장음표시 사용
211쪽
ferioris habet rationem generis duae clat dem priores definitiones omni speciei, postrema vero soli infimae, seu atomae, specialissim conuenit .nee speetes in communi de specie infima,&subalterna uni uoce sed analogice dieitur a magisque speciei nomeni ratio infimae, quam subalternae, ratu vero uniuersalis soli infimae , non subalternae conuenit. Ac licet tam relationes,quibus species ad genus, indiuidua, quam relationes, quibus indiuidua ad peciem, genus, genus ad species, undiuidua referratri tuter se diuersae sint: in hoc
tamen Omne conueniunt, quod sunt rationis. Eodem autem proportionaliter modo,quo diximus posse genus existere in v-nica specie, potest etiam species in unico
veri Differentia et lim varie aecipitur, seeundum se abctrahit ab accident ii, euentiali Sed accidentali omissa,es sentialis, quae sola est tentum vn inersale a Porphirio in ca de Disserentia quinque modis des nitur. Primo disterentia est, qua species excedit genus,seu qua species abundat a genere intellige excessu,.seu abundantia actuali S essentiali Secundo dissereritia est,qade pluribus, differentibus specie in eo quod quale quid est praedicatur. Tettio disserentia est,quod antum natum est dimidere Limenige essentialiter ea, quae sub eodem genere sunt. Quarto disterentia est, qua di seminet a se
Rigula, intellige essentialiter. Viiit diseferentia est, quae ita diutiat ea,quae tib eodem genere lunt, ut ad eorum ellentiami pgctet, breuius Disterentia est pars essentia complectiva seu ultimo constitu iativa. diae omnes sunt bonae definitiones. Secunda tamen non conuenit omni b differentiis essentialibus, sed tantum generi cis . neque tamen dicendum est Porphy-rium, aut Aristot existimalle millas dari disseretias specificas ultimas, sed tantum genericas,cum, Porphirius,& Aristote. etiani soccificas lilmas agnouerint ta-metsi latet dum stricnerscas, ut plurimueste notiores. Nullae uero est,quae sub di-- uersa ratione dici non possit, tum essentialis,tum accidentalis praeter ustimam quae
si ii adatur, ut breuius tradi polle diximus non est insi essentialis. Nec te i1eienda est dii tincti 'illa disserentiae in metaphysi cam luxu hactenus egimus,4 physica, hoe est materiam, uel formam, quatenus uicem differentiae interdum obtinent, in concreto sumpte ad modum disterentie
in quale quid praedicantur non tamen differentia metaph sica 4 absolute sie dicta a sola forma , sed a toto composito in
rebus composivis, uel aratione formali in rebus fimmicibus sumitur. Is Proprium ex eodem Porphirici in cap.de Proprio quattuor dicitur Ino di a
Primo quod soli alieni speeis aecidit,
sed n6 omni, ut homini esse Medicum, uel Geometram intellige in acti secundo,&loquc do de eo,quem uulgo Medlaum, uel
Geometram uocant.Secundo quo omni,
sed non soli, ut homini esse bipedem. Terito quod soli , omni, sed non semper ut nomini canescere . Quarto quod omni, soli, semper. Praeter quos dam tur quidem alii etiam modi proprii, sed Porphirius eos tantum attulit, qui ad proprii quarto modo accepti quod praecipue explicare intendebat, intelligentiam magis faciebat Aliter proprii diuisio traditur ah Arist
proprium alicitiando, propitii in ad aliquid,hoc est respectu alicui , uel aliquorum,sed ut paulo clarius procedamus :Proprium exii, is signifieat id , quod alicui, uel aliquibus tantur conuenit, non aliis,sue id sit essentiale quid. siue accident Ale, fiue si inplex, mi conualexum, siue genericum, siue specificum, siue uniueriale, sue singulare . Ex peculiari auten Philosophor acceptione guificat quartum uniuersalel, de quo hic inquimur. atque hinc in illa dis lii: aio proprii u pr seri , proprij, ut uniuersalis . Ac propria quidem,quod est quartum uniuersale,no est de ellentia eius, cuius est proprium, sed accidens , necessario ininea tui conue
Uerum eum duplex sit necessitas , unas inpliciter fic dicia,seu absoluta, VI lii oquuntur, Logica,quae per uillamici tentiam tolli potest . quo pacto uicinuishotii inem, in qua uis disserentia temporis si necessario eue animal altera secunda quid sic dicta ,seu,ut alis loquuntur, physica,quae per ii res quidni naturae tolli non potest, per absolutam tamen Dei potentia potest Hua arbone dicimus,coelii m nec talario mouerici necessitas qua prorrium
212쪽
uartum uniuersale die tur conuenire uisi, Cunila est proprium. Aquan est neeos fit a simplier ter,seu ab λluta , Logica, uuamlo scilieet,vel est accideire metaphysieum, e est quoad sua m realitatem,se entit atem sor malite seu virtualiter tam tum Minetum ab eo,cui irves accidens, non tamen quodcunnile sed quod sum-Ρptum etiam in actu ecundo consequatur consequem in formal si seu irinali ia,eu bis est accidens in quavunque differentia temporis id ponatur, ut depraurentias ctii essentiae rerum creatarum specificatim, seu materialiter sumptarum , vel est aeerdens phys cum quidem hoc est realiter disti unum abeo, cuius est acci dens, sed in actu primo seu quoad nue nieutiam praci se mosideratur,ut siccita s& calor in tali gradu respectu ignis ali- qnando est necessitata secundum quid se physica, quando scilicet est accidetripli fici,n ivt praedicta siccitas,& calor si sumantur in actu secundo eu quoad exsestentiam σ
36st Idem proprium diuidi potest pri
mo in genericum, seu consequc strei rus ac specit um, seu consequens speciem. Secund in simplex, cuiusmodi est risibi si itas respectu hominis,& complexum, cuiuia pluribus praedleatur actuenta
necessariora quarum definitionum prima est essentia Iis, modo clud sanest inmania mactu primo secunda, vel es cnt iis liaccidentalis pro varia explicati an, juAea capax. - Accidens quintus uni eriat quod ad distinctionem propri aceti cac muneola solo,rripliciter a Poridiherio iscide Accidente desiliciar. Primn a GH est q4 abest, adest preter subiecti corra ptiovem Secundo accitiens est, aci ni: git eide inessa, di non inore ricri. ira acci l
smodi est siecitas, Scalor in tali gradu re eca ignis. Oetio in simpliciter, ac presse dictum cinis isti di est illud, quod alimi speciei, vel xeiterionant,soli, sem per conuenit, secundum quid ac late
Ecdictum, cuiusmodi est illud, quod alicui species,uci generi omni sed non soli,
vel soli. seducit Onitit,aliqvando, vel sciolκrneccssarhyta,nuenit. Quapropter de ει nitio illa proprii, qtiae ex mκ Irm Eu cum emir, propriun est, quod alicui ipscici,soli, omni, semper ac cidit, non it quidem proprio quarto' niuersali, no tamen omni,sed alicui M.tum. si aute ita vadatu Nproprium est, qu Q alicui secti ei, vel ges eri oli,oui iii, surripe accidit, vel ut ab Aris x.Top. 4. traditur propriss est quod non iudieat intellige exprei, iamrmaliter quid est esse,soli autem inest,&conuersim de re praedivitur; Uinu niet quidem omni proprio quarto vili uersali simpἰiciter, di prei,d sic dicto, nondutamen conueniet oinni proprio quari, o
niuersali. Quod adaequale suauptum recte communiter definitur esse, quod inest pli. tibus accidenta liter,&ne uario vel qa
alia illae duae.quit, communiter definitur esse,qil inest plurib. accidentaliter, id con imgenter, vel quod de pluribus praedica tur in quale accrdentaliter, contingen ter. quarum prior essentialis est ovo Η ludi inest sumatur in acta primo eosteriorvemimentialis,vel accidentalis iuxta varias explicatione dici potest Prima tame Porphyi is definitio, ex qua alias etiam iacile intelligas, nou ita acci trienda est,ut particula spinae eorrupim temo cadat ramum supra particula inίabeilyte, ita ut cadat, Sit pra particillam libest , &: supra particillam Cadest Itothilque se
. Dirionis sensus sit, accidens esse,q iccis
liniecto cuius est accidens, Masiel se Masse p6t, tum per intellectu:ud intellis abesse,&adelle.&quidem abesse non io um praeci siuessed etiam negative, tum etiam realiter, notamen fimul, sed diuerso tεpo mine Hostanin fine eorruption e , se . de in ramictione eiusdem subiecti. 'iro ad C ars essentiam, seu praedicae essentialia, etia myaliquando abesse , aut ades Senon po fit sine eorruptione, seu destructione eiusdem, quoad eius Orestetiam a in aut ridicitur aliquid delirui quoad existeor a
di non quoad ne iii iam cluando destri teste actu in rerum nata ira, incia
Mnait esse aliqui dic/sit,ile per ati
Quam potentiam: trili: vela dicitur ac
strui etiam quoad esse.iti: urnquandri de si rnit este aliquid postilii 'e. Id quamcunque potentiam comparet ut cui aedes scidus liciter sermot,vel pri M&per se per neu iratione se ablaticiae pr. huiciat sal in fin edentialis,vel laesidario,&pes: cidcii r
213쪽
serioris habet rationem generis duae quidem priores definitiones omiti speciei, postrema vero soli infimae, seu atomae,&specialissimet conuenit. nec pecies in communi de specie infima,& subalterna lini uoce sed analogice dicitur et magisque speciei
nomen,&ratio infimae, quarta subalternae,
ratio verri uniuersalicioli infimae , non subalternae conuenit. Ac licet tam relationes,quibus spec es ad genus, indiuidua, quam relationes, quibus indiuidua ad speciem, genus, genus ad species, cindiuidua retertur, inter se diuersae sint in hoc
tamen Omnes conueniunt,' trossunt a tionis. Eodeni autem pmportionaliter modo,quo diximus posse genus existere in v-nica specie, potest ei; am species in unico
36 Disseremia etiam varie accipitur, secundum se abstrahit ab acciden in ii. essentiali Sed accidentali omissa,eia sentialis, quae sola si tertium uniuersale a Porphiri in ea de Di fierent i a quidque modis desiimur. Prini odit erentia est,' ita species excedit genu s,l qua species abundat a genere intellige est celli ,seu abundantia ac uali.&essentiali Secundo differentia est, id de plutibus, disserentibus pecte in eo quod quale quid est praeditur. Tettio dicterentia est,quod aptum natum est diuidere intellige essent: aliterra ea, quae sub eodem en re sunt. Quarto disseretitia est qua ei Tenin a se singula, intellige essetam liter. Quinto diselaxentia est, uuae ita diutiat ea,quae sub eodem genere sitiit, ut ad eoruni essentiam spgctet,vel breuius: Disterentia est pars essentiae complectiva se ivli imo constitutiva in omnes sunt bonae clefinitiones. Secunda tamen non conuenit omni b. differentiis egentialibus, sed tantum generi cis . nequc tamen dicendum est Porphy-rium, aut Aa istot existi inasse niillas dari dii seretias specificas ultimas, sed tantum genericas,culti, Porphirius, Aristote. etiani specificas ultimas agnouerint: a narisii tendum sit generi cas, ut plurimuesse notiores. Nulla uero est,quae sub ψ-- uersa ratione dici non possit, tum euentiali tum accidentalis prae te ulti inam quae si tradatur, ut breuius tracti poste diximus non est nisi e ntialis. Nec te i)eienda est
dii tinctio ilia disterentiae in metaphys
cam,qua iae hac Mnus egimus, thysica, hoe est materiam, uel sermam, qaatenus uieem differentiae interdum obtinent , in concreto sumpte ad modum differenti ei quale quid praedicantur non tamen differentia metaphysica Sabsolute sic dicta a sola sortia , sed a toto composito in rebus compositis, uel aratione formali in rebus sim scibus sumitur. 68 Proprium ex eodem Porphirio in cap.de Proprio quattuor dicitur m
Primo quod soli alicui specie accidit,
sed n6cimni, ut homini esse Medicum, uel Geometram . intellige in acti secundo,&loquc do de eo,quem uulgo Medpcum, uel
Geometram uocant.Secundo quod Onani.
sed non soli, ut homini esse bipedem. Tertio quod soli ' Omni, sed non semper, ut nomini canescere . ii arto quod omni, soli, semper. Praeter quos an tur quidem alii etiam modi proprii, sed Porphiilus eos tantitan attulit, qui ad pro prii quarto modo accepti quod praecipue explicare tuendeb.ιt, intelligcntiam magis faciebat Aliter proprii diuisio traditur ab AristI.TDpic.cap .ui propriuiu simpliciter proprium aliquand , Droprium ad aliquid hoc est respectu alicui iri, uel aliquorum, scd ut paulo clarius procedamus: Proprium ex ui ooeis significat id, quod alicui, uel aliquibus tantum conuenit,
non alii siue id sit efflantiale quid. siue accidentλle, siue simplex, siue complexum, fiue generi cum, siue specificum siue uniuersale, siue fingulare . Ex peculiari autem Plutosophorii acceptione si guificat quarium uniuersalel, de quo hic loquimur. atque Ilinc es illa distincti 'proprii ut PT pril, proprii, utinniersalis, Ac propriss q idem, quo est quartii in uniuert ale,nsi est deessetitia eius, cuius est proprium, sed accidens , necessario Lainea illi conue
Verum eum duplex si necessitas, una simpliciter fic dicaa,seu absoluta, ut a li; oquuntur, Logica,quae per nullam O tentiam tolli potest e, quo pacto cilcimus hcinii irem, laua uis disserentia temporis sit, neces ario eue animaI altera unda quid sie dicta seu, ut alia loquuntur, physica,quae per uires quid Cin naturat Olli non potest,per absolutam tamen Dei potenta apctest; lucrat pone dicimus,c him neces rario moueri 'necessitas qua prorrium τ
214쪽
quartum uniuersale dieitui conuenire puli, cuius est proprium. Fquan est nec iastas simplieite , leuabsoluta , Logi casuuando scilieet,vel est accidens metaphyseum,hoc est qooad suam realitatem ea entitatem si maliter, seu virtualiter tantum Minctum ab eo,cuius est accidens, non tamen quodcurrilite sed quod siun.ρptum etiam in actu secundo consequatur consequentia sermal si se virinali ia,eu ius est accidens in quacunque differentia temporis id ponatur, ut depenu ntia e spectu essentia rerum creatarum specificatiue, seu materialiter ulmptarum , vel
est acerdens myt cum quidem .hoe est
realiter distinctum ab eo, cuius es acci s, sed in actu primo hi quoad nuc nientiam praci se consideratur,ut siccito
de calor in tali gradu respectu ignis aliquando est necessitas secundum quia Ha physica, quando sciliore est accidet riphyficum,ut praedi sita itas. calor silumantur in actu secundo eu quoad exse
6 Idem proprium Quid i potest pri
mo in genericum, seu consequens genus ac specit um,seu consequens speciem. secundo in simplex,cuiusmodi est risibilitas respectu homitiis,& complexum, cuiusmodi est siceitas, Scalor in tali gradu respectu in iis . Testui in simpliciter, ac presse dierum,cliuii modi est illud, quod alicui speciei, vel uenerionini,soli, sem-em conuenit; Uriciindum quid ac latenc dictum, cuiuimodi est illud, quod alicui pectet,vci generi omni sed non soli,
vel soli,sed nos, Oni iii,aliquando, vel scia per necessario tam uenit Quapropter de ianitio illa proprii, quae ex Plaeph cibo eis . cumfertur, proprium est, quod alicui speciei,soli.&omni, semper Mcidit, ii nit' usdem proprio quarto uniuersali, notamen omni,sed alicui M.ti m. si autrita radatur:propriuati est, quod alicui euci ei,vel neri mii,oaarii,&semper accidit, vel ut ab Aris. I.Tope. . traditur propriuest quod non iudieat intellige ex prex, ωλrmali ter, quid est esse,soli autem inest, conuertim de re praedicatur, c ιὲue
niet quidean omni proprio quarto uniuersali simpἰiciter,& prei se sic dicis, ni nautamen conueniet omni proprio quarto Vniversali. Quod a quate foemptum recte communiter definitur esse, quod inest piritibus acci dentaliter, necessatio, vel diu plotibus praedierinfacetaenia siter. necessiari r quarum definitionum ruina est essentialis, modo illud nivest sumatiit in actu primo secunda,vere sontialis,hel. accidentalis pro variae pucat la
Accidens iunimn uniuersas liuod ad distinctionem propri accides cmune dici solat, tripliciter Porphvrio
monem secundo accidens est, a crἰnt i ii git eide inestia. non inesse acri io acci dens est, 'em; est riui illi, ilest, differetita, neq specie δ,nes, proprium, Lasit intelli se naturalit is est Sibiecto; 'liae duae t tisterioresdefuit pone sumptae sane ex Ar. .Tom 4. bonae sunt,seue,4 prima D
laeduae qui, communi tet des nieste,qil inest plurib. accidenta Iiter, o cout rugenter, vel quod de pluribus praecli ea tur quale accidentaliter, occontingen τα. quarum prior essentialis est,m6Ηludi inest sumatur in acti primo eosterior
vero cssentia Iis,vel aecidentalis iuxta varias explicationem dici potest Prima tamem hyiij definitio, ex qua alias etiam facile intelligas, nou ira accipienda est .vt particula praeter eorrupt,men 'cadat
fili trionis sensus sit, accidens esse,q:iod sol iecto. cui iis est accidens, Masesse, adesse p6r,tiirn per intellectuma intelligi abesse , adelle.&o itidem auerse nonio Ium praci siue, sed etiam negative, tum etiam realiter, notamen simul, sed diuerso tεro re,vel instant, fine corruyrione, se a dese structibne eiusdem subiectari , quoad i ius
essetitiam, seu praedica aessentialia, e iam
5 aliquando abesse , aut ade Ee non po fit sine eorruptione, seu destructione eius vcm, quoad eius: istutiam. Tunc aut vi dicitur aliquid deliruari re ad existen Li
dc sinit esse aliquidicinit illi per a V
Uuam potentiam triti: vero dicitur de bstrui etiam quoad esse .iti irrit, quando d sinit esse aliquid pomi ite . quamcunque
Potentiam comparetur cuia defrici dupliciter serm6t,vel pri νῆια per se petricingarione, in ah laticile prauicat saltem ner entialis, vel lac dario δε re accido: t,. r
215쪽
serioris habet rationem generis duae qu4dem priores definit iones omni speciei, postrema vero soli infimae, seu atomae,&specialissim conuenit. nec species in communi de specie infima,& subalterna lini uoce sed analogice dicitur et magisque speciei
nomen, ratio infimae, quam lubalternae, ratio vero uniuersalis soli infimae , non subalternae conuenit. Ac licet tam relationes,quibus species ad genus, indiuidua, quam relationes, quibus indiuidua ad speciem, genus, genus ad species, cindi uidua intertiir, inter se diuersae sintrin hoc
tamen omnes conueniunt, irod sunt rationis. Eodem autem proportionaliter modo,quo diximus posse genus existere in v-nica specie, potest etiam species in unico
s et Disseremia etiam varie accipitur, secundum se abstrahit ab accidenta li, essentiali Sed accidentali omissa,essi sentialis, quae sola est tertium uniuersale a Porphiri in ea de Differentia quiaque modis desinitur. Primo differentia est, qua species excedit genus, seu qua species abundat a genere intellige excesses,.seu ab dantia actuali.&estentiali Secundo differcntia est, ea de pluribus, .disserentibus pecte in eo quod quale quid est pradicatur. Tertio dicterentia est,quod aptum natum est diuidere intellige essentiali terra ea, quae sub eodem seiacre sunt. Quarto distereti ita est, qua differunt a se singula, intellige essentialiter. Uinrodi μ&rentia est, quae ita diui it ea,quae ab eodem genere iunt, ut ad cor uni clientiam
spectet,vel breuius Disterentia est pars ei fientiae complectiva seu ultimo constituat tua. Quae omnes sunt bonae ἰefiititiones. Secunda tamen non conuenit omni b. differentiis essentialibus, sed tantum generi cis . neque tamen dicendum est Porphy-rium, aut Aristot existimasse ni illas dari differetias iecificas vltimas, sed tantum genericas,cum, Porphirius, inristote. et uian specificas Lirnas agnouerint in metsi satendum sit lieneri cas, ut plurimuelle notiores. Nulla uero est,quae sub di-- uersa ratione dici nos possit, tum essentiali tum accidentalis praeter ultimam quae
si tradatur, ut breuius tradi polle diximus non est nisi egentialis. Nec te i1eienda est ditiinctio illa disseientiae in metaphysi
cam,qua det hactenus egi n. ii, & physica, hoe est materiam, uel Brmam, quatenus uicem differentiae interdum obtinent, in concreto sumpte ad modum differenti ei quale quid praedicantur non tamen disserentia metaphysica . absolute se dicta a sola semina , sed a toto composito in rebus compositis, uel a ratione formali in rebus si in si cibus sumitur. ε Proprium ex eodem Porphirio in cap.de Proprio quattuor dicitur m
Primo quod soli a I leui specie accidit,
sed n6 omni, ut homini esse Medicum, uel Geometram . intellige in actu secundo,&loquc do de eo,quem uulgo Med: cum, uel Geometram uocant Secundo quod omni, sed non soli, ut homini esse bipedem. Tertio quod soli , Omm, sed non semper, ut nomini canescere . Si arto quod omni, soli, sena er. Praeter quosdam tur qurdem alii etiam modi proprii, sed Porphirius eos tantiim attulit, sui ad propria quarto modo accepti,quod Praecipue
explicare intendebat, intelligcntiam magis faciebat Al: ter propri diuisio traditur ab AristI.Topic .cap .ui propriuili simpliciter . roprἰum ali itiando, proprium ad ali- 'uid, hoc est respectu alicuius uel aliquorum,scd ut paulo clarius procedamus: Proprium cui uocis significat id , quod
alicui, uel aliquibus tanturn conii enit,
non aliis,sue id siti essentiale quid, siue accidentatrifiue simplex sue conrelexum, siue getnericum, siue specificunt, siue uniueriale, iue fingulare . Ex peculiari autem
Plii losophori acceptione si guificat quartum uniuersalel, de quo hic loquimur. atque Illuc est illa diu luctio proprii ut pr pri , propris, ut uniuersalis, Ac propriss quidem,quod est quartum uni uersale,si est de Lentia eius, cuius est proprium, sed accidens , necessario ininea illi conueniens
Uerum eum duplex sit necessitas, imas inpliciter fic dicis,seu absoluta, v I li; oquuntur, Logica quae per nullam pC- ter. tiam tolli potest quo paclo icimus hominem, ni qua uis disserentia temporis sit, ne Barici eue animχI altera fecundu
quid si dicta,seu,ut alis loquuntur, physica quae per uires quid Gn natura tolli non potest,per absolutam tamen Dei potentia test qua ratione dicimus,coelum necestrio moueri 'necessitas qua proprium
216쪽
luartum uniuersale dicitur e nuenires liai, citius est proprium, a squan stne ees
suae. imi liciter, leti absoluta , o Logica, citando scilieet, vel est accidens metaphysicum, hoc est' coad suam realitatem, i euentitatem formaliter, seu virtualiter tantum dii inctum abeo. cuius est accideris, non tamen quodcunnue, sed quod sum pii ii etiam in actu secundo cons uatur consequent a formal si seu irinalicia,eu ius est accidens in quacunque differentia temporis id ponatur, ut dependentiare spectu essentiae eram creatarum specificariae, seu materialiter sumptarum vel
est accidens physcum quidem. hoc est realiter disti luctum abeo, cuius in acci dens, sed in actu primo hi quoait m e nientiam praecis consideratur,vi siccisas dli calor in tali gradu et pec t. ignis ali qnando est necessitas see Endun. quid seu phvsica, quando cilicet est accidens physicum, ut praedicta siccitas ct calor silumantur in actu secundo eu quoad existentiam.
69 Idem proprium diuidi potest primo in genericum, seu conseqllens genus ac Deci Mum, seu consequela speciem. Secundo m simplex cuiusmodi est risibili tas respectu li ominis, cla complaxum, cuiusinodiel siccitas, ct calor in tali gradu respectu ignis.Testiis in simpliciter, ac pr sse dictum,cui Nodi est illud, quod im cui speciei, vel petieri omni soli, o sena per conuenit A secundum quid ac latefie dictum, cuiuia odi est illud, quod alicui specier, v c gelieri Oinni, sed non soli, vel soli. sed noli omiti,aliqWando, vel iam
tritio illa propris quae exii, phyri
cumfertur, propriun est, quod alicui pe- cici, soli, ok omni,c semper c cidit,cOiruenit quidi in proprio quartes niuersali, notamen Oll. H,,h. alicui M.tum. si aure ita vadatu I. proprium cst. Gu id alicui Occi-ei,vel neri inli, uilii, sumper acci c. it, vel ve ab Aris. I.TOp. 4. tradita propituest quod non iudicat intellige expleta
ωλrma Iriter quid est esse, soli autem in
niet quidem omni proprio quarto uniuersali simpliciter, di presse sic dicto, nondii
tamen conueniet oinni proprio qtiar: γ
niuersali. Quod adaequale iuniptum recte communiter definitur esse, quod inest plintibus accident λliter,&necessario, ve 'actitaribus praedicat n accidentalite δε
necessiarici quarum definitionum primi aest essentia It .m d illud ii: est sumat .l. in acti primo secunda vel e senti xlta. vel accidentalis prci variae*pIication . Miraeci capar.
Accidens quinti in nIcerta lat liuod ad distinctionem propri accisusci, mune dici solet, tripliciter a Porphyrio MC.de Accidetve definitur Plimri accidos est.qε abest,ex adest pretersimiecti corraptionen Secundo acci clen est, acnm i git ei te inesset, id non incise acri ira acci dens est, ' neq; est ycnus. Ire , i H sic τί a. neq specie δ, neq; proprium, si aut intellire naturaliter est Hibiecto; viae duae ueriore,definitione sumptae sutet . r. I.Tom 4 o bonae sunt, sicut ιδ prima, Salia illae duae .utii lx com munit cudes nil uresse,qil inest plurib. accidentaliter, e corret gente r, et quod de pluribus praedira, tu in quale a Uentaliter,&contingen rer. quartim priore mentialis est,m 6 illud
inest sumatur in acti primo posterior Verocnentialis,vel accidentalis iuxta varias explicatione dici potest Prima tame Porphylii definitio, ex qua alias etiam lacile intelligas, non ita acci I iei)da est, ut particula praeter eorrupi lieni e. Gattantum supi .i particu γ in best,iud ira ut cadat, exura: rii articulam Cabest supra particulam adeli totiril que defit trionis sensus fit, accidens est e,qti a subiecto cuius est accidens, auessem adesse put, rum per intellectit: uo intelli E abesse , addit uidem adelfe non sit Ium
praeci siue, sed etiam negative, tum etiam realiter, notan .en simul, sed diuerso tεpore,vel sta iitri fine e cirruptione , se . de is
striictione eiusdem subiecti , quoad eius essentiam, seu praedicina essentiali te iam maliquando abesie , aut adeste non o fit sine corruptione, seu destructione eius
dicitur aliquid deliruini re ad existen ai non quoad delatiam quando des nitetne actu in rerum naturae, non tau cudclinit esse aliquid O - il,lle per ali tuam Potentiam i unc veto dici ur de timi etiam quoad eneat: ita: qua Iulci des nitelle aliquid possit,ile . a. quamcunque Potentiam comparet ut Q irae destrio duo li
217쪽
les substantiale, principaliter, etsi non o-las considerauit: dc easdem extra singularia esse docuisse , non quia re liter Oeclo uia formaliter,seu virtualiter singulatibus distinguuntur ac licet omnium generum.&specierum Ideas in Io. de Repti blica posuerit, in rima tanten non po suisse Ideas esse obiecta conceptuum coma munium quoruπ.cunque,sed tantum cietit orum,in eo sci tram,quam ibi intelligentiam vocat a boni molle distinguen-do,quod scientia obiectum sint Idear, id est nature commuines, seu uniuersales,quas diximus quia semper, sed quia plerunq;
'πι 1aem Vniuersale tu essendo datur
in fingularibus, Q quadruplex ex Arist. colligitur eius definitio. Prima est cx septimo Met texi S uniuersale est illud, quod natura aptum c d esse in pluribus. Secunda cur rimo PD- stertex s. niuersale est unum existens in pluribus Tenia ex pri n. Periher cap. .Vniuersale est,quod aptum est Haedicari de pluribus . Quarta ex primo Postertex is .cit. Vniuersale est unum , quod
Icnae definitiones, modo in secunda illud se in pluribus Q in quarta illud praedicari de pluribus sumatur .ut sumi debet in actu primo,proco scilicet quod esta otum esse in pluribas , 4: aedicata de ui eo incidat secundad fini in Io cum primam quarta cum secunda noomnesta incla sunt ellentiales, scd tantum prima.d aliae quatenus reducuntur ad priinam. in qua si loco particulae illud ,
Qua significatur gelius remotum, pCnatur
arti eula unum in qua significatur gentistio uniuertatis erit, num aptum est in
plurilius, is quod idem est unum in plurisus saltem potentia Qvaden nitiOsruex-
puda est . vi per particulam unum
: uni accre in uni abstrahendo ab eo ἰδ
ί'. V hic. ve illa unitate, perparticu
ni iuribus taeterminetur ita vi, ne isai dicatur esse quid
nu lucon alia est quam xuitas fori mali leu; icut talis, qua aliquid dicitur scite num corra in pluribus quia iis in- us consequenter praedicam
tualis, seu quod idem,st, ut tarn entalis, uua naturae realiter plures saltem potetii a , de mile in eo, in qu, simules irriti specificative sumptae aequi ualent ni,qu&tea usita sunt terminatiuae unius orice-ptus, ac si essent realiter unam seu prodidem sunt, sunt findamentum cur unico conceptu concipi possint,ae si essent rea rueruna, ut dictum est supra, bis unita
Dixi saltem potentia, quia ad rationem uniuersaliunc, requirit 'ir,ut praedictae naturae tealiter plures dentura rarte rei in actu secundo, sed satis est, si dentii in actu primo, eu dari poisiat, euhoe est,quod exprimitur per a ticillam illam , Otum esse vel in alia defitinione supra allata per illami saltem potetura. Nemhaec aptitudo, se ii potentia uniuertatis adessendum in pluribus est formaliter ni mi epurnantia, seu negatio repugnantiae adessendum in pluribus, sed post sua Pr prietas conse linen naturam, quae ictot tirunkiersalis, ab illa tamen or maliter sen virtualiter tantum distincta per qua natura, quae dicitur uniuersalis ci instituita ir talis, ut possit habere plures mi in seu quod idem eis, ut sit terminus potentiae activae,ritia ita potest rea ille multiplicari , ut si is pl. imbus similis vnde colligas aptituditiem, seu potentiam uniuersalis ad essendum in phim trus , iniosa natura, quae dicitur uniuersalis, eme assiuam modo explicato, non activam: icet possit etiam huiusmodi positiva aptitudo, seu potentia explicari per negatione repugnantiae adessendum in pluribus,que ad illam conse inditur. si Sed ut melius intelligatur quo sensu supra dicum sit , uniuersa --le dari in singularibus , d: stinguen dum est uniuertile in niueriale.
Fundamentaliter , seu naterialiter &uniuersale forinalizer sumptu ui Uniuersale funda inentaliter, seu materia liter,sumptum remote sunt indiuidua, proximenero est ipsa natura, Quae dicitur uniueis lis sumpta secundum se praeci, ut talis natura est,uerbi gratia , natura hu-mana,ut natura humana est hoc modorion est dubium qum detur universila
β' bE sale uero formaliter sumptu est
eadem natura, luatenus habet uniueris i tatem. Sod ut duplici e sumitur uniuer sali.
218쪽
salitas ira dupliciter sumitur uniuersales maluer uno modo pro eadem natura, quae dicitur uniuersalis , quatenus habet uniuersalitatem realem, hoc est quatenus eii una apta esse in pluribus,se inquatenus est una in plurius altem potentia unitate uit: uali,seu fundamentali,c aptitudi-ne, te potentia paulo ante explicata, quae simul sumptae constituunt uiuersalita tem αλlem: d hoc et an modo datur uniuersale in singularibus a parte rei ante omnem intellectus nostri operati neci . Ac iuxta haec intelucenda est, tum diui- ,quam Aristot primo Periher. cap. s. tradit his uerbis i sunt liut quidem rerum uniuersales,illae uero sngulares, tum des-nitio uniuersalis supra allata tum m ni eiusdem doctrina de uniuersalibus. Altero modo a quibusdam sumitur pro eadem natura,quae dicitur uniuersalis, tu. a tenus habet uniuersalitatem rationis, hoc est quatenus est una apiscite in pluribus non Vintate uirtuali, seu fundamentali, o aptitudine, seu potentia explicata, quae
utraque in naturis realibus, quae: dicuntur uni uersales, aloest; sed pro unitate reali inpliciter sic dicta, hoe est excludente realem diuitione n plurium naturarum in specie,uel in genere similium, S apti iudine ad essendum in pluribus hui iis in di tuaitatem comitant , quae simul sumptae constituunt aliam quandam uniuese salitatem rariovis S hoc modo non datur uniuersale in singularibus a parte reiante omnem intellectus nostri operationem, sed datur obiective.tantum in intellectu,
utpote confictum, non autem uerum uni uersale.
Atque hac distinctione facile conci
liantur duae in speciem contrariae en tentiar, quarum altera uniuersale in fingularibus parte rei dari, ait,altera negat s r omnino tamen reijciendum est tum quod quidam docent,unamquamque naturam uniuersalem: in singularibus habere unitatem formalem a parte rei distinctam ab unitate numerali, k minorem illa, tum quod alii tradunt, uramquamque naturam mi uersalem secundum se sum ptam, Priusquam in rerum natura, aut e tiam in intellectu existat habete unita te qua d4mpra: cisionis, quam insin Eu
At quod dicissilet uniuersale esse in penerabile .m corruptibile, immutabile, aeternum, insensibile, semper cli ubi e , ita aecipiendum est, ut uniuersale,siue materialiter, fue formaliter Drmalitate reali supra explicata sumptum dicatur in generabile, incomptibile, immutabilia aeter ratione essentiae, seu praedicatorum essen tialium,quae in omni ditterentia temporis semper eadem illi conueniunt', quo sensu. propossitiones aliqua de . rebus etiam cor ruptibilibus dicuntur aeternae ueritatis, ut alibi diximus dicatur etiam ingenerabile, incorruptibile, immutabile non omnino,
sed per se primo, k immediate, licet incliuiduis generabilibus,o corruptibilibus, ad ipsorurn,quibuscum identificatur, gene
rationem,corruptionem, mutationem,
tiam ipsit in Gasurire ireretur,corrumpatur, mutetur dicatur praeterea insensibile scaeundum se praeciae, licet in indiuiduisse sibi lib. sit sensibile: dicatur denique sv de ubique est non postitie,sed negaritae rematenus ne tempus, nec locum cernim, o laeterminat una ex se postulat. Qii aestio auteilla, per qui m c is nitione intellectus fiat uniuersale formaliter non est litelligenda de uniuersali sumpto tormaliter formali late reali supra eo plicata, sed de inii tersali sumpto sorrnaliter formalitate rationis.
ita, curat quainu fieri necesse ion est λnon fit per illa cor tutione inrella clueassitis,quae est productio speciei intelligibilis
imi si ae nec per riparatione,seu eognitione c6parativa, qua intellectus clura inter se c6parat,quarentis in natura similia sunt nec per abstractionem, seu cognitione absolutam, qua natura communis abstrahitur per intellectum a disterenti js, Sm sua essent a praecise cognoscitur nec per illa praecise cognitionem absolatam,qua natura coicia ab inseriori b. per intellectum abstracta cognosciti in ut una unitate reali simpliciter se dicta ,seu excludente reare diuisione pluriunaturarum similisi;qua unitathia diximus non esse nisi obiectitie in intellectu,sed fieri sepe solet partim per
hanc cognitione directa, seu absoluta in qua natura cois abstracta cognoscitur,ut una unitate, qdixi, partim perc6paratione, seu cognitione comparativa, qua eadenaturaria cognita ut una unitate, si dixi, cognoscitii ulterius, ut apta esse in pluri bus aptitudine consequente ad unitate, si dixi fieri tamen etiam potest, sinu luna tunam iam abstractam e cognitam ut unam unitate, quam dixi concipiat aetii
219쪽
esse.in plurihuyel abstractam, c&cogni- cognitionem comparativa fit no polle esse tam iam Lactu, Se potentiae istent u simplicem appraehensionem , sed amum
inphiribuΜoncipint, ut Iram Vmtate , quam dixi.s Necat, stractionatu commulus
ita nece Grio fieri debet a pluribus indiuiduis, ut non ponit etiam seri ab unota
tum, quamuis, si piater illud unumno Ioset per ullam potetiam dari alii id eius e speciei, seu nume tantum abiit' distinctum,non potat ab illa fieri ab ura
tonatum communis specificae,posset tamen adhuc fieri abstractio naturae communis genericae Sed setit quado fit abstra cito naturae communis a pluribus simul, necessario praecedere debet comparatio illorum plurium inter se, quatenus in illa natura conueniunt ita quando fit abstra-ctio ab uno tantum necessario pracedere
debet comparatio illius uniuscum ijs axibus abstrahitur,si sermo sit de abstra
tione non temere,sed certa ratione facta. Nec per cognitionem Alam absolutam qua natura communis abstracta cognoscitur,ut una, ei se, necessario cognoscitur, ut una unitate hac, vel illa determinata;
sed cognosci pomst ut una unitate abstrahente ab hac cissa unitate determinata: quam unitatem abstrahentem, si quis a pelὲare velit uni tem praecisionis seu in
diuisionem natura communis in sua inferiora non repugnauerim Sed sunt qui nomine unimia praecisionis intelligere vi deantur indiuisionem naturae communis in sua instriora sumptam pro negatione, seu priuatione diuisionis eiusdem naturae communis in sua interiora quam priuationem natura communis secundum secis e sumptam adiunctam habeat, antequain rerum uatura aut in intellectu existat, statim vero, atque est in suis inserioribus, anuitati δέ huiusmodi umaeas praecisionis iam supra reiecta est. Iamautem copuitio ablatum,qua natura communis abstracta cognoscitur,Vt Vna,quam comparativa
Zacog scitur, ' actii, ii potentia exiens in pluribus est cognitio directa sedouae dici etiam possit reilexa,si cognitio resexa sumatur non presse pro cognitione, qua intellectus cognoscit suam cogniti nem , ncclate promo nitiorne,qua intelle- Et cognosci cognitionem altarius, urai liuim pro cognitione quacunque aliam aliquam gazition supponente .Falsum tamen est, quod quidam aiunt oradictam
so Diuiditur a multis uiuersale vi
uniuersale ante rem, iure, postrem. Vniuersale ante rem,seu ante res, seu ante mul dicis ui natura communis ante, O
extra singularia subsistens, ut fingebatur ab opinione tributa Platoni,de qua supra. Vruuersale in re, seu in rebus, seu in multis dicitur natura communis in ipsis singularibus aic ,vel potenti xistens.Vniuersale post multa dicitura multis ipsa naturacpmmunis, ut assecta uniuersalitate rationis,de qua supra: cli dici etiam potest eadenatura communis,ut assecra uniuersalitate reali,de qua item supra Diuiditur etiain uniuersale materialiter, cuniuersalelar maliter,ut supra diximus,ac uniuersale materialiter in absolutum,oc relatiuum
sed uniuersale sumptum formaliter, ut supra desinitum est,aiuiditur, tum in vutu'cum, aequivocum, tum celabri illa diuisione ingenus, speciem, differetitiam, pr prium,&accidens sumpta ex variis mo
dis quibus uniuersalein pluribus saltem potentia inest,&coniequenter de pluribus praedieari potest qua eadem diuisione diuidi cotisequenter potest etiam praedicata Ie, non quo unqueled quodaduuiuerinyle consequitur, seu de psuribus pra , '
potest, Δ nomine praedicabilis absolare intelligi solet. . Ouamuis enim uniuersale proprie , presse dictum. praedicabile quod ad ii Iud consequitur adaequave diuidatui in genus, speciem uniuerrula tatu abstra hens a presse,ac proprie dieto. ex latius, ac minus proprie dicto, si pradicabile,quod ad illud consequitur , ne madu.Uulimis in pauciora, Sc in pluril,quam quis q me-bra diuidi potest ita redic communiter μ uinque illiditur,nenipe in genus, pocie,ifferentiam proprium, Δ accidens, ut dii tum est. Et sue ad genus , de speciem Ian.
tum, siue ad omnia predicta quinque comparetur, habet rationem generis nosnuntis
uoce, sed analogice, quo prius natura sua dicitur degenere, specie, quibus solis conuenit abstractio uniuersalis, quae sit ab
inferiorib. cc per e ,rum deinde narticipatione aliis triploc est cliuerentie, proprio&accidenti, qui biis, ut talia sunt, si uenit
lascum abstractio Detralis, quae si a su biecto,uelqirasi subiecto. Non habet ta-
220쪽
men vel respectu generis,d speciei uel respectu omni una praedictorini quinque rationem generis immediatὰ seti Droxime,
sed mediate, seu remote neci Metae quinque species uniuersali sint. species infi-mae,sed subalternae, nec uni uocae, sed ana
σε Causas omnes definit Porphyritis inali odiictione, vitas subiectu ni per se
est imitteriale supra te finit lim commune
praedictis quinque, ut ad Logicae finem cri
Dixi per se,ut excIndatur si indiuidau,
de quo Porphirius agit latii in gratiam uniuersalis tum uniuersale tini uera alitate rationis supra explicata, quod eis interesia Porphirio attingatur, non tractatur in men per se, sed tantum ingratiam uniuersalis uniuersalitate reali supra item expli
Genucis retur , quod aliqirando sumitur pro collectione milliorum habetitium ordinem aliqum, tum inter se, tum ad ali quid tertium, aquam adiriticipium, qlio modo Romani dicuntur gemus Romur aliquando pro principio generationis , hoc
est pro parente,aut patria uel porru pro origine quae a parente,aut patriae acri lir: aliquando etiam confunditur cum specie,
de qua infra, sumptum Logice ac pnilosostice, iit a specie eodem modo sumpta di inguitur, dupliciter Porph in cap. de
Genere definitur. Primo sic genus est,cui
supponitur species, intellige immediate, hoc in serie predicamentali.Secundo sic senus est quod de pluribus, o differentib. specie in eo, quod quid est , praedicatur. Primam definitionen sumpsit ex Praedicamentis cap.de substantia, ubi Aristo. labi; ciuntur, inquis, generi spectus. Secundam ex primo Topic cap. 4 ubi Ariceam totidem uerbis habet . Quae ambae sunt bonae definitiones accidentales, uel essentiales pro naria explicatione,quam possunt admittere nec in iis definitur genus sumptum materialiter pro natura,quae dicitur genus secundum se sumpta, sed ge nus sumptum formaliter pro natura, quae dicitur genus sumpta, ut nabet generitate hoc est uniuersalitate ni genericam non rationis, sed realem in naturis realibus , de proportionalem in naturis, seuentibus rationis:quamquam hoc, quod respectilina turae, qua denominatur genus, dicitur: nus sumptum forcialiter, respectu generitatis,seu uniuersalitatis genericae, quae in praedrcta natura fingitii Haratione,clic potest genus suis piti m materialiter, ut Pri portionaliter dictum est de uniuersali incommuni Quod uero dicitur genus continere stet a species cladi te retris, n6 actu, o
in se,le pinetia, o sit,is,etsi ita intelligi
potest, tri eas contineat in poteritia nore it, sed rationis ian re tamen nihil aliud est, quam pumis latriis patere, seu i: 'luribit, reper: se quam eius Decies, adi serentia tsicut speciem poni sit genere, in re nihil aliud est quam speciem natim late patere quam rs. nec ad hoc, ut genus existat, requiritur, ut existant omnes eius species seu satis est, si existat una,&aliae sint potas biles mec ratio generassumitura sola matertia. leda materia o forma simul incompositis ex materra S mrma, licet aliquod genus magi serprimat materiam, aliquod ii agis r mamri in aliis a Latione ipsorum formali. Τriplo antem distinguitur genus, summum,quod supra se nullium med Him,qδ,
ex supra, intra se aliquod infimum, qs infra se nullum habet aliud genus Inter
quae tamen , c uniuersaliter inter gradas
metaphysicos eiusdem indiu1dui nulla datur distinctio a parte rei simpliciter sie dicia, sed sor malis, seu nitrualis tantiim. 66 Species , qua aliquando sunnitur spro brma, seu pulcnritudine , sumpta Logice, ac philosophice tripliciter ab eodem l orphyrio in car.de specie definitur Primo species est, quae est sub assignato genere, intellige immediate, d hoc in serie
praedicamentali. Secundo species est , de qua tenus in eo, quod quid est, praedicatur intellige immediate Tertio species est, quae de pluribus, olidisserentibus numero εn eo, quod quid est praedicatur intellige
immediate Quae omnes sunt bonae definiationes accidentales, vel essentiales pro uaria explicatione, quam habere possitant, iri
dictum est de definitionibus generis nee iis definitur species sumpta materialiter ro natura, 'uae dicitur species secundum e sumpta, sed species sumpta formaliter, ut proporiton aliter dictum est de eo quod detinitur indefinitioinibus generis. Sed, cualia fit species infima, seu atoma id specialissima quae nullam infra se habet specie alia subalterna, quae aliquam infra se ha-bet speciem, quaeque, ut respecta superioris habet rationem specie ita respectu in