장음표시 사용
151쪽
bus ferunt Lusitani: Regnum compluribus aedificiis coenobiisque, in quibus est Academia Conimbricensis, exornavit. De eo vulgo a Pori allisa aetatur proverbium: El R D. Deus, qu3 βα- ,
quanto quin. i. e. Rex Dionaesius, qui quantum Alsinius voluit, fecit. Vita fungitur anno CI cccxxv. Al- V fonsius IV .egus filius, cognomento Fortis, ingentem sibi gloriam in bello otioque peperit; nisi
quod fratrem nothum, patri atque uniVerso P pulo inprimis charum, praeter Ius fasque persecutus e finibus Regni Qecit: item, quod D. Λ-gnetam de Castro , feminam insigni torma praeditam , quam Petrus filius clam in matrimonium duxerat, interfici Iussit: ea re Petrus irritatus,
quum adversus patrem arma cepisset, magna Pansim damna intulit, donec ad extremum compo-ης '' sita res est. Decessit anno I cccLvII. Petrus ejus
filius vulgo Crudelis cognominatur : quanquam ejus severitatem in laude multi ponunt, quod rigidissimus justitiae vindex facinorosos exquisitissimis suppliciis affecerit. Obiit anno crIC LXIIX. Ferdi- Ferdinandus ejus filius cum Henrico notho, qui '' 'AER ' fratrem ejus , Petrum Crudelem, Castellae Regem occiderat, de Castellae Regno contendit: Beatricem matrem suam, Sanctii IV. Castella Regis filiam fuisse, causiatus. Enimvero ex Proceribus multi civitatesque ejus Regni complures ei sese dediderunt: qua re atrocissimum cum Henrico bellum exstitit: viribus impar quum jus situm persequi non posset Ferdinandus, pacem cum Henrico facere cogitur. Caeterum, anno IbccCLXXI xx.
denuo inter utrumque exarsit bellum: propterea quod nonnullos crimine laesae Majestatis damnatos Ferdinandus receperat, nec repetitos dimiserat. Itaque Henricus imprelsione in Lusitaniam facta, longe lateque per agros, nuntineresistente,
152쪽
populabundus vagatur. Henrico mortuo pacem
Ferdinandus cum Johanne ejus filio init, quam vero Lusitanus haud diu servavit : Lancastriae quippe Ducem, qui Constantiam, Petri Castellae Regis filiam, in matrimonio habebat, incitat ad Regnum Castellae vindicandum: & venit is insc- sto agmine eoque satis magno in Portugalliam. Caeterum, quum & in Lusitania ab injuria Britanni haud abstinerent, & eos belli Hispanici brc-
vi taederet, inclinantibus ad pacem omnium animis, ab armis discessum est. Exinde filiam suam, nomine Beatricem , Ferdinandus Rex Johanni stellae Regi nuptum locavit: ea conditione, ut qui ex eo matrimonio nascerentur liberi, in Portugalliae Regnum succederent. Ea ingentium deinceps bellorum causa exstitit. Cum Ferdinando, qui bellis infeliciter gestis multum Regno suo detrimenti attulit, simul germana Regum Lusitaniae stires et texstincta anno cIOcccLXXX l M. q. 3. Ferdinandi obitum ingentes in Portugal- Interres Ita mutationes consecutae sunt: Lusitanorum ple-gnum
rique in Castellanorum sibi invisissimorum ditionem sese venturos esse aegre ferebant. Pactis quidem nuptialibus inter Cullellae Regem & Beatricem Ferdinandi filiam initis cautum fuerat, ut Eleonora clus mater imperio Lulitaniae tanti siper praeesset, dum susceptus ex eo matrimonio filius in suam tutelam venisset. Sed Eleonoram perinvisam popularibus reddidit nimia & suspecta erga Comitem de Andeira benevolentia ; peneS quem in aula summa rerum & arbitrium erat. Itaque eum clam intersecti Johannes , Petri nothus. Quamobrem & Johannem populus majore amOre prosequi, & Viduam Regiam impensius odisse coepit. Sed quum in Lusiitania non idem omnes sentirent, quidam a Castellae Rege, ut Regnum
153쪽
Lusitaniae susciperet , petierunt: & ccepto responsura fortuna videbatur, si celeritate adhibita, aut bona cum subsectorum pace, aut vi Regnum cupasset. Sed & cunctando spatium advorsariis ad vires firmandas dedit, & frigidum ipse ac lentum nimis consilium cepit; ut sine armis praegressum exercitus subsequeretur. In Portugalliam ubi venit . depositum socrus Regnum ei detulit: ipse Lusitanos parum sui studiosos aut benevolos habuit: cujus rei inter alia ea quoque causa fuit, quod raro nimis homines compellabat. Sed tamen Primores nonnulli & civitates cum eo sese Congregarunt: maxima vero pars ab jugo Castellanorum abhorrens, Ducem elegit Johannem nothum, virum prudentem, strenuum & populo inprimis charum. Castellani obsessa Oli sippone
discedere re in&cta coguntur, maxima eXercitus parte lue pestifera consumta. Insequente anno Iob unet crocccLxxxv. Johannes, a Portugallis Rex cica-NψxhR tus, haud ingratus picraque oppida Castellanorum fidem secuta in ordinem cogit, & Castellanos Lusitaniae fines infesto agmine ingressos acie victos profligat: ejus victoriae memoriam Portu- galli ibienni quotannis festo celebrare dicuntur. Inde reliquae civitates novo Regi haud gravate1ese dediderunt. Portugalli irruptione quoque in Castellae fines fadta Lancaltriae Ducem ad auxilium ferendum evocant , spe Regni Castellani
ostentata. Britannorum copiis vi morborum vehementer attritis, pacem Lancastriae Dux ea quidem lege init, ut Catharinam , filiam suam unicam e Constantia Petri Castellae Regis filia prognatam Regis Castellae filius in matrimonium duceret. Postea induciae Castellam inter Portugalliam fuere: ad ultimum, quum bellum recruduisset, aeterna firmata paxest anno C I acccxc I x. ItaRegnum
154쪽
Portugalliae recens partum Iohannes defendit feliciter, & laudabiliter administravit Motinus intestinis coortis, sustepta in Africam expeditione Ceutam urbem expugnat anno IIccccxv. Rus filius quoque Maderam Insulam primus reperit anno Cl ccccXx. Ipse diem obiit supremum anno CI ccccxxXIII. memoriamque egus Portugalli mirifice colunt.
s. q. Eduardus Mus filius, insigniS virtute Prin- dbaria Ceps, haud diu imperium gessit: eo regnante quum dus. pellis Lusitaniam vehementer infestaret, iple epistolae venenatae contagione insectis moritur anno C 1 Iccccxxx II x. Sub Qus imperio fiatres, infelici in Africam expeditione stulaepta, ad Tangeram Oppidum capiuntur, Maurisque se Ceutam urbem relli tuturos esse, polliceri coguntur, Ferdinando obside relicto. Sed quum pactis stare Ordines Portugalliae recusarent, obses miseram in Captivitate vitam necessario exegit. Attonsius E- Al sensu. duardi filius puer erat sexennis: esus tutelae mater η' Paterno testamento praesecta fuerat. Sed ordines muliebre adspernati imperium , administrationem Regni Petro, Eduardi fratri eidemque Coimbriae Duci, detulerunt. Is indignum laboris praemium tulit : falsis ad novum Regem criminationibus delatus , quum sui purgandi Causa militum manu stipatus advenisset , interficitur. Quanquam non desint, qui eum rebellionis adversius Regem susteptae incusent. Erat nlioquin Alson-1us V. virtute & rei militaris peritia clarissimus: eo imperante Lusitani complura orae Asticanae Dppida, Tangeram , Aricillam & AlcasTirem expugnarunt. Magna quoque auri vis in Portugalliam ex Guinea advehebatur: ex eo illud monetae genus, quod Crusiades ruulgo appellant, Rexcudi jussit. In magnas inde contentiones cum Ferdinando Catholico & Isabella Attonsus incidit; G quod
155쪽
quod Iohannam Henrici IV. Castellae Regis filiam notham & ex adulterino, ut vulgo ferebatur, complexu natam tibi desponsasset. Quo minus nuptiae fierent, sanguinis reverentia serat autem
sororis Almnsi filia) obstabat: quanquam eos Pontifex , quod initio recusaverat, postea religione solvit. Exin Alsonius, nomine & insignibus Regiis Castellae assumptis, oppida nonnulla C pit, ex Primoribus Qus Regni multis ad eum deficientibus. Tum Ludovicus quoque XI. Gallorum Rex milites subsidio mittit , quibus haud multum est profectum : & quum Ferdinandus , secunda usus fortuna, capta a Lusitanis oppida per vim recepisset, & ipsos ad Toro oppidum
anno cI ccccLXXv I. iterum anno C IDCCCCLXXIX.
ad Albutieram acie vicisset, aliis deinde cladibus illatis, Alsonius desperato prosipero rerum suC- cessu, pacem facit, Regno Castellae juxta atque Iohanna sponta Quratis: et tamen Johannem Ferdinandi filium infantem adhuc, coniugem forespondent Hispani. Illa sese ludibrio haberi rata
coenobio se mancipavit anno cI cccCLXXIX. Ita commodi nihil, damni multum ex eo bello percepit Portugallia. Alsonsus moritur anno C IOCCCCLXXXI.
dolore ut fertur cadentis ad irritum tantae spei, postquam & sponsae sua & Castellae Regno se ex-IM 'Rς cidisse vidit, confectus. Johannes filius succedit Pin eum periculosissima conflata fuerat comuratio, quae quidem detecta praeter complures alioS necem & exitium attulit etiam Duci Biagantino,& Duci de Viseo, quem sua manu Rex gladio transfixum occidit. Ad navigationem indige Oritn- talis idem Johannes viam patefecit: CXploratoribus missis, qui non solum Africae oras ad Promontorium Bonae Spei usque navibus diligenter investigarent, 1ed terrestri etiam itinere Indiae
156쪽
orientalis Regiones perspecularentur. Castellum quoque de Mina in oris Guincae ab eodem exstructam. Quae ad illam in Indos navigationem rite instituendam neces Iaria videbantur , nondum perfecta erant, quum ReX moritur anno cI ccccxcv. nulla relicta prole. q. Johannem II. excipit Emanuel, cogna- Emanuel.
tus Qus, idemque Ducis de V isto filius Eduardi Regis nepos. Huic a Maximiliano Imperatore lis de successione mota; quod hujus mater I conora Eduardi Regis filia fuisIet. Sed cum Emanuele
populus stetit: omnium scilicet animos ei egregiae, quibus ornatus erat, animi corporisque dotes conciliarant. I S, ut domesticam securitatem firmaret, Ilabellam, Ferdinandi Catholici filiam natu maximam, in matrimonium duxit: natus ex eo conJugio Princeps, Michael nomine, omnium omnino Regnorum Hispaniae, Navarra excepta, hereditatem aditurus, ni praematura morte oppresIus spem tantam destituisset. Dedit hoc , iuri procibus sponsis Emanuel, ut Mauros Judaeosque Iudaeique ad unum omnes publico cdicto proscriptos e Poria, O tugRl tugalliae finibus Miceret , servitutis poena statuta' δ P-i in eos, qui contra edictum remansissent. Et Mauri quidem confestim, nemine eos remorante, in vicinam Africam transmigrant. Sed Judaeis libericrcpti. qui quartum decimum aetatiS annum nondum attigissent, & Christianorum sacris baptismatis ritu per vim initiati sunt: adulti autem tantis contumeliis limuritSque assiciebantur, ut ad vcxationem ignominiamque vitandam plerique aqua lustrali tingi se paterentur, pristinis super stitionibus nihilominus tacita mente pertinaciter inhaerentes. Hoc Regc ad summum felicitatis fastigium perducta cli portugallia: persecto penitus navigationis circum littora Asricae instituendae con-Naviga-
157쪽
tionis in Indiam. Orienta. Iem exordium
silio, quod superior Rex antea mente agitaverat,
quum necessarios ad eam rem apparatus CirCumspexisset: primus ad oram Caliculii appulit V
sco de Gama anno cinccccxcv II. Quum Iam aromatum commercia ad se trahere Lusitani co
pissent, inprimis eis suinina vi restitit Sullanus AEgypti: per eam enim terram, perque Venetorum provincias Indiae Orientalis merces in urii- versam antea Europam cum incredibili illorum lucro derivabantur. Itaque, ut ex India Porrugal li pellerentur, Sullanum in eos instigant Veneti, sere etiam ad conflanda tormenta bellica, & fabris lignariis ad naves aedificandas submissis. L sitani autem , praesidium haud satis firmum in ea, quam dederant barbari Reges , fide esse rati, in loca munita passim sese inlinuarunt, & pro situs
portunitate castella arcesque exstruxere. Neque illis restitere admodum barbari, partim navibus Europaeorum tormentisque perterriti, partim quod quantum ea castella momenti ad suum exitium haberent, haud prospicerent. Caeterum, Lusitanorum opes viresque in India Dux Albuquerquius longe lateque propagavit, Ormutio, Malac , Cochino, & Goa urbibus expugnatis: in ultima earum civitatum sedes magistratuum, quos in I n-diam cum imperio Lusitani mittunt, constituta est. Hoc pacto amplissima Africae & extremae Asiae commercia asseruit sibi Portugallia, praestantissimis quibusque portubus & emporiis nobilissimis occupatis, non stilum qua ad Austrum spectat Africa, in Mauritaniam, Guineam, Gn-go, Angolam , Insulam S. Thomae &c. verum etiam qua ad Orientem vergit, in provincias Monetambique , Melindam, Mombazo, ras Iam, nec non ab ostio maris Rubri in Iaponiam usque : incredibile dictu est, quantae ex ista n
158쪽
gotiatione opes in Portugalliam redundarint. Adhaee Brasiliam Americae Regionem detexit Ρetrus Alvarus Capralis, vel, ut alii volunt, Americus Vesputius , in quam complures a Lusitanis co- Ioniae deductae. Atque tantum incrementum CC-pit res Lusitanorum, Emanuele Rege, qui anno CIII XXI. decessit,'& cinus Regnum imaginem aurei seculi vocitare Lusitani consiueverunt. Ei succedit Johannes III. filius, paternae selicitatis Iohannis heres juxta ac propagator. IS Franciscum Xavein III. rium aliosque Jesultas mittit in Indiam , qui Christianorum sacra in eas terras invehere conati sunt. Ingentem equidem Ethnicorum multitudinem ab avita superstitione ad Chrilli cultum traductam a se & sacro ablutam lavucro jactant. Quam vere, & an praeter nomen Cl)rillianorum illi homines aliud quidquam susceperint, illi Judicent quibus cum ea gente consuetudo tuit. Ipse Rex mo
6. Johanni III. succedit in Regno Sabastianus, Sebastia-
ejus nepos, trium annorum infans, cuJus tutelam, nψ 'avia illud onus deprecante, suscepit Henricus Cardinalis idemque infantis patruus. Impotens Principis animus ac juvenili ardore praecepS Portugalliae Regnum adeo amisit , ut a pristinae fclicitatis culmine uno veluti ictu deturbaretur. Aslantatorum quippe blanditiis Princeps magnanimus &ambitiosius corruptus consilia sibi suggeri pastus est,& captu suo ac aetate ira Mora & ab eorum temporum ratione aliena: itaque quum jam non nisi bella animo agitaret, in popularibus ae sibi su jectis, quorum virtus diuturno Oti Ο & Commer- .ciorum quaestuosissimorum usu remissa fuerat, exercitationibus bellicis rei militaris studium accendit. Ac primum quidem in Africam expeditionem suscipit, hostium vires levioribus velita. tionibus
159쪽
tionibus periclitaturus. In Indiam inde navigare quum statuisset, atque ei itineri reclamatum esset a Consiliariis, tandem ut in Africam intesto Exercitu proficisceretur obtinuit. Aniam Qus rei perficiendae praebuit Muley Mahomet, Rex MaroC- canus , pulsus a Muley Mulaceo patruo, qui auxilium a Sebastiano Rege petebat. Itaque Philippo Hispanorum Rege aliisque, qui ejus salutilavebant, nequidquam dissuadentibus, ipse cum magno illo quidem, sed inexercitato exercitu in Africam contendit: quocum temere in interiora terrae ac longius progressus, quum iniquo loco confligere cum copiis multo maJoribus in animum induxisset, dignum temeritate sua exitum habuit: exercitu , cui nos nobilitatis Lusitanicae interfuerat, aut misere caesio, aut ignominiose capto. Praelium trium Regum interitu inprimis nobilitatum
fuit, Sebastiani, Mulcchi Milometis exsulis,& Mulechi Marocciae Regis, qui inter praeliandum, rebus omnibus prudenter ordinatis, fe- Henri- bri exstinctus est anno crox Lxx I ix. Illum Hen- - ricus patruus idemque Cardinalis excipit, vir aet te consectus: cmus Regnum nulla re memorabile fuit, nisi quod de 1uccessione ejus discept
tum est. Mortuo eo anno cIPI Lxxx. Philippus, optimam controversiae minuendae viam ratuS, a
mis de jure suo disceptare instituit. Itaque popu-c.eitiani li Castilianorum odio commoti in Antonium, Porrugal- Johannis III. Regis filii, nomine Ludovici de liuesu, Beya, nothum, animi propensione cognita, Philippus ingenti cum exercitu Albanum Ducem in Lusitanos mittit: is, Antonio pulso, universo Regno paucis diebus potitur. Reliquae deinceps pro , vinciae victoris fortunam ultro secutae, Tercera insula excepta, quae non sine insigni Gallorum clade, qui ei auxilio venerant, per vim domita
160쪽
est. Portugallis sicuti Castilianorum imperium
Permolellum ac grave accid t, ita ingentia deinde mala ea utriusque Regni cori sinctio attulit. Philippus quippe , tumultuantibus Belgis, expeditissimam Mus gentis coercendae rationem ellaratuS, eam maritimo cum Hispanis Lusitanisque commercio prohibere inllituit. Neque enim adhuc longius Belgarum naves prosectae, inde merces Indicas in alias Europae septentrionalis terras asportarant. Itaque ea quaestus tacendi facultate erepta, Philippus arbitrabatur, fore, ut Belgae inopia compulli ad sanitatem redirent, & criminis veniam cXposcerent. Sed Consilium fortuna in Contrarium vertit: Batavi Hispaniae ac Lusitaniae
oris exclusi, ipsi in Indiam navigare sub finem superioris seculi contendunt, magnisque defuncti dissicultatibus, quum pedem in iis oris fixissent,
Portugallos, penes quos Indica commercia salos adhuc fuerant, ingenti damno assiciunt: aliis atque aliis locis munitis aut litus natura opportunis Creptis. OrmuZium quoque, emporium nobilit. simum, ope Britannorum iisdem extorsit Abas Persarum Rex anno crDI xx. Neque is finis malorum fuit: magnam insuper Brasiliae partem,& complura orae Africanae oppida ipsis Hollandi
eripuerunt anno circiter CIDI Dcxxx. Ad ea perficienda nullum habituri aditum fuisse Batavi videntur , si proprium sibi ac separatum a Castellanis Regnum Pori alli retinuissent.
I. I. Excusserunt autem Jugum Castellanorum ..hi, Portugalli anno cIII cxL. per occasionem evo- iv.' Catae nobilitatis Lusitanicae, cinus Opera adversus Catalaunos, qui paulo ante rebellionem fecerant, usurus Rex fuerat. Primores quippe armorum Juxta ac consilia conserendi facultatem adepti, quum,