장음표시 사용
171쪽
hoc negotium pertinentes, refellam Us. Non ignoramus igitali contra haec nostra exenopia posse solere adduci alia eius degeneris sta feliciter cesserint citra usui si proposinae medicinae ut milierem grauidam, vel senem,uel puerum febrientem vel Asentericiarn. vel forte etiam peripneumonicum sine ulla missione sanguinis curatos freti qui id faciunt Alic de nostram sententiam peruertasse,&exempla nostra inessicacia reddidisse, cum tamen suum potius liuorem, S aiguendi ignauiam prodant,quam cum aliqua ratione repugnen trium quod subcontrariarum enunciationum, ut logici
appellant vis in rebus contingentibus nussa sit sese inuicem euertendi sed simul consistendi. Non enim etsi aliquot videris sanitati restitutos linemissione sanguinis, ideo, omnes eodem modo esse restituendos inducendum est. At reflectes in nos hoc ipsam argumentum, sed inepte quidem:
nam quod nos intendimus est, ut ostendamus sententiam illam Hippocratis Galeni esse fallacem,
nempe prauidi pueris, senibus, ac alui profluuio laborantibus non esse mittendum sanguinem ques sentetia medicos prohibebat quominus addici uni auxilium confugerent, dum illis' permittebatur. Amplius hin aliis morbis in quibus coceditur' tmidiores adhuc esse. cur vero timidiores essent aut etiam sint, curque abstinerent, mulit etiamnum
in dictis affectibus iubiectis abstineat, ratio fere testima est me scilicet si res ex voto mimine cesse sisset, aut cedat, calumniatores verisimili ratione fulii, sentetiis scilicet dictorum authorum, eos laesissie, aut hominem occidisse proclamarent. Has ergonos veterum sententias ubi ratione prius pom stea diuturno altis usu fallaces esse comperimus, posteriis
172쪽
posteritatem id latere minime voluimus. Ostende iam tuas fabulas, tuasque curationes nostris sub-
contrarias; everte sententiam nostram , nostraque exempla contra vetere S , contra Deotericos veterum sententiam sequentes allata,esse inessicacia. Dices ne nunc, cum quo te versas, ignores non esse me authorem huiusce curandae rationis, cognitionis, dictae veterum fallaciae, sed iam eam a longo tempore resciri, de usurpari resto, quamuis te aliter sentire non dubitemus Est enim hoc vetus, ingrati hominis verba platrunque suo ipsius animo repugnare. Hoc tamCn certo scimus eam in usu rio fuisse ante decennium M cmini equidem a viginti quinq annis, vel circiter, Lutetiae fuisse me accersitum ad visendum olim magni Regis Ele mosynarium,ex familia de Vieuponi, laospitantem
in caecorti enodochio, qui obiit ex ouissima dysenteria insigni febri coniuncta. Hunc curabant medici suo tempore celebres,Flexelius B Miletus pater, dc Miletus filius: missus quidem iam fuerat sanguis ex Flexet sentetia ad vascula tuo, siue uncias sex vel septem,non ultra;quia Mileti, cum
quibus,ut verum fatear, rie etiam tunc libentiusquamaeu Flexilio sensistem, si ea de re mihi fuisset cum iis delibera tum viribus aegrotatis timerent, licet is forti ac robusto esset corporis habitu , nec morbo emaciatus, qui erat adhuc in suo principio
seu incremento, nempe die quinto, ni me animus
fallit, aut ad summum sexto, qui aegrum extimit,si bene memini, decimo septimo Quod auxilium quantum Ac quidem inam,rito vituperaretur, cante, post interitum, satis memoria teneo,quod
illius fratribus,Domino de Visiponi, Mequiti de meupot,iam ex Pedemotio essem familiarissimus. Scio
173쪽
Scio etiam quam fuisset crimini data in Illustrissimo olim Mareschato Brixiaco cuius supra mentionem fecimus, nisi periculo, morbo fuisset defunctus est enim haec calumniantium cosuetudo, ut omne morbi vim, quam vincere auxilium non
potuit,in ipsum statim auxilium iniuriose conuerrant Qu res viros probos in re ancipiti ut tota fere medicina est , reddit timidiores , illosque facit potius infra modum subsistere, quam quod iustum esset, sed i certum sequi Plura certe supersunt nobis similia illius temporis, de proximioris exempla, tam de pueris, senibus,&grauidi naulieribus, quam de alui fluore affectis, si ea adduci iuuaret, ad ostendedum quam olim fuerit inter medicos formidabilis in dictis affectibus 8 subiectis sanguinis missio; qua metia in aliis morbis hanc efflagitantibus parcissime usurpata . Sed praestat
exempla reticere, ad aequos tantum iudices appellare, nempe ad viuentes homines tum senes, tum iuuenes. His igitur in priae sens omissis, ad rem
redeamus. Num igitur: si aliqui sine hoc auxilio sanetur, ideo Acri ipsum alicui aut multis non est necessarium S hoc argumentandi genere ostendetur alioqui frustra fuissent tradita omnia pr*cepta artis. Quod per haec patet. Ad quid erat opus dicere, Saluberrimum est in omnibus febribus venam incidere,&extremis morbis extrema rem
dia&c. cum saepissim eptarique quotidie visantur sine his liberarii Si igitur per dictam rationem inania, nullius momenti sunt nostra exepla(nempe quia aliqui secus curentur eruntdc dicta Hippocratis de Galeni, exempla de documenta n- militer superuacanea . At neque haec neque illa superflua sunt, sed sane utilissima. Ergo quemadmodum
174쪽
PER AEANovi Nis missIONEM. I 3 modum non sunt non necessaria dc largior sanguinis missio, de extrema dicta auxilia extremis Orbis quam plurimis de febribus putridis, liceraliqui
ex dictis affectibus sine propolitis praesidiis curen etiar,& non sunt etiam non utilia multa exempla de iis allata ab Hippocrate Galeno,ita neque etiam plurimis de non utilia sunt exempla d non necet saria sunt documenta, quae ipsi in hoc nostro com mentario attulimus. Necessarium intelligimus id quidem quod aliter esse non potest; at non quod uniuersaliter omni eiusde speciei sit necessiarium sed omni indiuiduo sic existenti, ut neces aria est sanguinis missio in magna angina, aut magna peri- pneumonia, aut ardenti febre, quae alioqui homi-hem sutacaret: non autem necessaria ei febri ardenti, aut peripneumoniae, aut Plauritidi, aut anginae, quae sine illa curari possunt erit tamen illis utile, ut eis qui nauigando casia in flumen vel mare ceciderunt, nauis eis fuisset necessaria . qui ignari natandi extinchi sunt; utilis vero, sed non necessa ria ad vitam seruandam eis qui natandori aut alio quouis modo euaserunt. Simillimo prorsus modo Decessariam 3 utilem dicimus eis e nostram cumrandi rationem per sanguinis missionem in moris bis cum acutis, tum longis , tum grauidis mulieribus,tum pueris, tum senibus,non iis qui crederen- tur posse facile sine hac euadere, sed iis quorum aut salus videretur sine hoc auxilio deplorata, aut in maximo discrimine verseri aliis vero utilem tantum, quicum potuissent forte sine hac cui ari,
per hanc tanten id tutius facilius, di celarius con
175쪽
tum sanguinu singillo quoque die in corpore humano
ADMi RATIONEM parit multis insolita
pene inaudita haec nostra sanguinis detrahendi ratio, sin comprehensibilis fere quotidiani sanguinis generatio,quam ita ut olim diximus de, bere esse saltem unciariana octo vel nouem in corpore mediocri sic nunc dicimus vix tale corpus diurno hoc alimen to pos iu stentari sed copiosio re egere. Quare putauerim plus quam libram, aut viminimuni libram unam ungulo die gigni materiae corpori nutriendo idoneae Exclamanthicali qui ,huid quanta vis sanguinis in annum subina erit corpus, aut cadus huius capaxJAn,plius,quot sunt homines qui in diem libram unam alimenti non caprunte Non miror quidem homines non vulgares modo,sed, sapientes capi admiratione ex hac nostrai noua quidem, interim verissima sententia: ed diu in hac prudentem hominem haerere, hoc ipsunt demiror, cum sola lactis generatio homines stati iri ab hoc examine dubitatione deberet liberare. Verum si id non sussicit, cogita num possis comprehendere quo modo tantus ingentium ae
in altorum fluminum defluxus in mare non inundet uniuersam rerram, no in annum, sed in men
se . Nam profecto si in re quapiam homo, quem recte vereres sapientes paruum mundum appello imunt,cam mundo hoc terreno conferri potest , in Aac ipsa una est. Dices forte aut nos vellerem obseuram nostris oculis anteposita obscuriore longe
a nobis dissitam ostendere, aut hanc esses a vere
176쪽
PER AEANGvINI Issaeo NAM I Iribus philosophis declaratam ineuidenter cognitam, nonasteram Certe prudenti homitu hanc de aquis intelligeti, patebit aliera. Est aute utriusq; una&eadem ratio nullam re differens Costumitur ergo aqua a terra tumsiccitate sua,tum calore a sole prodeunte, illam in vapores qui de in aquam
conuerruntur transmutantibus,unde perennis &nullo temporis momento termittens haec noua generatio, d aquae,&aCriS,&perpetua terrae re
spersio fiat Pei simili certoemodo languis gignitur excibd quotidie sumpto,dc per venas, ut supra est dictum, in corpus dispergitur ita etiam in Omnem tetram aqua per flumina Instar ergo maris est veri a magna in medio corporis sita instar fluminum in mare aquam deferentium sunt venae mederaicae: nec propteream recte est haec factae comparatio, quia a mari non prodeunt flumina terramalluetia,ut a vena caua venariam palmites pefc-pus uniuersiam sanguinem dispertientes instar etiam terr quam perpetuo fluentu dissipantis est totum ipsum corpus carne textum, ossibus, d aliis partibus his duabus affinibus , quae omnia duplici calorem an ita solo sanguine nutri utur Cogita igitur tam grade corpus,quale hominis est, munitum calore uno interno, habitas fere semper in aede si
tante, hispius sub sole dc saepe ad igne n saepe
exercitatione utes quae Om a cultu ulli ad humiditate absumenda num 'igintimatu Sr horarus patio vincias duodeciti sanguinis fossit c sed ,ut hoc facili is phimi agit te tibi indaut re ipsem tacto sic experire: istimato figulinum
corpus excepta scilicet terra aut alio humore a sis tenaci deIento, no itaque evaporabili ut aqua,
idque statera expetid in cubiculuin sine soles igne
177쪽
igne in diem integrum reconde postridie iterum librato, quo intellecta differ tia pri cedentis ponderis 3 prcsentas colligas quantum humoris abstinuere possit humanum Corpus quod a gemino calore resiccatur. At hic statim dicunt aliqui parum cosiderate, In figulino corpore nihil est quod conseruet humidum conceptum, sed in corpore humano est ipse calor innatus &anima vegetatiua; quae ut humidum radicate, .primogenium, de substantificum , spiritus ipsos conseruat invi- uente corpore, ita de sanguinem ipsum non sinunt dissipari Certe haec philosophia arguta est, ali quam prae se ferens veritatis speciem verum inter mulierculas tantum , quae quid sit innatum calidum, quid humidum radicale, quid tande spiritus corpus gubernans,ide quibus omnibus piae-rique etiam fusiusquam doctius verius scripserunt,ut alias, si per Otium licebit, demostrabimus funditus ignorant Ver m iis qui sciunt humana
corpora regi a natura, caetera composita ex qua tuor Elcmentis, dicta ratiocinati non modo veritatis speciem feret, sed rationis potius a veritatetrorsus alienae cum caloris cuiusque proprium stumidum exsiccare sue in halitum seu vaporem conuertere, non conseruare. Sed profecto exi philosophorum genere medicinam facientium, ac sua freti ratione nonnullos aliquando dicentes at diuimus, trimestre requiri ad reficiedum duo parua sanguinis vascula, qualia communiter adhuc hodie a chirurgis adflangui em detrahendu sux-santur, quae sim unciarum trium; dixissent potiva menses quatuor, aut duos t-ntum , quo singulam vasculum duos haberet in t gros menseS,ata 'Dum
178쪽
γ ANovi Ni s Miss o NEM. ij iiiit mihiirata numina si mentior iano non ahynqtantum medico id audiuimus, sed a phiribus, qu hodie septuagenariis, Moctuagenariis si nguinem
mittunt,quibus sexagenariis id facere minime audebat propter senium, etiam trimis, de qua' imis nunc, cum ante decentum eo viderimus, nil magna religione fuisse ausos detrahere adolescentib.
annorum septendecim, non quatUOrciecim latum,
ut Galenus posuit Scimus hanc ec'rdationem non placere plagiariis, diuidis tame Ceam non displicere probis viris, ingratis non dubitamus,
quos non solum desectat habere gratias iis, exquibus aliquid boni acceperinr, sed Magere,& referre dum licet, de benigne commendare alienum opus quod aliqua commendatione dignum putat.
non dente leonin rodere. Verum iis omissis, eo
iam redeat nostra disputatio 'nde de uiit. Atque si haec quediximus non sunt latis ad persuadedumessicacia, adferamus alia artis lucidiora de sentibi
siora non immemo es non Corum duntaxat, quae supra diximus, sed Meorum quae aliquando a medicis euidentissime cernuntUr, nempe uitillo homines, mulieres videri, aut a vulnere, aut aquouis alio sanguinis siluuio adeo depleri, ut si insuper, vel exiguus modus uerit missus, Decesiarib patiens intei eat: ex iis enim medici qui utent tra etant, exercitus prq sertim sequuntur; lae ostiue vident in quibus etiam cibo . viconuenit, refeci is
intra triduum aut quatriduum videntur venae san
guine munitae. At non deesse medicos scimus ex iis qui altarum sententiis non facile accedunt; Lyenas has non sanguine munitas esse dicunt, sed flatibus. Dis bonis quam saepe hoc inculcatur a quo dam medico nimis adhuc hac in re timido, sea-- olui,
179쪽
olim prosecto timidissimo xaduersissimo scit
te ergo iuuenes non flatus esse, sed materiam ad alendum corpus aptam sanguinem scilicet Aerumtame in dies aliquot paulo serosiorem in reliquis synceru furu, praesertim dum id euenit ex vulnere suscepto in corpore sano vi sumus experti inprqfecto Bernardino,cuius supra meminimus;&in aliis quibus quinto aut sexto die post vena aperiri voluimus ex aduerso brachio, dum eas facithturgere videbamus dato loro ad reuocandum in alias partes sanguinis cursum,ne denuo ex vulnere flueret. Praeterea ex sanguinis profusionibus quae fiunt per haemorrhoidas, aut uterum, aut nares, quis non aliquado vidit in multis tum mulieribus, tum viris excerni unius mensis spatio vltra libras quatuordecim, quibus interim venae inanitione non concidebant, imo apposito loro statim insurgebant sanguinem fundentes, non spiritum, quamuis sciamus etiam 3 spiritum. Imo iis summum est praesidium crebro tum ad reuellendum, tum ad euacuandinia sanguinem impuriorem detrahere, quo puriori parcant aut potius di cant, qui aliter censent) qui sponte profunditur,&ad alendum corpus est aptior detineatur. Quo dam esse homines qui neque libra unam in totum alimenti capiant singulo dic, non ignoramus, sed
in his non diximus gigni quotidie libram sed
exempla nostra referimus semper ad corpus mediocris habitudinis, non ad ea qua libra una cibi contenta sunt,quae nulla etiam esse scio diu vivenetia, nisi cibum tantum intelligas quod estur, non 'quod potatur: nam sic plaerique sunt q ad libram cibi decuplum adiungunt meri seu alterius poti nissest autem i&haec cibus, seu alimentum, dum ea ali-
180쪽
e alimentose estvitiam ipsi mera aqua,liret modicae Audi igitur,uanimo cocipe, tantam fieri ouotidie in nobis sanguinis generatione, quanta dixi mus, aut etiam maiorem in magnis mobesis corporib. etiam plus duplo sicuti etiam in lactante muliere vides, in hacplus gigni lactis quae plus dat, quam in ea quae minus ;ficetiam intellige plus sanguinis gigni in eo qui plus cosmait,quam in eo
qui minus: plus aute consiimere obesiam mmagnum, quam paruum, rationabile est. Nec valet dicere elas minus aliis Mabsimere, recibo minore uti,quoniam frigidiores.Nam ratissimos hoc videas pauco alimento,uram contentos, ut potius velint in horas rostrum irrorari sed aliquanto mi
norem missionem hos ferre non obesis, iam amo
bis dictum est prius verum quia diximus ea mulierem plus laetis edere, quo plus dat, scimus posse se reflectit imb plus dat, quia plus habet utrumq. verum est: neque enim ignoramus id fieri oporteret prius. At scito ine etiam muliere plus gigni quae plus dat quoniam dum dare desinit desinit etiam lactis maior generatio Qxipd simillimum fit a iecore, dum sanguis quitu aut mittitur, nempe postridie tantundem si evacuatio non sit insignis es reparatum. Quod quidem no fit in eo in quo non eaeuxit, aut non emissus est quoniam id quod invenis est,prohibet accessum nouae materiae adie- eur,sicuti lac quod no emungitur, prohibet acces