장음표시 사용
141쪽
amilius nraueat: curus tamen ad imperium con stabiliendunt magnus est usus. Tum illud etiam Hispanorum potentiam haud parum amigit, quod illorum provinciae non in unum collectae ambi- tuni, sed sparsae passim , & immentis Oceani lo- rerumque intervallis disJunctae jacent. Quam ob rem incredibile dictu est, quam impedita sintul& incommoda administratio earum lit arque conservatio. Neque enim Rex ipse intendere animum curamque e propinquo, qua ratione Provinciam suam quique Praesecti gubernent, propter loco rum to inquitatem potest: & , ipsis provinciastibus Praendum imuria oppressis, omnis ad Regem compellandum aditus interclusus .est : pecunia quoque & homines magno cum labore nec impensis minoribus illuc submittuntur: qua re nativis quasi bonis Hispania spoliatur. Nec in unum collectas habere vires potest, tot tantisque provinciis discerptas. Quo plus est terrarum, eo majore castellorum praesidiariorumque multitudine ad fines tuendos opus est : quibus Regnum comtinenti finium compage inclusam carere facile potest. Plures etiam limul, alius aliis in locis, adoriri eos nullo negotio possunt: mutui auxilii fi rendi facultate omnibus pene provinciis adempta. Ad haec America, aerarium Hispaniae, vastissimo submovetur Oceano, in quo tempestatis prata numque iriuriae classes argentiterae obnoxiae fiunt.
Ex iis, si qua naufragio perit, summa Rei p. in pia argenti impedita subsistit; reliquis Hisipanicaeditionis regionibus adeo exhaustis, ut 'ex earum stipendiis satis magna argenti summa confici nequeat. In ordinanda mercaturae Americanae ratione vehementer etiam peccatum est ab Hispanis; eo quod maxima divitiarum ejus terrae pars,
dum ad peregrinos redit, iacultatem iis praebet
142쪽
Iippi II. memoriam non mediocri Hispaniam detrimento affecit Regum subsequentium socordia, di quod hodiernus Rex sero in suam tutelam venit, Regnumque non satis mature capessere per leges potuit: per eam enim oceasionem Primorum Hispaniae potentia usque adeo crevit, ut non tum Regi ea, qua decet, promtitudine praesto non sint , sed etiam opibus totius Regni direptis communi incolarum egestate sese locupletarim. Vitium tandem omnibus Rebuspublicis, in quibus Pontificia dominatur secta, commune est, quod nimiis opibus sacer ordo luxuriat: qui tamen aure divino immunem sese ab omnibus oneribus esse contendit, nec, nisi ubi ad extrema ventum est , pauxillum argetiti RS'. Conservandae causa , idque gratuito munere dinon nisi Pontificis con sentit,suppeditare in animum inducit. Gaudet tamen Hispanorum Rex ptivi legio ab Hadriano V I. Concesso, quo Sacerdotiorum malorum omnium distribuendormira ipsi
permittitur arbitrium. Idemque, quum se acer-
rimum sedis Pontificiae Religionisque propugna, torem adhuc proscssus sit, Omnes sibi Zelotas; aedesiuitas inprimis, devinxit, qui quidem diis coimmodis omnibus modis velificantur. f. ΣΟ. Reliquum est , ut, quomodo'adversius utiom
finitimos Hispania sese gerat, quidve boni ma-d Hi sipam Iive sperare a singulis possit, dispiciamus. E regione Barbariae opposita nonnulla in iiS OriS Ca- eonve- stella tenet. Pegnonem de Veleet , Oranum&qi t, spe
Aretillam: & e re ipsius foret, ut Algirium quoia '. 'ri que & Tunctum adhuc in ditione sua haberet. uarbar t i Ab ea parte nihil ei periculi metuendum est, vana Maurorum proscriptorum sine viribus ira, &quod reliquum erat odii in animis eXsillum, penitus exis stincto.
143쪽
stincto. Nam quae ex stationibus Barbariae in mari
fiunt praedationes, non tam Hispanis nocent, quam aliis nationibus. quibus cum Hispanis, Italis aut Turcis mercaturae commercium inter C.
dit: neque enim suas Hispani merces ipsi exportare lent, sed ab illis caeterae Europae genteS ul-μης ε tro petunt. Turcarum quidem Imperator Siciliae ct Sardiniae Insulis, Regnoque Neapolitano vehementer imminere videtur. Verum tamen haud metuendus Hispanis est: propterea quod non mo do interjectum mare, quo minus justus eXercitus transportari commode & in terram exponi possit, impedit; verum etiam quod hostilis exercitus, etiamsi continentem obtineat, vasto interposito Oceano commeatu intercludi nullo negotio potest : praesertim quum omnes Italiae Rosipublicae, si quando in eum locum ventum esset, Conjungere suas vires cum Hispanis necesse haberent, ut crudelissimum hostem a suis finibus me ent. Quarum quidem res, coactis in unum clailibus, Turcarum viribus longe superior est. Nec ab his
Italis a Ce Italiae Rebusp. quidquam periculi Hispaniae impendere videtur; quod & haec nihil antiquius pacis in Italia conservandae studio habet, ne per intestini belli occasionem Galli imprudentibus Obrepentes sedem in iis terris firment & illae Consilia sua eodem quoque unice dirigunt. Quod
si vero latius in Italia, quam nunc est, propagare suam potentiam Hispania conabitur, summa
haud dubie vi isti molitioni resistent Respublicae
Italicae: Gallum etiam, si suis dissiderent viribus,nulla interpolita mora 1ibi a uncturae. Quod addititiae. ipssim Pontificem attinet, salivam ei sortassis mo- R. 'eat Regnum Neapolitanum, quod sub conditione clientelae fiduciariae a Pontifice concessum Hispani tenent: ut videlicet uberiorem suos nepotes ,
144쪽
potes, , quOS Vocant, ditandi facultatem habeat. Caeterum, nec ipsi Pontifici satis virium est ad consilium illud exsequendum, & reliquae etiam Italiae Respublicae summa ope obstiturae videntur, ne tantum Regnum Imperio Ecclesiastico ali- Ciatur. Et sunt alioquin Pontificis nepotes ad ingentes e vectigalibus Ecclesiasticis opes comparandas, quam ad necellarios belli sumptus suin peditandos, procliviores. Rursus Hispanus, quum 1uis rationibus inprimis conducere intelligat, ut se principem Eccletiae Romanae propugnatorem
profiteatur , ipseque Pontifex, prout magis mi- Iausve Hisipano favet, ita Mus consiliis aut pro desse multum aut ossicere queat, Pontificem omnibus modis sibi conciliare & adjungere studet. Quanquam e contrario Gallorum Rex, qui Pr testantes , ut vocant, adhuc defendendos suscepit, quos opprimere Hispania & Austria conatae sunt, declaravit Romanae curiae, Hispaniam non tam de Religione laborare, quam ut Protestantium bonis locupletata ea via ad summum expetitae tantopere Monarchiae fastigium ad Penderet: ea adepta, vicaria tantummodo Pontificis opera uiram. Itaque nihil magis Pontifices prudentiores Optant , quam ut vires utriusque Regni, Hispaniae videlicet & Galliae, quasi in aequilibri positae aequo momento discrimen partiantur: id enim ad fontificiae majellatis securitatem auctoritatemque conservandam inprimis utile esse constat. A Uenetis quoque, qui eum potissimum netis. scopum siui propositum habent , ut Remp. suam. libertatemque cum totius Italiae quiete conservent,
quod Hispania sibi metuat, nihil est; dummodo
eos missos faciat, nec in eorum Remp. quidquam moliatur. Atque non minus ipsorum, quam reliquarum Italiae Rerump. interest, ut Mediolanum
145쪽
in ditione Hisipanorum maneat, ne Gallorum Rex, eo Ducatu subacto 'aditum habeat ad reliquas Italiae provincias invadendas. Quod si vero Hispani quidquam periculi libertati Italiae molirentur, dubium non est, quin Veneti, si non aperto Marte , consiliis saltem occulti Sque machinationibus atque pecunia iis restituri sint.όDereliquo, Respublica illa mediam 1ese Galliam inter & Hisipaniam gerendo amicitiam colere cum
utraque tantisper studet , dumi commodis Mus obnuhn neutra Ossiciat. Genuensis quoque Rei p. salus ma-sibus; gno Hispanis momento est ad securitatem & conservationem terrae Mediolanensis confirmandam.
Itaque quum Andreas Doria se permissurum negaret , ut castello inaedificato Carolus V. eam in potestatem Hispanorum redigeret, aliam deinceps Hispani viam egus civitatis suis rationibus ad ungendae inierunt: ingentem quippe pecuniae
summam ab ea mutuum sumserunt, aliqua VC-ctigalium Regiorum parte in Hiipania illi oppignerata. Portum insuper Finalium sibi su ecerunt Hispani, ne in Genuensium manu esset, maritimum cum Mediolanensibus commercium in- Sabaudiae tercludere. Cum Sabaudiae Duce cur amicitiam DRςς i jyngere debeat Hiipanus, magnam habere Causam videtur; propterea quod is, si quando cum Gallis sese comunxisset, ingens Mediolanens terrae discrimen allaturus eiset. Sed tamen quoniam, si Mediolanum Galli obtinerent, iidem etiam Sabaudiae uocituri videntur, Gallorum quippe viribus undiquaque circumclula soret in Hispanielus benevolentiam consei vare haud dissiculter posFl0r'Π' sunt Hetturiae reliquique Italiae Principes Hispa- 'λδ' num ultro ostendere in animum haud inducent: iidem tamen injuriam sibi fieri, aut quidquam de imperii finibus decerpi, quantum in se est, i haudia
146쪽
haudquaquam patientur. In Helvetiorum quoqueHelvetiis, amicitia aliquid momenti positum est Hispanis, qua militibus conscribendis, qua terra Mediolanensi tuenda: ii non niti pecunia & largitionibus Conciliari possunt. Quoniam autem Helvetiorum gens sacroruin cultu diversa in partes abiit, plurimum apud Pontificios iere Hisipani possunt: Evangelicos, ut vocant, Galli tibi adiunctos habent, qui & reliquos viribus antecedunt. Superioribus bellis aut argento, aut blanditiis , seu metu sopiti, Gallos Burgundiam , quem tamen
Comitatum olim tuendum susceperant, pro lubitu lacerare iidem passi sunt. Gentem Batavam Batavis ;Hispania usque ad Pacificationem Monasteriensem atrocissimum experta est hostem. Post id vero tempus huic non admodum metuenda vi detur: quae enim tanta libido incedere potest Batavos, Hispaniam adoriendi, & vel minimam Mus provinciam subigendi, quum sua tueri ac praesentem Reip. statum conservare vix ac ne vix
quidem possint ρ Et si vel maxime quidquam in Indiam Uccidentalem molirentur, tamen ibi non ipsi solum Hispani iis sustinendis propulsandisque pares forent, Ied Britanni etiam & Galli haudquaquam permissuri essent, ut utramque Indiam, inexhaustos illos divitiarum fontes, Batavi simul Obtineant. Quin immo ipsum Batavum sua ipsi us salus cogit, quantum in se est, prohibere, ne Provincias Hispano-Belgicas Gallus sibi subjiciat& proxime suos fines dominetur, aut ulla denique re Hisipanis multo superior existat. Germa- Germaniae vires opesque suas ducere Hispania potest , Ri ;quatenus earum arbitrium penes familiam Austriacam est. Quin immo persuasum est non ita pridem ordinibus Germaniae, ut fide sua interposita sςcuritatem Circuli Burgundica denuo prae-
147쪽
starent : hoc pacto Imperium Romanum cuti sua causa perpetuo adversus Gallos coim unctuiri sese habituros Hispani confidunt: nec enim ulla inter utrumque Regnum oriri controversia Po-rest, quin Regio ista simul egus contagione infi- Ciatur : praesertim quod ea terra ad bellum ultro - . citroque inferendum accommodatissima est. Bri-hi, i tanni quidem cum bellis navalibus tum in America haud leve Hispanis damnum afferre possent; sed exiguo suo commodo: siquidem non in Hispanicas solum oras negotiandi causa naucS com-Plures mittunt, & Orientis commercium mariti
mum a praedonibus Hispanorum ingenti assici detrimento posIet ; sed etiam Batavi haud sequolaturi essent animo, Britannos ullas sibi vires pau-Lufitanisi Io maJores in iis oris comparare. Lusitani per se quidem ipsi haud multum detrimenti Hispanis inferre queuiit, nisi quod his bello externo implicitis, domi negotium facessere, & invitos ab nostibus avertore possent: qui tamen haud magnum ex ea re compendium capturi videntur: nec dissiculter sorsan ad Hisipanorum partes Pe duci possent Batavi, occasione sibi Luseanos exsilii, i ia Orientali penitus Miciendi oblata. Capitalis igitur Hispanorum hostis & solus extimesce dus est Gallus: cui ad incommodandam Hispaniatri nec vires, nec ad reliquas Belgii Hispanici Provincias subjugandas voluntas quoque deest: quin etiam facile eum alias quoque partes adoriendi libido incesserit : verum tamen, 1i quid adhuc loci vetustis Politices praeceptis relictum est , suspicari licet, pro se quemque, ad quem imuria Oppres.se Hispaniae pertineret, quantum in se est, Pr hibiturum , ne omnium libertas , salus & tuanae ab unius arbitrio pendeant. Hispaniae autem
quae conditio futura sit, stirpe Regia, quae, cut
148쪽
nunc est infirmis subnixa radicibus marcet, ex stincta, humana ratione prospici vix potest: nec enim ipse modo Gallus adversus Regnum Rege suo orbatum grassaturus esse, verum etiam Una alterave Respublica, quam Familia Regia Hispaniae conciliavit, desediura ab ejus societate vi
ciae partem complexa, quam Lusitaniam Romani appellarant, quum 'φ' ς''ultimo Gothorum. Rege Roderico una cum reliqua Hispania in Maurorum potestatem venisset, diu siub eorum imperio fuit. Alsonsus vero VI. Castellae & Legionis Rex bellum adversus Mauros omni vi parans, anno circiter cIaxcli I. quum ex peregrinis etiam terris auxilia evocasset, venit inter alios Hemi Cus, operam militarem Regi navaturus: de cujus stirpe inter Scriptores haud convenit. Sunt qui eum stirpe Burgundica ortum esse dicunt: ipsum filium natu minorem Roberti Burgundiae Ducis fuisse ; hunc patrem habuisse Robertum Gallorum Regem, Hugonis Capeti filium. Alii eum a Familia Lotharingica originem ducere ase firmant ; sed Vesontione natum Burgundum vulgo habitum esse. Henrici virtutem resque prae-Henrie clare gestas digno praemio remuneratum9 Αlphon- Comessus UI. filiam suam notham , nomine There- ' ' fiam, et elocavit, dotis nomine quidquid terra- 'φ' rum in Portugallia tum temporis Christiani tene-G bant,
149쪽
bant, squo quidem spatio oppida Braca, Coimbra, Viseo, Lamego, & Portus continebantur, titulo Comitatus insignitum . una cum ea parte, quae nunc TranSmontana dicitur, assignavit: po-icitate etiam omnem illam Regionem ad Gua-dianam fluvium usque Mauris eripiendi retinendique facta: ea tamen lege , ut in fiduciaria Regis Legionis clientela esset, Qus comitia obiret, &si quod bellum incidisset, trecentos equites auXiliares mitteret. Obiit Henricus anno a Chr. nat. cI cIII. Alinsio filio tenera aetate relicto. E-jus ditionem Ferdinandus Pacetius, Trastamarae Comes , vitricus, cui mater illius impudica nupserat, privigno impubere, invasit. Is autem posteaquam adolevit , arma adversius Vitricum Capit , atque eundem ex Portugalliae finibus fundit fugatque: matrem autem in Carcerem Comia
pingit. Quae Alsonsi VII. Castellae Regis opem
implorat, eique se Portugalliam, exheredato filio , concessuram polljcetur. Alsonsus autem Portugalliae Princeps, Castellanis praelio victis, Qus se victoriae beneficio ab imperio Castellanorum penitus liberatum esse contendit annoci cxxvi. Idem Amonsus anno C IDCXXXIX. CX-
peditionem in Ismarum Regem, qui trans Tagum fluvium imperium obtinebat, suscepit: ei una cum Regulis Maurorum quinque Ismarus inse- sto agmine obviam proficiscitur. Ibi tumAlsonsus in castris ad Cabecas des Reges Rex salutatur, ut& ipsi & universo exercitui maior alacritas laetitiaque injiciatur: inde insigni victoria parta, vexillis praetoriis Regum V. potitur : itaque scuta minora V. in insignia Portugalliae transferri, & se Regem deinceps appellari Iussit. Multa deinde oppida Mauris eripuit , & in iis Olisipponem cI cXLVII. Opera classis Belgicae. Alsonsus a
150쪽
DEPon Tu GALLI A. 99Ferdinando Legionis Rege captus in oppido Baci oz, anno C IOCLXXIX. gratis dimittitur: hac tamen conditione, ut quas in Gallicia urbes ex- Pugnasset, restitueret. Moritur aetatis anno LXXX.
Cnristi cI Lxxxv. finibus Regni pariter ac gloria mirandum in modum propagatis. a. Ei successit Sanctius filius, qui multis sanctius Oppidis conditis, & incolis completis, Selvam δ'
urbem Maurorum expugnavit, opera Classis cu-Jusdam Belgicae , quae ad bellum Palaestinum protici sicebatur. Caeterum, perpetuiS Maurorum motibus Iactatus diem obiit anno cI ccx II. Hunc Allonius filius cognomento Crassus excepit; a Alphon quo nihil memorabile actum est, nisi quod ope tu , proficiscentis in Palaestinam classis Belgicae Alcasitarcin oppidum Mauris eripuit. Vita excessit anno C l DccXX li I. & imperium per manus tradidit San- sanctivaetio filio , qui cognomento Capellus dicebatur: ΦΦ' ei propter socordiam, & quod uxoris imperio obnoxius erit, Regnum abrogatum ad Alson- sum fratrem Portugalli tranIlulerunt. Anno Ci ccxLv I. Toleti moritur in ex silio. Memoriae ploditum est a Portugallis, eum ex omnibus Lusitaniae Regibus solum nullos seu nothos, seu legitimos reliquiise liberos. Alsonsus Sanctii frater, Alsons Mathilde uxore sua, eademque Bononiae Comi- Η 'te, quod & aetate provectior & sterilis esset, deis serta, Beatricem Alsonii X. Castellae Regis filiam matrimonio sibi Iunxit, quae Algarbiam dotis vice ad ipsum detulit: quanquam & ipsum ci universium Regnum , quod cum priori uxore divortium fecisset, Pontifex proscripsit. Caeterum, R qum bene administratum multis amplificavit
urbibus. Fatis concessit anno cx occLIxi T. Dio- Diony
nylii filii virtutes, & inprimis justitiam, liberalita-'μ 'tem , ac veritatis studium mitis ad coelum laudiis