장음표시 사용
381쪽
scribere uel pingere, &graphe uel graphia scriptura, pi cturaque: ergo cum legendo conueniunt, nam pro colligendo furando uesatis in usu sunt ut, Qui legitis flores. &,Quid soceros legere Lebes, olla aenea, &praecipvh coquinaria: quo sermone utuntur Virgilius & Homerus, sed pro more locorum alij nunc eosdem Ie betas tam ex lapide sectili, quam argilla factos appellant. Lectisternium, non priuatum est,ut in ca meris cubilia paratur: sed & in templis,ut pulvinaribus tapetijsq; constratum pauimetum, quibus homines pernoctando incubant. De
hoc saepe Liuius & alij historici. Quidam etialectisternium arbitrantur, ante cuiusque ianuas appositum cubile, ad implorandum deorsi& hominum miserationem, quod muliebris magis uidetur opinionis . nam quid ante fores cubilia consternere opus est,nisi pro aegrotantibus forte miserrimis, qui transeuntium Ο Pem mendicentur'
Liba, ex farre& melle ueterum sacrificijs cosueta, quod uocabulsi nostri ad placentas non sacras transtulere, &in profanis etiam virgilius apponit: ut, Adorea liba per herbas Subiiciunt epulis. Dicuntur autem a libando .libo igitur, ut degusto: quale est,Et flumina libant. Qua ratione apparet ad potum escamque libationem pertinere.
Liber etiam poetice sole significat, primaq;
producta: ut, Vos o clarissima mundi lumina, Liber & alma Ceres. quae uario nomine fami
382쪽
stica utavi Iacebi. vir. in Gallo.
clanculum. 3lo D E POLITIA LITE 'Ais producitur: quorum nomina Macrobius soli designat. Sed Liber Bacchus, a liberando diis ctus, ut gentiles opinabantur, quoru saera praeicipue uoluerunt ad animarum salutem seu peccatorum liberationem pertinere:& quod in liberis ciuitatibus coleretur, unde uanus, purgatoria coibis. 'Eiusmodi uanae superstitione
liberales ludi appellati, quos Athenienses primum dicitur instituisse apud compita & quadrivia,in quibus & compitalia festa, ludi compitalici j. Caeterum liber pro cortice: ut,Alta liberaret in ulmo, corripitur: unde libri & codicilli antiquissime,& adhuc dicti,quae pars corticis ligno cohaeret. Liquidus, purus, delacatus, sine forciibus: Ut,Nec tantum dulcia, quantum Et liquida Liquidus item,clarus,serenus. Cuiusmodi virgilius,Interdum liquidas nubes: hoc est,tiquidua era demo strat: sicut,Nare per se state liquida.
Lirne, nis cuiuslibet tantu exterioris portae aditus, uerum etia interioris : ut, Penetratu aulas & limina regum. & Tacitu limen Amatae. Litus,non riparum solum, uerum etiam omnis terret proximaeriat, Lavinaq; uenit Littora. cum Lavinium procu I a mari uideatur octo
milibus passuum. Putat ideo quidam cum simplici t scribendum, si a litando, in quo uerbo tamen prima corripit: ali3 uero cum duplici,si ab graece, hoc est,littore latine formetur,
Limus, obscurus,ut si epitheton. Teretius, Ego limis clam per flabellum oculis. ergo nout limosis aut rheumate praepeditis. nam procoenoypsilon apponitur. Loca
383쪽
Locare,ut incerto loco uel sede ponere frequens est. Sed ut hic, Alta theatri Fundamenta locant: pro constituendo& aedificando est. Sie 'domum locare dicetur,ut fundare,cum fit,aut cum facta est alij dicunt ad habitandum locais
Te.Locare pretierea marito, est dare.Terentius,
Quid si filiam suam locaret huic φ Et Plautus, AuluLFiliam habeo grande minote cassam atque il- 'Idicabilem.
Lotium,urina. Suetonius, Reprehendenti lavsa cap. filio Tito, quod Sc urinantium uectigal com 23. ubi, inamentus esset, pecuniam ad nares admouisse scribit,num odore offenderetur :& illo negan te, Atqui e lotio est,ait. Locuples,non solum pro diu de,loca multa Possidente,uerum etiam pro firmo, ratΟ,publi Aco.Tullius in Osticijs, Accedit eb testis locu- Lim. ples Posidonius.
Ludere,canere,ut poetarum: quale est, Ludere quae uellem.Idemq; pictorum est.Lude- Te, mouere: ut,Ludere pendentςs pueros: cum Aencidia. pro infantibus accipiatur,&praecipue lactentibus,non pueris, quorum proprium est ludere,unde appellationem graecam sumpserunt. nam', ludo dixere: & a Virgilio ponitur, Georg. . Summa nantes in aqua colludere plumas. Te Adelph. Tentius, Congrum illum maximu in aqua sini to Iudere: quod ad motu duntaxat pertinet. Lupus est in fabula, uetus prouerbium, eX natura lupi tractu,ut aiunt, qui eo superueniete improuiso homini dicitur uocem adimere: quemadmodu superueniente forte eo,de quo
loquimur, illico conticemus. Vnde Virgilius, Lupi Moerim uidere priores. In meri.
384쪽
3 2 DE POLITIA LITER A Lupatum,henum asperrimu,a lupinis denistibus dictum,unde etiam eorum morsus uio Georg.3. lentius obesse dicitur: ut, Pren sique negabunt Verbora lenta pati,& duris parere lupatis. In de lupanar nomen,uel a meretricia rapacitate, uel a Lupa quonda meretrice:& lupercal,specus sub monte Pallanteo, Pani dicatus deo At
Aenei s. cadiae: unde Virgilius, Et gelida monstrat sub rupe lupercal. Vel quod illic lupa gemellos
Romulum & Remum nutrierat, seu quoquo quod is deus sylvestris a lupis pecus liberare diceretur, qui graece dicitur. Lubricus, & qui labitur dum tenetur,ut piscis uel anguis:&locus,in quo labimur. de an gue: ut, Lubrica conuoluit sublato pectore ter Aene 's- ga. seia,Lubricus anguis ab imis . nam etiamsi non teneatur, ut diximus, naturae ui tamen est Aeneid.c lubricus. De loco autem exemplum est,Nam
sese opposuit Salio per lubrica surges: loca scilicet taurorum sanguine lubrificata. Aenei . Luna, pro nocte: ut,Lumenq; obscura uicis sim Luna premit. quod est lunae contrarium, tametsi dicatur ut obscura a sole lumen accipere. Et Lucentis lingua Osca Iupiter, quod luce
dare crederet. Quo satis constat, antiquorum peritiores Iouis nomen omnipotenti conceiasilemon ei quem Saturni filium fuisse scirent per quem extinctum lux dari non potuit. DE V O c AB V LIs AB LITE a
MActe,magis aucte,exaltate in glori, rex sacris sermo,no adueibij loco positus, - scut
385쪽
RIA, LIBER IIII. scut inepti quidam crediderunt. nam qUam-Obre dicitur mactus taurus, macta hostia, ma cta ovis & ut Nonius Marcellus ait, Mactam pultem Et mactare, quod est sacrificare, hoc est,masis augere. Vnde etiam mactatio pro sacrificatione suscepta. Caeterum mos est anti quorum boni ominis gratia in uocandi casu, &fere optatiuo modo ponere Macter ut Vir gilius, Macte noua uirtute puer, sic itura da- Aeneid.
sera. Sic Macte dicitur salue tale, sed magnificentius intendit. Magister pro custode pecoris: ut, Ide amor Palanti exitiu pecori, pecorisq; magistro. ergo ad qS Aeneid.s. libet ossicium magister accomodandus: nam& magistri, quibus praecipue gubernandam Ierum cura incumbit: ut, Rectores iuuenum,& rerum dedit esse magistros : scilicet qui Rinneae castra gubernarent. nec ad bonas artes
tantum, sed ad malas & turpes magister etiam assignatur.
Mala,cuius prima producitur snam epithe ton corripit & poma,idem significant. Caete
rum poma, ut alias diximus, omnium generufructus ex arboribus,eXcepta tantum uua,quq Iacemus a nobis, a graecis βιτρνε uel nominatur. Baccae uero glandes,asperioris succi. Porro ,mala ipsa sunt, quae uulgari Italicoque sermone poma dicuntur, a similitudine & ro tunditate: ut, Malo me Galatea petit Iasciua vi giZPalam: puella. Accipitur Zc mala pro ovibus, sed graece,unde malonomos ovium pastor, a , id o is dicitur iii est, pasco. terdum,m Malum pro labore non uicioso: ut, Assuetumq; malo Ligurem. itidem prima correpta. νυ νν, pastor.
386쪽
DE POLITIA LITER A is Malus,arbor nauis, nunc producta, uel quod instar mali habet in summitate, uel quasi quibusdam cingitur malis, quorum uolubilitate expeditius uela subleuantur.
Malleoli in modum securium seu bipennita, quos milites in bello ferunt: de ijsdem apud Liuium .inde malleoli uitium apti plantatio Di, quod bicipites sint,ut mallei siue malleolirde iis apud Plinium Columellam. Aeneid. 3. Malignus, obscurus riit Angustaeq; ferui seu Aenei . ces,aditusq; maligni. &,Sub luce maligna: id est obscura & dubia.
Mamilla, omnis prominentia uberis, Sc u Aeneid.L ber omnis fertilitas: ut, Terra antiqua potens armis,atq; ubere glebae. Aeneid. s. Manus, multitudo hominii: ut, Hic manus ob patriam pugnando uulnera passi. Manipuli, ut herbarum uel radicum apud
Georg.ti poetam memorantur: ut,Immundi memineis
re sues iactare maniplos. cuius sermonis significatione etiam Romuli tempestate manipuli
dicti sunt, illa rustici exercitus in hastis gesta
mina: Sc manipulares eius milites, cuius seris ημcb. monis & Teret. meminit: ut, Manipulus D u. Martius &Martialis epitheta,ut bellicosus: quod agnomen uelut ex parente proditu, Romulo Romulidisq; pariter indiderunt. uerum& Martius campus adhuc est, & agger cu duplici Tarquiniorum Romς, qui inter urbem& Tiberim Marti consecratus.
Mancipi,indeclinabile, sicut frugi,res appelIat antiquitas, quae manu capi alienarii ponsunt: in quibus Sc seruus,hoc est mancipium,
387쪽
RIA, LIBER III t. 343Manere, expectare ut, Te quoq; magna manent nostris penetralia regnis. Medius,infensus,inimicus, aduersarius:ut, Nequis scire dolos, mediusve occurrere possest. Medius,manifestus:ut,Sensit medios di Iapsus in hostes.&, Quanquam in media iam
Mensa secunda, pomorum & bellariorum: ut,Mensae grata secundae Dona ferunt,cumulantq; oneratis lancibus aras. & in Georgicis: Non ego te dijs & mensis accepta secundis Transierim Rhodia. Ministrorum fuit redditis holocaustis, ut ex Virgilio Homeroque percipitur. Mens,pro consilio:ut, Paulum Iachrymis &mente morata. Vnde amentes dicuntur sine consilio. ut idem, Arma amens capio.subdit, Nec sat rationis in armis. Quo pacto mens noconsilium solum, sed ex ipso consilio dispositio, quae sequitur : ut, Nostram nunc accipe
Merere,militare est,sed antique,nos mereri dicimus, cuius ideo prima correpta : ut Lucanus, sZre merent paruo. At maerere pro dolere , primam producit, ut Maeror & moesticia, ac cum diphthongo ce scribitur. Metus,religio,& religio metus:unde timor Domini tantopere commendatur. & poeta sacrata lauro uel luco,ut Gentiles solerent,dixit: Multosq; metu seruata per annos.&de cupressu, Relligione patrum multos seruata per
Merges, nomen est aliquando georgicum rut, Aut foetu pecorum,aut cerealis mergite eul
tur. Aeneid.sta Aeneid. 1. Aeneid. s. Geo χει
Aeneid. 24 Aeneiι. . Aeneid. Aeneid. Georg.
388쪽
mi.est autem spicarum manipulus. Item men, sortia instrumentu ,apud Columella Sc Plinia. Menianum, ab inuentore Mento ,est solare horoscopium, de quo Valerius, Cum sentetiae dicerentur,in Menianum coscendit. Est etiam aedificium porrectum ad spectandum. Miscere,circumagere,insectari, perturbarer ut, Miscet agens telis nemora inter frondeasyluam. Minari,& minae pro imminere: ut, Gemini Aeneid. . que minatur In coelum scopuli. Et, Pendent O- Aeneid. . pera interrupta, minaeq; murorum. Militiae uel militatium tria genera. nam aut euocationis,aut tumultus, aut sacramenti gratia merebant. De euocatis Salustius,Memini ab ijs Centuriones omnes lectos & euocatos. Prςterea ex gregarijs militibus optimum queque armatum in primam aciem subductimam caeteros Catilina per tumultum magis arma- . uisse,hoc est propria eorum uoluntate, sacra-mm Fής π mentoq; subactos creditur.Csterum de histrimeto subactos bus militiae genetibus apud Virgilium est, MIegendum uiae Seruius asseuerat, sacramenti: ut, Fas mihi Gra turi torum sacrata resoluere iura. quippe non uidea/huhiil , batur proditurus,qui iure sacramenti continere debuisset ideoq; subdit,Fas odisse uiros.Tumultus,ut:Simul omne tumultu Coniurat ira Aeneid. s. pido Latium. Euocationis,ut: Mittitur & mais
gni Venulus Diomedis ad urbem Qui petae
auxilium. Micare,sine ordine per uices mouere:ut,da scor2.3. equo,Stare loco nescit, micat auribus, & treamit artus. Et micare,sicut praecedere, excellere,
imminere: ut, Ante omnia corpora Nisus emicat.
389쪽
car.Micare,incumbere ut,Emicat hic,impune Putans .nam pro spledere, coruscareue tritume ut,Craterq; micat. pelta micat, aereus ensis, quod adueniente luce procedat coruscatio. Milerere & miserari differunt. nam misere re, misericordiam est habere: miserari, congemere, conqueri cum dolore, collachrymari. Ad primum: ut, Miserere laborum Tantorum, miserere animi no digna feretis. inuitat enim admisericordiam. Ad utrunq; uero : Nec minus Eneas casu percussus acerbo: quod ad miserere pertinet. Deinde prosequitur, Lachrymas loge miseratus euntem: quod ad miserari
spectabir,non amantem,ut pleriq; legunt. Mollis pro domito: ut, Rursusq; Latini Clamorem tollunt, & mollia colla reflectunt. Ι- te, Belgica uel molli melius feret esseda collo.&, Mollitq; animos, teperat iras. Mollis, facilis: ut,Iuuat ire iugis, qua nulla prioria, Casta lia molli diuertitur orbita clivo. Mollis ubri Cus,uanus:ut, Oscilla ex alta suspendunt motilia pinu. Et mollis,imbellis,quemadmodu R-thiopas dixit: ut, Molles sua thura Sabeti .nam idem est expressius: ut, Imbellem auertis Romanis arcibus Indum. Sic effeminatos aut eo masculatos quosda molles appellare solemus, eunuchos,cinaedosq;,&id genus.
Moles,cum simplici I, pro dissicultate saepe
ponitur: ui,Tantae molis erat Romanam codeIe gentem.Nec minus eleganter pro rei magnitudine, sicut redi ij tumulive rut, Miratur molem AEneas, magalia quondam .ueI, Ma gnasque attollere moles .ad quae comoliri de
390쪽
Aeneid. a. Aenei d. . Aeneid.3. Aeneid. 3. Aeneid.s.
quod est praeparare,pri sertim incremento uel
magnarum rerum tractatione . nam a conatu
etiam prouenit iit, Nec super ipse sua molitur lati de laborem .ut Caesar in suis Commetarijs, Trium mensium molita cibaria: hoc est,congesta pi separataq; non ad ignem emollita. Item moliri,regere est. na ut dixi, ad magnifica spectat:ui,Manibus molitur habenas.Item pergare,lubsequi: ut,Inde datum molitur iter. Monimentum,memoria, a mentis admonitione,quanquam inu mutetur: ut, Accipe dc haec manuum tibi, quae monumenta mearum Sint puer. nam idcirco defunctorum momnumenta dicuntur, quod nobis eorum eXci tant recordationem.Item historiae:ui,Tum ge
nitor ueterum uolues monumenta Virorum.
ab intellectu susceptum, quando uisu solet diiudicari. Murex,aeumen saxi:ut, Acuto murice remi obnixi crepuere .Et murex, phoeniceqs seu puniceus color ex conchγlibus ut,Tyrioq; ardebat murice laena .Et murex,claui genus tripOdis,semper stantis quacunq; iacitur parte, una
cum superiori cuspide ad uulnerandos equitum pedes.
Musa ipsa poesis uel ars poetica,& singula riter posta,ut eη nouem Musarum distinctionibus agnoscimus. Musa item cantilena quaelibet: ut, Pastorum musam dicemus, &Alphesiboei. Muscus,sine aspiratione,situs,squalor, Ianugo uiridis proprie tectorum atq; parietum,si ne tecto: fontium quoq;,uel lacunarum, ob Ita giorem