장음표시 사용
131쪽
t hic IJ Aristotcles de molite Pyrenaeii , t X stilo defluunt eap. i. ' Tartessus, i On vulgatos ilicis Pyrenaeos Hispania iii ab Aquitanica Gallia distet minante s intes bigit, scd Purc-na uni Germaniae, Brenner vulgo vocat uni; quod cx Aristotclis diei:s , & ex rei natura possu imis es cere ; cx Atistotes is quidem dictis ; S primum quia subdit: Hic auri minions s adcccidentcm aequinoctialem. Sane Pirenaeus vulgatus Aquitaniae non est ad occidentem aequinoctiale naneque regni Galliae, sed magna ex parte ad illius moridiem, ut vidimus ex Ptolcmaeo ; N alia cx parte ad occidentem hyemalem, ut vi ictiique constat; neque Graeciae, ubi talia scribens erat Aristoteles ; quum Graeciae Pyrmnaeus Hispanicus sit ad occidentem hyemalem; ad occidentem autem aequinoctialem Graeciae sit Brenner, a de que Pyrenaeus Germanicus. Deinde vero scribit Aristoteles hunc montem Pyrenaeum esse ιn Celtisa porro quemadmodum supra de Parnasso Asiatico loquens, dixit illum esse monte in Asia ad orientem hyemalem, non quidem asserens Parnassum esse ad orientem hyemalem Asia: quod falsum esse manifesto liquet in sed montem eme in Asia situm ad orientem hyemalem Graeciae , ubi scribens
agebat Aristoteles 3 ita nunc ait Pyrenaeum esse montem, non quidem ad occidentem aequinoctialem Celticae, quod In Jlib. a. falsum esse conuincitur aperte i nam f/ J Ptolemaeo Gallia e , , Lugdunensis, quae testimonio so' Magini est Celtica Cae-Gal. Luod occasum habet Uceanum, non autem montes
Pyrenaeos ullos a verum ad occidentem aequinoctialem
Graeciae; sed in Celtica : & reuera si Cclticam Galliamsfigbel. cum Caesare sumamus, ea pertingit ad H cluetios, qui Gall. init. Rhaeti dicuntur: at si cum Antiquioribus, quos par est secutum fuisse Aristotelem, de Celtica loquamur ; licet no- J Volat. naen Celticae sqJ commune fuerit Galliae, atque Germa-ith 3- niae ue proprie tamen eam Germaniae partem veteribus i
132쪽
dicauit, qii e Galliae partem ad Alpes continet univcrsam Rhaetiam vetustiorum complectens cum principio Hercyniae Sylu ae, quin & uniuersa in Germaniam, Sic apud Suidam : frJ C ini,seu Galli, gentis nomen, quι Germani dicuntur.
Sic apud Dionem fIJ Cocceianum relatu i ιJ Cluuerij.
fluens , ad sinistram Galliam eiusque incolas, a dextrum C Lias diuitat, tandemque in Oceanum exit: hic quippe times in hane inque diem earum regionum habetur, as eo tempore quo diuersa nomina adepta sunt: siquidem antiqui imis tempori. bus populi isti, ad utranque fluminis ripam colentes Celtae appellati fuere. Sed & apud fui obertum Gipla amum legi. mus: Celta ab Aristotele, se a*s dicuntur omnes ij, qui habi tant in regione Septentrionau , vel populi splentrionales . Quam sententiam Appianus non uno in loco confirmat, primo dicens: sal igitur ad Astes pene randas magno animo profectus, non per Annibalis illud memoratum iter: verum haud unte a Rhodani atque Eridani sontibus iter coepit; quae ambo flumina parua inter se spatio caput ex serunt: ex his alter per Celtas, qui Fuper Ar es incolunt, in T3rrhenum matre dissunditur: alter vero intra Alpes supra Ionium sinum elapsius pro Eridano Padi nom n ausumit. Celtae vero , qui super Alpes incolunt prope fontes Rihodani , qtii prox misit at sontibus Rheni & Istri, sunt Germani. Deinde scribens. Jblsis ille splendide admodum Alimi'um praemissus est , quoia loco Celticae prouinciae initium adesse noscitur. Sed qua ratio-L a ne
133쪽
ne Celtarum nom ine donatierit Ariminenses , qui sunt Itali , nisi Celticam velit inde per Alpes in Germaniam
extendi, quam veteres Galliam nuncupabant λ id certe videtur contestari scJ Strabo, cui priores termini Italiae atque Galliae suerunt Ariminum , Sena , Camarinum , ait enim: Hie a Rauenna inchoantes propiora deinceps tenent, Sar-smam, Ariminum, Senam, Camarinum: Ibi-Acsis strauus est , o mons Gingunus se dentinum , amnisque Metaurus es num Fortunae: In hisce namque locis priores fuere Italiaetcrmini atque Galliae ad quandam maris eius pintem ; licet Imperatores Inpenumero transposeuerint: Antea quidcm Aesim sim men terminum sciebant, rursus Rubiconem fluuium . Aesis inter Anconem Iabitur, se Senegalliam ; at Rubicon inter Ariminum est Rauennam,uterque in Adriviisum excurrit feletum.
Nunc uniuersa usique Alpes Italia demonstrata est. Hic igitum omi )s terminis isc. qui Strabonis locus mirifice declarat obscurissimum locum Appiani nuper allatum , cui consentit alias Appiani locus ponentis Celtas a Gallis distinctos S ab Italis, ait si quidem in Celtico, Hocpacto Boiorum exercitus a Romanis dissipatus est: Alios iterum Cebas Popilius ae
uicit, o post illum Camillus prioris Camilli filius eosdem HLLlauit: Erexit se contra Celias milius Paullus trophaea. Amie Mari, autem consulatus longe numerosior, bellicosior, o Hare δενmida ior excultus Celtarum Gadiam inuasii, o Italiam, O quosdam ex Censuisbus Romanis superauit. Certe Galliam& Italiam inuadentes Celtae, Germani fuere, non Galli. Recte iunior ille Scaliger ad Cl. Keinsium scribit,
ignorat Κελτας, ,pro tota Occidentali, or Septentrionali Europae plaga a veteribus istis usurparip certe Aristoteles, Eratosthenes, alij λτων nomine SarmaIiam , totam Germaniam, Italiam, Ibcriam , iue Hispaniam ipsam comprehendunt. Itaque Pyrenaeus in Celtica non est mons Aquitanicus; ve
rum Germanicus. Addit Aristoteles, ex Pyicnaeo Celis
134쪽
ticosuunt Ister se Tartessus. Porro Istri nomine Danubius intelligitur, quum autem Istrum hunc IxJ Aristoteles ali- ξω I asm.
hi moneat oriri ex Hercynia Sylva, quae non attingit Py- au sit.op. renium Hispanicum, sed ab eo distantissima incipiat a Pyrenaeo Germanico, plane Celtici Pyrenari nomine tractat de monte Germanico , non autem de Hispanico . Deinde philosophus etia bs alibi squar loca fusius infra declara- s , Is .hist.buntur in statuit Istrum amnem fluere inter Pontum Euxi- cap. tr. num & Adriam ; sed in hoc spacio non continentur mon- . res Pyrenaei Galliae Aquitanicae, qui longissime distant ab hoc tractu ; verum inter Adriam & Pontum continetur . mons Pyrenaeus Germanicus in Rhaetia; propterea sta- . tuendum est Aristotelem hic agere de Pyrenaro Germanico . De Tartesso, siue Boetis ille sit, siue Rhenus squade re latius infra quum satis constet neutrum horum oriri ex Pyrenaro Gallico Hispanico, satisque pateat Rhenum oriri ex Alpibus Celticis in Rhaetia, ubi Pyrenaeus Germanicus erigitur : Boetimque primaevam suam originem ex monte Brenner habere posse simus ostensuri: iami colligendum nobis est Aristotelem hic agere de Pyrenaeo Germanico, non autem de Gallico Aquitaniae. Caeterum quoniam Aristoteles eundem locum, ex quo nunc ait fluere Tartessum extra columnas ad occidentem, &Istrum in Pontum Euxinum ad orientem, mox appellaturus sit nomine montium Arcyniorum,ex quibus alij plurimi fluuii defluunt ad Septentrionem, ut constat ex lit, tera textus, & mox ostendemus aperte: prosecto nomine Pyrenaei Germanici non est intelligendus purus putus mons Brenner appellatus, verum Alpes omnes Rhaeticae cum montibus sibi contiguis omnibus ; ut enim Taurus mons uniuersam Asiam cingens ex plurimis montium iligis . concatenata quadam veluti montium serie constitutus ab
excelsiore sui parte ad orientem hyemalem denominatur
135쪽
D , t natriis, S: ab emulentissima sui parte ad orientem aestitiali hia dicitur Caucasus , quod etiam Obseruauit autor lαJ in liit. ononiastici Geographici scribens: set. J Caucasus estpars Tau-νi BenIIs Iosus Taurus Caucas nomine inulti, potest,ut ριν pe parais vocabulum toti figurate trisuitur: ita plane Brenner, seu Pyrenaeus Germanicus est pars Alpium, pars montium Rhaeticorum, seu pars montium , qui Sylvam Ucrcyniam dorso gerunt, ac continuata serie Rhaeticas Celtaeas, seu Noricas alpes connectunt ό adeoque Pyrenaei Celtici vocabulo tota sc iits Alpium inuicem concatenatatum intelligi porc si ; Sc hoc in loco Aristotelis intelligi debet, quia non agit hic Geographus, at Philosophus Aristoteles ; cui ad ostendc ndum magna flumina prouenire sempere magnis montibus, sat est multorum monistium inuicem concatenato tu seriem ab aliquo eorum maximo totam denominare. Sic itaque denominato montena aximo in Europa, quem Pyrenaeum nuncupat, asserit primum ex eo defluere Istrum amnem; Pyrenaei autem huius Cestici nomine complectitur aperte Dionysius Alpes omnes, etiam Italicas , qua Noricis contiguae liliat, cui --- yravaeus mons cr domicitia Cc itarum
Irope fontes pulchri ui Eridani. at Pede- namque Magino faJ teste, A montibus regionis Pedemon- I: dς' , qui sunt Alpes ad Italiam attinentes , & ad Germaniam, seu Celticam, versus occasiim sunt fontes Padissuauij celeberrimi. Ab ampliaimo igitur hoc Pyrenaeo Celtico scribit Aristoteles ullum fluuium defluere. Profecto fluti us Ilier alio nomine Danubius etiam vocatur, & Danubis , leti Dan usis, ut constat ex antiquo Geographo
s fluuias, quondam Masoas nuncupatus. Et si vero Straboli l l l b. inibi Fluminis superiores parus, quae versusint seunx, Da
136쪽
n ιum dixerunt ad Cataractas ae, quae maxime per Dacos fνuntur, infriores ad Pontum inque , quas Getae accolunt,
Dum a pellaut. Et P cini pomo cJ Apertis in Gιν mania fontibus alio , quam desinit no/ine exoritur ; nam per immania magnarum gentium diu Danusius est, deinde aliter appellantibus, Ufer fit. Ac Plinio similiter: frior us in Gera iiii manta iugis, ac per ιmmensas lapse,s genteis, Danubν nomine, et de primum Illyricum abluit, Iuer a peltatus. Ptolemaeo quoque: fel Dacia vero terminatur a meridie ea parte Danubν se II fluminis , qua est a diuerιι ηio Tibisci amnis inque ad Axium ciuita em, a qua iam Danubius inque ad Pomae, se ostia seν
pellatur. Appiano pariter Interpreti: f imatas sfihis in locis Danubius dicitur apud Dacos, nec multo deinis in. in infrius elapsus viserioribus aquis pro Danubio furi mmen 6 mii. Aristoteli tamen placuit istri nomen uniuerse fluuio dare a fontibus ad ostia : Placuit hoc ipsum Dionysio, cui
ex interpretatione litterati Rheno autem deinceps cooritur immensus sis, Ister in orientem conuersus inque ad mine Euxinum, ubi omnem euomis unda spumam. Ex Prisciani vero interpretatione metrica
Hunc prope consurgit Mns Iphi sumine largo Giposcens ortum Euxini percurrit in v s. De loco suae originis etsi plerique dissentire videantur ,
omnes tamen antiquiores, S: recentiores mire cum Aristotele consentitini, qui veram Istri ponunt originem. Et sane Magister duobus in locis Istri fluminis originem aperit ; hic ut nimirum, ubi Meteorologiam docet, atque in Admirandis auditionibus: Hic ait ex Pyrenaeo Celtico, qui mons amplissimus& altissimus est in principio Sylva . Hercyniae apud Rhaetos multis iugis inter se connexis attinge ns Vindeliciam, Noricum, & Alpes: unde geminam Ister
137쪽
titer originem ducit, unam qu idem apertam, quia desuentes ex eius parte Germaniam spectante multiplices aquae fluuiuin efficiunt Danubij,quam originem illustrauit ape tissime Strabo, cui, hJ Super Carnos vero Apenninus mons incumbit , lacum habens in amnem Urram confluentem , qui rapto secum Arage altero flumine essirtur in Adriaticum sinum Eodem autem ex lacu fluuius alter in Istrum labitur, quem Atesimum vocant; Ister enim ab hisce montibus in mutia diuisis capita originem sumis: Excelsa enim Alpium capita continua hactenus extenduntur,munius montis faciem exhibuerunt; remissu inde se inclinata , plures in partes , o plures in Gnices attolluntur. Primus est horum trans Rhenum lacum in orientem vergens, mediocriter sublime Horsum, quo in loco Isbi fontes iuxta euos, ct Hercyniam a luam sum. Quibus verbis postremis alteram originem luti Strabo recenset, apertam quidem ex fonte in villa Doneschingen, latentem vero ex Alpibus Carnorum , ubi attollitur Brenner, unde coecis dii ictibus aqua defluunt in eum lan rc m Sueuic Lm .si J i . de De qua pariter origine sic infit AElianus: fit Luro λο-cap- 3 fluminum maximi Danubj , ad Septentriones ventos Db Alpium radices subicctum conixa dolis cxortum , a non m IhJlib., 1. gno fonte nascitur . Marcellino similiter I h J Amnis Danu bius, oriens prope Tauracos montes, confines limitibus Rhaeticis. il lib. 2. Ptolemaeo non alia sententia est dum scribit:
δρ' se , qui Germaniam cingunt, noli δν i seni hi, qui iam suis dicti, o Sarmatici proprie apsellati, O idem cum Alpibus nomen habentes , o qui stupra caput Dan se sunt. Vnde constat veteribus montes omnes Germaniam cingentes habuisse nomen idem cum Alpibus, S cum montibus, unde prouenit Danubius, quos dixit esse, qui supra caput Danubij sunt; hoc vero commune nomen est duplex, ab Aristotele varijs iri locis propositum ; unum quidem est nomen Pyrenaei Celtici, a quo celsissimo denominatur tota
138쪽
illa iugorum series, quae in principio Nigrae Sylvae complectitur Alpes Rhaeticas, Noricas, Illyricas, & allas ;quod clarissim iis arui nostri Geograpinis Cluuerius conte- satur inquiens: fmJ Ego ex ipso sinnia 'oomaeo, utque Plinio, Tacito, es Martianocosigo, Abnobam V e dufum id monarium iugum, quod ab Rheni Aroiaque consi cntibus in frentriones versus ad oppidum inrue PsortUram, inter Rhenum ac Danubj fontem Νιcrumque stemitur . Ex huius radice vera sus orientem oritur Danubias, muti se clementi edito iugo, ut ait Tacitus: unde etiam nJ Marcellinus idem iugum appellae Rauracos montes Caeterum Aristoteles, qui non solius Istri, verum & aliorum fluminum communem orioinem in Europa nunc tractat, non se restringit ad hoc tuouin
Abnobae 3 sed Pyrenaei Celtici nomen extendit vligius ad montes Hercynios alios continuata serie in eam Syl-uam excurrentes, unde quem nunc Pyrenaeum appellat
Istri montem genitorem, alibi, paulo post fpJ appellat montes Arcynios, Hercyniaque querceta 1 quod nomen Hercyniorum montium est alterum illud commune, de quo meminit sqJ Ptolemaeus anam montes, qui Germaniam cingunt, & notissimi sunt, & qui Sarmatici proprie nuncupantur, & qui cum Alpibus idem nomen habent 3 & qui supra caput Danubij sunt, communi nomine montium Hercyniorum ideo dicuntur, quia montes hi iunt in Hercynia Sylva collocati ; quae ducens initium ab Helvetiorum& Rauracorum finibus,per Germaniam istatur vlira sexaginta dierum iter s in cuius initio Caesar ponit Celtas, S Danubij fontes, dum ait. sc Iraque ea, quasnilis a sum Germaniae loca circum Hercyniam θω-μuam Eratostheni es qui Idam Graecis flama notam esse zico quam illi Orciniam appellant vulgo Tectosages occuparunt 'arque sit confidoum. hos clarissimus Cluuerius Boios Celticam gentem interpretatur, Appianum Alexandrinum Μ secu-
139쪽
s in cel- sectitus, eui l Primum Boi, Celtarum natio ferocius Romanost , ι' iis ti . t J Dι ira Illyriorum or Paeonumgensi a Iia.
byeo. M omnium gentium domina, quae ab Ionio circumdata pluri. mum a Tyrrheno mari inque ad Celtas, quos ipsi Galatas vocant, extenditur; omnisque Celtarum natio, quorum pars apud
DJ in sy- Ehanum fluvium habitat: & alibi: uJ In sinistra Galatarum t 'i.ὸ . naox addit Caesar de Hercinia fκJ Huius bell. cis L Ner maeoluae, quae supra demonstrata est, latitudo nouem dierum iter expedito pates: non enim aliter Dira potest, neque. mensuras itinerum nouerunt. Oritur ab Helvetiorum, or N
metum , ct Rauracorum finibus, rectaque fuminis Danubν ναgione pertinet adfines Dacorum, o Martium: hinc se flictu sinistramus diuersis a numine regionibus multarumque genis rium fines propter magnitudinem attingit: Neque qui uam est huius Germaniae, qui se aut audisse, aut auisse ad initium eius fisae iacat, quum dierum iter sexaginta processerat, aut quo ex loco oriatur acceperit. Alia suminis Istri origo ex eodem monte Pyrenaeo Celtico est abditior; quia collectiones aquarum intra montis illius viscera primum genitae, coecis itineribus per subterraneos canales postea cofluunt in sontem villae Doneschingen a monte separatum, sed tamen haud longe distantem, ut notat Clarissimus Cluum νδ lib. 3. rius inquiens s J oriri Danubium ex radice montis Abnobam appellati: quam sententiam confirmat Marcellinus lxJ lib.,i. IzJasserens amnem Danubium oriri prope Rauracos monistes confines limitibus Rhaetiae r testatur hoc idem latius de 3.cos. visu Munsterus, dum ait. sal Non est pyouincia aliqua in uia ψg- Europa,qu.e tot se tam magnis irrigetur fuminibus, ut Germania: Inter in autem primum se praecipuum maximumque es Danubius, vulgo Donou, qai apud Sueuos in ipsa Νigras lua in pago Doneschingen ex terra visceribus magna scaturigine
ebulost: cumumque versus orientem ad ponticum mare torquet,
receptis sexaginta nauigarilisus amnisuspriusquam mari misce
140쪽
seatur. Veteres vocant montem unde prodit Anolam; quamquam itinere unius hora nulius mons peningat adsicaturiginem eius, sed emundior copioso aquarum meatu,'nunauam dest. ciente ex criticulo quodam , cuius eminentia vix habet quindecim avi sexdecim cubitos: id quod diligenter ego ipse lustraui ,
ne Damiano mendacium hic scubere videar ,sumpto itinere ινidui a Basilea ad eum urique locum. Tenebantur ausem veteres
magno desiderio visendi originem huius fluvois tigamus etiam quosdam e Roma in mira seu Hercynia D aepcrplexa si comolisse loca, ut viderent fontem O primordia tam ceti is simae,. Legimus quoque de Tiberio, quod quum vice quadam v nissu adiacum Podamicum , arripuit iter unius dici , vs originem Danuse praesens contemplaretur. Conradus tanaen Ge Gnerus Helvetius in onomassico suo colliculum illum censet esse montem Abnobam inquiens ' fluuius Germania percelebris, cuius rim est in cacumine montis Abnoua, in villa quae Doneschingen vocatur, fluitque seolus omnium versus orientem in Pinthicum, seu Euxinum mare. Quam sententiam confirmare Tactrus ipse videtur dum I ait: Danubius molli est clementer edito moniis Arbonae iugo es ous, plures populos adis,donec m Ponticum mare sex meatibus erum .pH; septimum emm os paludibus hauritur. Melius tamen Cluuerius asserit MJ Arnobam esse montium inter se connexorum iugum multiplex desinens in colliculum , in quo sons Danubii vis tur. Aristoteles autem nomine Pyrenaei Celtici multo longiorem tractum montium hic appellat; nempe Rhaeticas& Noricas omnes Alpes una cum uigis omnibus connexis tum in Germaniam per Hercyniae Syl-uam exeun entes , tum Italiae confinia pertingentes deno. minatione facta totius montis unam ficiem exprimentis , ut ait seJ Strabo,ab excelsissima parte,quae Py renaeus Germanicus,ab incolis Brenner appellatur. A quo toto mon
te defluere scribit J Aristoteles Istrum & Tartessum, de Μ a alios in inlitti