장음표시 사용
411쪽
RI A, ' LIRER. IIII. 3 'tum emungere a senibus, quos improvidos uolunt homines. Radi' quoq rotarum:ut, Radijsq; rotam di Aeneid stricti pendent. Et radiorum argenteus ordo. nam praeter lares radios,ut frequentius dicitur,caeterorumq; planetarum &luminu, quis dubitat coelestium omnes influentias radios appellari φ ut, Tris imbris torti radios,tris nu- Aeneid.3. bis aquosae.In quorum significatione communiq; consortio,ut inferiora superioribus annectantur,idcirco nostrorum capitibus, quos diuos appellari uolumus, radiata coma depingitur. Soci&ra dij instrumenta texendi sunt, ut .
de matre Euryali,'Discussi manibus radii. Et Aeneid.sa radius uirga philosophorum, qua geometrae ii Excini, babetneamenta designant:ut,Descripsit radio totu, poeta. qui gentibus orbem. Indibi
Rapere, tria prare: ut, Rapta Garamantide nympha . a Ioue scilicet.&, Raptas sine more ' Sabinas:ad uim pertinet. Aem ιa.8. Rapidus,velox, unde raptim & repente,noa rapiendo,unde sit rapax: ut,Ipsa Iouis rapidu Amrid. iaculata e nubibus ignem. Et, Rapidisq; rotis Aeneid.3. insistere uictor. Ratis,proprie connexq inuicem trabes,quq graece essed abusive nauem nostri fecere: ut,Postquam altum tenuere rates. Aeneido. Recipere, promittere, qua lignificatione gret ce pariter uoce deponentis dicitur. Cecinna ad Tullium, Ut ea conditione tibi da Epist fumi ret librum,si reciperes te correcturum. Et reci lib. G. sere,exceptum facere .Plautus, Vbi nunc adoesces habet posticulum hoc, recipit,cum des.
412쪽
3 o DE POLITIA LITER A. Aeneis . pias .Ei,Medioq; ex hoste recepit.Et, Relliquias Troia ex ardente receptas. Item recipere
non minus polith ab historicis saepe deseribitur,uti rem prius bello a nullam, receptam di cimus: quale est in Catone Tulliano, Mea opera Fabi Maxime Tarentum recepisti.Certe,inquit ridens, nisi tu amisisses,nunq recepissem. Aenea . . o. Recidiua,renascentia: ut,Dum Latium Teucri,recidiuaq; Pergama quaerunt. tractum est
ab arboribus, quae prioribus sectis pullulant. Ergo recidivum, quod renascitur ex simili amisi b, non minus quam quod iterum in pri sinum modum cadit,aut in viiij erimen reci
Redditur proprib,quod alieni crediti uidebatur. Vnde suis reddi literae dicu tur, quas ne fas est retinere: & sic spiritum coelo reddimus moriendo. Caeterum lc reddere,verbum est sacerdotale: unde reddi exta dicitur, cum polita Georg. . & electa arae superponuntur: ut, Lancibus pandis fumantia reddimus exta. Reficere, pro recreare, non uulgare est, sed ficorgd, Virgilianum riit, Saltus reficit iam roscida luna. Vnde refectio corporu dicenda foret, quae
graece Οὐαπ-σιν, non proprie refectorium, Io
cus ipse pro refectione,quod diuersorium rectius diceretur:& sane graecorum est aliud κα- loco ubi reflaitumaliud ἀνασαν - , ut dixi, pro refectione. Georg, Refot,prodest: ut, Nec iam mutari pabula
refert. ergo producitur prima. Et referre, in in nouare,cuius prima corripitur,quamuis in pr teritis extendat: ut,Huc more,hos cursus,atq; Aeflcid.f. haec certamina primus Ascanius longam mu- ω ris
413쪽
RIA, LIBER II. 37 1is eum cingeret alba,Rettulit: hoc est,instat rauit.Est& referre, quiddam prius explicarertit, Ad senatum referre, ad consulem, ad duce: hoc est,in consultationem ferre. Viri lius,Cotinuo Troiae ad proceres primumq parente, Monstra deum refero,& quae sit sententia posco .non enim alicui prius enarrauerat. Religio, metus,& metus religio:tam a uita, ut qui gam arbitrantur, quam a morte relegata.Haec autem ferε uulgaris est, &ad superstitione inclinans: ut,Nuda terga flagellare, bar bam capitium Q; non tondere, &caetera id genus. Quippe alia Dei coelicolumq; ueneratio, quae eX amore potius seruiendi, innataq; uolutate, qua uario metu procedit. Caeterum con
suetudo mortalium omniu fere diuinu cultu in demonstratione,magis quam animoru uoluntate reposuit: hinc religionem & cerem
mas aeque nominauerunt. In qua re non dubium est, poetas popularita magis more effingere, quam quod ipsi de dijs talia opinaretur, dum resigiosas arbores timerent prae metu cetdere. a Graecis enim praecipue, qui i idem gentiles appellati, non a nostris hae confluxerunt de dijs terrestribus opiniones, quas religio nostra deinceps euangelica reparatione com pescuit. Itaque de religione pro metu Virgilius: ut de cupressu,Relligione patrum multos seruata per annos. Cui respondet illud de lauro: Multosque metu seruata per annos. Et Terentius. Nihil mihi esse, religio est dicere. Nec dubius auctor est Statius, ubi ait, Primos in orbe deos fecit timor: ad gentilium deos referens. Quod sane a Graecorum A a uete
Aen. . et Dialictos populi ad proceres,
414쪽
372 DE POLITIA LITER A is ueterum sermone rituq; non dissentit. nam Sc deos timor est,siue deos dicimus
Aeneid.3. Res,imperium,potentia: ut,Res Agamem is nonias uictriciaq: arma sequutus. &, PostquaAeneida. res Asiq.&, ores sitim malo co. Ita sermo hiecum adiectivis copulatur, uehementiorem habet dignitatem:ut,Res publica,res imperato ria, militaris,agraria,frumentaria,uxoria, & id genus plurima. Respondet,aspicit,seu contra propositu est. Aeneid. Ex aduerso est : ut, Contra elata mari respondet Gnosa tellus. Et respondere, consentire: Aeneid. . ut, Dictis respondent caetera matris.&,Illa se Georg.i. ges demum uotis respondet auari Agricolae. Resultare,respondere, reaudiri, & reclamare: ut, Pulsati colles clamore resultant. Sicinis Aeneid.f. s. sultare utam pulsu,quo maximus intonat aether, Dissultant ripae. Pbom. Rescribere,reddere.Terentius, Argentum illud mihi iube denuo rescribi. Et transcribe te populum in aliam ditionem assignare: ut, Aeneid. Transcribunt matres urbi, populumq; uolentem Deponunt. Restituere & alio sane modo comperitur , Qquod est pro satisfacere communiter. nam re stituitur in iure, quod reuocatur, id imperfectum remanet: unde ferunt rem in integru reinstitutam. Nec minus polite & eleganter dicitur, Domus lapsa uel euersa, cobultaue, & sta tua poti imum loco suo restitui. Rimari a suibus tractum, quod est inquirere, quod non radices tantum,uerii metia glandes & pomorum ossa, terrarum Iimis exqui-Tunt:
415쪽
RIA, LIBER III I. mrunt: ut, Dulcibus in pratis rimantur stagna Georgie.tiqui Caystri .namide est de uoluse ibu pisς xos j - uersia ibi alia
Ringere,os extorquςre,uel disto quςxς; MD teste p. de pro irasci indignari ue temere capitur. Te- , φ xentius,ille ringit, tu rideas.&sane a naris uois ' ce descendit,quae per irrisionem corrugatur. Meti. . Rogare,aliquando pro instituere. Cicero in Philip. . Philippicis Ego belli ciuilis causam attuli,ego leges pernisiosas rosavi .dicit autem cum indignatione per ironiam. Rudis,in genere foeminino uirga, qua gladiatores donati a gladiatorio munere cella bantadem in Philippicis,Tam bonuε gld diae Phil .ntor rudem tam cito accepisti. Ac Satyricus, Ac cepta rude cepisset Veiento uideri. ergo ubique corripi tur Rubigo,ferri Sc frugum uitiatarum. Virgilius, ut mala culmos Esset rubigo. pro come- Georg.2.deret,hoc est,absumeret. Ruit,extollit: ut, Ruit tr m Ad coelum pi- Georg.2.cea erantis caligine nubem atem, Vertitus in Aeneia a.
terea coelum,dc ruit Oceano noX.
s Acer in profanis, uti uenerabilis uel forte, non pro
quasi uere sacer. Virgilius de Luci sero, phanus. Extulit os sacrum coelo, tenebras ciuere- soluit. Et in medio sacri tripodes, qui ad mi- litares ludos,non sacrificia erant expositi. I βς ς' tem sacer, execrabilis : ut, Et ductus cornu Q U. stabit sacer hircus ad aram. non hoc loco in
416쪽
nerationem dixit. Sandalium, non ut quidam tenuissimum sericae telae genus arbitrantur, sed calceame ti genus, quo contemptius de Thrasone mi lite diceretur: Vtinam tibi commitigari uidea Ter L μή sandalio caput. Aeneia, .ri Φ. Sanguis pro genere: ut, Nympharum sanguinis una. Et, Genus alto a sanguine Teucri. Aeneid. . Salus remedium:ut, Vna salus uictis, nulla
sperare salutem. Aeneid. u. Salutare, uenerari: ut, Tum uero augurium. Rutuli clamore salutant. Et salutare nomina Te,appellare,idque non sine ueneratione. Quo sermone historici saepe ututur, cum nouus rex uel imperator salutatur,qui prius non esset. Scelerare, pollupre,sed est Plistinu,uel cer Aeneid 3. te poeticum:u GParce pias scelerare manus.
Seco, duco, unde philosophorum sectae,id Aeneid.ε. est ductus. Seco,teneo ut,ille uiam secat ad na. ues .ex quo sectas dici quibusdam placet, a te nendo uel pertinaeia:sed producitur primum,
hoc uero corripitur. SesuIus,contem neps, Vel contemptor: ut, Aeneid.L Securus amoru germanae. quod hoc loco magis est,quam seorsum a cura esse. Secundus,obseques. sermo tractus a seruis
' Aeneici. sequentibus & pedissequis: ut, Curruq; uolas dat lora secundo. & de fortuna secunda saepe a poeta.
Aeneid. 8. Sequax,contra est persequutorrui,Flamis visequacibus iras.
δω id. i. Secessus,sinus est secretus: ut, Est in secessii longo locus.
417쪽
RIA, LIBER IDI. 37ssedere,apud antiquos considerare, eurare: ut,Celsa sedetaeolus arce.non enim ociari,sed Aeneid curare significat. ite sedere, stare, eo silium capere: ut Plautus de quod a seruo,Sine,ad aram te deo,& dabo meliora consilia, &c. Secundum augures est augurari .nam & sedere aues dicuntur in arbore & tecto,licet pedibus stantes. Et sedere,fixum in animo esse. Virgilius: Et sedQt Aeneid. i. hoc animo. quod etiam per compositionem augetur: ut, Insedit animum meum penitus tinna sententia. Sedet & homo more solito,caeteraq; animalia cum quiescunt nisi dormiant, sadere dicuntur. Itidem insidere penultima correpta,in insidijs stare. Virgilius, Et sylvis inse- Aeneissondit iniquis . nune mediam producit ab insido insidis, non ab insideo insides profectum. Quo patet sic insessores ac sublatares, ut in si diatores & insidiantes inepth dici non posse, qui in insidijs subsistunt. Sedet isitur ita grus
in terra ut cornix in arbore.ae Virgilius de fama, quam instar alitis describit, Luce sedet custos,aut summi culmine tecti, Turribus' aut .
summis.nam de noctua itidem dictum in bu/ istis,quae&culminibus desertis nocte sedens, seru canit importuna per umbras. Cuius ueris Aeneid bi proprietate auiu quoq; natura percipitur. Sidere,considere,ut sedere significat: ut,Se- - - , di bus optatis gemina super arbore sidunt: de ' 'columbis inquit. Vnde subsido & assido. Accidit autem ut a sedeo praeterita mutuentur, Ut insedi, resedi, assedi non autem bene dicatur '--
insidi, & reliqua. ergo Salustius cum diceret, Π - ,δ i. Consul postquam assedit: ab assido, non ab ab assideo desumpsit Ut autem a sedeo,
418쪽
3 6 DE POLITIA LITER A sido,consido Sc non consideo. sic a sto,sisso:ut, Siste gradum, teq; aspectu ne subtrahe nostro. Et, Huc siste sororem: id est,fac stare gradum, fac stare sororem. Quae uerba inuicem supina nitituantur, statum. sed nunc de stando no minus diuersa uideantur. Stare, pedestrem Sc erectum esse,cuius contrarium est sedere: quo patet Phaetontem insolari curru erectum stetisse,non sedentem: ut Ouidius, Statque super: quod solis proprium est non quiescere. Stare,fidem seruare. Tullius in ossicijs, Facere promissa, stare conuentis, reddere deposita. Stat, fixum est: ut, Stat sua cuique dies. Stat pro adest: ut, Stat sonipes.
Stat,positum est: ut, Stant manibus arae. Stat pro est. ut, Omnis in Ascanio chari stat cura parentis. Stat,in proposito est: ut, Stat casus renoua Ie omnes. Stat,plenum est: ut, Stat puluere coelum. Stat,hirsutum est: ut,Stant iciuniperi&castaneae hirsutae.&,Steteruntq; comae.&, Arrectisq; auribus astant: a pecore sumpsit hirsuto. Stare,placere: ut, Stabit sacer hircus ad a ram . nam tunc placere dicitur sacrificium,cum hostia patiens accederet. Statuere,firmare: ut,Statuam ante aras aurata fronde iuuencum. Statio autem a portu hoc differt: nam in statione ad tempus stant naves: in portu uero e tiam hyemant. Item, statio,custodia est nocturna diurnaue: ut, Statione relicta Iple comes
N i so graditur. Stipat,densat:ut,Stipatque carinis Ingens
Stringer amputare est: utiDensas agricolaestringunt
419쪽
RI A, LIBER IIII. 377 lsttingui frondes.&,Fragili 'cum stringeret or Georgie. a. idea culmo. Quod ad munerationem aliquaΠ' pro cum, legido poeta trantponit: ut,Partem etiam Turni ius de corpore strinxit. Stringere,percutere,cocuis ' 'tere, quod ad mentem pertinet: ut, Animum' patriae strinxit pietatis imago.Nec improbaue νς verym hic rim prictum nudii esse: quale dicitur, Alij stri- legitur: iide his mucronibus imas obsedere fores. &, etiam magno Stat ferri acies mucrone corusco Stricta, par - strinxit coeta neci.Sed id quoq; a communi usu stringςΠ ore τά-rdi non dissentit, ut sciamus cum uulgari quo- η . . φὶς sermone quaedam literata couenire. nam δε η 4 9- ideo strictos enses, manu scilicet apprehen- Amri fos Sc evaginatos,ad necem paratos, demonα
Stagnum etiam profundum maris:ut, Imis Aeneid.ti stagna refusa vadis. l . Serus,grauis:ut Sera e terrifici cecinerunt Aentissι omnia uates .Et Salustius,Serum bellum in angustijs futurum: id est, grave. Serus pro magno: ut, Ille etia seras in uersu distulit ulmos. Georg. Seruo,pro incolo,obtineo: ut,Centum quae Georg. . syluas,centum quae flumina seruant.&,Serua eodem. tem ripas de colubro cilicet) alta no uidit in herba.Seruo,custodio:ut, Longe seruet uesti- Aeneida. gia coniunx. primum enim de loco certo, hoc autem de cuiuslibet loci mutatione. nam ob seruo, ut in sua litera dictum, magis intendi callide custodire uel aduertere significans. Saeuus, magnus : cuius epitheti significatione saepe Virgilius utitur in magnis , u*ldij si uel hominibus: ut, Maternis Dexius in armi Aeneicia.
Sidus,sicut graece, & unica stella est MA s conste,
420쪽
DE FOLITIA LITER Ais. eon stellatio, euiusmodi quoque a graecis in Horm dicitur: hine Virgilius, Astru,quo segetes gauderent frugibus. Sidera igitur, ex quibus signa sunt coelestia: hinc Cicero de Natura deorum, Lib.2. conuerbiones duas Iea
Nam cum duo sunt genera siderum, quorum alterum spacijs immutabilibus ab ortu ad oc ea sum commeans, nullum unquam cuisus sui uestigium in flebit: alterum autem conti nuans conuersiones suasAsdem spaeijs cur busd; conficit. SyIua,no solum arborum , uerum etiam herbarum : ur,Subit aspera sylva, Lappaeque tribulique. Siliquae, omnium frumentorum legumi numq: folliculi: qitale est,Grandior ut foetus sili quis fallacibus esset.in quibus satis de aristis intelligitur. Sinistrum, neutraliter positum, quidam prosperum esse uoluerunt: a sinendo dictum, eo quod nos aliquid agere sinat, uel hortatur ad faciendum. Sed illud idem arbitror pro laeuo ueteres accepisse, si sit datum desuper. nam nobis lsuum est, quod a superis dextra parte portenditii cuti superius in I .litera posuimus . erisgo & sinistrum pro eo pariter, quod nos face se desinamus.Sinister certe ut aduersus contrariusque semper ponitur, quod Satyricus pro bat: ut, D ijs ille aduersis genitus, fatoque si nistro.
SoIus,est non familiaris, & quasi sylvanus: uti solitarium tape Iocum dicimus, fertilem