장음표시 사용
481쪽
RIA, LIBER V. 433tores Romani semper habuerunt, & ipse Cae farum Caesar gestare uoluit perpetuam. Sed superstante lasciuia imperatores demu solo Caei areo nomine triumphates, eX auro coronam
Portauerunt, radiantibus tamen folijs ut lauri.Nostrae uelo tempestatis imperatores dictia regendi quidem maiestate, non militari semper imperio: quorum alia ratio est quam anti quorum dicet etiam Augusti Caelaresque de cora appellatione dicti,auream Romae pinna tam que,uel certe in picturaru honoribus pinnas cum signo crucis demonstrantem, ferrea,
Mediolani ex tenui bractea, paleaceam Ale- AIJ Modoetiaxandriae, nostrae de more gentis, accipiunt. uolunt, que Hinc iam ad coronarum formas sequali zaxς. 14ο,ieta b his
accedimus. Caeterum aliam regum cum pinnu .lis eminentibus, ut quotidianae prae se ferunt g 'imagines: quanquam ne illorum quidem principum qui ab Oriente Hierosolymam adora tionis causa descenderut,proprie coronae sint, ut populari opinione figurantur. non enim illi reges fuere,sed magi, quorum nullum legitur diadematis insigne, nisi cum per fraudem alia quando,ut apud Herodotum est atque Iusti num,id magistratuum genus, sapientiae nomine, apud eos appellatum ,regnum sibi uendi carent. De resibus dictum : aliam principum coronam de ιcripserunt. Sed cuiusmodi regia primogeniti,seu magnorum principum flij natu maiores,uti nunc duces Insubriae, uel Sabati diae dicti corona quidem auream, sed sine pinnulis accipiunt,intra circuli sui exteriorem ta/men marginem caelaturam duntaxat ostentarem. Suae ctiam summis pontificibus ut uide
482쪽
36 DE POLITIA LITER A istis, cum pinnis ac triplici coronarum ordine: suaeq; minoribus coronae, seu mitrae cum redimiculis datae, quq propterea a poeta quandoque reprehenduntur in temporalibus,ut aiur,
dominis,cum id Barbararum mulierum saepe fuerit,&adhuc sacerdotum insigne gestamen,
praeter capitum rasuram, quam de patrio sermone pleriq; coronam appellant. Sed ad uetexum coronationes accedamus, quas a circuitu dc ambitu coronas nominant: unde corona armatorum in muris, poculaque uino coronata. Solebat autem uetustissimae coronae uocabulum cum aspiratione describi, quam inde chorea dicta retinuit,corona deposuit. Strophium uero graeco uocabulo,strophiolaq;, praeter steophanationem, ut sic dixerim, a ramorum frona
diuinq; intorsione, sertaq; dicta, a florum insertatione: quos cum hyberna tempestate negaret humus, ex fronde tamen uiridi in textas,como a Coriolκ Ionas bybernas appellauere. Nec dubium est oppido exputa Coriolani cognomen a coronatione. quin etiaonato coriola stςmmata aliquando dixerunt coronarum ge ' - - nus, quibus antiqui nobilitati sunt.Eodem Iulius Vitappςβψ uenalem uocabulo haud dubie usum pro cor tus,ut Liu. Cr nis assii mamus: ut, Stemata quid faciunt hoc alij icitantur. est, ueterum coronae, quae nobilitatis insignia dena Onstrant. Quippe ob eam caulam stemmata quoq; dicta sunt epigrammata, quae tumulis inlcribuntur, tanquam eorum nobilitatis nora s. coronae quaedam .de quibus Martialis: I ristia saxoru stemmata delet herus. Caeterhm triumphales coronae laureae fuerunt, quibus imis Peratores exercituum in triumphis usi, atque
sacrificijs. Obsidionalis est, quam obsidionali best
483쪽
RIA, LIBER V. 43 Iiberati liberatori suo donant, ut ex D.Silla
ΠΟ. TRI. M. cognouistis, cui praeter oblatos centum boues coronam imposuerunt: ea quidem graminea fuit, obseruariq; solitum, ut eπeo gramine feret, intra eum locum nato, ubi clausi obsiderentur. Hac corona graminea S.
P. R. Q Fabium donauit bello Punico secundo,qubd urbem Romam obsidione dissicillima liberasset. Ciuica corona appellatur,
quam ciuis ciui dat, a quo seruatus est in praelio, testem uitae salutisque percepiq. ea ex fronde querna fieri consueta, quod ex eius glande cibi fuerit usus antiquior aut iligna, quae pro xima est quod genus arboris Hispani frequen , . tius habentes 'Helignam nominant. & de hu Frisitus generis corona Caecilius Comicus: Adduiscuntur,inquit,cum iligna: hoc est, corona ex
ilice.unde & Terentius, Pedibus ilignis lectulos faciundos dedit in sole scilicet reli tua tem
pestate, qui ad umbram tamen portaretur. Sic ego Terentij locum eum interpretor, non Ut quidam, pro pedibus tantum ligneis aut feris reis: secundum alios non ex ligno magis intelligunt iligneis congeminata i describentes. At Comicus ex ilice factos mensarum pedes intelligit,uelut in longiorem aetatem duraturos, quod arbor suis frondibus per hyeme nos poliatur: eadem tepestiue resecta teredine noabsumitur,no aqua permulta tempora debilita lux. nec a Terentiana sententia Maro disten- Georg. 3.tit, qui greges iubet ilignis potare canalibustanda: non alia sane ratione, q q, incorrupti Us id genus ligni haberetur. Alii quidem aesculi propiore quercui, qua quidam tandem ilicem
484쪽
existimant,uel ipsam ilicem esse ut quercu, sed mitiores glandes efferentem: qsculeaque ideo corona maiores natu redimitos ferunt in choreis sacris psalletes, quod esset antiquius glas fago,ut sic dixerim, coronationis genus . nec Heum. lib. . ab Ouidio incongrue dictum de Apollineis tu Herculeae dis, quae Pythia nominaret,a serpente: Et ' e sculeae capiebat frondis honorem, Nondulauxus erat: hoc est,in usu militari uel poetico . At ' Massurius Sabinus auctor est, ciuicam corona tantum dari solitani, cum is qui ciuem serua uerat, eodem tepore etiam hostem interemisisset, neque locum in ea pugna reliquisset, alioquin ciuicae coronae ius inconcessum. Tiberiutamen Caesarem consultum, an ciuica corona
dignus, qui ciuem in pretiio seruasset, & hostes ibidem duos occidisset, sed locum in quo pugnauerat, non retinuisset, ab hostibus illico superatu: rescripsisse dicit Suetonius, eum quo que ciuica dignum uideri, quod appareret tainiquo loco civem ab eo seruatum , ut etiam a fortiter pugnantibus retineri nequiverit. Hac L. Caelium Me corona ciuica 'L Caelius, uir censorius, in senatesiuistellisiit. tu Ciceronem c Osulem decorari a populo Ro mano centuit, quod eius opera fuissent Catilinae coniurationes dissolutae: quae res non unitantum ciui,sed omnibus Romanis saluti profuisset. De corona ciuica Lucanus ait: Laelius emeritique gerens insignia doni, Seruati ciuis Aeneid. G. referentem praemia quercum. At Virgilius apud manes, Qui iuuenes, quantas Ostentant, aspice uires, Atque umbrata gerant ciuili rem
pora quercu. Ciuili pro ciuica dictu , eademq; Caesar,ut Tranquillus assiimat, aliquando donatust
485쪽
natus parta triumphi uictoria. Erat enim illa dignus animi magnitudine praeclarissima. Videtis quanta fuerit huiusce coronationis au ctoritas, quam Plinius prodidit muralibus aureisque praepositam isse mel acceptam perpetuo gestari licere,& gestanti huiusmodi coro innas cum inirent ludos spectaturi, senatium aD nugere solitum, datamque in proximo sedendi potestatem. Cuius generis coronam Africanum de parente seruato apud Trebiam,prq animi magnitudine recusasse dicitur, ne paternam pietatem propriς uirtutis officio tenebraret. Contra eius generis insigne Capitolinum sexies accepisse,saepiusque honoratum fuisse. ergo ciuicam coronam militum insigne fuisse clarissimum,multae produnt historiae clementiae insuper apud imperatores, postquam ciuilium bellorum, ut idem Plinius asseuerat, profanatio uideri coepit ciuem non occidere. Item rostratis seu naualibus ciuicam anteponunt, quamuis in duobus maxime uiris illustres haberentur, M. Varrone, in Piratico bello coro nante eum Pompeio:&M. Agrippa, tribuente
Caesare e Siculis bellis, quae in ipsa fuere piratica. Muralis corona,est qua donatur ab imperatore belligero, qui primus hostium pugnando
murum a1cendit,non per furtiuas, ut G pe faciunt, insidias: aut qui equo praevectus, &iaculo portam insessae urbis irrupit. Castrensis seu uallaris corona eiusdem honoris est, qua commilitonem donat imperator, qui primus hostile uallum seu castra ui peruaserit, eam coronam insisne ualli gestaturum. Naualis, est qua donari solitus, qui maritimo certamine
486쪽
438 DE POLITIA LITER A is princeps in hostium nauem armatus transilis. Aeneid. . set mon eius generis,de quibus virgilius, Puppibus & laeti nautae imposuere coronas. Illae si quidem ad nautarum festiuitatem pertinete haec quasi manu rostris insignita, ut in nautica
pugna Lucanus accommodat. Muralis autem&castrensis, seu uallaris, atq; naualis,eX auro
conflari solitet. stis est Suetonius, Augustum dona militaria aliquanto facilius concessisse phaleras & torques,quicquid auro argentoq;
constaret, quam uallares ac murales coronas,
quod honore praecederent: subditq; M. Agrippam in Sicilia post naualem uictoriam non coxona, sed caeruleo uexillo donatum . haec ille. quanquam uictores in eo ludo nauales lauro tantum, & olea coronatos etiam antiqui de monstrarunt, simul ut uetustiora ipsa minori luxu freta constaret. Oualis corona mJrtea, quam habebant qui ovantes introibant urbe, quando rem leuiter & sine cruore colacissent. hac subinde corona imperatores usi, qui ouantes,non triumphantes urbem, ut dixi,introi- Tent, cum aut bella non rite indicta susceperant,neue iusto hoste cofecta, aut hostium nomen humile neq; ad triumphum idoneum,ut seruorum & piratarum,aut per deditionem repente parta uictoria, huic ministerio apta: ideo Veneris frondem crediderunt, quod no Martius, sed quasi Venereus triumphus appareret,ut sponsi nostris in nationibus eadem co-TOna quondam, nunc ex qualibet fronde arboris semper uiridantis coronatur. Hanc eX mFrto coronam M. Crassus bello Spartiaco confecto, qui seruorum dux fuit,dicitur aspernatus:
487쪽
uerum S.C. permissum,ut lauro coronaret est dem argenteae coronae repertore: hoc est. aureis frondibus intextis cum arseto,ut Plinius asseuerat: ac Claudium pulchru eas mox caela uisse,hoc est auro & argento coflasse. Quo quidem uelut diademate principes & duces coronari solitos modo retulimus: ad hoc M. Cato nem M. Fuluio nobiliori cognominato obiecisse subdit, quod milites non temere ut inluctante sic ςxercitu, sed per ambitionem coronasset, his fere uerbis: Nam quis uidit corona donari que piam milite, cum oppidum captu non esset,aut direpta hostium castra Fulvius
aute contra coronis donauerat milites frondeis,certe non aureis, quod uallum circuierat,& puteos foderat strenue. Caeterum inter scriptores disceptatur. nam alij ouantes equo uectos intelligunt urbs m intrare solitos: Massu
Ilus contra, pedibus ovante urbem ingressumi testatur, sequente eum no milite, sed frequete senatu. Idem auctor est, curru triumphantes
myrto qua doq; coronatos: ac L. Pith tradidit Papyrium Mastanem, testante Plinio, qui primus in monte Albano de Corsis triumphaui myrto coronatum ludos Circenses spectare solitum. Auus maternus Africani sequentis hic fuit M. Valerius)duabus coronis usus, laurea& myrtea. Hinc frequentioribus enarratis, adgliarum genus coronarum utiq; magis extraneum peruenio, ut in primis mirandum sit, an Palmariae unqua coronae uisae, cum 'almae Vocabulo tam pro ipsa arbore,q pro uictoria De quenter abutamur: aut si uisae sint, cur a nullo
suriptore sit proditum. Sane Terentius inquit:
488쪽
44o DE POLITIA LITER AisId uero est, quod mihi puto palmarium: quasi coronae palmaceae gestamen, epitheton in- Georg.3. dicauerit: cuius auctoritatem Virgilius nunquam effugiens adducit, Primus Idumaeas re/feram tibi Mantua palmas : quasi ex uictrice palma fieri coronas expresserit. nam antea dfinxerat, Victorq; uirum uolitare per ora. ac palmata quidem toga cur dicitur, si non palmea
corona triumphantes usos uolumus, cum Ioui ali uesti similis fuisse crederetur φ Triumphates si quidem Iouis insignia, mitra & sceptru,
faciemque rubrica illi tam habuere,instar coloris aetherei: nostra uero religio palmaceos ramos sacris martyribus assignat, ueterata Iuα detorum luperstitione a quibus palmarum balsami,olivarumq; frondes in sacrorum solennitatibus consternebantur: quq quidem coron qspineae in Dominum Deum, nouis repertoribus quas quidem iunceas fuisse putant exitio fuerunt, quae cum maiori cuspide nascuturin Pontina palude. At priscos Quirites non spinea, sed spicea corona redimitos, cum Sabinas raperent, memoria proditum inter cerealia festa: quae mox corona in Romuleis solennitatibus relata est,ipsi quoque regi exemplum dedisse spiceaese standae coronet cum uitta candida, quam suis manibus Laurentia nutrix in teXeret, eandem postremo apud Albanos Latinosque inter cetteras coronas celebrata. Sed& aliud coronς gesta me fuit uenerabile, quod ex ludis Virgili j nauticis siue funebribus accipitur,itide redimiculis, sed purpureis insigni Aeneid. . tum ut,Puniceis ibant euincti tempora ignis. Fuit & corona populea, de qua in Herculea laude
489쪽
RIA, LIBER Jaude nuper attigimus,& apud poetas saepe repetitur: ut, Herculea bicolor cum populus umbra Velauitq; comas: quae ex Arcadii tempo Iibus dependebat, ac eade iuuentuti fortitudinique conlecrata.hinc & poeta iuuenile certa men eXplicuit:ut,Caetera populea uelatur frode iuuentus. Haec in praesentia de coronis habui,quibus Tito praecipue meo satisfecerem. At Titus ipse iamdudum attentissimus, memorque hanc de coronis quaestionem sui gratia permotam:Habeo,inquit, praeceptor mi,dcillud coronarum genus non longe a ' mitreis,
uti modo meministi,dissimiles, quas,si tibi uidet, merito Cupidineas appellemus,a diuo suo Cupidine,nocturnas atque florigeras, quibus dominorum ianuas coronamus, quibusque ipsas uirgines donare solemus,lc ab ipsis pari munere coronari. Hic Fel trinus eques hilaxior,tum adolescentibus a se dilectis familia-xis, tum cognita Leonelli ualetudine salubriore,caesariem illi demulcens: Quid tibi ego,inquit o Tite,retulerim pro talibus eloquentiae tuae meritis ς totus ipse potius aureus Cupi do es ille celebratus, Sc amoris mirificus in instigator Q OD VIRGILII VERSVS omnium clarisimus, Stat sua cuiq, dies,breue er imparabile tempus omnibus est uitae,Crc.non recte accipi soala si de die mortis intelligatumsed persectius pro remaporis,in quo uiuitur pacis. Pars LUILPLexiq; iam dies abierant, & triduana febricitatio in principe Leonello quiescere E s coepe- Aeneida.
490쪽
DE POLITIA LITER A is Coeperat,eri mors interea nunciatur Io anis ex Petrae sanctae familia. Is Mediolanensium no bili genere oriundus, consanguineus & aequalis meus, quo cum primis eloquentiae disciplinis assueueram, prsceptore Bracigia: adolesces excellenti ingenio, uirgineoq; pudore praeditus ilicet maritus,cuius apud principe Leopellum fides eminebat, ad quem iamdudum cofugerat, paterna factione inuidiosus,caeterum
illi gratii simus,ad hoc pret stanti forma conspicuus. nam eximiae fuit proceritatis ,capilli q, iucundi: no principis solum, sed totius ciuitatis beneuolentiam attraxerat. Ita cum eius interitus omni b. luctuosissimus incessisset, magnoque prosequentium ordine funus elatum, inprimis tamen Leonellum strinxisse creditur, quod eius mensae iamdiu consuetus, quod studiorum omnium socius, sociorumq; omnium. charissimus extitisset. Quas ob res non ta mor tis renunciandae causa, quam consolationis affere dae gratia, simul cum Fel trino comite E nobis plerique principis cubile ingressi sumus, Certatim consolationes adhibitae : non quod ipsum uultu moestium esse constaret, sed ut pro
cuiusq; familiarissimi studio gratu piumq; eil raestaretur officium, quem non sine multa soicitudine altissimu dolorem premere nosceremus: dc cum Virgili j potissimum illata mentione, tanquam certiore solatio quieturu appareret, quidam uersum diuinae sapientiae pro Are Iil xulit Stat sua cuique dies,breue & irreparabile tempus omnibus est uitae: sed famam extedere fastis, Hoc uirtutis opus. Ouo audito carmine Leonellus lettior uisus,cubjtoq: innixus