장음표시 사용
201쪽
Similiter iam dicto Anno &die medius motus Veneris suit 9. si g. i 2. grad. ergo in excentricit. K. L. H. puncto m. Agatur itaque linea F. l. v. m. ex tellure F. quae in ii. Zodiaci immobilis seu mobilis CX. intersecabit, monstrabitque fere 1 .gradum V. quem etiam ephemerides praecise notant. Latitudinem autem utriusque etiam
facile habebis, si operatus fueris modo, uti supra in tribus superioribus edoctus es &c. Fff. a. 9 Vt vero medio motus Mercu-3. -- rh& Veneris eb commodius lia. V k beantur fabricauimus etiam indices cochleales, in I a. menses seu
361.dies rite diuisos qui quidem
ex tabula mediorum motini diurnorum & menstruonim facit EConstruuntur, scilicet beneficio circuli occulti in 3 6o. gradus aequales diuisi; in cuius centrum cochleatis indicis punctiam medium inter m. n. seu e. c. firmatur&tot pro quolibet mense vel die gradus in dicto circulo numerantur , quot in tabulis mediorum
motuum notantur: per cuius deinde numerationis puncta lineae ex centro traductae,& cochlealem indicem intersecantes, in eo menses & eorum dies distinguunt &c. Hi indices,in centrum excentrico riim R. & q. ita collocandi sunt ut punctum medium inter m. n.
seu tae eorum centra, centro AX-
centrici exacte congruat. Quo facto principia mensum, scilicet A. Veneris,& D. Mercuri J, praecise in radicem med ij motus anni propositi disponantur, sicque toto anno inuariati indices firmati, in orbibus excentricis pro quocumque anni die medium motum Planet indicabunt. quod ut commodius fiat, ex centris dictorii in indicum subtile filum,uel linea prodeat, D que ad ultimam excentricorum periphaeriam. Quae etiam omnia in Lunae Theoria, eiulque indice obseruanda elia te monitum hic
Scala autem sei nidiametroruterrestrium, & milliariorum cuius beneficio facillime inferiorum duorum Planetarum distantiae a terra&a se iuuicem habentur; ita fabricatur. Sume integram diametrum eclipticae seu viae solaris EA D. in figura I. laminae E. quae in A. primo partes diuisa 4ooO. semidiametros terrae tibi dabit: vii patet ex scala M. R. N. m dicta la mina E. Si autem quam libet A. partium in ro. particulas subdiuidas dabit tibi quaelibet harum yo.
semidiametros terrae, quas si cum Ioco. multiplicaueris, procreabis leucas Joooo. caetera ex ipsa figura, & lupra hinc inde dietis cuique facile obuia fient &c. MEM.
202쪽
Describitur geometrice in pla- . no iucundissima Theoria Luna noua, sine episcis π
DFEG. in 36o. partes seu let. signa diuidendus e cuius semidiameter
DB. diuidatur in ioooo.aequales portiones; quarum i coo. dabunt excetricitatem Lunae scilicet A. B. tantam nempe quanta est semidiameter globi Solaris. Si igitur
semidiameter D. B. lunaris excentrici diuidatur in partes 297. &illarum partium pro semidiametro eclipticae, sumantur particulaeloo,ooo. habebis proportionem Veram & geometricam lemidiametri eclipticae dc excentrici Lunae D.F.E.G.s militer circellus excentricitatis AB A. Lunae,respectu orbitae eius, & iam dictae eclipticae,in nostra sententia veram mo
lem disci & globi Solaris tibi da
bit Caeterum centrum B huius excentrici Lunaris in circello A. B. indies promouetur in consequentia 6 . 3o .sere,sicque excentricitas continuo mutatur. Luna vero
indies proficit in dicto excentrico gradus i I. io .- Caput Draconis S. sing. diebus in anteceden
ce tota Lunae Theoria absoluitur paucissimis, sine epicyclis: dummodo etiam latitudinum circulum H. N.L.M. vii in hac figura i. laminae R descriptum vides ita disponas , Ut S. punctum caudae Draconis,secundum indicem eius
punctum D. semper disponitur in
radicem motus med ij. R. propositi anni ita ut centrum eius G. congruat centro excentrici Lunae B.
si enim ex iam dicto centro lineam seu filum, usque ad extimam excentrici Lunae periphaeriam emittas,illud tibi mox in circulo H.N. K. M. Lunae latitudinem monstrabit. Vel si nolis nouum quendam
Orbem,scilicet Fq. . K. M. sub Luanari excentro D. F. E. G. in suos latitudinis gradus diuidere, sume circino arcum I. graduum ex Lunae iam dicto excentrico, quem posito uno pede in B. centrum exiscentrici,transfer in lineam R. A. interuallo B.C. ita enim fiet,ut filum C. lineae medij motus a. B. s. undique per etcen tricum aequi distans, in eius periphaeria extima,latitudinis Lunaris gradus & minuta satis praecise demonstratura sit: arcus enim excentrici Lunae interiam dictasduas lineas,scilicet C. n.&B. S. interceptus, latitudinem Lunae dabit,uti vides notatum in
Quibus omnibus iactis ex cetro A. telluris,describatur Zodiacus amplius Q.E.L. excentricum Lunae
203쪽
Lunae undique excedens;quem in ela in Zodiaco. Q. E. L. ita gra-36o. partes,seu i 2. signa,subtilissi- dum S. demonstrat qualis etiammis tineis,haud aliter saltem tan- in tabulis astronomicis habeturrio spatio, per circuitum quantum latitudo Vero erat tunc temp. 3.
semper inter extimam Lunae ex- gr. 46/. quae¬atur inter D m.
centrici periphaeriam,& iplum in- in excentrico Lunari: Sed Merid. tercedit per singulos gradus descendens: circulus enim latitu- oportet diuidere,quam fieri debe- dinis H.N.K. l. hic mi lector,perre docuimus figura 3. laminae C. in errorem non est rite in suum lo-Zodiaco mobili , ut notatum vi- cum dispositus; nam si caput dra.des,in E. D. signo n. Hoc enim fa- conis S. R. in verum locum collo-cto,si indicis cochlearis Lunqme- caueris omnia ad amussim condium punctum inter duo eius cc- gruent ; quae te monitum volui-tra a c.in centrum B.excentrici; A. mus. Sufficiat vero tibi hic instru
vero dicti indicis principium in menti fabricam aliqualiter depin-
radicem Lunaris medij motus x ille; ut ad eius imitationem , si disposueris,& ex centro excentrici placeat facile pol sis tibi aliud ma- ac indicis, ita per totum annum gis exactum ex aurichalco,vel alia in plano excentrici Lunaris fir- materia fabricare &c. mali, lineam seu filum subtile, ad Denique ut etiam sine labore diem mensis in indice emiseris; il- I aedius motus centri B. excentri-lud tibi in excentrieti morum Lu- ci Lunae habeatur, fabricauimusnς exacte fatis demonstrabit. o indicem AB. figurae 3. laminae F. habito,tum alterum filum ex cena nam si centrum eius C. ais xeristro. A. Zodiaci, per locum medij centro A. Zodiaci 5e punctum B. motus Lunae in suo excentrico, principium scilicet Ianuarij in ve-
eductum,Verum eius locum in ps ram radicem apo i Lunaris dieriphaeria dicti Zodiaci exhibebit. vltima Decebris disposueris, pro Exempli gratia. anno tuo proposito in dicto ZO-Anno iras.die ii danuaris sty- diaco,ita ut integro anno in eo fimio nouo,medius Lunae motus erat metur;tunc toto Anno facillime,
3. signorum . graduum 33 . fere, & sine labore medium motum ergo in excentrici puncto S. abG. aprigi Lunaris habiturus es:quod per D. motum iam dictum sup- quidem fiet,si in S inter excentri-
putando: motus vero apogaei seu ci centrum B. & Α. tres rotulas
centri B excentrici, erat . sig. io. disposueris, seu duas trochleolas, graduum io . ergo in B. puncto, quorum beneficio excentricus persecundiim lineam S. B. V. linea circellum A. B. A. motus, perpe- itaque medij motus p. est B. m. S tuo eundem parallelum situm res Veri A. m. S. quae per s. ex A. edu- pectu radiaci Q. E. L. obtineat,
204쪽
haud aliter ac supra de Zodiaco mobili, vel orbibus Tychonice per Solem delatis annue, fieri debere docuimus &c. Repraesentat autem indicem , centrum i pedictu B. excentrici p. deserentem linea VCS. ita ut V. in indice A. q. BC. continuo in consequentia
promoueatur,sicque excentricum
lunarem perpetuo, dc ita quidem per circellum B A. transmutet: ut semper eundem parallelum situm respectu Zodiaci retineat, uti hic repr.esentatum vides in lineis
MEMBRUM VILDe Capite s Cauda Draconis, in sipecie. Item de lati-titu e Luna, es' abis si
milibus. V autem rem omnibus numeris absoluamus, Tabel lam sequentem subiscere placuit, qua facillime poteris fabricare circulum latitudinis Lunae, seu
deseretem caput & caudam Draconis et quem quidem oportet esse etiam mobilem, Ac separatim descriptum,infixumque centro B. excentrici D. F. E. G. huic deinde affigatur cochlearis index figurae L laminae E. sed ita, ut rotula immobilis centralis seu trochleola,in suo axe firmiter Zc fixa emineat, tantum,quantum sufficit: adeo ut pars L
axis trochleolae inferius rotundus, centrum teneat, & circa illum sine impedimento circumuolui queant trochleolae,seu rotulet cum
Hunc circulum vero capitis &caudae, uti iam lupra monuimus oportet singulis diebus moueri in praecedentia 3 . 39 V. ita ut suam periodum compleat annis AEgyptus 18.diebus 223. hor.
Cum enim circulus Lunae sit obliquus respectu eclipticae, eamque δiametraliter duobus perpetuo pudiis & locis intersecet; adeo
ut una medietas versus Septentrionem,altera versus meridiem declinet,inuariabili,perpetua Sc fixa inclinatione, ac quidem quantitate J. graduum, quales circulus ma- nus per polos eclipticae dc praedicta duo puncta transiens, comprehendit 35o. qui puncta seu nodi sibi diametraliter oppositi caput
dc cauda Draconis vocantur 3 caput quidem ea lectio vocatur , aqua Luna in trans septentrionem versus in luci circulo tendit:cauda Vero, qua Versus meridiem progredi incipit.) Hinc fit eiusmodi
duo puncta etiam indies de annuὶ
mutari &c. Contingunt autem circa haec
duo puncta eclipses Solis de Lunae; Lunae quidem, quando ipsa soli opposita prope, aut in uno dictorum punctorum loco existens, umbram terrete ingreditur : Solis vero dum prope eiusmodi puncta
205쪽
Soli Luna copulatur. Cumque tunc quasi in uno eclipti : puncto conueniant hincaut Luna Solem, aut telluris Vmbra Lunam eclip-lari necesse est Sunt autem tales termini ecli
ptici eiusmodi quos tibi studio
adduco, ut facile etiam, si velis &placeat,ex hoc instrumento verisi militer ecliptes suturas determinare queas, dummodo motum medium capitis,& caudae; Solis &Lunae prius habeas loca in To diaco.) Quandocumque latitudo Lunae maior fuerit νῖ . 13 . &minor 67 .Fx . quae intellige de gradibus latitudinis i tunc fieri potest eclipsis Lunae, etsi non necessatib.Sed quado latitudo Lunae maior fuerit 67 . 12 V. tum pulla Lunae obscuratio est timenda. Vel: quando Luna distat a nodis R.&V. io. gradibus 22 . qui-
Habitis naq; gradibus & minutis latitudinis Lunae primae tabulae: si spatia in medio diuidas,factu una-
bus minimam: vel I; .gradus V. quibus maximam habere potes latitudinem , tunc fieri potest deliquium Lunae. Aut secundum Ptolemaeu, LU-na existente i et .gradibus tam antequam post veram oppositionem possibile est eam deficere. Quod si vero tempore coniunctionis,luminariu visibilis, Lunaedi stantia a nodis v. verius septentrionem fuerit graduum χo. go . aut in Austrum M. gr. 2o . vel etiam minor, tunc possibile esse aiunt Astronomi Solem obscurari: dc deliquium pati. Habes autem & hic tabulas latitudinis Lunae ε, & motus menstrui annuique capitis & caudae draconis, ex quibus etia facile poteris tibi formare indicem capitis& caudae annuum, aut per plures annos, prout placuerit &c.
quamque medietatu in lo. minuta diuidere poteris: na si habueris unum saltem quadrante benὶ diuisum,
206쪽
uisum,reliquos tres facile quoque iuxta quantitatem primi diuides uti ex figura patet de ex circulo inaequaliter diuise,scilicet H.N. K.
Sed dc modo ad indice D. E.G. capitis &caudae veniamus, cuius coii ructio etiam facilis est: si enim
nuum n. hoc est I9. gradus i9 .dccircino in excentrico D. F. E. G. eum menses fueris, indicem pro totius anni motu capitis Draconis habebis, quem quidem annue ultima Decembris die in meridie, ad radicem anni currentis dirige re,& traducere oportebit, uti & de indicibus aliorum Planetarum intelligendum est. Poterit autem hic index abscondi medius inter planum Zodiaci dc circulum latitudinis Lunae. Ita ut tantummodo aliqua eius pars emineat supra eX-timum circulum:quem etiam eXacte hic delineatum vides cuius intrinseca portio, tota etiam eX-
scindi post et usque ad intimam
Ha s itaque mi Lector Omnium Planetarum Theorias, sine epicyclis δc aequantibus , geometrice , paucis de simplicissime traditas , easque tam in hypothesi Tychonica, quam Copernicana:
quas mutatis mutandis utroque modo exactissimae praxi mand re lice uti cum iucunditate,& admiratione experieris. Scio quidem multos egregios Astronomos ha-Pars L
ctenus eiu simodi simplici sisimas
Theorias,non tam ardenter optasse,quam patienter expectasse , non me etiam latet , solertissimum Dominum Michaelem Florentium Lagrenum amicum meum
singularem dc Mathematicu Catholicae Maiestatis praeter alia egregie inuenta dcc. compendi sissimis uti Theorijs : noui etiam virum dc doctrina dc ingenio clarit simum Bullialdum,nuper qumque nouas hypotheses sine epicyclis, easque in figuris ouatis ingeniose demonstraste ; testure mo
bili supposita. Sed qui terra stabili
dc in forma Ptolemaica aut Tychonica, Theorias sine ullis epicyclis dc aequalibus tradidisset quod quide multi impossibile rati, qui ideo etiam a Tychone ad Cope nicum defecisse mihi videntur hactenus equidem videre non li
Rogo itaque benevole lector, has nouas facillimas do simplicisDsimas Theorias nostras Tychoni-co-Rheitanas si tamen eas ita lubeat ad distinctionem aliarum nominare aequi bonique consulas,benigne toleres, dc pro placito utaris. Quibus dc spero Copernicano telluris motui saltem annuo haud exiguam fore remorani assigendam, maxime apud aequos rerum aestimatores. Quae enim obsecro nos necessitas urgeat, a sacrae Scripturae locis, Decreto S. Cong. dc stabilitate telluris tam facili dc mobili animo recedere; V et cum
207쪽
cum tanta simplicitate, tanta firmitate, terra etiam stabili cuncta coelestia phoenomena,puris dc putis excentricis latuentur, & optime, imo sitaplicitis , & meliusquam ipte Copernicus praestiterat, demonstrentur ' Itaque meo iudicio puto valedicendum esse motui teIluris, maxime annuo: quid enim systemate Tychonico omnibus epicyclis aequantibus 5c superflitatibus iam expurgato a nobis, modo magis quoad abs lutam veritatem opemicanos uere possit,quam Tychonico profecto non video.
Traduntur Tabuti mediorum motuum Planetarum eorum apogaeorum, in diebus, mensibus oe annis.
T E R T I V S. HVς etiam lector tibi eas
saltem tabulas mediorum motuum Planetarum & apogae rum, seu centrorum excentricorum apponere operaepretium duximus ; quae videntur pro nostris Jheorijs Planetarii magis necessariae, bc ad propositum: reliquas &magis lasas ab alijs require si placeat non enim nostri est instituti aut propositi; quod athiam optime tradiderunt docuemnique, scilicet qualiter radices pro quoiubet praeterito, aut futuro anno Planetarum calculentur redoc re, & entia frustra sine noe essitate multiplicare riuificiat nobis diuetas mediorum motuum radices, pro quolibet praesenti , aut breui futuro anno , beneficio sequentium tabularum posse cal
208쪽
Tabula mediorum motuum centrorum excentricorum inmensibus re uno amo.
o. 9. 2. . 1 2. 3 r. o. I. 68. O. II. M. Marti
Cum itaque centra omnium excentricorum in nostris Them ius nouis, in circellis excentricitatum circa Solem, & Lunae circa tellurem, continuo moueantur, mutenturque in con uentia, hine facilὸ ex hac iam posita tabella elicies, quantum cuiuslibet excentrici centrum menstrue aut annue Promoueatur,ut inde si lubeat si tam exacte tamen velis
habere Theoriasὶ singulis saltemeto. Annis, Planetarum excentricos & loca apogaeorum mutare queas:quod quidem in excentrico
Lunae singulis quasi diebus fieri
209쪽
Planetarium intus medii in diebus ab uno usiue ad 3I.
. q. I. I . o. 9. 7. o. la. a. s. 13a
IIIO. 3 . 31. 29. O. 12.6. 23.