장음표시 사용
21쪽
DE PRAEDIcABILI Bus Laertius, quod hic quidem praecipiti cr acri ingenio erat,iae uero tardo ais hebeti. Haud disimile illi est, quod cr cicer. ii l. de Orat. lib. de Isocrate refert, bis crates doctor inquin singularis dicebat se in Ephoro calcaribus, contra autem in Theopompo stenis uti μαlere. Alterum enim exultantem uerborum audacia reis primebat, altera in cunctantem σquas uerecundati aetem incitabat. Qv er hac ipsa differentia a seipso quistiam disset puero olim iam uiro, er faciente
nunc aliquid cum antea quiesceret. Qilo sane modo apud Vergiliam de Hectore in aliam quas hominem mutato, Aeneas inducitur ita loquens, Hei mihi qualis erat, quantum mutatus ab illo Hectore. Proprie uero differentia dicitur, qua alterum ab altero disteri accia dente tu eparabitu quomodo is, qui oculos habet caerisOs,ab eo diser qui tales non habet. Magilis aute prois nati qualitate. Siquide homo rationalis est,equus uero
irrationalis. Praeterea ut haec speciem aflpecie differre fac unde er specibica diffrentia dicitur:ita superiori res duae Indiuiduuam ab Indiuiduo separant, quae ob ita ipsum Accideturiae, ue Aduetitiae diserentiae dici possunt. In uniuersu in igitur omnis differesia alteratrum ficissed quae strefica dicitur,ultra id quod alterutrum facit, aliud quos facit.Atq; ita disterentiae comunes qui, dem sunt, quibus Omnes aut ab alij aut a nobi ipfis diffirmus.Propriis, quae uni cuiusq; indiuidui forma alia
prie diserentia dicitur, qua altera m ab altero differt non accidente quopiam siue separabili, lue lacte biis si,sed substantiali qualitate: quae er ipsa nimirwm Minuscuius rei ratio est. Itaque ab equo homo dctere ratio
22쪽
TR A CT A Tvs L qua naturali proprietate depingunt. Magis autem propriae, quae in substantia ipsa permanet, er uniuscuiusq; rei rationem explicant, er speciem checis distinguat. De ea, quae specifica disseretia
dicitur quid sit. Diffiretia ergo, qμα mmi propria criberisca dicitur, Cr proinde tertium fecit praedicabile, ea est
quas tries ut dictum est a specie dis cer hoc modo definitur, Differentia est, quae de pluribus cirrifrentibus specie,in eo quod quale quid est praedicatur, ut
tionale de homine er de deo, si Porptario credimus, qui tam deurium homine animal se, opinatus est, idq; magis Platonicorum sentetis,qualis er ipse erat, quam secundum ueritate.Est igitur sed id exempli causa nue admittatur solu Cr deu3 et homo animal rationale, sed a deo homo separatur mortalitate, quod homo quidem mortalis si deus aute immortalis. Rursus aute cr hoc pacto definitur Debbetia est, quae diuidit is distescit ea, quae sub eodem genere posita punt, ut rationale horis nem separat ab equo Cr lacne, caeteriss animalibus Oamnibus quaecsis rationis expertia sunt. Vignatur itemer haee eius descriptio, Dis erctia est,q steries genus Aau, a pota supera ut homo quatenus est Cr rationalis cr morta, t ustis,animal verat, excedit . siquidem horti,am m. Ita animalest,licet potestate Lo hassola habeat differetio, si ho sed er his oppositas. Diuiditum aute huiusimodi disti eistis, qui Cr persee specifica, Cr per hoc magis prois pq inm xis
pria differentia dicta est, quod haec qui Memora diutidit is Decisti ista uero species constitin. i. a
23쪽
DE PR AEDICABIO Bus omnis quippe differetia generi aduoum costituit speriem,ut cini rationale additur animal hominem protinu3 eonstituit, quae lectes animalis essee dignoscitur. Vnde haec proinde constitutiva differentia dicitur. queadmodii illa quae genera in si ecies secat,discrentia dicitur diuisua. Sciendum tamen quod eadem diffisislaer diuisua dici potest, cr costitutiva.d sua quidem generis, constitutiva autem speciei. De proprio, quot modis dicatur,tum re quot modis dicatur Commune. P Ropriora ueris,quatuor dicitur modis.Primo nas proprium dicitur, quod soli alicui accidit speciei,
etsi non omni, ut homini medicum esse,aut geometram.
Secundo, qaod omni quidcm accidit,sed non soli, qaeum iamdum homini esse bipedon, quaD er auibus perimm de id accidit.Tertio, quod soli quidem,er omni lieri nos perivi omni homini, e soli homini accidit inferi
nectute caiiescere, licet Aristoteles er Plinius id etiam equis tribuant.lQwto,quod soli, π omni,cπ scii criquemadmodum homini ridere, iij potestate tamen magis er aptitudine, quam actu. Siquidim omis homo, soli ter femper risibilis est,licet non semper rideat. Sane ut proprium bis quatuor modis dicitur: ita commine,qgod proprio quodammodo opponitur, quatuor dicitur modiς. ne quippe dicitur: aut quod in p*rtes diuisibile est, ut ager coinmunis pluribus: cut qaod in usu communi postitim est, i diuictione prorsus immi ne,utfervus pluribus communis, ν equus, Cr pμicus:
ent quod tu occupodo proprium fassim est, alioqui
24쪽
commune,ut in templo aut theatro locus coimnunis est omnibus priusquam occupetur, occupatus uerὸ prori prius fit occupanti: aut quod aeque omnibus sese praeis: istini uox praeconis, aut alteriIs cuiust iam concionania docenticue.
De accidente, quid sit, S quo modo diuidatiIr. Acciiens est, quod ηiest, oe abest praeter subiecti
corruptione. Desinitur rursus er hoc modo. Aeacidens est,quod contingit eidem ineficer non inesse,ut homini album es, er non esse albi , er sedere er stare. Qiliner aliter hoc pacto, Accidens est, quod neque genus est,ne, differenti neque specita, neq; proprium, semper autem risubiecto subsit tens est. Diuiditur auteacciden aliud nans separabile est, aliud inseparabile.
Separabile quidem,ut dormire: Infeparabile ver ut nigrum esse in Aethiope er coruo, Cr candidum in αγο er nille. Accidens porro tam scparabile, quam inseparabile, aliud naturaliter tale est, aliud extrinsecus aduenit.Naturaliter quidem,ut pueriti iuuentu sene dius: extrinsecus autem, ut sedere, aut s qua cicatrix obducta uulneri occalluerit.
biomodo accidentis definitio intelligenda sit,cum solutione dubitationis.
Vperest ultima bulas Tractatus pars, qua πανο mredi iam certum erat,nis nos remoraretur dubitatio haud facilis, expendenda buteri examinandas,σdiscutienda prius. Ea autem hui modi est, si acci, is
est,ed' er abest issis eiacis quo est,interim, qui
25쪽
DE PRAEDI CABILI Busseri potest ut ex accidetotu aliud separabit aliud inis separabile statuatur Nam quod irnseparabile est dabis esse non pol. Sane huic dubitationi Porphsius ita paucis satisfacere videtur, quod ait exempl i causa eorum polle album subintelligi er Aethiopem candore nite
tem, praeter utriusq; corrκptionem pinteritura . Veruhoc ipsem Boethm paulo altius repetit dicens, Nam quonia sunt accidentia inseparabilia, in his definitio uidetur conuenire non posse. Sed haec inquit tam ueheta
mens quaestis,soluitur hoc pacto, quod haec ipsi definitio de accidentibus facta est potestate, non ahu: interimnii non veritate. Age igitur, quoniam Aethiopi cotir niger auferri non potest, imo eum ex cogitatione separemus,erit tum color albus Aethiopi,no tamen species consi pta est.Ita quoso a coruo nigredinem abripularis imaginatione, permanebit tamen aliis, nec sterietes interibit. Ergo quod dictum est adesse eeπ abesse,nore, sed animo intelligedum est. QMd tamen in his, quae speciem constituunt, haud ita sese habet, uis ab homiam rati onalitatem σψrrus, quam licet actu separare morosiimus, tamens uel animo, imaginatione ue dis xerimus,statim peribit horiois species. De communitate praedicabiliu inter se,oc differentia item eoru a se inuicem. Commuim est omnibus praedicabilibus de pluribus praedicari ut exempli gratia, Genus quidem de oαninibus sub se contentis speciebus er indiuiduis:de quia bus omnibus er constitutiva cu primis differentia praeridicatur. Species autem de his solum, quae subocontia
26쪽
TRAcΤA TUS I. rsinentur indiuidius. Proprium uero er de specie cum est proprium, erct eiusdem 1lpeciei indiuiduis. Porro accidens cr de speciebam pariter cr indiuiduis, sed principaliter quidem de indiuiduis, fecudo uero loco cr dei , quae continent indiuidua, hoc est, si eciebus ipsis. Quemadmodum e diuerso, propriu principaliter qr Adem des ecie cuius est proprium,ut siccundo deinde Ioeinde illius speciei indiuiduis, ut rictibile esse,prin quiadem cr principaliter de homine praedicatur: posterivi
vero cr secundo loco,ia Socrate Cr Platone, caeterissparticularibus hominibus. CommInc item est omnibus praedicabilibus, praeter accidens, univoce praedicari de
quibus praedicantar. Disertit autem a se inuicem praeta dicabilia, quod alia quidem praedicantur in eo quod quid est,ut genus er species: alia uero in eo quod quarila quid est, aut quomodo se habet quippiam, id quod
plerisque accidentibus quaeritur,ut si quis interroget, quomodo se habet Socratess tura quis recte restonderirit, quod aut ambula aut distulat:sia uero interroget
quis iam qualis est Socrates,apte βrt is restondebit alter, qu)d sapiens est. Ergo diffibrentia, propria σσccides, praesertim inseparabile,in eo quod quale quid praedicantur. Xspecie item genus disset, quod genus quidem praedicatur de pluribus specie differentibus species uero de indiuiduis, O numero diffGrentibus tantasi . Ei disse etia a proprio er accidente differt, quod differentia quidem praedicatur in eo quod quale quid
est,fecundion rei scilicet entura: proprium uero eraccidens secundum rei potius inhaerentium. Demum
proprium G accidinae diffisu, qGd proprium quid
27쪽
ς DE PRAEDIcAMENTI Leonuersm praedicatur de eo. cuius esst propriim, acciis densueris mintae. de quius praedicabilibus uocibu crest ut iniim ut Praedicamenta aggrediunxur.
SEcVNDUM, IN QV O DEP lammtis agitur, Cr primisu ostenditur quid si Praedicamentum, er cur ita appelletur,
E PRAEDICA, metis deinceps scripturus, operae
precia facere uideboris quid sit
Praedicamentum prius exposueriro,ne nominis vis ipsum lector ad illorian iam cognitionem proinperantem, longim aeqκο remor tur,utpote non iten perstecta, dro tinne interm quid si seire laborat.Praedicamentu igitur est ut Cr Triti petuntio definitur terminorion, qui secundura truniam complarioncm dicuntur, natura rea in ordinatatio. definitio, ut missu quidem uidetur, hunc batabet intellectum, quod Praedicamentum aliud est, quorseries quaedam terminorum incomplexorum, quateririus ex his natura . id est, ratione rerum alij aIi' subqciuntur, alij de alijς praedicantur. caeteram notamen predicarieti dictum hinc esse uidetur, quod de orittinibus praedicantur dece numicro praedicament uelut
28쪽
ipsorum uocalailorum elementa quaedam. Quo nomineer intiliora ea uocat, V approbat Laκretius Vatita, obdfensus scilicet caetri orum uocabularim ad ista tanqua ad elementa er principia referuntur, ob eas re ut idem ait genera quos dicuntur, quod ex his eaetera significatu gignat Ar, quori s nussu alio superia sest,aut citeri genus, sed ipsa genera sunt principalis, imo ueroffc dicere licet,l incipalisna genera. Omnia vero eoru que praedicantur,alia quid i praedicatur aequivoccialia uniusce,alia ureo denominatiue: ab aequivocis igitur er univocis er denominatiui necnon er ab alijsqMibus a, quae Antepraedicamenta a recentioribus dicatur,ut ea quae sequutur ipsoram praedicamentorio traditionem, Post praedicamenta ab eisdemappellantur, uoc isti quidem noui at non adeo impropriis,hunc ipsi ira tum austicari congenit. De aequivocis,umuocis, 5 de
A Equivoca dicuntur, quor nomen solim commune est,fecundum nomen vero ratio substantis diuersa, ut animi homo, er quod pictim est, hominis tamen speciem interim referem. Horum sine utrique
nomen commune est soli , nempe animalis: at uero substantia ratio fecundum ipsi m nomen alia atque calta. Uniuoca uero dicuntur, quorum nomen commNnc est, cr secundum nomen ratio substantis eadem, ut animal homo, ex quod est equκs. Horam nanqiaeumrem
29쪽
DE PRAEDICAMENTI squae quidem est subtantia animata sensibilis. Denom
nativa porro dicuntur, quaecvnpιe ab alisso, nempe ab
ipso principali, f=lo casu differentis,secundum nomen habent appellationem, ut a fortitudine βrtis,4 gnarumtica grammaticus. Hic iam illud adderum, quod nomeniin his definitionibus non soluam pro ea orationis parte, quae a Granimaticis prima consideratur,sed Cr pro c teris orationis partibus perinde accipitur. Nomenitas hoc loco accipiendum, ut fit omnis rerum per uocem si miscutio, id est, omne uocabulum.
De complexis incomplexis Divisio prima.
um quae dicuntur,alia quidem dicuntur cum co plexiom,alia uero fine complexione. Sine completarione dicuntur quaecunq; fecundum si licem uocis μα
tum proferuntur,ut homo, eqlim, vincit, currit. O co 'ione uero, quae nc2 uel coniunctione aliqua copulatur,ut Socrates uel Plato uel fecundum aliquod accidens coniunguntur, ut verbi gratia, quia in Socrata te ambulatio uenit, hinc dicimus, Socrates ambulati aut
squalitate Jrte aliqua aspectus uerit, utpote dicimus. Socrates sapiens est. De ijs quae uel praedicatur de aliquo, uel in subiecto aliquo sunt, diuisio scda. Rursus autem praeter hanc er alia ex ipso Aristo, tela subqciatur diuiseo, quae talis est. Eorum quae sun talia quidem de subiecto dicuntur aliquo,in subietacto vero nosium, ni homo:al uerb in subiecto quidem sunt aliquo esubiecto uero nusso dicatur, ut hoc albasi
30쪽
T R A c T A T V s II. ulta σφὴubiecto dictitur aliquo, er in subiecto sint, ut colori nam hic de subiecto quopiam,ut albo praedicatur, et in corpore influper reperitur. Omnis enim colar, in corpore est: alia nes in subiecto siunt, neq; de subitam dicuntur aliquo,ut Socrates, Cr quodcras μUUtis nomen singulare er m diuidua m. De nouem modis, quibus quippiam messe alicui dicitur.
Consentaneum 'riasis luerit hoc Ioco adjcere nouem modos, quibus ejis in aliquo quippiam diciis tu quos ex Boethio obseruauimus, in his, quae in Aritas totelis Praedicameta scripsit, comentarijs. Quos haud dabie uir ille ex quarto Aristotelis de pissco auditu libro,ubi de loco tractat, er ex primo deinde Alexadri Aphrodisei de anima libro multo ante collegife existi,
mundus 6t. Itas dicitur esse aliquid aut in loco, ut quii
dicimus quempiam in foro effla aut in theatro: aut ut in vase, ut triticum in modio, er in dolio uinu aut ut pars in toto, ut pupilla in oculo, cr in manu digitus, er haec omnia in toto corpore: aut ut totum in partibus, veluti corpus in omnibus suis mebris,aut ut in genere species, ut homo in animali:aut genus in speciebus suis, ut antimal in homine, leone,equo, cr boue aut ut in fine, ut m beatitudine, quae certe finis est bene actae uitae: aut ut in potete,ut in imperatore totius regni siue imperij moderatio aut ut in materia 'rm ut in aere, sue in marmore Iouis statua quo quide modo cr accidens hic nuc in liquo esse dicitur, ut is subiecto. Praeter hos aut noue modos a Ioanne Damasceno duo addatur, ut in tepore, veluti