Des. Erasmi Roterodami Consultatio de bello Turcis inferendo

21쪽

LL CONsu LTATIO arripuit arma Turcica, nihilo mitior in suos quam in at e nos. Hic circiter millesimum trecentesimum nostrς salutis annum exortus , intra annos 28. non mediocriter auxit Turcicam tyrannidem , subacta maxima ex parte Bithynia, nec paucis ad Euxinum Op-.pidis vi captis. Huic successit filius Orchanes , qui dissidio Graecorum

adiutus, Prusiam Graecis ademit, ac primus in Europam traiecit, accitus a Cantacu Zeno , cui certamen erat

cum Palaeologis. Ubi parricidio quoque ditionem auxit. Duxerat enim uxorem Caramani filiam , & soceri filio interempto , magnam principatus eius partem occupavit. Et hic annos XIII. rerum potitus, Ammuratae

filio tradidit principatum. Qui, sollicitante Palarologo, duodecim Tur- earum millibus in Europam transpor. tatis adversus Bulgatos & Peloponnesi principem , re sat feliciter gesta, ad Europaeas opes animum coepit adiicere e dumque simul at se Imperatoris hostes ulcisci, quemadmodum cceperat. Genuensium navibus

ad id

22쪽

ad id suppeditatis, transmisso Helle. sponto, Abydum adoritur , Callipolimque praeter alias civitates occupat.

Mox Serviam Bulgariamque ingressus, occupataHadrianopoli, occurrentes ii ostium copias ingenti clade profligat , Lazaro Serviae principe caeso . A euius servo mox ipse occiditurAm- murates, relictis duobus filiis. Quorum Paetaites Solymanum fratrem do- Io necat, mox interfecto Bulgarorum

principe maximam eius ditionis partem sibi vindicat: hoc successii rerum inflammatior, Bossinam, Croatiam,& ulteriores Illyrici partes vastat. Constantinopolim obsedit annis octo, facile expugnaturus , nisi Gallorum & Ungarorum exercitus ab instituto revocasset ; quibus ad Nicopolim occurrens, profligatis hostibus , ad intermissam obsidionem rediit, pressitque biennium , nec videbatur relicturusmisi nunciatum esset, Tamberlanem Scytharum principem ingenti multitudine in Turcarum terras irrupisse. Cum hoc conflixit ad

,tellam montem , in Galatiae Bithyniaeque

23쪽

thyniaeque confinio, sed infelicibus arispiciis , quandoquidem in eo praelio caesa feruntur ducenta Turcarum milia. Paetaites captus, aureis catenis in cavea vinctus, a Tamberlane eitcumlatus fuisse dicitur ad extremum usqtae vitae diem. Haec acta sunt circiter annum millesimum trecentesimum nonagesimum septimum. Ex liberis quos reliquerat Pagaites . Machometes Orchaiae fratre per insidias sublato,T urcicam rem occupat solus: qui receptis quae Tamberlanes abstulerat,Bulgaros&Valachos populatus, Hadrianopoli regiam constituit. Maachometae successit Ammurates filius. Is adortus Mysiae principem , duos illius filios exoculat, ac mox horum sororem duxit uxorem. His auspiciis fretus in Valachos, Ungaros, & Ger manos incursiones facit: mox in Epirum versus, Croiam armis capit, Ve- . netis Thessalonicam adimit. Interim

ab ungaris ingenti pugna victus, decennales ab his inducias petit:& impetrat. Quibus hortatu pontificis Euagenii violatis, Ungari repetunt Am

muralem,

24쪽

DE BELLO Tu RcICO. Σs muratem , verum ingenti nostrorum clade. Nam in uno praelio, quod ad Varnam commissum est, periere La-

ἡi satis rex Poloniae & Iulianus Cardinat. In altero quod ad Basila fuit, caesi non pauci principes Ungariae , milite

gregario ad internoctonem extincto. Nostrorum, ducum tum ambitio,

tum dissidia, victoriam tradidere Tu cae. Mox fratru discordia Peloponnesum illi tradidit. Tandem dum Epirum quae defecerat vindicat, dium Croiam frustra oppugnat, animi dolore perisse dicitur, rerum potitus annis triginta quatuor. Cui successit filius Mahumetes , qui inexplebili rapacit

te maiorum suorum tyrannidem obscuravit. Duo Christianorum imperia, Constantinopolitanum &Trapezontium subvertit , regna duodecim Christianis ademit , civitates ducentas cepit. In his erat Chalcis insula , & Scodra , quondam Venetorum ditio. Capham Ponticam urbem expugnavit , Rhodon insulam tentavit, licet irrito conatu. Hydrunte expugnato, arma movit in Italiam, B eamque

25쪽

16 CONsu LTATIO eamque triennio misere vexavit, tanta omnium consternatione, ut Sixtus

pontifex deploratis rebus, relicta urbe apostolica , fugam in Gallias adornaret. Mox in filium natu maiorem, bellum atrox moliens,periit anno millesimo.quadringentesimo octuagesimo primo. Hinc inter fratres parricidiale certamen de principatu, sed vi

icto maiore Zizimo , Pa Zaites rerum summam tenuit. Hic Sullanum AEgyptium bello frequenter ad ortu S, rem infeliciter gessit, ut Turcae foedus cum -- hostibus inire coacti sint. Dehinc anno I 92. Cerauniorum montium accolas invadit, easque gentes, ad eum usque diem semper liberas, in Turci-cam pertraxit servitutem. Septimo abhinc anno , classe invectus , Methonem, Naupactu , ac Dyrrhachium Venetorum ademit ditioni. Quin &Foroiuliensium agros Turcae crudelis.

si me vastarunt. Pa Zaitae regnum occupavit filius Selimus, patre depulso. Selimo, sive ut alii malunt Zelimo, successit Solymannus , nihil a maioribus degenerans. Vide vero quam illis fuerit

26쪽

DE BELLO Tu RCI CC. 1 Trit felix impietas, dum nos verae pietatis studium abiicimus. Nos internos sine fine de qualibet ditiuncula bellis plus quam civilibus digladiamur, & interim Turcarum latrocinium verius quam imperium , quam late porrectum est' Ad septentrionem pontum Euxinum attigit, ad orientem Euphrate fluvio terminatur. Ad meridiem AEthiopia . Nam intra paucos hosce annos, totam AEgyptum ac Syriam una cum Phoenice & Iudaea

Palistina subegit. Ab occasu ad Ionicum mare pertinet. Hinc si ad septentrionem redeas , Danubium attingit, imo limitem hunc longe transiliit , ad Borysthenem usque fluvium. Nunc mihi specta quam variam, quam spa-ciosam , & opulentam ditionem hic ambitus complectitur. Tota Asia minor, duodecim non minus nationes continens; tota Thracia , in qua est: Constantinopolis, priscis dicta Byzantium, olim Christianorum imperatorum, nunc Turcarum regis; duae

in Europa Mysiae ad flumen Danubium , magna Daciae portio , tota B L Mace-

27쪽

mnibus AEgei maris insulis , quae partim Sporades, partim Cyclades appellantur, sub Turcarum imperio, duram servitutem serviunt. Creta, nunc vulgo Candiam, Cyprumq;, duas nobilissimas mediterranei maris insulas, Veneti hactenus utcumq; tenent, sed, ut accipio , tributarias. Haec utcumque per transennam ostensa, si quis explicet, quot olim opulenta regna, quot celebres civitates, non tam pres-las, quam extinctas comperiet 3 QAid nunc est illa quondam beata Pelopone susὶ Quid nobile totius orbis emis portum Corinthus Z Quid Attica, quondam, ob morum elegantiam, Grqciae Graecia dictaὶ ubi nunc ingeniorum parens , & optimarum disciplinarum altrices Athenae obscurus uicus ostenditur, sic tamen ut de nomine prorsus ambigatur. Ubi Lacedaemonia , quae sola gignebat masculos 3 Quid hic pergam ea commemorare , quorum adeo recens est memoria, ut ipsae res etiamnu oculis atq; auribus cunctisq; sensibus omnium in-- haereanta

28쪽

haereant, Rhodum captam Z quid toties cruentas incursiones factas in Ungariam' quid extinctum Lodovicum Ungariae regem Z quid hoc anno totam Ungariam crudelissime occupa tam , depulsum regem Ferdinandum, plus quam hostiliter oppugnatam Viennam , incredibili immanitate vastatam Austriam ulteriorem totami Summam rerum obiter indicavi. Quid siquis evolvat singula Z quam truculentas clades nostras , quot Turcarum victorias, nostra damna luctusque reperiemus sAc fortasse iam omnes Turcae serviremas; nisi teme filius extitisset sophis , qui Turcarum inexplebilem rapacitatem aliqua ex parte cohibuisset; nisi parum feliciter illis ce- .cidisset Martis alea cum Sullano IZ-gyptio ; nisi domesticae inter ipsos seditiones crudelitatis in nos impetu maliquantulum fuissent remorat: de igitur illis iratus rerum successus Si gentis originem requiras, lummam reperies ob scuritatem cum summa barbarie coniunctam. Si imperii primordia, occurrit mercenarius miles, B s occur-

29쪽

3o CONsu LTATIO Occurrit nefaria perfidia trucidatus principes in cuius verba iurarant. Si progressum quaeras, comperies rem crudelitate partam , latrociniis a R-ctam , comperies funesta coniugia,

comperies impia fratrum parricidia, patres a liberis regno depulsos, cum perfidia coniuncta crudelitatis exempla , ut interim nihil dicam de religio fine & moribus. Regnant irato Deo,

i pugnant adversum nos sine Deo : illii Maho metem habent pro gugnatorem,l nos Christum. Et tamen quam late

propagarint tyrannidem, res ipsa loquitur. Tot ditionibus excussi , magnaque Europae parte amissa , de tota periclitamur. Quis enim nescit quam facilis genti Turcarum terra pateat ad nos aditus λ Quum enim utramque teneant Mysiam, superiorem & inferiorem , ad flumen Danubium, regiones Thraciae vicinas ; non difficilisper hoc flumen ad nos patet aditus. Dalmatas & Illyrios eadem vicinitate habet obnoxios : ne quid dicam de Pannonia, quam toties impetiit. Mari vero toti imminet Italiae, praecipue

Iero

30쪽

DE BgLLO Tu RCIC o. si vero ab Epiro , Siciliae ac Neapolitano regno. Hydruntum extremum Italiae oppidum adhuc tenet. Brundusium aliquando tenuisse dicitur. Nunc praetulit in Austriam. Quorsum evasura, Deus novit. Et ubi interim dot- iniunt illa bello nata Germanoru pe

ctini metat i Turcarum hie successus tribuetur 3 Nequctitam n vir tutiὶ Gens est esto minata luzz nee alia re quam latrociniis formidanda.

Quid igitur causae Z Nostris vitiis illi

debent suas victorias. Pugnavimus

illos, selis eripsa clamitat, irato Deo nostro. Iisj m eqjm studiis

arma movemus in Turcas , quibus illi ditiones alienas occupant. Trahimur

regnandi libidine, inhiamus opibus,& ut dicam in summa, Turcae pugnamus cum Turcis. Quin ipsa rerum gestarum historia satis indicat, nostris dissidiis, nostra ambitione, nostratium perfidia, gravissimis cladibus semperfuisse datum locum. Palaeologi cum . Cantacu Zeno implacabile dissidium,

Tarcis aditum aperuit in Europam. Ius iurandum autore Eugenio viola- ὁ tuma