장음표시 사용
221쪽
tias enim a nobis ad illos traducendas, quis dubitat, quin adhuc magis cum tempore sint ab eis perficiendae Vt autem ijs quae superius de tot nouis stellis ante paucos annos inter fixas apparentibus maior fiades accedat, en affero epistolam D. VVendelini, viri quasi in coelo nati, quondam in hunc modum ad me perscribentis. R. Patri Antonio Mariae a Rheita Capticino Godefridus VVendetinus S. P. D. Accepi Pater quas aut me dedisti binas literas; in tiara copiam adsemissarium fecit AmpL Puteanus: quo argumento an is similes ad me Ar feris nescio certe binaε tantum nactus,ad ternas tamen ex aequo respondebo. Ac primum
quidem quod is fuerit in concinnando Telescopi uccessus quem nos animo con
ceperamus , stupra quam dici potestgaudeo,gratulorque 0rdini tuo supra publica fastidia humilitate ipsa rud enti. Deinde autem quod circa Iouem Planetatis, alios atque alios, atque hoc exspectatione
plures deprehendisti. Hi facile accedo:
tudine ac fulgore mas reliquas Dincen
udi atque obseruaui in Serpentario. Tum autem cir minores tres con piatas amo i J96. in Ariete, i6oo. in Ogno. Denique . anno i6ι8. in Ceto lucida, qua accurate descripsit Ioannes PM-0lides Horigvurda Frunis ine libello
super eclipsi Lunari illius anni,superque
nouo isto φαινοπινω edito. Existimo enim
ortum istium nouarum in firmamento sellarum satis iam frequentem, multo etiam esse frequeutiorem atque adeo quotidianum, nis quia solas eas nouimus quas maguitudo fecit illustres.Itaque λι- derit, an non aliqua ex illis quos Planetulus agnosis stellulasnt nouelbe. Videor enim ego tale quid circa Pleiades obstruasse. Tu hoc ergo euius mecum expendes corc.
Ex hisce mi lector satis quidem tibi insinuatum habes; scilicet coelum quasi Africam in producendis semper nouis & nouis prodi-sijs hauὸ absimiliter,licet dissimiliter imitari. Hinc est quod & nos
quondam cum admiratione quandam noua s stellas erraticas, Ioui
fere per bimestre & amplius circumfusas, nouo telet copio consipexerimus,& earumdem ichematismum inter secretiores tantum parietes,per familiarem epistolam amicis communicauerimus,quas deinde praeter nostram intentionem , ante tempus crebrioresque obseruationes, me inuito&inscio etiam alijs communicatas,
Vir eximius quidem, Reuerendus doctiisque Castendus, velut im- vaturos suo iudicio, vix coelo adhuc
222쪽
huc enascentes fructus decerpsit; indeque ubi prudentius forsan
obstetricare vel saltem patienter foetum Vix conceptum praestolari debuisset leundem adhuc embrionem quasi mox suffocare nitebaturiquippe Zelo sorte optimo motus, ne scilicet eiusmodi monstra ipsi & coelo Gallico tunc temporis inuisa,mundo forsan, & comprimis nostrae Germaniae alias undique assiictatae maiora adhuc portenta portenderent &c. Nesue spero virum tantu mihi inde succensurum, quod hactenus eius docto iudicio magis implicite& tacite quam explicite responderim , cum iudici minus oculato, miniis lento & incompetenti reu
bo tamen paucis quidem dum superfluum duco,in re iam utrimque iudicata, & a Reuerendissimo doctissimoq; Domino Ioanne Caramuele Sac. Sedis Mogutinet Sustra- ganeo dignissimo,Amico&Patrono meo singulari &c. doctissime iam publice refutata, me ulterius ditandere, quam & tempus &materia tantique viri capacitas, spontanee paucis multa concludens, requirunt &c. Puri L
Re Jondeturpaucis iudicio Exi-m3 Domini Cassiendi Iuper
stestas nouas a nobis quondam circa Iouem fideliter ob fruatas.
LXIMIO , REVERENDO,EΜINENTERQ: DOCTO DOMINO
Apud Gastos Praeposito Dinensi
Dignissimo S. P. D. F. Anton. Maria de Rheita Cap.
Emina iam Phoebea circa I tellurem nostram rotatione labente,Vir spectatissime, & tem poris tandem occasio, & materiae ratio ,& Personae tuae dignitas ac apud me aestimatio, Tuo, ut reDdeam paucis, humanissimo iudicio, circa Iouina a me hinc seretriennio obseruata noua sidera, omnino suadent, imo perurgent. Et quidem ut Tibi, ob minus forsan lente,magis autem repente latam censuram, parteque neque
publico typographico praetinio
denunciata minus audita,minime vero conuicta pronunciatam sententiam tuam succenseam, tantum abest quantum Tuus meusque status a temerario iudicio abesse, &utriusque sinceritatis candor ab ullo, hac in parte praeiudicio alienus censeri debet. Quin &Y 1 huma-
223쪽
humanissimas Tibi & debeo, &habeo grates, pro calamo dc labore sponte suscepto,inearum obseruationum gratia, quodque mundo tam servido Zelo pandere, &diuulgare non dubitaueris,ea scilicet, quae ego Vix inter amicorum penetralia secretius aperta esse volui. Et vero quam plurimum mihi quidem congratulor, hac scilicet occasione & controuersia qualicumque , me in te non tam digno nouoque amico ditatum quam erudito subtilique calamo tuo honoratum fuisse. At cum amicis proprium censeatur & tuamet Reuerenda Dignitas, tuo in iudicio insinuare videtur , scilicet te forsan praue conj- cientem nonnisi optare refelli nil dil- simulare quod aut aequitati repugnat, aut certe proprijs postulatis reclamat. Hinc bona tua pace, Vir
Eximie, si libere dicam in quo
tuum iudicium,censura & sententia me gravet, aut saltem minus aequa videatur, prout nec ego tibi, sic neque te mihi succensurum spero pinu enim, inquit Cicero ,μccenset cir amanti amico 'Cum autem obseruationum mearum ultro te censorem & iudicem obtuleris constituerisque,& miniis decens videatur iudicem a reo iudicari, hinc quid tuum iudicium fidei mereatur neque licet, neque expedit mihi quidem discu tere; Vtpote quod a Reuerendissimo Domino Ioanne Caramuel
Lobhowita sedis Moguntinet Sus-fraganeo Dignissimo, Viroque
tum eruditione, cum aequitate ingenisque raritate, dc tibi,& inihi,&mundo apprime noto, docte simul dc subtiliter iam dudum discussum habeamus reclinatumque.
At permittin 'saltem & unum mihi scilicet, ut liceat a tua etsi humanissima lententia, non ad aliud, sed tuum mei iudicium dc tribunal prouocare t suspicor na-que magnopere tuam censuram
uti minus lente, 6c magis repente meas in obseruationes latam, sic etiam haud cunctis aequitatum, a Demosthene saltem requisitis co-ditionibus maiestari decorariue; utpote quislum illum Iudicem aequum aiebat, nempe cito intellaentem, lente rura iudicantem, nam Huic beneuolentiae, illum 2 ero exquisitae diligentiae esse dicebat dcc.
Itaque fidem obseruationibus meis benevolequidem habendam dicis, neque etiam in hoc erras, cum i Ilae fuerint fidelissimae δι conscientiae Religio is sigillo firmatae quae tamen stellas illas,
non solum rei pectu Iouis, verum etiam inter sese, continuo loca sua reciprocasse, dc distantias ab inuicem indies notabilissime mutasse aperte demonstrant euincuntque;
id quod profecto fixis neutiquam
competere potest. Et tamen Eximia Dignitas Tua stellas illas etsi
proprio telescopio non visasὶ nihilominus fixis annumerare ad-φ iudi-
224쪽
indicareque non dubitat. Haec autem quomodo conueniant, aut qualiter hac in parte censura tua, mi Cessende, fidem illaesam & auctoritatem obtineat, equidem neque video, neque capio. Dicere enim credereque obseruationibus
fidem esse habendam quae quidem loca & distantias illarum stellarum notabilissime inter sese
mutatas indies fuisse aperte conuincunt, & tamen haec eadem sidera fixis,quae loca numquam inter se reciprocant,adiudicare haud magis a contradictionis nota ali num reor,quam asserere, aliquid
Profectb si penes Apollinem dicendi ius hoc soret,iari an iudicem minus lentum & nimis festine ce-surantem, armori sententia condemnaturus, econtra reum neque
prius auditu, neque ex proprijs&publicis diuulgatis obseruationibus conuictum, absoluturus, indemnem innocetemque pronuntiaturus esset. Nam si peccandum sit in iudicando, praestat certe reum potius iniuste absoluere, quam inique aut iniuste condemnare &iudicare &c. Cum itaque propria etiam sententia tua, vir spectatissime, meae obseruationes fideles centeantur, uti si e dictum iam est, sidera illa Iovina loco inter se toties mutata fuisse probent,monstrentque:hinc haud a te etiam neque visa iustὸ aut ex aequo censuisse videris, ea scilicet ςxis annumerando PRIMUM. 373
quae loca inter se reciprocabant. Nam sapientis censoris esse optime scis, non tum quae possit,Verum etiam quae debeat perpendore, librarevie, antequam sententiam ferat seu pronuntiet &c. Vt autem adhuc etiam maior fides meis obseruationibus accedat , & tam a te, quam mundo deinceps illae eidem habearumenquid & alij viri utique in coelesti hac disciplina enutriti , eodem
tempore etiam obseruarint, mox
infra subiungenda epistola Comitis Haga ultro mihi allata, & ab Excellentissimi Principis Auriaci Mathematico I.Stam pione ad me destinata satis testabitur. Cui addere possem etiam Viros Religiosos in hac stientia apprim Eeruditos, qui eadem astra noua circa Iouem eodem tempore, me ita monente, distinctissime etiam obseruarunt&c.
Quid autem ego circa illas stellas saepe dictas, & a me Coloniae non tam frequenter quam distincte obseruatas sentiam, Eximia D. T.tum ex epistola mea ad Reuerendissimum de doctissimum Dominum Caramuelem data, chm etiam alijs ex huius libri locis haud obscure coni j-
Caetera verb meis obseruationibus obiecta,chm fatis a iam nostro communi Amico refutata, ocreposita habeas, superfluum duco& oculos tuos, & calamumeum ulterius grauare. Vnum tandem
225쪽
colendissime Cassende hic addi dissedc Scipionem Min. adduxisse
Tibi no displiceat.Quidum Cluendam virum peierasse, erraueque probe nouisset, renuit tamen illum publice deferre simul, & iudi
stuistatuit aliquid parte inaudita altera,
AEquum licet statuerit, haud aequus es. Quod si & perpendere placui inset, forsan haud tam cito iudicio
meas obseruationes censuisses:
quarum quidem pallinodiam vii XXII. tui in eas lati iudicij articulo anhelare quidem & expectare videris ) equidem tunc primum ingenue dc lubenti animo decantare paratus ero, dum aequiori iudicio illas scilicet stellas fixas fui L. se, measque obseruationes minus fideles, aut falsum pro vero publicis typis a quo me quidem hactenus fatis caute,ut puto, abstinui 3 mundo me obtrusisse legitime conuincar ε, aut denique quando& alij sexcentas nouitates per lite
ras priuatas tantum,& amice ami
cis sine praeiudicio alterius comis municantes , velut rei ad palli nodiam quoque decantandam condemnati fuerint; quod quam diu
futui um non est, tamdiu mi GDsende, tibi neque a me pallinodia aliqua decanenda, expectanda aut speranda est. Caeterum autem quidquid in tui gratiam, commodum, & fauorem potero, en totum sincero,
candido,&. religioso a Setia, tantum tibi expromo dicoque, quantum te &doctrina, & meritis &virtutibus decoratum reuereor,
aestimoque. Dumque haud aliud denique quam lato deinceps Am i co ditati, eidemque totum me dicari in votis mihi sit ; hoc unum peropto, quippe, Vt quo animo mea haec ad te exarata est epistola, eo etiam a tua Eximia Di nitate,& prudentia accipiatur, legatu que. Vale doctissime vir coelestis
in telluris hocce puncto , Ut tandem aeternum in coelis, de coelo tam bene meritus Valeas, meque te tam digne colentem quam sincere amantem, redamare & re seuere etiam atque etiam non dedignare Aniuersae Calend. Mart.
M. DC. XLV. Epylati I. I. Station Illustrissimi Principis Avitaci Mathematici ad P. F. Antos. Mariam de Rheita
purinum data. Reuerende Domine S. Literas tuas ad Dominum Puteanum scriptas magno cum stupore legi,non solum ob patefactas stellas nouas circa Iouem,ex quibus ego duas cum perspicillo meo, En D. Mius cum perspicillo comitis Hassae, audimus: d propter oculum tuum Enoch , ego & Princeps Iunior ilhelmus Nasso uius cu Principissa Elisabeth summopere stupefacti sumus. Quare Reuerede Domine
226쪽
mine has paruulas ad te misi, ut amicitia tua, & quam cito possibile sit, inuentione etiam Je tuo oculo Enoch possemus perfrui, Vt ita&tecum amicissime obseruare possimus. Vale,datum 22. Aprilis Hagae Comitis.
Tuus ad omnia paratissimus I. I. Stampion, Illustrisimi
Princ. Amaci Agathema Ex hac epistola vides, mi CaD sende, me nec mniasse, nec solum illa Iovina sidera, sed etiam alios viros in Mathesi instructissi
mos ea obseruasse. Et quidem tantum abest, ut credam fixas fuisse illas stellas, quatit ira retrahor mo-
. bilia aliqua inter se immobilia credere. Quid ergo, inquies, de i)scenses 'Respondeo, ob astra illa
nimis cito oculo meo armato, per Iouis occultationem subtracta, ovati s quia etsi per et . continuos men- noua circa ses illa sidera clarissime obserua-anamo,i uerim, Ioue tamen tunc ad Solis quandoqu/ nuptias properante, altero anno O u non amplius apparuere nil certi
te fuerunt astra nobis incognita, supra Iouem & Saturnum forsan in suis maximis circulis librata, &non nisi poli plurimos annos in Iovialem sphaeram fluidam delata quis enim penetrat & nouit sensum Δc tecreta Domini' dc qiijs certo scit, Saturnum scilicet forsan adhuc sibi superiores & alios
errones nobis inuisos & incognitos agnoscentem, esse ultimum de supremum erronem ' An sorte in Iouis aethere Sc regione similes impressiones nostris gignuntur an forte illae stellae cometae Iouia les fuerint; Martem inter & Iouem medij incedentes 'Certe cometas supra Lunarem sphaeram
multum efferri,communiter neΟ-tericae obseruationes testatur, maxime de cometa qui anno i 377. statim in sui ortus initio ultra 2 lo. semidiametros terrae eX urgebat, seu leucis horarbs alo,oOo. quAEdistantia quasi quadruplo maior
est distantia Lunae a terra. Quinimo clim valde probabile sit cometas a Solis flammis re- vim incrementisque eius prostari ac ge PM μ
ctos a se generatos & ita proflatos ηriarum cometas, tantum quandoque sura irr sum pellat, quantum aliquando deorsum ab eo depressit infra Lunam obseruantur' Quod si vero
cometae non a Sole sed potius a terrae sursum attractis viscosis recrementis Sc exhalationibus in , altissimo aethere generentur.qli id impedit, eosdem etiam posse generari in aethere Ioui circumfuso cum in nostra sententia ingens Iovialis globus tellure fere 42. Vicibus maior, probabilissime aeque
ac tellus ex quatuor elementis co-
pactus in suo sthere purissimo es ementaris quasi fluitet: cuius & comites propria luce & calore instar
Solis nostri praediti quod equi
227쪽
dem telescopio 33. pedum excel- penitus effugere scias. Sed quid ad Melentisisimo, egregie & Caepius ob- Caspendus t Pictoriamne aute trium-
seruaui in ex Iove forsan etiam va- phum cauet 3 Hoc equidem de tantae pru-pores & recrementa in circumfu- dentiae εν doctrinae 'viro haud credum, sum eius ςtherem attrahentes,no- cum longe maiora prodigia, olim in ainis stris similes & maiores cometas conspecta, non omnino 'vanitati, st)ρο-
procreant, nonisii optimo quidem titu Maiestati Deis Naturae a mktelescopio conspicuos. Sed de his- ribus nostris adpripta Dideuntur; pruce tibi forte paradoxis, mihi vero dentiis quidem, verius ansanctius nesio ob causas certas easque haud sper- sine. nendas probabilibus phoenome- Hoc 'o,. neque Te,ueque Cassiennis,forsan alibi plura dicturi prunc dumfugit, neque mundum lutet discilicet epistolam nostram quoque ad novas quaslamstellas, . magnitudine,
Reuerendissimum D. Caramue - c fulgore ipses mus reliquas facisilem quondam perscriptam hic superantes , subito quidem aliquando subnetiere, coronidis quasi loco, effulsisse, es tum dem nox euanuisse;
operaepretium duXimus. qualem dit alias praecedentium a
norum non tangam ) etiam annus nu-
Admodum Reuerende, Eximie & per i 63 8. elapsus, in caelo lucidifimam Doetissime Domine,
salutem. attulit f. quam es accurate Phoolides,libesi uper eclipsi Lunari illims anni δε- 'ipsi oec. tam itaque ortum illuni no- Turdius ad te scribo, Vir specta- uarum Bellarum tum frequentem 2 ideatifinie, non quia respondere neglexe- mus infirmamento: quis Deo in Planerim sed quia iucundius potius resci ibere tarum regione deuexabit, quod maiori sudueriim. Et comprimis; ne tu tuendis miraculo, s prodigio in ipse Aptino ferimns,ad Puteanum meo- tuum olim intra conspicimus Θ Cur 'vero mimu frequenter
'retiorestum . amicos parietes, r- videantur eiusmodi nouarum sellarum Friptis epistola, circa nouas sellas Io - ortus,causa esse Pidetur, tum quod nimis ulules,a me quondam obseruatas; doctis raro aItra obstruentur, cum etiam quod a Gycia tua, in bominem parum gra- per tubum batauicum, ob nimis rectistatum, parumque memorem collocasse Pi- ti, exhibitionem, dis illime ei modi deuiis: En tibi a me . habentur,. δε- stra inueniantur,nostro econtra rio ob-bentur gratiae ingentes fateor que hoc no- tutu ampyimo, γltra 2 o. 3 o. o. e mine plus me tibi debere, quam γt - 1 o. sellus ut exhibente. cumque no-quumfluendo esse queam σα rum sellarum in ,s solummodo , quas Ad obseruationes meas quod attinet; magnitudo reddidit magis conspicuas, sella illa ante biennium a me Ioui rem tam frequens constitiatur ortuε; signum cumfusae conspectae, visum nostram iam sit, multosquentiorem, quin is quot, dium
228쪽
dianum forsan esse, in ,r quos paruitas russi nostra subtrahit e c. circa regionem planetarum seperiorum. Sane indies sese natura nobis magis pandere, quotidieque ima e Thesauro in gremio siuo Ascondito admirann prosem re, cy expromo e)idetur rerum Ter ΘLMax. Patrator: Hlideo γt indies ipsius potentiam,'uitatem . sapientiam δε- mirandi noua . noua nobissemper argumentasucccresiantNou enim si fidem Salamon mereatur cognoscet homo opus quod operatus est Deus ab initio simul) usque ad finem &c. vor erra, cum obseruationes meae fuerintsne melissime)aliquid mirabileis . circa Muunm illum Iouialem tune forsan actum fuisse nonstratuque prodigia γerisimilia nostris Cometis aut forfinetiam maiora. Cum enim Iouesua quoque γapida atmosphaera χndique circisusum, cinctumque exaeli teneas i ii hodie haud 'estupor epius obseruamus; quid impedit,eadem saetera int pariapii Iouis circumfusa regione ex aethere gigni posse phaenomena , quae in nostrae telluris imperio rapido episule demiramur8 nams quis v g. Optimo telescopio praeditus,
ex Luna,Marte, aut Ioue, nostros circa tellurem rigantes, errantesque Cometas conspecturus esset; quidludici, talem obseruasorem laturum putas 3 Sapienti paucis multa loquor, i mu que: es γel ideo bla calamum sisto ad alia deflecto. Gun etiam nuper doelissimam, . Audacem tuam Matbe pera χoluerem sententiam tuum defixis, replicatione Sosis in Aptino refracti, δε- mirari haud nequivi. EnimPero, tanta
Pars LPRIMUM. I 77mento depresso ita N γix ritus scrupul secutasi etiam latitudinem, oculo in sellifera illi regione supposito, tegere fortὸ
nutum punctimi lucis, respectu distantiis tam immanis, tam numerosa, γaria e pene in ita repsicatione refringi replicarique queat.Potius dicerem ego,'Larum 'reum fulgorem, nil aliud esse, quam forte ipsus Empyrei ingentem γirucifimisi splendorem,nobis 2elut perrimulas, . firmamenti foramina Dei benignitate ita affulgentem, τ tralucentem σα quod baud ridebis, si D. Clementis epistola, e scripta aliqui dei
Cum enim im sibilest, 'as a R-
le lume mutuare, ob distantiam incredibilem, num e duobus nos fateri, εν admittere debere γ letur: Ddelicet , aut Rellatafras seipsis fulgere proindeque alios esse quas Soles aut a superiori quodam 3ehementisimo lumine fluum stlendorem mutuari. a Pt reuerast picui i haud
inepte quis posit cum murum lux sttam diuo,rutila, tremula , aut Pe&mentissimum ibi esse ignem, aut splendorem quendam alium nostro multoseperiorem,excefluumque tam immanis distantiae lumine inibi denotari irgui latere. Sum totus in opere tandem operi meo fianem imponendi tibi me placeat sterius quaere patienter expecta. sini flum
Tuae Adm. Reuerendae Dominat. in Christo De uinctissimus & De- uotisiimus Seruus.
F. Anton. Maria de Rheita Concionat. Cap.
229쪽
incognitus. CVm neque ex veterum, ne
que ex neotericorum schola desint viri quidam graues, plures scilicet mundos adstruentes; haud extra propositum erit, hic circa hanc materiam potius di Dcursus,& disputandi, quam assi rendi causa aliquid differere. Et primo quidem Platonem plures mundos esse credidisse, dixi Teque Plutarchus lib. de oraculis auctor est, asserendo eum I. mundorum esse defensorem &c. Iterum si Theodoreto lib. de curandis Graecorum affectionibus, fides habeda sit, Aristarchus,A Xymenes,Xenophanes, Diogenes, Leucippus,Democritus,& Epicurei denique infinitos mundos esse opinabantur. Et Metrodorus a.
de placit.Philoscap.1 aiebat haud minus absurdum esse, in infinito
spatio mundum unicum tantum collocare, ac in amplissimo campo unicam solummodo spicam nasci,asserere &credere lSed vi h e quae s io melius intel ligatur, reor ego cum distinctione
loquendum esse: nam aut mundi nomine intelligitur tota existens moles, & creata machina rerum
totius scilicet uniuersi; aut saltem
pars aliqua toti uniuerso subal ternata, uti est tellus nostra resectu totius tam Vagi, quam modis systematis undique tellurem Vt nux nucleum concludentis. Primo modo plures mundos asse
rere, non tam temerarium, quam
contradictorium esse puto. Hoc quidem vel ideo, quia cum tota moles & creata rerum machina cuncta creata & existentia entia in unum Vniuersum collecta dicat; proculdubio nequeunt citra con tradictionis notam, hoc modo dc sensu plures mundi & uniuersa, quam unum dici.Quod si vero tali sensu plures mundi asserantur,
quaeri posset,an ab inuicem spatio aliquo vel interuallo dissiti,& dic clusi, an vero sibi contigui intelli. gendi sint. Si ab inuicem disiclusi, ita ut unum verbi gratia hic, alteribi imaginemuriquaero quid sit si esse hk ribi ' profecto a nemineuto aliter responderi posse,quam te & ibi locatos illos mundos, idem eme dicere, ac in hac vel illa parte spatij imaginarij eos locatos esse. Clim aut m sipatium imaginarium nil aliud dicat quam ipsum nihil, inane quid omni realitate&entitate; aut negationem omnis entis; locus vero econtra
haud aliud secundum Aristot lem,quam ambiens quidpiam,seu vas quoddam immobile censeatur alterius corporis contenti,
quomodo ergo plures illi mundi in spatiis illis imaginarijsa sedio siti,& consequenter inpuro nihilo
230쪽
positi in loco esse censebuntur' Certe Cardinalis Culinus,vir aliqua enim in nihilo sine loco sui saeculi rarissimus, ac doctissi-disiita esse captu mihi impossibile mus, in Corrotarijs de motu Do-
quidem videtur. Vnde necessario diae ignorantiae lib. i I. cap XI. in insequitur,stilicet plures illos mun- genue opinatur, scilicet nullam dos a se disparatos nulla ratione forte stellam suis creaturis & in- locum habere, & consequenter colis carere; cum vastissima illa' . neque etiam loco a se inuicem corpora, & globos ingentis molis diseludi,& vel ideo plures dici non Planetarum omnino vacuos &posse.Tollerabilius adhuc parado- inanes esse vix credibile censeatur. xon foret meo iudicio,scilicet opi- Affero eius verba.. nati mundum potius esse infinito Quare patet, inquit,per homi- , spatio diffusum, quam in infinito nem non esse scibile an regio tem, spatio imaginario, seu in infinito rae sit in gradu perfectiori & igno- , illo nihilo, quod eo ipso cum ni- biliori, respectu regionum stella- ,hil sit, spatium censeri etiam om- rum aliarum, Solis, Lunae & reli- , nino nequit ) infinite contracto quarum quo ad ista; neque etiam, nihil enim neque amplum, ne- quo ad locum, puta quod hic lo- , que latum, neque longum, neque cus mundi sit habitatio hominum, profundum est 3 plures aut infini- & animalium , atque vegetabi- , tos mundos somniare &ci lium: quae in gradu sunt ignobi- , Quod si vero iam quaestio sit liora habitantibus in regione So , de subalternis & partialibus pluri- lis & aliarum stellarum. Nam etsi,
bus mundis; id est, quatenus ut Deus sit centrum, dc circumferen- , partes intra gremium sui totius tia omnium regionum stellarum, ,
Vniuersi conclusi intelliguntur; & ab ipso diuerst nobilitatis naim, vilest tellus, Planetae&aliae stellae rae procedant in qualibet regione,&c. hoc modo quidem plures esse habitantes, ne tot loca coelorum, mundos,multi & veteres,& recen- & stellarum sint vacua, & non - , tiores opinantur. Veteres quidem tum ista terra fortassis de minori- , .., tri Lunam maxime habitari arbitra- bus habitata, tamen intellectuali, isteres aν. bantur,teste Cicerone,Theodore- natura quae hic in hac terra habi- ,
μων ' to , & alijs &c. Quid autem obse- tat & in sua regione, non videtur, ero eos dicturos fuisse putas,si no- nobilior atque persectiordari pos- , stri temporis aquilinis, seu arma- se secundum hanc naturam, et- , tis illis oculis praediti, altissimos iamsi alterius genetis inhabitato- ,
in ea montes, valles,colles , cauer- res sint in alijs stellis, non enim, .nas,eamque δc suae vapidae atmO- appetit homo aliam naturam, sed,
sphaerae perpetuo inclusam vidi L solum in sua persectus esse: Im- , sent in proportionabiles igitur sunt illi,