Jacobi Cujacij J.C. praestantissimi Opera omnia in decem tomos distributa, quibus continentur tam priora, ... quam posteriora, ... jam a Carolo Annibale Fabroto J.C. disposita .. Tomus sextus vel tertius Operum postumorum quae de jure reliquit contin

발행: 1722년

분량: 608페이지

출처: archive.org

분류: 상속법

371쪽

68i In Lib. XI. Respons. IIcreta. Modest. 68 a

T Blator servis quibusdam suis testamento directam lubertatem dedit . sub hac conditione, ut monumentosio siue sepulchro suo alternis mensibus lucernam accenderent, sibique Patentarent, di s ulla facerent , sive, ut ait, s lemnia mortis, solemnes ritus, at ue funelios peragerent, quae Graeci , cera, aedis a. latini ritualia dicunt. Conditionem autem vocant in specie proposita . quod mindus potius est, quam conditio proprie . ut Litteris,s.Lticius. de arui. ter. L p. de condit. di demonstra. s. de donat. Si enim esset conditio iniposita libertati , non possent servi pervcnire ad libertatem ante conditionem impletam. At in hae specie statim ab adita hereditate liberi fiunt.vetum arbitriosodicis modum, sub quo relicta libertas est, implere cogum tur. ut Li . s. hae script ra,Mitae .in f. de anu. legat.Coim ditio suspendit rem, modus contrahit, non suspendit. BAd L. xlv.de fideicom libet t.Dicia, Thitis testamento facta Sejam uxorem suam tem Tuiam suam communem aeqviis pomtio ita scripsit heredentiem ago eapher Erotem fervum meum . qui ct duum vocatur . liberum esse volas xxori meae platea r eum itaque Seja uxor I eii Titii ab tintiemii ab eadem hereditare . in exstis lutitione portio eius ad Titiam m

iam pervenerige quaero, an Eroii, qui ct T llas vocatur. ex his verbii suprascriptis libertat competat Mademinus: Eroti. od tixor testaetoris hereditate se ais inuit non obele respouis di. Item quaero, an Sesa uxori quae se hereditase as remit peremi Eroti libertatem itisse eontradicere possia Modestinus respondit: Selae dissensum nuctitii esse momenii. ULtima ex hoc libro est l. iq. de FZeiram. hisen. Quia

dam uxorem suam , & sistam communem heredes Cretas fit aequis portionibus, ct uxori substituit filiam in ptimum casum , s uxor heres non esset. Quae iiibstitutio vulgaris diciture Servo autem euidam suo libertatem fideicomis missariam reliquit sub hae conditione , si Mori placuerit, ut . . c. d. iit. Uxor repudiavit hereditatem , atque ita portio ejus substitutionis jure pervenit ad filiam. Et filia igitur jam obtinet assem. Quaeritur, an servo libertas debeatur nservum manumitte te filia debeat 3 Respondit Modestinus . libertatem servo deberi r quia sellicti ab utroque herederelicta proponitur e ergo & a filiai ne dicas quia filia assem retinet.Nam etsi pars tantum hereditatis ad se pervcni Et, ct directae libertates competerent. & fideicommissariae de-herentur . altera parte possessa ab intestato . utputa testamento rescisso pro parte tantum e quo casu evenit , ut deflanctus partim habeat heredem testamentarium, partim Discredem legitimum, lairca, de in . lectam. Quamvis autem non nisi pro parte habeat ex testamento heredem . directae libertates ex testamento datae competunt. S fideicommi fariae debentur , L eum dia tis . eod. iii. Et addit eleganter

Modestinus . nihil libertati obesse dissensum uxoris, cui non placet ut is servus fiat liber i quia repudiata hereditate mariti . ejus nihil intelen . serium liberum non fieti . Aepraeterea in arbitrium eius collata est libertas servi illis verbis. se tirari placeas, ut heredis, non ut personae cuilibet

exterae e quo argumento Larti in I. I g. g. ti t. de ann. legat. statuit. heredem unum, ex pluribus factum iussaensatorem, sive executorem testamenti . repudiatione non tantum hereditate excludi. sed etiam munere executionis: quia . ut heres executor constitutus est , non ut quilibet.

JACOBI CUJAC IJ J C.

Ad Lib. XI. RESPONSOR. HEREN. MODEST. REcITATIONES SOLEMNES.

qvii tostias suum ex causa faelio iis dominium ex terra tercipitiat .ad fideiramissarium perginerer licti maior pars aviti alve diem fideicommissi cedentem praeteriisse iuraram. IBRI XI. Respontatum hodie initium dabit L 1. des visur. male profecto ab Accurita de caeteris percepta.d . Modestinum respondisse ait lex, fructus qui post acquisitum ex eausa fideicommissi dominium ex terra percipiuntur. id est . ex fundo per fideicommissum relicio , ad fideicommissarium pertinere, licet maior pars anni ante diem fideicommissi cedentem . Praeteriisse dicatur.

post acquissum ex cavisa Deicommissi domini m. id est . d

minium possessionis e quia dominium proprietatis iure si-deicommissi s quod ius Draetorium tantum novit , non jus civile e re juris civilis est dominium proprietatis tribuere. non suris praetorii) quia , ut coepi dicete , dominium pro prietatis iure fidei commissi non acquiritur. I. g. s ti uis'.

inisti dominium possessionis, per traditionem tandi per fideicommissum relicti . ab herede seliret inducto fideicommissatio in fundum fruendi causa . Non intellexerunt illa verba , post acquisitim ex rati a me commisse dominium . Si phan: Grinus interpres intellexit qui illa ite interpretatu tr. 3 . . eo irxa-am Doe, post quam fundum accepit fideicommissariis traditum stil.sibi ab heredibus. Trad tio transfert dominium Iossessionis . nam ct proprietatis, cum id res patitur. Rursis ait, post acquisitim ex causa fidei-eommissi dominium e quoniam ante acquisitum ex cause legati, vel fideicommissi dominium, fructus, quamvis Percepti sunt post diem fideicommissi cedentem, id est , pol hmortem temtoris , nonnisi poli moram hetedis, ad fideicommissarium pertinent. I. g. L I in prisc. o l. s. h. iit. At ex tempore acquisiti sdeicommissi fructus, qui ex sun-do jam acquisito percipiuntur . quisquis eos perceperit, adsideicommissarium pertinent: licet masor pars anni, ante- suam dies fideicommissi cederet . praeterierit. Nec enim ideo minus omnes fructus, qui pendebant mortis teliatoris tempore , quique percipiuntur post acquisitum fundum, non ideo minus, ut dixi, omnes ad fideicommissarium pertinent e etiamsi maior pars anni praeteriisse dicatur. ant quam cederet fideicommissum . Omnes, inquam . huctus. quos percepisse dicitur ante acquisitum fideicommissum. Ligo non dividuntur fructus intet heredes, & fideicommicsarium . fructus totius anni et qui modo pereepti sint post aequisitum fidei commissum . dion dividuntur . inquam . pro rata temporis, quo landus heredis fuit, vel testatoris . Et alia est ratio fructuum landi dotalis, qui soluto matriis monio, divortio sacto dividuntur inter virum. & uxorem pro rata temporis , quo matrimonium stetit. I. friatus .so . matrim. Quia quari diu matrimonium stetit, vir sustinuit onera matrimonii. Et aequum est igitur . ut ejus temporis

fructus sibi habeat, L . dolis fractum, de stiri dot. Alia iterneli ratio fructuum fundi fructuarii, qui sinito usui ructu dividuntur inter proprietarium . N huctuarium pro rata temporis, quo constitit ususfructus. I. 16. s operas, de usus'. i. s. s. uti. si usu'. pri. t. 31. f. pen. de Ur. Ieg. Quia quamdiu constitit ususse. tamdiu fructus agri ad usumstuctuarium pertinent, licet nondum eos sibi acquinetit, &suos secerit, id est, licet eos nondum ipse terra separavit, sed proprietarius, quo genere fiunt quidem propticetarii, sed sunt praestandi fructuario , it fatit oti v en rende eo te . At fructus esus temporis. quo vixit tellator, qui fundum reliquit per fideicommissum . nulla est ratio . cur heredi potius cedant, quam fideicommissario, cui, sic enim intelligi opo tet, fundus fructibus pendentibus relictus est i quia fluctus pendentes pars fundi esse censentur . I. M. de rei vindi

Luli. stem quae in statiae tria. Tt huic responso convenienter Paulus 3.Sent. iit. de legas. Fructus, qui solo cohaerehant mortis tectatoris tempore i ad legatarium pertinent et ante percepti, ad heredem. Elegans sententia, & verissima . Modestinus loquitur de his , qui solo cohaerebant. id est . dependentibus, non de perceptis iam a testatote vel herede ante moram heredis, & ante adquisitum ex causa fideicommissi dominium quia ii ad heredem pertinent: ad fidelis commissarium autem pertinent fructus pendentes, qui percepti sunt post acquintum ex causa fideicommissi dominium. licet retio multo ante tempore sati a testat me . N percepti fuerint, quae est sententia hujus responsi summe notanda .

372쪽

683 Comment. Jacobi Cujacij 68

- - ----- A habito sim non scripto. dicimus& sdeicommissum ei in- Ad L. m. de Ann. leg. Atintiam pecuniam ad I do, civitari junctum pro non seripto esse l.tin. in primo, .de cad.rat. Exin reliquii. qiuisa praefidere heredes volait successorei brae lim certis duobus easibus . qui sunt in L it. de his, qua pro non negant se debere et quas lectator iamdiu praestiri voluisset, sor A. Lac eum vero, s. si pro non scripto , de fideicom. libertis quamdiu praesiderent herede . inara hiiκr . an cum prase qui duo casus annotantur ab Accursio in d. g. in primo.dendi metitio em seterii, ad temptis Deicommissum. an peris fetuo praestari voltierit a Mode Linus respondit: sideicor misi Adt. m. de verbor. signisc. Modestinvii respondit his tim quotannis in seraeivium E a L prasim Am esse . , ,hi, e Liberiit, tiber ab sitie meis, libertum liberta resta TLstator annua pecunia ad ludos quosdam saciendos, vel circenses , vel sceniem . vel eladiatorios civitati relicta. declaravit . his ludis heredes se suos veste praesiderex exas erom . ut L io. de pollicit. Quaeritur, an heredum aprillatione contineantur non tantum primi , de directi lice edes te satoris . sed etiam horedes heredum , ita ut fideia commissum civitati debeatur . non tantum quamdiu vix

rint ptimi. & directi heredes testatoris, de ludis prendere potuerint . sed in perpetuum , Et placet sdeicommiguis quotannis civitati perpetuo esse prauandum e & heredum appellatione contineri heredes heredum , ut L ls ct D. de vers. signis . l. o. tiam is, ad Treb. Laa. in annalibus, cde V. Heredes heredum testamento scriptorum . vel nuncupatorum me heredes testa totis . per successionem stilicet, non directo.& principaliter. L d. de , e. Duiit. I. gr. deligat. i. L vili. c. de hereae instittit. Ad L. v. de Alim. vel cibar. legat. Verba testamenti rLmniis, libertit nostris cibaria prolatilis emo arbitrio vestra . non ignorantes, qvior ex his raros haberim . Item alio in loco : Troiis mi Tol thronium, Impatium commendo, ut , voti tum sis, O iubaria praenesis pero. sumo, an iomnihus cibaria deleni dari, an his, qvios eommendavit, diram heredibat esse , sit 3 Modestinus respondite omnitas li-heriis cibaretia retim proponil , Dorum modum viri boni a

Lirio misendum esse.

ioris non conlineri.

ALimenta . quae testator reliquit libeatis suis novi debeis

ii etiam libellis libertorum tuorum et Here heredis . ut dixi paulo supra, est heres testatotis , per successionem scit. non directoi liberius liberti , non est libertus testat iis. Nulla enim hae in re est successi sciat laetus socii m inon est socius meus, i. A . iis. seq. hic, quia non mecum

contraxit : ille . quia ego cum non manumisii manumitti ve maudavi . Igitur his casibus non est locus regulae Geometricae , quae dictat, va va, a uias rasaeis, Avit Hra

raora. Da eidem stini eadem, O invicem esse eadem e ut inuo exemplo Mnesius utitur in epistola ad Philemonem ) amicum amici mei. S mihi maxime decere. ut etiam sit mihi amicus, ut ita , qui uni sunt amici, de invicem sint amiel . Qua de re nonnunquam quaeritur c& ipse, dum quaerere tur intersui in som) cum excutiuntur causae recusandorum iudicum, an amicus amici mei. & amicus meus censeri

debeat.

JACOBI CUJAC IJ J C.

In Lib. XII. RESPONS. HER . MODESTREcITATIONES SOLEM PS. Ex hoe libro est etiam l. s. de aliment. letat. Quaeritur,

si quis lepaverit cibatia omnibus suis liheretis. liberta-busve arbitrio heredum . quae scilicet eis praeherentur a hitrio heredum e ipsa ea non taxavit, sed posuit in arbitrio heredum suorum: re alia parte testamenti tres specialiter, di nominatim libertos suos, commendavit heredibus. uti cum suis heredibus vitam agerent, & ab eis cibaria reret perent. Haec est quaellio , utrum his solis, quos specialiter commendavit heredibus. & nominatim , quasi si cies deror verit generi . cibaria debeantur. an omnibus libertis e taait . deheri omnibus albittio honi vitii qui utique arbitrabitur plus eis deberi, quasi sibi cariotibus, quos nomitiatim commendavit heredibus e ita ut specialis illa quorumdam denominatio, & commendatio non deroget legato relicto omnibus e sed hoc tantum eniciat, ut plus ferant cibatiorum nomine . qui specialiter, & nominatim commendati sunt in testamento . verbum a tiria accipitur

non pro libero & ditatuto arbitrio heredum . sed pro arbittio boni viti. g. r. de legar. r. L s fisa M. de leg. 3. Ad L.XIX. de Adime . vel transser. legat. Modestinua re spondii e Si adimendo legarum , quod Maevio relictum si, me ito istim ab eo datum destremes revorare noltiit: heredes

x ea a fidei commissi conveniri posse, recte probari. V X hoe libro est etiam L i p. de adire leti Si quis Cato na' legaverit certam summam . & ab eo sideicommissum reliquerit Titio . ae postea Caio ademetit legatum e quis praeliabit fideicommissum Titio, vel an etiam fideicommis sum ademptum Titio videtur e Haee est quaestio legis, siue

consuliatio e dv Modestinus respondit et onus Meleommissi redire ad heredem, cujus lucro legatum cessit e hoc est secundum naturam . ut onus rei sequatur eum , qui commodum ex ea re sentit. Vulgo dieitur. Commoda qui sentis, jungat onus emolumenti. Verum hoc ita plocedit,li testator adimendo legatum noluit, quod ei nexuerat . fidelio icsum revocare r quod, ut arbitror, fideicommissario probandum erit alioquin ademptio legati praesumitur . & Melicidi missi legato suncti tacita ademptio eger sicut legato Ad L.xXII. de Statu hominum . mron vi Modestinus reis Apondit : s eo tempore enixa est ancilla, qua fecundum legem donationis mammili, esse debuit e tam ex constia alane liberastierit , ingenuum ex ea nasum .

HODIE dabimus Librum XII. Responsorum , de

ex eo primum l. 11. de flatu homin. qua cavetur , ancillam donatam ea lege . ut manumittatur intra annum . si donatarius eam non manumittat,

transacto anno inso jure liberam fieri, ex sententia scilieet constitutionis Marci, de Commodi ad Aufid. victorinum. cu)us mentio fit frequens in iliis libris. Et hoe quod dici

probat non haec lex tantum, sed S I. ro causam, de ma umifer Isen qui Me mantim ad lib. di leae t. cs mantis. ita sueris alien. Inde sequitur . eum, qui eo tempore , quo ancilla manumitti debuit secundum legem donationis , ex ea n seitur, liberum, de ingenuum nasci. Non omnis liber eliingenuus , libertinus est liber . non ingenuus tamen . Qui autem ex libertino naseitur , ingenuus est, non libertinus,t s. c. de ingen. manumisy ct In tit. iv. de intemAd L. m. de Prohat. suidam quas ex Seja susceptus a

cara Srio, tam calvi fratres haberet . hereditatem cuji in vastir , fratrihin es dem , quas eae mandatu destincti . Deicommis solvite cautionem aecepit e qui postea cognito quod mitis fratris eorum non bisset . quaerebant . an cum eo de her ditare fratris possini propter emissam manum ab

eis quas fila agere e Mades invi respongii, taurione exsolari Deicommissi starum ejia . qui probari potest a sta iribus d si uni filius mortia non esse, minime eonfirmataem esse . Sed hoc a fratribus prolari debet . AD eum titulum vero de statu hominum pertinet

etiam, quamvis alio titulo eollocata sit, Lili de prohat cuius species haec est . iniuncto Caso extitit auidam impostor , qui eum se falso lilium Crii esse diceret, hereditatem eius invasit e de fratribus defuncti quasi patruis suis,

373쪽

68s In Lib. XII. Rc spons

factis ab intestato, id est, ex mandato defundit. solvit quae- Adam sideicommisia, quae sorte nulla eis relicta erant, imo quae nulla eis relicta erant, ut scilicet poetsessionem injuste occupatam confirmaret: Namque soluiis fideicommissis . a statribus desuncti accepit apocham , sive cautionem s luti fideicommissi, qua fratres fatebantur eum cae filium Gais flairis defuncti, & sc ab eo. quali fisio deiuncti, aecepit se fideicommissum Cautio hoc loco accipitur pro ali cha, ut Eset. Me herede . s. t. de adtrin. III. quae professio solutae pecuniae l. Iq. c. de solui. Et hoc ipso ioco , manus propter emissam manum, id est, propter emissum chirographum e ut etiam chirographum solutionis dieitur, Lyr. creditor, de actae . O , I scripturas, C. qui potior. in plan. halean . Porro fratres defuncti, cognita illius hominis ampostula . de fide mala, si agant cum eo petitione heredulatis . tanquam possidente hereditatem pro possessore , pro Bliraedone, recte agunt. Nec quidquam eis Oilieit cautio so- uti fidei commici quam ei dederunt tanquam filio desuncti statris e quia non potuit cautio , sive illa scriptura confirmate statum illius hominis , filiumve efficere defuncti eum, qui non erat filius: sed statribus incumbit hoe ipsi monus probandi, puta ipsam non elle filium Cati, & sibi parentes finxisci dolo malo, ut hi s. f. i. Me iit. Qui dolo dicit aliquid sectum, id docete debet. Qua ex causa etiam ille, qui sibi finxit parentes , tenetur lege Cornelia de falsis, i. is. sali in princ. ad horael. de fa . Paules s. Sentent. Si quin inquit, sili falsum nomen imposuerit, genus parentesve fuerit . qui quid alienum interceperii, possederiti poena an leti, Corneliae de sos coercetur . In hae autem specie prinsumptio sacit pro eo , qui se dixit defuncti filium e qui x fratribus deiuncti solutum fideicommissum, quasi a se te. Clictum sta tres acceperunt, eique solutionis apocham sece-iunt . quasi filio destincti fratris e de filium igitur eum esse eonfessi sunt: & ideo onus probandi conitarium fratribus incumbit. quod alioquin incumberet se dicenti filium de- functi. secundum id. quod definitur in Li. Me iv. Quoties

quaeritur genus gentemve quis habeat necne . eum probare oportere . qui se ex eo genere , vel ex ea gente esse dicit. A qua definitione exeipiendus est hie casus, a praesum. ytio pro eo faciat. Fratres autem probare debent hereditatem defuncti suam esse ab intestato: fratrem vita decessisse sine liberis r illum . quo de agitur, impoliorem desuncti filium non esse. Fratres quidem in apocha filium statris

eum vocaverunt, & sibi praesudicaverunt plane, ut L D. deae age . s. r. de intren in rure fac. Scriptura fratrum contra eos statuit. verum ex hoe loco, quod summe notandum II est, intelligimus, s ripturam fratrum non nocere , si pro-hent contrarium . puta se errasse , & revera illum non esse

deiuncti filium . Denique scriptori contra se creditur, nisi

contrarium probaverit.

tentias dederunt. Modes mus responsi, veramque sentemitam in pendensi esse , donee comperens judex unam raram eonfrmaverit.

MAgistratus aliquo in negotio , vel ad negotium ali quod sive litem diste piandam duos judices dedit sive delegavit, quorum in disceptatione,& definitione negotii, d:ssonae sententiae iunt, utri standum ei quam mapis ratus, qui eos judices dedit, probaverit magis . celadi qui tes a ndeletu les depari ira, ut eap. xli. rat. de Ient. O re ita. In eerim sententiae eorum . quae invicem pugnant. in suspenso

sunt. donec Magistratus, qui judex competen heie dicitur, di imat dissidium iudi eum a se datorum, denique ut conseni sionem judicum a se datotum ipse exequitur , La Divomo, Me iit. Ita de dissensionem dirimit. Accursus hoc loco

diversas sententias interpretatur. contrarias, recte: Nam &Plinius in epistolis numerati tanquam contrarias sentcntias debere , quae tanquam diversae ducuntur. Ad LX de Exceptionibus. Modesti s respondis e rei inseralios judicata aliis non obesse nec se is . conera quem itiditatum est, heres ex ueris es, confra quem nihil pro Asiartim

eti . h reditariam ei litem iceremi praescribi ex ea festiealia posse, quam proprio notave disceptans. antequam heres

existerii, excepit.

PLrtinet etiam haec lex ad rem iudieatam. & ad eam regulam, quae dictat, rem inter alios iudicet tam aliis non obesse. non posse sud iram inter alios sudicando. alterius ius mutate. l. i. h. qtii Dudum de hstis C. Ex qua regula ei fi-eit Modest. s tes sudicata si ister me, de te, , contra me sententia dicta, secundum te lis data, non posse quidem me de eadem re, iterum ageret meo nomine. Obstat enim mihi praescriptio. siue excpptio rei judicatae. Hereditario nomina posse eadem de re rursus agere , ut puta si alii heres extite. rim, qui liti inter me, de te actae non interfuerit, & contra quem sentetntia nulla dicta fuerit. Quod etiam apertissime comprobat i. r.s feralis, de liber.eati , quam miror glosso

graphos non notare, cum congruat omnino cum hae l. io.

Ad LXX. de Insuriis . Si injuriae futiendae gratia Seja det massenii, deliraris signe et sere auctoritate estis, qui conce-d ndi i iii, torestatemve Misage injuriarum actionem intendi posse, respondit.

INiutiatum teneri eum. qui injuriae faetendae causa , qui insectandae familiae alienae causa . sine auctoritate veri maris titus domui absentis dehilotis signum apposuit,quod Demosthenes . vocati quasi domui suae , vel domui sibi debitae, aut pigneratae . Quod maxime vetat constitutici liis tuli C. tit nemini liteat sae auctoritate sti dici gna imponere rebus alienit, id est, characterem sive sigillum suum . ae si domus tibi esset pignerata. Eidemque actioni locus erit, si quis iniuriae debitori suo faciendae causa , qui paratus erat solvete, fides usi'tem ejus interpellaverit, I rsae. fur iit. Utiumque iniuriae deputaturi s de insutiae inserendae ani mus fuerit: quia hoe genere debitor in limulatur. quali decoctor, vel inficiator, cum si homo parens . N honae fidei debitor . Infamia denique est domum debitoris sentire sine iudice . vel fideiussorem debitoris appellare , debitore

non recti te debitum.

JACOBI CUI AC IJ J. C.

In Lib. XIII. RESPONS. HEREN. MODEST.

RECITATIONE S SOLEAmm. Ad L. XI. de Exception. nilis in humentis, quas vera

essent. solvit pili sententiam indicis: quaero, s postea cor ita rei veritate. ct reperiis faliu infir mentis ait care velit, in probare falsa e e in Ammia, ex quetas conveniebatur ecum instrummis Discripserat ex praecepso, sive insertoetidi

ne iudicii, an praescriptio ei opponi I sit: cum di primipatitur eonfiitii iovittis manifeste cave vir di s res Iudicata isset ex suis, instrumeniis, si poctea fulga inveniantur . nee rei

itidieaiae praestristionem opponi3 Modestinas refrangit ob hoc. quod per errorem solario facta est, vel ea ita de se emis interposita proponitur ex his in immentit . quae nilne falsa dicuntur , prascriptioni lactim non esse .

Ex Libro XIII. Responsorum habes duas tantum leges: prior ess i. I I. de exteri. Quidam . quili debitor

conventus actione si certum petatur de chirographo i agnovit instrumenta quaedam, vel instrume tum chirographi, ut idem auctor Ioquitur in I.ad. fideiussor F. t. de piem agnoscere instrumentum chirographi, in idi tismo nolim e est retor iusire lacesile. quod fieri maxime haec lex ostendit praecepto , sive interlocutione iudieis, instrumentis suis subscribendo. Praeceptum hoc loco,& in te locutio iudieis idem est i praeceptum . & sententia non est idem, Lult. qvia senisne appell. refiixd. Praeceptum est inter

locutio, ut dixi, sententia desinitio litia ultima. App obare

374쪽

quoque instris mentum:& agnostere in judicio , idem ede Aopinor, ut liticras approbare, I ds.si probratorem de procum Cujus contrarium est abnuerer ut apud Cornel. Tacitum, abnuere, vel agnoseere criptu in s. Annalium verum . ut reptam speciem perse etiamtir si quis agnoverit instrumentum chirographi , quasi verum, de sutim, vel desunt ii, cui lieres extitit, errore deceptus, de solverit etiam condemnaeus sententia sudicis, vel te soluturum caverit rac pol ea cognita rei vetitate compererit instrumentum salsum esse:

quaelicut an ei pollea agenti de falso instrumento,civiliter, vel criminaliter. Nihil reseri & repetenti solutam,cautamve pecuniam condictione certi, vel incerti opponi possit exceptio rei iudieatae . Posset quis prima fronte dicere ex causa audicati solutum, vel eautum condici non rosse, t. q. de quare, s. I.de avd .i .cde condunde, quod utique verum est liex veris instrumentis res iudieata sit . si veta insitumenta Bsccutus judex secundum ea pronuntiaverite non si ex salsis, ut in hac speciei quia ex iussis instrumentis res iudicatas

constitutiones Principum in rit/ eae si in instr.mel ies unditast, irritas heiunt ipso iure, iubentque causam rellitui in

intestrum, id esl, ogi ex intesto. ut in L Dciditis es. de re jv- die. Li ex salias quoque allegationibus res sudicatas, quas iudex sequutus sit, irritas faciunt, in riis sa fallegationib. sutor, vel e Lexos t. oe hs Irasor et s. s. renis stid. I t ex salso jurejuran. i. admovevdi . desures . N ex falso testirnonicae vel ex salsa testatione , ut est in Diti si ex sius in-nditiv. vis testimoniis itidicaetim st, ct d. . Divis.

Ad L. XL l. de I : Musioribus . Si rantisores in id accepti sunt, quod a curaetore servari non peste , post impletum

legitimam aetatem, tam ab ipsa etiratore, qtiam at heredibus Cestis foliadum ferueari pol te di cessante eo. qui pupillas siti. Iubendo esse deserue novi temere utilem in mes sores allio

nem competere .

Ad F. Idem teipondit e fi in solidum eandemnaiti, Ut unus ex

Vandator base rem sueticari conveniri coeperis . posse eum desiderare, hi advectis eos, qia idem mandaverans, at senessia Mandentur.

SI qui stilesiisserunt pro curatore adolescentis rem adolesientis salvam lore , Adejugerunt non simpliciter.

non in universam summam , quam curator dehiturus es.set ex curationis administratione . sed fide jusiciunt in id tantum , fluod a curatote adolefientis servari non posite satis et , si tempore finitae curationi . id est, adolesiente jam perducto ad annum dis . curator sos vendo luerit, i imples, & idoneus, locuples agit, ditissimus auri fuerit, ut fi- Ddejussores liberentur, licet postea deserit esse dives , &idoneus absolvendis creditoribus. Itaque in adejustrem ast his casu non temere utilem, id est, efficacem actionem ex stipulatu competere. non inutilem . sive non inelii ca-eeme quia agenti ex stipulatu adversus fidei usibres ais, testenti pletumue obitat cxccptiri doli malle quae tamen non Dbstaret si simpliciter fideiussor intercessisset . etiamnsensim saeultatibus labi sentientes debitorem ii fideiussores praemonuissent creditorem . ut debitorem mature con

veniret , vel ut pignora diitraheret, ut I. 6 r. ins. hoc iit. Quod ait, hon temere in raejerorem competere amnem, non cli praecisa negati, sed nsti temere, id est, non nisi causa cognita . Subito enim. de ex improviso eversis rebus debitotis . sane in fideiiissorem actio est e Debitore autem male res suas administrante . de paulatim urgente ad ino. DIiam, in fidei usirem, qui in id tantum se obligavit, quod

debitote servari non posset, non est actio e maxime, si praemonuerit creditorem , quoniam imputari creditorisam aetate majori potest in hac specie, quod curatorem non exeserit , cum erat solvendo facultatibus interer. l. s. ceteri f. r. O l.eιiam constitoris 1 . de adium dii Est etiam

an eadem s. r. aliud responsum . Cito significatur convo eo uno ex mandatoribus. qui scitet cet cuidam pecuniam certam credi mandaverant. non aliter condemnati eua

vel condemnatum non aliter actione judicati conveniri posse , quam si ei cedantur actiones adversus eoilegas , id est, caeteros mandatores: alioquin a sine cessione totum id, quod debetur, exolverit, neque creditori adversus mare

datores ulla actio est: quia totum ei iam persolutum este neque mandatori, qui totum exolvit e quia id exolvit suo

nomine, qtias in solidum oblivatus L pinianus Eg. ra LSolutio tamen unius mandatoris liberat caeteros . Ergo in

caeteros non es iactio, eum sint liberati, si ante solutionem solventi solidum cella . de quasi vendita in caeteros actio non laetit . Quod de in fidejussoribus plutihus iocum haribere Aeculsus notat. de verum est. Sed hoc tamen olim fuisse disertinen inter fideiussores , de mandatores non animadvertit ante Iustinianum , id est, ante I. ult. rae Destis. quod electo uno ex mandatorihus,& absoluto, caeteri nodi liberabantur. I. amissi s r. 3.tistaboetii. f.reos, Ceadait. Electo vero uno ex fides uisoribus, de absoluto . exteri liberabantur . Quod hodie sublatum est , redactis fidei utaribus ad

exemplum mandatorum.

JACOBI CUJAC IJ J C.

In Librum xiv. RESPONS. HERIN. Mo EST.

Ad L VIII. Unde cognati . Modestinus respondit, non ideo tantii ad aviae maternae bona ah intestasi nepotes ad ati,

Pod biga quaesti propontimur . EX Lib.XIV. unum tantum habemus . quod est in

l.8.unde cognati. Filios vulgo quaesitos, sive spurios. quod idem est, ab intestato non tantum succedere matri per honorum posthimonem unde cognati, La. I. t. vel honorum pondis unde legitimi ex Senatu cons. Orfit. l. I. s. si qua praegnans . Etit. sed etiam succedere aviae maternae. Et ita respondet Modestinus hoc loco. cum dubitaretur, an etiam vulgo quaesiti possint succedere

aviae maternae . Patri, aut avo paterno non succedere cet-tissimum est quia patrem nullum habete intelliguntur, qui vulgivaga, ut Lucretius loquitur, venere nati suat, L vianao, de statu hom. . s. cfolaxauim. quis enim patrem agni vii in luxuria stupri lascivientis 3 At quaero,an etiam vulo quaesti ab intcstato succedere possint avo materno e

sodestinus loquitur de avia materna , non de avo mate no . Nee abs te. Et sane olim nec aviae maternae,sed matri tantum succedere potuerunt ab intestato spurii . Sed eon stituitones hoc est erunt , quod Modestinus respondi t. ut succedete etiam possint aviae maternae , fit. Inctitur. de s nasu se orss. quae tamen constitutiones idem non porrexe runt ad avum maternum . Quod maxime notandum.

JACOBI CUJAC IJ J C.

Ad Lib. XV. RESPONSOR. HEREN.MODEST. RECITATIONES SOLEA Es.

Ad L. XXIII. de Donat. Mus unus respondit, creditorem ,- iuri temporis . O remitiere , O mintiere pacto posse . Nee in ea donatione ex summa quantitatis aliquid vitia incurrere Ad s.Modellinus respondit, meare raptum donare non posse

EX Libro XV etiam una tantum lex superest, ea est

. a 3. de donat. Creditorem donandi animo usuras suturi,non praeteriti temporis debitori remitte te,vel diminuere posse , nee spectari quantitatem usurarum e quia lex Cincia, quae modum imposuit dona tionibus, de quo in Leum de modo,hoe ih. & aliis quihusdamicieis, , aperte in eodI. c. Theod. sacta nominatim mentione

legis Cinciae: quia, inquam. lex Cincia, quae fuit de donis,

de muneribus, dietaque est lex muneralis apud Fectum ., non pertinet ad hoc genus donationis , quae nee donatici proprie est, sed conventio de non petendis usuris . vel de . petendis minoribus , sicut nec remissio pignoris censetur

elle donatio, Liae st pignas , qua in fraad. creditor. Huic

375쪽

di mente captum. cuius scilicet dementia occulta, & intim-hrata est, si quid doliaverit, nihil agere. quia animi sudicio caret, di legitimus rerum iliarum adminis irator non cst. Res est aperia. Mutus tamen, de surdus donare non prohi-hentur. Lis stii id, qtita, samitis. hoe iit. donare, per traditionem scilicet. vel manet pationem. vel cessionem in jure, non per stipulationem et ouia ex stipulatione non possunt obligati, Li. in pr. de ver obligar. icit, .uo addit tir pugilum aliud, non tantum furiosum, sed A tam , non posse falsum ain: ius arguere testimentum frum naenis cantiam cui ita A, les , tris . Et hac sentcntia prasidis mulier non appellavit sed dixit. quoniam subi nota est accusatione falli, versa pagina , dicturam testamentum id insustum, ac irritum Esse . Quod cum non diceret, non saceret, sed tentaret ad salsi accusationem reverti: Recte Modelfinus respondet. eam non esse audiendam, quia sententiae, vel sententiis praetulis adquieverit, quae ab eis non appellavit . L t. c. de bis. qui per mel. ivd cis non appeti. l. . A mner. patris. l. ita senten tiae prasidis per se nihil valebante quia potuit quidein praeses praefinire tempus perficiendae . de peragendae accusati ni , accelerandi negotii, ut LPs ea, c. qui victis non posnon etiam instituendae , di inchoandae accusationi. l.vn. c. Mi nemo invit. agere, vel ac f. th. non Potuit etiam mulietem ab instituenda accusatione suae rei servandae causa repellere sine injuria. valent tamen hae sententiae non per se, non ex se, ut dixi, sed ex tacito consensu millieris, quae adversus eas non appellavit. Posietior sententia suit definitiva absque dubio, quia indixit silentium mulieti. Prior fuit interlocutoria, quae praefinit certum tempus. Et potuit tamen mulier aps,ellare, re ab hae . de ab illa: quia intellocutoria prasi ripiit certum tempus instituendae accusationi:, ut ait eleganter Metaeis Theo de appellas. praescriptio temporis . ae definitiva sententia, eadem vi, vel consumptae cauta , vel non admittendae videntur operari.

J ACOBI CUI AC IJ J C.

In Lib. XVI. RESPONS. HEREN. MODLST. RECITATIONES SOLEA NES.

Ad L. XXXV. de Legat. II. Lexaris uxori itia usus ejus cavissa parata sunt. eos ferros ad eam non pertinere , qui non proprii ipsius, sed commathis usus causa parati sunt.

Ex Libro XvI. una tantum . & perbrevis lex superest, L 3 s. de tuas. E. Legatis uxori iis omnibus quae usus eius causa parata sunt uxori legatos videri se vos proprio ejus usai paratos, non servos, qui in communi . de promiscuo usu uxoris . & mariti ei aut, ut . s. hoc legatum, iit. seq. Lio. de avr.-a . le

JACOBI CUJAC IJ J. C.

In Lib. XVII. RESPONS. HEREM MODEST.

REVTATIONES SOLEMNES. Ad L.XVII. de Aecusat. tam Tisia testimentam Gah stafris Di falsum argvere minaresvr , is' solemnia acrafariovis non implevit intra tempus a praeme frafinitum e praeses provinetae iterum pron ntiavit non potie illam amplius de salueo i samento dicere e abrasus Pas sententias Titia noti Irsv eavit sed dixit, se pili finii m temptis de irrito reflamento dicere. Quaero. an Tisia, qua non appellavit adversus semretriam praesidis, poesi ad Do ac Cationem postea reverti e respondit. nihil aperie proponi, proster ouod adversas sen- mremiae moerhatem de sal o agens atidie a si . U

PRaMUM ex Lib.XVII. Responsum est in Li8. de

acetis. Povit ea lex, mulierem , quam constat in sua causa ex l. Cornelia testamentaria de falso te amemto patris. vel matris, vel fratris, vel liberti paleini, aut materni, accusationem instituere posse, L ha. Ls. cclvii cc.non prisI. s. Gad Icornei de fae . In sua cause,inquam, videt ieet quoties esus inieren, quod forte ab intestato piaiora tuta in bonis defuncti habeat. Ponit inquam,haec lex, mulierem tectatam, S comminatam fuisse , lihello se iliere blato praesidi provinciae, vel Principi, ut I. s. ad Senatuscet v. Lit. miles, fisocer , I vastum, ad i. Iul. da adulti comis minatam suisse se aceu saturam, & prohaturam salsum esset cestamentum , quod dicebatur fratris sui testamentum essedi ad se hona staterna ab intestato pertinere. Praesidem ve- Dro provincite, viso libello mulieris, certum tempus ei Prae inisse , intra quod mulier solcmnia accusationis impleret, reum deferret . puta, de offerret libellum accusatorium . de subscriberet in crimen. de satisdatet de exeleenda lite . id est, perseveraturam se in accusatione usque ad sententiam, ct finem litis . Haec sunt, quae dicuntur solemnia atrafati hi, hoe loco, de d.lanitia, FGuidam, ad I.jul. de adulι. er L . . de eulamniat. 3e Ammian. Marcell. t . illo locoteum aracusasorem flagitaret. atque solemnia, rae e. Sara axi aege hara dire, e . Mulier vero intra praefinitum a praeside tempus solemnia accusationis non implevit . Quamobtem praeses

provinciae pronuntiavit, eam quasi praescriptione submo Tomm. D LAd L.M. Ad L. Fab. de plagiariis. Eum , qui fugitivum alienum Asterisse , O celasse docemur, ex eo. od proprietasit quae tionem referret crimens probetur,esitare minime posse. IS . qui fugitivum alienum suscipit, supprimit. Ad celat,

fur est, Li. hi prine. fugit. l. aE. s.fugaitum, mand. Pla piarius est, & accusari poteli publico sudicio ex l. Fab. de plagiariis, latim, qtii, C eod. quamvis intendat se eius servi dominum esse , atque adeo dieat, se non furandi animo eum suscepisse, sed ut servum suum: nee enim ideo effugieterimen viaeli. s probetur. Caeterum prius disputandum erit de dominio, quam de plagio, ut l.8. c. eod. iit. Prius civile . quam criminale judicium expendendum erit. l. qtio niam , c. ad i. J I. de adult. ven. c. ad i. comeL de falsAd L. XVIL Ad Setiatust. Tutpillian. 1 citii Titius Sejam reum sagi fecit: ct prius quam perseqtierestiri indueen iareoram erimina aso ita sunt . Evara . st postea tum itera orem non secerit, an in 'millianum Senatusconsilium inriderit 3 Derrenitis Modestinus respondit, aboliuionem reor mi quae pullice insistetis. ad Me gentis criminis non pertiner princeps, vel Senatus publi. eriminum ob laetitiam aliquam laetumve nuntium . hilaritatem publicam, vel ob honorem doinus principis , ut i. g. O ir. Me iit. Ut Constantinus omnibus reis criminum abolitionem indulsit ob Crispi, & Helenae partum, L r. c. Theod. de indula. Climinum ea abolitio non est perpetua. se ut visis aer a. sive ira oblivionis, quae est per tua. Ab sitio illa criminum est temporaria r quoniam idem reus ab eodem accusatore intra So. diem repeti potest, ex eo die computandum, quo iustitium, sive seriae iudieiorum finitae fuerint, Lio. s. r. h. t. l. i. c. de gener. alos . At quaeri tuae . n intra diem 3 o. noluerit aceti sator eum . quem salsi reum fecerat ante publicam abolitionem . iterato reum sacere, an incidat in iurnam Senatustonsulti Turpilliani, perinde atque is . qui sine abolitiono in universum ab accusatione destitit a Modestinus respondet, teneri eum poena Senatusconsulti Turpilliani, quasi tergiversatorem . id est. quasi destiterit in universum ab accuratione , propterea quod abolitio eximit tantum reatu eos . quorum crimen a j,m in iudieium deductum est lite contestata , ut l. ia. Metii. quae solet obiici huic ven. non eos, qui tantum rei postulati , nondum etiam per istis contestationem intericos recepti sunt. de quibus loquitur L lex pen. o Lr. c. xx des

376쪽

de tener Denique abolitio eos tantum eximit rea-A nem adhuc superesse . quaestionem bonorum scelere quae-iu timui, & accusatorem ab exercitione, & executione Iu- sitorum , puero scilicet veneno sublato et Et lianc quaestio-

dicii, quorum causa a batur, non eos,quorum causa non- L m- - ,- - .

dum agebatur. Abolitio, inquit, Modestinus reorum, quae Dubli .c indulgetur , ad hoc genus criminis . quod scilicet nondum contei latum. & in sudicium deductum est, non pertinet hAd L. XVII Ide Appellationibus. Luciici Tuius pro servo suo, qui ad hestias datus est,provocarionem ime ostiit, quaero aethus ulmodi appellationis causas per procuratorem relim posts 3 Modestinus restonuit, posse .

Ocet eum . qui appellavit pro reo quilibet potest appellate pro alio o pro reo , inquam , condemnato sudicio criminali, etiamsi dominus sit, qui appellaverit Pro B hii, quis. tit in idi. ader.

ervo damnato ad hestias, causas eum ire merita appellati,nis per procuratorem reddere posse. Quod utique non liceret ei, qui condemnatus sudicio criminali, pro seipso appellasset. Nam ut genet iter definitur in Li.infiinj.an Ierialium ca6a appeti. reae solis quae causa per alium agi non potest, ejus nee appellationem per alium agi ol itet. Et per proculatorem causam criminalem agi non posse constat illa ex parte . vel rei, vel accusatoris , Isen. I.tiu. de Iuli.j dic. l. r. c. ad i. Fab. de sic. I. id. Gad Lorne . de sius nem non extingui, hane ovaellionem a fisco restitui posse , ut L ia. ad Lornet. de s f. di institui posse cum effectu , nmodo probetur veneficium . Posui, ipsum postumum fui cse veneno sublatum, suisse potionatum a matre t nomen ,

quod die imus in idiotismo sobon est potio et & potionatus, vel impotionatus, rapia ne ) Posui, inquam, ipsum po-

si num a matre suisse veneno sublatum,non tellatorem , Nam leuatote veneno suhlato, filio autem sua morte suo salo, non esset aequum auserri matri bona . quae filius

habuit a patre iuncto iis a morter quia non directo di principalitcr ea mulier habet a patre marito suo , sed per sucHeessionem filii sine stetere ullo,si filium ipsa non interemit, sed patrem. Quam in tem plurimum facit L . qui Titii, de

JACOBI CUJAC IJ J C.

In Lib. XVIII. RESPONS. HEREN. MODEST RECITATIONES SOLEMNES . Ad L. IX. de iure fisci . Itititi, Tiliti, secit heredes Iororem

stiam ex dodrante. xorem Maeviam . di Meram ex reliquis Ionionilvs r ei a festamenrtim potitimo nato rapium est: qui postumus brevi est ipse decessit. atque ita omni, hereditas ad Matrem positimi devoluta esι. Soror testatorii Maviam ve- Cnescii in Ities m Tritim aera avite tam non otiinvisi, provocavit taeterea decessit rea . nihilominas ganen apilioli redditi Iuni. suaero. an putea exsincta rea cognitionem apsellationis inducendam propter hereditatem quastrami Mod invi

respondis, morte reae crimine extincto, perfectisionem eorum,

qua celere adquisita prolari possum , Aco competere Iose . ULtima husus libri est l. s. de jure sei . Ponitur in ea

quendam sororem heredem secisse ex dodrante . de Uxorem ac socerum ex quadrante e sed agnatione postumiiclia mento ejus rupto , postumum ab intestato patri ex asse heredem extitisse, exclusis testamentariis heredibus per cautam rupti testamenii praeteritione, di agnatione postumi r moxque defuncto parvulo postumo . matrem cisuccessisse ex Senatusconsuli. Tert i l. ac postea sororem a Dtellatoris , eam matrem aecusasse lege Cornel. de venefic. dicentem postumum ab ea veneno sublatum . ut ei succederet ex Senatui onsulto Tettst. Sic enim accipi opotiet in hae lege haee verha . in 1 titim Titium veneficii victis viii ut nomen hoc Iticium Tititim , quod est utraeis k.ν. st postumi nomen, non testatoris et aut sane legendum, ven Hii in possumum acti favit. Cum vero soror non obtinuisset in crimine veneficii, appellavit e S interea decessit rea vcneficii, nondum introducta ea appellatione e nee tamen

post mortem veneficae soror destitit ab appellatione . sed obtulit apostolos, sive sthellos dimissotios sudiet,quem appellaverat, on tes appelle en Our dralife polles, S ita, qui vulgo dicuntur ira poses. sunt apostoli , sunt misi. Quaeri.

t ut, an morte reae extinctum fit crimen, extincta cognitio appellationis 3 Et utrum hereditas postumi quasi quaesic, Ematri ad heredes matris pertineat, an vero eripiat eam fi- seu, Et respondet auxia regulam juris, morte quidem reae extinctum crimen . extinctam poenam , etiam graviorum criminum poenam fine vitae solvi. l. ti t. ad Livi. majest.

l. o. de stibi. ita. Hereditatis autem scelere quaesitae quaestiora Lilro is. ntilla des via sunt leges quem Deus dedit , ras P iAd L XLIII. de Utatis. Herenniti, Modesintis respondis,e:titiemporis, quod cessu postqviam fiscus de Ium Iercepti exm y mandarii a fisco actionibtis experii re curas, Da in stipui itim de titiae non sani, seiere posse. si

ULT I MU M Responsum Modesini est ex Li

hin XVIII. in vis se H ris . Isset privilegium unum hoc est inter caetera, ut ex suis contractibus ei, quasi ex tacita stipulatione . debeantur usurae. etiamsi in ii ipulatum deductae non sint, i. Viatim qiadum, s. Dcti ,hoe i .Quod privilegium alioqui non esset privilegiuma successor fisci non habet: utputa si fistus vendidit.& eessit actiones suas, quas habet adversus Lucium Titium debit orem sium iecepta ah emptore integra pecunia,1 Lucio Titio sibi debita. i.Modestiatis og. desoLi. i. s. et da privit ei. i. r. de his, qui in prior credAVD . Itaque emptor nominis fisi alis, debiti fleatis , Ietet quidem usuras praeteriti temporis iam fisco debitas: quia emptori nominis, ut pignoris persecutio , 3e usurarum quoque . quae eo tem re competierunt, petitio praestanda est. l.6. emptori. de hereL vend. Usuras autem suturi temporis quod seis.cessu suxitve post emptionem nominis meatis . de solutionem Meuniae fisco debitae ab eo . cuius nomen emptum est. sane petere non a Utest et quia fisco nunquam competierunte de ptivilegium isti non transit in successorem nominis, vel rei. Haec est: a sententia husus legis. quae in Basilicis . quod multum in

me solvente Leo quod tu ei debet. meus mihi cesserit nomen tuum rivi temporis quod pos solationem a me factam radiit Uv-rvi a id non petam, nisi eas mihi stipulami poponderis. Quam sententiam de in iisdem libris Citillus ita contraxit in

paucae iaν λ o. ma ei anuae vir vi ravis r aes re rate, id est , si Deus nomen . sive actionem mihi cesserit, non peto curas vitii nominit ei ra fit lasionem . Itaque aes patet Graecos omnes segisse in extremo huius responsa, petere non posse . Ac sane omnino ita legendum esse ratio

pervincit. Alioquin est manifesto salsum . quod prae se latrunt verba hujus legis, ut vulgo perscripta sunt. Die es finis Vspons Merem Modemni .atis , honor , o gloria.

377쪽

IACOBI CUI AC IJ J

AD LIBROS SEX

RESPONSORUM

CERVI DII SCAEVOLAE

RECITIT IONES SOLEMNES. AD LIBRUM PRIMUM.

pretari deerevi , sex libris continentur . & sunt non Mutii, qui suit stotente Republ. pop. Rom. necdum potita Imperatorum . Sed C. Cervidit Maevolae . qui extitit multo post sub Divo Mareo , ut Iul. Capitolinus scribit. Impp. Areadius . de Honorius in I.3.CTheodos de tectam. prudentissimum Iurisconsultotum eum vocant i diam eius auctoritate steti, statuunt legibus , de signatoribus testamentorum iisdem testimentis legata sute relinqui, tutelasque deserti . Quod etsi ex Scaevola nulli bi sit rela. Blum in Digest. lustin. est tamen relatum ex aliis juris a ctoribus in I. m. qui tectamemo , Si testam se. p. . O isi quis ita i . de re, sis. Quod autem Scaevolam impetat res illi prudentissimum Iurisconsultorum vocant iidem est, ae si dixissent rus, ut de eodem Modestinus dixit in L is. de excusator. Et placet, quod haem a

dixit potius quam hae alabaror aut Que era rvinquoniam

S eundem honorem Modestinus tribuit Paulo , & Usei no et quia superlativiam illud aeuutetisrarat , Lucianus imistabat in Pseudologicta . & tamen Plutarchus adversus

orem . Stratonem . vir mora, Peripateticorum v eat . de Theophilus noster in tit. de itire nat. 'Pulum . Ra

vidii Seaevolae etiam plurimum facit, quod Iulius Paulus. re Claudius Triphoninus quoties eius auctoritate utuntur. CScaemesa noster, inquiunte no es. a quo scilicet imbuti. de instructi sumus. Paulus ini.s antis. g. pomis in s. de parern ι.ε. de re, auctor. ita. posid. l. is. F. Scaevola . de nexivi. s. l. 3 r. Nesennius . de ex fat. ivit. l. 38. s. vli. de vulo Absiti. i. io. de hon. p s. see. t . l. quod F minor , I. Maevola, de mino=ib. Ia ui Sichum, s. iat. de sure dat. Et fere igitur semper Paulus. Scaevola noster, inquit. Triphoninus in Lir. s. i. de Aser. pign. de eastrine. His plane verbis, Semola noster, significant, se eo praecipue auctore, & princeptore iuris usos in lute respondendo , condendo, vel in terpretando i sicut Iustinianus in Institutionibus ea quo que ratione dixit Gajus nocter duohus locis et quontim ex

sim liter Seneca, atque Strabo saepe. Zeno noster, princeps Stoicae disciplinae , quam illi sequebantur . Et quod Paulus atque etiam Triphon. in eundem Scaevolam notas seriae serunt, prae nimio ejus studio id secetunt certe , confirmandi, & explicandi, non reprehendendi causa . Praeterea observavi, Scaevolam, quod magnae eruditionis, de prudentiae argumentum est , multum. de diffusum esse valde in enarrandis propositionibus, sive factis . hspothesibus , de quibus consulitur, cuius rei etiam sitidiosissimos esse oportet Iurist sulton Ae judices, de patronos causarum omnes, quia in facto sus est positum, ut ait id ex plagis, s. in clivo, ad lem Alioquin stetisci iuris sunt . aut esse videntur , qui non explanant facta, de quibus agitur. late atque perspicue, quique ea omni ex parte non excutiunt, ii favi rectussier a rela d elire misee dti s EI. In responsis autem suis Scaevolam esse brevem , atque concisum . penedixerim Laconicum: Cognito enim facto perito homini tui in faeili. & proelivi est. Imperito neque pes . neque caput sermonis usquam apparet. Est enim omnis imperitus HA i iam r.e.Respondet autem Scaevola de iure semi)er. non de facto . Leto. Sesa , s. ti t. de institi vel insertim. leo l. oo. I. a tectaetore,de congi. Odemons . de jure, secundum factum tamen, id est, secundum ea, quae proponuntur . Ω- eundum ea, quae in consultationem deducuntur. Sit igitur hic auctor nobis pro exemplo, eum de iure consulemur ut ad ejus exemplum breviter de tute respondeamus secundum factum. secundum propositionem , Ae hypothesin. Ubi autem denuo frustra ab aliquo Scaevola eonsulitur eadem de re, cui sorte prius responsum non satis clarum, aut facile fuit et ubi, inquam. denuo consulitur . mutatis forte. ut fit, paucis quibuidam . nee tamen mutata sata specie praecipua , Scaevola non iterat responsum suum . sed respondet, supra se iam respondisse. ut in L qi. Morem . I. legaveras . di vi pater naturalis , de leo s. l. fundi, de usust.tit. I praedia, fi liberio, de inser. vel in rum. iet. Quem imi ratus Paulus eodem quoque modo respondit in I. 38. Paro, Igem de aedi adie. Ad haee etiam illud scitu dignum e . ejusdem Maevolae Digesti libros nihil aliud continere,quam responsa, quo si, ut pleraque his sex libris iesponsorum, inserta response etiam repetiantur in libris Digeth quod in horum sex librorum interpretatione plerisque locis ostendemus e de emetri haec quoque causa. absoluta eorum interpretatione, Deo faciente , ut ad Digesta aggrediamur:

378쪽

sea titulix, latiusque expost a. Nam & ita Marcelli. & M, Adestini Digest. libri nihil aliud continent, quam responsa in ordinem titulosque distributa, qui etiam libri ita vulgo fetuntur suisse instripti , Digesta responsa . Responsa autem horum sex ithrotum dixero responsa indigena. inel horata, incondita: ad quae jam tempus est accedere . Ad L. LXx de Procurat. Taser lusio suo papilio itisorem DE

dii Sempronium credi orem suum, is ad xlvij rata tutela reluquit 'airem suam heredem e qui ct ipse decessu, di per D

d comm stim nomen debitoris Titio reli ite ei e mandataestivi actione, ab heredita, . essero, etim tam tutelae actis , quam privinia credita ex hereditare Sempronii descendanthon aliter mandara acto ei derer quam si defendat heredes,a

quihus ei actiones matida Antis pondi debere defendere . BE X libro primo, & prima dabitur Leto. de nocurat. Cue

jus species eii de patre, qui Sempronium creditorem suum filio suo impuberi testamento tutorem dedit. Quod jure veteri adeo ratum est, ut nec tutelae excusatio sit ob ad solum, quod tutor datus creditor sit pupilli: ut pura sidatus sit pupillo heredi instituto is,cui pater certam pecuriam debuerat, vel etiam si si tutor legitimus. At hodie datio tutoris non valet, si creditor pupillo tutor, vel curaritor detur a patre vel iudiee ex No es. a.olim datio valebat illius tutoris, ut patet ex hac Lot. q. eum in eo, p. de Iact. I.R. creditorem . c. qui imor. dari poj. l. q. neque . c.

de eacu aI. Iur. Hodie non valet, de metito improbata elisupra d. Noves. ouamobrem haec leae etiam omissa est in

Basilicis, quasi abrogata . Ex ouo aeparet quam sint sulti Cinterpretes , qui contendunt hanc legem non esse abrog

tam Nec tamen ex ea Novella Iustinaereditor, qui pupilloeutor datus est , jus crediti amittit aliter, quam ti ab initio

cum ad tutelam vocaretur, vel curam,sciens dolo malo reticuerit , se pupilli ereditorem esse , vel adolescentis , vel dementis. Ponenda igitur species ad hane legem est secundum ius vetus : Patrem filio suo impubeti heredi instituto

Sempronium creditorem suum tutorem dedisse . & administrata sam finitaque tutela , creditorem vita decessis ,

fratre suo herede scalpto, qui & pollea ipse vita deeeuerit, nomine pupilli. id est, credito, quo pupillus libi obnoxius

suit iure hereditario ab heredibus suis per fideiecim missum Titio relicto, qui mox heredes Titio cesserunt, de mandaverunt actionem creditae pecuniae adversus pupillum , id cli, secerunt tum procuratorem in rem suam , id est, sui Dcommodi cause, ut exigeret pecuniam a pupillo, quam d sineto debuit . eamoue sibi haberet sute fideicommissi et

legato nomine, vel fideicommisso, hoc tantum continetur, ut actiones adversus debitorem legatario cedantur , I. M.

sebum filii, fietim, qMi, de leg. i. Et ex mandato quidem illo, sue ex cessime, heredum nomine Titio in hae specie competit directa actio creditae pecuniae adversus pupil sim . di sine mandato etiam utilis in factum suo nomine. L et g. ex legato . c. de let Mine vero nascitur haec quaestio, an non aliter ab hereditis sibi mandatis creditae pecuniae directis actionibus adversus pupillum Titius uti possit, quam si vicissim heredes defendat . qui ei mandaverunt actionem. heredumve desensionem suscipiat, pupillo inviacem agente judicio tutelae contra heredes heredis Sempromit tutoris e Et breviter respondet Scaevola , de here desen- ardere e quia utraque actio, id est, creditae pecuniae, & tutelae, mutua actio. edi eadem causa , puta ex hereditate Sempronii descendite & judice dato in unam causam . rho ventio, sive mutua actio non quidem ex alia,sed ex eadem causa, & origine lacile admittitur, Las. depos l. cum Tapin. c. defens. o interire. omni. sud. Itaque si actio creditae pecuniae moveatur in pupillum i & invicem ipse eodem audiacio movere poterit actionem tutelare quoniam utraque proficiscitur ex eadem causa hereditaria. Inde ergo ita cones Edamus et procurator etiam datus in rem suam c ut Tutius in hae specie ab heredibus factus est plocurator in rem suam, id est . legati sibi relicti consequendi gratia emandatis actionibus . Mandare actiones , di procurato-

rem facete idem est o si, inquam: hie Titilis heredum no

minc experiatur , ut procurator, quamvis experiatur non

in rem heredum, sed in rem suam. heredum etiam defensionem suscipere debet, si reconveniatur a pupillo tutelae judicio, ut palci ex I erratim, s. titi. ins Me Iri. Ubi tamen additur haec exceptio . nisi ex necessitate factus sit procurator in rem suam, ad quam exceptionem sane videtur sta ii in subsici exemplum in L3 . quae sequitur d. i. 3 3. ervum. de emptore hereditatis , cui venditor necessitate coactus

rei familiaris, hereditatem sibi quaesitam vendidit, ut plerumque omnis venditio fit urgente ne aetate rei familia ris, ut Ora vi omnes 36. s. i. mariae 1H. O is. e rescind. venae Hic vero, qui, ex necessitate vendente herede . ab eo hereditatem emit, di ab eodem herede factus est pro curator in rem suam , mandatis actionibus hereditariis in rem suam, si modo rem ita gesserint inter se bona fide . non in fraudem creditorum hereditariorum et hic, inquam . si agat procuratorio nomine , non suo, si nomine venditoris, non suo, non cogitur venditorem invicem defendere equia id actum videtur, ut qui emit ab eo, quem rei lamiliaris necelsitas ad vendendum compellit . ejus onera non sustineat. Dixi, si agat nomine heredum, si nomine alie m. Igitur, nomine mandatoris, non suo nomine . si dit cla actione igitur, quae sibi mandata est , non utili . Nam qui agit utili, suo nomine agite nee eum, 1 quo procuratoue factus es, cum non agat, ut procurator, sed ut legstarius

nominis , vel donatarius , eum . inquam, defendere non

cogitur.Ad haee si quis dicat in specie hujus legis,heredem

quoque ex necesitate cessiile fideleommissario pupilli nomen , fecisse procuratorem fideicommissarium in rem suam, in utilitatem suam, dieam non id laevie ex necessitate rei familiatis , ut posui ante , sed ex necessitate iuris extraordinarii, id est, ex causa fideleommissi . Divella esse necessitatis genera, quae temere permiscenda non sunt. Ad L. XLVII. de Minoribus . Tvior hetensibus creditoritas rem suillarem bona me vendidit e denuntianti radien maire , ct emptoribus . umero clim vetentiis, creditoritas

di racta pii , nee defordibus imoris merito quippiam dici potes, an pupillas in integrum res latii potest a Re tondigenita taca asimandam e nee idcirco p stillam si r. iii l. dene-

pandum id auxili m od rator delicto vacaret . Ac scurator adolescentum praedia, communia sibi,s' his, Porum raram administrabat, vendisi varo, F decreto praetori, adolescenses in integrum restimi fuerint i an eatenus, rectio rescindenda A . qualentis adolesensium pro pariefandus eammtinis sudet e Respondi, eatentis res indi , nisi si em-rtor a isio coniraeli velit ae cediηMod panem empturus ne nesset. IIem quaro emptor vitrum a Sela, Sempronis pivitiis

pretium cura usuris recipere delerer, an vero ab herede cvir toris 3 Respondi: heredes idem evratoris teneri, vertim in

Selm, di Sempronio Iro parte , qua eortim sunsia fuit, actioner dandas tisique, se ad eos accepta pecunia pro eadem parte feraenisset.

S rquitur ex primo Scaevolae Responsorem libro hae me

de minoriseis . In ea duae proponuntur species, di duae quaestiones consecuenter, quae ex eis oriuntur. Prior haec est. Tutor urgentibus creditoribus pupilli. rem pupillarem ex neceustate . quod scilicet nimium urgeretur a creditoribus, vendidit, bona fide tamen, & rem, vel re hilem.

vel immobile me di rursus immobilem , vel rustieam , vel Libanam e sed rusticam vendidit interposito decreto prae toris . vel praesidis . ut oportet. 'raod Accursus supplet recte, & suppleri etiam , vel subintelligi debet plerisque in locis iuris nostii . ut in I. Titia . l. r. de rure do . t. qq.da a vir. hered. Hoc vero tutor secit contra voluntatem matris pupilli , consiliumve atque judicium e matre scilicti pupilli tutori denuntiante ne venderet, atque etiam emptori ne emeret. Quaeritur an pupillus adversus

venditionem hujusmodi restitui posit in integrum . id est , an desiderante pupillo haee venditici rescindi possit decreto praetoris 3 Et ait, pupillum rectitii posse in inim, grum

Comment. Jacobi Cujacij

379쪽

6s In Lib. I. Respons

pium causa cognita, quod sera per requiritur, LI 3.3Mavis, I p. hoe sit. Causa cognita, quod est decreto praetoris in s. seq. Decretum nunquam interponitur, nisi causa cognita, nee nisi pro trihunali , non de plano. Tt adiicit Scaevola . si justa suerit petendae dandaeque restitutionis cause, non ideo eam denegari, quod tutor delicto vacet, puta , quodeuior hona fide vendiderit, non sordide, non eratiose, ut

ait l. tutor, avi repertorium. s. competeri de admixtis. rvt.

Quod si helaei tutor, si vendidisset pcr erat iam, potir siret alse . vel per sordes, accepto munere Uiquo, visi si vendidisset rem purillarem , venditio non valeret. I. evm p res ra. s. I. est riu. At hie proponitur vendidisse hona fi de . Et recte honae fidei Laevola opponit sordes. Opponiatur etiam ei gratia , sive ambitio . Ad haec notandum, non ideo etiam magis pupillum restitui in integrum in hae specie , quod denuntiante matre pupilli, S prohibente, res rupillaris empta vendita lite quia denuntiatici quidem do mini emptorem , aut venditorem malae fidei secit. Li . sisti duci . C. de rei νind. non etiam denuntiatio non domini, veluti matris. l. I s. s major , C. de rescini veta.

AD I. i. Altera species hujus legis est ejusmodi. Curator Sesi.& Sempronii fratrum adoloscentum fundum, quem communem cum eis habebat pro indiviso, vendidit, partim suo, partim adolescentum nomine , interposito decreto . ut oportet et & adolescentes caula cognita restituti sunt in integrum adversus venditionem a curatore factam . Quaeritur , utrum venditio in totum rescindi debeat, an pro parte duntaxat i quam adolescentes in eo lando ha

huetunt 3 Tt ait, pro parte tantum adolescentum resciniadendam venditioncm este et quoniam catenus dumtaxat

cotum interest venditionem factam non esse, de tests i. CQuod ita procedit, nisi emptor velit a toto contractu discedi, totumve contractum insmari, eo quod ab initio non partem fundi, sed totum fundum emptum habere voluit. Audietur emptor . qui non erat empturus partem , si desiderat totum contractum infringi. Et toto quidcm

contractu restisso voluntate emptoris, partem pretii cum usuris medii temporis emptor repetet a curatore , vel herede curatoris , cujus fundus pro parte fuit e partem veroah adolescentibus, quos hic vocat pupillos. ouasi nuperegressos pupillarem aetatem . per Oera pati videlicet, si pars pretii ad adolescentes pervenerit, si ex ea parte locupletiores sacti fuerunt, non aliter. Et hanc quoque partem craptor repetet ab adolescentibus cum usu iis compete tibias i scut etiam restituit landum eum fructibus medio tempore perceptis. I.r . Iurrii F. Iraedi di, Me ih. L si prae- Dditim, C. de praeae minor. Usuris pretii seisicet eum flucti-hus fundi compensatis pro modo concurrentis quantitatis, sue aestimationis: restitutio in integrum restituit non ad 5-lescentem tantum , sed citam cum, qui cum adolescente nc polium habuit e restituit omnia in pristinum statum . aesi nihil cum adolescente gestum esset. Omnis restitutio in interrum est reciproca . Ad L. XLIII. de Recept. S qui arbiti. De rebus contrave sisque omnibu eo romissum in arbitrum a Iucio Titio. OAsaevio Semproato sarum ecte Sed errore quaedum species in niuionem a Iticio Titio dedtim non stivae me arbiter Ahis quicquam prontintiadiit . utiduum est, an species omi

sa Hii posita e h/spondit, peii posse, nec poenam ex com promisso com tri: quod si maligne hoe fecit, peiere quidem usoteri, sed scena I ljugali tir . INier duos quosdam multae erant, & variae controver

sae variis de rebus , de causis, multae disputationes . de querelae . quarum dirimendarum causa arbitrum elege runt . qui de omnibus controversiis, S rebus arbitraretur .& pionuntiaret: & quod is pronuntiasset, id se observaturos recte caverunt. interpolita poenali constipulatione de compromissione , si quis eorum non pareret arbitrio et Plenum hoc dicitur compromissum, quod fit de omnibus controversiis . ut tar. F lentimis Ioc iit. rorat rararum. At

unus ex eis species quasdam contro resinum in petiti

nem non deduae it, cum de omnibus compromisisset gen raliter . ae deinde etiam singulas controversias specialiter pereensuissent . vel cum initio singulis controversias enu- metatis ita subjecissent e de his omnibus. atit de aliis qui, tu ite omnitas. Pono , inquam, unum ex eis certas mi-dam species quaestionum , de controversiarum omisi c. atque adeo etiam de his arbitrum non pronuntiasse , quae apud eum propositae non erant. Quaeritur , an causarum

omissatum petitio in judicium ab eo deduci possit, qui

eas omisit, aut etiam amisit Et distinguendum di aut per errorem , & oblivionem eas omisit , di integra et eorum petitio est e nec ex eis petitionem instituendo incidit in poenam compromissi et quia omissae species comptomisso

non continentur. licet generaliter compromiserit de omnibus rebus, S controversiis, quia de eis non cogitavit, quas per errorem omisit, ut l. s. si . de tranOct. aut mali

est in Baslic. sciens prudensque eas omisit, ne quid arbiter de his pronuntiaret, ne pronuntiatione arbitri comprehen derentur . qui tamen deuet compromittendo de omnibus, de eas species specialiter commemorare. Et licie quoque

casu intesta ei est petitio omissarum specierum, it ne pertrieri si hien , sed compromissam poenam dependere e btur , si quae omisit, petat per iudicem e quia arbitrio non

statuit, qui post arbitri sententiam id petiit, quod generaiiet deduxerat in compromissum. Ad L. LXVII. de Rei vindicat. A ividore pupilli domtim mercarus, ad estis resectionem salmum induxite is pecuniam inae nil . sua mur, ad quem pertineas 3 Redipondi. s non the auri fuerunt sed pecunia sorte perdita,vel errorem ab eo, ad quem

pertinebas,non allatae nihilominus esus eam esse, eustis fuerat.

HUjus imis quaestio est de thesauro invento in alieno

praedio e ut si quis emerit, & acceperit a tutore pupilli domum pupillarem , quae venditio valebat, quia domus est urbanum praedium e valebat, inquam, etiam sine decreto ante constitutionem Constantini Imperat. id est , ante leg. Er. lex qua stitoris . C. de admin. tui. de saber . quem in eam domum induxit ejus reficiendae causa , forte fortuna invenit thesaurum in ea domo : quaeritur, cujus sit thesaurus, fabri, an pupilli, an emptoris Et quia thesaurus nomen est ... ita distinguendum est : Aut thesaurus (quae proptia est significatio ) se accipitur. ut si vetus

quaedam depolitio pecuniae . cujus memoria non extat, ut jam dominum non nabeat, ut lusi. nunquam, g Ide acquir.

rem dam. vel ut Uirgil. ait, ignotum arrensi pondus, di avri. Cassiod. depositiva pecunia , inquit, quae longa vetustate competentes dominos amisit. Et ejus quidem inesauri pars in ea specie cedit salito , pars emptori, veluti domino domus i L . C. de thestin lib. io. s. thesaurus. Insti M. de remd vj. aut thesaurus accipitur pro pecunia . cuius dominus est certus . non ignotus, ut l. ra. item Iaseo . fam l. recisi

o Li s. thes rus, ad exhibenae Et hoe easu, vel significatu, ejus sane est pecunia . cusus suit: & in hae specie pupilli quidem erit reclinia . quam faber invenit, pupilli, inquam, qui domum vendidit, si sorte eam per tumultum hostilem a patre pupilli delassam fuisse, aut reconditam doceature vel emptoris erit tota quasi domini, s cmptes ipse probet se eam defodisse et non fabri ulla ex parte . non pupilli, vel

adolestentis r ut senex ille . qui fundum ab adolescente emerat, invento thesauro a servo adolescentis in eodem fundo, contendebat suum esse thesaurum, quod ipse eum

defodisset, in Lucii comoedia inseripta Thesaurus, cujus mentio fit in prologo Lunuchi.

Ad L. DItim. de Servit. urbam praeae obmpico habitationem, o hortum , quod is ea domo erat quoad viveret legavigettim eandem domum hortus V eernaculurn, quod Olympico laxatum non es, fuerante ad horitim aurem, in carnaratam semper predomum, evius habitatio relicta erat, aditus bit. Quae sitim es. vi ob iras aditum praestare deberet e Respondi, servittitem quidem non esse sed heredem tranfire per domum ad ea, quae commemorata sunt i socei Mn noceas legatario.

380쪽

Fac o brevis hodie. Nam explicabo tantum l. MII. de servit. ti . praedior. N Iegu 3s. familia eri eunda primum responsum , S secundum . Vereor ne hreviores ros saepe saciat conditio temporum . quae nullius noto honi consternat animum . Quotidie narrantur miserrima

quaeque . Mihi etiam strictum frigus . dum viget, sane in iis reicissimum est. In I.titi de servit. Q. praeae duo proponum tur responsa , quorum prius potinet ad hane speciem . Quidam Lucio Titio , vel, ut ponit, Olsi ico domus ccitae habitationem , & horrei domui coniuncti usum l gavit , quoad vivet et . quod etsi non adfecisset, intellia feretur. Habitatio enim , de usus finitur morte legatarii.

tortum autem, de coenaculum , sive diaetam . eidem dotmui adjacentem , non legavit. ad quem hortum scilicet. de cernaculum per dorum erat aditus. Quaeritur , an Lucius Titius , cui domus habitatio legata est . S usus horrei . heledi defuncti aditum praestare debeat ad hortum . At ccenaculum e Tt ait, praestare debere, quoniam heres sine aditu non potest uti horto & coenaculo, i linas, hoe iit. Sed praestare adatum debete, non quali servitutem praedii , I. I. i. si tisv rtiet peI. Quia domus , & horreum in domi.nio heredis cli, cum non proprietas eius legata sit, sed habitatio. S usus duntaxat: de hortus quoque ac coenaculum in dominio heredis est. Nemini autem res sua se vire poteti , l. in re retramini. Me fit. l. s. si usus'. pet. Nonyoteli igitur domus servire horto , quoniam utrumque est an dominio heredis, quoniam utriusque proprietarius heis res est. Verum heredi per domum aditum esse praglandum, quasi servitutem petionalem, quasi transitionem per viam. quasi transtum potius . quam itetr dum tamen in transitu heres nihil legatario noceat. Sic in I. pen. de servit. lep. ier l. damnas ecto . s. ias. de Utis et Ius transeundi sus ei

Personae . non praedii, transsius, non iter. itereti ius pringit, tam rustici quam uibani in L i . comm. pressi I. se vittites. s. I.de servit. urb. praeae Ad s. Lucius Titius aperta pariete domi suae,quatentia stillidii rigor . ct tignoram protectus comptiebas . santiam in ita aperuit. svaero, tam neque laministii Ptihili Minvii vieini , neqvie iiineri vicini o cerei. neque nillicidium, ne vicini domo cadar an aliquam actionem Tullius Asinviu, vicinus ad prohibensim halerei 3 Respondi, secundum ea , qua proponerentvr , nullam habere.

ALtria speetes huius legis haec est. Lucius Titius aperisto pariete domus suae , januam in publico aperuit, qua domo sua , cum vellet . exiret in publicum: idque s cit intra ambitum domus suae . id est , qualenus stillieidii domus suae rigor. & tecti prosectio competehat. Rigor . id est , iceiitudo, ut Aggen. Urbie. in libro de limitibus alteritorem stia rectitudinis nomen obtineri. Et ita quoque in antiquis inseridionibus accipitur rigor materiei. pro recti-Didine, & in l. i. s. quod atitem . ins ne quid in sum. Publ.

Atiorem e stis aqviae . etiam Graeci interpretes interpreta tur , a usurum, vis. Lo vero facto Lucius Titius vicinum nulla in re laedebat. neque enim vicino eripiebat lumen de coelo, quod forte capiebat per collisionem, aut reflexi

nem quandam , non aperto pariete vicini, har atrapa -- , per refractionem luminis contra interpositi. ut ait Eliarborem, Me th. Neque osticiebat etiam itineri vicini, neque illicidium , ne vieini domo eadat. Sie habent Florentinae Pand. recte , id est , neque eniciebat suo facto. quominus

stillicidium o vicini domo eastitaret, ut solebat. Cassitare est verbum proprium stillicidii. uti in I. dicis i servum IIII

cdii, hoe iv.Denique ea res nihil reiciebat vicino, de tamen vicinus prohibebat. aut prohibere tentabat, ne adversum se janua aperitetur. Et Scaevola respondit, nullam vicinum habere actionem ad prohibendum Luetum Titium , ne ianuam in suo pariete aperiat e regione domus vicini, imetermedia via publica , qua egrediatur in eam viam et quia vicini nihil interest . vieinoue ea res nihil nocet. Sicut ex Harmen p. lib.r. Epitomarum didicimus nullam vicinum

habere actionem ad prohibendum , si quis ita aedificet in suo solo , ut conspectum habeat in aedes vicini, intermedia via publica e non esse indulgendum semper inuidiae vicinitum , nisi ladantur admodum. Et conspectui sui vicini vicinus facile occurrere potest . scilicet oppositis cancellis Haec est sententia husus responsi. Neque assentior iis . qui ianuam in publico aperire , interpretantur foris domuuextrorsum aperire vel sus viam publicam e quod olim in is Latio inustatum etate usitatum in Graecia. ut ex Plinio, de Alconio, de Dion3lio Haste. intelligere licet. Non assentior, inquam , huic interpretationi , quia sanua, de laris non sunt idem, ut apud Graecos ae eadem diliseientia in Idiotismo inter huis, de porge . Nec moveor eo. quod Mareus Tullius ait r. de natura Deorum , a Iano fores in liminibus profanarum aedium sanitas nominarie quia non dicit lares simpliciter, sed lares in liminibus. Potest esse ianua sine fore, non foris fine janua. Et ostii denique variae sunt parres, janua . foris . limen inserum , & superum, quod di super limen dicitur . antelimen, de postes. quae sunt latera ostii. Ex Ls famae recista dabo breviter t.responsum. Ad L. XXXIX. Famil. eteiscundae. Ex parte heres inli Ivlvs, e sam do foris boniis , qtiam omnes herede, patiebantur ob intitiam mortem , D cepit r-o in i . coheres aseu partem suam petebas, nee partem sum utim factoram in litem praestare volebat. Curi ttim mi an doli exceptio noeeret Aespondi , , idcirco amplius erogatum esei, quod ipsus quoque caca desecla mei . habendam raelonem sumptuum . Sed O si omiserit doli exceptionem . agere potera de recipienda portiones Nitium. SCiendum est, heredi, qui non vindieat eaedem deiuncti fiscum hereditatem auscire quasi indigno, vel conscio

potius perpetratae caedis . l. necessarios, I . ad Senatu cons

lanas. n fragrem, C. de his, qui h. vii indig. Nunc finge: Duo sunt heledes me in hominis r unus ex eis defendit causam totius hereditatis, fisco vindicante hereditatem aquasi cadueam ob inultam necem defuncti . & fiscum superat. Coheres, victo fisco, partem hereditatis petit judicio familiae erciseundae, nec partem sumptuum In eam

Iitem factorum praestare vult. Quaeritur . an repelli possita petitione partis e Et ait, agentem eum judicio familiaeeteiseundae. de partem suam petentem, nee offerentem

sumptuum partem . repelli posse exceptione doli mali . Nam etn omnibus judiciis bonae fidei, quale est iudicium similiae erciscundae , insus judicii potestate insit exceptio

doli mali. l. sed di si ideo fol. matrim. tamen ex abundanti optioni potest nominatim , tit i. ires fratres , de pati. I. s. c. de exception. Quin etiam omissa exeoptione doli mali , nec eorum sumptuum habita ratione in judicio familiae ercia scundae , teneri eum pro sua parte actione negotiorum gestorum et quia propter parte in ejus amplius impendit . qui desensionem totius hereditatis suscepit, quam nec

suscipere pro parte potuit e quia defensionis indivisa causa

est . l. d. s. titi. de ver olle. AD Ieg. eundem. Explicabo accuratius, quod proponitur initio LIs amiI.eresse. ut ex eo . quod dixi nudius tertius,immutem aliquid. Unus ex duobus heredibus hominis ab aliquo interfecti, defendit causim totius hereditatis, fi sco uindicante hereditatem totam . quasi caducam ob inultam caedem defuncti,& ita defendit causam totius heredita tis totorum bonorum adversus fiscum, ut fiscum superarete sorte quia pmbavit se, cohei edemque suum in requirendis , di persequendis auctoribus, omnem diligentiam adhibuisse, nee eos reperire potuisse , ut L; C. de his, qhi, titita . Quo praham fistus absque dubio excluditur. C heres autem ejus ab eo partem hereditatis petit iudicio familiae erciseundae , nee partem sumptuum in eam litem

factorum praei lare vult. Et Scaevola ait, agentem eum familiae ereiscundae . nec offerentem sumptuum partem, redali posse exceptione doli mali. vel onteio judicis scilicet. vel opposita nominatim exceptione doli mali: Nam etsi iudicio honae fidei satis per se inst exceptio doli mali, tamen ex abundanti opponi potest. Quinetiam in hae specia, omissa exceptione doli mali, nec solum sumptuum

SEARCH

MENU NAVIGATION