장음표시 사용
381쪽
digi ad obsequium posseut , in mentem Venit.
aliarum rerum omissa spe, remotissimas indiae oras. navibuS petere. Itaque eas primum oras , quae ad Septentrionem spectant, tentarunt, si qui per eas aditus viam compendiariam aperiret in
Indiam. Sed quum illud non luccederet , Λ-fricam circumvecti ordinarium tenuere cursivin. Ad extremum, quum non sine magno labore, Lulitanis vehementer obnitentibus , eam navigationem coullabilisIent , mercatoreS , quique opibus actuebant, nec, ubi faenori pecuniam darent , habebant, complures commerciorum so-sbesset, Cietates inierunt: cas deinceps in unam illam fis itidiae o--9rientalis Societatem , publica auctoritate san-Mentalis. citam mutiisque commodis auctam , Ordines collegerunt clo loci I. Rus potentia postmudum tu India longe lateque propagata, ingentes opes in Hollaudiam redundarant. Anno CIDI DXCVII.
Rhinbergam, Meursiam, & quotquot ab Hispanis adhuc tenebantur, Traulisulauiae oppida, Ma Is bElia I VS m potestatem redegit.
Clara gu- g. O. Anno CI di xci Ix. Hollandi aliis peia xenia Al-tuntur artihus, Ab iis quum crebris jactaretur ser-bς x trionibus, se dominationis Hispanicae jugum in per- Austii ' petuum excu1Iuros , nec ullam reconciliationis
nupta. spem esse reliquam, Philippus, ad astuta consilia conversus , liabellam Claram Eugeniam filiam Alinto, Archi-Duci Autlrm, in matrimonium dedit : dos dicta Burgundia & Belgium, ea quidem lege, ut si nulla ex eo conjugio proles suscepta foret, utraque Regio ad Hispanum rediret. De ea autem re 1atis certi erant Hisipani , quod di provectior Regiae filiae aetas, & medicamenta, ut terunt, sterilitati afferendae data, omnem sobolis spem praeciderant. Ita Belgium Foederatum, quum a peregrino dominatu liberatum, suosdam
382쪽
ac peculiares Dominos habere videretur, in spem erigebantur Hispani fore, ut eo facilius cum reliquis Belgii Provinciis coalesceret: praesertim , quum pace Hispanum inter & Gallum apud Uervinos Compolita, praelidio eius socii, qui ceteros viribus anteiret, orbatos se ella Mollaudi intelligerent. Verum in consilio suscepto constantes , Imperatoris Archi Ducisque, pacem suadentium, monita juxta adspernabantur. Annoc Iaroc. Mau ρ l Nn ritius Flandriam infestis copiis ingressus, Neoportum obsidione cingere instituit. Adversus eum Al-tum. bertus citato agmine proficiscitur. Ibi acri & cruento praelio conserto, nobilem Mauritius victo riam peperit, qui, ut praelio rem committeret, antea adduci vix poterat: ac ne tum quidem , nisi summa necessitate coactus soret, in tam anceps praelii discrimen rei summam commisisset. Itaque, nulla re praeterea gesta, e vestigio domum 1e recipit. Anno cIIIoci. Ostendam obsidere Al-osthndaberius aggressus est. Iii ea nihil intentatum velinis a Pugnantium virtus , vel propugnantium per- - 'tinacia reliquit, ut maJorene ardore illi pro gloria, an hi pro salute dimicatent, haud lacile dixeris: ad ultimum, civitas in eas angustias redacta, Mi intus, ad urbis aditus vallis intersepiendos, spatium deesset, ad deditionem compellitur ab Ambrosio Spinota. Defensorum millia LXX.& amplius cecidisse memorantur. Hispanorum, in
oppugnatione caesorum, multo major initur numerus. Interim dum haec geruntur, Hispanorum
classis , cui praeerat Fridericus Spinota, deletur. Rhenoberga, Gravia & Slusa a Mautitio Comite capiuntur. Anno Clo I cv. Lingam Grollam , Rhenobergam Spinota ex Hollandis recepit: Mauritius , AntWerpiae adsidens, nonnihil cladis a cepit. Facinorum in hoc bello illuditum postr
383쪽
3 . C Ii s sa P tr et V I. i. mum edidit Iacobus Heemsherkius, qui classem Hisipanicam in portu freti Gaditani stantem iniscendit; factique nobilissimi gloriam sua morte
redemit. Hispanus quum villandiam arnais d mari nullo modo posse quantum enim teri H poris bello , tantum Hollandis virium MAsiciebatur) intelligeret , stibique a Gallo me.
nduciae tueret , & ipse denique ita exhaustus bello esset, ut ne respirare quidem posset , nubiam belli finiendi conditionem reculare decre
vit. Enimvero quanto pacis desiderio Hisipanus flagrarit, vel illud documento est, quod Hagae Comitis potissimum de pace agi haud invitus pa teretur , misso ad id ipso Spinota Legato, quum e contrario Hollandi fastidiosos se R difficiles
praeberent. Diu acriter Certatum, magniSqueco tentionibus ultro citroque agitata res est, ante
quam induciae in annos duodecim fierent. Illud inprimis multis dissicultatibus impeditum negotium reddidit, quod Hollandi, ut liberi omnino ne ullius obnoxii imperio ab Hisipano declararentur, enixe postulabant, nec ab eo deduci poterant: eae autem conditio quum accipi ab Hispano nec posset nec deberet, aliam inire rationem placuit: Hispanus & Albertus declararunt . se cum Be gis Foederatis tanquam cum populo libero acturos esse de pace. Sed quum & illud recusarent . Janninus Praeses, qui nomine Galli pacificationLintersuit, illud, inquit, Nerbulum, nec vires Hi
Danoram augebis, nec vestras imminuet neque, enim verborum momentis, sed armorum robo
re , niti securitatem libertatemque debere. Inda ciis Cautum erat, ut quaecunque eo tempore loca Hispani Belgaeque Foederati tenerent, ea utri que serta. temque relinquerentur. Navigatio mct commercia Indiae Orientalis Hollandi, quum
384쪽
ea eripere ipsis Hispani niterentur, obtinuerunt.1nducias autem cur Hollandia rebus florentiis misfecerit, ea videtur causta potissima, quod Gallum suspectum habebat, verita, ne is Flandria ex improviso oppressa , Hollandorum deinceps 1aluti ac libertati immineret. Adde, quod auctoritas Mauritii, quae non alio. quam belli tempore, major esse consueverat, gravis nimis & periculosa libertati videbatur. Inde primum Hollandia gradum ad austae& legitimae Rebpubl. formam
I. 11. Vixdum intestinum cum Hispanis bellum ad aliquod tempus conmpitum induciis erat, LQRxςΠ- quum ecce controverita de Ducatu Juliacensi agi-
tata novis Hollandiam turbis implicuit. Impera- censes. tor, quum eas tertas post obitum ultimi Ducis adiicere imperio suo pervellet, I copoldum Amchi ducem Austrite misit, qui eas, tanquam sequester Caesiareus, in potestatem redigetet. Abeo Juliacuin, oppidum munitissimum,captum est. Sed ab Hollandis, Gallorum ope a utis, paullo postput ΘLeopoldo, receptum. Exin inter Brandeburgicum&Neoburgo-Palatinum, qui temporariam de regionibus istis pactionem fecerant, controversia orta est.
Hic Spinotae auxilium implorat; quum Vesaliarii cepisset, Hollandi, copiisBrandenburgico subsidio missis, Retetum & Emmericum praesidio firmant. Ita implicita bello Belgico terra Cliviensis fuit. I. I 3. Duna ita foris bellum geritur , novae
reni Belgicam turbae contenti esque cum Ar-Intestines minianis, seu, ut Vulgo vocant , Remonstranti-Rem
bus , gravissimis odiis exercebant. Eae partim exametet
civili aemulatione, partim ex continuis Ecclesiasticorum altercationibus originem traxere. Guillelmuin Principem summum Belgii Foederati imperium clandestinis artibus affectasse, supra de-
385쪽
monstravimus : nec ad eam rem perficiendam quidquam ei, praeter paucorum suffragia, defuit. Ea dominandi libido quum Mauritio filio quasi
per manus tradita ellet, ex Proceribus nonnulli restiterunt, caussantes, periisse Omnem laborum Periculorumque, quibus ad tuendam libertatem
superioribus temporibus defuncti essent, fiuctum, si nihil aliud, nisi ma)oris Domini cum minore permutationem , assecuti forent. Princeps facti nis erat Joannes Bariacveldius, Rei p. Belgicae Syndicus, idemque perpetuus libertatis patriae defensor; sed quum tempore belli magna ducis auctoritas esset, Mauritius Omnes cum Hispano pacificationes impedire summa ope nitebatur. Bar-neveldius contra, ut induciae cum Hispano fierent, omnibus vitibus contendit, propterea quod in otio & pace ingravescens per armorum strepitum auctoritas Praefecti militiae coerceretur. Nec immemori ea facta injuria erat : ex eo quippe tempore Mauritius Comes in omnes ultionis occasiones tutentus fuit. Inter haec Jacobus Arminius , Theologiae apud Lugdunenses Prosessor, mitiora, quam pro coniuetudine Res malorum, de Praedeliinatione , aliisque, quae eo pertinent, quaestionibus , dogmata auditoribus tradiderat. Rus seu tentium . poli ipsius obitum , Francistus Gomarus , Musdemque Academiae Doctor impugnare aggressus cit. Ea animorum Contentio quum latius indies serperet, factum est, ut cum Gomaro Pallores plerique omnes, cum Arminio Primores Reip. starent. Sed voluntate plebis, ut fit, in Pallores inclinata, Mauritius quo que sis, pest obitum fratiis natu maximi, 'Principis Arausionensis titulo insignis erat γ sese cum Gomaristarum caussa conjunxit. Coorto deindeps tumultu compluribus in Iocis,' veluti Λlcmariae,
386쪽
Lugduni Batav. & Ultra lecti, Princeps utendum canooe ratus, Magistratibus passim, quod cum
Arminio merent, imperium abrogavit. Barnevel-dium quoque & Hugonem Groticin per eamdem caussam comprehendi ovisit. Caussa ex ipsiuS prinscripto ab L idinibus di lceptata, Barnevelatus,
jam icXagenarius capite mulctatur , Grotius adpe eluum carcerem 'damnatur. Is postmodum
uxoris beneficio, arser quam libris repletam ast
in scemina fugebat ui lysius, quum custodes se-lellisset, periculum estu . Etli vero Arminii do-gniata in 'Synodo DOrdracena damnabantur anno CIO IOCXx II. Principis tamen, qui in virum de Rep. Optime meritum durius. consuluisset, seve- ritaS multoS vehemuoter offendit. Exin utraque factio adeo crevit, tantaque in Rep. radices egit, ut ei ad extremum aut illum, aut ingentem 1altem rerum conversionem allatura videretur. g. 1 . Verum irixestinos motus immiuens fo-s,llum ris periculum ducussit. Exeuntibus anno i 62 I. indu- Hispaniciis cum idispano tactis, quum vnnoc Io I cIIII. ςvm '
ad arina denuo itum cliet, Spinola Juliacum ce V μ4 - 'pit. Bergam ad Somam quum obsidione cinxisset,
re infecta discessit, quod Alansseldius & Christianus Dux Brunsvicensis, praelio cum Hispani S' .ad Fleurium oppidum conimisso, Hollandis auxilio
venerant. Spinota, ut eam ignominiam ultione delerςt, Bredam obsidere instituit anno CIo i DcXXI v.
Eam ubsidionem quum Iolvere Mauritius nequis- Antiscrpiensi quoque casello frustra tentato, moerore contectus qbii; apnO cio Iacra v. Bredapdulo post fame c*mpada deditionem secit. Mauritio Πη praesectura & reliquis muneribus frater Frideri Tridericus Henricus. successit. Ab eo Grolla ca 'μ' H R Pitur anno CIOIOcXIVI I. Eisipauica classe, quae T.ps..umentum vellebat , Petrus Ueynius anno Y a cadIacΣIIIT.
387쪽
cId IIcXXIIx , & insequente anno Sylva Ducis Princeps Arausionensis potitur. Eo urbem oppugnante, Hispani interim , ut ab obsidione hostem averterent, Vel aviam insesto agmine ingresssimilandis ingentem terrorem injecerunt. Sed Cognito , Vesalium eodem die ex improviso captum ab Hollandis este , praecipite fuga trans I salam amnem hostes se receperunt. Jamque Hispani de Eollandis vi armisque unquam perdomandis desperare coepere. Amoc III cxxx. Hollandi opes suas firmare occipiunt in Brasilia. Insequente anno aliquot Hispanorum millia , parvis navigiis
imposita, & in altum provecta quo consilio, incertum Hollandi ex improviso opprimunt haud Irocul Berga ad Somam. Ventoa, Ruremunda , amburgum, & Trajectus ad Mosam ab Aransi
nensi in potestatem rediguntur anno CIPIOcXXXII. M Tra)ectum ad Mosiam, Pappenhemius urbem obsidione liberaturus, praelio conserto, magnam cladem accepit. Anno cin IIcxxx III. Rhino-bergum Arausionensis, insequente anno Limburgum Hispanus capit. Anno cIII cXXXm foedus cum Belgis Foederatis Gallus contra quoscunQue& communes utriusque hostes percussit, hac conditione , ut Plovincias HispanO-Belgicas , quas animo Jam ante devoraverant, inter se partiren tur. Sed haud magnum ejus foederis momentum fuit, nec id dissolvi aegre patiebantur Hollandi, vicinam in continenti potentiam Galli reformi, dantes; arx quoque Schenhiana tumultuaria Oppm
Inatione ab Hispanis capta est: eam Hollandi ex
Iispanis aegre receperunt anno cIPIO IxXVI. Br
da ab Arausionensi, Veniona & Ruremunda ab Hispanis recuperatae sunt anno cx IO XXXV EI. Amno CIPIOcxxx III. Hollandi, praelio ad Cali meo iud , ingenti clade afficiuntur. Λt vero
388쪽
anno CIII DCXXXIX. ingens Hispanorum classis
penitus deletur a Martino Trompto , ad oppidum Duyni. Ea una cum Danis Sueciam de improviso invadere infestis copiis instituerat. Anno cIII XLI v. & insequente anno Hulstam GubGuillellicimus II. patri suffectus, expugnat. Sunt qui Antwerpiam ab eo capi potuisse existiment, dum-' modo per rielandos & Amstelodamenses, qui ex ejus urbis ruinis ad tantum fastigium adstenderant, licuisset. Pace tandem inter Hispanuin pacifiea Belgasque Foederatos Monasterii composita annotioMona CIPI cILII X. Hollandi, gens libera, & in quam stςrxςnsi' Hispano nihil Iuris esset, pronunciantur : Gallo& Atausionensi ei pacificationi nequidquam obnitentibus; Hollandiae autem, cur bellum diutius gereret , caussae nihil esse videbatur, propterea quod omnibus postulatis Hispanus statim annueret adhaec metuebat Hollandus, ne ex amictis Hispaniae rebus nimium sibi virium Gallus compararet. Denique Hollandia Provincia gravi aere alieno erat obruta. Ita bellum hoc diuturnum finitum est a Rep. Belgica auxia & Hisipano, sed dissimili eventu. Illi quippe magnam ea pacificatio gloriam, huic ingens dedecus peperit. Adde, quod Hispani vires diuturnitate belli vehementer sunt exhaustae. Quanquam, dum bellum Hispanicum gerebatur, Belgaram Caustae Omnes fere, praeterquam qui Hispanicarum partium erant , favisse , cognitum eit. tamen , pace consecta ,
Gallorum Anglorumque, quorum praesidio Resp. ad hunc diem nitebatur, invidia confestim prorupit e latebris. g. rs. Sed Hollandis haud diuturnum ab ar-lellummis otium fuit. Ac primum quidem omnium Bra-i ' ς' silia rebellat, & ad Lusitanos, pristinos ejus terrae
dominos, descistit. Ea defectione uti negotiatio
389쪽
Meletriis Ddie occidentalis vehementer est labos factata , ita magna ad eam, quae commerciorum. Caussa Indiam Urientalem navibus petebat commoda redundarunt. Bello quippe per eam occalionem cum Lusitanis orto, & ad annum C III DCLX I continuato, pleraque Indiae Orientalis . loca Lusitanis Hollandi eripuerunt. Anno CIDIO L. in Hollandia gravissimus evenit casus, qui, nisi in tempore occursum ei foret, maju8 etiam malum haut dubie peperisset. Pace cum Hispanis tacti, non
nulli ex ordinibus, & maxime Hollandia Ι'rovincia, postulam, ut ad sublevandos sumtus.aliqua exercitus pars dimittatur. Eis se Opposuit Arausionensis dictitans , haud e Rep. elle, nam, dum bellum inter Gallam Hispanunaque maneret , copiarum praesidio nudari. Re diu mustum que agitata, quum intereseos haud conveniret . Urdines plerique omnes , qui Araulionensi favebant, decernunt, ut Princeps ipse ad sollicitandos Magistratiis passiim civitates adiret .iEIus aci-
vetatum Hollandiae civitates , & maxime onrste-lodamentis, deprecabantur, veritae, ne quid Majgistratibus immutandis , aliisque rebuS Innovari dis , contra libertatem moliretur. Eam rem, Ut - .
pote contumeliosam, & persona, quam iusturumbat, indignam, aegre Princeps tulit , tibique ut de ista iniuria satisfieret, postulavit. Civitat contra , nihil se, nisii quod & legum & libertatis sum
ratio ferret, petere , pertinaciter contendebant.
Princcps inde sex e primoribus ordinum quos
sibi potissimum advertarii rebatur, comprehensos,& in arcem Loevenilein iam adductos, in carcerem conJicit: primas erat Nittius, Consit Dor-draeenus. Milites quoque Amstelodamum versus Clam proficisci Iuba, ut eam urbem in potestatem redigercy verum quum aliqua copiarum pars
390쪽
Per nocturnas tenebras longius aberrasset , COn- hsilium detegitur a tabellario Hamburgensi. Jamque urbem vi perdomare Princeps parabat , quum, perfossis aggeribus, diductisque cataractis, omnes CirCum circa agros aquarum eluvio inundaret. Ad Ultimum, res componitur, ut Principi quodammodo satisfieret; conditionibus cautum est, ut Bic-kerus, Conii Amstelodamensis, ab administratione Reip. submoveretur; qui Loevensteinii m-ptivi detinebantur, ea dimitterentur lege, ut Omnibus dignitatibus privarentur. Periculum erat, ne ea contentio graviora deinceps mala Reip. accerseret, ni paulo post vitam Cum morte commutasset Arausionensis. Uxor superstes Guttielmum III. Principem Arausionensem , qui hoc tempore rerum potitur, enixa est, Octavo, quum maritus e vita excesserat, die, a. d. XIII. No-VCmb. cI IO L. Indicto omnium ordinum con- Ventu Provinciae Foederatae, suo jam orbatae Praeiecto, firmiorem de integro societatem ineunt
g. i6. Nec ita multo post atrocissimum bel-nellumlum inter Hollandos & Ordines Anglicanos con- cum fatum est. Hi, quum Hollandorum amicitiam initio cupidissime expeterent, eo nomine Legatum , nomine Dorisiarium, Hagam Comitis miserant. Is , antequam ad mandata exponenda publice admitteretur ad Consessum ordinum , interfectus est a nonnullis Scotis Personatis. De ea carde quum Anglis haud fatisfactum esset, ordines Britanniae, indignatione commoti, alieniore ab Hollandis animo esse coepcrunt. Ea re Belgae haud magnopere movebantur, quippe qui Anglos, antequam Scoti perdomiti a Cronvellio &in ordinem redacti essent, parum reformidabant.