장음표시 사용
511쪽
mouisset. Postremo ne id sie gratiae dare in. Fabii credeo
ret se iusiurandum dare paratos esse: non uideri e repti in ab Fabium eo tempore animaduerti. Hu uocibus cuin se magis incitarent dictitorem, quam magistro equitu. placarent, iusi de tribunali descendere legati: cr silentio nequicquam per praeconem tentato culm prae si, epitu ac tumultu nec ipsius diffitoris, nec apparitorum eius uox audiretur,nox uelut in prAio certamini finem strit magis
ster equitum iussus postero die adesse, cum omnes afrma lrent instilius Pupγrium exarsuru agitatum contentione ipsa exacerbatums,clam ex castris Romam profugit et patre autore M. Fabio,qui terium C o s. dictators μωrat, uocato extemplo senatu cum maxime conquercretum i apud patres uim dis iniuriam di latoris,repete strepiti s iante curiam lictoru submouentium auditur: r ipse inlinsus aderat,postquam coperit prolictum ex castris,cu exupedito equitatu secutus. Iterata deinde contentio:Cr prohendi Pupγrius Fabium iusit. ubi cum deprecantibus primoribus patru, atq; uniuerso senatu perstaret in incepto immitis animus: tum pater M. Fabius, Qvadoquidem,sera quit,apud te nec autoritas senatus,nec aetas mea,cui orbis itatem paras, nec virtus nobilitasque magistri equitum a te ipso nominati, valeti. nec preces,quae sepe hostem mitigavere,quae deorum iras placant: tribunos plebis appello et
prouoco ad populum:eamq; tibi fugienti exercitua tu μgienti fienatus iudicium iudicem stro : qui certe unus plus iquam tua distitura potest polletq;. videro cessurusne provocationisis, cui rex Romanus Tullus Hostilius refit. Ex curia in cotentione ituri quo cum paucis dictator, cu 'omni agmine principum maginer equitum cum ascendis. lset: deduci eum de rostris PQγrias in partem instriorem
512쪽
LIBER VIII. iactit. βecutus pater,Bene agis,inquit: cum eo nos deduci iusificunde cr priuati uocem mittere possemus. I bi primo non tam perpetuae orationes,quam altercatio exaudiebantur. uicit deindes, strum uox Cr indignatio Fabij senis increpantis superbiam crudelitatenis P γrij se quoisque dictatorem Romae fuisse,nec a st quenquam ne plebis
quidem hominem,non centurionem,non mιlitem uioIatu.
Pupγrit tanquam ex hostium ducibus, sic ex Romano imperatore uictoriam er triumpham petere. Quantum interesset inter moderationem antiquorum, Cr nouam μαperbiam crudelitat s. dictatorem Quintium cincinnataem in L. M inutium Cos. ex obsidione abe ereptum non ultra saeuissee,quam ut legatu eum ad exercitu pro Cos. relinqueret. M. Furium Camillum in L. Furio, qui contempta sua sienectute cr autorintefoedifimo cum euentu putagnasset non solum in praesentia moderatu irae esse,nequid de eollega secus populo aut fenatui scriberet: sed eum rosteriisseet,potifimum ex tribunis coctulatribus habui sique ex collegis optione ab senatu data socium sibi imperi, deis legerit. Nam populi quidem,penes quem pototis omniurerum esset,ne iram quidem unquam atrociorem filisse iures,qui temeritate atq; inscitia exercitus amffet, quam ut pecunia eos mulctaret: capite anquillism ob rem bello male gestim de imperatore nullum ad eam diem esse . nune ducibus populι Romani, quae nec uictis quidem bella fas fuerit,uietus er secutres victorib Gr iustifimos meritis
triumphos intentari. Quid enim tandem passurum fuisse
filium fiuum, si exercitum amisiis et si fusius, fugatus, cra
ris exutus fuisset quo ultra iram uiolentianas eius exaecessuram fuisse, quam ut verberaret nec res Quam coavcniens ese propter α. Fabium ciuitatem in latitia, uia K ctoris,
513쪽
dit DEC PRIMA Ectoria, upplicationibus,ac gratulationibus es eam, opter quem deum delubra pateant, arae sacrificiis fument,
honore,donis cumulentur: nudatum uirgis lacerari in con
stectu populi Roman intuetem capitolium atq; arcent, deosq; ab se duobus praelijs haud stustra aduocatos quo id animo exercitum,qui eius ductu a bicques uiciset ariturum'. quem luctum in castris Romaius, quam laetitia intater hostes βre Haec simul iurgans, querens, deum homiae nudis fidem obtestitis, ex coplexus filium plurimis cuni
lucrγmis agebat. Stabat cum eo senatus maiestis, furor populi,tribunitium auxilire, memoria abstentis exercitus. Ex parte altera imperium inuictum populi Romani, crdisciplina rei militaris, ex dictatoris edictum pro numine semper obsieruatum,Cr Manliana imperia,Cr posthabita aflij eburitis publicae utilitati iactabantur. Hoc etia L. Brutum conditorem Romanae libertatis antea in duobus
tiberis Di e nunc patres comes, Cr benes friles de alie no imperio strato tanquam rei paruae distiplinae militaris euersae iuuentuti gratiam scere: be tamen perstaturum in incepto . nec et,qui aduersus dictum fucin turbatis religionibus,ac dubijs austic s pugnase quicqui ex iusti pocistia remissuru. Maiestis imperiis perpetua ne esset,non se insua potestite:L. Papγrium nihil de eius iure diminui rura. optare ne potestis tribunitia inuiolata ipsa uiolet intercofione sua Romanum imperiumea populus Roma lius in se potisinistin dictatorem Crius dictaturae extinis guat. Quod si strisset,non L.Papγrium, sed tribunos, sed prauum populi iudicium nequicquam poneros accusaturi ros eum polluta semel militari disciplina non miles centu, rionis,non centurio tribuni,non tribunus legati,non legatim cos. non magser equitum dictatoris pareat impo
514쪽
LIBER VIII. Iis retor nemo hominum, nemo deoriis uerecundiam habeat, non edim imperatorum, non alicia obstruentur: sine commeatu uagi milites in pacato,in hostico errent,imineae mores sacramenti, licentia sola se ubi uelint, exautorent: in requentia de erantur signa, nes coueniatur ad edictu: nee discernatur, interdiu,nocte, aequo,iniquo loco, iussu, iniussu imperatoris pugnent: Cr no signa,non ordines scrvet uatrocinij modo caeca, Cr fortuita pro solent cir sacrat .mlitia fit. Horu criminu uos reos in omnia secula oster te tribuni plebis: uestra obnoxia capita pro licentia Qu. Fabij obiicite. stupentes tribunos,Cr suam iam uicem magis anxios,quam eius,cui auxilium ab se petebaturi liberauit onere constrictus populi Romani ad preces cr obtotitionem uersus:ut sibi poenam magiari equitum dictator remitteret. tribuni quoq; inclinatam rem in preces siub eis cui orare dictatorem in istut, ut ueniam errori humano, ueniam adolescentis Qu. Fabij daret: atis eum poenarum dedit . iam ipse adolescens,iam pater M. Fabius contentitionis obliti procumbere ad genua, iram deprecari diactatoris. Tum dictator silentio facto, Bene habet,inquit, Quirites.uicit diseciplina militaris: uicit imperij maiestis: quae in discrimine fuerunt an ulla post hunc die essent. non
noxae eximitur Qu.Fabius,qui contra edictum imperatotaris pugnauitsed noxae damnatus donatur populo Romauno: natur tribunitis potestit precarium non tum auae xilium strenti. Vive Qu. Fabi felicior hoc confienctu ciuitatis ad tuendu te, quam qua paulo ante exultabas uictoria:
uiue id facinus auctus,cuius tibi ne parens quide, si eodem ioco fuisset,quo fuit L .Papγrius, uenia dedisbet. Mecu ut
voles reuerteris in gratia: Pop. Romano,cui uitam debes,
nihil maius praestiteris, g si hic tibi dici satis documenti
515쪽
ris D EC PRIMAE dederit,ut bello ac pace pati legitima imperia ρο is cum lse nihil morari magii mem equitum pronunci siet:d resissum eum templo tatus sienatus, tior populus, circunfus ac gratulantes hinc magistro equitis, hinc dictatori pro Q secuti fiunt.' natumq; imperium mιlitare haud minus periculo Q Fabij, quam supplicio mistrabili adolescentis
nanti, uidebatur. Forte ita eo anno euenit, ut quotiescunque dictator ab exercitu recesit,bones in Samnio mouearentur. caeterum in oculis exemplum erat Fabius M.
Valerio legato,qui castris praeeratine quam uim hosti magis,quam trucem dimitoris iram timeret. I tas frumen . latores cum circuuenti ex insidi s caesi loco iniquo essent: credit i uulgo est subueniri eis ab legato potuistini tris ista edicta exhorruisset. ea quos ira alienavit a dictatore mulitum animos,iam ante instillios qu)d implacabilis
Fabio suis et: r quod sub precibus negasset, eius populo
Romano uenium dedisset. Postquam dictator praeposito in urbe L. Papγrio Crasso magiam equit , Q. Fabio vetito quicqua pro magi atu agere,in castra redhi: ne uque ciuibus satis latus aduetus eius fuit nec hostibus quid squam attulit terroris. Nunq; ponero die sim ignari uenisse dimiorem,stu adesset an abesset parui facientes,insbnu
Eta acie ad cactra accesserunt. Caeter tantum momenti
in uno uiro L. Papyrio fuit,ut si ducis consilia fruor subis secutus militum foret, bellari eo die cum Samnitibus potuisse pro haud dubio habitu sit: ita instruxit aciem loco, qae ubsidijs ita omni arte bellicafirmauit. cessatum a milite:ac de in nri ut obtrectaretur laudibus ducis, imperidita uictoria est. Plures Samnitium cecidere: plures Romani uulnerati fiunt. Sensit peritus dux quaeres victoris obis
516쪽
miscendam comitui ius adhibitis legatis ipfie circum ductos milites inberetis in tentoria caput, ingulos ut sese haberet rogitans,curam eoru nominatim legatis,tribunias, er praeflectis demidabatarem per se popularem ita dexter egit, ut medentis corporibus animi multo prius militum imperatori reconciliarenturi.nec quicquam ad salubritate efficacius sueri quam quod grato animo ea cura accepta, est.Relicto exercitu cum hone congressus haud dubiaste sua nolituras ita ludit iugauitq; Samnites, ut ille ultimus eis dies con tredi)igna cum dictatore uerit. Ince, it dein de qua duxit praedae 1pes,uictor exercitus: perlustrauit shostism agros,nulla arma,nulla uim nec apertam, nec inrisidijs expertus. Addebat alacritatem, quod dimior praeae dum omnem edixerat militibuη: nec ira magia publica, priuatum compendium in hostem acuebat. His cladibus subacti Samnites pace a dictatore petiere: cum quo pacti,utsingula uectimenta millibus,m annuum stipendium darent: mi ire ad benatum iusi essenissecuturos see dictatorere1bonderunt,uniim eius fidei, uirtutis causam sium commendites.ita deductus ex Samnitibus exercitus. Dictator triumphans urbem est ingressus:Cr cum se dictatura abdicare uellet,lusu patru prius quam abdicaret, Cos s. creauit c. sulpitium Longum iterum,in Aeni lium caeremnum. Samnites inficta pace,quia de conditionibus agebaritur,inductus annuis ab urbe retulerunt nec eurum ipsarusancta fides fuit,adeo postquam Pup rium abissee magis
stiratu nunciatum est, arrecti ad bellandum animi sunt. C. Sulpitio,in. Aemγlio Aulium quidam annales habent C O s s. ad delictionem Samnitium Apulum nouum betitum accesti. utroque exercitus misi. Sulpitis Samnites, Apuli Aematio sorte euenerunt. Sunt qui non ipsis Apuo
517쪽
ris D E c. PRIMA Elis bellum illatu, scd seocios eius gentis populos ab sumitiistium ui atque iniurijs destillios scribant. Caeterum fortuna famnitium uix a se ipsis eo tempore propuli untium betalum, propius ut sit uero facit, non Apulis ab Samnitibus arma illatassed cum utras simul gente bellu Romanis suisisse. Nec tame res ulla memorabilis acta: ager Apula Saamniums euastitum:hostes nec hic nec illic inueti. Romae nocturnus terror ita ex somno trepidam repente ciuitatem excivit,ut Capitolium atq; arx, moenias er portae sona armatorum fuerint. G cam concursatum, clamat sad arma omnibus locis esset:prima luce nec autor, nec causa terroris comparuit. Eodem anno de Thusculanis FI
uia rogatione populi fuit iudicium. M. Flauius Tr. pleb. tulit ad populum ut in Thusculanos animaduerteretur: quorum ope ac conflio Veliterni Privernatres populo Romano bellum fecissent. Populus Thusculanus cum coniugibus de liberis Romam venit: ea multitudo veste vetuistata, σὴ ecie reorum tribus circuit, genibus se omnium aduoluens. Plus itas nubericordia ad poenae ueniam impotrandum, quam causa ad crimen purgandum ualuit. Triabus omnes,praeter Polliam antiquarunt legem. Polliae sententia fui puberes uerberatos necari:coniuges, liberosq; sub corona lege belli uenire:memoriamqeius irae Thubcusanis in poenae tam atrocis autores mari Ue ad patrum oratem constitmec quenquam strine ex Pollia tribu candiis datum Papγriam ferre solitum. I nsiequenti anno Q v. F
bla,L. Fuluio C o S s. A. Cornelius Aruina dictator,ta
N. Fabius Ambunus magister equitum metu grauioris in Samnio belli condum enim pretio a initimis iuuetus diiscebatur intentiore delectu habito egregium exercitu adis versus Samnites duxerant: canra in hostico incuriose iis
518쪽
LIBER VIII. 1i' pψα,rinquam procul abesset hostis: cum subito aduene,
resumnitium legiones tritici froci ut uallum usis adstitionem Romanam in ment. nox iam appetebat: id prohibuit munimenta adoriri,nec disimulabant orta luce pori
sero die Acturos. Dictator ubi propiorem ste dimicatiorinem uidit: ne militu uirtuti damno locus esset, ignibus crebra relictis, qui constellum hostiurn stuBrarentur, flentatio legiones educit nec tamen fallere propter propinquiritem canrorum potuit.eques extemplo insiccutus ira inlli itit agmini,ut donec lucesceret,presio abstineret:nec pedepres quidem copiae ante lucem castris egresse. E ques luce denum ductus incursare in hostem, carpendo nouisimos, premendos iniquis ad transiit locis agine detinuit. lam ierim pedes equitem assecutus Cr totis iam cophi saninis urgebat. Tum dictator postquam sine magno incommodo progredi non poterat:e ipsium,in quo constiterat,ioca eastris dimetari tufit. Id uero circunfusio undis equitatu, ut ualdum peteretur, opusq; inciperet, feri non poterat. I taque ubi nes eundi,nes manendi copiam esse uidet inis fruit aciem impedimetu ex agmine remotis:in'uunt coaetra ex hostes, ex animis Cr viribus pares. duxerat id maxime animos, quod ignari loco iniquo non hosti ces , uelut fugientes ac territos terribiles ipsi secuti fuerunt. Id aliquandiu aequauit pugnam,iam pridem de ueto Sari
innite clamorem Romani exercitus puti. At Hercule illo die ab hora diei tertia ad octauam in anceps dicitur cera
tamen stetisse,ut neque clamor ut primo semel concursim est siublatus,iteratus sit:nes signa promota loco, retro uerecepta neque recursium ab uila sit parte. in suo qui gradu obnixi,urgentes scutis sine res)iratione,ac reste tu pugnabant. f miti s aequalis tenoris idem pugnae in Do
519쪽
diro DE c. PRINAE Iatigationem ultimam, aut noctem stestabat. Imuiris uires,iam sero sua uis,iam conflia ducibus deerant: et subito Samnitium equites cum turma una longius prostis accepissent impedimenta Romanortu procul ab arma, tu sine praesidio, sine munimento stire, auiditate praeda impetum aciut. Quod ubi dictatori trepidus truncius attatulit sine modo,inquit,sese praeda praepediant.alij deinde
super alios diripi pasim reis fortunas militum uocifrabatur. Tum maginro equitum accito,Vides tu,inquit, N. Fabi ab honium equite omissum pugnanis haerent ima pediti impedimentis nostris: aggredere quod inter praestandum omni multitudini euenit)dsipatos: raros equis infideles,ruros quibus 'ru in manu fit,invenies:equos piam praeda onerant,caede inermes: cruentamq; illis praeda redde. nubi legiones, pedituras pugna curae erunt: penes te eque ire sit decim. Equitum acies qualis quae esse inus tructifima potest, inuecta in disipatos impeditost hoαstes eaede omnia replet. inter sarcinus omissus repente oba iacentes pedibus lugientium, consternatorums equorum nes pugnae,nes fugae satri potentes caeduntur. Tuem dea leto prope equitatu hostiam M. Fabius circunductis p aiulum alis ab tergo pedestrem aciem adorituriclumor inde nouus accidens Cr Samnitium animos terruit:er dictator tibi respectantes hostium antesignanos, turbanius signa, er fluctuantem aciem uidit:tum appetitare, tum adhortari milites tribunos,principess ordinum nominatim ad it randum secum pugna uocare. Nouato clamore signa in eruntur, CT quicquid progrediebantur, magis magus turbatos hones cernebant.Eques ipsie iam primis erat in conspectu: Cornelius resticies ad manipulos nasitu, quod manu,quod uoce poterat,monstrabat: uexi a se uoriam, parma s
520쪽
LIBER VIII. comm mitti . Quod ubi auditis, ut usu in euadeo repente laboris per diem pene totum toleae rati,nulacrus obliti fiunt, ut haud iecus quam si tum ii tegri e castri signum pugnae accepissent, concinuerint se
an hostem. nec ultra Samnis tolerare terrorem equitum,
peditumis uim potuit:partim in medio caesi,partim in Logam dipipati sunt. pedes remnte ac circinuentos ceciait: ab equite fugientium strages est sm: inter quos crrne imperator cecidit. Hoc demum praelium Samnitium res ita instegit, ut omnibus consilijs stemerent minime id quidem rarum esses impio bello,Cr contra foedus sust pio indistioribus merito dijs, quam hominibus nihil prori Dere agerent: expiandum id bellum magna mercede, lactendums elye id rodrre tantu,utrum supplicia noxio paracorum,an Ommu innoxio praebeant sanguine audebant
tam quidam nomnare autores armora . unum maxime
nomen per confiensium clamantium Brutuli Papiij exaudiebatur. Vιr nobilis, potenss erat, haud dubie proximarurnduciarum ruptori de eo coacti restrae praetores decretus ecerunt ut Brutulus Papius Romanis dederetur: Cr cum eo praeda omnis Roman captiuis ut B omam mitterentatur: quaeq; res per foeciales ex foedere repetitae essent, si cundum iuue Asq; restituerentur. Deciales R omam ut cer Iuerunt mi CT corpus Brutuli exanime: ipsie morte uoαIunoria ignominiae se,ac Epplicio subtraxit placuit cumeorpore bona quoque eius dedi nihil tamen earum rerum praeter captiuos, siqua cognita ex praeda sint, acceraptam est: caeterarum rerum irrita Ait deditio. dictator ex S.C. triumphauit. Hoc bellum ac o s s. bellatum quidam autores siuniti sq, de Samnitibus tria phase . Fabiu etiain Apulia processiste, atq; inde magnas praedas egissest nec K a discrepat