Georgii Gentii Speculum politicum. Sive amoenum sortis humanæ theatrum. Cum notis illustratum

101쪽

so DE MORI Bus RELIGIost Ilium, quem pineae nucis instar totum re, nabar medullam , Ιnanibus tantum folliculis constare vidi, perinde ut caepam. Religiosi , qui vultum in creaturis figunt a Tergo Orienti obverso preces sundunt. Servum, qui Deum sibi viudicaverit , Decet , ut praeter Deum noverit nemi

nem.

. Historia : In Cilicia praedones mercatorum comitatum aggressi, Dona infinita abstulerunt: mercatores in ploratum fletumque Iuti , Deum Vatemque testati , ut praedones lerepta sibi bona resti tuerent; sedfrustra , cum precibus nihil promoverent. Praedo conscientia ater si modo superaverit, 'NihiI mercatorum fletus curaverit. Sapientissimus in eodem comitatu fuit Lo mannus ; quidam comitum illi ait: Τu hos sapientiae citctis & bonis documentis meliora doceas; sertassis meliora docti , a secuItatum lnostrarum parte abstinuerint : miserandum, lequidem , tantas divitias amittere. Locma nus respondet; miserandiun prosecto, in illos nebulones vel unum Sapientiae verbum es-

fundere.

Quod serrum serrugine suetit corrosum; A sei rugine nulla lima expurgari potest. Hominem conscientia atrum monere quid

refert Ferreus enim clavus in saxa nequaquam l

penetrat. e l

102쪽

C A P u T ΙΙ. mTempore felici miseros inviser

Pauperis enim animum demulcere, Et benevole tractare , mala avertit.

Si mendicus a te eum fletu aliquid petistit; Dato: alioquin iniquus ferociter tibi eriapit. Historia: Quamvis me infinitum Venera diis ille senex o Schemes Eddin u Elferetschfilius Schusi hortatus sit , ut rejectis Μusicae illecebris,uitae selitariae instituta amplecterer,

ct in abdito viverem , praevalescente tamen . iuventutis flore , tumescentibusque libidinis undis miser , rejecto praeceptoris consilio , in contrarium raptus , Musicae , cantilenarum que lenociniis, mortaliumque consortio deliniri coepi: de quotiescunque senis memor eram consilii, dicere mecum solebam:

Judex si nobiscum manus comploserit modulando;)Atque Censor si ipse vinum hauserit; ebriis

facile ignoverit. Donec tandem nocte quadam in gentis cmiusdam consortium incidiuater illosque quea-dam vidi Cantorem PDixeris equidem animae vena ex incondito, plectri illius senoriimpetur. Longe ingratior sonus ille erat , quam si quis feralem istum nuncium tulerit: P

ter tuus mortuuS est.

Auditores modo aures digitis obstruebant; modo labio impositis utentium innue

103쪽

DE MOR IBus RELIGIO S. Expetitur quidem vox cantorum, cum cluticis est :Τu vero talis es Cantor, si obticueris;bene seceriS. Nemo mortalium tuo quidem afficiliu

cantu.

Quin si abieris , silentio facto laetabuntur

omnes.

Cum ille cantum ordiretur fidibus canens, Patrifamilias diximus: per Deum immo

Argentum vivum auribus meis indas 3 ne audiam: Aut sores aperias , ut hinc foras Pros l. giam.' ' . ' . Ut rem paucis complectar di amicorum gratia, quibus me accomodavi, noctem illam taediorum plenam ad lucem usque protraxi. Sacer P praeco intempestive exclamarit , lNe cius, quantum noctis elapsum esset. Noctis longitudinem palpebras meas r gato :Ne unima quidem momentum oculi mei

dormiverunt.

Illucescente die grates acturus , pileum caputi detractum, aureumque cingulo exemtuma lcoram Cantore deposui, ipsumque amplexus, magnis gratibus cumulavi. Sodales meam hanc in cantorem benevolentiam , solito meonaori viderunt contrariam , mihique tributa ingenii levitate, occulte illudere coeperunt. Quidam illorum linguae procacitatem Ostentatua me corripere coepitu inquicus: Factum

istud

104쪽

CApuT II. istud tuum a priidentuni kro alienum est: quod scilicet augustuin illud seniorum pati Imm eiusmodi Musico dedisti, qui per totum

vitae tempus ne assem quidem in manu sua habuerit , neque teruncium ' tympano suo

exceperit.

Τalis erat Musicus, Deus illum ab hac be ta aula procul dimoveati Nemo illum bis in uno loco lubens vid Mortesibus pili in corpore horrescebant. Ipsaqavis aestivario imposita vocem illius inconditam honens avolabat: Nostrum nobis auferebat ingenium sibiaque gulam lautabat.

Respondi ego illi: Satius est, ut coaluitiantis linguae procacitate temperes : mihi enun ejus rei arcanum & facti inei ratio probe ) co stant. Infit socius : tu ejus momentum n his) indices, ut pariter nos omnes illi studia noltra dentonstremus, nostraque ludibria poenitentia eluamus. Dixi ego: Iisdem certe ali-spiciis , quibus Venerabilis ille senex , ista cantilenarum lenocinia desereuda mihi alia quoties praescripsit acriter seduloque , sed siustra , monuit: hesterna nocte fausta sors , . benisniorque sertuna in hoc hospitio , viam . mihi monstravit, ut, hujus cantoris scilicet beneficio, posthac Musicae, consortiique hu- mani desiuiinentis abstium proposuerim. Suavis

105쪽

DE MO RI Bus RELIGIO s. suavis vox ex palato , ore , labioque desei

prosecta) ,

Sive Musica arte temperetur, sive non, anti 'mum dumescet.

Si vero cantica seu soni x Uschach , Saf han, atque Haschas, Ex absurda cantatoris gula profluxerinta

ingrata erunt. Historia: Sapientem rogarunt Loemannuma

virtutem unde hausisti 3 Respondit ille, ex vutiosis : Quicquid enim in ipsorum actionibus displicebat ingenio meo, illud vitavi. Ne inter facetias di ludicra unum quadem dixerint verbum; lQuin prudens inde sibi virtutis exemplum

sumat.

Rudi vero si centum sapientiae capita prae- llegerint In auribus ejus jocus & lusus erunt. Historia: Religiosum quendam fuisse re dunt , qui per noctem decem librarum pondo cibum assumebat, Coranumque totum ad lauroram usque orando finiebat. Cordatus iquidam id audiens, inquit: Si dimidium e mederet panem dc obdormiret, longe pra

stantior esset.

Ventrem cibo vacuum habeas ; 'Ut ejus beneficio Sapientiae lumen cernas. Vacuus Sapientia ea es de causa, Quia cibo ad nasum usque es oppletus. Historia: Benignitas divina homini cuidam in scelerum aviis perdito illustrationis facem praetulit, adeo, ut tu vere piorum circulum ductusa

106쪽

-CAPuT II., beato religiosorum consertio , illorumque suspiriorum veritat pravi ipsius in res in virtutes versi sint , manum a libidine remundi delinimentis contraxerit, peritringen . tium vero procacitatem adauxerit: qui hinnunem, ut olim, ex praVO usitato vitae genere

aestimabant, nullam plane integritati & pi tatis illius studio fidem habented Poenitentiae beneficii divinum subterfugiatur supplicium: Conviti''tium vero procacitas subterfuginequit. Perstringentium' probrorum contumeli Tum que impatiens , ordinis sui seniorem accedens,queritur. Senior in lac maε ruens,inquis: mibusnam hane benignitatem Dra laudibus uuaveris, quod scilicet mortalium de te opinione es mesor Quotiesnam dixeris 3 Hostes, aemulique Vitia mihi misero salsis affngunt. Sive in caedem tuam surrexerint; Sive tibi male ominantes consederint; boninesti , malumque te dixerint mort les 3

Praestat: quam simalussis , O te bonum m

natifuerint. Me vero inspicias, quem opinantur omnes Perfectum; ego autem revera sum imperfemo

Si illa , quae dico, praestarem sVirtutibus splenderem , religiosusique δε-

rem.

Ego certe vicinis meis sum occultus :Μagnus

107쪽

m DE MORI Bus RELIGIO s. - Μaguus vero Deus arcana manifestaque

Fores quidem occlusi mortalisim oculis , Ne vit1a mea cernentes divulgent: Sed lares claudere, .quid refert cum mniscius ille Et occulta & manifesta sciat. Historia: Venerabili cuidam seniori lamem ltatus dixi: Ejusmodi homo de me lasciviae testimonium dedit. Respondit ille : I uvistute ici morum i Oeentia ilium pudore affictas. lΤu alacer in bona reisto tramite contendas; ne malevoli

Ullius in te vitii deprehendant materiam. Si aptus pandurae fuerit sonus λ Quorsum a cantore discipuli auris into quebitur 3 Historia: infendam ex Damascenis rogarunt senioribus , Quid est Deum nosse, verc- lque religiosum esse 3 Reseondit ille : Olim in 'hoc terrariim orbe quaedam fuit gens , specie habituque dissoluta , animo vero virtutibusique composita & exquisita. Nunc temporis vero sens estis specie habituque externo, ut paret, pia & religiosa , sed interua stini dissoluta

misera. . 'Cum quovis momento animus tuus mum ' ldi illecebris inquies, hinc inde oberret: γsolus etsi consedetis; otium tamen nullum

Sive ope s , dignitatem, agros, mercesve habucris et Animus

108쪽

Historia : Non immemor sum , nos qu'mdam cum viatoribus totam noctem iter fa-.cientes, matutino tempore juxta sylvana albquam recubuisse. Nobis decum uitibus ecce quidam amore captus, itineris nostii comes, alta voce exclamans deserta petiit;& ne unum quidem momentum requievit. Illucescente die, reduci dico : Quae haec est rerum tuarum facies 3 Respondit ille : Tuscinias in arboribus vidi coneinentes : perdices in montibus r ranas in aquis: feras in Olvis : Inhumanum itaque ratus, omnibus Dei laudes celebrantibus, me ignaviae

somno sepultum esse.

Hel terna noete avis quaedam ad auroram usque canebat;

Quae mihi ingenium , patientiam, mod rationem dc judicium eripuit. Cujusdam iutegerrimi amici

Vox mea aurem sorte contigerat,

Qui inquit: Minime fide capior illa , Te avium cantu adeo delinitum fuisse. Respondi ego : Indignum hercle es humana sorte IVt axis Numini dicat laudes: ego vero J omo' sileam. Plistoria : Quodam tempore in Moccano itinere , aliquot cordatos juvenes,itincris sociosco initesque habuit, quandoque alta voce cantabant, vorsibusque unum illum Deum celebrabant. Forte in itinere vir quidam devotus suit ; qui ordinem religiosorum, pauper-

109쪽

ys D E M o R I gi R E L I G I o L. talem subeuntium detestabatur;ienarus equidem horum aiixit in Deumfuditreandem ita. ad flamiliam Jachiae filii filiorum inlatis

Wrvecti semus, cum ecce puer quidam niger ex Arabum gente prodiit, itaque cantare o coepit ; ut ipsas ex aere aves alliceret: vidi &ego devoti illius camelum gaudio effusum,

qui devoto humi) dejecto avia petiit. Quo visis, devoto dixi i Suavis vox ipsa penetrat

permovet animantia , numquid te quoque stem movestis 3 Nostine, quid mihi dixeris illa matutinae I scinia 3 . . Tuc us generis bomo es 3 quod amoris es ex pers γCamelust inabis carnaine , gaudio laetisim

eris.

Ω δεῖ homo ejus expers fuerit; mnitus v am

nus erit.

Flantibus enim per prat ventis sm Moventur arboris rami s mn dies inpereae. 'Quicquid in boe universo vides , magni laudas ovans atque gestiens accinit rsed animus iste bane eaph mentem, qui auro babet. . Non lusciniain rem illius tantum laudes δε-

110쪽

tempora agens, cum nullum haberet successorem; velut testamento hanc ultimam volu tatem, voce proceribus uis ita expressit: Me

quisquenti Aeprimus-δem ingressus

fueνit, illi remum diadema imponite, reDumque eradite. Accidit sorte, ut, qui princeps urbem ingrederi uti mendicus esset ; mii totum vitae tempus mendicando hinc inde nuccellas col- 1egerat, ex inveteratisque. panins vestes sibi consuerat. Regni proceres atque purpurati Regis, ultimam ipsius voluntatem executuri, illi regnum aerariaque jure attribuerunt. Pa per aliquandiu arbiter rerum, regio jure n mineque fuit , donec tandem aliqui procerum imperium ipsius excusserunt, vicinique Reges in bellum surrexerunt, atque conserendae pugnae aciem instruxerunt. Paucis ut rem ab-λlvam: Miles civisque rebus novis ita fuit iiii batus, ut regni petis imperii illius arbitrio ere- pta suerit. Pauper hac tempestate mire perculsus, inter haem S metum anceps fluctuabat; donec tandem veterum sodalium quia . dam, paupertatis illi olim sociita, exatinere nevertitur' qui huic in fastigio regni visio , inquit : Grates Deo incomparabili dc maximo, qui praeclarae fortunae tuae prς statum magnae quo potentiae dux & aut suis;cujus auspiciis rosa rita spiit , spinaque pedi tuo exemta est,

cum scilicet celsum illud regni fastigi lim s Jiciter) conscendisti. Quippe post fortunae an.