Georgii Gentii Speculum politicum. Sive amoenum sortis humanæ theatrum. Cum notis illustratum

81쪽

ro DE MORI Bars REGu M. facere nequis, tu itidem matrem ipsius conti melia assicias ; sed caveas, ne vindicandi stiNdium, iussitiae limites transgrediaturialioquin

nobis nefas merito attribuetur.

Non vir est ille, judice Sapiente, Qui cum suribundo elephante praelium

committere possit. . Vir ille est ex vero sinii accensus ira vana non dixerit. Queiidam moribus inconditus iriuria asse-cit :Τoleravit ille , & extrema tua fausta sint, dixit:

Pejor sum eo, quod de me vis dicere :certus equidem sum, te mea vitia me ipso non rectius nosse. . Historia : Quondam cum magnatibus navim conscenderam, nobisque navigantibus a tergo sorte navicula undis oppressa fuit ;duoque germaui in gurgitem lapsi, in pret sentistimo vitae periculo versabantur Quia

dam magnatum nautae ait: Eruas utrumque germanum, ut tibi centum denarios conssetam. Nauta, alterum dum eripit; alter hamstus mari periit. Quo viso inquiebam : Huic

certe non supervivendum erat, ideoque fato ereptio ejus Rit postposita. Nauta ridens imsit: Istud dictum verosimile equidem eme via detur. Praeterea mihi quoque hunc primo erupere animus erat; ea de causa quod ille quondam me in deserto itinere sessum atque remctum camelo illigaverit , & in hospitium devexerit. Ab astero vero insans quondam

82쪽

CAPuT I. 71 probe scutica pulsatus fui. Respondi ego: J stus equidem est magnus ille Deus; qui enim bene egerit, sibi egerit : qui male secerit , sibi

fecerit. Dum potes, nullius animum vulnera

In hoc enim mundi itinere multae sunt

spinae. Miseri inopis malis obstetricator atque suta venito , a tibi etiam mala subcriti possunt. Historia : Duo suenmt seatres , alter Regiministerium iaciebat; alter vero improbo m nuum labore victim sibi quaerebat. Aliqua ido forte dives pauperi ait: Quorsum tu non etiam Regi inservis , ut frave illud laborandi 'onus effugias Respondit alter: Sed tu quo sim non manibus potius laboras, ut illam se vitutis vilitatem effugias Sapientes enim duxerunt : Proprio pane vesci Osdere meliuι est 3. quam aureo eluudo accinctum , serνitio ad

Manu serventem subigere iraestat calcem, Quam ea pectori imposita, coram domino consistere. Vita pretiosa his exeditur curis , Quid comedam aestate , quid induam hye-

o venter ignarve uno pane eontentur esto ς Ne tergum in aliorum servitio incurres. Historia : Qvidam Nuschivvano aequitate celebereimo nuncium tulit, inquiens : Deus optimus maximus, talem holtem tuum εmedio sustulit. N chiruanus ait: - numquid numquid

83쪽

DE MORI Bus REGu M. auctivisti, Deum me relicturum superstitem. Mihi hostis obitus non est laetandi materies sQuia nostra etiam vita non est perpetua. 1llitoria: Sapientum nonnulli in Costois aula de quodam dii serebant negotio ; silenti Biisurschum huro, dixerunt a Tu quidni in hac controversia tuam etiam dicis sententiam 3 Respondit ille: Consiliarii 11miles sunt Medicis , qui non nisi morbo conflictantibas in dicamentum praebent. Atqui cum videam j u-dicium vel rum rectitudinis tramite subnuxum , verba sacere nulla sapientia fuerit. Si res sine mea cesserit opera ;Μeum non est, verba ingerere. Si vero caecum, puteumque videro propin-

tque contιcuero ue nefas erit.

Historia: Harunus Reschides AEgypti R gno potitus, ait: Propter illam uetandi cruminis socordiam , quod AEgypti Rex per L stum se Deum venditaverit, nulli nisi mal cipiorum vilissimo regnum hoc donabo. H bebat igitur AEthiopem quendam nomine

Iluseibum, quem Agypti imperio dignum duxit. Narrant ingenio & iudicio adeo stolia dum & bardum) eum fuisse, ut AEgypti agria cultoribus ita querentibus; circa Nili ripam gossypium seminavinius ; sed intempestiva pluvia vel Nilo ime rapestive redundante Jomne periit. Responderit et Seminanda eratiana , ne periret. Cordatus quidam hoc audiato , infit :Si diritiae ex scientiae ratione emtingerent s

84쪽

CAPuT T. tremo bomine insito egenior foret. Deus vero rudibus tantas dimitias praestat a Wι centum Sapientes ad illud obstupescant. Disitiae se potentia non acquiruntur rerum peritia:

unt. In hoe terrarum orbe Ioe accidit fere , Ut νudis lunoretur g Sapiens vero contemna

tur e

Vi chimicus anxio studio aurum quaerens, maerore O animi dolore intereat , Rudis vero in deserto praeter spem edi opini vim thesaurum in eniat. Historia : Regi cuidam servam Sinensem at- itulerant 3 Rex ebrietate glauis , cum illa rem habere voluit; renixa est filia. Quo ipso

Rex acccussis , eam cuidam ex mancipiis na-

tione AEthiopi dedit;cujus supremum labrum

ultra nasum erat retortum I inscrius ad thor Cis oram usiue propendebat , vultu equidem

adeo deserinis, ut ipsa etiam λ Sachra produniosa deserinitate ipsis quoque furiis terribilis ,) ad aspestiam ipsius horresteret; ipsius- sue axillae perinde, ut infernalis ille picis

sons foetebant. Dixeris equident, ad extremum usque iudicium , hunc dest,rmitatis , Perinde ut Josephum,pulchriti: dinis exemplum esse.

Ilomo crat aspectus adeo deformis ;Ut deformitas ejus verbis describi ne

queat. I

85쪽

ν D E M o R I s u s R E G u M. Pixque axillarum ipsius , o bone magneque Deus lIta metebat, ut cadaver mense Augusto, quando Sol maxime servet. AEthiops eodem sorte tempore , libidine a. Ehas , stimulante lascivia, insanoque amore subactus , illibatam puellam vitiavit. Postriudie Rex puellam quaesivit ; sed non invenit. Regi per ebrietatem gesta narrarunt: qui mure accensus AEthiopem puellamque, manibus pedibusque probe ligatos , ex castelli tecto itisissam praecipitari jussit. Quidam purpur torum ingenio comis, moribusque benignus , vultu humi posito intercessit , inquiens : IE- thiops utique insens est; caeteri enim ministri omnes, muneribus beneficiisque Regis assusti, saccepta nunquam reddere solent.) Rex purpurato ait: Sa niger per unam noctem si cietatis ipsius commercio abstinuisset , quid peccatum suisset. Purpuratus responclit:

Nonne audivisti , o Rex, illud, quod dici s

Siti ustus si clarum sontem invenerit; Noli opinari , illum de periculo ex iurente elephanto solicituna esse , i Hypocrita fame stimulatus , si solus fuerit domi , quae omnium deliciarum sit ple

Ratio minime admittit, ipsum jejunii x ligione a comedendo retentum iri. Regi gratae fuerunt purpurati ficetiae , pr inde dixit: nigrum tibi dono dedi ; sed de puella quid facturus sim, dubito. Purpuratus

86쪽

C A P E T I. 7s. respondit: Eam nigro donato; quia mediam illius partem iam comedit: reliqua pars quoque illius merito esse debet. Illum amicitia dignum minime duxeris , Qui sordidum locum frequentaverit. Sitibundi enim animus non expetit aquam dulcem ;Quam stetidum aliquod os inde hauriens reliquerit insectam.

Quomodo itaque in Regis manum denuo

redeat

Malum aureum , quod in sordes ceciderit Sitibundi enim animus qRomodo deiid

raverit aquam

Ex urceo, ex quo os hauserit dira scabie sordidum atque erosum Historia: Alexandrum Μagnum rogarunt: Orientem & Occidentem quomodo tu ceptisti, cum prisci Reges aerariis, regnis , aetate , exercituque te longe superiores , eos subigero non potuerint 3 Respondit ille . Cujusvis r qni,quod ductu auspiciisqtie divinis occupavi, subdito, minime offendi, Regumque nomitus ιο

semper memoria colui. Prudentes illum minime magnum vocant, Qui magnorum nomina contemptu foedat H e Omnia nihil sunt, cum praetereant ;Fortuna , regnum, imperium, etitum atque

iussum.. Bonam defunctorum memoriam religiose colito ει ιui eitam bona memoria superet aeterna.

87쪽

CAPUT SECUNDUM

De Gloribus Religiosorum.

Ivitum quispiain religiosum quendam rosavit, inquiens: Hid tu de religion litius statu dixeris, quem

caeteri omnes certatim vituperant 3 Respondit ille : Quantum ad externum illius vitae genus I scelus video nullum. Quantum ad internum ; occultorum sum nescius. Quemcunque inreligiose habitu conspexeris , i Religiosum scito, bonumque virum censeto:

Si nesciveris , quid in animo ipsius reco ditum suerit: Cerealis j qui inani intra aedes negotii h bet Historia: Quendam Meccae vidi religiosum, qui capite in templi Meccant limine posito , ingemiscens dicebat: O Condonator maxunte i O misericordissime i tu rectissime nosti, quid ab iniquiuinio es stolidissimo homine , te dignum proficisci possit. Deprecationem imperfecti cultin assero , Obsequis enim meo confidere nequeo.

88쪽

Deum noscentes imperfecti cultus veniam imploranι : Semi obsequii memeedem requirunt: . Mereatores meretum pretium. vero mancipium spem, non obsequium a tuli ;Mendie que , non mereator adνens. Fae mihi itaque , quod dignum est iemsi mihi facere, quod dignum est me Sive me trucidaveris ; slae crimina ignoveris: bem vultum euntque meim limini imposi

Mibi enim mancipio risium est imperium s tu quicquid imperaveris ; id exequi im

In kribus templi Meccant quendam vidi

, pauperem a

Qui acerbissime plorans dicebat :Non dieam ego , meum suscipe obsequium gSed remi sionis calamo erimina mea dele. Historia: Abd Ethadir Chilanensis in templi Meccaui vestibilio,vultu minutis lapidibus imposito, dicebat o Maene Deus, mihi crimina mea ignoscas: Si vero 'noeio dignus omnino fuero , me in resurrectionis die eae eum susitato s ne me in conspectu pioxum pudor su

eata

Moesto vultu solo imposito dicebam :Quavis aurora, cum flabat ventus :O Magne Deus , Tui nunquam oblivisiori

Numquid tu etiam simi iui) memineris 3 Historia: Fur quidam religiosi cujusdam ae-D a dicum

89쪽

- ου DE MORI Bus REL IG Ios. diculam irrepsit, omnia accuratissime scrut tus, nihil invenit: hinc animi dolores contraxit: Religioso filiena adesse suboluit , stras lam itaque,cui incumbebat , in viam, qua furi 'transeundum erat, projecit: ne scilicet animo moestus discederet. disi ego, visos divina vestigia terent υ , Ne bostium qui suorum unimos a stere. Tibi vero, juandogradus iste eoaetigeriti amicis tuis advesus , proelia moves e Amor b cordatorum in praesentia & absentia semper est idem. Non ita se habent illi , ut a sentis erimω eenseant: praesenti vero adulantes minima esse velint.

i Clam in absensia lupo bomnes voranti. Quicunque aliorum crimina tibi defert

ena rat s

tilisine dubio erimina νua aliis deserra studet. Historia: Peregrinatores aliquot peregrin tionem unanimi sententia susceperuut, parianiiseriae selicitatisque fata subituri: Ego me illorum consortio jungere volui; sed recus .runt illi. Ego dixi: magnatum benevolentia virtutibusique alienum est, vultum a pauperum consertio declinare , iurique beneficium negare. Ego equidem ipse hoc satis capio dc perspicio:

me alacrem socium viris servitio; non vero oneri esse oportere.

Si ipse equo quidem vectias non suem Equorum tamen velimrum stragula s

rama

Quidam

90쪽

C A p u T II. 79 Quidam illorum infit: illo, quem audivisti,

sermone animum cruciare atque affligere noli. Per hosce enim dies fur quidam resigios,rum specie accedens, se nostro ingessit conso

Qnid sciverint mortales , quis lateat in habitu Scriba enim novit solus, quid contineatur in literis. Ex eo , quod religiosorum status ubique est probatus; Haud male de ipso opinati, eum itineris

suscepere comitem.

Manifestus relimosorum status & habitus , est rude pallium: Hocque semcere debet, ut dignoscantur mortalibus. Bonis operibus ceris, siquid lubueris, Nihil interest, capiti coronam imponas, an pauper menaicitatis notam humen,

ossiaaS. Innocentia dc pietas non consistit in veteri pannosaque veste: ere innoeens esto, bombriana uegestato. Pistra si mundum , libidinem at e assiactuum illerebras deserere: Pietas ilia non est; babitum tantum deserere. Armatura viriun requirit seriem ; navus enim cuinam bono arma gesi rit Paucis ut rem absolvam, quodam die ad n

' diem usque iter facientibus, sub urbis cujus D 4 dain