Antonii de Haen ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave Institutiones pathologicas

71쪽

S. II 32 'ANTIDOTA. 67 possidere Serpentes quidem innocue tractabant, sed callide primo Venenum ci gingiVi anterioribus Xe-merant, ut fieri posse, redian experimenta docent. ')

et Apud

Quae hic sequuntur omnia AENIUS posterioribus curis in margine codicis adnotaVit. Franciscus REDI, nobilis Aretinus, in Tractatu, Cui nomen obsera attones de Viperis , observaVerat, pullos gallinaceos, columbinos a vipera morsos, ab hominibus coctos fuisse inculpate OmeStOS. Observaverat, canem, civellam, quibus viperinas carnes comedendas dederat, innocuos

inlaesos mansisse. Certo quodam die ruditorum congregatio

habebatur, in qua de venenis is maxime ViperarUm, agebant, argumenta multa incerta Proserebant. Interea, inquit REDI, auscultandi gratia stabat in angulo quodam Iacobus OzzΙ, Viperarum captor, homo conparandus antiquis

Marses lli , qui risum vix tenens subridendo prehendit et viperae in quo Venenum situm suspicabantur mistumque dimidio cyatho frigidae, illud gulae infudit, vultu intrepido. RED dein suspicatus , hominem illum Antidoto praesumsisse, dedit fel istud pullis canibusque, nulla insequente noxa sol istud crudo animalium vulneri instillarunt nil inde mali.

Sed quum BALDU ANGELUS ABBATIUS, &SCHRO DERUS in sua Pharmacopoea statuissent,

morsos a Viperis sanari bile viperae vulneribus

72쪽

c' uenitat. exoticar. tales adhuc in India orientali re-Perire esse, ait Viperam maxime noxiam circumducunt,

instillata hoc experimentum ceperunt id runt ille, nullius usus esse. Tunc iacobus ille Sozz rem totam detexit. In fundo duarum illarum vaginarum , seu caUitatum, intra quas repositos dentes suos viperae habent, humor quidam stagnat, color sapore simillimus oleo amygdalarum dulcium. Viperae morsurae evaginant dentes expximunt hune liquorem. Hoc liquore Venenum Iethale continetur sed est venenum non omni modo. Id ut demonstraret, bibit hunc humorem totum , Una Cum spuma, quam anima virgulis irritatum circum rictum fundebat, ' mistum cum aqua. Dederunt aliam ejus portionem cedo, aliam nati; sed neque Iacobo, neque animalibus illis quid mali contigit. Sedo BosnANN in Descript Guinem Dis. I p.,

narrat, unum ex caementariis a serpente, lapidibus obruto, adeoque dentibus IIum aedere non alante, tamen ejus spuma

neno inmisso in faciem oculos, per 3, 4 dies coecum fuisse, sed deinceps iterum egregie vidisse.

73쪽

6. II 32. ANTIDOTA. 69cunt, quae saltat ad instrumenta & voces illorum exacta

mensura e vidit AEΜPFERus coram , quod docerent Viperam, quod morsi a vipera nil mali haberent, quum Uenenum AEX gingivi jXpresserint, antequam

3 illam

Sed vulnerarunt gallos , aIlinasis plusquam Centum nindalia parva, vasta, indiderunt vel millessimam partem guttae, saltem paucum intra horas pleraque moriebantur, ipseque tauruS: unde credidit, 1ONE Ass1υὶ Historicum caeteris melius descripsisse mortem CLEOPATRAEI ut se Victori Auciosi eriperet, nempe illam se vulnerasse, venenum vulneri instillasse: Unde putat RED , Iacob arcanum olim aliquos V. V. non latuisse. Eodem modo se habent serpentes in Indiis rin Tonu V. Itinerarii P. LABAT Uidemus serpentem, cujus morsus ethales, OUem pedes longum, captum , occisum carne ejus magno gaudio ab Americanis fuisse coctas, assas , elixas,

comestas. DAM PIER, Linerar. P. a. c. I. idem nar

rat gustavit inde, sed non inveniebat adeo deliciosas , ut Americani illi riebant. Videmus ergo, tota illa animalia non esse venenata , sed tantum liquorem illum circum dentes, quem inter mordendum EXprimunt. Ut autem et vulneri inpossitum non curabat demorsos ita experimenta rediana Vincunt de carne inposita. Videmus hinc inanitatem

etheriacin m qua ANDROMACHUS Carnes vi Perarum, veluti summum antidoton, Vana Om-

74쪽

illam publica proferrent Fuerunt, teste ANDREA LAURENTIO, tales suo tempore in Italia,

pa admiscuit: si ergo quid valeat theriaca, id est ratione pii ad vires domandas veneni ; et, si sudandum post venenum quod rarius necesse est. Et cur hoc miraremur magis in his, quam in vegetabilibus 8 abacum in infuso sanato aliquando nimis cito, scabiem hominum, animalium, pruritum Cutis. Folia cocta dant decoctum pro nemate in morbis soporosis, melius in anum injectus fumus. In hominibus , qui ejus usui adsuescunt, fumus abaci est inter praecipua vitae delectamenta pulvis Hu . ita nares recreat, ut nossemus quovis pretio eodem Vel per diem carere quanta copia ni Cotianae , tum pulveris tum fumi forma abliguriatur, vel ex hoc conjici valet, quod anno 178O. X ungaria per Tergestum eductae fuerint in Xtraneas terras

liorum. Scirrhosiis tumoribus folia inponunt rattamen experimenti redianis constitit, quod tantilla particula hujus abaci olei, destillando parati, Vulnerato animali cuicunque in vulnere adplicata mortem praesentaneam excitet. Immo REDI Viperam Ulneravit , eique hoc oleum in vulnus levissime instillabat. Vipera aeque, atque alia animalia, cito interibat Antem annos

75쪽

S. II 32. , ANTIDOTA. ICELsus autem dixit, . s. c. 27. s. 3. Ne que Hercule, scientiam praecipuam habent hi qui

bili nominantur; sed audaciam usu ipso confirmatam. Nam venenum serpentis, ut quaedam etiam Ue-

nain nos Theod. ScHOON, medicus Belga, idem demonstravit in sua Tabacologia , . OO. Simile venenum habent tela antamentandi populi asiatici, quibus Europaeo , hostes suos,

certissime occidunt Veneno celerrimo RED per Magnum Hetruriae Ducem a Batavis, qui ex his mortuis illa tela extraxerant, ea sibi Conparavit evulnerata an1malia ominia per illa certo citoque moriebantur. Sed tela haec per multum tempus

vino infudit dedit infusum animalibus, quae nil inde mali passi. Legenda hic inprimis egregia

dissertatio circa usum telorum venenatorum in

Verum advertit Enr, non mori nonnulla animalia , quibus esset in vulnus venenum instillatum, Uando Vulnus ingentem profundebat a guinis copiam , unde suadet, semper per cucurbitas, per hirudines, per suctionem multum sanguinis educere. Ait REIN D, His med. p. 28ς agens de libro dicito schola salernitana , Circa annum II OO. OnpoSit , ac a tota societate falernitanorum Medicorum inscripto nomini ROBERTI Normanniae Ducis, a sacro contra Saracenos bello reducis, qui idem ab illa schola conssilium petebat in vulnere brachii venenata sagitta inflicto,

76쪽

natoria venena, quibus Galli praecipue utuntur, non gustu, sed in Vulnere, nocent. Ideoque colubra ipsa tuto estur, ictus ejus occidit, si stupente ea, quod per quaedam medicamenta circulatores faciunt in os digitum quis indidit, neque percussus est, nubia in ejus saliva noxa est. Ergo quisquis Xemplum Fusii sequutus , id vulnus exsuXerit is ipse tutus erit, tutum hominem praestabit. Illud interea ante debebit adtendere, ne quod in gingivis, PalatOVe,

aliave parte oris, ulcus habeat. GALE Nos in eadem sententia est, eratque CATON jam notum, serpentes non coinquinare aquaS, sed nocere tantum morsu unde ipse bibendo primus Xemplo suo animavit milites suos, ut biberent eodem ex fonte, cin quo serpentes copiosi. Μorsu virus habentis fatum dente minantur ;Pocula morte carent. - LUCAN.

ωjam in ulcus converso . ex historia pariter dis- Cimus, edicos in ea fuisse opinione, ut vulnus eo modo factum , haud aliter quam suctione curari posse censerent quod in se tentari Dux ipse recusavit, ne is, qui id faceret, Ueneno periret. Uxor autem ejus occasione noctu adrepta dormientis vulnus laxit, quoad illud ad sanitatem pervenerit. Femina haec SYBILLA nomine erat, ilia GALFRID , comitis ConUer- sanae, eo tempore forma ac virtute perinlustris; digna certe feliciori fato, quam ut veneno haudita multo post interiret ipsa, quae maritum, O

infectum, tam memorabili exempl6 eripuerat. Dei.

77쪽

S. II 32. ANTIDOTA. 73 P Ili igitur, ex vulnere morsu inflicto exsugebant venenum, ne laedebantur quum Virus hoc, Praesente REDI, ab homine innocue esset adsumtum, quumque nocere deprehendatur tantum, ubi vulnerati Vasis, cum sanguine conmunicatur. 29 Hodie per cucurbitas magnas, alida , cum multu samma adplicatas, saepe renovaras antiqua ite rum methodu8. CELSU denuo l. 5. α 27. S. 3. ait AIgitur inprimis supra vulnus id membrum deligandum est, non tamen nimium vehementer; ne torpeat. Dein Uenenum extrahendum est: id cucurbitula optime facit. Neque alienum est, ante scalpello circa vulnus incidere, quo plus vitiati jam sanguinis extrahatur. Si Cucurbita non esti critio tamen vix incidere potest' una quodlidet simile vas, quod idem possit. Si ne id quidem est, homo adhibendus est, qui vulnus X gat. , Per fomenta tepida G alde emollientia ς Ut laxentur omnia, quae aliter vi veneni CriSpantur. . Per hirudines , carificationes ut sanguis Om nis, quantum possibile, exstillet, qui infectus est: VIRGILIUS, Gesta. 3.

. Non tamen ulla magis praesens fortuna laborum est, Quam si quis ferro potuit rescindere summum Ulceris os alitur vitium , vivitque tegendo. Frictiones ; ut venenum ducatur cum sanguine Versus aperturam vulneris ut venae evacuentur, ne ducant in sanguipem. Calores ut eo magis omnia tumeant lata calore,

ut hominis pulsus augeatur, quo transspiret, siquid forte jam intra sanguinem duci coepit, id possit transspiratione eliminari.

78쪽

Empla ira , satis acria , immo cum cantharidibus ;ut vidistis me egisse cum homine Venatore, a Canct demorso. Adtrastione in netica, qua corprι ν sngulari trahens enenum aegrum liberat de hac re plus forte scribitur, quam Verum est immo ipse BOERHAA-v1υ fidem multam hisce adhibere non videtur, nam ait ut de carne enenato bestio Drediana experimenta

hoc irritum fecere de lapide cerastis, calculo jerpentum, tabimilibus narratur talia ab Athana lio 1 CHERO, Credulorum omnium antesignano multis aliis Missionariis in Historia naturali re medica, faniorique hysica parum expertii scribuntur, adfirmantur. Magnus autem Hetruriae DUX, precibUS REDII, ab iisdem issionariis tales apides pretio sibi conparavit,' RED1 experimenta fecit; sed nihil minus, quam vera sunt, quae depraedicarant Missionarii videte REDI,

Iibrum experimentorum circa Des naturaleS, maxime in 'dicas , ubi omnia illa experimenta decantata explosit. x omni medicamento alidissime diluente O mo-νente ς qualia sunt, omitoria cita si pium , si na- pellus, si oenanthe, si mercurius sublimatus &c in ventriculo mi ut in casu antea e SYDEN HAMO relato.

Talia sunt, aqua copiosissima, calida, vel tepida posterior potius, si velimus mox vomitum ciere si opus sit illico vomitorio, damus gyllam THEOPHRAST , Vel grana 25 - 3O. Vitrioli albi, gr. V. H. tartari emetici ingenti copia tepidae aquae hunc vomitum promo -

Purgantia celeriari ad resin. alapae, scammon. , colocynthis maxime si eorum actio mox juvetur enematibus acrioribus

Fortissima sudorifera quorum omnium est optimum acetum dilutum, calide epotum promte sit

79쪽

f. Ι32-33. ANTIDOTA. 75 fortissime. Hic nunc diascordium, ithridatium, Theriaca, hylonium, Orvietanum bona esse possunt si indicatio sudores poscat; quia L opio conpeScunt nervos es sudores eliciunt alidis adjunctis sed

quo calida aqua cum xymelle copiosior sociatur , eo certius tutiu8que sudore promoVCt.

Et forti sim diureticas ut sunt insecta plura, milis Iepedes, formicae, Ochinellae omnia parata ex unipero, additis sale volatili leoso, tinctura cochinellae,

fatibus neutrix acetum , Vina rhenana, mosellana monVetusta ea lege, ut Corpus stragulis non sit tectum, sed ita dirigatur, ut sudor multus, aut magna perspiratio, non possit accedere renibus interim intrinsecuso extrinsecus calide latis. Unde di cordia sc , prosunt, ut O dixi.

Pribus tamen urinus tuto fides adhibetur ut uniνer . falibus, et therapeuticis, e ropblacticis, antidotis Uc.;

duas ob causas , 1 quia calidis suis ingredientibus saepe

Plu nocent, quam prosunt, maXime ubi CorPUS Veneno saepe iam exuritur; a quia omnis medica scientia hic subsistit; ta sidunt his confectionibus, ut despiciant omnia alia, quae tutius, fortius citius venenum domassent per generalia illa adH. 1129. dicta passim Plus proficitur. 4 Partem toxico ad DEEam quam o spine auferendo se si nempe sit in loco non nimis tendinoso nervosoque sed in molli, carnosor ut consilium est VIRGIL HS. Georgicor antea jam adductum. S. 11 33. Uniplomata saeva c., si symptomas vomitus, regula data in ATHOLOGIA , repetenda in sine ΜΕΤΗΟDI EDENDI , Ubet Xaminare, utrum sit vomitus vomitu curandus, an sopiendus ita alis

80쪽

76 PATROLOGIA, alvus, iuresis, sudor, haemorrhagia quaecunque stupor, dolor, horroris .f. II 34. Si quis esset in metu, ne sibi venenum

daretur, iter . . faciens per Americam, aut si homo

sit in Ioco pestilentia adsecto , vel si fossores debent laborare in fodinis, unde vis enenata nota est , OrPus munitur contra evena adplicanda, inprimis

L inurpando largiter generalia si natura Veneni incognitari aquam, aquam saponaceam, Oleum ; S singularia ς qui modo tuta sunt iso. ut prius patuit si enim acidum esset Venenum, acetum noceret; tunc antidotum debet siue ex alkalicis c. talia in Occasionem omnem debent tunc esse parata. Sed tutiora semper sunt generallia nam illa singularia saepe per se sunt onena hinc, si quis vellet se munire talibus, non acciperet tale venenum, quale Cogitasset, necaret se suo praevio antidoto. Nota historia Circulatoris, probatur bonitatem sui orvietani. Arsenicum sumturus Corpus prius oleo probe repleverat, ut venenum in Oleum Cadens vix noceret tum sumsit suum rvietanum inlaesus. Alter, qui id viderat, volebatque imitari, sumsit venenum idem, eamdemque osm rvietani, moritur miserrime, ignarus secreti alterius, copiosum oleum primo bibentis. 2b artem corporis Uc ς Ut yrta oleo suum ventriculum intestina muniebat. x Omnes partes corpqris Uc , potu theae, COLsese, calida aqua calido sero Iactis ut in aequabili perspiratione magna, e levi sudore partes sint. Novem classes jam sequuntur Venenorum, quorum explicatio in ATERIA ED1c traditur. Opu modo est, ut quaeratis in his novem capitulis oerhaavianis singularem veneni dati classem videbitis ex sym