장음표시 사용
161쪽
men depulorum interitu non conuenit inter omnes: Aν enim cuculum ipseum repetere nidum cui suum ouum modaris,plosque deuorare nutricis volunt. Alij pustum cuculi, quod nimgnitudine praestet posse percipere cibum omnem oblatum, atque ita caeteros fame perire autumant: Alij imum ut fortiorem caeteros pastus consortes occidere, autores sunt. His plane consimilia scribit Aristoteles in commentario de admirandis auditionibus inquiens . fh oh κοκκυγας αὶ τους ἐλικrs o ταν
incolunt, pariendi tempore non nidi scare; sed in palumbum inueturturum nido parere, neque incubare, nec eActurire, neque nutriret sed quum stultas gemtus ac educatus ab aliena aue se rit , consortes, cum quibus hic vitam rigit, e paterno nido cycere: Praestat autem, ut videtur, pulus cuculi magnisurine, pulchritudineque i qua de refacile pullos cateros antecellit. Hoc
vero or palumbes adeo titari autumant, ut o i una cum illoroprios pullos erido explodam. Volaterranus etiam agens de Macedonia , hoc opus Aristotelis librum de miraculis appellat eius autorem unum agnoscit Aristotelem inquiens: sit Sintia regis , ct urbs prope Thraciam: AEpud hanc Aristoteles de miraculis scribit fluuium nomine Pontum tali, in
quo lapidei quidam furuntur, quι ardentes contrariam Misonibus retinent naturam: vento extinguuntur, in aqua vero strigrant , tetmmque odorem modo bituminis reddunt, ut nuria re
ptilia prope consistant. Sed hunc locum desumsit a Stepha. no , qui secundo restimonio citat Aristotelem autorem libelli de admitandis auditionibus his notis: Σιντω , πολις
162쪽
riuitas Macedoniae in Thracia, quasi gloriosa in quarta terrae periodo: Habitantes SinIi cum accentu in penultima. Fit au-ιem aliquid mirabile apudVsos, et I inquit Aristoteles, Finurum quendam csse Ponrum au innum, ex quo Iolismur quidam lapide. , qui accensi contrarium quid carbonibus ligneis patiuntur ; sus lati enim cito extisguuntur , aqua vero conssers a cenduntur. Mando autem accenduntur male olent, perinde ac si essint bitumen , or eam acrimoniam odoris habent , quam nullum reptio sustinere valeat dum ardent. DicunIur O SA-t- , o Sintion n uirum. Vt fideles esse videatur Volaterrani contestatio de proposito. Aristotelis autem locus a Stephano & a Volaterrano citatus in Admirandis habetur his smJ verbis . Jὲ τον ὀν ε ρα κη λύλν το, καλια ενον -
τι καίcAM . το δε αιτο πριδεε Θ το, Mum Γν, id est : In Thracia aiunt lapirim , quem Spinum vocant, dissectum arrire, compostumq; rursus, quemadmodum est e maxillum aqua perfusum accendi: utri que non abimilem Maritham quoque o ndi. Est itaque genuinus Aristotelis liber de admirandis auditionibus , in quo fluminis nJ Istri descriptionem exactissimam proposuit , consentientem iis , quae de tali flumine scripsi idem Aristoteles tum in IoJ Historiis an in alium , tuna in II J Meteoris, ut antea satis explicauimus b, bi post
163쪽
explicatam originem fluviorum Asiae transiens ad Euro paeos asserit Dirum oriri ex Pyrenaeo in Celtica, cui primum ita contradicit
BUCCA FERREUS. fqJ Domini de facto ego nescio
quid dic cim pro Aristotele, quia de facto Aristoteles errat : & vere Danubius non Oritur ex monte Pirenaeo. Ll C. Si vir iste nouisset praeter montes Pirenaros, Gal. liam Aquitanicam ad occasum S meridiem coniungentes cum Hispania , dari moni cm Pyrenarum alterum in Celtica ad ita: tium Hercyniae sylvar, unde Philosophus ait Istrum exoriti ; non ita libere dixisset, nescire se quid pro Aristo. tele diceret in proposito ; nec asseruisset Aristotelem eris rare . Sed quae Magistro pluribus obijcit alius vir inclytus
VICO M. Duobus Asiae montibus maximis, ac his, quae ex illis defluunt fluminibus commemoratis , ad eos , qui in Europa sunt se confert, postremo eos traditurus, qui in Africa habentur. LIC. Huius ordinis causam non assignabimus aliam nisi voluntatem autoris. Quod si praeterea quampiam aliam afferre placet, ea talis fortasse suerit ; quia quum ageret Aristoteles de magnorum fluminum exortu , praesertim e magnis montibus, tripartito sumens orbem terrae in tres partes aeuo suo cognitas inaequales; quarum Asiica magna quidem est, sed magnitudine superatur ab Europas Ast Asia IrJMagini contestatu est omnium ma Rima ue suae tractationis initium ducere voluit a maxima, in eam te dens, quae semper subsequeptem superat magnitudine r I cet enim Africa nunc cognitas duplo fere maior sit quam Europa; tamen Aristotelis aeuo quae noscebatur Africa cedebat Europae magnitudine: proindeque Ptolemaeus Ast cam tabulis frJ quatuor delineauit, Europam fui decumana tabula nobilitauit, di Asiam duodecimi et ad tabulas
164쪽
extendit :& in Astica duodecim talarii in prouincias Pt Iemaeus agnouit, Europam triginta quatuor prouincis, Me tam inspexit, ast Asiae quadraginta octo prouincias nu nerauit . Verum Ptolemaeus a praestantiori mundi terreni parte sumpsit exordium, quae sua tempestate caeteris dominabatur, nimirum ab Eurmpa, Romano Macedo- .nico Imperio rerum domina . Post Europam vero praetulit
Asiae Libyam , quoniam S: Aser ipse suit Pelusiota, dulciaque ab amore patriae ductus est ad Asiam Asticae subijciendam:&in Libya Carthago fuit, Imperii Romani celebris aemula. Sed peculiaris ratio fuit ordinis ab Aristotele seristiati maxima connexio fluuiorum Phasis, de quo nuper meminerat inter amnes Asiae, ac Istri Europaei, cuius nunc aggreditur tractationem ; etenim ambo coniunguntur in
Ponto Euxino, in quem Phasis ab Asia deuoluitur, Ister ab Europa. VICO M. Vt de omni terrae habitabilis parte exem- γηplum aliquod afferat. DLIC. Dicendum suerat, ut de omni terra habitabilis aeuo suo cognitae parte proponeret exemplum; quia longe post Aristotelis artatem, auorum nostrorum tempore comperta fuit a Don Christophoro Columbo Genuense Comprouinciali meo quarta pars mundi habitabilis America snon a primo eius inuentore, ut decebat; sed a secundo eius exploratore Americo Vespuccio, qui suo nomine famam alienam inuasit, ut ait si Puteanus noster, cognominata) omnium maxima, ut quae sola duas alias mundi 'partes magnitudine videtur arqtiare.
PICO M. Sed quemadmodnm antea in Parnasso , seu is Paropamiso, & fluminibus ab eo defluentibus; ita nunc in ,, ijs, quos ex Pyrenaeis ait defluere, hi quorum descriptio- ,, hes commemorat, Geographi lapsi sunt. BLIC. Videtur Vicomercatus erroris insimulare nunc P a non
165쪽
non Aristotelem, sed Geographos, quorum Aristoteles
descriptiones commemorat 3 caeterum & his verbis re ipsa Magistrum non obscure damnat in hac Geographorum culpa; quare verbis quidem Praeceptori parcere videtur, at re ipsa reprchendit Aristotelem, quem falsas Geogra-- pholum descriptiones in suorum dogmatum confirmatio. ΡΤ disp. nem adducere monet. Verum nos longe lateqtie super ciςqq. rius ostendimus nec Aristotelem, nec Geographos, quorum descriptioncs attulit in Parnasso S sitiminibus ab eo I disput. defluentibus lapsos fuisse: nuperrime IIJ vero probaui- . t mus, St/J mox confirmabimus Aristotelem non errare insta ο)3p. ex Pyrenaeo monte Celtico defluere scribit. Vico mercatus autem hic incipit Aristotelis verba peruertere; non enim de Pyrenaeis agit Aristoteles, quod nomen in numero multitudinis ab autoribus datum est pa sim montibus Hispaniam ab Aquitanica Gallia separantibus; at de Pyrenaeo in Celtica, quod nomen in numero si noulari proprie conuenit Pyrenaeo Germanico, qui unicus existens denominat omnia sibi contermina montium
,, UICO MERCATUS. Nam quum ad Celticae occasum: γ aeqti inoctialem, ut ipse ait, siti sint. LICETUS. Et hoc vir doctus pς ruertit verba Magistri, quasi dixerit Pyrenaeos esIe sitos ad occasum aequinoctialem Celticae ; quum perspicuis verbis alserat Aristoteles Pyrenaeum esse montem in Celtica regione, situm ad o casum aequinoctialem, Graeciae scilicet, ubi talia scribens degebat Aristotcles, non autem ipsius Celticae, hoc est
Germaniae, ut sil pra probauinius.
,, UICO MERCA I VS. Nec Ister, qui etiam Danubius,, dicitur, nec Tartessus ab eis originem sumunt. &c. LICETUS. De Tartesio pollea suo loco latius, nune concedentes nec Istrum, nec Tartessum otiri ex Pyrenaeis Hispa
166쪽
Hispano. Gallicis; asserimus Aristotelem illos montes hie non attigisse, sed Pyrenaeum in Celtica Germanicum. VICO MERCATUS. Ister autem e montibus Rha liae defluit, qui haud procul absunt a Rauracis, seu Basi- istiens bus. MLICETUS. Sed inter eos montes Rhaetiar prope Rauracos unus est mons altissimus, qui Pyrenaeus appellatus denominat unitiersum illorum montium tractum , unde
fluit Ilier. VICO MERCATUS. Vocantur hodie nigra sylva. DLICELUS. Nigra sylua nomine alio dicitur Hercynia , in cuius initio sunt Rauraci montes, ut constat ex IuJ Munitero apud Melam ita scribentet Hercynia. Vocant suJlib. 1.ωνmani picem Haraab: o hinc picfera nemora appellantur Harar 'uald, a quo vernaculo nomine deducum putant vocabulum Heroniae. Haec flua olim per uniuersam extensa suis Germaniam, sed pro maiori parte hodie excisa est, reliqui,s apud multas gentes manenIIbus, eisdemque multis priuatis denominatis vocabulis. Incipit prope Basileam itinere duarum horarum , extendisurque tars illa in Arcton itinere quatuor dierum que ad ovidum Psoridn, Ioannis Reuchlini trium linguarum apud Germanos parentis natale solum, adornaturque pulcherrimis abiegnis, opineis arboribus, a quarum abundantia nigra vocatur olua, inter quam cse Danubius exordium Fumit.
Non sunt igitur Rauraci montes Nigra sylva, sed illi sunt limes, ac minima portio nigrae sylvar, quae alio nomine di
VICO MERCATUS. Plinius montem, unde oritur, is Arnobam, Ptolemaeus Abnobam,& Cornelius Tacitus is
LICETUS. Notissimum est eosdem montes varijs nominibus iii signiri, potissimum a variis autoribus, vel etiam quia denominari varie possunt a varijs eorum partibus: nil ergo
167쪽
eroo mirum est si montem hunc eundem Aristotelis Pyrena um, fael Herodotus ab urbe in eo pridem condita Pyrenem, ab incolis II J Brenner, fati a Martiano Traneum: sed Plinius Arnobam, Ptolemaeus Abnobam, Tacitus Arisbonam; qui aliam illorum montium partem designant propinquiorem aperto sonti Danubii, quum Aristoteles omnes eos montes a celsissimo Pyrenaeo denominet. VICO MERCATUS. Sed hi montes,qiros hodie puritant esse Bor, aut Bar, duarum horarum itinere absunt. LICETUS. Vnde absunt a Basilea, an a se inuicem ut unus Istri, alter fontem contineat Germanici Tartesii pcuperem explieatum a solerti viro: anne dicet abesse a sente manifesto Danubi j sed non ne coecis ductibus ex ijs montibus itinete subterraneo duci potest aqua in apertum sontem p caeterum & euidentibus etiam rivis aliis e monte Pyrenaeo Celtico gignitur ister, ut at e Strabone
v I COMERCATUS. Illorum autem Geographorum de huius fluminis ortu lapsus inde sortasse prodijt, quod
Herodotum secuti sint, qui Istrum ex Celtis initium sumere tradidit. Sed Strabo libro primo commemorat Ephorum autorem esse, totum occidentem olim Celticae nomine appellatum esse : Alij non totum occidentem hoc nomen habitisse volunt, sed occidentales solum ad Septentrioncm urgentes, qui postea sunt a Romanis Galli Se Germani appellati. Ganquam igitur ex Celtis initium sumere Ister diceretur, non ob eam causam ex Pyrenaeo ,
qui ad Celticae, hoc est, Galliae occasum postus est, de
LICET VS. Supra vidimus apud antiquos Celticae nomine Germaniam designari, & apud Caesarem Celtarum nomine Rhaetos etiam appellari ; de in tali Celtica flumen Istrum oriri ex monte Pyrenaeo Germanico. unde a Pom
168쪽
ta Danubius modo Germanicus , modo Rhaeticus , modo nuncupatur Arcticus , variis in locis inquiens r uotque vaudis populos Germanicus alluit Ister,& alibi: Fluminis atque unda, quod Rhasicus alluit Ister,& alio in loco: diua regeret terras, quas Arcticus alluit Ister.& Claudiano Prominet Hercynae confinis Rhaetia sisa , a se Danubi, iactat Rhenique parentem.& Ausonio Danubius de semetipso dicit ua gelidum fontem me6s sundo Sueuis. Vidimus inquam Istrum oriri ex monte Pyrenaeo Germanico apud Rhaetos , valde diuerso a Pyrenaeis Galliam Aquitanicam ab Hiispania diuidentibus ; qui absolute no*sunt in parte occidentali Galliae, sed maxime in parte meridionali, etsi aliquantulum vergant ad partem occiden talem; etenim potui sunt in eius confinio : sed nullo pacto reponi possunt ad occidentem aequinoctialem Galliae, nam qua parte tangunt occidentem, sunt ad Occidentem hyemalem Galliae: quare de Pyrenaeis illis non agit hic Aristoteles, quae omnia late superius exsoJMagino. V rum Aristoteles nunc agit de occidenti Graeciae, non autem Galliae 3 monetque montem illum Pyrenaeum , equo
defluit Ister, Atheniensibus, apud quos tunc legebat Philosophus, esse ad occasum aequinoctialem: & certe mons apud Rauracos in Rhaetia Pyrenaeus est ubi Graecis, de Atheniensibus praesertim Sol occidit in aequinoct j temporibus, autumno scilicet, ac vere, aut certe in eodem pa- .rallelo.
. VICO M. Labitur autem hic fluuius per innumeras sui . ait Plinius) gentes, immenso aquarum ductu, & unde pu- ,, mum Illyricum alluit , Ister appellatur ac sexaginta amni- is bus
169쪽
ri bus receptis medio ferme eorum numero nauigabili, in ,. Pontum vastis sex fluminibus euoluitur. LIC. Ut hinc habeamus Tartessum,quem illi magnitudine comparem dedit Aristoteles , esse fluuium valdessi Dispa I magnum , per longum iter discurrentem, de quo Jposterius D VICO M. Fons eius , ut Germani etiam scriptores tra- ,, dunt, insignis est , S: perpetuus , quatuor paruis muris in- ,, clusus Hongitudine circiter viginti sex pedum , latitudines, decem & octor cuius fontis situs intra Villam est, quae, , Germanice Doneschingen, id est Danubii Eschingen vos, catur et estque in loco plano . LIC. Id non prohibet quominus defluere possit Ister a monte propinquo via subterranea tendens ad eum sontem ; quod paulo post firJ insinuat Arist. inquiens: iu ως p niam se quicunque ipsorum fluunt cx paludibus ; paturis sub montibus positas esse accidit omnes fre , aut subsicis altis ex adductione. Uerum non ab hoc solo fonte sumit Ister originem, sed etiam a montibus Alpium Rhaeticarum celsiori-DJlib. . , ut inquit Strabo , frJ Juper Carnos vero s scribit 3 Apem
ninus mons incumbis, lacum habens in amnem Isaram con
mentem , qui rapto secum At age altero flumine essertur in Adriaticum sinum. Eodem autem ex lacu fluuius alter in Istrum labitur, quem Atesmum vocant. Ister enim ab hisice montibus in multa Huisis capita Fumis originem. Ex Ma enim Alpium
capita continua hamnus extenduntur, or unius montisfaciem
exhibuerunt quem Aristoteles a celsiori sui parte Py renarum vocat in inde or inclinata, plures in partes, o
plures in vertices attolluntur. VICO M. Et ab omni monte longe remoto.
LIC. Id experimento conuincitur esse falsum s quia Villa Doneschingen, & in ea sons Istri situm habet ad radices moiuis Abnobae ι quod testatur clarissimus Cluue rius
170쪽
to ac Maraiano coeligo Abnobam fuisse dictum id montium iugum, quod ab Rheni Arinque consuentibus in Septentriones versus ad oppidum usique Psoriz eim, inter Rhenum se Danubi ontem Nicrumque sternitur: Ex huius radice versses orientem oritur Danubius molli es clementer edito iugo, ut ait Tacitus. Vnde etiam Marcellinus lib. HIi . idem iugum appellat Rauracos montes, non in Arnob.e ivlo ,sed prope oriri amnem disit, ωerba eius haec sunt: Amnis Danubius oriens prope Rauracos montes, confines limitibus Rhiticis. & mox : Sed ut fiarus, quod spra ostensum, sic or montes Hir nios ad Dan ibij que sonteis appellarunt antiqui r Hinc illud Euathidi i Scholijs ad Dionysium Afrum. Tuidam ita breuiter de Iuro
pronunciant: Ister qui Pannonios pr.eterfluit, ex Herunt' mov-tibus natistabilis ex fonse oritur. Sed Uico mercatiis licere sibi putauit addere Magitii testimonio verbum enim M agi nus asserat, sti Danubius oritur ex monte P renaeo Germaniae qui vulgo dicitur Brenner, altius ex iugo Hercyniae oluae e cuius quidem flos insiguis es perpetuus est iuxta Visiais Doneschingen in loco plano ab omni montesemoto. ia m non hic ahit, ab omnimon elong emoto, ut ponit Vicomercatus . Cui reluctatur etiam Mitiasterus, qui Danubij sontem lustrauit, asserens eum locum a montibus distare spacio unius
IH horae itineris : Non e st igitur ab omni monte longe semotus Istii sons apertus in Doneschingen . Et si non praeterea neganda sit Istro primordialis origo e monte 3 a quo subterraneis ductibus aqua confluere potest in remotiorem etiam sontem. UICO M. Nisi quod ad Septentrionem terram habet paulo editiorem, altitudine septem , aut octo cubitorum. LIC. Etiamsi hoe salsum esse testatur Munsterus, qui testis oculatus I et ait, se diligenter lustrasse fontem Danubit, quem asserit oriri ex colliculo quodam, cuius eminen-