Thesium philosophicarum libri tres ab Octauio Turricellio patritio regiensi, collegij nobilium conuictore, tutelaribus S. Catharinae virg. et mart. auspicijs, in academia Parmensi societ. Iesu ad disputandum propositi. ..

발행: 1616년

분량: 253페이지

출처: archive.org

분류: 철학

201쪽

Dubitationem habere non potest quod

sectultilr mouendum tame videtur, Quod

aliqui etiam indubitata in diibium interdum vocenticum scilicet ens in increatum Nereatum diuiditur, diuisimis membra sumi realiter,ita vim ullum fit ensi quod

realiteri vel increatum, vel creatum modo

explicato non fiet: non autem formaliter, quomodo certum est alias rationes Brmales ab his omnino diuersas,neutram ex his esse, sed alias Brmaliter: Se quod hinc se quitur ipsam etiam creationem passive sumam,secundum quam creatura intrinse ce creatura dicitur, licet formaliter non sit quid creatum,sed ipsa creatio, qua ut is Ma metaphysica creatura constituitur realiter tamen esse quid creatum. Idem proportionaliter dico de alia diui-εon entici a causans, seu causam. cauo ausa satum,quae satis ex libro superiori. ybi de satin causis patet. Tantummodo priore diuisi nis me inhio compreMd tum Deum,tum creaturas,qui ratidiam causaei rticipat, posteriore tantum creaturas, oe diuisio omni omnino emi adaequata fit nomine causae, Se causati intelligenda esse non solum, quae rationem causae, causati, ni in praesenti, sia etiam, quae habuerunt, vel habe bunt, vel habere possunt.

202쪽

gum.

tis, quae quo modo entii ueniat, infra

dicetur, que i,

in logica ru dius,&quan tum ad Logi- eae finem satis est in Meta

physca subtilius explicari debet, aliter etiam tradi solet in uni voca,&aequivoca, quae deinde subdiuiduntur in aequivoca acala,quae proprie, presse dicuntur aequi- uoca, aequivoca a consilio, quae proprid, presse dicuntur analoga, ut infra. Et quamuis ni uoca, Graece synon ima,&aeqv iu a graece homony ma ex vi voca-hulorum sere non distinguantur, nec aliud significent,quam eoa nomina , seu habentia simul unum, idem nomen ex Philo sophorum ainen usu magnopere di me

runt.

Uniuoea igitur ab Aristot in Antepraedicamentis cap. primo recte in hunc modude fini iratur uni uoca dicuntur, quorum,&nomen commune est, secutulum no mcneadem substantiae ratio, ideli essentia omnino similis, consequenter una unitae te viri a It supra explicata, secundiim quamu ta omin no similia in eo. in quo similia si ii ii ecificative sumpta, sunt terminativa viri u concutus Ad hanc autem omni modam essentiae militudinem, ni uoco,

rum propriam requiritur, ni essentia per nomen significata adaequa te sitan a natara sua omnino equaliter, seu que primo,&aeque persecae conuelitati funibus viri- uocatis, seu omnibus,de quibus huiusmodi essentia praedicatur, quae necessarro debent esse multa, vel actu, vel saltem potetia nixi omnibus uni uocatis, quia cui iii

uocorum alia sint: quae dicuntur, ni uocavni uocantia, idest uoces, ni uocam habetes significationem; alia,quae dicuritur vis ni uoca aequi uocata, idest res uni uoco ii

cabulo significatae, in praedia a definiti

ne definiuntur tantum ni voca, ni uocata. Et cum haec subdividantur inessentialia, quae scilicet sunt deessentia eorum in quibus sunt, accidentalia , quae scilicet non sunt deessentia eorum i quibus sui, sed illis accidunt,praedicta definitiodicet ex intentione Aristot conueniat tantum viri uocis essentialibus, abstrahendo tamea intentione Aristo. comi enit non solii muni uocis essentialibus, sed etiam accidentalibiis, quae Aristot appellat denominativa, ieculiari definitione desinit, nec

aliud breuiter sunt, quam concreta accidentalia, ni uoca. hac enim tantuniunt indit Aristor definim,quamuis denominatiua secundum se alia uni uiuuoci, alia tu,

uni uocat. Denique cum vntvoca uni uocata esse

t talia, sicut etiam acciden talia, subdiuidatur in viriuocae participata, idest naturas

203쪽

--------------

communes via inoco vocabulo immediates gnificatas, di a pluribus eadem rationenticipatas, v amma res pectu honinis, bruti,&vni uoca participantia, idest ipia plura, siue singularia, quae nati iam comunem, siue iam rus uniueri alia, qua naturam communiorem , seu Vniarersit inretriviai uocerat lici paut Ut Petrus, o Paulux

tet pectu hominis,honio, Sminum relπ-ctu animalis; in praedicta defiti itione nou seu exutidui in equalitate In, Id. firiun dem etiam interatione desuinio, quae item sub una tume essentialis, stim alia acci identalis dicit rest, principali re aequiui. cisa casu, nauius principaliter aequiuo ci, a consilio , te analogis conue

6 istere ii uocis consilio, uanalo binon rectEi r iantur ea, qtrae a qui thus a me tu tu an a 'riga inaeqtralitatis definiuntur tantum viri uoca essentialia par Iicipantia.. nec tantum participata, sed utraque formaliter sumnta: definitio

sub una ratione essenvialis,sub alia accid iniis dici potest. Aequi uoca rectu item ab Aristot.

ιμ ο ibidem definiuntur est e, qtiorum nomen sol imcOITITune est intellige matericiliter,ibu quoad sonum vocis, si formaliter, seu quoad signifc-i: Uni secundum nomen

vero substantia tali libidinessiti uiua ueraea. tuae definitio non . luiu cis,quae dicun aur aequiu .iiltia, idest noctu, qui ioca habentibus significationem, sed aet Iutuo icta I. a quinocatis, idest rebus a qui uoco uois atrato significatis conuenit .c , ii quidem articida tua substantiae ratio diuersa ita xplicetur, ut significet clienti:Ia Omnia: oliuetiam, dusiatio non conuenter nisi aeoia iocis casu, id est habentibus idem nome, de raecionem perinomen significatam, in nino diuersam, ut Odi su ut .illus h ino,oc gallus auis: quae idcirco dicu.rturae. Muivoca a casu,seu am una, quia visu. seu sortisu fit, vindem nomen rebus omisti inodiunt lis impoliatur: atque haec sunt aequi uocat pretiae dicta . quae dic utitur etiat ire aequia a oc ab lolutaeae latu a. ij vero ita, ut non si guificetissentiAme mi: nodi uersanau d vel omnino diueri in ieibanim diueriam seu diisinuaeri, pieti uastixu leni est iiDoct . ueniet, tum quin Ocis actaviae qaibu, iam diximus, tutia is

qui uocis amisilio, idest habentibus dein

nomen, Miation om per rationem unificatam aliquo modo similem simplicii crtam ii diuersam quae dicuntur aequivoc a a consili quia conlilio fit, ut rehus aliquomodoli in ilibus . Ii et simpliciter diuer.is, idem nomen i imponatur atque itide sunt aequivoca late dicaa, seu analoga , si . ut quodaminodo media inter v nilloca, inum aequivoca. Et hoc suci indo modo ex Aristot.intentione videtur piadicta de stima in equalitatern ,3 de filiun trabent idem nonien, secunatio nein omnino similem, in nis particula'IPlicanda,

luuis eae e sest ei qua dum nomen ratiaequaliter taui in perfectar in inferiori b. v LMIimal, quod licet secundum se si ectatum ni uoce in omnibus suis inferioribus reperiatur,ob inaequalitatem tamen dirierentiarum, quibus contrahitur, in una, dinalia si ecie periectius est. Quare his missi quae univoca non anadoga Iuni, analoga diuuluntur, in analoga attributionis,ckalia lega proportionis Analoga attributionis, seu secundum attributionein seu Irerattribritione in , seu ut loquitur'Aristot .ab uno ad unum, di eurnur, quorum est idem ntia cn, salte in loquendo de minus principalibus analogatis, xlecundum nomen ratio ead rin quoad terminii in diuersa quoia adscladionem, seu habitudinem ad te minum . Dixi saltent soquendo de mihi is principalibus analogatis, quia principale analogatum non seinper eodem uocatur nomine, quominus prrnciresia analogara. Dicitur autem principale analogatun imi id, in quo res per nomen aria: uni aDR-l Ilia attributionis signimata rar maliter, intrinlece reperitur, ut sanum in arri arali, d. ens in substantia nuntis vero princi palia ana iugata ista, inqui bire res perno. me a logum analogia attritvitioni fi- niscata , uel non reperitur tirma citer, k intrinsece , sed tantam suandum aliquam denominationem extrinsecam fimdatam in aliqua relati e , seu diabitudine,qua praedicta analoeata minus prin- cipalia dicunt ad princi dabe analogAtum, ut fanum in palla,cio, medicamento, alii ne reperituro nidem etiam formali-rer, desilit rinsece,non tamen principaliter, staminus principaliter, ut ens in acciden

Dedornmantur veryminus prihel palia analogata a principali analogato, interdutanquam a fine, ut medicina Iana a sanitate imaus anterdum tano iram ab emta ente

204쪽

te,ut pracepta, vi instruimenta medi- ea a Medico . fitc. tatim latuit .im ab Idea era aurex tertia, ut homo pictus racararmoreas ab homi Dc ero : interdum tam uam a materia , ut accidemia di cuntur suus cuia , qtiatenus suu quid substantiae. in qua suiu , quae orinci

palitercise itur em licet accidentia se-

eundum at Amrati ei: dicantur etiam secundum se enim, stantia aliter eistiam ad accidentia se habeat ruam vi

r nateria.

Analoga proportionis, sin sectain dii proportionem dicitiatur AEllorum est idem nomen , S ccluidum nomen ratio non omnino, sed proportioiiali ter eadem , seu si misi . In hoe autem distinguitur proportio presse dicta ab illa habitudine quantitatum

quae dicitur ratio , Quod ratiori graece λογον ut ab Eucllae l. bro quinto delinitur, est dirari ira n agniti dinum ciuisidem generis inutia uaedam securr-dum quantitatem habitudo , qualis est

verbi gratia , inter duo dcquattuor quae dicitur ratio duplaci propcri ita autem grace 'να λι- α , ut ab eodem ibidem de fili tu , ei rationum silvi litudo , qua is est, verbi gratia, inter

duo,&riirat luci ex inra parte o quat ruor, Sicto ex altera, . quae dicitur .Pr portio dupla. Communior tanae recenti oraria Iatinorum usus obtinuita, ut habitudo itila duarum quantitatum, quae ab Euclidis iam prete dicitur ratio, appe letur proponiori habitudo autem quae ab Euclidis interprete dicitur prinportio appelletur proportionalitas: Et huiusinodi habitudo reperitur etiam in his analogi , quae proprie dicunturi Opcrdionis, vel proportiolia litatis, quale analogum est principium, ut dicitur de principio lineae, fluminis, vitae, Epes, ut dicitur depecie antinalis, montra racscamni.

3 8 Tam aurem inter analoga attrrbutionis, quam intes anaIura proportionis,alia sum pura alia mist a. Analoga purae attributionis dicuntur ilia , intor quae nulla est analogia pro portionis, ut sanum , quatentis dicitur

de animali , pias medicamen- Analoga puraeimportlanis, illa,inter quae nussa est analogia attributionis, ut

principium qiratenus dicitur de priuci pio lineae, fiun: in is, vitae. Analog. n. ista ex attritii: tiope, cuir

d ici: ntur, lira i , prse partici panc mi in Aper nomen natarum si nisi tam , ne

ni et api. araei participant se: mano trie analogum signincatam, ut homespicit is . I homo mai moreus ratronem hon, ling. Alias minus usitatas analogorum

tam attribtitioni , quam proportionis diuisiones omitto illud omittendum nriel et alia toga proportionis, propter vocabulorum inopiam, interduna calere in actu secim lonomiae, quo illud, quod est inter ipsa proportionale significetur. Qii atrEt

aut, an cum multa, nu Ila habita ratione conuen unitae ipsorum liter se, sed tanta ob memoriam, vel amorem ala uiu verod spem aliquam vel alia huiusmodi dec iura eodem nomine appellantur, ut coqui, filioliomeni; aponit patris, uel alimrru .cmuci te moriam conseruaeri uel cuis iam , mi emes e cupit,aut sperat;cen se. da snt aqui uoca a consilio, an a casu Reipodecii simpliciter censenda esse aegiloca a casu, si in re nullam habeant uenient tam decundum quid tamen dici posse aequivoca a consilio, quatenus ita mente, ueside elotiona imponetr aliqhabent conite.ident nam Rurius quaerent : manaloga puri proportionis si ad vere analoga, an, ut aliqui putantoniuo in spondetur eme ve analoga: Qiuod a dici solet, num analogatum sidenniem dum esse inordine ad alterum,intelligeris dum est de analogatis attributionis , nuσpurae, siue mistae cum proportione minum ' principalib. non autem de analo*atis Ru proportionis. Qiicia autem aliqvrant' o noc inter aliatoga, Muniu aen discrit me, a illa a parte rei non sint praeci a ,, haec a parte sui cita a suis disshmuti nω solum,ut falsum, sed etiam, ut impossibile rei jcieduin est; licet verum fit analogae adaequat supta in coceptu suo ollat titiora inuoluere disterentias, univcea vero ad 4 quate sumpta non inuoluere. tque ea :

ait a

205쪽

U .ude intellis potest, diuisevi

pi potest.

enti

206쪽

Lib. III. ex et busicis.

EN UNIVERSALE,

tis diuisio

proportionaliter, ut alia proaim e

plicata , sub diuersa ratione ad Logica

net.

Atque uniuersale quidem ex vi vocis significat aliquid ad multa pertinens,&diuiditur in uniuersale complexum , incomplexum. Vniuersale complexum diciturpropositio quaelibet uniuersalis . Vniuersale incomplexum subdiuiditur in uniuersale in causando, in significando, in repraesentando, in essendo, in praedicando. Vniuersale in causando est illud, quod licet fit aliquid singulare,iam potest mul

ta causare, ut Deus,vel sol.

Vniuersale in significando est illud, quod licet sit aliquid singulare, tamen multa significat, ut haec vox homo: Vniuersalem repraesentando est illud, quod licet sit

aliquid fingit lare,tamen musta repraesentat,ut idea plures similes domus. atque ad

hoc reducitur etia, uniuersale in id , ut domus ad imitationem plurium do est unum aptum esse in pluribus, ut ho

que in praedicando est num aptum pG-

dicari de pluribus, ut item homo Nomine tamen uniuersalis non est intelligendo hic,nisi uniuersale inessendo, consequet ter etiam in prirdicando, qi realiter drlunt,licet tormaliter disterant. Universale igitur in essendo non datur, nec dari per ullam potentiam potest extra sineularia, consequenter explodenda penitus est opiniolasserens este naturas quasdam communes a singularibus sensibilibus separatas, seu per se existentes, insensibiles. in generabiles, incorruptibiles, immutabiles, S aeternas, appellatas Ideas, quarum Participatione singularia sensibilia a beant uum esse specificum,&generi cum tanquam ueris principiis su esse. Quam opinione etsi Aristot Platoni tribuit, eamque Plato alicubi praserit in Parmen id &Timaeo naulo ante medium indicare videaturicredibilius tamen videam potest,quod alii existimant, illum tam patentem absurditatem, si admisisse sed ut earum nomine interdum intellexisse Ideas diuinas interdum vero intelleriise idem, quod intellexit Aristot per naturas uniuersales per se insens biles, ingenerabiles, incorruptibiles,immutabiles, Saeternas in bono se iudici solitas, ut infra et a idcirco Ideas adpellauerit, quod magi nes, simulachra sint suarum Idearum in mente diuina existcntium.

Atque hac posteriore dearum avii dila

tonem notione posita, dicendum conse quenter est, cum dixit Ideas et se Iub

stan

207쪽

las nsiderabit takeasdem extra singularia esse docuisse , non cuia reuiter sed uia formaliter,seu virtualiter singularibus distinguuntur ac licet inium generum δε specierum Ideas incio de Repti. blica posuerit, in Timaeo tamen non po fuisse Ideas esse obiecta conceptuum con munium quoru incunque, sed tantum scieti Morum, in eo scientiam,quani ibi intelligentiam vocat, ab opinione disti do,quod scientiae obiectum intadia, idest

naturi communes, seu uniuersales

ximus,non quia semper,sed quia Pita sit.

6 Idem universale in essendo datur in fingularibus, A r quadruplex x Arist.

colligitur eius definitio. Prima est ex septimo Met text. s. Universale est illua quod natura aptum

est esse in pluribus Secunda ex primo P ster.tex x s. v niuersa te est viii ina ex is ensin pluribus. Tertia ex primo Periher cap. .Vniuersala est,quod aptum est praedicam de pluribus . Quarta ex primo Poster. Textris cita niuersale est unum , quod dicatur.cla pluribus qua omnes mutiae definitiones modo in secunda illude in pluribus 4Ein quarta illud prae- iride pluribus xsumatur rusumi deii actu primo,pro eo scilicet quod est

apium essem pluri litis in praedicari de pluribus iis, ut coincidat secunda defini tio cum prima, quarta cum secunda .no omnes ta n lunt ellentiales, sed tantum prima, aliae quatenus reducuntur ad primam, in qua si loco particulae pillud ,

qua significatur genus remotum, poliatur particula unum a qua significatur genus ymximum,nersecta, Sellentialis defini- ui uniuersalis erit unum aptum esse in

pluribus, seu quod idem est unum in plurilibus salum notentia. Quae des nitio si explicatida est ut perparticulam inum

.intelligatu alitum uniuersale esse quidonum inccn. muni abstrahendo ab eo qδώ unum lac. ve illa unitare,per particu-4 a. vero in pluribus taeterminetur qua valitaue vi inersali dicatur esse quid i uirus ita non alia st quam Unitas sori malis,leu licui talis, qua aliquid dicitur Uie vivim commune pluribus quibus in- dc qiii hus coae equenta eraedicari

inuis, seu quod idem est, fundamentalis, quas naturae rem liter plures sestem potetitia, s si miles in eo, inqui Vsimiles sunt, specificative sumptae aequi ualent uni,qua

tenus ita sunt terminatiuae unius conceptus, ac fiessent realiter una , seu cruod idem sunt, sunt fimdamentum cur unico conceptu concipi possint, ae si essent resialiter una, ut dictum est supra, ubi de vii ira

Dixi attem potentia, quia ad rationem uniuersa frunon reqiii ritur,ut praedi Et mi uraetea litet plures dentiara parte iactu secundo, sed satis es, si dentii in a Ctu primo,seu dari pollini, euhoe est,muo e rimitur per particulam illam Ca plus este vel in alia de filii tili si ea ita aequi ualens, seu vir

ione supra allata per illam psaltem potetitia. Meqi haec titudo, se ii potentia iiiiiiiersalis adessendum in pluribus est formaliter non repugnantia, seu negatio repugnantiae adesseniaum in pluribiis, sed potitiua pro prieras constanens naturam, ira dici tur uniuersalis, ab illa tamen formaliter sen virtualiter tantum distinc a s r qua natura,quae dicitur unitier alis, constitui

me talis , ut possit habere plures milem, seu quod idem est, ut fir terminiis potentiae ac riuae, qua ita potest realiter multia plicarici infit in plurinus similis e nis de colligas aprituditiente seu potentiam uniuersalis ad emeridu in muribus, in ipsa natura,quae dicitur uniuersalis esse passivam modo explicato,non activam licet possit etiam iuiusmodi positiva aptitudo, seu potentia explicari per negatione repugnantiae adessendum in pluribus,que la illani conse initur lues Sed ut melius intelliueatur , quo sensu lavra dictum stri uniuersa --le dari in singularibus , distinguem.

dum est uniuersale in uniuersale. Funda meritaliter , seu materialiter S uniuersalem maliter sumptum vnitier sale fundamentali ter, seu materia liter,sumptum remote sunt indiuidua,proxime nem est ipsa natiira, quae dicitur uniuersialis sumpta secundum se praeci, , ut talis natura est,uerbi gratia , natura hu-mana .ut natura humana est dc hoc modo non est dubium, quin deturuniuersale an fingularibus . . IV niuersale uero formaliter sumptsi est eadem natura, Illatenus habet uniuersa IAtatem Sodit duplici .er sumitur voluerinLal

208쪽

ralitas ita dupliciter sumitur uniuersale

se ima. ueret uno modo Pro eadem natura,

quae dicitur uniuersalis , quatenus habet

viai uersalitatem realem, hoc est quatenus es una apta esse in pluribus,seu qualem: sest una in pluribus, altem potentia unitate uirtuali, i eu fundamentali, o aptitudi--

ne seu potentia paulo ante explicata quae simul sumptae constituunt uiuersalita tam realem: ex hoc et an modo datur uniuer. ale in singularibus a parte rei apte omnem intellectus nostri operationem.. Ac iuxta haec intellicenda est tum diuis auam Aristot primo Periher. ca P. S. tradit his uerbis lunt hae quidem rerum uniuersales,illae uero singulares, tum definitio uniuersalis supra allata tum m ni eiusdem doctrina de uniuersalibus. Altero modo a quibusdam sumitur pro eadem natura,quae dicitur uniuersalis,quatenus habet uniuersalitatem rationis, hoc est quatenus est una astae erat pluribus non nitate uinuali, seu fundamentali, ex

aptitudine, seu potentia explicata, quae

utraque in naturis realibus, quae dicuntur uniuersales,malis est; sed pro unitate reali simpliciter sic dicta, hoe est excludeni realem diuisionem plurium naturarum in specie, uel in genere similium, S apti iuditae ad essendum in pluribus huiusnam

di tuaitatem comitant , quae simul sumptae corstituunt aliam quandam liniuesentitatem rationis ex hoc modo non datur uniuersale in singularibus a parte reiante omnem intellectus nostri operationem,

sed datur obiective.tantum in intellectu,

utpote confictum, non autem uerum uniuersale.

Atque hac di stinctione facile conci

liantur duae in speciem contrariae en tentiae, quarum altera uniuersale in fingularibus a parte rei dari, ait,altera negat so omnino tamen reijciendum est tum quod quidam docent, unamquamque naturam uniuersalem: in singularibus habere unitatem sermalem a parte rei distinctam ab unitate numerali, ex minorem illa, tum quod alii tradunt, unamquamque

naturam uniuersalem secundum se sumptam, priviqiram in rcriim natura, aut e

tiam in resectu existat habete unita tem quand4m praecisionis quam in singu

At quod dici solet tueriale esse in generabile .incorruptibil immutabile, aeternum, insensibile, semper, oli ubique, ita aecipiendum est,ut uniuersale,sue materialiter, fue formante sermalitate reali supra explicata sumptum dicatur ingene rabile, incor stibiste, imii tabile, aeternii ratione essentiae, seu praedicatbrum essentialium,quae in omni differentia tempori vsemper eadem illi conueniunt quo sensa

pinpositiones aliquae de .rebas etiam cor ruptibilibus dictimur aeternae uerint ii, ut alibi dixi miiudicatur etiam ingenerabile, incorruptibile, immutabile non omnino,

sed per se primo, o immediare, licet in indiuiduis generabilibus e corruptibilibus, ad ipsorum, quibuscum identificatur, gene

rationem,corruptionem, murationem,

tiam ipsum ualiuo generetur,corrum Pa tui, mutetur dicatur praeterea insensibile

secundum se praeesset,lrcet in indiuiduis ιε sibi lib. sit sensibile: dicatur denique sv, dc ubique esse non pιγstiue,sed negative: ita

tenus ne tempus, nec locum cemim,S determinatum ex se postulat. Quaestio auteilla,per qu.lm cognitione intellectus fiat uniuersale Drmaliter, non est intelli tenda de uniuersali sumpto Armaliter formali late reali supra explicata, sed de liniuersali sumpto formaliter formalitate rationis.

Quod, cu it qua nisi fieri necesse ionis γnoni per ilia coeli itione inrellectu agetis,quae est productio specie intelligibilis

imp sie:nec per c6paratione,seu eognitione c6parativa, qua intellectus di ira inter se c6parat,qilatenus in natura si milia sunt nec per abstractionem, seu cogi itione absolutam, qua natura comini: nis abstrahitur per intellectit a differenti js, eli Smma essent a praci se cognoscitur nec per illa praecise cognitionem absolutam,qua natura coicia ab inferiori b. per intella fit mabstracta cognoscitur, ut una unitate reali simpliciter se dicta ,seu et cludente reare diuisione pluriunaturarum similisi;qua unitatria diximus non esse nisi obiective in intellectu, sed fieri sepe solet partim per hanc cognitione directa, seu absolutam

qua natura edis abstracta cognoscitur,ut una unitate, . dixi, partim per c6paratione, seu cognition comparativa, qua eadenaturaria cognita, ut una unitate, udiat, cognoscitur ulterius, ut apta esse in pluri. bus aptitudine consequente ad unitate, edixi: fieri tamen etiam potest si quisnaturam iam abstractam, cla cognatam ut unam unitate , quam dixi concipiat aetii

Corale

209쪽

ferioris habet rationem generis: duae qaidem priores definitiones omni speciei, postrema vero soli infimae, seu atomae,&specialissime coni lenit. nec species in communi de specie infima,S subalterna lini uoce sed analogice dicitur et magisque speciei nomen, doratio infimae, qiam subalternae; ratio vero uniuersalicioli infimae , non subalternae conuenit. Ac licet tam relationes,quibus species ad genti Mindiuidua, quam re Iationes, quibus indiuidua ad speciem, e genus,dd genus ad species. indiuidua retemtr, inter se diuersae sint in hoc

tamen omnes conuenilint quod sunt a tionis. Eodem autem pmportionaliter modo,quo diximus posse genus existere in v-nica specie, potest etiam species in unico

indiuiduo.

s et Differentia et lim varie accipitur, de secundum se abstrahit ab accidentali I. essentiali Sed accidentali omissa, ecsentialis, quae solarist tertium uniuersale a Porphiri in ea de Differentia quiaqie modis definitur. Primo dii terentia est, qua specio excedit genus, seu qua species abundat a genere intellige exceIsu,.seu abundantia actuali.&essentia i Secundo differentia est de plui ibus, .dimerentibus spuis in eo quod quale quid est praedicatur. Lettio afferentia est, quod aptaim natum est diuidere t intellige essent: aliterra ea, quae sub eodem Leno sunt. Quarto diis mitti est, qua differam a se singula, intellige essen tialiter. 4uinti dises tentia est, quae ita diuidit ea,quae sub eodem genere sunt, ut ad corum ellent ranaspcctet,vel breuius: Disterentia est pars essentia complecti ira seu ultimo constitutiva. Quae omnes sunt bonae definitiones. Secunda tamen non conuenit omni b. differentiis essentialibus, sed tantum generi cis neque tamen dicendum est Porphy-rium, aut Aristot existimasse nullas dari differetias specificas ultimas, sed tantum genericas,cum, ex Porphirius, inristote. etiam specificas ultimas agnouerint: a metsi latendum in genericas, ut plurimueste notictes. Nilla uero est, quae sub di-- uersa ratione dici non possit, tum euentialis,lii accidentalis prater ulti unam quae si tradatus, ut breuius tradi poste diximus non est nisi essentialis. Nec te i. cienda est

distinctio 'illa differentiae in metaphysicam,qua det hactenus egimus, de physica,

hoe est materiam,vel sormam, datenus uicem differentiae interdum obtinent, in concreto sumpte ad modum differenti ei quale quid praedicantur non tamen differentia metaph si ea . absolute sies&et, a sola sortia , sed a toto composito in rebus composuis, uel aratione Irmabi in rebus simplicibus sumitur. Proprium ex eodem Porphirio in cap.de Proprio quattuor dicitur mindi a

Primo quod soli alicui specie accidit,

sed n6 omni, ut homini esse Medicum, uel Geometram . intellige in actu secuti do,Nloque do de eo,quem uulgo Medaeum, uel Geometram uocant.Secundo quoa omni, sed noli soli, ut homini esse bipedem. Tertio quod inlici QOmni, sed non semper ut homini canescere . ii arto quod omni, soli ,α semirer Praeter quosdam tur quidem alii etiam modi proprii, sed Porphilius eos tantiam attuIit, qui ad proprii quarto modo accepti,quod praecipue explicare intendebat, intelligunt iam magis iaciebat

Aliter propri diuisio traditur ab AristI.T Pic.cap .ui propriuin simpliciter roprium aliquando, J Dioprium ad alqui hoc est respectu alicuius uel aliquorum,sed ut paulo clarius proced. mus: Proprium ex ui uocis significat id, ctu alicui, uel aliquibus t .intui conuenit, de non aliis,sue id sit essentiale quid, siue accidentale, fiuis inplex siue complexum, siue genericum, siue specificunt, siue uniueriale, sue fingulare . Ex peculiari autem Plutosophori acceptione faguificat quar tum uniuersalel, de quo hic loquimur. at-iue hinc es illa diu luctio proprii ut proprii,& proprii, ut uniuersalis, Ac proprii iqvidem, quod est quartum uniuersale,no est de essentia eius, cuius est proprium, sed accidens , necessatio tamen illi conueniensis

Uerum eum duplex si necessitas, inas inpliciter sic dicia,seu absoluta,c ut a li; oquuntur, Logitai quae per nulla mi tentiam tolli potest , quo pacto cicimus hominem, in qua uis disserentia temporis sit, neces ario esse animal altera secunda

quia si dicta ,seu, ut alii loquuntur,physica,quae per uires quid c in naturae tolli non potest,per absolutam tamen Dei potentia potest Hua rati ne dicimus,ca him necestatio mouerila necessitas qua proprium

210쪽

quartum uniuersale dieitur conuenire disti, cuius est proprium. anquando est eos stas simpliciter, ah soluta S Logica crvalido scilieet,vel est accidens meta Ff eum.hoc est' ooad lina m mi tem,se entitatem formalite seu virtualiter tan tum desinctum ab eo, cuius est acciden , non tamen quodcunoue, sed quod suin-ptum etiam in actu Gundo cons uaturi consequesutator is, seu Uirinali id e

ius est accidens in qua cunque differentia 1 temporis id ponatur, ut dependitia re spectu essentiae rerum creatarum specisse catine, seu materialiter sumptarum , vel da pluribi pratdiearn accidentali it necessarici r quarum dennitionii prima est essentialis, modo illud inest laniatris in actu primo secunda, vel essentialis, laccidentalis pro varia Miplicati ORM UM

ero Accidens quintusn uniuersale quod ad distinctionem propri accille cumune daci solea, tripliciter Porph primo' de Accidente defini. ur. Prim 42xidci sestin abest, adest pretersi tecti eorra

est accidens phy ficu minii idem. hoc est neq; specie a,nes; proprium, paui intellrealiter distinctum abeo, cuius se acci dens, sed in actu primo,seu quoad conue nientiam praecise consideratur,ut siccito&galoe in talii gracu respectu igiata δὲ

quando est necessitas secundum quid hin physica, quando cui testacindetrii phyficum.ut praedicta liciatas,& calor situ mantur in actu secundo. a quoad exsestentiam.

69 adem proprium diuidi potest primo in genericum, seu consequena genus iacit ecit um, seu consequens speciem. Secundo in simplex, cuiusmodi est risibilitas respectu hominis,& complexum, cuiusmodi est siceitas, S calor in tali gradu respectu is iis c tu in sympliciter, ac presse dic iam, ruimodi est illud, quod ali cui speciei, vel oneri omni soli, sem Per conuenit; D recundum quid ac latere naturaliter est in rub tecto; vae ctiae sterioresdet nitrone summae sant ex Αr. 1.Tom 4. bonae sunt, sicut a prima aliae illa duae quit, communitet definiat reste,qil inest pjurib. accidentaliter, ex con ιγgenter, vel quod de pluribus praedira --tur m quale accidentaliter, contingento. quarum prior essentialis est, mos rus inest sumaturina, tu primo posterior vero cssetitialis,vel aecidentalis iuxta varias explicationes dici potest rimatame Porphylii det initio, ex qua alias etiam faciae intelligas, toti ita accipi enda est,ut particula iraeter eorraipi potienia cadatta nitim supta particul/m abesto sed ira, ut cadat, a s lpra particulam tabem , inera particulam adest totrusque de Mimonis sensus fit, accidens see,quoasi biecto. citius est accidens, Mabesse.& acie fit dictum, cuiusmodi est illud, quod ali j se p6t, tum per intellectitra . intelli et ab- eui species,uci generi omni, sedilon soli, esse,&adei e 1 quidem aue se non Ium vel soli,sed nos, Onaii,aliquando, vel sum Praci siue, sed etiam negative, tu metiani per necessario clinuenit Quapropter deia i realiter, no tarnen fimul, sed diuerso tεponitio illa proprii, quae ex l)i,m'rro προ- iis Vel astant, fise coiruptione, se a de-cumtertur. proprium est, quod alicini pes 4riictione eiusdem subiecti , 'ito ad emaciei,soli,&omni, semper cidit, no ' fletitiam, sera predicata esse nil alia, e larinit qui iem proprio quarto uniuersali, no ficiliquando abelles, aut adesseno pos taurem tu,se a alicui M.tum: si auterit si sine corruptione,seu destructione et iis tradatur. propriui est, Ouci talicui secci dcin, quoad eius o utetiam . Tunc aut ei,veIgenerimit,ouarii,&semper accidit, dicitur aliquid delirii inire ad existen risi vel ut ab Aris i Top. 4. traditur 'pri quoad ellei iti ara , iquando desitare quod non iudicat intellige expreta mrma Irrer inuid est esse,soli autem inest,& conuersim de re praedicatur; c rile niet quidem omni proprio quarto uniuersali simpliciter, di prei se sic dicto, nomautamen conueniet oinni proprio quar ,-

niuersali. Quod adaquate sumptum triti communiter definitur et Te, quod inest plinti usaevient aliter. ne uatio, ve qa

ex actu ita rerum natura, non aut di

dc sinit esse aliquid poseil ih per ali

Qua inpotentiam tollic cici dici tui de

nrui etiam quoad steat:am;quandio desinit esse aliquid possit,ile a. quamcunque potentiam comparet . Q uaclestriis sipsa citer sex p6t,vel pr: πῶ, cx per se, per fiugatione leu ablatic ne radieatralici l Kedentialis, vel secedario, lepaccidia

SEARCH

MENU NAVIGATION