장음표시 사용
41쪽
Cantis optime meritu Girardus Mercatur, Gangem stus. non esse fluuium illum , qui in sinum Bengarilensem influit, & una cum Indo flumine, de Oceano Metidionali Indiam humanae linguae similem esticit ted alium quemeiam prope urbem Cantonem in Sinis; id enim fallum est, tum ex recentiori Sinenti Tabula, tum quia fluuius ille apud Bengalas,& incolas Regis Mogoriis Gangis . retinet nomen; ut testes 14nt oculati Patres Societatis I Es v , qui apud Mogorrem Regem degunt,&in vastillimis illis regionibus Euangelium praedicant , in annuis littetis anni issi. Et quidem occasionem errandi sumpsit Girardus ex Ptolemaeo, qui cum Plinio lib. 6. c. in .dc aliis veteribus Geographis insulam Ceila- Tapro- ni e regione orae Piscarim j aproban in nomina-bana uit, ut etiam notauit loannes Barrius in sua A sa,' & Ioannes Lucena Soc. I Esu in vita B. Francisci Xauerij. Cum igitur ille ultra veterem Taprobanam id est, Ceilanum , Gangem ponat,existimauit Girardus ultra Somatram , quae male aneotericis Taprobana appellatione insignitur, Gangem ponendum esse, quod facere commode non potuit nisi in Sinis. Sed ut ad rem nostram redeamus,si in re tanta, tantisque vitis disceptatoribus reliquus est dicendi locus, Tygris, Euphrates Phison, & Gihon videntur flumina Mesopotamiae, SC adiacentis regionis, quorum illa antiqua nomina retinuerint, posteriora amiserint,vt iape solet accidere , teste D. Augustino 2 O .in Numero .
3. Tertia opinio fuit Iubat Regis apud Ammi
42쪽
De natura cr incremento Nili. 2 Inum Marcellinum lib. 21 Solinum c. 34.Plutar chum lib. . deplac.c. r. quem sequutus est Dion in Epit. Seueri, & Vitruvius lib. 8. c. r. qui sentiunt,Nilum oriri ex Atlante Mauritaniae monte , ubi Oceano propinquat. Falluntur tamen, Atlas enim maior,ne dum minor, i Oceanum prospectat, Ptolemaeo teste, Mauritaniam Getuliamque interiacet in octauo gradu longitudinis; altitudinis vero ab AEquinoctiali grad. 16. At fontes Nili inde distant in longitudine grad. 7.& altitudinis 38. ut ex sequentibus patebit. Neque vero dicas , Iubam, Dionem & Vitruvium Alaniis nomine intelligere omnes illos Africae
montes,qui continui sunt, si enim id sensisse ne haud dixissent oriri in Mauritania sed in AEthiopia, & minus improprie sumpsissent Atlantis
Quarta opinio fuit Custodis templi Mine uae in urbe Sat, qui apud Herodotum sensit oriri ex palude quapiam inter urbem Elephantinam& Syenem, cuius etiam meminisse videtur Pausanias lib. s .cum ait, eos qui supra Syenem,uel ad Meroem profecti sunt,nariasse, Nilum paludem quandam ingressum,inde tamquam E continenti terra elapsum per AEthiopiam inferiorem &AEgyptum decurrere. Sed & hic deceptus est, ut etiam ex Strabone lib. i .Seneca lib. 6. nat. qq.c. 8.& Paulo Orosio colligi potest, cum longe supra Elephantinam urbem, & Syenem, & Meroem Nilus fluat: oritur enim ad I 1. grad. Ultra AEquinoctialem,ut in serius dicemus.Sicut etiam decieitur in eo, quod paludem ponat inter Vr-- bem
43쪽
. Liber primus . . - , diem Elephantinam & Syenem ; nulla enim alia palus, quam Nilus ipse,qui insulam efficit. s. Quinta Pauli Oroiij lib. t. de mundo existimantis oriri ex littore incipientis maris rubri. Sed experientia eum errasse docet: nusquam enim Nilus littus maris Erythran adit, sed e contra emedia Africa fluit, quae ultra Barnagasii Regnum flumina decumant; ecipit supra Meroem. Neque existimes nomine maris rubri, Oceanum Meridionalem intelligendum , cum fontes Nili ab eo longissime ablint , ut ex sequentibusp
Sexto vero loco Saςerdotes AEgyptiorum, teste Diodoro SicuJu lib. i. dc Plutarch. lib. A. deplac.cap. I. cum yniuersum terrarum orbem tres ih partes diuider ent primam quam nos incolimus,alteram ob nimios ardores inhabitabilem. . quod eti in sensit A1istoteles lib. a Meteqs.sum. a. et Cicero lib.ε.dς nat Deorum, Plin. lib. 2.C.
6 8 ίEratostenes dum apqd Her inlitavi' Ponucum in Allegoriis Homeri ait, 'ia 2sinque autem Zon ro unia circum ruuntur et ae rei , se .quidem glauco sum obscuriores. cyan :. .. A vero satalas,tomiaque or rubens, u Herberata flammis,quoniam eam partem te. Sibisubiectam perpetuo ardentes ΜΔ tarrant .
Virgilius libi t.Georgicorum canens, ' - ΩΨnque tenent caelum Zona, quarum una corusco Semper Sole rubens ct romta semper ab igne. quem imitatus Ouidius lib. i. Metamorphos in-
44쪽
De natura es incremento Nili. as-totidem,plaga tellume premuntur, suarum quae media est,non est habitabilis aestu. Et Claudiam Proserpinae telam describens lib. r. Addit quinque plagas: mediam sub tegmine rubro Obsessam feruore notat. sequassebat adustiuLimes,cst assiduo sitiebant stamina Sole.
Vitale qua utrinque dua3,quas mitis ober; a Temperies habitanda viris,&C.
Quod tamen falsum esse experientia i psa postea declarauit, non solum in Africa, sed &in india& in America. Tertiam nobis oppostanν ultra Tropicum Capricorni ; ex hac postrema Nilum fluere,& incrementum accipere, clim Sol nobis aestatem attuleri oppositis autem e regione hyemem effecerit,arbitrabatuD Uaud tamen omnino vere,cum deinde ipsa experientia constiterit, Nili fontes intra Tropicos contineri , ut infra
Vltima igitur, vera & omnino indubitabilis sententia est , scaturire Nilum in AEthiopia loco
edito ex quo etiam,vt postea dicemus,originem capit Zuama, quae opposito cursu a Nilo in Oce anum Meridionalem exoneratur, & Coanda, quae influit in Atlanticum, ad radjces montium inter Regnum Govamum,Congenis, Castate in se, & Monomotopae, qui ab incolis, vis habet Paulus Iouius lib. i 8. Cardanus, Sc Franciscus Aluaret, Belli rappellantur , ab aliis CaifateS, .y. Theophrasto montes Lunae,quod sua altit dine videantur Lunam attingere, a Promatho Samio, Aristotele liba. Meteor.sum cap .l.& Authοἷς
libri de Nilo montes argenti, forte , ut placo
45쪽
Olympiodoro, & Ludovico Buccaserro in eundem locum Aristotelis. quod inde effodiatur argentum. minusque in hac re probo Philippum
Pigaseiam lib. a.de Regno Congi. c. t o. 8c ioan nem Boterum p. i.lib. s.c de Nilo,qui Lunae mon- ltes magis Australes asierunt,nempe sub Tropico Capricorni,cu Theophrastus,& alij antiqui nouerint,& nominarint montes Lunae, qui tamen 'terras sub Tropico haud cognouerunt,ut constat ex antiquis Geographiae Tabulis. Probatur igitur veritas huius sententiae testimonio oculati Se
fide dignissimi Dauidis Regis AEthiopiae, qui in
litteris datis anno lueti. ad Emanuelem Lusitaniae Regem, S aliis datis anno is a . ad Pontifi-eem Romanum, allatisque Clementi VII. Bononiam,vbi cum Carolo V. Imp. aderat,a Francisco Aluareet, lectisque eoram Cardinalibus &uniuerse populo anno I s 3 3 .die 29. Ianuarij,quae habentur impresse apud Damianum Goes libro de moribus & releg.sSthiopum,& Ioann.Bapti stam Ramnusium in fine AEthiopicae peregrinam tionis Francisci Aluarea, scribit se in AEthiopia imperitare multis Regnis , & in primis Regno Goyamo,ex quo Nilus habet originem.Item Antonius Fernandus Societatis i Esu, qui diu in AEthiopia vixit,& tandem sanctissime obiit in epistola inde scripta, quam ponit Nicolaux Godignus lib i.de reb. Aoysse.ri .ait. Magna huiuε pi-,vis' scilicet torpedinis in eopia in P dis repemur ad extremos Prouinciae Gyama fines Dbι palm est 'niscarem, perennes habens atque mirabiles ebullientium
aquarum scaturigines. His Nilo principium est. Illudi autem
46쪽
De natura se incremento Nili. 2
autem notauerim ex recentioribus duas videri
Origines Nili, alteram quidem lacum in i a. sic ius medium accipias gradu altitudinis poli Antaretici; longitudinis vero grad. I s. ex quo oritur
etiam Luama quae allii it Regnum Mono motapae,&in Oceanum Meridionalem influit bipartito alueo,quorum alter exoneratur septuaginta
milliaribus prope Soniam ; alter, cui nomen est: a Spiritu saricto , in 17. gradu vltra Tropi- cum Capricorni, longitudinis autem grad. 63.5 Coan Za,quae prope Angolam in Regno Cogi fertur in Oceanum Occidentalem, quae Pto-i lemaeo,& antiquioribus prorsus ignota fuerunt Alteram vero originem esse sub AEquinoctiali longitudinis etiam grad. s s. & est lacus diametri stadiorum I OO.quo,eodem Antonio Fernando teste, nullus maior, aut par esse putatur in orbe terrarum, & a superiori in eum uno die cum diamidio Nilus fuit. Ex hoe in Septentrionem fluit Nilus, in Occidentem Zaire; cuius ostium , ex Pigaseia lib.i.de Regno Congi. cap. .&. Ioanne Botero, patet 28. passuum millibus: ex annuis vero litteris anni is 82. Patrum Societatis I Esu,
qui ibi in Christi fide dis seminanda laborant,
triginta sex millibus,adeoque violentus in mare sertur, ut disiectis marinis fluctibus, in mari diu - seruet proprium alueum, adeδ ut nautae inter marinas aquas ad octii aginta passii si millia a c5tineti aquas potabiles ac dulces hauriat; alluitq, Congi Regnum in 6.grad.vltra AEquinoctialem,
longitudivis vero grad. 42. vi ex relationibus mercatorum,qui in eo Regno mercimonia exer
47쪽
cent,Boterus,Pigaseia,& alij docent: etsi Ioannes Barrius de cad. I.lib. io .c.I.ex eodem lacu Za- ire,& Zuama una cum Nilo oriri scripserit. hactenus de Nili origine.
Ixi ςursus quicquid senserit Paulus Ο-
rosius lib. i. de mundo ) si excipias eius initia,in quibus, ex Antonio Fernandolo c. cit. paucis diebus versus orientem Solem fuit, & flexus omnibus fluminibus communes, sempet est a Meridie in Septentrionem; unde Lucretius lib. s.suae Philosopniae cecinit: Ille ex aestifera parie venit amnis ab Austro. Inter nigra virum percocto secla colore, Exoriens penitus media ab regione diei.
Claudianus Epigr.de Nilo, . cui rapido irrita mediis elapsu ab Austris
. Flammifera patiens Zona, Cancr4M calentis, . Flumbin ignotis nostrum procurrit in orbem. Quod etiam scripsit Vibius Sequester,Philostrat in imaginib. Lycanus lib. io. Plutarchueis lib. de Iude Osiri Avicenna lib. i Canaen. a. d. ωa p. Ua.Vbi cm q. bd a Meridie deseratur in Septentrionem , Mibit , Nili aquam attenuari op imam que serua quis videlicet contiactis,do mitaque illarum violantia caeli .calore, & longcicadu, quo fit, ut rarissimae & . pene aerea: rQd. - dantur,
48쪽
De Otura es incremento Nili. 27
dantur,nec dissimiles ab aqua cocta,quae calore Aqua ignis tenuior , rarior, atque utilior redditur, ex ς sententia Galeni lib. 6. Epidimiorum, & Alexam Ndri Aphroditan in qq. nat. Et ante hos sic scripserat Plinius lib. 3 i .c. s. Neronis Principis inuentum est decoquere aquam,vιtroque demissam in niues refrigerare. Ita volvim frigoris contingit sine vitiis nivis. Omnem utique decoctam utiliorem esse conuenit. Itemque calefacitam mciis refrigerari subtilissimo inuento. Vitiose aqua remediam est si decoquatur ad dimidias partes. haec ille. Pone itaque decoquitur Nili aqua,ton-' goque cursu fit optima. Fluit autem longissimo perrarum tracta, nempe ad vigintiquatuor sta.diorum millia, omissis eius flexibus, ut aduertitctiam Franciscus Vicomercatus in lib. 2. Meteor. Aristotelis,cum a priori fonte ad cius ostia intercipiantur gradus 44. In eoque suxu, teste Diodoro & Plinio,intercipit ferme septingenta sinsulas, pietasque cultas & habitabiles,quam praecipua est Meroe,in longitudine stadiorum tribus millibus,ex Herodoto,& Heliodoro lib. I9.2Ethiop& mille in latitudine; quae abest ab Alexandria teste Plinio lib. 2. cap. 73. raso .milliaribus. Et magna sane diuini Numinis prouidentia
tanta aquarum copia tantam terrae plagam excurrit,ut nimirum calidissimae plagae temperaret excessus, A viventibus vitam alimentaque praeberet. eo namque sublato , regio illa omnium esset infelicissima,&arenarum desertum. Ex longo huiusmodi fluxu ficti credit Iulius Carear , tabcaliger exercit. 8. ut Nilus non edat auras , Ut nori ait Plin. lib. . c. o. Ammianus M rcellinuslib. D. Nilus.
49쪽
Heliodorus lib. 1.2Ethiop.& Strabo lib. .qubdb umor ille de vapor longo cursu attenuetur, V de in aciem sublatus non potest conuerti in au ram , quippe cum aer sibi similem auram exceptam diffundi in se ipsum facile patiatur. Quamquam non improbem sententiam Hieronymi Cardani existimantis id fieri, quod vapores ex Nilo eleuati consimantur a Sole antequam conuertantur in auram , cum Nili cursus sit sub
Sole vehementissimo. Cursus eius velocitas om-
nino est mira ob quam Aquilam appellatum diximus,Diodoro teste lib. i.eiusque meminit Plinius lib. s. c.9. ubi etiam in Catadupis sagittam arcu emissam seperare semit ; etsi,quia sine strepitu fluit extra cataractas, dicat Claudianus in Panegyrico Manlij, . . Lene suis Nilus ; sed cunctis amnibus extat milior: nullaι eo usus murmure vires. Illud vero fabulosὲ omnino a Plinio lib. s .cap. Morosio lib.r.de mundo, Abulensi in Gen .cap.2. q.I6.alusque veteribus creditum , Nilum se uib. tus terram condere,iterumque postea emergere, ut constat de Ana, seu Guadiana in Betica, de aliis,de quibus superiori rapite diximus,quos se quutus Pontanus dixit in Meteiaria, . , , Condit ch in latebris Nilias, post liber apertis Insultat campis, septeno es gurgite ferrur. Nilus enim nullibi se in terris condit, sed alueo, semper conspicuo fluit, ut iam inate nostra do cuit experientia,Pigaseia,cinerisque consentien ribus; quamuis aliquando profundi limis terrae hi tibus veluti absorptus ita ripis constringatur,
50쪽
De natura se incremento Nili. 29
ut locis aliquot pastu uno transiri queat, ut scri bit idem Antonius Fernandus apud Nicolaum
Godignum lib. i. cap. ii. Ruit tamen , seseque praecipitat in cataractis,ut etiam euenit allis pluribus fluminibus, ut in Hircanis montibus quaedam tam alte in mare Caspium praecipitant,teste Strabone, ut subiectum littus relinquant inta- ctum,& transeuntibus peruium. pr cipitat ex eo dem etiam in Pamphylia ex alta rupe Catara- istes fluuius: ptiecipitat Tybure Anienis in loco, qui dicitur Infernus;& in agro Reatino totus Velinus lacus. perpetuae, quam ob id faciunt aurae .cum Sole, iridis admirando spectaculo. Immenta AE tua μ
reddit ex aquarum ad scopulos allissione, pr di, Cemus etiam lib. 2. cap. I . quod Z Velinus lacus praecipitans facit,& Hypanis Scytharum fluuius ob quam causam dicitur a Virgilio lib. Georg.
Uerl. TO .sonans. Scimus etiam in aliquibus spe
cubus in Hispaniola insula tanto cum sonitu, &fragore fluuios praecipitare , ut ad quinque inde milliaria sentiantur. Venor quoque lacus in Go 'thia , teste Olao Magno , praecipitans ad viginti quinque milliaria strepitum mittit: qui ctiam ad Botnicum mare in abditissimis cauernis adeo vehementes strepitus fieri scribit, ut nautae, qui accesserint,nis1 assiduo remigio fugiant,ipso strepitu aut stupidi,aut surdas i reddantur,aut etiam intereant. Quare non insulse Sophoclis inter pres scribit ex sententia Homeri, flumina tauri
no capite fingi ob strepitum & mugitum tauri P Orimum. qua etiam de re videndus .Elianus