장음표시 사용
531쪽
disi DEQ P R I MAE paucis peragam:quae sententia testis erit mihi nco legionibus uestro pepercerim:cum me seu turpi, seu necessaria syonsione obstrinxi: qua tamen, quando iniussu populi fim est,non tenetur populus Romanusmec quicqva ex ea, praeter quam corpora nostr debentur Samnitibus. Dedaimur per faeciales nudi uinctis exoluamus religione poαpulum qua obligauimus: nequid diuini, humani ue obespci,quo minim iustum piumq; de integro ineatum bellum,
interea C O s s .exercit scribere,armare, edlicere plo
cet nec prius ingredi hostium fines, quam omnia iusti in deditionem nostra persecta erunt. Vos dii immortales precoriquaesos,si uobis non fuit cordi Sp. Posthumium, T. Veturiam Cos s.cum Samnitibus prostere bellum Trerciat uos satis habeatis uidis nos sub iugim nusos: uidissestonsione infini obligatos: uidere nudos vinctosq; hostibus deditos,omnem iram hostiis nostris capitibus excipientes mouos C O s s. legionesib Romanus ita cim Saramnite gerere belliu uelitis,ut omnia ante nos constules bebia gesti sunt. Qux ubi dixit anta simul admiratio milhratios uiri inc it homines, ut modo uix crederent is eundem esse Sp. Posthunus, qui autor tam foedae pacis fisset modo mistraretur quod uir talis etiam praecipuu apud ihostes supplicum passurus est ob iram diremptae pacis, cum omnes laudibus modo prosequentes uirum in sentenatium eius pedibus irent tentari paulister intercesse sub L.Liuio, Cr α. Melio Tr. pl. qui nes exolui religione populum aiebant deditione sua, nisi omnia Samnitibus qualia apud Caudium fabiit, restituerentur: nec se pro eo, quod stondendo pacem seruassent exercitum populi
Roman poenam ullam meritos eoe: neque ad extremum
cum sacrosancti cynt, dedi ho ibus, uiolari ne posci
532쪽
LIBER IX. δTu PO brumius, i nterea dedit inquit,profanos nos,quos salua religione potejus: dedens deinde ex illos sacrosanisectos um primum magi ratu abierint sed me audiatis, privi et dedatu hic in conatio uirgis caesios,hic iam ut inisii tercalatae poenae liburi habeant. Nd quod deditione nostra regat exolui religione popuIu id istos magis ne dedatur, quam quia ita se res habeat,dicere quis adeo iuris Decialiuexpers est,qui ignoret neq; ego injicias eo patres coscria pictainhosiones,q foedera sancta coeupud eos homines, apud quos iuxta dixinas religiones pias humana colitur:
scd imusu populi nego quicqui sanciri polle, quod popuum teneat. An si eadem superbi qua sponsionem ilia exis
preserunt nobis Samnites,coegibent nos uerba legitima dedentiam urbes nuncupare deditu in populum Romanis uos tribuni diceretis fer hunc urbem,templa, delubra, funes,aquas Samnitiam ese s omitto deditionem, quoniam
destonsione agitur. Quid tandem, sistopondit emus umbem hanc relicturum populum Romanu mi si intacturumssi mugii lautus,si senatum, si leges non habitur in s se sub
regibum futurum Di melior inquis ut qui non indignitas rerum stonsionis uinculum lexat. Siquid est, in quo oblia gari populus posit, in omnia potest. Cr ne illud quidem, quod quosdam orsitan moueat, fert: C o s. an dictator, an praetor spoponderit. Cr hoc ipsi etiam famnites ium uerunt quibus non fuit satu Cos s .stondere,sed legatos, quaestores, tribunos militu stondere coegeriit. Nec a me nunc quisquam quae vcrit quid ita stoponderim: erum id nec coiis, s tua eget nec illita spondere pacem,quα. mei non erat arbitrJ: nec pro uobis, qui nihil mandaura ratis, possiem. Nihil ad caudiam patres conscripti hum nis consilire gestam est: Aj immortales Cr vestris , Crb .
533쪽
pium imperatoribum mentem ademerunt: nec nos in bello satis cauimus:Cr illi male partam uictoriam male perdide
runt . uix Iocta, quibus vicerant,credunt dum quacunque conditione arma uini in arma natu auferre st)tinant.
An si sana mens suill t,dilficile illis fuit,dum senta ab Dismo ad consultandum accersunt,mutere Romam legatos cim senatu, cum populo de puce,ac foedere ageres triduiitcr expeditu erat. interea in indue s res ilibet: donec ab Roma legati aut uictorium ubi certam,aut pace afrrent, l
mus. sed neque uos tuli et . nec nos stopondi3 cmus: nec fa luit alum rerum exitu ese,quam ut Cr illi uclut sori mnio laetiore, quam quod mento eorum cupere posbent,
nequicquam eluderentur et nitrum exercitiam eade qus impedierat frtuna,expediret uanam uictoriam vanior irririm jaceret pax: sponsio interponeretur, quae nen nem praeter stoforem,obligaret. Quid enim uobiscum patres conscripti s quid cum populo Romano adium est quis uos appellare potnis qui se a uobis dicere dcceptu in i ho bis Aan ciuis hosti nihil stoponditiis ciuem ninanem stondere pro uobis iusilui. nihil ergo uobu iec nobiscum est, qui, lbus nihil mandastis nec cum Samnitibus, cum quibus tria ahil egistis. Samnitibus stonsores nos binus rei satu Ioci pletes in iis,quod nostra est in i quod prae re possimus, lcorpora nosse CT animos :in haec saeuiantan haec serra , lin haec iras acuant. Q hod ad tribunos pleb s attinet consulite utrum praesens deditio rerum feri posit: an in die derratur: nos interim T. Veturi, uos que caeteri digia haec capita luendae sponsionis strvinum, ex nostro suppliario liberemus Romana arma. Novit patres cons Tiptosim causa, tis gutor: nec cratro sol ,std tribunos etiam
534쪽
LIBER IX. 13 Ietiam plebis, ut se in s enatus dicerent fre potestite. nutae gistratu iude se extemplo abdicauerunt: traditi que fociscialibus cum caeteris caudium ducendi. Hoc facto senuistus consulto lux quaedam ut 'Vibe ciuitati uisa esl: Post,
b in in ore erat: eum laudibus ad coelum ferebant: deis notioni P. Deci, cos. alijs claris facinoribus aequatabant: emeri ille ciuitatem ex obnoxia pace illius consilio, ex opera: ipsum se cruciatibum, ex hostium irae o trecipiaculaeque pro populo dare Romano. arma cuncti sto ut cir bellum. en unquam futurum, ut congredi uromatis cum Samnite liceat. In ciuitate ira odio que ardentate delectus omnium prope noluntariorum fuit: restriaptae ex eodem naute novae legiones: ductus que ad Cauis dium exercitus. Praegre, i Deciales ubi ad portam uenere, uestem detrahi paci Donsoribus iubent: manus post teragum uinciri. cum apparitor ucrecundia maiestitu Poailhumium laxe uinciret. Quin tu, inquit, adducis Ioram, tit ii tisat deditio s Tam ubi in coetum Samnitium, Crad tribunal uentum Ponti, est, A. cornelius Aruina fociscialis ita uerba ncit: Quandoqui in hisce homines inlusissu populi Romani Quiritium foedus icium iri stostonde
runt: atque ob eam rem noxam nocuerunt: ob eam rem,
quo populus Romanus scelere impio sit solutus bosce horimines uobta dedo. Haec dicenti foeciali Posthumius genusemur quanta maxime poterat u perculit: er clura vocedit, se Samnitem ciuem esse, illum legatum oecialem a se contra ius gentium uiolat : eo iustius bellium gesturos. Tum Pontius,nec ego istini deditionem accipium,inquit: nec Samnites ratam habebunt. quin tu Spuri Po ibuami, si deos hsie censita, aut omnia irrita facis, aut pacto
535쪽
DE c. PRIMAE aut pro ijs pax debetur. Sed quid ego te appello, qui te eaptum uictori cum qua poto side rectitutas populum Rota manu appello . quem sistosionis ad Furculaue caudinas M .ctae poenitet rejiituat legiones intra saltu,quo septae urarunt. nemo quenquam deceperit: omnia pro insteio sint: recipiant arm quae per pactionem tradiderunt: redeant in caldia sua: quicquid pridie habuerunt, quam in colgoti quia in est uentum,habeant. tum bellam, ortia consilia placeant:tuncstonsis Cr pax repudietur. ea uero fortui ijs locis, quae ante pacis mentione habuimus,geramus belis m. nec populus Romanus conbulum sponsionem,nec nos stim populi Romani accusemus. N unquam ne causa deo
set eur uicti pacto nostetis obsides Porsenae dedistis: furto eos subduxillis. auro ciuitatem a Gulsue rescit stri: inter accipied i aurum caesi sunt. pacem itobiscum pepigistis,
ut legiones uobis captus restitueremus eum pacem irritim
scitis, er semper aliquam si audi Deciem iuris imponitis. Non probat populus Romanus ignonaniosa pace legi nes seruatas spacem sibi habeat egiones captas uictori repituat. hoc fde,hoc sederib M,hoc foecialibus caerimon; ijs
dignum erat,ut quidem tu,quod petisti,per pactionem habeas,tot ciues incolu mess ego pacem, quam hosti tibi re mittendo pactus sum,non habeanis hoc tu A. corneli dioeuos faeciales iuris gentibus dicitis s Ego uero istos, quos dedi mulans,nec accipio, nec dedi arbitrore nec moror quo mιnus in ciuitatem obligatam 1 osione commissa ira, tu omnibws dijs, quor eluditur numen, redeant. gerite bellum, quando Sp. Pos humilis modo legatum foecialem genu perculit: ita dij credent Samnitem ciuem Pollaurimum, non ciuem Romanum esse: Cra Samnite legatum
536쪽
. LIBER IX. σ3ο bellum. Haec Iudibria religionum non pudere in luce proriferres Cr uix pueris dignis ambages senes ac consularesistendae fidei exquirere s l lictor, deme vincla Romanis, moratus sit nemo,quo minus ubi usum fuerit,abeunt. Et
illi quidem forsitan et publicasua certe liberata fide, ab
caudio in castra Romana inuiolati redierunt.Samnitibus
pro superba pace inin unum cernentibus renatu ni b im,omnia s quae deinde uenerunt,uo in animis solii, sed prope in oculi, ese, er sero ac nequicquam laudare senis Ponth utras confitia . inter quae se media lapsos uictoria
ch occasione an ba, pugnaturos cum rei, quos potuerint in ph rpetuu vel inin cos tollere,vel amicos acere. adeoq; nullo in certamine inclinatri uiribus post caudinum pacem animii mutauerunt,ut clariorem inter Romanos deditatio Posbumium, quam Pontium incruenta victoria inter
Samnitcs Iaceret: er geri pose bellum Romani pro niactoria certa haberent, Samnites simul rebellasse ex uicis.
se crederent Romanu . Inter haec Satricani ad Samniates desecerunt, Cr Fregellae colonia nec opinato aduentus nitiam Uiis Cr Sutricanos cum ijs satis constat nocte occupata s. timor inde mutuus utrosque usque ad I cem quietos tenuit:lux pugnae initiam fuit:quum aliquamdiu aequam,Cr quia pro arta ac scis dimicabatur, et quia ex tectis adiuvabat imbellis multitudo, tamen Fregellani sustinuerunt. Fraus deinde rem inclinauit, quod uocem audiri praeconis pusi sunt, incolumem abiturum qui arama posivise castra restasit a certamine animos, Cr passim ama iactatri coepta. Pertinacior pars armata per auersam portam erupit: tutio, que eis audacia fit, quam inα cautus ad credendam caeteris pavor: quos circundatosia. L γ igni,
537쪽
ras DE c. PRIMAE igni,nequicquam deos fidems inuocantes, Samnites concremauerunt. Cos s. intcrbe partiti prouincias, Papγα riu in Apuliam ad Luceriam pergit,ubi equites Romani obsides ad caudium dati custodiebantur: Publius in Sa mnio subflitit aduersim c audinas legiones. D edit ea ressumnitium animos,quod nec ad Luceriam ii sine a tergo in Eret hostis: nec manere, ne Luceria interim amittereritur,satis audebant. optinim uisum est committere rem fortune,CT transigere cum Publio certamen. itaque in aciem copiis ducunt. aduersum quos Publius C o s. cum dimicariturus est et, prius alloquendos milites ratus concionem a
uocari tufit. caeterum sicut ingenti alacritate ad praetortia concursum 6 in prae clamore poscentium pugnum nulla adhortatio imperatoria audita est: vas cuique animus in mor ignoviiniae adhortator aderat.Vadunt igitur in pri Iium urgentes figmstros: CT nemora in cocursu pilis mittenas, stringendus inde gladijs esci, pila uelut dato ad id gno ubisciunt trictius gladijs cursu in hostem struutiatinihil illic imperatoriae artia ordinium, aut ab diis locandis *m omnia ira militam prope uesano impetu egit.
Itaque no si modo hostes fiuntsed ne castris quidem si
fugam impedire ausi, Apuliam distipati petiere Luceriam
tumen coacto rursum in unum agit ne est peruenturm Rominarios ira eadem,quae per mediam aciem hostin tulerat, et in castra pertulit. ibi plus quum in acie sanguinis, ac cae dis fictum praedael pars maior ira corrupta. Exercitus alter cum Papγrio C o suocta maritimi peruenerat Arpos
per omnia pacat Samnitin magis iniurijs er odio, quam beneficio uilo populi Romani. nam Samnites ea tempestite in montibus vicatim habitantes, campestria er maritiaria loca contemptu callor rio lare,atque ut euenit, se
538쪽
LIBER IX. re locis fistuli genere,ipsi montani atque cules depopulabantur. quae regio si fida Samnitibus μὴ et,aut peruenire Arpos exercuivi Romanu3 nequillet: aut interiecta inriter Romam Er Arpos penuria rerum omnium,exclusos a
commeatibus abs Uyet. Tum quoque propctos inde
ad Luceriam iuxta obsidentcs obscyosq; inopia uexauit: omnia ab Amss Romanis stuppeditabantur,caetera m adeo exigue,ut militi occupato jtitionibus uigil sq; Cr opere, eques klliculis in castra ab Arpis fumentum ueheret, inmurtam occursu bili cogeretur abiecto ex equo furimento pugnare. Cr obsesin prius quam alter cos. uictore exercitu aduenit,cT commeatus ex montibus Samnitiuinuectι crunt, Cr auxilia intro Ja. Arctiora omnia adis uentus Publi 1 stcit,qui obsidione dolegata in curum collogae,uacuas per agros cuncta insisti commeatibus hosti scerat. Itaque cum dies nulla esct diutius obb os inopia laturos, coacti Samnites, qui ad Luceria cupra habebant, tindique contractis uiribus signa crum Papario consere. Per id tempus parantibus utrisque se ad praelium, legati Tarentini interueniunt, denuntiantes Samnitibus, Romnianisque,ut bellum omitterent: per utros petisci quo mionus d ederetur ab arnitis, aduersus eos se pro altens pura gnaturos. Ea legatione Papγrius audita,perinde ac moistus dirus eorum cura collega se communicaturum restondit:accitos eo cum tempus omne in apparatu cossi bis αset,collocutus de re haud dubia, signu pugnae proposuit: --δgentibus diuina humana que, quae abolen cum acie dia candum est,c o s s. Tarentini lcgati occursare, restosum expectantcs:quibus Papγriu3 ait, Asbicia secuda esse Turetini pullarius nuntiat,lintre praeterea est egregie,
539쪽
DEC PRIMAE signa inde 're rufit,er copias eduxi uani tam increpans gentem,quae suar impotens rerum prae domestiiscus editionibus dis ordi s ,asi s modum pacis ac belli m
cere aequum censeret. Samnites ex parte altera cum omne
ram belli rem Ucnt, quia aut pacem uere cupiebant, aut expediebat siti lare, ut Tarentinos bi conciliaret, cum instructos repente ad pugnam Romanos constexisse sent,uocistrarisein autoritate Taretinoriam manere, nec descedere in aciem,nec extra ualliam arma stime: deceptos
potius quodcunque casus stra pusuros, quam ut streuisse pacis autores Tarentinos videantur. Accipere se omen C Os s .aiunt,s eam precari mentem hostibus, ut ne uestum quidem destndanti ipsi inter se partitia copijs succo
dunt hostiam munimentia Cr simul undique adorti, copars mas explerent,pars uellerent ua wm,utque in gas proruerentin uirtus modo insitased ira etiam exulcera tos ignominia stimularet animos,castra invasere: Cr pro se quisque,tio haec Furculas, nec caudissim, nec saltus ii uios essecubi errorem statis superbe uicissiet sed Romanam virtutem,quam nec uallani,nec 'be arcerent, memor αtes: dunt pariter resistentes fusos , inermes atq; armatos,seruos,liberos,puberes,impuberes, homines, iam ataci .nec ullo superlui ct anima ni c o s s. receptui fisgnum dedilbent,avidosque caedu n lites e castris hostis imis perio ac minis expuli ent. Itaque apud instusos ob interisi pellatam dulcedinem irae constnim oratio habitu est,ut doceretur miles minime cuiquam militum C O s s. odio in
hostes csissee,aut cessuros: quin duces sicut belli,in infantiabilis supplicq suturos fui emi respectus equitum sex
torum, qui Luceriae obsides tenerentur, praepediset an mos: ne desteran uenia bos ci cietas in supplicia eoru 3 . age
540쪽
LIBER IX. di regeret,perdere prius quam perire, optantes. Laudare ea n lites, iis obuiam itum irae sitie ese fieri omnia patienda potius,quam proderetur salus tot princip- Rotarnaliae iuuentuta.Dirassa concione consilium habitum,otamnibus necophs Luceriam premeren an altero exercitu er duce Apuli circa, gens dubiae ad id uoluntatis, rentur. Publius C os . ad peragrandum proflius Api lium,aliquot expeditione una populos aut ui subegit, aut conditionibus in societatem dccepit. Papγrio quos, qui obsesor Luceriae restiterat, breui adstem euentus restondit. nam infesta omnibus vijs, per quas commeatus ex Saαmnio subvehebatur, ante domiti Samnites qui Luceriae in praesidio erunt egatos nactere ad C o s. Romanum,ut rem ceptii equitibus,qui causa belli esciit, abs te, et obsidiοαne.Hri Papγrius ita re, bondit: Debuit be eos Pontium Herenny filium, quo autore Romanos sub iugum mi sent, consulere quid uictis patiendum censeret. caeterum, quom
nia ab hostibus in se aequastitu quam in se ipsi ferre in
luerint,nuntiare Luceriam iusi arma, arcinas, tamen multitudinem omnem imbellem intra moenia relinqueret:
militem se cum singulis uestimentissub iugum misurum, ulciscentem illatam, non nouam instrentem ignominiam. Nihil recusatum septem millia militum ub iugum missa, praedas ingens Luceriae capi receptis omnibus signis,arinus,quae ad caudium amferunt:er, quod omnia suprarabat gaudia, equitibus recuperatis,quos pignora pacis custodiendos Luceriam sumnites dederunt. Haud strine alia mutatione subita rerum clarior uictoria populi Rota mani est. siquidem etiam quod quibusdam in annalibus inuenitur) Pontius Herennij filius, Samnitium imper tor, vi expiaret coss. ignominiam, ab iugum cum caeteris