptissimum hoc est. non in deposito tantum , sed & in caeteris omnibus bonae fidei contractibus usuras venite non ex mora tantum, sed etiam ante moram ex pacto adjecto e tractui in continen et i, id est, ex lege contractus. I. M.qui negolia, ins.manae Li .etim quidam, F.ex laevio, de cum l. s. CD DLI. inIer empner vendi Ad LLI TMandati . Si mandatu Tigii Calpurnius pectiniam. quam Titius credebat,stipularis esset non donandi animo manis
dati jtidicia eum ab herede Titii posse conveniri. vii actiones suas practet. Idem est di s exacta es a talptirnio pecunia Ad LPaulus respondit fideiussoremmi rem pignoris sure ob i-a iam a credigore emit mandaus itidicio convendum ab herede ebitoris ollaeo omni deliis . resiluere cum srtitissus regen- tame neqvie habendum similem extraneo emptorie cum in ora
ni coniram horam fidem praestare de a. Ad s. Paulus respondit . die adsecto in mandaso, intra quem praestaturam e racitis Tigitis Aripsit. non esse istedimento. o minus egiam pose eum diem eonveniri iudicio mandati
Ad s. Paulus respondit visum ex mandatoribus insolitam elixi posse,etiam non si conregum in mandaso. ct condemnatio nem autem in duorum personam eoli affam. necessario sudieati
Petilos pro parie dimidia eonveniri posse di debere.
Ad g.Creditor pignus vendidit,quaero evicta si possesso
emptorii regrestim creditor ad mavidaudiem habere postili cyan intersti ereditoris iure vendideris , an commani jure pro
serit 3 Paulus responditi s eredigor ex pretio pignorim de
hisum tonse turtis non sti mandatorem libertim non videri.
Ex hoe respouo apparer . si evictionis nomina non teneatur. Iroficere eam rem ad liberationem. f. ille. illi salutem a dido tibi,ut B o Severo asini meo
octoginta eredas sus tignore illa, ct illa, in quam pectin amira qui id ti Martim nomine araeserit, indemnem rationem tuam me esse exeatio mandali in rem diem . qtioad vixerit Blaesus Severtis. prae saturivim . Postia ope renuemus mandaetor non responetii. suaero, an morie delatoris aberaitis se malus respondit, mandati ob stationem perperam esse , lites in mandato adiectiam vid attir . indemnem rationem ivam ese ex ea a mandati in rem diem, quoad vixerit B tis se
Ad F. Paulus respondit , non videri mandati conditioni paruum,ctim in mandato adsectum Ditii idonea catilla d decie
295쪽
sro In Lib. IV. Respons Julii Pauli. s so
ri exigererer, si neque fideiussor, neque pignora accepta snt. E X lege s s. iuus es manil dabo tantum tria brevia
is responis. Ac primum . mandatu Titii ereditoris alii credentis. aut numerantis pecuniam , si alius stipulatus liteam pecuniam tibi reddi, quam Titius credebat alii . nee camen stipulatori eam donare volebat alioqui res careret
dubitatione o Titio . heredibusve Titii stipulatorem teneti
audieto mandati . ut exactam a debitore peeuniam reddat et vel, si nondum eam pecuniam exegerit, ut eedat actionem eae stipulatu, vel, quod addere licet ex I. ro. g.si mandavero, h. i. ut premissorem accepto liberet. si Me velut creditor,
vel ut eum deleget sibi,vel si cui alii voluerit Res est a pelta. AD s. i. alterum responsum est in s. I.Si fideiussor iun.
dum ex eadem causa debiti, sive erediti creditoti pigneratum ab eo emerit certo pretio , atque ita ex pretio pecuniam omnem sibi dehitam creditor consequutiis sit .
compelli posse fidei diem a debitore principali, vel ab li
redibus eius oblato (perperam Florentini aliato) omni de hilo . id est. sorte, & usuris, ut in hi Cesa doc ita, inquam, compelli posse actione mandati, quae de dolo actio dicitur in L i. quoniam mandatu debitotis fides ussit, ut iundum pigneratum , quem emit a creditore distrahente iure pignoris. shi restituat cum fructibus. Hoc enim exigeretanam sidem in omni contractu . id est, in toto isto con tractu mandati . nempe ut debitori rem gerat fides uilor non sibi. ut in . I si mandavere, sis quae ratio cessat in extraneo emptore pignoris , eus etiam res empta a debitore nullo modo avelli potest.' Idem quoque obtinet in tutore a creditore pupilli emente pignus , i. s. s. vlt. de
AD F. i. Tettium responsum est brevius. Eum, qui ex mandati eausa domano obligatus est . si Mututum seca velit intra diem certum , etiam post eum diem mandati iudicio eonveniri posse , ut solvate di stulte dicitur e pro sane solvi rum intra diem illum et ai dies ille ratis . nihil iritur ibi debeor nugae Bajanae . Nam etiam post eum diem con veniri potest et nam Perinde es. ac si die illo ipso, quo con
venitur, ea visset se soluturum, t. qui ante I . de vers. oblig. idque eonfirmat etiam Lotm , s. i. de recept. qui arbit. rectedi e S. extis dolo, ct conrum.
AD LI. Taulas respondit . Quarti respons , quod extat
in L so sententia haee est e si duorum mandatu alii pe- cuniam credidero , misit licere non solvente debitore, non respondente ad diem solutioni praestitutum, unum ex mandatoribus deligere , de convenire in solidum , etiamsi id in
mandato expressum non sit a quia stilicet duo sunt rei, heut duo fideiussores, si pro uno debitore intervenerunt, duo sunt rei, quorum unusquisque etiam in solidum eligi potestin damnari quoque in solidum , si non opponat ex riptionem Epistolae Divi Adriani, vel si alter litis conte tiatae tempote solvendo non fit, viii pluresa Iovi de Merus. de ira explicanda est prior Bais hujus responsi . At, quae posterior pals est . si duo dideiussores . vel quo mandat xes limul conventi sint iudicio ex stipulatu , vel iudicio mandati . & eondemnati fimul, ex causa sudieati singuli
tenentur pro virilibus portionibus tantum , non in solidum e nisi in sententia id expressum lit nominatim . iudi cito solo non fiunt duo rei . l. io. g. quotiens, de appellat. r. r. c. si plures una feni. cond. Mi r quod idem Pauluseespondet etiam lib. I 6a. s. de re stidie.
AD F. . oreditori Sequitur aliud responsum in Faereditor, multum interest creditor rem sibi pigneratam a debi-aore, exeditoris iure ( sie legendum hoc loco sine subdistinctione) multum, inquam, interest creditoris jure pignus vendiderit, id est, jure suo, ex lege pignori , non iure commuisiui si, ut solicitius dicam vendiderat,nulla praestita cautione emptori evictionis nomine. quo casu evicta re. emptot re
de disira' pit. I. g. ex e do, . sentensiam . de aetempta. I. ct r. c. crestor. e MEI. suus' non dele an vero vendi detit pignus citatior aure communi, praestria scilicet cauti ne de evictione, quam eaeteri venditores praestare solent . Hoe enim ea su creditor . idemque venditor emptori
omnimodo obligatur ob evictionem . ut cavit et item quod neeesIario consequitur ex superiori diffitentia , priore casu . id est, si non ea vit eredator de evictione vendendo pignus, debitor, de mandator . & fideiussor liberantur e cum scilicet ex pretio pignoris creditor omne creditum consequutus en . Posteriore casu , id est . si eavit de evictione. non liberantur . neque mandator debitor . neque fides unsor, quia avelli creditori pretium potest evicto pignore . LV. resora rum . s. a. de di irati pie de liaee est sententia huius responsa. Quod alte ex hoe responso , nota est ad Paulum studios cuiusdam . rei similem habuimus lib. r. in L Lucius ri. Idem responda heres. ad municipat. infAD s. pen. Ite illi saevisem. Mandavi tibi per epistolam ,
ut Blatio Severo astini meo crederes octoginta sub pignoribus , S usuris certis , & in eam pecuniam omnem
scripsi rationem tuam me ex causa mandati indemnem damno tamdiu conservaturum, quoad viveret Blaesius Severus. Postea vero tu me saepius testato convenisti ut l. ma tra.
s.coheredes, de versor. Oh stat. di intersultasti. Blaesio forte redacto ad inopiam, ut tibi praeitarem indemnitatem, ut tibi caveram. Ego moram seci, non parui, non respondi imterpellationi tuae. Deinde mortuus est Blaesius. Quaeritur, an molle Blaesii liberatio mihi contigerit, hac ratione scilicet . quod me obligaverim tantum ad diem usque mollis Blaesit , sive quoad viveret Elafius 3 Et Paulus respondit, obligationem mandati tempore non extingui. Quod di de qualibet alia obligatione concepta, contra cta , arctata ve ad diem certum proditum est . I . obligat.
fere , gelaret, de obligat. O action. s. ai s ita , in tui. deverb. Ohi M. obligationem tempore non finiri r finiri.& dissolvi certis modis , solutione . novatione, accepti latione, numeratione, & interdum pactor non temsUre . non die . Perpetuam igitur este mandati obligationem
in hae specie r imo , quod plus est . nec mihi prodesse,
quae in aliis causis prodesse solet, ut ostenditur in L F. Mei. O s. vi s ita. mihi, inquam. non prodesse exisceptionem pacti conventi, vel doli mali. cujus remedicist ut quae obligatio non tollitur ipso jure tempore . tollatur tamen vi exceptionis . verum, ut dixi, in hae specie. mihi haee exceptio prodesse nequit , nempe quia mora semel a me commissa , ut propositum est. omnino perpetuavit obligationem, l. ervum si . s. Pitar, demersor. obligae. Ut autem in L 16. in illa tota , inquam , lege sum depos ex epistola non nascitur obligatio. sed ex eavia tantum in epistola expressa . veluti ex causa depositi di ita di in hac specie, quia dixit, quia seripsit in epistola, eae causa mandati . N epistola tantum ad prohationem rauci proficite nisi forte epistola fiat inter prinientes e quae cum non si proprie epistola , pro stipulintione habetur . L i. c. de eontraA. S g. Habetur & pali sim epistola pro pacto utroque in epistola eonsentiente,
l. II. A fvn. do . d. l. r. in s. r. in titi. I. qui negotio 3 hse. rit. habetur, inquam , pro pacto utraque parte consentiente in epistola. Quidni vero . eum ex Pacto non nascatur obligatio 3 Habetur etiam epistola pro rati
habitione, ut in I. rg. ad Maees. verum non tain
epistola ipsa habetur pro rati habitione . quam tacitus co sensus patris accipientis epistolam mis Iam 1 filio , qui certe pro ratthabitione est, ex qua est actio quod jussu . i. i.s.s ratum . quod sussu . AD g. Im. in s.uli.huius laespondet, mandatorem, qui mandavit alii pecuniam credi , idonea cautione ab eo exacta, nuta hoe modo, credito illi io . F praestiterit tibi erationem idoneam exactam , eum . inquam . mandatorem creditoti actione mandati non teneri . si neque pignora creditor a debitore , neque fides ustates exegerit, quia condi-
296쪽
iioni iniectae mandato non paruit, ut M. Geraei f. Id A puta, si ad diem leviore non solverentur de graneae ea utionis nomine tigni hcantur pignora . vel si quis r M a. I. - . H, --res. eautio in remi vel in personam, non nuda cautio . I.
Ad L.XI. Quibus modis pignus. Lucilia Traia atim esset uxoris a Gaiae Stiae debitor M pignore, sive bpothera praediorum. eadem praedia tam uxore sua Sesae Sepelitae commvius sua nomine. Sempronio marito emi fustire in dorem dedii:
date parerna . Quaero , an mier ejtit hvrubriam serie. vii possin Iavlvs respondit: pignoris quidem obligarionem diraemia r mes quis mira pro fila communi in dotem
d ii eo sensit, eum eo avis filia nomine daremur, a
reta Res videsi: obligarionem autem personalem permae rase B cessaverit 3 Et Paulus respondit pereleganter . eandemst: sed a versus eam. qua pagris hereditate se iactinuit, . . . . e vioribus usuris praestandis eonventio sub ea conditione observaretur . donee omnis sinum debita lioe nomina exsolveretur. ν asitvie era,rsi ea ravi ut est in Lad. I. iis sin solet addi in omnihus cautionibus laeneis ratit iis . Quaeritur autem circa hanc speciem . quo respicant illa verba deinceps per ingulas pensenes, re. utrum respiciant ad primam penso m tantum: ut ii idi solutione esus tantum pentionis cessatum sit, non sequentium pensionum , tamen de ejus pensionis. & omnium, quae sequuntur. usurae cretant et ita ut semel commissa prima stipulatione, non possit evitari poena sequentium. An vero illa verba referantur ad singulas pensio cnes , ita ut non aliter singulatum pensionum usurae cte.
stant , quam si di in singulis eis sua die solvendis debitor
actionem non est dandam. acti em pigneratii iam videri . consensum creditoris pi-eneralitii pro remissione pignoris esse. Finge e maritus uxori suae debuit certam pecuniam sub pignore, vel lis p theca praediorum quorundam, quae praedia postea communis filiae nomine maritus . consentiente uxore , tenero suo sutum dedit in dotem . Ac deinde filia . deiuncto marito suae matris patre suo, abstinuit hereditate paterna . Sic pinsita specie Paulus respondit, obligationem pignetalitiam conditionem. videlicet i ob sua die, suove tempore non somlutam quamque pentionem . in sequentibus pensionibus observandum eist . quae observaretur in ptima. Itaque etsi ces Iatum sit in prima pensione sua die solvenda, non ideo tamen committi iuriam sequentium presionum , nisi quatenus de in sequentibus quoque sua die solvendis dehitor cessaverit . Poenam vocat in fine huius legis incrementum usurae . sive foenus uberius , ut de Lyroxima I p. cum tamen Ly.pectiniae. s. i. Me imo tis. dicat eo genere non pc nam . sed scenus uberius sortis ad finem legitimae usurae promitti. Sed, ne vos diu hac in re morer, ita poenam accipit pro usuris usurarum pro vidiam. Oia . Tt noe vult non promitti sub ea conditione, s levirere, o minores clura ad diem sol Ia non sint, maiores darie non premitti, inquam, mi- mettio remisisse uxorem videri, quae marito consensi, C notum usurarum sua die non solutatum usuras(quae sis pu-
communis filiae nomine praedia in dotem danti et de proculdobici remissionem illam valere e quia non intelligitur esse donatio, Loe si pinnas i R. qua in fravd.eredit. Obligationem
autem personalem uxorem marito propterea non remis
se, de igitur eam durate , de transire in successores mariti, non in filiam, quae ei non successit, uuae se paterna her ditate abstinuit. Proinde neque hyoothecaria . neque perasonali actione filiam teneri matri. Ideo autem ponit quod summe nritandum es, , quia nee notatur ah interpletibus)filiam abstinuisse se hereditate paterna i quia si patri heres extiterit, convalescit pignus, i ictit, y.iti d. hoc tit. illo loco
Accessionis avrer de filia utraque actione tenetur matri, pc stirali. tanquam debitor, cum dehit oti matris heres exti terit, de hypothecaria similiter , tanquam pignore reverso ad debitorem. Ad LXII. de Usuris. Asa mutuam pecuniam accepit a S pri-lioe de Utiris ita convenigenis sua quaque die curae supra-Aripta exio νeremtiri vel post tertium utensem. Itinc in ma fores usuras Sesa teneretur: di deinceps ser singulas tentiones, fi conditione dia Curae non solverentur . ea esnditio servaret ridente omius summa debita hoc nomae exsis retum suaero. an haec verba , ct deinceps per sintvlat pensione, condatione data curae non se Pantur,ea randetio observa inrettir r ea pertineam, tis quamvis commissa sit forte prima stipulatio . non tamen in ampsorem quantitatem Uurarum eonveniri possis. qtiam ejus pensionis nomine, qua egressa est diem praesiti tum e multis respondit, plares conditiones conisi inere eam si viationem Itia de gravior vis caris praestanis di subsecta es: id est, hi per singulas presunei conditio in- L currentis quantitatis tantum Deaeretur. non illatartim sius temporibus leviorum Utiratarum: in ideo posse evitari surnam is qxen sitim pensa m. HIs etiam addam de l. seia rade tis . in qua hae proponitur species. De usuris pecuniae creditae ita convenit inter debitorem,& creditorem . interposita stipulatione, ut requiritur omnino, ut certis pensonibus, puta a, tertio quoque mense solverentur creditori usurae leviores, veluti quadrantes e de s ad diem leviores non solverentur, semisses solverentur, totius sei licet pecuniae ex die contractimuiui, ut i. I .cum quidam . hoetii. l. i. ssen. de signor. Od intras . Nam & hoe quoque adiectum cli in conventione, di deinceps per jiutilat pre snes: ut eadem conditio, latio illicita esset e nee enim possint deberi usurae usur nun) sed promitti uberius tantum sceniti ipsus sortis, non
Ad CLXXX . de Legat. I. creditorem, mi res pignoris,. re ob irata a debitore letaeta es i. non prohiberi peraniam ereditam petere , si volangas testioris compensare volentis
Q Uae supersunt ex libro quarto Pauli Responsorum
hodie exponame primum l. s. de ieg.L ex qua intclligimus, sic et inutile sit legatum ivxuniae debitae, quod debitor creditori relinquit, quod est notissimums.ex
contrario . Dissitur. de laxat. non tamen inutile elle legatum
D pignoris creditori nexi quod ei debitor relinquit et quia legatum pignoris dominium adiicit: legatum quantitatis debitae ni nil adjicit. Quamvis autem pignus creditori de-hitor legaverit, de legatum creditor agnoverit , atque ita pignoris cauo perempta suerit . tamen actio personalis perseverat in heredem dehitoris, actio principalis et atque ita fit, ut & pignus sibi iure legati ereditor retineati di nihilominus pecuniae creditae . etiam non restituto legato . integram petitionem habeat. ut l.ereditor i g. cod.de legar.
Quod ita demum procedit c addenda enim est exceptio Inis; evidenter probetur, debitorem creditori ea menterem pigneratam legasse . ut contentus legato esset, nec peteret creditam pecuniam ab heredibus testatoris, id est . ut cum lexato creditum compensaret et quo casu de id quoque creditum compensari oportet pro modo conis
Nam si plus sit in credit quam legato, superinii petitio creditori supererit . l. is. s. ni fide ommissum . ad Iet. Falcia. Compensatio pari pecunia tantum fit, non etiam impari. Nee suit eur hae in re contrariam in sententiam Accurs iret propter I. Impera- ι . ssi centum, hoe rit. quia non loquitur ea lex de credit re, cui rem aliquam legat debitor compensandi debiti causa, sed de eo . cui res certa legatur sub onere praeliandae ieipropriae alteri r qui utique agnito legato cogitur rem prompriam alteri praestare quanti fuerit: quia non pluris eam secisse videtur . Creditor autem agnito legato . quod compensandi anim ei dehitor dedit non propterea videtur tanti lieisse legatum, quanti aes suum.
297쪽
s 33 In Lib. IV. Responi. Julii Pauli. s 3
Ad L.XXIX de Obligati de action. Lucio Tigio evim ex eav.fa judicari pectinia Aberet tir . in eidem debitori, qui con
demnarus fuerat aliam pecuniam crederet: in catilionem pecuniae creditae non adjecit praeter eam pectiniam debitam sibi eae ratio stidieari. stumo . an imetrae fiat viraque Lucio Titis petitiones 3 Tavius respondit, ni I proponi, evir non Di ia-
S Equitur ex hoc libro lex es. de illig. O M. cujus se
tentia haec est . In cautione , sive stipulatione creditae ieeuniae omisIam mentionem alterius pecuniae, quae ab e dem promissore jam ex alia causa debetur, non esse sui iam praesumptionem remissae prioris oblieationis . ut si it cui ex causa iudieati pecuniam Lucius Titius debet, eidem Lueio Titio aliam pecuniam eredat , nee in stipulatione creditae pecuniae sectat mentionem pecuniae ah eodem tibi dehitae ex causa iudicati e utputa si non ita ili puleture praeter centum, qua mihi debes ex causa iudicari, totidem ex ea
sa crediti mihi darespondes 3 sed simplieiter ita stipuletur reae ratio oredi i mihi dari cenItim illa die . eam rem non praebete idoneum argumentum remissae. sive erandonatae pri ris obligationis: esse igitur ex utraque causa petitionem
creditori integram . Huie responso posset opponi LProetitidi d. de probat. At ut sim brevis, non de omina semel mentione prioris debiti ea lex Trochia loquitur , sed de omissa saepius, non semel in rationibus . avx eomnes, cum eodem liabitis collationibus aecepti. de expensa, erediti vicissim di debiti, de omissa, inquam, saepius compensatione debitae magnae quantitatis r quae res iustim inducit praesumptioneni remissae majoris pecuniae .
Ad L.LIX. de Fidejussor. de mandat. Pavius resporidit, fide iussorem, in Dem pignora a con destissoriis, data iranslura sunt, noti emptoris loco stastitutum videri , sed ejus, qui ,-eriora accepit. O ideo rationem spvittatim, o usurarum la-
CV M ex pluribus sdeiusseribus unus creditori solidum
solvisset, & creditot ptopterea in eum transtulisset pignora, quae a caeteris fideiussoribus acceperat, etiam, quod addi velim . si titulo venditionis in eum ea transtille rite Paulus respondit, fideiussorem illum non videri pignota a creditore emisse e titulum venditionis nihil efficere, qu Diana res, quae geritur alia est , quam prae se serat titulus, ct revera videri fidejus rem potius em illa pignota . de hoe genere successisse in locum creditoris, & in ius pignorum, atque ideo ut creditorem ipsum , di fideiussorem quoque . in quem ereditor transtulit pignora , fructus, quos ex pignoribus percepit. pro rata cum usuris pecuniae debitae ,
quas consectatur , compensare debere . i. r. C. de para. pig. nee similem esse fideiussorem . in quem pignCra translata sunt. etiam si translata sint colore , vel praetextu empti nis venditionis . non esse similem extraneo emptori, ut idem Paulus respondit . l. ss. s. I. mandari. Quia in extra- reum Emptorem pignorum , vendente creditore , dominium pignorum transfertur in fideiussorem non item , qui in toto contractu honam fidem praestare debet. de remnerem debitori, non tibi. Porro compensatio illa , quami sui, in Pasit. significatur his verbis et sex rata ro xx suis At. . Lst autem valde singulare . quod ex hae l. notat
Angelus Perusinus, pro debitore chirographatio, id est, sine pignore, fides ussorem sub pignore accipi posse, &iub poena quoque ex sententia Accursi in L petit revi, infhoe tu. nee videri accentum in duriorem causam , qumniam , quae pignora adjiciunt ut . ut poenae tantum ad iaciuntur corroborandae fides usionis gratia . Ad L. XCIV de Solutionibus. Cressitorem non esse toxendum in aliam formam nummos accipere , s ex ea re damnum aliis
sus verba haec sunt . ut in Florentinis scriptum est. Debitorem non se tuendum in aliam forniam nummi are e
re ex ea re damnum aliquod pastiras st . In Florent. uedixi . legitur . debitorem r in I asilicis, de in vulgatis codiei bus erediretrem legitur . . Et in debitore quidem poni species posset, ilipulatione praecedente mutuum , ut in s.f. ut fae de novat. Nam n stipulanti promisserit quis, se ei mutui nomine numeraturum aureos Philippeos centum, postea non emit ut stipulator in eam causam alios num mos , quam Philippeos accipere, si tanti eos. qui offeruntur . non possit exponere , quanti Philippeos . At tit ius hie, qui est de solutionibus debitorum . exigit, ut legamus creditorem e atque ita statuamus, creditorem . cui
quantitatem debitam debitor offert, non esse cogendum nummos in aliam formam accipere , quam dederit, ut fit nummos Hispanos numeraverit, de crediderit. non esie cogendum accipere Callicos . si ex ea re damnum aliquod
passurus fit, ut puta, si Hispani hodie pluris sint, ut erum olim, extra de erasitis . At si damni nihil passurus sit, aeceptis nummis alterius formae, alterius typi, nee mn ven
rit nominatim, ut eiusdem formae nummi redderentur, quo jure utimur, esusdem iconii, de mesme eoim, mira vient de iconium, ejusdem monetae nam ct monetam accipiunt pro typo o tune etiam in aliam formam creditnt nummos accipere cogitur e aut si accipere renuat, moram fecisse inaceipiendo existimatur e quia quantitas tantum in credito est, de facultas, ta D evr. ut Cicero loquitur, & natura, ut idem loquitur potir dire riuodi , nummorum creditorum , non nummi ipsi, vel his similes.
In Lib. U. RESPONS. IULII PAULI RECITATIONrs SOLEMNES
Ad L.LI v. Locati . Guaero e re fideiussor conductionis etiam
in Utira, non illataram pensentim nsmine teneatur: nee pro Di et erecti titione . quibus cavetur eos, qui pro adiis pecuniam exsolvum soriis solammodo damnum agnoscere oportere. Tatitas respondit, p in omnem cacam conductionis etiam
raejussor se illigavii. ram quoque ex/mplo coloni . tardiustilatarum per moram totoni pensionum praesare debere Uuras . usurae extim in bonae Dei judicii , eis non tam ex ob taxatione proficiscantur . quam ex oditio sussili, applicentur e tamen tam fides sor in omnem e fam se applicuit . Utium videtur. itfvim quoque agnoscere onus curarum, ae s ita se deiussisti, in quanium illam eondemnari ex lon sse oportebit . tantum fide sua esse jubes, vel ira , indemnem me pre
Ad I. Inter locatorem landi, O eo victorem convenis . ne intra tempora locationis Sejus contactor de se do invitus repellereetur e S F martis esset. poenam decem praethi Tuius o Maior seis contactori: Hi seius contactor Tula. s i ira tempora locationis discedere vellet, ouod invicem de se stipvlati sunt. suaero, tam Seius eonductor biennii eontinui pen-Fonem non olueret in sine metu poenae expelli possies Patilis respondii: qtiamvis nihil expressum se in fibulatione pertiali de foliatorie pensonum e tamen verisimile esse . ita convenisse de non expellendo colono intra tempora praesiuia, s pensi nibus partierit, in vi oportet colerete , ideo fi paenam pri re coeperii is . qui pensanitas saetis non secit, profurtiram loratori doli exemeionem.
Ad g. Paulus respondit di servum i aestimatus colonia adscriptus est, ad periculam eo onae pertinebis: ct ideo aestimationem hujus desiuicti ab herede eo onae praestari oportere.
LIBRO R initium dabunt responsa , quae haben
tur in L s . Ioc quorum primum pertinet ad hane quaillionem, an qui fideiussit pro conductore fundi.
sive colon idem est, potir se sermieri non tantum mer
298쪽
Iocatorem teneatur . sed usurarum etiam , quae ex officio iudicis debentur ex mora ob tardius illatas pensiones sundi. Et ex constitutionibus quidem videtur Mejusvi teneriduntaxat in sortem , id est , pensionem annuam, non in osuras, quia scilicet constitutum est eos . qui pro aliis pecunias exsolvunt, veluti fidei utares, mandatores, partici- res ossicii publici, pecuniae constitutae reos . sortis solum modo damnum agnoscere, I M. C. de his, Pi ex o c. quod
min. e v. lib. ra. I. h. in print de adman. rem i. Extitis et r. s. I. Taultis respondet eos, ad municipalem, hi . tam quidam. s. n. de tis r. Verum hoc ita procedit eum hac exceptione , nisi quis in omnem causam conductionis fidesus rit. l.Larixtis, de aedil. Hic. l. a. s.tit . de admin. rer. ad civit.
eri. vel quod idem est, nisi fideiusserit in tantum,in qua tum conductorem ex bona fide condemnari oportebit, vel generaliter . nisi indemnem rationem locatoris se praestatu- Brum promiserit. Hic enim exemplo conductoris, sive coloni non tantum in sortem tenetur , sed etiam in usuras, quae officio iudicis ob tardius solutas pensiones ex mora a conductoris in sudicio locati accedunt. verum didierit m san aliquis, ideo non recte fideiussorem in praestatione usurarum colono comparari: quia colonus teretur iudicio bonae fidei locati conducti, S in honae fidei sudieiis usurae non ex stipulatione dehentur, sed ex officio iudieis, quod in eis
judiciis videlicet tantundem potest, quantum stipulat io. M . Dcivi. depos M. de negot. geB. Fideiussor autem col mi , qui intercepit pro colono . henae fidei judicio non tratietur. sed stricto . ex stipulatione, inquam , nisi quod nominatim dictum est, nihil venit. At respondetur, eum, qui fides ussit in universam causam contractus, & nominatim inti sutas accessisse videri, in quas reus principalis tenetur, cu-Cius locum fidesu r obtinet . i. q. de Dejassor. Denique otiumque . & fideiussorem, S reum principalem ex mora rei teneri in usuras r at non tam jure obligationis. quam officio sudicis . quod , de poena . id est, de aestimatione ejus quod interest, idem dici posse docui in I.ceruum, de eo, quod certo lae. Et ad haec confirmanda facit etiam plurimum l. ita rem rupit alvam fore, ct leae initio s. c. de pact.
AD F. Inter locatorem . Secundi responsi species lixe est ranter locatorem . S conductorem fundi convenit, ne intra tempora conductionis lorationis. id est, intra qui quennium, ut Basilica hahent, aere quoniam lorationes conductiones olim fieri solebant in quinquennium, convenit. inquam, ne intra quinquennium, vel con- Dductor invitus lando expelleretur, vel ex fundo discederet invito locatore e qui eorum secus faceret, ut poenam decem . quam in stipulatione deduxerant, alteri praestaret. Unde quaeritur . an sine metu suptadictae pora colonus
ex fundo eae pelli possit, ob id, quod biennio continuo in solutione pensionis cessaverit e Et quia justissima his est
expellendi coloni causa, Ac retinendorum quoque pro Pe sone pignotum. id est, sarcinarum in fundum invectarum, Id g. ins hoc iit. videlicet, si hiennio continuo cessatum sit in solutione pensonis. Quod & ille Mattialis locus ostendit: vidi vacerra sarcinas tuas,vidi, quas non retentas penis sones pio vinea tute scilicet taciti pignoris) portabat uxor. Ideo tine Paulus respondit ex hac causa colonum impune expelli posse r Itemque ex alia, puta . si landum, uti oportet . non colate & has causas abs stipulatione poenali tacite nexceptas, & exemptas videri. Itaque ex iis causis expulsum colonum . si poenam ex stipulatu petat. repelli exemptione doli malle s peritonitas. inquit, non Draeris, id est. si non solverit pensiones hiennii continui. si pensionibus non satisfecerit. Notanda est illa loquendi forma, se peritonibus
p.retierit, vel non partieris in eo lignificatu, eui timilis in I.8. c. quod eum eo. parere sortii & usuris, e es D er. qua quam puer non derivatur a parere, sed a parave pacare et ditorem . & in I.p. Q s erat. perat. debitae quantitatis, sive sortis solutioni parere . Id. s. item requiras, de reb. eor. vi. di parere aeri alieno, padire ses debres ut Tertullianus eodem modo. lib. de resurrectione earnis, parere debito. Qua i
quendi forma non imbutus Italus quidam , qui vocatur
ALatinus viterbienss. qui in Tertullianum nupet emenda tiones scripsit, emendavit pariare debito , ac si parere nodi esset rectum: quod ineptissimum est e nam Latine non dicimus pariare debito. sed pariare debitori. id est . parem rationem facere debitori. AD F. uli. Servum, qui aestimatus colonae. id est. condu-ctrici landi adscriptus est. eolanae alti sed nihil refert
colonae, an colono, eum, inquam, non pertinere ad periculum conductricis,mel condis Aoris i ideoque finita locatione distimationem servi locatori esse reddendam, si servus int Herit fine dolo . & eulpa locatoris . Ad imatio . quae provenditione habetur , periculum aeeipientis sicit , hiansmde aethreat. l. ertimque ro. de jure dat. is vi certo loco s. g.
Ad L. XIX. de Pignoribus . Taulus respondit, generalem quidem condientionem stificere ad olligationem signorum sed ea, quae ex honis Diuncti non berant. sed posea ab herede ejus ex alia ratio adqvisita sunt. νindicari non posse a re ditore testatoris. Ad s. Si mancipia in ea am pignoris tetiderans. ea quoqae quae ex his nata fung, eodem jure habenda Amr quod tamen dixistis etiam adgnara teneri . sive speciae ter de his tonue nerit. Fre non, ita procedit, s dominium eorum ad eum per venit, qud obseravit, vel heredem ejus. Caeterum (s o apud
alium dominum pepereri et non eram obligata.
Ad s. Domus pignori data , extim ecte eamque aream emit civis Titius, ct exstraxit . quaestim est de jure signorii. Tatilus respondit, pignoris persecutionem terseveram ct idesius Dei perficiem secutam videri: id est etim j re fenori e
sed bona fidei possessores non aliter cogendos creditoribus alia ficium restituere. quam sumptus in exstructione erogatos Gaa gentis pretiosor res facta es, reciperent. Ad s. Si sciente. cy tonsentirere domino servus, vir omnia bona domini pignori obligata essenii convenite Usum quoqtie, qui ebit, obligatum esse pignoris jume. Hodie dabo reliqua omnia . ae primum . quae sunt in
.as. de pignori cujus initio ostenditur, ob pigner tionem generalem omnium bonorum praesentium, & futurorum , contineri tantum ea , quae ex bonis debitoris su runt , non etiam ea, quae heres debitoris post mortem ejus ex alia causa adquisierit. quam hereditaria. Bantie, id ex primunt elegantibus oppido verbis: ae; diare r. Ex Mare u
AD s. r. Mox additur in hae ipsa lege. aneillis pignoti
obligatis, partus earum non cadere in eandem pignoris causam . si apud alium dominum . veluti apud emptorem ancillae pepererint: sed si apud ipsum dehitorem pepererunt, vel heredem ejus, tacite partus eodem iure censeri,
quo & matres. t. fideiussor etf. g. xli. hoc iit. I. i. c. de parI. signor. sicut fructus praediorum pigneratorum perceptos a debitore, vel herede ejus verum si eodem iure . eademve conditione censeri, qua praedia. i. s. c. in quibus eati s sign. Priore enim casu partus . qui editi sunt apud alium dominum . numquam in bonis debitoris suerunt: a tamen , ne objiciatur lex Ig. p eonvenerii. s. s svndus, de pigner.are velleae i. de salvit inierae Si, inquam , ancillae pigneratae, implendo creditori non sufficiant. henignitis est ut etiam et ditor actione hypnthecaria . vel arbitrio judicis obtineat partus editos apud emptorem, ut is fundas id. F. in vingi. radione. in F a. hoc iit. Quia satis est . ancillas fuisse in honit debitoris tempore contractae obligationis. Tt ita illae leges, si huie responso opponantur, expediendae sunt. AD Lyen. Sequitur in I. sen. responsum tale. Si domu pignori obligata combusta sit. aream in eadem causa pignoris manere: & consequenter, aedificium aleae pollea ab emptore impositum, areae jus, di Musam sequi, Iuxta regulam
299쪽
ss In Lib. V. Respons Julii Pauli. s 38
gulam juris, superficies cedit solo . vel . superficies sequituravi soli . 2 os aruiem Daveaia iussient , lapita salsit se ches iac si diceres solum invadit supersielem . Est enim solum.
ve area pars domus . l. domo Ei. de pigm j. Et quidem Pars maxima . Mui res s8. . tili. de solis. Sed si cum bonae fidei emptore . qui aedificium emptae areae imposuit, creditor agat hypothecatia . potetit emptor opposita exceptione doli mali aedifieium suum retinete . quoad ereditor sumptus in aedificationem erogatos . quibus pretiosiorem fundum fecit, ei restituerit . ut idem til. s. respondit i. i . de doli extv. ubi & idem ostendi aequitatem de
siderare, ut detur malae fidei pos oti . licet hie locus id tantum det bonae fidei possessori. Huie autem responso, quod opponit Areus. ex L eum postulasses. s. i. de damhiseeninil esse quia non ibi de sumptibus aedificationis agi tur . sed de sumptibus resectionise hos non agnoscit cre- lditor . illos agnoscit. AD Lult. Ultimo responso tradit, obligatione generali
omnium bonorum domini a servo contracta, sciente, S consentiente domino , etiam servum ipsum , qui eam contraxit, contineri . perinde atque si dominus ipse om-ria hona sua obligasset . I.a E. de damn. inste. Quia vox scr-vi. tanquam vox domini est. Ad Lav. Quae res pign. obligaeon posT. Titius eum mistiam pecuniam accipera vestir a Maevio, eavit Ar in Da Iam res
poshecae nomine dare destinaviιr deinde postquam quatiam ex his retas veni disses. accepit secumam svastum est, an in prius res venditae ereditori teneremure Resoniunctim in potestate Aerii deli oris, post ratisionem laete ostiam secv- iniam non accipere, eo tempore pignoris obsigarionem contra-Nam videri quo pecunia numerata est. Et ideo insipiciendum, avias res in bonis dilutor merviae pecvniae Iempore haltient .
est, ejus tantum rei speciale pisnus contrahi utiliter.
vae tempore contractus in honis deditoris fuit, L S.I I s.f. I.
e se. Quia alienae rei plenus contrahi non potest invito
domino . Unde si pecuniam mutuam accepturus. futuro
ereditori stipulanii promisero de pecunia restituenda die certa ( stipulatio potest praecedete mutuum , LP s. tili.
Sc. Marea. l. so. de reb. eria. 3 ae praeterea si certas res eidem creditori fututo hypothecae nomine date deliinaisi vero . non dedero Destinatio sola non constituit pignus, Isod conventio tantum , vel traditio) ac deinde ex his re-hus , quas destinaveram iuturo creditori dare pignoris nomine . quasdam alii vendidero, de tradidero , antequam mihi esset mutua data pecunia . res venditae non vide tur in causam pignoris cecidisse . quia eo demum tempore perseeta est obseatio pignotis, quo & mutuir Eo autem tempore res jam ante venditae, de traditae emptori non
erant in bonis meis. Et haee est sent. I. pen. uuntur etiam de pignoribus alia duo responsa, l. ia. quit.mod. pigmmel hyprusi. solvitur. Ad C XII. Quibus mod. pign. vel hypoth. sol v. Tavlvs
respondsit. Smpronitim anaiquiorem eredigorem consentientem, cum de Ior eandem rem tertio ereditori obligaret , ius suum pignoris remisse videri r non etiam tertium in iocum .
su Dccessis , O ideo medii ereditorii meliorem cacam effectam. Idem observandum est . os Res luea tersio loco
Ad s. Qui pignoris iure rem persequvinetur , a vindicatione rei, eos removeri folere. F qualiscunque Moesor Cerre vel et . Neque enim debet quaeri de jure possessoris, eam jus se ,
ii toris removeatur solata pignore .FAe ita esse e tres sunt creditores, quibus eadem res ab eodem pignori obligata est Primus Secundus Tertius. Tt Primo quidem, qui antiquior est creditor, atque adeo
notior in causa pignoriae Primo, inquam . consentiente e
dem res obligata est. Paulus respondit, consensum Primi, pro remissione pignoris sui haberi: non etiam Ter tium in ejus locum suceessisse videri: quoniam pecunia Tertii dimissus Primus non est . sed ultro Primus ipse exuit se pignore suo , ut id Tertio traderetur novissimo creditori. His consequens est . ut in vindicatione pignoris Secundus Tertio potior fit, sive Tertius ille fuerit privatus homo, sive Respublica . Nam de Respii bliea in hyp thecis privilegium aliud non habet , qualia quod dat praerogativa temporis, d. n. g. t. de priHI. ere . es. c. qui pol. in pign. In hac igitur specie Secundus fit Primus, Tertius
manet ultimus. Secundus fit prior, Tertius posterior m net. Secundus igitur Tettio praeseretur .
AD F. sui pignorit . Altero responso definitur, qua liscunque sit possessor pignoris sive justus, sive in uis
stus, ne oportet interpretari illud qualiscunque , quo eu creditor agit hvpothecaria, removeri a poliessione ereditorem posse. oblato omni debito . Quae nanque possessor . inquit, quia in actione hypothecaria non quaeritur de jure posseuotis, id et . non quaeritur , quo iure possideat re pignori nexam, sed quaeritur tantum de jure actoris id est. de sum hypotheeae: quod sane nullum est, oblato, de soluto. vel Ohlignato omni debito. Confirmat hoe idem id fundus 36. Da vindicatione do pign. illo loco, aut pecuniam solvare possessur stilicet, cum quo agitur hypothecaria . Adserturdi in hanc rem Lmulier.is.s . Di Dr.iv piga. hab. quae tamen uni ex heredihus debitoris , qui pignus pro dote ponsidet. atque ita jussus possessor est. hoc amplius dat, quam in ullo euilibet possessorie quod si is offerat debitum creditori agenti hypothecatia , non tantum eum repelli . sed
etiam compelli,ut sibi cedat actionem personalem adversus coheredem. Quae est sententia d. l. mulieri
Ad L. LVIII. de aditi t. edicto . suaero, an s ferνus aptam orem fugit, di in caca redhibitionis esse pronuntiatus
fueriet, tritis venditori refluid debeas , quam rerum aliasa rtim a serva aestimarionem nactiterit e multis respondit. vendisorem cogentam non ramum pretium servi restituere. sed etiam rertim ablatartim actimationem et ius f pro his sa .raius pii servum noxae nomene relinquere . Ad F.ltem quaeiodi nolit assimationem. c d Iretia rerum recti ruere,an Arras retinensis fit. ct danda, actio de pectilio,
mel de pretio redhibiti servi ex duplae stipulatione a Tatilus
respondit de pretio seria repetendo compegere aectionem eriam ex duplae stipvivii Me . de rebus per stirium aliatis, sam responsum es .
Ad g.Servum dupla emi qia rebus ablaesi fugit imox inveniat praesentitat honesti viris interrogastis, an o, in domo ven
diloris suis et, respondi fugisse . Euaero, an flandum se respousserat e vati as repundii: Si ra alia inditia prioris fuga non deficiunt , itinc etiam servi responso credendum est.
SEquuntur tria Responsa in L s8. de Adae edict. Primo
ostenditur. servum venditum qui fugit apud emptorem ex veteri vitio, ut recte idem Paulus addit r. Senient. iit. ex e d. di vendig. quique fugiens de domo emptoris , res quasdam emptoris sueum abstulit, & surripuit, inventum apostea redhiberi ob vitium sugae . & restitui venditori posse: non tamen aliter, quam si pretium, quod pro servo
accepit. venditor actori restit irat, atque etiam Hiimationem rerum , quas servus emptori surripuit, & perdidit male in suga . ut i rem autem 13. . Itilia. hse th. illo loco. sva serνus emptori stirium fecerit. Debet ergo venditor non tantum pretium , quo servus veniit, emptori resti
tuere, ieis etiam aestimationem rerum a servo ablatarum rut pjerunque non sugiunt fetui . quin surripiant aliquid dominis, ut tecte dixerit Martialis e pedibus didicere
manus Ieccare proterva. Debet. inquam , venditor restituere aestimataonem rerum ablatatum, nisi caddit enim hane exceptionem ) venditor malit, eum servum ex hac posteriore causa noxae nomine derelinquere apud empi rem . Et rursus circa eamdem speciem , cum quaereretur
ab eodem Paulo, an si nolit vendi tot pretia rerum .&aes liratiqnem restituere emptori, posset emptor servum
300쪽
retinere, & agere de Metilio uti legitur vulgo in omnibus vel de Pelio ferai redhibili ea pittilatione duplae i Taulas respoAdit . de pretio servi compegere actionem ex Spularion. duplae , quae solet interponi in mancipiorum venditionuibus , quali evicto seruo. Nihil respondit de actione de peculio : quia de ex maleficiis servorum, veluti ex surto , certo certius est non esse actionem de peculio , sed ex contractibus tantum , vel quasi ex contractibus, ex maleficiis esse actionem nox em . non de peculio. Et puto etiam hoc loco illa verba , de pectilio , vel, esse delenda , quoniam ineptiis ma. esset quaestio, an ex sui to scivi . quod seeit emptori, id emptori redhibito servo in vendit rem actio de peculio . De disiimatione autem rerum iubreptarum ait Paulus , se iam primo loco respondisse e non vult iterare idem responsum . puta . se idem respondisse. servum tetineri posse pro noxa , s venditor nolit earum rerum aestimatiouem praeliare emptori. Ad tertium responsum , id scire in primis debemus . si ex veteri vitio sugerit servus apud emptorem , actioni redhibitoriae locum iae ex Adilitio edicto,quod & diximus supra: si autem ex recenti vitio fugerit, ut si apud emptorem primum sugere
coepit,qui ante non sugerat apud venditorem redhibitioni locum non esse e quia venditor non debet Draestare , quae contingunt post venditionem pellictam. l. actioni s hser. .f. c de aetati. action. I. g. ins de prohat. Unde quaeritur, si servus fugerit e domo emptoris . ac postea deprehensus, di interrogatus curam honestis viris , ut ait, id est, optimae Upinionis , an de ante venditionem quandoque c domovenditoris iugisset , respondit sugi se . an standum sit responso eius e Et Paulus ait, si alia indicia prioris fugae
suppetant i responso ejus standum esse.quia, ut idem Paulus addit in I. . de prob. in se ingerrogari, non pro domino , istit in dominum seratis videtur. In dominum , vel pro domino interrogari non poteste nec respondenti fides hahetur . i. d. rae quaestionio. in seipsum ipsius in tei rogari potest Ad L. XXX. de Novation. Tatilus responditi si ereditor a
Sempronio novandi animo stipularus est. ita vi a prima o tigatione in universiam discederestir et raritim easdem re aso teriore destioresne consensti prioris obevari non posse. UItimum responsum hujus libri est in L 3o.de novas on.
sane brevissimum . eusus haec est species et Novatione
iacta, ut si creditor, quod sibi Caius dehuit, si puletur a .
Naevio . novandi. sve mutandi debitoris causa , pignora, quae dederat Casus, perimi , tvn. Cob chirog. rei sit. nee Festitui, aut perseverare pignus illud , quod Casui dederat ne conensu, aut voluntate Cati prioris debitoris in cujus Lonis est,hro iena,ile sitam
In Lib. v I. RESPONL TULII PAULI
RTVTATIONES SOLEMNES. Ad L LXXVI. de Contrah. empl. Dolia in horreis des istas non stia nominarim in vendiιione excepta diorreorum venia
ditioni edisse di. H. Ad g. m . qui in locum minoris successa . iisdem defensi, nilus uti posse, qtiittis venditor ejus uti pol isset sed di lon
ga possessionis praescriptione , s tritisque posse io impleas
tempora tonsi titionibus partiti
EX LIB. I. prima erit lex Id de eontr.empl.quae hoc
primum docet , dolia in norreis defossa venditioni horreorum aecedere , nisi nominatim excepta sint . . a vcnditorer quod omnino pugnare videtur eum L sun in princ.de act. e . Quae vasa vinaria defossa in sum do aut villa negat esse iundi, landi emptorem sequi:Dolia autem yasa nant vinaris , t. ro6. vinaria . de Wil. Anifhracius, s eis. de Ierat. s. Sed ita distinguendum est. Aue
fundus veniit, aut horreum vinarium.Si landus, dolia non sequuntur emptorem e quia non sunt Pars landi, sed instrumentum tantum. Si horreum vinarium veniit. dolia in terram depressa, he defossa emptorem sequuntur, nisi noriminatim exeepta nat equia sine his horreum vinarium esse non videtur. varto in Manio apud Nonium Marcellum: IMe adeo, inquit, telia emptoribus horrei vinarii artesint. claris, clas ra, earnaria, dolia . Sed is ubi landus veniit , lius casibus dolia aecedunt emptori, si adeo ampla sint, ut propter magnitudinem inde moveri non possint: si ita illi gata sint, insuncta, in sua . inaedificata , ut ibi evidenter apparcat . perpetui usus causa fuisse posita , de ut hahe rentur pro parie fundi, ut Lium fundus EI. in I dolia Ed. de instrati vel anthr.leg.
AD I. a. Sequitur in hac l. et Q secundum emptorem, qui fellieet a primo emptote landum emit, iisdem exceptionibus, 3k defensionibus uti posse, si quis ab eo sum
dum vindicet . quibus prior venditor uti potuisiet et itemque praeuriptione longae possessionis uti posse ex aece Gone temporis. quo prior venditor eundem fundum rosesedit . possidcre . cepit e de coniuncta scilicet sua . de illius possessione, ex utraque praescii ptionem illam conficere, ct parare sibi. Quod congruit omnino cum ide accessionibus a de divers. imp raescript. Ad L .XLVII. de Action. emp. L citis Titius accepta pecunia
ad materias vendendas stis poena tersalisa vi s non integrat repraestaverit itiira statvita tempora, terna convenialti ripar- . lim datis materiis . decet t. tam sti vir tectator in sernam commiserii, neque heres estis reliqtiam mageriam exhaltierit,
an O in peream, O in Curas conveniri poseu 3 praesertimetiet e Ior mutuatus pecuniam, Curas gravi mas ex perdit3Tatilas responditer ex contracta, de quo citiaentrum etiam heredem venditorii in pernam conriniri posse: in actione quoq; ex empto octio judicis, post moram intercedentem Ctirarum pretii rationem haberi oportere.
V Endidisti mihi matellas ad aediseandum . & tibi pro
eis protium adnumeravi antequam eas traderes . quod mutuatus eram sorte sub usuris gravis mis . idque actum est inter nos. ut totas eas materias traderes intra certum t cmpus, puta intra menses tres poena certa in stipulationem deducta . nisi traderes illo tempore e si partem, tantum tradidisti partem non tradidisti intra conuentum, condietiim tempus, licena committitur in te . heredemisque tuum e nisi de alteram partem materiarum heres tutis
offerat: quia poenae causa est individua, de si quid vel minimum non tradatur, tota committitur poena .heredes EI.
g.idem iuris . famil eresse. Un exeratione Es. F. pen. de veYhorlabligat. Ac praeterea ex mora, id est, ex die, quo . cum
sua die materiam non praestitisses , pretium interpellatus reddere debuisti, judicio ex empto pecuniae, quam tibi praenumera i pro pretio, quamque sumpseram mutuo subulatis gravioribus , omelo sudicis usuras tu mihi debes,vet
heres tuus, quas expendi r ut definitum est generaliter inhonae fidei contractibus ex mora deberi usuras, i. 32. mora,
.iti bonae fidei, de Utirit. Oificio judicis se ilicet. ut dixi.-tius, quam obligationis jure. l. s. s.vit. Irae t. I. sq. Paro, t. seq. L in iis q. c. de pati. in . emp. Ergo officio iudicis
deberi non tantum usuras pretii, in quo solvendo emptor moram secit, verum etiam usuras pretii, in quo reddendo venditione non impleta . venditor fecit moram . Quam in rem hoe responsum fingviare est. Denique emptor in hac specie des tinam,& usuras a venditore exigere potest. Aenam ex itipulatu e quia non sua die venditor omnem materiam tradidit,de usuras ex empto: quia in pretio reddendo, quod in antecessum acceperiti devant D main i moram fecit. Utrumque igitur, poenam, de usuras nimirum exis re posse ex causis diversis , ut ostendie ex una , eademque causa utrumque exigere non posse . I. liliantis i s. g. idem
Tapivianvsaae t. Ut de aliud perbreve responsum in I.s de signori