장음표시 사용
181쪽
cas apud Noricos . At si praeter Tartessum Hispanicum
alter eodem nomine fluuius extiterit apud antiquos, iam nullo negocio poterimus hunc Aristotelis locum intelligere ac illustra re. Certe quemadmodum Ptolemaeus duorum fluviorum meminit, quibus idem nomen Pliasis imponit ἱ quorum unum cum communi Geographorum, Poe-sn Ilib. s. tarum ac H; storicorum sententia ponit in sol Colchide Sarmatas, de quo oJ superius egimus cum UJ Aris/lizet.. stotele : alterum vero iqi ponit in insula Taprobana lon-1u- c i. ge procul a Colchide apud Indos ad meridIcm, de quo ne- ....h 7 minem allum vidi tractantem: Itidem velliti Don, siue Danubii nomen idem duobus maximis fluminibus imposi-IrJ Car. tum est, Istro nimirum in Europa frJ Tanai in Asia, homici: quod conrest Hur autor Dictio uarij Geographici scribens gr. in haec vciba et Tanais fluvius Schylia, Asam diuidens ab Euai 2 rva, a SeptenIxione in meridicm stuι ns Nilo ἱ a crsus ,pam
si tamen orientatior,per Scythas cst d armatas in Maeotim defluens : Incolis hodie Don, G Italis Tana duitur. Huno,
Mium quoque Danubium dictum, scribit Acron apud Horatium. Et sicuti idem nomen Rheni duplici fluuio datum est piorsum diuerso, nimirum & Italico Bononiense solum irri
ganti, & Germanico Batauorum insulas ad Oceamini procreanti: cur eodem nomine Tartessi duo diuersi flumina nuncupari nequiuerint; quorum unum sit Boetis, magnus amnis Hispaniae nunc exiens e fontibus Granatae, ac tendens ad Oceanum extra Columnas Herculis non procul ab illis:& aliud sit effluens e Pyrenaeo Germanico perinfluens per ,scu inter Germaniam & Galliam ad Oceanum. Batauicum desinens extra Columnas, etsi non ita prope Columnas p Certe praeter Aristotelem de hoc altero Tartesso, distincto ab eo flumine, quod apud Gades Carteiam urbem ditissimam argenti veteribus passim denominauit, ut supra notauimus s aperte meminit Silius Italicus db
182쪽
singuens Carteiam a Tartesso, his metris :9JArgamoniacas armat Cartera nepotes:
Rex Moauis suis humani duissimus aut Terae nos decies emensus bellere annos Armas Tartessu sta ianis conscia Phoebo. Quibus asserens Italicus Argantonium Regem Carteiae, quae Tarietas dim pariter est a fluuio Tartesso,inter cuius Ostia condita suit apud Gades in Hispania, vixisse tercentum annos, duplicat annorum numero illi Regi datum ab Anacreonte ; distinguensque Tartessum a Carteia satis aperte ponit aliam Tartessum urbem ab a Ilo flumine Tar-tciso denominatam ; quae dum ponitur ad occasum, pOtuit trabere locum apud Batavos in Ora Oceani Belgici, ad ostia Rheni. Similiter quemadmodum sum: na, & montes varia in dies nomina sortiuntur; & saepe veteribus amissis induunt noua ; siquidem Se idem Parnassi nomen diuersissimis montibus de locis, Phoceu si nempe monti in
Graecia Musis dicato , &-Castuloni oppido in xl Hispania;& Asiatico monti Tauro dudum impositum est; quorum mons quidem Europaeus in Graecia sibi priscum Parnassi nomen adhuc retinet; at in Hηpania Castulo, de in Asia Taurus, seu Paropam sus antiquum seu nomen,seu cognomen Parnassi praeterquam apud/ristotelem penitus exuit: Similiter idem nomen Danubij distantissimis fluminibus Europaeo Istro, & Asiatico Tanai pridem attributum , remansit in Istro solo,& a Tanai nunc penitus exulat: Quidni Tartessi nomen idem duobus fluminibus Europaeis, Hispanico S: Germanico antiquitus esse potuerit λ& quum Hispanicus amnis nunc abiecto nomine Tartesii Boetis appelletur; cur etiam Germanicus nudatus itidem prisco Tartessi vocabulo, non cognominetur vel Neccarus, qui & Nicer dicitur, vel potius Rhenus p Ut
que Paropa sus mons Asiaticus a 'lis Aristotele, ac
183쪽
Dionysio donatur nomine Parnassi; utque a selo Silio eo dem cognomine Parnassi donatur in Hispania Castulo nensium oppidum: cur idem seu Neccarus, seu Rhenus Germanicus fluvius ab Aristotele nuncupari non potuit nomine Tartessi λ velutique Silius Italicus praeter Carteiam oppidum veteribus ad Gades Tartessi vocabulo
nuncupatum potuit impune Tartessum alium cognomina. re ; cur Aristoteles praeter fluvium Boelim Hispaniae priscis - Τartessi vocem nominatum, non poterit seu Nicrum, seu Rhenum Germaniae Tartessum etiam appellare Carteri: mqui proprie fluuius Germanicus ex eodem monte cum Istro nascatur in iugis, Se X tra Columnas deuoluatur in Oceanum ab Aristotele Tartessi vocabulo de signatus, alter horum duorum est, vel Neccarus, qui Se Nicer, seu Nicrus ; vel potius Rhenus: Neccarus quidem, in a cos quia f)J Munsteri testimonio, THuius scrmaniae Nec
earus, qui or Nicrus, cuius ortus distat itincre trium aut qua ruor horarum a fontibus Danu : augessit autem quoad in Rhetanum labitur multis amnibus: & Rheno commistus, una cum eo fertur in Oceanum Belgicum extra Columnas. Magi- α' Germ. nus Neccari fontem ait fetit adhuc esse propinquiorem or-ψςi- ip i Danubij dicens: Nicer hodie Νcccarus, c, vulgo Nechar, in Ducatu Vertcmb Sensi exoritur; cuius fontcs a Dan bi,fimies distant itinere circiter duarum horarum, hic multis amnibus auctus in Rhenum exoneratur , cum quo deuoluitur in oceanum Batauicum extra Columnas. Rhenus etiam squod
i mete. mihi magis probatur in hic potuit ab faJ Aristotele Tartessii PH s 3, nonaine designari, qui non longe a sente Danubii ducens originem , amplitudine Danubio comparabilis fertur in Oceanum Belgicum ad occidentem extra Columnas Herculea si ad Rhodani differentiam, qui ex eodem prope loco nascens, decurrit in mare mediterraneum intra Colmna
nas, di ad Istri quoque discrimen, qui pariter sertur in
184쪽
Pontum Euxinum, quod itidem est mare mediterraneum . Hunc autem Rhenum Germanicum eum suisse , qui nunc ab Aristotele comparatus Istro flumini, dicitur ex eodem monte Pyrenaeo Celtico inter Hercyniae iuga prouenire, sed non in orientem ut Ister , nec in meridiem ut Rhodanus ; ast in occidentem ἱ non quidem in mediterraneum, verum extra Columnas in Oceanum fluere , satis apparet ex Rheni descriptione,ac eius cum Istro de Rhodano comparatione : quia si Danubius fluit ex Brenner, qui Pyrenaeus est Germanicus Alpes Rhaeticas ad Hercyniae sylvae principium sitas denominans ob immensam sui altitudinem. Volaterrani testumonio η Rhenus e Rhaeticis fluens montibus Aquilonem versus in Oceanum irasus erumpit ostiis. Pomponio Μelae, Rhodanus non longe as Istri Rhenique
fontibus surgit, Stra b ο ni pa riter WHercyniae flua se Isi se
Rheni fontes proximi sunt. Ptolemaeo quoque I Rhaetiae occidentale latus terminatur monte Adula, o linea quae est inter capita Rhenior Danah. Munsterus Solini Scholiastes ait: Iti Maiores montes Germaniae sum unde isti insignes procedunt amnes, Rhenus, Danubius, Alsis, Neccarus, Magonus, M. Hi autem montes sani in severiori Germania, alpes siilices in Helvetias Rhaetia, Νigra flua apud Sueuor δς. Dionysio similiter Asto talia de proposito concinuntur Albaque gemes habitans Martiorum Germanorum, Hercyniae fluae frequentantes saltus: Continentem hanc smilem esse ferunt corio bubulo. Hos autem iuxta,Pyrenaeus mons,or domicilia Celtarum,
Prope fontes pulchri sat Eridani.
At sequentes post hunc Etrusca sedes terra Atque huius ad orientem conspicitur Albis principio, Cuius per medium descendum sumina Rheni , tremam M proflauium boreabo Amphitrisei.
185쪽
Rheno autem deinceps cooritur immensus Ister .m traleta, Hoc idem Boccatius affirmat , cui Ira Rhenus uuius ex Le poni,s , quialpes incolunt, oritur. & mox: Rhodanus uiasist Galliae , a Rhodano oppido Rhodiorum ,praeter quod fuit , d nominatum : Hic vero o Alpibus oritur, haud longe asntibus Danubj, atque Rheni. Quare Tartessi nomine, quem su-uium ait Aristoteles oriri ex monte Pyrenaeo in Celtica, unde oritur Ister, nos intelligendum arbitramur Germa. IhJde Geti niae Rhenum, qui consensu omnium, & fhJ Taciti testimo. nio nascitur ex Alpibus Rhaeticis ; nam Alpes illae in confinio sylvae nigrae , seu Hercyniae in longum tractum excurrentes denominantur a sui celsiori parte, quae mons Bren-ner incolis dicitur, Gi co vocabulo Pyrenaeus. Quod autem hunc Tartessum ait Aristoteles fluere extra Columnas, id non ita sumendum est quasi velit eum fuere prope Columnas, aut ad Columnas 3 nam ea vox extra talem non habet significationem: sed siue prope siue procul a Columnis, dummodo, non influat in mare mediterraneum, ut Ister,& Rhodanus, ast influat in occidenta. lam Oceanum, ut Rhenus, vere fluet extra Columnas, stJ1. me. quam eXplicationem nos edocuit inferius l=J Aristoteles
ςο- cap. . in quiens r Adhuc autem plura sunt maria adinvicem, qua non communicant secundam ullum locum d quorum Rubrum quidem viri ur secundum modicum communicans cum eo mari , quod cxtra Columnas est. Modo mare Rubrum comminnicat cum eo mari extra Columnas quod est Oceanum in
confinio Asiae, seu Arabiae selicis , distantissimum a Columnis ue cuius distantiae respectu Rheni ostia diei dcbent prope Columnas. Caeterum Aristotelem hie Tartesii nomine Rhenum intellexisse, satis aperte constat ex alio lo- inde adni co Philosophi, ubi scribit οι ποταμι υττ'α
186쪽
sub ursa feruntur: ille quidem Germanos , alter autem Pannonios praeterfluit:'a te quιdem nauigabiles sunt , per Θemem concreti gelu camporum in morem perequitantur. Licet autem
ii J Cluuerius haec putet non clIe genuina Magistri, sed Herodiani, apud Ili quem haec eadem leguntur ipsissimis
verbis; nostram tamen sententiam non minus conνn unita utoritas haec Herodiani. Strabo pariter a nobis cli, dum scribit: twJ Prope hanc regionem sunt ortus Istri, ac Rheni , siue , Cui quidem regioni Hercyniae cir Uisi GT HVeni fontes proximi sunt. Id ipsum ponit Ptolemaeus, cui ini Rh.eIi.e occidenIale latus terminatuν monte Adula, Oz linea quae est intcrcapita Rheni atque Danubj rquenni Otiri sub Alpium radices ad Septentriones ventos contestatur oJ Aelianus: Huic Aristotelis loco, nostraeque ad eum explicationi mirificam lucem affert Appianus in Libyco icti bens : sp J In Europassuuν o fhonos or Ister , pyispinum Eomanis fines imponunt ;quorum quidem Rhenus ad Borealem Oceanum, Ister ad Luxinum Pontum influit: Progridiemes ulterius nonnullis Celtarum , qui supra Rhenum habitavi imperant nationibus, or js, qui seupra Istrum , quos Dacos appellant. Idem sine dicit Aristoteles mutato nomine Rheni in Tarteisum,& descripto Boreali Oceano per locum extra Columnas, extra quas est vere Borealis oceanus. Bocca tuis adnotat Da mibij Rhenique sontes non distare ab inuicem, nec a Rhodani fontibus ;& quum Rhodanus intra Columnas dc fluat in mare mediterraneum, Rhenum tamen extra Columnas Herculeas in Oceanum Batauiam exonerari, dum sqJ ait Rhenus fluuius ex Lepontys, qui A cs incolunt, exoritur, exi- sentibus emione bus atque Sarmatis originissa propinquis. Hic parum adh&c es sus carsu duos facit lacus, ι eni tum sicilicet , ΟΠ Acronum: mox in unum ex ι is redacIus alueum , p r=nes Nantuatium, Helvetiorum, Sequanorum, Mediomatricum,
187쪽
TriboIiorum, atque Treverorum velox efrtur ; ac postquam propin ruat Oceano, multis iam se eptis fluminibus, inpiares disse s partes, multas facit insulas, quas oum barbarae nati nes incoluere; ex quibus cst ij, quι 8scisus ouisque aurum nutriuntur, fuere: Ex hIs tamen nobilior Batauorum insula fertur inter Helium or Heuum fluminis ostia ,sane late redimibus ripis ingentem facit lacum. Fleuo dictus ubi campos inundis sit, or eiusdem nominis insulam amplexus est. In occiduum
vero in amnem Mosam se fundit, se post insulam, Fleuo dato ,
multis alaris Oceanum petit , suo tamen nomini tenuem seruas, per quem cum careris miscetur Oceano: gloriae Iuli, Caesaris Ductatoris , a quo primo ponte siveratus est, testis perpetuus. Ex quibus habemus Rhenum esse maximum fluuium , multos alios amnes in is recipientem, ac oriri ex Alpibus, te es fundi extra Columnas in Oceanum Batauicum. Mox addit Boccatius: Rhodanum uius est Gallia, a Rhodano oppido Ahodiorum, praet ν quod uit, denominatum . Hic vero ab ALyibus diritur, haud longe a fontibus Danu , atque Rheni: scitato descendens cursu, per Lemanum lacum impetum fruanse Extur integ rque exiens in occiduum, Gallias aliquandis dirimens , tardumque Ararim deferens, labitur taniam in meridiem fraxus ,susceptis Isara, atque Druentia non minus se umDcIbas , inter Volcas ct Cauates apud Heracleam oppidum umostio, or paulo ulterius duobus alijs in Dνrhenum mMe impe-ruo simus diffunditur. Vnde constat fontes Danubi j, &Rheni non longe inter se distare, atque adeo Rhenum in Tartessum, qui ex eodem mammona sciuir,& multis amnibus intra se receptis, tandem ingens effectus, terminatur extra Columnas in oceanum ad differentiam Rhodani, qui vicinam illis originem habens , delabitur intra Columnas in mare mediterr
neum ; quin & ad Danubij discrimen, qui defluit ad orientem in Pontum Euxinum. Etsi namque Varro Danubio
188쪽
Rhodanum faciat aemulum , & Salustius Istro Nilum comparet ; vi constat ex sit A. Gellio , cui omnium suminum , fio.noct.
quae in maria, qua imperium Romanum est ,Guunt, quam Grae us c 7.
τλώειρω Θαλαμαν, internum mare, seu mediterraneum
appellant. maximum esse Nilum consenti ureproxιma magnitudine esse Istrum scripsit Salustius: Varro autem quum de fa te orbis, quae Europa dicitur , dissereret, in tribus primis eius rema suminibus Rhodanum esse ponit , per quod viderur eum facere Istro aemulum: Istrus enim quoque in Europa fuit. Et etiamsi fit Senecae Nilum Danubis smilem habere naturam si I .nat. Psilosephi tradiderunι. Placuit nihilominus hic Aristoteli fluuiorum origines & magnitudines potissimum tractanti, in proposito non Rhodanum , neque Nilum, sed Rhenum iub nomine Tartessi comparare ; quod Ister cum Rheno maiorem, quam cum alio flumine cognationem habeat; etenim quamuis Neccari, seu Nicri fontes propinquiores sint fonti Danubij, quam sontes Rheni; tamen hoc non tollit quin ex earundem Alpium Rhsticarum iugo defluant Ister & Rhenus , qui magnitudine progressuque magis Istrum refert, quam Neccarus, aut Rhodanus; quique praecipites illos decursus habet, quos Cataractas appellant , ut Ister a quibus Nicer & Rhodanus carent omnino. Si enim Istro flumini fuJ Strabo monet inesse praecipites lib. . alicubi decursus uehuiusmodi Cataractas in Rheno, non autem in Neccaro, nec in Rhodano , cognoscunt S: referunt Aurores; nam Episcopus Uulturariensis in suis Canicularium dierum Colloquiis ait: fκJ Rhinus autem est sane Dicon domemorabilis fluuius, non eo tantum nomine quod latissemus sit, or longitud=ne aluei multas alluat prouincias, perpetuo cursu Gatham a Ginania Hin minans: sed alio praecipuo quodam nomine est memoνandus ; nam catararum Hrocem habet umam
189쪽
Verba autem duriν Carthusiani in id recensebimus e Casibam, inquit, alluit Rhenus , amplissemum flumen: M autem non longe ab Schasbusia urbe Germaniae obtinens altitudinem quadra. giNta, aut quinquaginta cubicorum, ruis praeceps in imum, ita et I aqua omnis in spumam'nebulam resoluatur: quod sane es a petr horri nuum . Haec ex illo, in Commentariosub anno Domini I D L ' quanquam ibi abscondi videatur, mox tamen rufas conspicitur amoenus, niIidusque suere usque in Oceanum . De his Cataractis habemiis etiam oculatum testemsν 3. Cos. II J Munsterum, cui Parum infra riuitatem Scha flausiam , va s montium impedimentis incitatus cum rupibus coarctatur, tirribili fremitu eluctuat, tandemque ingenti impetu per ρraeceps altitudine quadraginta aut quinquaginta cubitorum ruit: habet tamen Cataracta ilia primum inrupibus gradus quosdam, ac deinde tanta vehementia in imum delabi-IVr, ut tota aquarum moles in spumam ac nebulam resoluatur:
Igo Dunquam sine horrore potui videre stupendam istam Rheni praecipirationem: Incolae vocant Cataractam illam, Den Lausen, quod signiscat cursum: Ibi nullae possunt descendere naues,atias in mito frangerentur partes: nec possunt huius saxi altitudinem fuZcrare quicunque pisces, etiam essent Morsi, aus Eos marι, qui aduncis sivis naribus nullam non possunt conscendere peIram: hic enim obstat aquae impetus. Caeterum Rhenus sub oppido Lain. nbcrg petris a/ctatus, spuma apparet albissima prafremisu collisione: tandem atrox spumans amplo gurgite ad Augustam Rauricam deuouisur Ic. Consimiles his Catara. stas, licet non ita praecipites, utpote transitum exhibens L3ε hii . tes liberum Sardis ex Ponto in Adriam, ut ait fit Aristo- cap. 3. teles, ita istro Dii Danubio reperiri sal Strabo testatur, ut monebamus his notis r Superiores fluminis partes versus' sontes , que ad praecipiIes decursus, quos Cataractas nominant , Danubium vocant, quae maxime per Dacomum agrum
duabuntur: alias vero inferiores usque in Pontum per Getas Istrum
190쪽
Istrum vocitant. Tot ergo nominibus quum Rhenus aemu Ium Istri sese prodat ; tum quod uterque fontes habeat apud Rhaetos non multum dulantes a Basilea ue tum quod uterque defluat ex eodem itigo Hercynio; tum quod hi duo sint 'omnium Europaeorum amnium maximi 3 tum quod uterque suas habeat cataractas, praecipitesque decursus 3 tum quod uterque sub terram alicubi condatur, de rursus emergat. Verisimile plane satisque probabile nunc est, Aristotelem Tartessi nomine, quem ait fluviorum Europae maximum post Istrum, oriri ex eodem monte, ex quo defluit Ister, ac extra Columnas terminari, nullum
alium fluuium intelligere, quam Rhenum Gallias a Germania diuidentem; si Boetim olim absorptum non intellexit, & ab Hercynia subterraneis ductibus fluentem ad Gades. Nostram coniecturam, & omnia fere superiora apertissime comprobat scJ Claudianus, cui
Prominet Heν niae confinis Rhatia olua see Danubi, iactat Rhenissae patrentem, Utraque Romuleo praetendens flumina regno. Primo sonte breues, alto mox gurgite regnant, Et fluuios cogunt unda coeunIe minores In nomen transere suum: te Cimbrica Thetys
Diuisum bifido consumit Rhene meam; I fracta quinque vadis Istrum vorat Amphrilite: Ambo habiles remis, ambo glacialia sint Terga rotis; ambo Boreae Martique sodales r Sed Dius Hesperiae, qua Rhaetica iungitur rea, Praruptis f rit astra iugis , andisque tremendam Vix astate viam, multi ceu Gorgone visa obriguere gelu, multos haasere profundae Vasta mole nives, eumque ipsis saepe iuuencis Naufeta candenti meetuntur plaustra Boauro