장음표시 사용
191쪽
. At non est hasendamι non enim bonum. , Ergo deformis non est ducenda.
utroque prosyllogismo approbatur propositio minor syllogismi principalis; priore prius illius membrum posteriore posterius. Sed hic propositio minor syllogismi principalis falsa est: falsa item major in prosyllogismo
utroque, quatenus neutra est κιπ--ντος. nam nec
mnis pulchra uxor est κοινη, nec omnis deformis mirer quippe uxor casta & pia neq; κοινη est,si formosa: neque ποινη is deformis sit. nam castitas atque pietas & prostia tutionem impedit, & dekrmitatem compensat. CAP. IO. DE SYLLOGISMos pisci contrarito. Syllogi sinus, est 'simplex aut compositus: Simplex, ubi pars'consequens quaestionis di .
ponitur in propositione : pars'antecedens'in assumtione :'estq; assirmatus, e partib. omnib. assirmatis; negatus, e negata antecedentiu pa tium altera cum coplexione: generaliS, C propositione & assiimtione generalibus:specialis, ex altera tantum generali: propriuRex utraque propria. Simplex syllogisitatis, est contractus partibus vel explicatus. Contractus quando argumentum pro exemplo ita subjicitur partiaculari quaestioni, ut utramque partem antecedens & assumtione affirmatum intelligatur: susdam considentia est virtus, ut constantia suaedam consuentia non est virtus, ut audacia.
Hic enim argumentum,quaestionis utramque partem antecedere intelligitur , tanquam
192쪽
i s L PIS C. ANI MAD. esset expressum, Constantiam esse virtutem &considentiam: ideoque quandam confidemtiam esse virtutem : item, Audaciam non esse virtutem, & tamen esse confidentiam: idemque quandam confidentiam non est e virtu
tem. Sic usius disserendi, magister syllogistici
judicii 'contrahitur, nec aliter explicatur. At
que ista' expositio principium syllogis ni pa
tibus explicati ab Aristotele essicitur,tanquam
per se pleno syllogismi judicio sit clarior & il
Simplex aut compos J Hae appellationes ex argi menti dispositione sumtaestat: quod aut disponitur cuquaestionis partibus sigillatim, aut cum tota quaestione, id est,cum utraque quaestionis parte coniunctim. Vulgo divisio ista traditur his verbis,Syllogismus aut est c tegoricus aut hypotheticus: quae appellationes a partiabus, id est, enunciatis e quibus syllogisini constant, d sumtae sunt. Caeterum de illa divisione idem sentiedum
est quod de divisione propositionis consimili: de qua diuximus in caput s. Alias appellari possit syllogismus simplex qui unicus est,id est, qui unicam conclutioncm c5- cludit,sive is e simplicibus sive e compositis enunciatis constet: Compositus autem,qui multiplex est,id est,qui non unam ranaum conclusionem, sed duas pluresve c cludit:cri usmodi syllogisimus sorites dicitur. Pars consequens quoi omσJ Non autem tota quaest o , ut fit in syllogismo composito. Qua stionis vocabulum hic iam tellige ut stipra ςap. 8. nempe partim per synecdochen generis, de quaestione conjuncta: partim per metonymiam ad uneti,de enunciato dubio quod in quaestione vocatur, seu de quo quaestio movetur. Consequens JVulgo praedicatum, item terminus major. In propo oon Vulgo, In propositione majore. Antecedensi
193쪽
Vulgo subjectum, item terminus minor. In is mi neJ Vulgo,In propositione minoreHaec igitur syllogiusni simplicis definitio vulgo comprehederetur liis ver bis , Syllogismus categoricus est,in quo uterque termianus quaestionis cum medio singulatim disponitur, major quidem in propositione majore, minor vero in minore. E que is firmati J Sequitur duplex divisio stulogis i simplicis : altera in aflarmatum aut negatum: altera in generalem,aut specialem, aut proprium. Qua rum divisionum prior non videtur esse καθολου κωτον,
id est reciproca: cum similiter dividi possit syllogismus compositus: in posteriori autem partes duae posteriores non sunt inter sedissentaneae, sed consentan : nam proprius syllo istatis est etiam specialis: est enim illius species : plane ut enunciatum proprium enunciati specialis species est: ut traditum est cap. . Posterior itaque divisio sic fuerat proponenda: Syllogisinus simplex aut seneralis est aut specialis': specialis autem rursum aut infinitus aut proprius. Vel potius ad hunc modum: Syllogismus simplex aut universalis est,aut particularis,aut singularis: IIniversialis, cujus conclusio est universalis: particularis,cujus particularis : singularis,ctius sinoes his. Sed hic appellationes usitatae modorum, utiliores ad docendum videntur esse: de quibus dicemus paulo post. Contra sparriburi Autlior studio dichotomiae, trichotomiam Aristotelis in tres figuras neglexit:& studio methodi,ex tertia figura primam, & vicissim ex pruma tertiam fecit. Euando argumentumJ Tertia figura Aristotelicavit o sic definitur: Tertia figura est in qua medium est subjectum in utraque praemissa. Porro
species syllogismorum sub singulis generibus seu figi
ris comprehen , vulgo appellantur modi,& artificialibus quibusdam vocabulis nominantur: quorum singi Iae syllabae ad singula syllogisini enunciata applicantur, ad indicandurn eorum tum qualitatem, tum quantit tem , tum etiam in secunda & tertia figura, reductionis
requisita, id est, ea quae requiruntur quaeque fieri opo
194쪽
tet quum syllogi simi secudae & tertiae figurae ad primam ficutiam reducuntur, id est, syllogisimis primae figurae
permutantur. Illa vocabula his quatuor versibus contia
I. Barbara, Celarent, prima, Daris, Ferto P 2. Cesre, meseres, Festino,Baroco, secundar 3. Tertia grandeseonans tibi dat Darapti, Felis omq. Adjungens Ufamis, Dati ,Bocardo, Forson. In quib. vocabulis Observandae sunt quatuor vocales, 'E,I,O: quatuor item consonantes initiales,B,C,D, F nec non quatuor consonantes mediae,S,P,M,C. Vocales Indicant propositionum seu enunciationum syllogismi quantitatem & qualitatem: nempe A universalem affirmativam. E univetialem neξativam. I particularem as Ermativam. O particularem negativam. Consonantes initiales admonent, qui modi ad quos reducendi sint, nempe unusquisque ad cum modum priamae fiousa: qui incipit ab eadem litera:ut ad Barbara reducuntur Baroco & Botardo: ad Celarent reducuntur Cesare, Camestres,&c. Consonantes mediae indicat requisita rediustionis,juxta hos duos versus, S i uos liciter ὐerti, PQeroperaco.
M Quis transsoni, Cperi ossibile ducit. Id est, S t sinaplicem conversionem. l l l Per accidens conversionem. , M indicat Mutatione loci seu u άρε- oιν, id est, transpositionem
c l l Cdiradictoria propositione,
His appellationibus nos adjiciemus plures: accomodatas modis syllogisimorum propriorum quos in singultis fiomis noster author observavit .ut in tertia Durupti &Fγωpton:m s uda, φινγ & Cum ivs: in prima, Eum uru & Θωunt. In quibus vocabulis ocalis II enunciatio
195쪽
eiationem singularem assirmativam: Y vero singulat e negativam indicat. Quas quidem recens a nobis confictas memorativas voces no pejus aures tyron N,quam veteres illas jam usii tritas, ferituras j udicamus. Sed quibus aures nimium tenerq sin iis illas ad harum vocum sonum per me quidem obturare licebit. Terti igitur figurae sex traduntur modi:Darapti Fe- Iapion,Disanais,Datisi,Bocardo,Ferison. His noster author duos alios olim adjecit, eorum scilicet syllogisnorum qui vulgo Expositorii dicuntur: quorum vi)elicet medium seu argumentum est res singularis seu individuum. Dicuntur autem Expositorii, quod terminus munor per medium exponatur, tanquam per exemptu speciale. Verum isti usinodi expositio etiam in cςteris modis locum habet: ut non sit καθολου πρῶτον, id est , propria expolitoriorum qui dicuntur syllogismorum. Porro exempla olim ab authore proposita, vulgo in scholis sic Proponerentur:
Fe M audacia est starem . lap o. audacia est considentia: Ergo ton considentia non es virim.
am O. sapiens est laudabitas: Ergo is laudabilis es dises.
196쪽
D Nersites non ect philosephus lup Thersites Ushomo: Ergo Iton Esomo non esphilosophus. Cum turi Atque iv causa P.Ramosuit,ut m 'dos illos syllogisinorum explicatorum tertiae fisturae Tristotelicae, olim a se traditoS, expunxerit. Quanquam
eiusnodi contra io syllogismorum quali, ab I
ctore proponitur,syllogistica non videtur: quoniam a gumentum non enuncIatur ut ratio seu probatio sed ne
narti uia unita ustulata,non probari di ed declarandi potestatem habet: ad probandum autem adhibeda est particula rationalisaut cauElis Nam vel Quia: &ita licendum: Q am confidentia est virtuS. nam constantia est virtuS. quod jam enthym ma est, ctu deest as Iunitio. Expositi H Qua scilieee exponitur qinestionis antecedenS, tanquam nus. nec metae sieu exemplum: cujus nota est conj actio ' ut
- factum puto,ut stilo sint hujus uia
197쪽
logismi simplicis explicati. In syllogismo explicato 'propositio est N
neralis aut propria, & conclusio similis' antecedenti aut 'parti 'debiliori: Species duae sunt. prima ubi arsionentum semper sequitur, negatum in 'altera parte.
Ces Turbatus non bene utitur ratione ea Sapiens bene utitur ratione: ,re Sapiens igitur non αξ turbatus. Hoc judicium ita fit a Cic. 3.Tusc. Et quem- admodum ait) oculus coturbatus,non est pro- be affectus ad situm munus fungendum: & re- liquae partes, totumque corpus astatu cum est motum, deest ossiciosito ac muneri: sic con- turbatus animus n5 est probe affectus ad ex quendum munus situm. Munus autem animi est, ratione uti: & sapientis animus ita semper ςς. affectus est, ut ratione optime utatur : num quam igitur est perturbatus.
Cam Res mortalis T composita: es e nimus non e F co positus: tres sen in igitur non enἱ mortalis. Cic. 1. Tusc hoesyllogisinojudicat, animuimmortalem esse. In animi autem cognitione α inquid dubitare non possiimus, nisi forte in α
physicis plumbei sumus, quin nihil sit animis μ
198쪽
M admixtum,nihil concretum, nihil copulatum D nihil coagmentatum,nihil duplex. Quod cumis ita sit;certe nec secerni,nec dividi,nec discerpi, is nec distrahi potest nec interire igitur.Est enim ,, interit', quali discessus& secretio ac diremtus D earum partium,quq antς interitum junctionem aliqua tenebantur. '
Fes Lividus non est magnanimusti . taximus est magnanimn rno ZMaxiωus igitur non est tibi in Hoc judicio Ovid 3. de Pont. Eleg. 3. comcludit:
Livor,iners vitium,morci non exit in altos,
statos latens ima vipera serpit humo: in ens tua siubumissupra genim eminet Usum,
si ranae ingenio nec tibi nomen inest. Ergo alit noceant miseris ,optenti timeri,
Tinctaq) mordacispiculasellegerant. t tuastipplicibus domus est a peta Iuvandis,
In quorum numero me precor 6se velis.
. Ba Saltator est luxuriosius: Toc , C curaena non est luxuriosus: o Muraena igitur non est saltator. is Cic.pro Mur. Nemo . n. fere saltat sobrius, is nisi forte insanit, nec, in selitudine,neq; inc&is Vivio moderato atque honesto: In tepestivic is vivii, amoeni loci, multaru deliciar u comes est
199쪽
IN RAMI DIAL I83 extrema saltatio : Tu mihi arripis id , quod ianecesse est omnium vitiorum esse postreinu: re relinquis illa, quibus remotis hoc viti si omni- .eno este non potest: nullum turpe convivium, renon amor,no messatio,non libido, nosti m- .eptus osteditur:& cum ea non reperiantu quae cevoluptatis nomen habet, quaeque vitiosa sunt, rein quo ipsam luxuriam repsrire non potes, in ueo te umbram thixuris reperturum putasZHoc rejudicii modo Ovidius I. Trist.Eleg.I. tripliciter concludit, dum carminum sitorum excusationem exponit: Carminaproveniunt animo deducta fereno Nubilasiunsubitis tempora nostra malis. Carmina secessum scribentis re otia quarunt: mare, me venti, me fer actat hyems. carminibus metin omnis abest: ego perditus en-
surum jugulo jam pulsam fi meo. c quos quoario judex mirabitur aequus: Scriptas cum venia qualiacun1 leget.
Cys ' gesilam non spictus ab Apellerii e lexander est pictus ab e pelle: V Alexander igitur non est gesilavi.
Cum fasiar oppressipatriam: γ Tullius non oppressit patriam: tus Tullius igitur non est Caesar
200쪽
In hoc capite agit de secunda figura Aristotelis: quae vulgo sic definitur, In qua medium est praedicatum in utraque praemissa. PropositioJ Vulgo propositio m
j or, Generatu aut propriaJ Vulgo universalis aut singularis. Antecedent, J IItrique prae star. Pari J Pra missae. Debilior ιJ Nempe negativae, item particulari. ArgumentumJ V ulgo medium. Semperi Id est,in utra- ique praemisIa. Sequituri Praedicati locum tenet. -- reris par eJ Praemissa vel majore,vel minore. me BL ora moJ At non principaliter hoc, verum isto:
Quod interit, idispartes disimitur: Animin nonpotes inpartes dirimi: FAnimus gitur non potest interire.
Adhujus syllogi simi assumtionem probandam adhibetur hic prosyllogismus: Quicquid in partes dirimi potes, id compositum est: e animus non es compositu : Animus gitur nonpotest in partes dirimi.
AgesilausJ sequentes duo modi in quibus praemissae
sunt propositiones singulares, seu ut noster authori quitur enunciata propria,vulgo non traduntur sed non minorem superioribus modis firmitatem habent, a que etiam aeque frequentem usum habere possint: ut quum de duobus quaeritur,utrum sit unus &idem Mutiti enim binomines sunt: & aliter ab hoc, aliter ab illonomi nantur. Saepe etiam duo idem nomen habent, utimus & idem esse putari possit. Argumenta igitur quia
bus ei usmodi perlonae disternuntur, aut etiam aliae res singulares suis propriis nominibus appellatae, in hac figura concluduntur. Quapropter utiliter ab austore hi modi annotati sunt. Liquet autem ex hujusmodi syli
gismis, vulgo perperam in docti nasyllogismoru pr positiones singulares haberi pro particularibus. Nam ex puris particularibus nihil sequitur: at ex puris sing laribus non nihil sequitur, sed firmiter ex iis concludiatur: ut liquet ex syllogi sinis propositis. Quin potius in