Iurisprudentiae mediae libri 4. Pardulpho Prateio I C. Augustobuconiate autore ..

321쪽

neque Fortunio adsentio:aioque pactum prius in Pauli specie, no omnino tolli,sed inutile & inessicax essici, quod & ipse Paulus docet his verbis, Non quidem ipso iure. & illis, Replicatione exceptis elidetur. Nec verbo, eli-

dere, subsistimus: in varios enim se tur significatus,cuius loco Graeci habent suum tanίων : utrunque autem fgnificat adtero, dissipo,occido, eX- primo, excludo, emitto, premendo, elicio.Plautus in Rudete Iubeo oculos elidere.

C A P. IIII.

Pud Vlpianii' in haec verba scriptum scio, Si se subiiciant aliqui iurisdictioni, & consentiant inter consentientes cuiusuis iudicis,qui tribunali praeest, vel alia iurisdictio nem habet, iurisdictio est. Battiau

322쪽

ati,

ai i

tia LIBER III I. Misequutus Innocentium, AngeL Imolas, & Curtius L & quidam Tolosas, hunc locum interpretati sunt, Si se . Mi subiiciant, & consentiant, hoc est,si se subiiciendo consentiant: quas, ut . Ipsi aiunt, Vlpiani haec sententia sit, Vt prorogationi iurisdictionis tacutum consensum sufficere velit schemate cndiadi usus:quale est illud Vergilianum, Fateris libabatinauro,

hoc est,pateris aureis. & illud, - Chalybem raenosque momordit, hoc est, Chalybeos fraenos. Ego hac in re specialem voluntatem interuenire debere, nominatimque in eum, qui tribunali praeest, consentire opor. tere litigaturos verius existimo:quod& Vlpiani verba ipsa ostendunt,&consentiant, inquit. Vbi autem lex consensum exigit tacitum non suffi-

323쪽

ina S ENTENTIAR v Mcere communi calculo,proditum,receptumque stio.cuius rei argumento . est,quod decreuerunt pontifices ,Iu- nulti.ά. νε- dex extra territorium lister adesses

litigatores iubere non potest, nisi expressus eoru consensus accesserit. Qui itaque alienam iurisdictionem suta eunt, expressim eos consentire oportere verius est. Sed & expressum com sensem exigi subiecta ex eodem Vlf ιῆ. D. pianos verba declarant. Consensisse

autem videntur,qui lciunt te non eu

se subiectos iurisdictioni eius, & in

eum consentiant. Et,consentiant, ideo adiecit, ut ostederet expressim eos consentire oportere: alioquin frustra adiecisset: cum satis superque fusietae ili sis dixisse,consensisse aute videntur &c. Nostramque autem sententiam con Accursius variis exemplis .

CAP.

324쪽

DIuus Gordianus Cassio militi in haec verba restripsit, si pacto,

quo 'poenam aduersarium tuum promisisse proponis, si placito non ste-ram tisset, stipulatio subiecta est ex stipulatu agens,vel liquod in conuentionem deuenerat, ut fiat, consequeris, vel poenam stipulatione compraehen sam more iudiciorum exiges. Nam bona aduersarij tui in te transferri ci-- tra solennem ordinem frustra deprecaris. Accursius & sequiores interpretes in eae simi sententia, ut huiusmodi species ad permutationem ratum pertineat. Ego vero factum in stipulationemdeuenisse existimo idq; verba rescripti,ut fiat,declarant:quod ocverbo,ex stipulatu ostendi argumento est,quod & ait Vlpianus ,Qui id, quod in faciendo,aut non faciendo, r

325쪽

stipulatur,incertum stipulatur:In se ciendo, veluti fossam fodi, domum aedificari,vacuam possessione tradi.

CAP. VI.

Ommunis interpretum schola, tutoris dationem misti esse im- perh:inquam sententiam Accursius, a la ι , & Bart. iuerui. Non possum non mirari tantam interpretum multitudi-b ιmum nem non expendisse Vlpianth ita scribentis verba, Tutoris datio neq; i

. perh est, neque iurisdictionis, sed ei

soli copetit, cui nominatim hoc dedit vel lex,uel Senatusconsultum vel princeps.Quid hoc resposo apertius an significatius efferri potuit nullius. imperij esse. . Principio tutoris datio meri imperij non est. Non enim est potestas animaduertendi in facino-rrios homines. Sed nec misti quidem

326쪽

cst, cum nec ei iurisdictio inest, neci in danda bonorum possessione comsistit. Neutrius igitur imperij est. Imperium enim in duo genera distribuit Vlpianus Imperiu, inquit, auti, merum, aut mistum est. Merum lini. Perium est habere gladij potestatem; ad animaduertendum in facinorososi homines,quod etiam potestas appelli latur.Mistum est imperium cui iuriDei dictio inest, quod in dada bonorum f. possessione consistit. Iurisdictio est, etiam iudicis dandi licentia. Mutra, imperij species, tutoris dationi conii uenit. conseques est igitur, ut falsum bis sit interpretum pronuntiatum.quod lo duabus rationibus adstruebat Accuri, sius quod tutoris datio madari non ἡ possςt; cum mistum imperium man ab non posset. Tutorem dandi ius a madari Don posse fateor:quod & U- I s

327쪽

1G sENTENTI ARVM e ι γ se pianus' probat.at falsum est,quod di

mandari non posse. Nam, ut ait Iulius Paulus imperium,quod iurisdi-ei-,eui. π ctioni cohaeret, mandata iurisdictio Ui ' ' ne transire verius est. Aliam Accursj rationem praetereo, utpote, quae risu

explodenda sit.

VAriis iuris ciuilis partibus adno

tauere interpretes legatu,quem ipsi delegatum vocitant, ius mulctas indicendi,aut lassiciendi, aut, ut ipsi loquuntur, subdelegandi non habere. Hoc adstruunt Accursius, & Ba totus & sequaces In ea quoque sen-

. Mis tentia est Alciatus=. Ego,pace tanto-e Lal- rum virorum dixerim,legatum mul

ctis adficere posse, idque Vlpianus scribit:quod & Iustiniani constitu

328쪽

tione probatum scio. Omnibus iudicibus licentiam praestamus, siue iis,

quibus a nostro numine lites man-

dantur,illustribus, vel spectabilibus, vel clarissimis,vel togatis fori cuiuia cunque praefecturae, vel aliis quibuLque, vel iis , qui ex nostris iudicibus

delegandas ' lites accipiunt, executores, si cessauerint causas eis instructas offerre , & remouere ab executione eos, & alios idoneos supponere,vel etiam mulctis adficere.Hactenus ille. Quandoquidem iurisdictionem sine modica coercitione nulla esse Paulus' ait. Hoc igituta , man odata iurisdictione,transire verius est. Sed de hoc iure utimur. Legatum sibi sussicere quem posse, &, Vt intem pretum verbis utar, subdelegare Pati ''. lusi tradit. Is quoque,cui madata est aior. 6.niurisdictio iudicem dare potest. Et : '' 'φ

329쪽

168 SE NTENTI A R V MBrαμπλci, legatum omnia, quae ad tertinet actitare pos- Imperatores' Reli-iti a sentientium sententia,& argumenta diluamus,postquam nostra confirmauimus. Aiunt legatum mulctandi ius non habere confirmari, hoc posse autumant ex Vlpiane sententia. Omnibus,inquit, - magistratibus,non tamen duumviris secundum ius potestatis suae concessiim est iurisdictionem suam defendere poenali iudicio.Idem iuris legatis competere non negat: nec potest sumi argumentum a contrario sen-

su: cum contrarium iure cautum luperius liquido docuerimus. Hac etiaratione diluimus citatum ab eis Ar-

qim ιο- gant praeterea legatu sufficiendi substituendive ius haberendq; adstruunt Iulia

330쪽

Iuliani responso . More,inquit m , v Kiorum ita comparatum est, ut is de-mum iurisdictionem mandare possit, qui eam suo iure, non alieno haberet. Responsum hoc concisius iusto exscripsisse Tribunianum,& collegas argumento sunt, quae extant in rem eande resposa.Sed haec aliquando, Deo duce,fusius explicabimus.

C A P. VIII.

NIhil magis iuri consentaneu est,

quam aequalitas,& qquitas,cum& ipsum sit ars boni;& aequi. Aequalitas enim utrinque amplectenda est: quibus adductus non possum non iri admirationem ferri , quo ratione lae

so sic enim ipsi loquuntur) non nisi ultra dimidia iusti pretij subuenien

dum censuerint interpretes, quibus connumerantur Bartol. Baldus, Cal- ῖ

- L. deri