장음표시 사용
41쪽
disputationem aggrediamur, quod de iure positimus.l. nepos Proculo.ffide uerb.sig.l. in eadem. E. ex quib. Call. malo. I. non*liter. ff.de usu, et habit. text. pulcherrimus in I. filius. ff. de condit.instit ubi Paulus ita inquit: Na quae facta laedunt pietatem,existimationem, uerecundiam,et ut eleganter dixerim;
quae contra bonos moreS mint , nec facere nos posse, credendum est; tex. nor. in can. faciat et r. qa. can. Aggatosa insin. 27.q. a.gloss. in clem. saepe in uer.pΟ- terit de uerb.sig. et in can. ult.β. Charitas de poenit. dist. 1. ubi habetur: ' Posse peccare,ut Augustinus ait, non est ali quid posse; immo aliquid non posse. t unde ille solus uocatur omnipotens, qui hoc non potest: quia omnia potest; quae posse, est aliquid posse repetit glo. in c. firmiter In uer.Omnipotes desum. Tri. et fid.cathol. et est glos not. in extra uag. uni c. i' glos. magna de da et
42쪽
contumac.quae ita dicit:Potelia, et potestas sunt de genere honorum: et posise malum, non est posse, sed non posset et Princeps iuris compedium, et potestatem trahere non potest ad iniquum dispendium .l.eum qui C.de usucap. pro empt.arg.l. I.in et .resp. ff. de ossi c. st cons. ' Inde dicimus, non aliud vult Princeps , nisi quod sua iura uolunt. Lomnis Aucten. de iudicib. l. fn.C.si col. ius,uel uti l .pub. l. ex facto,ubi Ias. in nor. ff. de uulg. et pupil. subsit . cap.audita de restit. spoliat.adductum per Bald. in
non intelligitur alicui uoluisse facere
praeiudicium .l. a. q. merito, et. q. si quis a Principe. ff. ne quid in loc .pub. c.e X tu rum de auct. et usu pall. et ponit Alc.in regH. prae CX1.cui addo cap.quamuis de γε res crimin6. 4 Et in Principem pote- istas legitima translata est. l. i. Ede co-stit.princip.quam adducit Alc.in resp. γ et os . num. 7. ' His ergo iuribus probatur et quod Princeps non potest facere, nisi quod iustum,et bonum est. Quibus accedat etiam atque etiam tex .in l. digna vox. C. de legib. inquit enim Coi stantinus Imper. Digna uox est maie-
43쪽
state regnantis , legibus alligatum se profiteri : . adeo de auctoritate iuris nostra pedet auctori tas. & re vera maius Imperio est .is submittere legibus principatum. O digna vox, o vox digna,e caelo allata, & tanto Imperat redigna . dicit enim si recte percipia tur, & animi perturbationes illam non 8 impediant: ' Quemadmodum effectus sine causa, ita Imperator sine iure esseno potest, prout apposite quidem Pau.
Castren cibi .n. 3.tam eleganter, quam vere dixit,et Cinus ibide Honos est esses in tali ligamine,et dedecus extra:' nam quod salua honestate sei no potest, uinculum reputatur l.in eadem .ff. ex quiruc .ma. repetit Ang.in d .l.digna uox late comprobat Rip.in Rub.de constit. num. I . Inde Bald. in compend. ipsius 1 o legis digna vox: ' Frinceps debet via. uere secundum leges, quia ex lege eius pedet auctoritas. adstipulatur Alexan. Imp.in l.ex imperfecto. .de testam .ubi ita inquit, Nihil tam proprium Imperii est, quam legibus vivere. ergo improprium est suo arbitrio vivere,argumentatur Salomonius in libχ.de Hincipa tu. in eadem sententia sunt Diui Seue
44쪽
rus,et Antoninus in s. vlt Ansti.quib.permis est lac.testa.vbi Theophilus ita in- quit: Quam quidem uocem, adeo diui nam, saepe in ore habere oportet et post eos Paulus in l. ex imperfecto. Edelega. .ac etia Vlpianus in i Papinianus. I. si Imperator fide inoffic.test a. ubi Bald. sic inquit: Nota quod Imperator uritur legibus in suis causis; et idem in Deo dixit gl. Atqui satis hoc etiam compro 11 hari posse videtur: ' quippe quod Trinceps ad commune bonum, et pro com muni utilitate potens creatus est latisa uissime, ibi: Vt necesse esset Reipub. Pertunum consuli. s. de orig. iur. l. Gibi :,Regimentis Reipub. V. de ciis. Prae. sec.Prae t. te X. in cap. I.de probi. u. alie, per sed Ibi Imperator ira inquit: Quom . niam Imperialem decet solertiam, ita Imperii curam gerere, et subditorum comodum inuestigare, ut Imperii utilitas incorrupta persistat,&singuloru status illaesus seruetur. I. I. C. de nou. COd. fac.l. vnic. C. de Iustinia. Cod. cos r.& in titulo de emed . Cod. l. uni c. C. de Senatuscon. Clau. toll. et est text. pulcherrimus in Lunic.βfin. C.de caduc.toll. Vbi Iustinianus Imperator ita inquit: Nec
45쪽
auguItum priuilegiti m exercemus, sed quod comuniter omnibus prode st, hoc Reip.nostrae praeserendum esse cense mus : nostrum esse subiectorum comodum imperialiter extimamus. Id quod in singulis fere Auctenticorum titulis repetit; praecipue uero in titu. de Quae- . store,de Appella t.Vt neque Miles, Vediui .iussio. Vt nulli Iudic. et Vidisse. Iudic. quibus in locis hoc praeclare ii Ia betur.' Finis namque humanae legis iest hominu utilitas i nulla .ff. de Iegib.
hoc est salus eorum,morumque suorum institutio, ut tranquille, et feliciter viis uant. et refertur in can .erit autem diostin. .quibus concinit teX. not. in Can. Apibus 7. q. I .et in C. cum non liceat de 13 rescrip. Finis autem praedictus bonus est,& bonum in se c6tinet,ut post alios tradit ZMart. Nauar. in can. cum minister 23. q. .sub. nu. 20. Iure igitur pro batur,Principem ad bonum potentemesis,et pro communi hominum utilitate creatum fuisse.
46쪽
x Regimen en opus rationis. et Potestas. est rateo practica. 'i' i . Q3 Potentia rationalis est indeterminata ad unsi. Totentia naturalis est determinatauad unum. t s Potentia rationalis en contrariorum. .
is Contraria simul effici non possunt. 7 Fotentia rationalis non determina ur iis actu, nisi per eiectionem. 8 Electio omnem potestatem determinat ad nnii. 9 Electio ekt Ῥolantatis.1 o Veluntra in pluribus est versibilis ad mala. Ii Eleemonem bonam facit uirtus, s perscctio; ntulam liero uitium. I et Voluntas eis malum possit eligere, hoc tamen non pertinet ad eius potentiam ,sed ad eius impotentiam. Ir loteles appellanis qualitates naturalesi Volantas est impotens, quatenus malum eli
i s Quod Voluntas post malam eligere, non re pugnat libertati arbitrisI6 Velle malum non es libertas, sed qstoddam si-
bertatis segnum. . . ῆndri r Virtus est ultimum potentiae. i impotentias.
47쪽
as Gubernatio quid sit. y In gubernatione duo βnt consideranda. o Alia ratio, qua probatur, Principem esse ad bonum publicum. 21 Fublica ciuilis potestas quomodo. Dei ordinatio sit. Ietet In Regimine, o Principatu Do consideram-
ZRVM superius dictis, ut tota haec re S, de qua est a nobis disputatio instituta, illustrior fiat, rationes addendae sunt. Et imprimis omnium pr. cognitum es. crediderim, t omnem cuiusque rationis. & ordinis gubernationem , seu regimen maxime pertinere ad rationem, esseq. rationis opus . hinc videmus ita natura comparatum esse, Vt quaecunque ratione pollent, natura etiam magis imperare, & regere . unde hominum genus omnibus ali is animantibus imperat,quae rationis capacia minime existunt. inter homines uero se
48쪽
nes renunt, ac gubernant iuniores; uiriste minas. sic in unoquoque qui seruat ordinem a natura institutum;ratio sensui, & anima corpori imperat, can. est iordo 33.q. raate Tiraq,de legib. conub. lib. r.nu: γae deinceps,et etiam uidere est apud Aristatb. t . Folit. qui est auctor locupletius simus. Cum igitur regimense opus rationis , utique e ploratissimum esse oportet, potestatem, seu potentiam appellare malueris, rationis e a se,id essiqua utimur eum ratione t quae nimirum ratio praetica est, seu aetitia: quae constituto fine certo conuenientibus fini mediis,& instrumentis, conatureos, qui regimini illi subduntur,ad praestitutum finem, seu bonum perducere. 3 quae quidem potentia rationalis,cum sit indeterminata ad differentiam po 4 lentiae naturalis, 1 quae est determinata ad unum,ut dixi ex Arist. s. Metaph. a ' immo cum eadem potentia sit contra ε rioru : ' contraria vero simul effici non valeant; sequitur, quod non prodeat 7 in actum, scilicet ut agat aliquid, f nisi fuerit determinata ad unu aliquod pers electionem. t electio igitur potestatem omnem rationalem determinat ad unua aliquod
49쪽
s aliquod quodpiam, quod efficit. ' eleiactio veris est voluntatis; quae ob sui im- Io persectionem l .ut in pluribus est ver- tibi Iis ad malum ideoq . & bene elegit, Ii & male. ' bonam electionem facit viritus, & persectior malam ueroelectione lidi facit vitium, & imperfectio. Neque hoc, quod male possit eligere volutas, pertinet ad eius potentiam , sed ad impotentiam : quemadmodum non est inrpotestate corporis,quod queat aegrota re,sed impotentiae; & imbeccillitatis; i Esic etiam non est potentia cruris , quod is possit claudicare. t quamobrem Pri dicamento Qualitatis Aristoteles In lpellauit huiusmodii qualitatis natura miles, non potentia sar sed impotentias.
1 ' Igitur cst impotens voluntas, quatea tnus malum eligit; atque potest id eliget
.at quamuis voce dicamus . Noluim- μtem posse malum eligere, re tamen poHis test ob impotentiam. t Neque hoc pro γPterea repugnat libertati arbitri' maas ' velle malum, non est liberta nec parra libertatis; quamuis sit quoddam tibez- viatis signum , ut inquit Dia Thom . qui hac de re rationem etiam aissignat in uda Voluntiari. c. di ostendit egregiei Do
50쪽
Ansel. in Dialogo de libero Arbitrican. I. Praeterea addiderim ego η Virtus est ultimum potentiae,ut inquit Arist. in
turperfectus , R absolute bonus, quando ponit pote utiam in sto complena c-to,sicut scire lintelle Hrm, & obedire faciliter rationi concupiscibilem, ut inquit D Thom.in 3.sen ii dist. 2 3. art. a. in vesp. ad tertium . Tunc igitur actus V
luntatis, & imperi,ipsius Principis diacitur bonus , quaodo oritur ab habitu, qui ponit actum uoluntatis in sua pedi. Dctione; quae est, ut uoluntaS a ratione darigatur: no autem a ratione deficiat. Quod autem potentia Frincipis sit ad bonum publicum,& pro communi hominum utilitate, hac ratione probari 18 posse uidetur et Gubernatio namque nihil aliud est,' quam directio guberna tionis ad finem , qui est aliquod bonum,
tione autem duo sunt consideranda, ut m d.q. IO3.art. 6. ratio. . gubernatio
nis;quae est ipsa prouidentia, et executio. quantum igitur ad rationem gu- vernationis pertinet Deus omnia immediate