장음표시 사용
71쪽
Dis . VIII. De novo Calend. seu de Grera cirre .
De novo calendario , seu de Gregoriana correctione.
NEMO erat, qui de veteris Calendarii Desormitate & inordinatione non conquaereretur. Solananitates, Sacras certo diei constitutas a suis antiquis sfaibus dimugeri , omines aegre ferebant: Solemnitates mobiles . secundum traditionem Apostolicam, Sanctorumque Patrum placita, minime celebrari, cuncti gemebant.' Solis nec Lunae Situm ad peragenda negotia certo dignosci non posse, omnes non dissimulanter conclamabant 2 quaeriarnoniis totus orbis personabat. Ut congruens tam grandi malo quaerercturtemedii im , plist ' suete proposita ined; ac phira scriptis Digesta, plura controversiis' exeum. Donec tandem praeclarae N immortalis memoriae Gregorius XIII snminus Pontii ex , positilliinis in Astronomia & in Arte calculandi adhibitis viris ; Consultis Christianis principibus , variis elucubrationibus diliriete pe pensis : t indem foetici auspicio , anno Domini II 82, correctum reformatum fuit vetus Calendarium , novumque promulgatum. Quam autem latri s Correptores Astronomi iii hac re tinctione secalti sinit, explorare &edisce E . erreptetitam est. Primo quidcm , remedia congru i ad tollendos Calendarii crinise Eluaesita haedia dei de statuta, ne similes inpostet imeciorest in novit dia Calendarium Arreperent i tandem necessariae constructae fuere Tabulae ἰ ps/hujus fieret & facilis intelligetitia, di usus perpetuus. De V libris ottini biri fineulis Capitibus agendum.
De mediis adhibitis, ad tollendos vitandoseue veteris Calendarii errores, in computando Solis cursu. DIsscrtationis praecedentis Cap. tio. Exploratum vidimus, veteris Calendarii errorem in computo Solar2 inde oriri ; quod Annus Iulianus
ultra Aunum solarem Astronomicum protraheretur ; haecque porrectio, ab anno 3as Congregatae Nicenae Sinori ,-ad decem dies solidos porcrebuerat. Quod tunc compertum , nunc facile comprobari licet, in Tabula V. Veteris Calendarii cum novo collati. Hic tunc , qui emendandus error. Sane omis Itone dici Bissextilis per qo annos , correctio fieri possi: videba-rur ; sicut & Caesar Augustus tres dies supcifluos dctraxerat ; simili omissione per duodecim annos, quos omnes communes edixerat. Verum cum Cycli Lunaris respectus, cujus nulla apud Caesarem Augustum ratio , cautioncIn quamdam exposceret i hoc tantum.opus, Summus Pontifex simuI ad
72쪽
Cap. I. Core. Gregis in rami. Solari s
amussim & brevi perficiis dum duxit. Quapropter, suo Diplomate anni I 18i, hanc decem dictum detractionem ab anno proxime sequenti, consilio Al- troiloniorum , fieri: statiuit qilibus sic praetermissis diebus, 3 s s tantum dies habuit annus Is 8a. Horum decem dierum sinus, post quartam Octobris 'diem', praei inmm-μ- -- ua-ut post vidi e , RomanL, ra ἔςixque Gentes , quae Bullam Pontificiam amplexi sunt, non quintam sed quintamdecimam Octobris numeraverint. In Gallia, licci eodem' anno mense tamen Decembri procrastinata fuit dierum omisso ; in Germania autem, ab Hae- torodoxis non nisi anno I oo fuit accepta. Hac decem dierum detractione , , mutnoxia & Solstitia Caelestia, nec non Solemnitates Sactae & fixae, tuis antiquis diebus rcstituta fuere. Plaecavendum erat , ne similis error in com itum futuri temporis i ire .peret : ad hoc plura quaesita & proposita media. Noverant Correctores
Astronomi, Annum Iulianum nimis prolixum 36s dies & sex horam colligere : Annum vero medium Astronomiciun constare tantum 3 6s diebuςs horis ' i 6' 23''' 3oiv- Tale tempus Alphon sinae & Coperuicanae Tabulae, ad quas attenderunt Coriectores, anno medio Solari tribuunt. Nedio inquam anno, qui scilicet nec longior nee brevior cst, sed medium locum obtinet , quo 4ol aequali motu progredi supponitur. Solaris anni mensura dessinita, patet, Solarem Annum Julianum, Ast conomico medio prolixiorem cinio' 43' 36' 3o Nunc autem Juliano anno per I 34 ducto, numerus q89 3 dierum duodecimque horarum provenit et Si autem praefatum annum medium per I 3 etiam ducas ; 89 2 dierum Ia hor. χ' 38 V r'' nu merum comperies. Blinae igitur computationes, uno die & aliquot spernendis minutis, inter se discriminant. Quoto igitur anno centesimo trigesimo quarto , ad aequandiim Iulianum annum cum Solari medio , uniux diei intercalatio omittcnda solet. Quia vero annus 33 non est Bissextilis, debuisset fieri omissio alternis annis i 3 a &336: Verum hujus intricatae & memoriae onerosae observationis vitandae causa, Correte ores Astronomos utilitati publicaeque commoditati Consulentes, induxit ; ad omnes Gregorianas correctiones annis centesimis consisnandas. Quapropter, cum I 3 anni ter diristi .qo2 annos prodant, expedire censuerunt, regulamque inconcussam statueruiit ; tres δies intercalatus in quadringentis annis praetermittendos fore ; diem i scilicet unum in singulis annis centcsimis non Bissextilibus , centesimum autem annum Bissextilem per quaterna Saecula constituendo. Adeo ut exempli Gratia, anni I 6oci & et o oo Bis textiles, intermedii vem centesimi 17 Co, I 8oo, I9oO communes agorciatur. Sicque de caeteris futuris quaternis Saeculis. Haec prima Gregoriani Calendarii regula, qua nimia Solaris anni Juliani prolixitas resecatur: qu1que AEquinosia S Solstitia Caelestia , nee non Sacrae Solemnitates fixae luis Sedibus & diebus anni civilis perperito retinent ata Vcrum quidem est, hac trium dierum detractione in quadringentis annis, anni dimensionem definiste Cot rectores paulo minorem Copernico & Αlphosino Anno ; sed etiam paulo majorem anno Hiraeano & Cassiniano. Hinc plures insudant ad inquirenddum, quandonam Gregotiana correetio una die
deficiet, aliaque aequatione indigebid c qui 2 oooo annos, qui plures, qui Disiligod by Corale
73쪽
pauciores destiniunt. Uerum de hujusmodi ploblemate nihil certi haberi potest. Si hoc contingat, mundusque existat; huic praeviso mendo , opporturnum remedium superstites nostri adhibebunt.
De mediis adsibitis , ad tollendos vitandosque errores
compuli Lunaris. IN eo tectione Lunaris anni magis insudarunt Gregoriani Astronomi. Cum
namque Solaris motus relative ad Lunam , & Lunaris relative ad Solem sint absolute in commensurabiles a non nisi multiplici aequatione invicem accommodari possunt. Noverant planε Correctores , nimiam prolixitatem Cycli Deccm novalis Metonici, fuisse aliam causam inordinationis veteris Calendarii. Cum primum suit in Lucem editus hic Cyclus , propter maxima , quae praeserebat, commoda; cjus numeri, Characteribus aureis in solo insculpti, aut eorum inde numerorum Titulo decorati fuere. Illis numeris, quibusdam veteris Calendarii diebus , praefixis ; Novilunia menstrua sit accurate deis signabantur. Sed Tractu temporis a Dionisio exiguo anno circiter syo ad correetionis annum Is 82, hoc est Io 32 annis ; quatuor aut quinque diebus Novilunia Caelestia transcendebant , primamque Lunam enuntiabant, quando quinta aut sexta in Coelo oculis vidcbatur. Ut jam dixi Disserta-tIone prae cc denti. Hunc errorem corrigere, retrocedendo aureos numeros ad dies Novilunii.
Caeleltibus congruentes, perfacile fuisset sed praecavendum crat , ne similis error suturis saeculis irreperet. Ad hoc plures aequationes Cyclo De cena novali adhibendae occurrabant: modo attollendi, modo deprimendi sui Dsent aurei numeri r toties nova Calendaria condenda serent. quoties aequatio status vel saltu Lunae illud exigeret. Ad obviandum huic maximo incommodo, Aloysius Lilius Medicus Romanus Cycliam 3 o Epaciarum foeliciter excogitavit, quae singulis diebus anni semel affixae , & ex alia parte sub singulis numeris aureis in Tabula expansa certa Lege dispositae ; omnes No-V luniorum mutationes possibiles, in unico Calendario , proferre possent. . Hunc Cyclum libentissime amplaxi sunt Correctores, sublatiique e Calendatio numeris aureis, triginta Epactas singulis diebus anni substituerunt. Ego. quoque exinde aureos numeros plaetumque reticebo , Epactasque dictitabo; quia in novo Calendario fraequentius usurpantur quam aurei numeri, qui ad , habendas Epactas tantummodo inquiruntur. Ex triginta Epactis, singulis diebus anni annexis; & sub quolibet aureo Mumero, in Tabula expansa certa Lege inscriptis ; novemdecim tantum, Novilunia civilia seu primas Lunas designant : & unaquaeque Epacta vicissim, integro anno , suo munere functa , post novemdecim annos , nisi accedaeae quatio , eadem redit. Sed operaepretium fuit, series novemdecim Epaetarum cuilibet Saeculo adhibendas, i de ruere. Hoc opus, hic labor. cuius intelliget uiam memorandum; veteres sit Oruisse, Lunam conj anctam
74쪽
Cap. II. In computo Lunari. Irtium Sole, post novemdecim annos Iulianos, ad similem eoniunctiorem devenire , eadem die , eademque hora , & momento. Ad hoc, Lunarem mensem, ex cujus reyolutione multiplici nempe a 3s , exurgit Decem novalis Cy .elus, definierunt esse 29 dierum I a hor. 4 ' as' 3iV' s ' 1 3 ' S 29. Jllud enim temporis spatium per a 3y ductum, novemdecim annos Iulianos , seu 693ρ dies I 8 horas coaequar. Si ejusmodi Hypothesis vetitati consentanea fuisset, computum Lunare Ecclesiasticum, aequatione aliqua minime indigeret. At Cottectores Astronomi, post multiplices observationes , illam
reves ut onis menstruae dimensionem non satis accuratam, prolixiorcmque quam expedit invenientes , aliam Coelo magis conformem nempe Copernicam adaptarunt , qua Lunaris revolutio menstrua 29 dic bus I 2 hor. 4 ' io'' i a xv 8 perfici supponitur. Quapropter Metonica Lunae revolutio prolixior est Lunatione Copernica 22 χΙ ' ΑΣ ' 6' ; liare autem superans eortiuncula , bis cerities trigesies quinquies, hoc est 23 s , petnovemdecim annorum spatium iterata, ad unius horae 27' 32V 4a' dinerentiam accedit, qu1 Metonica Lunae revolutio Caelestem excedit. Horae vero minutaque Decem novalem disterentiam constituentcs . ad diem solidum pet-
veniunt , post tria Saecula & octavam ejus partem, hoc est, post 3I 2 annos
Hujus Metonicae prolixitatis cor isendae causa, detrahenda si ret una dieῆ computo Lunari, post quodlibet s patium 3Ia annorum Juliano tum & seu
mensium et cum vero ille quotus annus nec satis esste notabilis, imo antrinos involveret, atque oblivioni subjici facile posset: statuerunt Correctores, hanc diem, post ternum quodque Saeculum, a computatione Lunae detrahendam : & quia haec detractio duodecim annis N iemis anticipatur , qui octies ternis Saeculis centum annos attingunt; statuerunt pariter, post octavum ternum Saeculum , octavamque diem detractam , aliud Saeculum addendum , diuo numerus a I Saeculorum compleretur. Porro , computo Lu iari diei etractio fit, eam addendo solitis annuis Epactis, ita ut, eo anno coni fimo, quo eiusmodi aequatio comingit fieri, non undecim tantum dies , sed duodecim hactae anni praecedentis addantur. Hinc haec aequatio, l irelevatio unius dici in Epactis Luna ibus , saltus Luna vocatur. Haec cis secunda regula , Gregoriani Calendarii. Quia veto praecedens Lunaris aequatio, annum Iulianum discurrectem ius
ponit ; quem, tamen per primam aequationem Solarem intertui': um novi nus Ne aequatio Solaris ad computum Lunare se cxtenderet, p)aepcdireti ue propriam & congruam correctionern , annii Rite Julianus sine ulla immutatione pro eo discuricret. Statuerunt Correctores, inconcussamque Regulam tradiderunt : illis centesimis annis, in quibus intercalatio diei omittenda occurreret, addendam ei se unam diem computo Lunari, quae additio lit, detrahendo unam diem ab Epactis anuuis, ita ut illis centesimis annis, quibus ejusmodi aequatio fieri contingit ; non undecim dies , sed decem latvun Epactae piae cedentis anni addantur. Unde sequitur eamdem Lunam binis diebus subsequentibiis esse enuntiandum. Annis quaternis B ilextilibus diςi intercalatio adhibetur, eodem numero, binos dies tam Solares qua:o Lunares enuntiaudo : dies 24 Febs uarii, sextus Calendas Martii cuin sua
75쪽
uota Lim2 enuntiatur ; postridie as Febr. dies Bis-lextus Calendax Martiste uin eadem quota Luna nuncupatur. In tribus ex quaternis annis centesimis, ad rectam anni Solaris computationem servandam , interealatio est omittenda, ad rectam vero Lunarem computationem assequendam, interae alatio esset admittenda e & revera admittitur detractione unius diei ab v pactis annuis, cam demque Lunam binis diebus subsequentibus compitistando. Hine ejusmodi aequatio si ui Luna appellatur. Quia binis illis diebuς, Lim quoad nos quasi stat, & eodem numero d erum enuntiatur. Haee est tertia Remila Lunare computum cum Solati recte componen . Hi tribus Regulis subdenc a quarta , quae revera non a Correctoribus este cocitata, sed ab ipsom et Cycli Deccm novalis Auctore instituta : ic ille et Enactae ultimi anni hujus Cycli duodecim dies addendos esse, ut detrariis triginta, si opus suerit, ad primam ejusdem Seriei Epaetam deveniatur. Ita' autem fiet 1 expedit, quia ultima Lunaris revolutio Embolismica viginti
novem tantum dies eolligere debet.
Menses Lunares civiles alternatim 3 o & 29 diebus componuntur , praeter Embolismicos 3o dies colligentes. Spatio novemdecim annorum 23s menses Lunares volvuntur' e quibus septem sunt Embolismici, remanent ergo ars menses communes, quo im medietas I serit 3O dierum , diesque 3 1 ocolli unt : alii vero menses 29 dierum, Dies 3 3o6 complectuntur, horum summa 6 16 dies exhibet : cui sui limae addendi sunt quatuor dies Billextiles , qui ad minus in quolibet Cyclo Decemnovali reperiuntur. Haec autem dies Bissextilis mensi Februario superaddita, mentem Lunarem communem vacuum, efficit plenum 3 o dierum & si plenus sit ad 3I auget. Quatuor autem diebus additis praecedentibus, summa 673o dierum habetur. Si septem menses Embolismici constarent omnes 3 o diebus, eorum summa a Io addita caeteris , 69 o dies exhibet et , esset ergo in computo una dies superflua; nam novemdecim anni Iuliani 6 3ς dies. Octodecimque horas tantum colligunt: illae autem horae in sequenti Cyclo Decem novaliquinque annos Bissextiles habituro resarciuntur , ideoqtie in nuvi ero dierum non sunt computandae. Ad detrahendam illam diem superfluam, ultimus Embolismicus mensis χρ dierum computandus est , aut si 3o dies ei tribuuntur , duodecim dies Epa istae ultimi anni addendi sunt. Hae sunt Gregorianae correctionis quatuor Regulae, quibus rite servatis, ZEqu- noxia & Solstitia civilia, nec- non Novilunia & Plenilunia Caelestibus consentanea habebuntur e Solemnitatesque Sacrae tam fixae quam mobiles, in tuis antiquis Sedibus & diebus perpetuo consistent.
76쪽
Cap. III. De Cyclo triginta Dacturum.
De Caeso triginta Dactarum. Novemdecim numeris aureis Calendario Iuliano appositis, certis a se
mensium diebus annexis, totius anni Novilunia dei ignabantur. Censebant veteres, hanc dispositionem fore perpetuam , neque ulli immutationi obnoxiam, & revera a tui institutione ab illa numquam recessc re. Sed Correctores Ast tonomi adverterunt atque perspectum habuerunt, unicam aurcorum numerorum ordinationem non sufficere, ad praedictas Lunares aequationes ascendentes & descendentes in Calendatio ὀ enotandas. Imo triuinta Calendaria aureis numeris obsignata edenda sorciat, qtiae Lunares aequationes Gregorianas variis Saeculis accommodatas exhiberent. Unde maximum sine
incommodum imminebat , cui ut occurreret laudatus Aloysius Lilius Cyclum 3 o Epactarum , omnel possibiles complectentςm , ebque triginta Calendariis atqui pollentem , sceliciter excogitavit ; eumque duabus memorandis Tabulis omnium plati su celebratis, designavit. In prima, de qua in praeienti Capite, suas novas Epacias singulis anni diebus coaptat , in secunda, casdem sub singulis numeris aureis inscriptas profert; hanc Capite sequenti cxpandomu . Plinio quidem, suas 3 o Epactas Lilius, singulis diebus anni in Calen dario subjedias ordine retrostrado dii posuit, characteribusque Italicis excussit, ut omnem prorsus confusionem tolleret. Calendarium Grcgorianum prodere, ut quid L perfluum praetermitto ; cum apud cuncta tum Breviariatum Missalia habeatur, ubi illud revolvete licebit Lectori. Prima Epacta non notis Arithmeticis, scd Asterico . designatur, quia Epacta triginta semper reaicienda , quasi nulla habetur. Si omnes triginta Epactae duodecies in Calendario iterarentur, odies absorberent, di in fine anni quidque tantum dies residui sorciat; cum autem Lunaris annus communis 334 dies colligens . undecim diebus brevior sit anno Solati ; hinc Lunares incnses alternis 3 o & 29 diebus constituuntur, ut in fine anni undecim Epaeiarum dies superfluant. Sed lex in enses vacuieto die tum fieri nequeunt, quin aliqua Epacta aut omittatur aut elidatur: singulae tamen vatiis Saeculis intervire necessse cil. V hoc commode fietet Epacta XXV in mensibus vacuis duplicata & cor, geminata cum aliis XX UIN XXIV appolita est. Sicque Epaeta af ec eliditur, Ze quasi duas occupat Sedes ; ut alterutra ex sociis absente a Scile , ejus diem & Sedem. Implere possit. Sed cur Epactam XXV potius quam aliam , ad cisciendos menses vacuo elegerunt Correctores Nulla potior ratio afferri potest, nisi quia Epacta XXV reperitur in ultimo termino primarum Lunarum Paschalium, nempes Aprilis. Epactae quaesita: & excogitatae fuere , maxime ad primam de quartamdecimam Lunam Paschalem habendam : termini autem p timarum Lunatum Palchalium e quibus quartadecimae Pendciat, exicaduntur ab octava
77쪽
Dis . VIII. De cirrectione Gregoriana.
M ttii cui Epacta XXIII a fixa est , ad quintum Aprilis cui conting7t Epi laXXV ; ne ab illis terminis Epacta XXlU excluderetur, ipsa Epacta XXV congeminanda erat et adeo ut si alia Epacta superior congeminata suillet, prima Luna Paschalis non semper recte indieata fuisset. Itaque 'et Epactas sic dispositas in Calendatio, sex Luna, ibus mensibuς plenis & sex vacuis constitutis ., superfluunt in fine anni undecim dies ;quibus praefiguli ur undecim Epactae, ab Asterico . ad XX ; eui ulti .nae
congeminatur etiam Epacta Io, quae cum allis numerum duodecimum petisficit. Nunc a lucrias velim, caeteras Epactas duodecies in Calendario sedere, istas vero tredecies. Caeteris currentibus, duodecim Lunationes in anno continentur ; istis vero inservientibus, excepto Asterisco, tredecim Lun tiones annum habere innotescit. Lunationibus computatis juxta Astronomorum placitum , in quo com yletur, mensi aut anno Lunatio detur Consequenter Epactis memoratis, a XXIX ad I9 , inservientibus, annum Lunarem Embolismi cum volvi indicatur. Epacta Asterico α designata, licet tr deetes in Calenda, io jaceat, Embolismi cum annum minime clanstituit: quia Epactae prima; Lunas designant, Embolismus autem ab ultima die Lunationis desumitur, & cum Asteriscus primae anni diei sit a rixus, supponit Lunationem in fine atini praecedentis suille absolutam. Epacta Asteriscus deno at quidem annum habere tredeeim primas Lunas , non vero tredecim
Lunationum fines , e quibus Embolismica nomenclatio depromitur. P. aeterea est alia Daoa nempe XVIII, quae cum ultimo Cycli Lunaricanno concurrens, ultimam Lunationem 29 diebus constantem , EmboliΩmiearu effieit : Sed eadem Epacta, sub aliis numeris aureis inscripta, nec mensem nec annum Embolismi cum ei scit. Dicta Epacta XVIII, in Serie C majuscula , voluenti Saeculo II oo de futuro I 8oo, sub decimo- nono numero Cycli Decem novalis tu scripta jacst , de 67 Saecula decurrent , quin ad eamdem Sedem redeat i idcirco cum aliis memoratis Epactis non est computanda. Cum ergo caeterae undecim Epactae, a XXIX ad XIX, semper. certo, N insallibiliter aμnum Embolismicum designent & constituant; ipsas exinde eadem nomenclatione Embolismica, appellare fas erit. Advertas etiam velim , ut sicut in quolibet Decem novali Cyclo, aut Epactarum Serie , septem annos totideunque menses Embolismicos nec plus nec minus, reperiti necesse sit ; ut idem dierum numerus in omnibus Cyclis habeatur : ita
etiam in singulis Epactarum Setiebus, ex dictis Epactis Embolismi eis, septam nec plus nec milaus inscribuntur. Quod in Tabula VII expansa comprobare licet. Advertendum praeterea, Epactam Iς , congeminatam cum Epacta XX in fise Docembris, non solium annum Embolismi cum designa e , sed etiam alio majoris momenti mund re fungi et inseruit namque ad complendam ultimam Lunationem Embolismicam , ut ad triginta dies accedat ; eurrente enim uulnero decimo- nono Cyoli, haec Epacta cum caeteris residuis numeranda est , ut duodecim diebus additis , anni sequentis congrua Epacta
Ut quod dico, exemplo et arescat: eo mputum proferre lubet. Anno primo Cycli Deccma ovalis , assignata Epacta . , duodecimque mensibus Minaribus
78쪽
mp. III. t 8 cyclo triginta J actarum. ς l
arternatiin plenis & vacuis evolutis , superquent undecim dies in sine Decembris, pro Epaeta anni sequentis , secundi Cycli Deceinnovalis , E quibuς duodecim mensibus Lunaribus decursis . in fine Decembris, reliqui habe huntur et a dies, pro Epacta Embolismica anni sequentis etiam Embolismici. qui erit tertius Cycli. E quibus duodecim mensibus Lunaribus absolutis, superfluent 33 dies, quorum triginta mensi Embolismico tribuuntur ; reliquum vero trium dierum datur Epaetae anni sequentis. Si haec Lunaris computatio iisque ad ultimum annum Cycli Decemnovalis protrahatur: deprehendetur, in fine Decembris et dies esse tantum reliduos, pro ultimo mense Embolismico ; ut autem ad triginta accedat, computanda Epacta Iseongeminata cum alia XX, quasi esset altera dies, ut ile tractis triginta , si opus fuerit, vera Epacta anni sequentis & primi Cycli habeatur.
De Tabula expans Epactarum Noviluniorum. Ε X triginta Epaetis, modo praedicto, diebus mensium annexis , Novemdecim tantum, quaelibet suo anno & Saeculo , ad primas Lunas designandas, assiimuntur & inserviunt. Omnes tamen successive, & sub quo- Iis et numero aureo, in decursu Saeculorum, hoc munere funguntur. Caeterum ad habendam Epaetarum Decem novalem Seriem cuilibet Saeculo congruam , Tabula VII in fine huiusce Dissertationis exhibita , a Lilio & Cot rectoribus excogitata fuit. Quam Tabulam expansam Epactarum Novilu morum appello. Dicitur Epaetarum expansa, quia omnes 3 o Epaictas si ibsingulis numeris aurcis complectens, omnes Scri es Decem novales possibiles collisit : unde extrahendae illae, quae singulis Saeculis respondent. Dicitur Noviluniorum , suta Epactae in Seriebus collectri, ad de si Silandas primas Lunas, seu Novi limia civilia di Ecclesiasti ea , in Calendario Gregoriano
adhibentur. Adeo ut cuicumque mensis diei, Epacta annua annexa deprehenditur, eadem die, prima Luna enuntiatur. Maximi momenti haec Tabula habetur, ea enim opitulante , Lunares omnes aequatioims Gregorialiae , absque labore excercentur. In prima linea transversa, aurei numeri reponuntur ; quos a numero tertio incipere , tempDre correctionis constitutum fuit r ut aliquis servaretur respeetus antiquorum numerorum aureorum, quorum tertius prima die Ianuarii erat praenxus; cui consequenter respondet Epacta . , sub tertio numero aureo depicta. In secunda linea transversa , sub singulis numeris aureis, prima Decem- novalis Epactarum Series ordinatur: cuius Epactae , additione undecim dierum , detractis triginta cum expedit , habentur. V. Gr. - , II, 22, 3, Epactae sub numero aureo Iς positae , duodecim dies adduntur : uc ad primam Seriei Epactam fiat regrestus , propter rationem jam att/tam. Cap. 2.
In columnis perpendicularibus , sub singulis aureis numeris , triginta Epaetae inscribuntur: ea tamen Lege, ut erunae Seriei singulae Epactae,ordine rctrogrado,
79쪽
δα Diss VIII. De Correctione Gregoriana.
ad triginta numerum producamur. V. Gr. primam columnam al, Asterisco incipi cntem, prosequi oportet, subsequentiolis Epactis, 29, 28 27. &c. secundam incipientem ab Epacta II , aliis subsequentibus Io, 9, 8, 7, D c. de sic de caeteri . Quo facto, singulae lineae transversae. novemdecim Epactas, additione undecim dierum & detractione triginta progredientes, colligunt. Quaelibet autem linea transversa E pactarum Series , vel Cyclus
Columna leo si in posita, triginta litteras majusculas aut minusculas coinplictitur : singulae autem litterae, Epactarum Seriem indicant & denominant. V. Gr. Ultima Series , progrediens Epactis I, Ia, 23 , & c. littera a nuscula denotatur & denominatur. Reliquae ascenden clo litteris b , c , d ,& aliis minusculis ad decimum nonum numerum : postmodum ut trigintanumerus compleatur, undecim litterae majusculae adhibentur. Hae autem litterae, eaedem omnino sunt ac illae , quae in Martitologici Lunam quotidianam.
Duplex est huius Tabulae commodum. Primum & praecipuum quod ab ea
extrahantur Epactarum Seties respondentes singulis Saeculis, tam a cicatione Mui di praeteritis, quam ad Saeculi consummationem suturis. Praeterea ex tribu, in Tabula contentis, nempe Serie denominata litteris, numero aureo, di Epacta ; duobus cognitis, tertium innotescit. Dato namque aureo numero V. Gr. 6. Alicujus anni, ejusque Epacta 3 , si sub co numero, data Epicta inquiratur, statim e regione illius deprehendetur, eo anno & Saeculo , Seriem P. majuscillam inservire. Data etiam littera Setici, S Epactanti cujus anni, sacili negotio reperietur aureus numerus, illi anno debitus. Dila etiam littera Serici, & aureus numerus cujusvis anni , ejus Epacta congrua innotescet. Quod uberiori explicatione non indiget. Ad Epactatum Series designandas, & denominandas , litteras adhibuerunt Correctores ; tum ut notarum Arithmeticarum confusio vitaretur, timetiam ut paucis verbis mens aperiretur. Cum ergo legeris, ut pluries in hoc Libro, aureos numeros in veteri Calendario praefixos, respondete Seriei Ρmajusc. Epactarum Scriem, e regione ejusdem litterae , in Tabula ordinatam intellige. Cum legetis, voluenti Saeculo I co & futuro I 8oo, inservire Sericio C maiusc. eam Sericm e regione ejusdem litterae , in hac Tabula in criptam, Consule , & sic de aliis. Aliud ejusdem Tabulae VII commodum , ad litteram Mattirologii sinet illa annis congruam habendam, se extendit. Ad ejus inquisitiovem , valde intricatae traduntur methodi , cxpcditiorem viam demonstrate lubet. Annua Epacta cognita Consule primam Tabulae columnam , sub aurco numero tertio politam ; ubi inveni ctur Epacta data, e regior e ejus littera Mattirologii illi anno debita, indicabitur. V. Gr. anno I 739, Epactam XX numeravimus , litteram Marti tologii ejusdem anni tenere volens, inquirat praefatam Epactam in prima Tabulae columna, canaque e regione litterae Amajus c. deprehendet , ipsa mut suit littera, quae singulis diebus , in Mariirologio quotam Lu-n H c untiavit. Epacta anno I 7 a congrua est XXIII, e regione cujus inpiitio r. bulae columna quaesitae, adeli littera D maausc. ipsam et est littera
Nare:rυ ogii eiusdem anni Luvam quotidianam indicans. Sic de caeceiis Di sitiros by Cooste
80쪽
Eadem via, pro quolibet Saeculo , Martit ologii litterarum Tabella, facili negotio, eonfici poterit. In prima Tabulae eolumna, inquirantur, novemdecim litterae, novemdecim Epactis Seriet eurrentis respondentes, desideraraque Tabella pro uno aut pluribus Saeculis habebitur. V. G. Saecula I 7oa& Igoo percurrit Series C majusc. anno I oo congruit Epacta IX , e cujuι regione in prima Tabulae columna adest littera i minusc. ipla est littera Marti rologi ejusdem anni, quam seorsim annoto. Anno Iror cong uit Epacta XX, q- quaesita in eadem columna 8 regione sui exhibet litteram Ma tirologii A majusc. annus vero Iroa habuit Epactam I , quae in eadem columna, litteram Martirologii a min. prodit. Simili modo percurrat, qui voluerit, alias Setiei Epactas, & Tabellam litterarum Marti tologii, ab anno I oo ad 3809 inclusive habebit. Eodem modo se gerat, si libuerit, pio Epactis alterius Seriei, quamlibetque Tabellam brevi conficiet.
De Regulis Gregorianae Correctionis computo civili applicandis. M Ultiplici aequatione perficitur eorrectio Gregoriana ; omnes tam eucentesimis annis, utpote notabilioribus, adhibentur. Ut ejusmodi aequationes facilius teneantur, & expeditius applicentur; carum Regulae resumendae. Quatuor dantur, unica pro computo Solari, pro Lunati vero ites aps gnantur.
diei Bissextilis, in tribus ex quaternis centesimis annis. Annus I Soo sui e Bissextilis , anni vero Iroo, I 8oo, I9oo, qui juxta Iulianum stilum Bissextiles forent, incremento hujus diei privabuntur : tuncque septem anni subsequenter communes erunt. Annus vero zocio erit Bissextilis, non autem tres centesimi sequentes. Sicque de reliquis centesimis, tam fututis, quam praeteritis.
Regulae. Prima in ordine Correctionis secunda : quolibet terno anno centesimo, ab anno II oo computando, saltum Luiue fieri statuit; quo detra. hitur una dies ii computo Lunari, eam adjiciendo Epactis. Et post octavum ternum Saeculum , octavamque diem detractam , expectandum aliud Saeculum, ut eadem Limaris Periodus revolvatur. Adeo ut per spatium a FOO annorum, octo diebus, Lunae computum minuatur, totidemque diebus Epaeetae au
in anno centesimo Solari, praetermittitur et quo Lunare computum una die augetur, detrahendo eam ab Epactis. I V. Quarta demum Repula, non noviter statuta, sed a Correctὀribuet eommendata ; ultimo anno Cycli Decem novalis, non undecim sed duodecim
dies Epaetae , addi statuit ; ut anni sequentis & primi ejusdem Cycli