장음표시 사용
331쪽
Pm s E N T E N T I A R v Mderinus, & sequiores, & ex recentio- ribus quidam.Itaq; obtinuit iniquissima illa sententia, ut moribus recepta sit: eoque iure praeduro utuntur pragmatici: hocq; diuorum Dioclet. a ιmo de Max. Impp. rescripto ' contineri aiunt. Equidem aequitatem introspiciens,si res minoris,quam ipsa sit aestimaturve, Vaeneat, venditione rescindi, per in integrum restitutione, aut iustum pretium se ppleri,eligente emptore, & Verius, & aequius putarim. -- e sentetia diui Gordiani constit. hio. Iuuatur.Sed dom haec verba rescripterunt Diocletianus, & Maximianus, bonae fidei iudiciis',quod inaequaquei dic, liter esse constiterit, in melius refor- . mabitur. Alioquin emptor aliena iactura locupletaretur: quod iuri diui-4 Ino,& naturae reclamaret: ideoque a. iniquum esset. Atquin tantum resti---- . i. - iv
332쪽
LIBER III I. 27Ituit restitutio, quantu abstulir laesio, quod & interpretes iactitant,& vertia simu est. Restitutio enim, ut ait Pau si
lus', ita facienda est,ut unusquisque -it ut
Integrum ius 1uum recipiat. Quod 11 uorib.
interpretum sensui relictus esset locus, principum restribentium, quod deest iusto pretio, suppleri, constitutio sibi ex diametro repugnaret, Mnequitiae cederet aequitas:nec probae illa constitutio interpretum conclusionem, nisi argumento a contrario sensu:cui locus non est,si contra cautum siti: hacque ratione diluitur eorundem principum g constitutio. g ιβ -
πMperator Alexander A.Tullia: in I haec verba rescripsit, Age cum Geminiano, quod pater eius curator tubi datui negotia tua gesserit, & si apud iudicem negabit se hac actione
333쪽
teneri,quoniam transactio, & Aquiliana stipulatio interposita est,iudex contemplatione iudicij, quod bonae fidei est, quaerende quata pecunia nominatim transactum sit: & si apparuerit, de minori transactum: quantam pecuniam reliquam ex administratione curae deberi probatum fuerit, soluere eum iubebit, quod non in stipulationem Aquilianam obligationis,iure tantum deductu est, quanta erat quantitas pecuniae,quae debe---batur.D.prid.Id. Aug.&c.Accursus , EU E in in hunc intellectum rapuit hanc conta ''' stitutionem hoc modo, Debebat ducenta, & petiit centu, & de his tranLegit. Subiungit deinde diuisionem:& sic sensum alium, Aut generalis petitio & transactio, generalis deinde transactio facta, Aut generalis petitio, & de specie trafactum est. Quasi
334쪽
vero petitionem subsequuta sit tras actio quod minime verum est: atque ideo ab Andraea Alciato b improb tum, qui utrunque intellectum iungit, ut petitio generalis fuerit: & deinde in piosecutione causς certa qualitas praetense. atqui libello comp hensa deminuta non fuisse,actionive
derogatum minime constat hoc rescripto:sed nec mente,nec verbis continetur. Ideoque haec sensa space tamen tantorum virorum dictum velim) probare non possum.Quod igiatur hoc in genere sentiam subiicere
veritus non ero, viarque illo Vergiliano lib. xj. Aeneid. Nunc adeo quaesiit dubiae sententia meti.
Et paucis senimos adhibeto docebo.Quum apud Alexandrum Imp. aduersus Geminianum curatoris sui filium quereretur Tullia, rescriptum
335쪽
SENTENTIA RV M. est Geminianum negotiorum gestorum actione conueniendum , idquet ex verbis, hac actione &c. liquet. Is, si negauerit se negotiorum gestorum conu niri debere, quod de admini stratione transactum esset, interposita Aquiliana stipulatione,Iudex cui Iibera est potestas in bonae fidei iudiciis:cuius generis est negot.gestorum actio ex bono & aequo aestimandi, v t Iustinianus & Iulius Paulus reserui)-' interrogabit ex ossicio de quanta pe
s M. cunia,quatenusq; nominatim trans.
o, actum est. Quod si in minus, quam
essent negotia gesta a Geminiani patre compererit,reliquum pecuniae ex dministratione curae debita: e olui iubebit. Actio igitur negotiorum gestorum per Aquiliana stipulaxionem blata,extinctave non erat.alioquin non dixisset Imperapor, hac actionς
336쪽
teneri &c. Nec recipi posse videtur Alciati intellectus existimatis in prosecutione cauis minus, quam initio petitum.Nam ultra id,quod in iudiacium deductu est, excedi iudicis potestatem no posse Iauolenus' scripsit. Atqui praeter transacta, exolui iubet in hac specie. Petita ergo fuit pecunia omnis ex curae administratione profecta: idque a curatoris filio, qui recte conueniri potuit, ut constitu
ρ , Vm seruitutum tractatum periit / lustrassem,incidi in epitome Ia-: i uoleni cap. xlx lib. viij. titu.j. Dige- t; storum. Quo loco Florentiae siclea os gitur, Et fundo, quem quis vendat, si seruitutem imponi, etsi non utilis sit,
iis posse existimo,veluti si aquam alicui
337쪽
dedere 4 ducere non expediret, nihilominus constitui ea seruitus pos sit,quaedam enim debere habere possumus, quamuis ea nobis utilia non snt.Vox f dedereJ in vulgaribus exe-plaribus desideratur,atque ab iis,qui Labeonis & Iaupleni sententia ignorabant,expuncta fuit. Equidem,restituto uno elementulo necessariam eo
se illam vocem,&,debere,legendum censeo: quod & vltima illius capitis verba liqv ido ostedunt, ut sit sensus. Quaeda necessario habere possumus, quae nobis utilia non sunt.
REs non exacto iudicio expetita,
'graecismi,& antiquitatis ignoratio varias lectiones pepererunt in libris Padectarum, seu Digestarum ex teri iure collectis: quale animaduerti
338쪽
Vlpianus, si tectori locaueris lacum Ti. Vino plenum curandum, & ille eum ' 'pertudit,ut vinum sit effusum, Labςo1cribit in factum agendum. Florentiae tectori legitur , quod verbum rei
propositae minime congruit, restituto tamen elementulo veritati proxime accedit,nepe,n,loco,r. Hunc autem errorem aut ex inscitia antiqui librari j,aut temporis iniuria dimanasse puto, ut ille,r, loco, n, reposuerit: hoc dimidiam alterius semilineae,n, corroserit: quod verisimile mihi sit. G. Budaeus hunc locum emendare se credens legit Vietori,citatque in eam rem Pompeium, Varronem, Aeliumque: quod non placet: nec sententiae Labeonis, aut Vlpiant couenit. Quid enim si lapidei sunt lacus : lapidea enim & saxea pertundi, & per raris 3
339쪽
8 SENTENTIARUM possunt.Lucretius lib. . Nonne Hides etia guttas insaxa cantes,
Humoris longo in statio pertudere saxa Equidem tectoni legendum & puto,& censeo:quam lectionem agnouisse visus est Ago noster,qui tectori explicat opifici.Nam & verbis Graecis Latine scriptis usi sunt Iurisconsulti veteres. 7ων aute redditur opifex: hoc nomen lapidariis, & lignariis Fabris commune Sudas indicat. Tectonancommeminit Iulius Pollux lib.j multisque aliis locis. Similis error est in cap. lit., lib.ix.tit.ij.Digessivbi Πpro,
'. φη - Gricarum rerum peritus primus ni maduertit, qui loco, dolor, quale est in Pandectis Florentinis dolon legit. Est autem, inquit, dolon flagellum, intra cuius virga latet pugio Sic ante eum legerat Philippus Beroaldus qua
340쪽
voce usus est Vergilius lib.vij. Aenei. Fila manu ,saeuosque gerunt in bella δε-
Et tereti pugnant mucrone , Ἐσήque Sabesto. Sic &,re non animaduerti, Ulpiani locum varij varie legerunt:quia parui refert,inquit,nauem immittendo, aut seruaculum ad nauem ducendo, an tua manu damnum dederis. Sunt, qui legant serraculum,alij serraculu, alij gubernaculum, alij verriculum. Equidem lenunculum adfirmare ausim legedum, cuius rei me admonuit Marcellus eum nauigiu piscatorium definiens, citatque in eam rem Salustium. Hoc suadet corruptu verbum in P.Flo. seruaculum adfinitate caraeterv.Hoc suadet & ipsa res.Tectoni igitur,& lenunculum legendum primus animaduerti. In constitutione