Bernardi Guilielmini C. R. Scholarum piarum Sermonum libri tres

81쪽

6a LIBER SECUNDUS

Ut scarabetis, inest quod Qrte bonumque relinquis. Hic quoque brutum aliud te vincit. Simia nam non Sola refert hominum vitia, aut in mia membra. Quod sanum objicitur, quod rectum, imitatur , in armis

Stat, ducit choreas, praesentes ore salutat Composito urbane, reveretur corpore flexo ,

Atque graves simulat se gestu expromere sensius. Siquem oratorem, siquem tu serie poetam Audisti, stiget cum versu oratio, stultam Nil vitat criticen. Humilis Maro, Tullius uber Plus aequo, tenebris offusus Horatius. Ergo Carmina percipies haec nostra facillima. Rapum Est tibi pro cerebro & ventosa cucurbita , proque Consilio priscis Dea quaedam culta Latinis, Cui multo elleboro liquidaque litatur oriza.

Sed quid ego ajebam i mea me sententia sallit. Est dignum risu, quod de te huc diximus usque. Quod superest, iram quocunque in peelare pleno

Phlegmate commoveat. Non tu vesanus es, illa aut

Simplicitare animi, qua laevo sidere natos Ridemus serimusque , & quando negocia cessant, Illorum alloquiis gaudemus , poscere amamus Respondere bonos praepostera quaeque. Mamilla Sed tibi sub laeva quiddam salit; haud tibi acumen Mentis abest, imo nimis est subtile: penetrat

Nam crassam raro tam elata superbia frontem. Dicis ut absurdum, atque a vero turpiter erras,

Siquis vel ridet, vel corripit impatiens Purpura suffundit subito tibi multa. Pudorem,

Qui longe est omnes pulcherrimus ante colores, Crederet esse, seres cui non sat notus at ira est, Est Rror ; absurdum nam absurdis pluribus urges, Ulla nec est hominis tibi, nec reverentia veri.

82쪽

Turpius est quidquam, quid iniquius t Ultro doceris,

is Et nescire pudens prave, quam discere mavis. Te coram voces sociis viresque loquendi Desunt: dicit enim quisquis quodcunque, refellis, hAut mussas, donec quod habes, opponere contra Posteris: opponis subito pugnantia secum; Siquid & effaris rectum usquam, protinus utris More tumes pleni. Tibi enim solum est cacoethes

Te ostentare, oculos cunctorum & vertere in unum.

Vertimus, ARTEMIDORE, sed ut vertisse solemus, Quum monstrant hominem bino cum corpore & uno Vertice, Vel quatuor manibus, vel duplice naso. Denique te ut monstrum aspicimus, cui humana figura est Exterius sorinosa, atque omnibus integra membris.

Sed pars illa Deo similis, mens constia veri, Quae facit una hominem, pars in te perdidit illa,

ARTIΜEDORE, decus, meliorem perdidit in te Dotem animi curva est, enormis, proxima brutis.

Finge animo durum ingenium, rude, debile, nullum, Sit tamen id docile ἱ una plus ediscet in hora, Integro quam tu, sapiens stultissime, lustro. Aures prebebit, quod non capiet, sibi rursus Comiter urgebit repeti, summittet honestam Frontem, servabit demum alta silentia: nullum est Clarius indicium juvenis gnarique bonique. At finge illud idem magnum, perlucidum, acutum sSed seceni impatiens stimulique ς malum artibus Omen, Moribus & pejus dico, ARTEMIDORE. Fuerunt Indocti omnes indociles, vitiisque notati. Si libet ergo hodie pactum statuemus utrinque:

Aut mihi parebis nil praeter iusta jubenti,

a In Art. Poet. tum ilia ingenii muua mae se a. Di- omnis arrogantra Missa est, vae, in verr.

83쪽

6 SERMO QUINTUS.

Thelasinum ingenuum iuvenem puella plebeja amore eaptam ab incaepto deterrere conatur , exponens quot quantaque hine mala proveniant.

Ur D tuus iste color sine sanguine i quid , THELESINE ,

Per totum macies vultum dis-susa recenter

Indicat Ex oculis effugit somnus , opimae

Desipiunt epulae tibi , desipit humor Iacchi. Amplius haud rides, soliton

que more j aris. Qui mihi nuper eras, totus mutatus ab illo es. Noster , ut ante, tibi non gratus sermo , nec usus Pristinae amicitiae jucundus: corpore praesens Es mihi, mens volitat longe per inane. Quod, oro, 'Quod genus est istuc morbi, THEL EsINE, tibi te Qui rapit, antiquumque mihi seratur amicum Z Astrologum facies tua me facit, & tua vatem Lumina. In inficias non ibis, amore Iaboras. Hujus enim sunt haec symptomata singula morbi. Quid remedj t Superat reliquos haec intima morbos Pestis; amatur enim teterrima pestis ab aegro . hSi jaculis, Τ MEL Esl NE, fores alicujus Elisar, Aut certo validae percussus AmaZonis arcu, Deploranda minus tua sors foret: aequum Hymenaeus

Par etenim posset stabili conjungere nodo .i Sed

a Dii bonit quid hoe morbi esDadeon' se Ter. in Eunue. homines immutarier b Hoc se Di mum ' quod nemo vult Ex amoreo ut non noscas eundem in amoressanara .inbutitan.decum.1s .

84쪽

Sed notum, succensa tua est quo sulphure flamma, Notum ubi versaris noctuque diuque, quibusque Deliciis gaudes. Heu rerum oblite tuarum l . Tec Nigrina tenet lotricis filia ,- cani Et veteratoris: maternam despicit artem Cantrix, sed multum didicit retinetque paternae . tam habet in vultu dotem atque in voce dolosa tam virtutem. Patula spectare senestra Mos est improbulae, numerare ars praetereuntes s Allicere & stolidos manifesta in retia turdos. Suntne hucusque tibi, turdorum nam unus & horum, Incolumes plumae Miser o ΤMEL EsINE, Cupido Est nudus, similles facit & sibi dirus amantes. orbat luce oculos, mentem ratione , crumenam Auro: de Croeso nam quolibet efficit Irum.

Testis es ipse u Agedum mihi jam fateare, Nigrinae Argenti quantum facti insectique dedisti.

Distinctas auro crepidas pallamque imitantem Floribus & vivo ridentia prata colore Unde habet 2 unde periscelidas colloque micantes Baccas t unde basim , statua quae longior ipsa est Tam nitido in cultu, tanto in splendore & odore Est rei, THEL Esi NE, tuae bona portio. Servis Mercedem debes semestrem, pro lare proque Non modicis epulis integro emunctus ab anno

Nil persolvisti. Tua clamitat hospita Basili. Pro nitidis tonsor cincinnis, dimidiis pro

Calceolis sutor, proque usibus omnibus omnes Mussant artifices clarum, ulteriusque recusent Vendere opus verbis, nec adhuc traxere, verentes Patricium, ad Praetorem. Una est contenta Nigrina, Cujus in immanem fluxerunt Omnia luxum. Euge, bene, egregie, prudenter , magnificeque lQuid superest, praeter solennia dona facesque

85쪽

66 LIBER SECUNDUS

Macte animo, coeptis insiste illustribus, urge Nobile conjugium: bis senos nani bonus annos Te genitor sumtu ingenti curavit in Urbe Hune sustentari in finem , hoc ad opus memorandum Audiet ut digno de nato talia , quanto Exiliet plausul quanta fraterque sororque Laetitia i ante omnes quanta faustissima mater Nostra o , clamabunt , heros de stirpe creatus o decus , o ingens antiquae gloria gentis lEcce nurum tarus jamjam amplexura virumque Limine ab ornato prooedit. Panditur aula Splendida imaginibus majorum. Addenda vetustis scit imago locum nova . Pingito , Zeuxi, Nigrinam, Stemma, genus, dotem subscribito, & addito vitam, Si libet: inde inter matronas ponito avitis Illustres titulis , illustres sortibus ausis.

o pudori o toto mansuruin dedecus aevo lTantulus est sensus naturae, tantula restat Pars tibi cordis, & haec te non infamia terret At nitor frustra servare perire volentem. Sermo omnis contra Nigrinam praeterit aures. Tantum caecus amor iuvenilia pectora turbat. Ergo perge tuum, vesane, revisere sistem ,

Perge tuos lustrare illo fulgore triumphos. Ito, tibi injicitur per me mora nulla λ tenere Quis sine fime etenim suriosum posset amantem aerent terrificis suspensa cadavera tignis, Aut variis pendent diisecti e quercubus artus, Ut se a flagitiis, qui non virtute moventur, Terrore abstineant. Quem stultus despicit, hunc vos Sermonem, ingenui Iuvenes , audite, futurum

Securique metus monumentum, consiliique.

Incauti postquam THEL EsINI in pectore vulnus

a aeui in Eoe mare semes deιatu/ est uis ex ι in poster. non patet. Philost ep. s.

86쪽

Fecit amor sieva tygre, siem sevior urio: Languit: hinc factus juvene ex florente cadaver Palluit horrendum: quin membra cadaveris uno Non haesere loco: sparis hinc auresque oculique, Inde caput sine mente: anime quaecunque supellex , Fortunae late effusa est quaecunque; pependit Denique cor ramo salicis fragilisve genistae. Nullo Nigrinas omnes discrimine, nullo Albinas omnes iugite, o quicunque vetusto Stemmate fulgetis. Nam vincunt corda potenti Philtro, praevertunt connubia Numine iam, Quae sequitur malesuada fames & turpis egestas. R

SERMO SEXTUS.

Lentulum domestieam earam turpiter nungentem Desse a guit, ostenditque, id, quod nonnulli prudentiam vocant,

stuporem esse ac socordiam. VI primum nato imposuit tibi,

LENTULE, nomens

Augur erat et vir enim faetus lentissimus ad res.

Erasisti omnes . Longo dum pressa dolore Te pareret mater, Lucinae m nus obivit Torpedo, fuit obstetrix remo.ra, ubera labris Admovit testudo, picem glutenve tepenti In latice acticuit tibi orcum corpora lotrix: I a Deni

a Primit illis luriosis amoribus xeis stinctis novi succedunt.b Hujusmodi inauspicatos conjuges eorumque prolam ad inopiam redis quotidiana experientia docet .

87쪽

68 LIBER: SECUNDUS

Denique quidquid eo suit' cum teimiore, quidquid Viscosum, torpens, tardum, influxit tibi totum

In cunas, movit quas nulla sororcula, nullus Verna . Negas Te verba movent haec nostra minus quam

squilli statuam. Uitium est irascier, inquis. At majus vitium est non posse irascier R. Halaascare semel. : tua namque negocia pessum Hac bonitate abeunt. Potat tibi servula vinum, Carbonemque Oleumque coquus, crudumque tepensque Portat nocte domum, atque uxorem lautius ipsbNutrit hero . Expilant te coram scrinia nati, Te coram rixantur, hiant, & vertice tecto

Hie sedet, ille cubat scanano super omnia foede Discinctus . Uetito miscent sonuicia ludo Servi non ab hero procul ; ad me haud pertinet istuc , Inquit is, amrmat cunctas per Erinnyes ille. Atria S interea sordent, & aranea telas Ducit ubique domo in cessiste magistra laboris. Pareat ecquis enim domino, cui Pythias audax Imperat, & timido quandoque irata minatur tHarpyae iussu facis hujus, quod nec amici, Nec potis ulla tibi est rerum suadere tuarum

Utilitas. Fundi sepem cecidisse moneris, Et cum sure pecus sata devastare: videbo Cras, inquis. Pluviam suggrundia mota cadentem Admittunt super usque toros; cras, inquis, hiatum Claudemus. Matura nimis seges excita vento Disperdit cererem , tactu Contaminat uvam Livida sinceram, sitienti citrea in horto ma cadunt, pereunt fructus, moriuntur 3c herbae. Cras, inquis, segetem, cras uvam, citrea, fructus, Omnia

88쪽

SERMO SEXTUS.

omnia cras demum curabimus. Euge, cerebrum

Cura hodie, cura si cordia pectora: Ope Nam facit una malum nox irreparabile. Quanto Tempore cras istud sessi expectabimus t Rides, Expectando cadunt, sterile cunt praedia , tota Res perit . Imo tibi periit pust utile, quantum, LENTULE, honestatist Tempus teris omne, quod una est Virtutis mensura. Die prudentia crescit, Fit constans animus ό largus, pius, integer , aequus.

Hac ratione carent pueri virtute,. nec artes

Noverunt, dormire boni, nugarier, elle. Lustris quid multis tu laudis adeptus es, & qua Re gestat Ante secum palmis nunc pronus apertis, Nunc iesupinatus sedisti mensibus odis, Sudasti reliquis, sed grande agitando flabellum. Ast animo reputo, longaque indagine rimor, Quid sit opus, quid non . Meditatio seria nullam Rem frustra aggreditur: properantibus omnia deque Susque abeunt. Me , stulte, vetas imitarier illum, Qui olim cunctando Romanam restituit rem Restituit siquidens Fabius cunctando, quod hostis Annibal & vitiis & sumtu & tempore sentim Conficiebatur. Cunctanti quum mala per se

Avertuntur, inest sapientia : quum mala crestunt, Stultum est cunctari, nec sortem opponere murum. Curio Nomenti fuit olim abdomi ue magno, Tranquilloque animo, quod-ei Qrs-cunque tuli Get.

Post

am lange est cras sua λ ubi est,

aut MMe petendum

Numquid apud Parthos , Armeniosque Diei δam eras istud habet. Priami , μι

89쪽

o LIBER SECUNDUs

Post epulum de more uber lautumque cubabat Molliter, & toto perflabat pectore somnum.

Ecce autem clamans horrendum serva cucurrit,

Nunciat & totam saevo igne ardere culinam, Perque volutari vicina cubicula flammas. Ille experrectus paulum caput erigit atque, Surgendumne, inquit, confestim i Fumus iniret Quanquam os, & erepitans aures pervaderet ignis. Ad vivum depicta tua est haec, LENTu LB, imago. Ardet in aede tua gula: nati ficedulas &Mullos esuriunt , iitiunt & Massica pura. Ardet cum luxu socordia, sumus & atrum Nescio quid redolet grave naribus atque timendum. Hasce faces inter dormis. Clamamus amici Certatim , euge, volant ad summum incendia tectum, LENTULE. Tu pingui nos adspicis ore, petisque Surgere num si opus. Dum semisopitus oberras Plurima consultans , recti via, siqua patebat, Obruitur, redeunt ad avita animalia η mores. o prudentem hominem sermatum more, modoque Temporis hujusl Agas, ut de te nemo queratur, Ut tranquilli omnes vivant, faciantque beati Quidlibet. Os, oculos, aures tu claude, molestus Ne tibi sis aliisque. Hodie haec prudentia regnat. LENTULE, qui tempus pretiosius aestimo totis Divitiis Arabum , vereor ne plura loquendo cum illud perdam : namque audis me modo eodem

Vultu, isdem oculis, quibus audisti incipientem. Hoc est indicium, quod alluc sis LENTu Lus intus. At Arte est animi moderatio, sorte triumphus Uictae irae; nolo tibi quidquam demere laudis, Debita siqua tibi est. Bonus es clemensque favisique

a Fuit quoddam tempus, quum in I gabantur , nec ratione animi quidquamvria hominespassim bistiarum more via l a ,strabant. Cie. l. I. de lavent.

90쪽

SERMO SEXTUS. r

Dulator, at pomachis bilescunt dulcia multis. Fert punctum Veneris ', qui dulci mistet amarum.

Reprehendit Bisos anquor, quI I I tanquam muUbis alio. rum plaudunt , O falsam ae perniciosam interdum δελ--tiam apud vastam venditant.

oc quis idem de se praesentis . tempore sentit,

Quod Sophos antiquus, qui selum hoc ingenue se . Scire latebatur, quod nil taret i Sapientes Passim hodie invenies, & apud

nos vulgo oriuntur,

omnia qui norunt , quos cumnis Pallas in ipsis Uberibus veri plenis lactavit, & ora Historiar Iuceo implevit, Sophiaeque medullis. Nostras hi noctes rident longosque labores Et modicam stugem. Illorum seri omnia tellus Sponte sua, nullo versata ligone nec ullo Vomere scissita Neges ne sorte, quod ordian, audi. Eger erat nuper Chrysippus. Ut assistet, illum Uisit amicorum longissima turba, sedentque Ili circum atque alii Iecto super, inque senestris Stat bona pars. Vario recreant sermone jacentem. En tibi in angustam jam cellam Papilus intrat, Papilus ille honae versatus in arte culinae,

a Uenus est talorum iactus ex qua- uarios tollebat remversos, qui Veneremmor eonfirgens talis diversam sacIem l ieceraι . m. in Λα. s.18.