De priscorum Christianorum synaxibus extra aedes sacras commentarius

231쪽

onaxibus. I SI quam veteres cum domi haberent plerumque

Eucharistiam, illa primum tum sui, tum jejunum amicorum & hospitum stomachum consecrasse e Is sane veterum Monachorum mos fuit, apud quos communionis domesticae usus, Basilio teste , a) diutius perduravit. Huc etiam spe lare fortasse possunt obscura illa Tertulliani verba, b) Eucharistiae Sacramentum bin tempore mictus, omnetbus mandatum a Damino , etiam antelucanis coetibus , nec de aliorum manu quam praefidentium sumimus. Sed de illa consuetudine hospites & amicos reficiendi Eucharistia certi a Palladio reddimur, de sancto abbate Orio , quem saepe Heremicolae invisum veniebant, in Historia Lausiaca ita scribente co): Hdens autem nos vir il , ac laetitia affectus salutavit Θ complexus est , cumque pedes nostros propriis lavdset manibus , ad doctrinam conversus es. Erat enim valde peritus Ser plurarum , divinitus hanc gratiam consecutus. Et

a) Cit. epist. ad Caesariam: Omnes in solitudiniabus Monachi, tibi non est Sacerdos , commianionem dom; servantes, suis ipforum manibus fumum , Alexandriae atitem 1n PEDpto tinusquisque etiam de plebe ut plu-νimiam habet domi communionem quando vult per se-

ipse si illius particeps . b) De Coron. Μilitis cap. 3. pag. 1O2. edit. 17qq. c) Apud Cotelerium tom. 3. monum. Eccle sitae Graecae paS.

232쪽

1 83 De Chrsianorum 'postquam multa solbisset Scripturarum capitula fidemque orthodoxam tradidisset , adhortatus es ad preces . Viris quippe magnis mos est nihil

carnis elargiri , aut admittere , priusquam spirituale alimentum animae tradiderint z αυτ, δε ετι 'ν ira Xροτου κοινωνία hoc autem est Chrisi Com munio : participes ergo Uus factos , cumque gratias

egissemus , ad mensam nos postea hortatus est . Idem de Monachis S. Apollinis narrat laudatus Palladius a . Ex quorum statutis gestisque facile etiam conjicere licet quid egerint primi Christiani, quorum illi vivendi normam & disciplinam caeteris diligentius expressere . Nam Christianos cum obstaret quidpiam quod eos a coetibus prohiberet, domi vel solos , vel cum

suis sacra perlegisse Biblia, b) laudasse hymnis

Deum , dedisseque operam, ut quae promiserant sacrum suscipientes lavacrum, fideliter observarent patet ex Clemente Alexandrino e) & Martyre Iustino d) . Quod vero Palladius refert abbatem Orium hospitum illorum Monachorum pedes abluisse , id ad veterum imitationem fa- istum

a) Η1st. Laus. c. s I. sect. 68. pag. 6q8. b, De conviviis Christianorum lectione sacra condiri solitis agit Monifaucon in notis ad lib.

Philonis de vita contempl. pag. 129.

233쪽

onaxibus I 89ctum est; nam pedes peregrinorum & hospit una lavari consuevisse etiam Sacrae Litterae docent ,

cum testantur sa Abraham & Loth Angelorum sub adscititio habitu viatorum latitantium pedes lavisse. Plura alia exempla sed profana in antiquitatibus Homericis b ) suppeditabit Fehitius; hancque omnium fere gentium disciplinam fuisse ostenderunt Oriendius, Gretzerus, Fresco baldus , It tigius , dc Paclaudius . Sed quod propius ad rem facit de qua agimus , hanc poridonipsiam recte Christiani adhibuerunt tum maxime , quum sacra esset suscipienda Eucharistia; Christi nimirum exemplo qui quum posteriorem coenam, in qua Sacramentum illud Corporis &Sanguinis sui augustissimum instituit , esset in choaturus surgit a carna, ut loquitur Ioannes ' e) ponit vestimenta sua: cum accepisse linteum praecinxit se . Deinde mittit aquam in pelvim, im caepit lavare pedes discipulorum , irextergere linteo quo erat praecinctus . Quod ea ratione mystice factum est, ait Fortunatus Sca chius d), ante institutionem sacramenti Eucha

strum Oriendium in lib. de duplici Iaυacro.

234쪽

iso De Chrisia rum Ssnax bus ristiae , ut doceret nos Christus , quanta eum puritate, pietate , ac animi mentisque candore ad Eucharistiae sacramentum nos accedere Oporteat . Christus autem cum pedes discipulorum

lavisset, iterumque discubuisset, humilitatis doctrinam praestantissimam, nec non etiam suprema maximaeque Religionis nostrae arcana patefecit, quae nonnisi lotis, ac corde candidis com . municantur. Hinc frequens etiam apud Christianos veteres usus balneorum . Hinc lotio pedum

praescripta in nonnullis Liturgiis. sa); ut nihil

interea de multarum gentium moribus usibusque dicamus, quae ante coenam pedum manuumque lotionem in more positam habuerunt. a1 Renaudotius Comment. ad Liturg. Coptic. S. Basilii pag. 176.

235쪽

CAPUT XXII

De apparatu quo Heremicolae percipiebant Eucharistiam .

OU0 Vero apparatu , rituque sancti illi

Heremicolae , apud quos Communionis domesticae usum diutius perdurasse diximus , Christi corpus acciperent , enucleandum est, tametsi exempla, quae sumus allaturi, prorsus similem ubique viguisse disciplinam stabilire pro certo non possint . Theodorus Studita absente sacerdote , ita sumendam Eucharistiam esse

statuit a) : pusto sacro libro , extensoque puro

linteo , aut sacro velamine , deposita prius illic e manu eum metu Iaera Eucharistia , post hymnorum recitationem ore fumi debet . Postea qui accepit , abluere os vino debet . Explicatius locutus est Corinthiorum Archiepiscopus, quum eadem de re a S. Luca Iuniori interrogatus fuisset: a) Epist. I 19. lib. II. pag. 748.

236쪽

chysianorum set a ) tum quaesiit ab Archiepiscopo fensu

admodum contrito humili: amabo te , inquit, o domine, qua nos ratione , qui propter multa peccata nostra montes colimus, ac solitudines , qua , inquam , ratione tremenda moeria possumus sumere Z Vides enim ut nedum Collecta , sed neque sacerdos nobis Iuppetat . Ille porro gratam admodum questionem habens; bene , in quit, Pater , deque re bona , ac maxime necessaria interrogasti . bonum quoque , ut sunt, non bonum est, ut non bene fieri contingat. Primo igitur ac praecipue sacerdotem adesse decet . Quod si ille necessaria omnino ratione de t , imponendum saerae mensae Me altari Praesanctificatorum vasculum si quidem ora: orium sis , Dautem cellula scamno mundusmo. Tum expliea' to linteo Io propones in eo sacras particulas , ac censoque trimiamate Iopicorum Dalmos ac lamnum Trifagium b cum fidei f)mbolo de . cantabis, trinaque genuflexione adorans is manus quidem contbraes , ore autem pretiosum Chrisi ,

Num. 42. Vitae S. Lucae apud Combesistam& Bollandum ad diem VIII. Februarii. b) De Trisagio in mystagogia cantari solito

consule Habertuna observ. 6. pag. 63. Pontificat. Graecor. Renaudotium tom. I. Liturg. Oriental pag. 228. Goarium in Liturg. Chrylostomi dcc.

237쪽

Dei nostri corpus sumens dicendo Lamen . Loco autem sacri laticis vini poculum bibes . 2 eo vero huic calicem ministerio addictum in usum

alium communem assumes . Rursus vero reliquas particulas in vase linteolo colliges , omne diligentiam adhibens ne margarita , id est Dominici eorporis particula , dilabatur , aut conculcetur is Horum pleraque , ea praecipue, quae de Trili agit,& Typicorum hymnorum recitatione dicuntur ,

orientalium Liturgiis conformia sunt , ut Chrysostomi liturgiam ab Goario illustratam perlegenti constabit . Quae vero de Sacro Libro scribit Theodorus Studita, lucem possunt accipere ex Syrorum Iacobitarum disciplina , quam in No-mocanone suo explicat Abulfaragius ; in defectum scilicet Tabulae, aut Anti mensii sumendum esse folium ex Evangelio in eorum Uicem , is supra collocandum discum calicem . Nomine igitur Sacri libri Evangeliorum codicem Uero- similiter Theodorus Studita designavit . Constat porro ex Manuele Charitopulo , & Balsamone Αντιμίνοπια Antimensia esse segmenta panni vel mappae , quae sacrae mensae insternitur in die Encaeniorum Ecclesiae , quae precibus & ritu ecclesiastico consecrata in varias partes discinduntur, & quae altarium , ut Latini vocant, portatilium vicem praestant, adeo ut in oratorio-i n , aut aliarum aedium sacrarum mensiis non

238쪽

i94 christianorum consecratis, absque hujusmodi Anti mensiis sacras liturgias celebrare nefas sit sa . Adverte postremo linteolis saepes usos esse veteres ad corpus Christi involvendum ; ut quam propius ad consuetudinem accederent, mysticamque significationem exprimerent, secundum quam Christi corpus super linteo mundissimo, quod nos Corpo νale vocamus, alii etiam Chrismale b) appellarunt , collocatur . En paeclara verba Isidori Pelusiotae ce : Tura illa findo i , quae sub divinorum donorum ministerio expansa est , DIephi Arimathensis Derum servitium est . Ut enim ine Domini corpus sindone cinvolutum δε-

pulturae mandavit , per quod unioersum hominum genus resurrectionem percepit , eodem mois

do nos Tanem propositionis in sindone Iancti eantes , Christi corpus fine dubitatioηe reperia

mus s

a) Renaudoi. Comment. ad Liturg. Coptic. S. Basilii pag. 182. b Glaber Rodulphus lib. s. Hist. c. s. ubi sic De Chrismate quod a quibusdam corporale -- pellatur. Quod Chrismate in Rhemensi cod. apud Menardum in Sacrament. Gregorii pag. I99. Corporis D. N. P. C. gerolum appellatur , & in

Nissali Antiq. edito a Thomasio. Corporis Christnovum sepulcrum.

ο) Lib. a. Epist. 123.

239쪽

Ontis proferent , quam Disator Iesus , a Jose- ho funere eJatus, posteaquam a morte ad vitam ediit, Iargitus est. Ad imysticam hanc significa-ionem animum intendisse, qui aut in Chrisma-ibus, aut puris mundis' de linteolis panem Euharisticum involverunt , longeque profecti

runt, arbitramur .

In hoc chrismali Eucharistiam deferebat Sanaus Birinus quam ab Honorio Pontifice acce erat, uti ejus vitae scriptor enarrat his verbis t ederat ei Honorius Papa pallam , Juper quam cor- us Christi consecrabat in qua corpus Dominium involutum , O' ad cottam suspensum semper ecum ferebat , atque inter sacranda sacro Iancta eria super sanctum altare ponere consuevit . imili in receptaculo vel pergameno servabant ucharistiam recenter ordinati episcopi dc pres-yteri, qui pane Eucharistico a Pontifice accepto luadraginta dierum spatio se communicare delebant; qua de re Martentus, Menardus, Mabilonius a atque alii disserunt ; quemadmodum a Praefat. in saecul. V. Observat. XL. Alctii us ae diυ. Uf. c. 7. Fulbertus Carnotensis Ep. id Einardum, IIuratorius Tom. V. dissi Anti-N a quit.