장음표시 사용
201쪽
eoncludendo propositiones singulares universalium vim habere videntur: hoc certe cum illas commune habent, quod definitae sint, hoc est, quod subjectum earsi rem certam ac definitam indicat: quum contra particu lares indefinitae sint, hoc est, quarum subjectum nihil certi ac definiti indicat,sed animum auditoris per varias species vagari sinit, incertum de qua aut quibus enunciatum sit. Atque hinc Scholasticorum individuum v gum nominatum arbitror:ut cum dicitur,Quidam philosophus Atheniensis cicutam bibit. ubi non indicatur quis ille fuerit, nempe Socrates. Sic Christus discipulis dicebat in postrema coena, Ilnus vestrum me prodet. Unde illorum animus vagari incipiebat, & quod indefinite dictum erat,quisque sua ipsius persona interrogando definire, dicendo, Domine, num ego sum Z At ipse postea definite aqudam Iscariotem applicabat. CAP. Ιχ. DE SECUNDA SPECIE
filo sim implicis explicati. Secunda species explicati syllogisini est, qu
do argumentum'antecedit in propositione, sequitur 'assirmatum 'in assiimtioue.
Bar Omnejustum e T utile: ba Omne honestum ea ustum .ra Omne igitur honestum ens utile. Quod Cic. a. Ossic. ita concludit: Summa quidem authoritate philosophi,severe sane at- reque honeste haec tria genera confusa, cogita- α tione distinguunt: Quidquid enimustum sit, id etiam utile esse censent: Itemque,quod honestum,idem justum: ex quo efiicitur,ut quid- α
quid honestum sit, idem sit utile. ce
202쪽
Ce Timidus non est liberata Harus est timidus rent Avarus itas non est liber. Hoc ita concluditur & judicatur ab Horatio 1.Epist. Quo meliorservo, quo liberior sit avarus, In triolis fixum cum sie demittit ob assem, Non video: nam qui cupiet, metuet quoque:
sui metuens vivit, liber mihi non erit un
SicTeret. in Eunucho concludit &judicat: oonsilii expers,consibo regi nonpotest: or est consilii expers: Consilio itas regi non potest. Syllogismus his verbis sequitur: Here,quae rob in se nes consilium nes modum
Habet ullum,eam consilio regere non poto In amore omnia haec ingunt vitiabimuriae,
Suspiciones, inimicitiae,induciae, Bedum,pax rusum incerta hacsitu postula Ratione certa facere, nihilo plim a Asuam si das operam, ut cum ratione ins
Da Consules virtutefacti, studiose Remp. rumpi debent: ri cicero est virtute factus Consiuiri Cicero igitur Remp. disse tueri debet. Sic
203쪽
Sic orator diligentiam suam Agrar.2. concludit dejudicat: Nam cum omnium Consulii est gravis in Republ. custodienda, cura ac diligetia debet esse, tum corum maximό qui noin incunabulis,sed in capo sunt Consules faeti: Nulli populo Romano pro me majores nostri spoponderunt,mihi creditum est a me petere, quod debeo , me ipsium appellare debetis.
Quemadmodum cum petebam, nulli me autho res generis mei vobis commendarunt : sic
si quid deliquero, nullae sunt imagines quae me
a vo bis deprecetur.Quare m odo ut vita suppo
tat squanctuam ego sumis, qui eam postimabistorum scelere insidiisq; defendere) polliceor
hoc vobis,Quirites,bona fide, Remp.vigilanti homini,no timido;diligenti,non ignavo commisistis.
uod optatum redierit gratum e Lesbia Catulti optata redi te Vrata igitur est. Qitullus ic concludit: Si quicquam cupidoque optantique obtigit unquam UInsperanti, hoc estgratum animo proprie suare hoc est gratum, nobis quoque charius
uod te restituis,Lesbia,mi cupido: 'stituis cupido ais inseranti is a refers te
r Ebirio lucem candidiore nota
204쪽
a88 L PIs ANIMA D. Quis me uno vivit feliciorὶ aut magis hac quid , Optandum vita, dicere Mispoterit Z
Fe Deceptor amantis puellae non ea laudan- ου:
Fallere credentem non ess vero apuellam
cytoria:simplicitas digna favorefuit: Sum decepta tuis ta amans Ufoemina verbis. Plifaciant laudissiumma sit ista tua.
But 'Octaesus eis haeres Caesaris: bu Egosium Octavim: ru Sum igitur haeres Caesaris.
ntonius non e Unus Caesaris: tu Tu es Antonius:
rynt Von es igitur filius 69aesaris.
Agit in hoc capite de prima figura Aristotelis: quae vulgo sic definitur, Prima figura est in qua medium in majore praemissa est subjectum, in minore pr dicatum. Argumentum Vulgo, medium. AnteceditJ Vulgo, subjectum est. In Arvo Vulgo, in praemissa majore. Sequituri Vulgo, praedicatum est. Juxta regulam, In prima figura ex minore negativa nihil sequitur,id est,nihil concluditur. In assumtil Praemissa
Phyllis apud Ovidium ita judicat
205쪽
minore. Hoc itaJ Non plane hoc quod praecedente syllogismo est expositu, nec plane ita ut est expositum. Concluditur enim non simpliciter, A rum non esse Iiberum: sed in tristi fixum quum se demittit ob assem. Et haec negatio concluditur sorite trium graduum, ad hunc modum: ψarus quum ob asse e demittis, cupit:
Qui meruit, is non 3 liber: Ergo a rm quum ob assem se demittis .inon ea
Hoc sorite continentur duo syllogismi: quorum primcipalis hic est:
Prosyllogismo approbatur assumtio syllogismi princi. palis, ad hunc modum: cui rupit, is quo' metuit'. rus quum ob assem se demittit, cupit: Ergo a rus quum ob assem se demittit, mo
Si J Paulo aliter, nempe ad hunc modum: Euod optatum obtingit, arum eis: Lesbia reditus Catusti optatus obtigit: Ergo Lesbia reditus Cariata gratus erip.
Oct tamJ Sequentes duos modos, itidem ut in seis eunda figura, vulgari doctrinae adjecit noster author: in quibus praemissae sunt propositiones singulares seu enuciata propria: minor autem est propositio ut vocant identica: quippe in qua ide de seipso dicitur, nempe n men proprium de ea persona aut re cujus est proprium. Quo loco obiter admonere libet, in verbis Domini de pane sacrae coenae, Hoc est corpus meum, Hoc es metuis oeus: non esse propositionem identicam, neque qua-
206쪽
lem Papiaee ponunt, neque qualem posuit Lutherus Gjusque discipuli, nec denique qualem Carolostadius.Naripistae quidem pronomen Hoc in priore enunciato re ferunt ad corpus Christi tanquam sub specie panis lates, in posteriore ad sangu: nem Christi tanquam latentem sub specie vini: Lutherus autem retulit ad illa tanquam latentia sub ipso pane & ipso vino: Carolostadius vero ad corpus Christi in mensa sedens. sanguineque in illius
venis contentum retulit. Nulla harum expositionum vera est: Carolostadii tamen expositio verius ponit propositionein identicam quam reliquae: quia pronomea me ad verum Christi corpus refert: reliq uς autem adfictilium & invisibile Christi corpus sub specie panis aut ipso pane: quale corpus si minime esset,non tamen esset idem cum corpore Christi vero, visibili stilicet & palpabili. Male vertitur, Hic sanguis meus.na hoc perinde est ac si diceretur, Hic sanguis est sanguis meus. Atqui pronomen τοῦτο non ad sanguinem Christi, sed ad poculum resertur:ut liquet ex contextu,& declaratione apud Lucam & Paulum: ubi habetur τδο τὸ - ηριον,id est,Hoc poculum. CAP. I . DE SYLLOGISMO convexo primo.
Adhuc syllogismus simplex fuit: syllogismus
'compositus, est syllogismus ibi ola quaestio est pars' altera propositionis' assirmatar& c5- positae: argumentum est pars reliqua est ere utem in composito syllogisimo, est specialem contradictione ponere.Syllogismus compositus,est connexus aut disjunctus. Syllogismus conexus,est syllogistatis compositu propositionis connexae ; estque duorum modorum.
primus modus syllogismi connexi est, oui aia sumit antecedens, Sc consequens concludit.
207쪽
1N RAMI DI A L. I 'IQuomodo Cicero judicat dc concludit lib.1.de Divinatis Si dissunt, divinatio est: Sunt autem dii: Dibinatio ess igitur.3. Ossic Atque si etiam hoc natura praestri- bit,ut homo homini, quicunque sit, ob eam i- ροpsam caussam , quod is homo sit, consultum velit, necesse est iecundum eandem naturam, omnium utilitatem esse communem. Quod μsita est, una cotin enurr omnes δc eadem lege naturς: Idque ipsum si ita est,certe violare alte rum lege naturie prohibemur: verum autem Primum, verum igitur & extremum. Sic AEncid. .Didojudicat, Eneae remanem dum esse: en e fugis ξ per ego hasta In vi dextrams
uando aliudmihuam miserae nil ipsa reliqui,
Per connubia nostra,per inceptos hymensos, Si bene quid de te merui imi aut tibi quicquam Dulce meum: miserere domus labentis istam, Oro,si quis adhuc precibus locus , exue men
Te propter Libycae gentes NomadumqΠe 9-ranni
Odere, infensiTyrii tepropter eundem Extin BNpudor, ta, quasiola θdera adibam, Tam rurricuime moribundam deseris hos Δὶ
208쪽
Ι. PIS C. ANIMA D. Frequenter hic non assumitur idem,sed ma- ,, jus: ut i. Catii. Si te parentes timerent atqueis odissent tui, neque illos ulla ratione placare,, posses,ut opinor, ab eorum oculis aliquo cones cedereS: nunc te patria quae communis est o- ,, mnium nostrum parens odit ac metuit, am
,, diu nihil de te judicat, nisi de parricidio suo co
ri gitare: hujus tu neque authoritatem vereberi re ξ neque judicium sequere Θ neque vim pertimesces Θ Concludendi modus hic idem est, quando propositio est relata temporis: quo genere nympha OEnone apud Ovidium coimcludit crrorem stultitiae suae: oum Paris OEnone poteriispirare relicta, Ad fontem Xanthi versa recurret aqua'. Xanthe retro propera,verses recurritelympha: Sustinet OEnonen deserui se Paris.
tu, i Vulgo hypotheticus. Toris Non pars tantum quaestionis, ut in simplici seu categorico Quaestio autem,id est propositio probanda seu Gnunciatum dubium de cujus veritate quaeritur. Meto nymia adjundii. Altera J Sive antecedens,sive consequens. Etsi enim propositio syllogismi copositi ex pluribus quam duobus simplicibus enunciatis constare possit: tamen quotquot eorum fuerint, semper ad duo
revocari possunt, quorum alterum antecedentis, est tum consequentis rationem habeat. hoc de enunci iis connexis planum est. de disjunctis autem non mianus verum est: quoniam disiunctata connexa mutari
possunt. PropositionisJ Vulgo vocant propositionem majorem, & in syllogismis hypotheticis Copulatum. firmat Unde pendeat a matio & negatio in e-nuociato composito, vide supra cap. . nempe ex ipsa conjum
209쪽
coniunctione qua enunciata inter se componutur: quo fit ut enunciatum compositum affirmativum esse poΩfit, etiamsi e simplicibus negativis constet ut, Si non est resurrectio mortuorum: etiam Christus non resurrerit. Enunciatum connexum est, constans ε simplicibus negatis:at ipsum tamen affirmatum est: affirmatur enim ipsa consequentia seu consequutio, quod stiliacet posterius ex priori sequatur.quasi dictum esset,Si noest resurrectio mortuorum; sequitur ex eo, Christu non resurrexisse. Caeterum quod hic dicitur,non videtur essem πα -ντος: efficitur enim syllogismus compositus etiaε propositione negata:ut ipse auth0r tradit infra cap. I I. nempe E propositione copulata negata: ut,
Non igitur nox est. Sed notandum, eiusnodi enunciatum arquipollere connexo, cujus prior pars affirmata, posterior negata fit:ac si diceretur, Si dies est, nox non est: Vel, Si nox est, dies non est.Hujusnodi autem connexum affirmatum est, quia affirmatur consequentis enunciati ex antece dente consequutio: quasi daceretur, Si dies est, sequitur noctem non esse. Tos re autemJ Quia post in definiationibus modorum utetur tolledi verbo, prius illud declarat:ne quis putet, os re idem esse quod negare.Tollere igitur, inquit, in syllogisino composito est speciale contradictionem ponere. Uno verbo,cst Contradicere. Contradicitur autem ut affirmationi negando, sic negationi affirmando. Specialem autem contradictio nem vocat, qua vel de specie ne tur quod de toto genere atque ita etiam de illa specie fuit affirmatum: vel contra. item qua de specie aliqua specialissima, id est ut vulgo vocant individuo seu re singulari idem affirmatur Sc negatur. Assumere autem in syllogisino composito , est repetere alteram propoutionis partem , talem qualis est in ipsa propositione , videlicet assi
, malam asiamate, negatam negatE. Connexus aut
210쪽
disjunctus Vulgb Syllogisnus hypotheticus est aut c ditionalis aut hisjunctivus. Plura genera no sunt nam Glauciatum copulatum si affirmatum sit, ασυΜογςον est: si negatum, arquipollet connexo, ut dictum est discretia vum denique enunciatum ασυΜογιτον quoque est. S. Di kn J Illustremus huc locum exemplis sacrarum literarum. Matti . 6,
verseo. Si herbam agri festit Deus nullo magis se Me uossitios. vers 19. At herbam atr/ὐestis Deus. ver I. Ergo multo magis des resuo Zior. Matth. . Si sos nostis dona bona dare tiberis ει iuversII. multo magis pater vester qu, est in cari ου. dabir bonia tu qu/ ab Vse petent. v. 9 3cio. Sed vos nostis dona bona dare liberis Q γῶ. vers8. Ergo multo magis Deus dabit bona peten
Marc. s. ait Christus patri cujusdam habentis spiritu 3 impurum,ipsiusque opem imploranti, Si potes hoc cr D dere omnia fieri pos:unt credenti. quasi dicat:Si credis, D ejiciam spiritum imputum. Assiimit ille,Credo Domia D ne: si1cc reincredulitati meae. Concludit Cluistus ipso facto, ejiciens illum spiritum. Joan.Is, 2 O.Si me persequuti sunt iiDominus Ap ' stolis)Ω vos persequentur.Assumtionem & conclusione ' supplendam relinquit idiam tanquam notam,taanc tam.
quam perspicuam. Atque siJ Hujus syllogismi propo
sitio contineti oriten trium graduum,ac proinde tria Gnunciata connexa. Assiimtio assumit antecedens enumciati primi: Conclusio concludit consequens enunciati postremi. CAP. I . DE SYLLOGISMO C U N. 2.