De re vestiaria libellus, ex Bayfio excerptus addita vulgaris linguae interpretatione, in adulescentulorum gratiam atque vtilitatem

41쪽

rius ad luxum taminatum fuisse est. Mart. Moemineum lucet sic per bombycina corpus. R bombycibus vermiculis dicta,quorum filo tela delicatissima contexitur.Hos autem fusissime deis scribere videtur Plinius. auare mea quide senistentia,maxime falluntur is qui Bombyciniu barubare pro diploide vel thorace effinxerat: cu nul,la eius verbi ratio adferri possit. )Csterum Bomαhycina vestem Propertius a Co insula Coam vestem appellat.Cap.vi. Bystina vestis, ex lino delicatissimo & subtili fimo composita quod byssiis appellabatur, adlas rebaturque Romam ex Achaia ad multem deli, cias: cuius stipulam quaternis denariis vςnisse author est Plinius lib.xix. cap.i.Thylestis Byssina

vestem ut auru fulgere,ait: eratque ornatus diutistum. quod vel ex Euagelis loco certu esse potest: in quo diuitis parabola tractatur,

Vestis undulata ,de cameloi,quod eius cotextus undarum fluctus imitet. Plin.lib.viil .cap.xoth.

Vndulata vestis primo laudatissima fuit,inde So. riculata defluxit.

Hodie veste Serica heteromalla vi mur,qua vul-Iosam & villulam vulgo dicimus ,robe de velours. Quemadmodu& lanea Heteromalia,qua trippa, ni fallor appellamus,trippe de velavrs. Cap. xiiii. Neque vero omnino ineptum videbitur, quas do ita comunis appellatio fert siveste damascena dicamus ea,qus varias in cotextu figuras refert: qui mos fortassis a Damasco profectus est. Itaque ea ratione dici poterit,qua nos Pruna Damascena

42쪽

dicimus,similia iis quς in Damasco nasci soleti

Vestis aurea & vestis clauata P auro & clarus aureis contesta,dicta est a Vopisco,cu tacituim Peratore ait,auro clauatis vestibus interdixisse. Attalica vestis,brochee dor: Plin.in undecimo, Aurum intexere in Asia inuenit Attalus rex, o de nome Attalicis. Ibidem. Plin.lib.xxxvi. cap. xv. Sed & reliquus apparat' latus Attalica veste,

tabulis pictis csteroque elioragio fuit. Picta veste utebantur triumphantes & nobili

res ac regii. Iuuen.

Et latum pictς vestis considerat aurum. Virgilius picturas vocat lib.iii.AEneidos, Fert picturatas sub tegmine vestes Porro colores diuersos picturg intexere Babylomaxime celebrauit,& nomen imposuit. Polymita,vestis plurimis liciis intexta:quod opus primum ab Alexandria profectu est: quemadmodum 8c belluata tapetia. Plin.lib.viis. Vestem militare Plutarchus in Tiberio vomis'

Vestis domestica,robbe de chabre,a Cicerone dicta,quam Veneti delimanum Vocant. uemaa modum etiam forensem dixit secundo de finib'. Tenuis vestis 8c simplex ac etiam densa ex eo, dem,robe langle.)Pellicea vestis ,robe Murree,qua foderat1 vulαgus dicit,qus etia pellibus duplicata dici potest.

Vestis viatoria ex Budso,quam Herodiίnus in quinto hodoeporicam appellat,vulgus roba curo iam dicit.CU.l.

43쪽

Vestis Melitetas muliebris fuit Og fiebat Meruitis,qus est insula satis lato periculosoque mari a Sicilia disiuncta,in qua est eode nomine oppidu, quo iste Verres inquit Tullius,nunquam accessitaquod tame oppidu isti in textrina P trienniu ad muliebrem vestem conficiendam Mi.Cap. q. Cyclas cycladis, une fare, vestis muliebris tesnuissima, explicabilis di spatiosa, qus in modum veli quod totum corpus circundaret,iacta erat:aGλsea id est,circundo dicta. Iuvenalis, sunt ρος tenui sudat in cyclade. Propertius, Et longa cyclade verrit humum. Virgilius tamen AEneidas, cycladem videtur puelamine assumere ita enim interpretatur Seruisus quod Argius mulieres deferre solebant. , Vnde ait: Et circuntextum croceo velamen Acantho Ornatus Argius Heleng. Circutextum aute,quod i eo arte textoria pictaec circvducta appareret acantha hoc est,spins aubς folia cum ipsis floribus croceis N purpureis. Cssitium Plautus in Epidico appellare videtur linteolum candidum,in multas Partes cssum ac deinde subligaculis reuinctu: ut veluti per interis ualla & lacinias vestis serica transpareat: cuiusmodi illud est indumentum quod Venets mulieres gestare solet: appellaturque ab illis vulgo trauer,sa.fortassis illud esse potest quod in usum nostra rum matronarum venit, quod vocat,garde robea nisi quod linteum non est. Varia veste exornatus dicitur,qui vestem *pe

44쪽

mutat & variat ne lartassis semper idem appare

at. Terentius inEunucho, Ita visus est dudu,quia varia veste eXornatus est. Vestis expal ,robe estendue. Plin.lib. 2. cap. ciij,

In Illyriis supra fontem frigidum expasae vestes

accenduntur.Ita quoque dicere poterimus vestes soli ex vansas estEdues au soleti,qui mos est Italis ut quotanis semel suas vestes soli exponat &eκα Pandant,ut mundiores Nelegantiores fiant.

Versicolor vestis ,robe de drap chageant,ou deptusleurs couleurs.Dionysius de Saliis ec Liuius lib.ix. ab urbe condita. Discolor vestis, quae varios colores prs se fert, vel cuius color veluti per radios quosdam P torutam vestem diffusus est: vulgus diuisam vocat Vestis decolor,robe desteinte,quam vulgus de vi

coloratum vocat: hoc est: cuius color effloruit 8c euanuit, propter imbrem,aut cotinuum attritu. Mutare aute vestem,changer derobe,qd&co ν

utare dixit Plautus proprie in CaptiItaq3,in: quit, inter se comutat veste oc nomina,Ilet chariae gent de robe fc de nom. Mutare aut veste,Cicero sumit,quando pro alba,vel Senatoria,vel alia

toga,pulla vestis sumebatur di squallida: vel in Monere,ves in luctu: pro Sextio,Erat igitur in lucta

Senatus,squallebat ciuitas publico cosilio,mutauta veste. In eadem,Ne ve hunc suu dolorem muta lata veste significaret, siue 1lla vestis mutatio asluctum ipsorum. siue ad deprecandum valebat. Qui Romanoru mos fuit. Mutata enim veste rei,

eospiciebatur,ti toga deposita sordidam vestem

45쪽

accipere solebant: hoc est, vilem ec ablecta ad luctum dc deprecationem significandam. Unde est illud dictu Ciceronis in Pisonem, Nec minus istabor cum te semper sordidum, qua si paulisper

sordidatum viderem. Itaque sordidatus dicetur, que vulgo vocamus,mal en ordie.Quinetia Sor didata mancipia Cicero in Antoniana dixit:hoc est imputa di squallida.Virg.de Charonte, Sordidus ex humeris nodo pendebat amictus. Colligere aut veste,trousseris robe,dici potest quemadmodu Mart. colligere toga dixit lib. vis. Collige Cinna togam, calceus ecce perit. Ite &colligere pallium. Plaut in Capt. Collecto quideest pallio,quidnam acturus est Elegas vestis ,robe mignone 5c lae Dicte: squalii 'ς oc sordidς contrarium.Gellius probro fuisse M. Catoni scribit,quod eleganti veste,molli Aque tuniculis uteretur.

Linea vestis,ung roquet,qualem solet Cardinales ec episcopi super purpurea toga gestare: item etiam nostrς mulieres rusticans profestis diebus Plinai.xit. Vndevestes lineas faciut. Linteaveste Cicero vocavit actione.vis. Alit,inquit, purpura ria: thus alis atque odores ,vestemque linteam. Laciniosa vestis, robe piissee,apta 5c multis lauciniis: hoc est sinubus flues,quale fuisse chlamy, dem illa laciniosam orbe girato describit Plini'

lib.v. cap.X.quam metatus est Dinocrates archi,

tectus, AEgyptu in chlamydis effigie reducens. Vestem phrygi a na dixit Feneste ita, qua nos vocamus,brodee: Itali laboratam vocant. Virgilius

46쪽

quoque, Arte Iaboratas vestes dixit. Plinius enim Iib.viii.refert phryges Idsos prios vestes acu farucere iuenisse:vii Phrygiones appellati,brodeur Veste autem conchyliata vocare videtur Plin. Cochilioru succo infecta,& veluti murice tincta.

libax. cap. xxxix.In conchyliata veste cstera e dem sine buccino prs terque iuS temperaturg.

Τheristrum,robe deste,vestimentum gstiuu a pellare possumus,aπὸ του θερiζειν.quod sstiuare significat. Chymastru,robe diuer, vestimentum hyberna

Tov mu in ip hoc est,hyemare. bynthetis accipi videtur interdum pro tota πια ste in vestiario coposita,vulgus vocat, Vne garde robe.Iurecosin lege Titia Sempronis. .urro an ex uniuensa veste,id est ex synthesi,tunicas singulas,& palliola. Sempronia eligere possit. Est ec synthesis totum illud indumentu quod

quis honoris interdum gratia,interdu etia ostentatationis alternis diebus,vel etiam bis eodem die mutare soleti quemadmodum facere videntur ex nostris aulicis nonulli,quos hodie holosericatos, cras purpuratos,mane pullatos, vespere' albicar tes videbis. Martiis.in Nςuolum: Sic micat innumeris arcula synthesibus. Seutulatum prςterea textum arte fieri depretahendi potest: cuiusmodi fere est qualis cernitur in aranearum telis.Est aute scutula a scuti forma dicta Vido Plinium libro.xi.cap.xxiii. Nobis aute' diuinare liceat,quam emplastrationem Plinius Itb.xvij.scribit: fieri adempta scutula, ea dicemus

47쪽

qur vulgo dicitur,enter en escusson. Item etiam veste scutulatam si ad vulgus nostru

referamus,appellabimus ,Vne robe contrepotiaree. en escinon. Sed huic interpretationi nemine voα iluerim inligrere tanquam vera esset.

Quod vero in vestram appellatione superest,id postea dicemus inter explicandu colores,Nuncaute squu est,ut,quemadmodum polliciti sumus,& ordo noster expostulare videtur,pauca qusdade ornamentis disseramus. De ornamentis Cap.V II Alia fuit apud veteres ornadi corporis iratio,quemadmodum nostra quoque te: pestate videmus. Aliis enim ornamentis ututut Reges,aliis vulgus ipsu,aliis irem matro,ng,aliis qui sacris operam nauant. Itaque partem eorum suo ordine recensere optimum vicietur. Atque ut a capite incipiamus, Corona, insigne regum fuit ornamentum. Virgilius, Et duplicem gemmis auroque cotonam. V lHoc est,qus duplex erat, vel duplicata gemmista auro: nempe qus tantum haberet auri S genismatum,quantum in duabus coronis fuisset satis. Quod aute regum fuerit,id ostedere videtur viii. AEneid. Ipse oratores ad me. regnique corona Cum sceptro mittit.vide ΜΙΤRA. Coronam quoque pro galea, quemadmodumis νομ Homerus, sumpsit idem author in vet

Omnibus in morem tonsa coma,pressa corona.

Nisi galeas coronaras habuerint antiqui, ut in

48쪽

Corona etiam frondium A florum dabatur iis qui vicerant in bello aut palsstra , aliis quidem

querna: aliis viminea , aliis hederacea reas Greci,Sεσανouo appellant, & victores stephanitas: quouamin ut inquit Pollux in.ui. premia in corona tafrondibus erant. Cice.vi. Verr. Unxisse unguentis complesse coronis & floribus. dicebatur etiam ab antiquis G scis Spo*iov απο τ Spo*εiv , hoc est ' couoluere & vertere quod capiti circuponeretur. Corona itorea,vng chappem de fleurs. Plau. Au. reuinc tusculum emi,& hasce coronas floreas. Corolla,vng chappetet de fleuri,pro eodem. Propere. Me luctat extremis positu lata ere corollis. Sceptrum , vias sceptre, a Grςco To si s o potiquo aureo reges utebantur', aci manu gestabant. Homer'xρdoleo otust dκρικTo.Fuit autem Primum.

Iouis insigne: deinde vero aliorum regum. Eo e nim pacem δέ foedus significare dicuntur: ut aperte docet Virgilius AEneidos duodecimo. Lituus, baculus incuruus,quo sedentes augmres auibus templa designabant. Cic.1.de diuinat Quid Lituus iste vester, quod clarissimum est in ,

signe auguratuS. .

Pedum 3ne houlette, baculus incuruus pastor di Virg At tu sume pedum. Per translationem auteaccipimuS pro eo ornamento quod nostri episco,pi gestare solent:quando etiam se pastores appellari volunt, ut sunt re vera.vulgus croslam vocat Apex laniger, namentum pileorum quosnamines inter sacrificandum in lucis ac sylvi gestu

49쪽

re solebant:super quibus erat breuis virga, desiis per habens lans aliquid ad deterrendas uires a sacrificio.Virg. nudosque Lupercos. I Lanigerosque apiceS. Eum autem pileum cum per estus ferre non pό sent,filo tantum capita religare coeperunt; unde flamines diini: quasi filamitaes.

Monile,Vngcarcang ou vng collier,ornamenta gutturis vel colli: quale gestare solet nobiles matrons , & ectuites quos vocamus ordinis : quod quia gemmis A margaritis ornati & ins 1gniri χαIebat. ideo baccatum a Vimiliis dictum est, C loque monile Baccatum V Iuuenalis Segmentuliatrons I tale re Hispans solent ad arerium ornatu. Plautus in Epidico,

Bulla,viae bam I nsigne pretextatorum Puer rum,prssertilia si aurea erat, libertinus enim scoria rea bulla de collo dependebat, quasi communiaSPectus puerile. Cic.in Verrem. Neq; se latra cina

Uouebat quod ille cum toga pryexta,quod sine bulla venerat. Huiusmodi fere ornamenta Pu ri vulgo nune deferre sesent. Dicta autem btilla a similitudine bullς que in aqua fieri solet, ad fragilitatem vite designandam.Quod autem nonnulli putant τηο βούλεο deduci, ineptum est plane: nammeque consilium in pectore cli,sed

in cerebro ubi ta ratiocinatio. Prsterea unico. l

50쪽

iis,quem vulgo vocamus,Ioly,bragari. Uvearo dicamus,bellulum di ornatulum. Supparus siue suppam,inquit Festus,vestimem tu lineum quo puellς prs cingebatur,Lucanus,

Suppara nudatos cingui angusta lacertos. Plata tus,Si tu illarum coenaturis supparis.

Castula aliud palliolu quo puellς pudoris gra

tia prscingebatur. Varro,Castulam mulier sumα sperat pro socculo. Hse ecpe Monssi re prscindictorium dicitur.

bat stolam muliebrem.Ouidius, . usque tegit medios instita longa pedes. Fimbria,une frange.Fimbriis utebatur investiu 8c tunicarum extremitatibus. Tranquillus in Csαsare Dictat. Vsum enim lato clauo ad manus fibriato, frange par les manches. Deinde subiugit, Nec ut unqua aliter super eum cingeretur & Π Xiore cinctura.Quo loco animaduertendum fu, xiorem cincturam ab eo appellariclus alioqui lao Xa diceretur: quemadmodum refluxam tunicam dixit,laXam, Cinctura autem a cingendo dicta: unde S ULgare nomen prodit l,viae ceincture. Cinctus item virorum fuit.Virg.vis .EAneid. Ipse Quirinali trabea,cinctuque Gabino Insignis. Quo loco videto Seruiu. Vnde Cincti culus,viae cellaturetis. Plaut. in Bachid. Cincticulo prscinctus in sella apud magistru insideres.

Cin ulu vero mulierum erat,inquit Varro,vnetrousioire. Virg.de Penthesilea, rea subnectes