장음표시 사용
211쪽
IN RAMI D IA u Issut tollat antecedens: Si ulti re apiens assentietur usquam aliquando etiam opinabitur: Nunquam autem opinabitur:
A ulli igitur rei assentietur. Eodem syllogisino Ovidius a. Trist. stultitiam stiam judicat: Sisaporem. Itas odissem jure orores,
Numina cultoriperniciosi uo. t nunc stanta meo comes est insania morbo Saxa memor refero rusu adiri pedem.
Hae duae syllogismi species stini omnium statissimae.
Si u Fre Nos luc rursum asseramus exempla e sacris literis Ioan.s, 6. ait Christus ad Judaeos : Si crederetis
Mosi,crederetis mihi.At no creditis mihi:Ero o nec Mo- si:& per consequens, Moses accusabit vos apud patrein meum. Assumtionem omittit ut notam: conclusionem item,ut perspicuam.
I.Cor. II, ver 3 3cI6. Siresurrectis morauorum non est Chrisus quoque non est ex ratus. verset O. Nunc auto Chrsus excirarus est mortuis. Ergo resurremo mortuorum eo. I.COr.M,6.Nam si non velatur mulier, etiam tonde tur:quod si turpe mulieri tonderi aut radi,veletur. μSi mulier non Velanda tondenda Prur. Non autem tondenda:qum turpe. Melandis , rur.
GaI 3,I8 Nam si ex Lege est hcreditas,no jam ex pr missione: Abrahae vero per promissionem gratificitus Mest Deus haereditatem. cc Si hareHras sex Lege, non ect exprom/fisione:
212쪽
Sed est expromissiones enim eo uir ωra r
Sic Rom. ,r . Etenim si ii qui ex Le e sunt, er V des sunt: inanis facta est fides, &vana reddita est pro-V millic NOTA. Reperiuntur quoque syllogisivi connexi, in quibus
tollitur antecedens,ut tollatur consequeS: uJOan .IS,I9. N Si ex mudo essetis,mundus quod suu est amaret:quia ve ' ro ex mundo non estis,sed ego elegi vos ex mundo;pr ' pterea odit vos mundus. Si ex mundo essetis,mundus Qos amaret: e ex mundo non estu: Ergo
Ibid.vers 1 o. Si sermonem meum servaverunt,& v strum servabunt. Assiuntionem & conclusionem cogitandam relinquit: nempe, Sed sermonem meum non servaverunt. Ergo nec vestrum servabunt. Ibid.verc 22. Si non venilium & loquutus essem eis, peccatum n5is haberent:nunc autem non habent quod pr texant peccato suo.Assumtio tanquam nota omittitur,nempe,Sed veni & loquutus stim eis: notatur tamen conjunctione, Nunc autem. quasi dicat, Quia vehi. Ibid vers 1 . Si is opera non fecissem inter eos quae nemo alaus secit, pec- is catum non liaberent nunc autem & viderunt & oderutis & me & patri: meum. Assumtio est Sed feci opera, &c. Conclusio,Ergo peccatum liabent,id est,excusationem non habent. Sed hic notadum,hujusinodi syllogismos tum demum firmiter concludere, cum partes propositionis, id est ut vulgo loquuntur antecedens & conse
quens copulati inter se reciprocantur secus ἄσυλογαοι committetur ut,
Si homo est asinus,erere homo est animadSed homo non est asinus: Ergo Homo non es anima
213쪽
Is Hic ex veris praemissis conclusio falsa nata est: quia partes propositionis non sint reciprocae. At in reciprocis verum concluditur hoc modo: ut, Si arborsentit . erie arbor est animati Sed arsor nonsentis: Ergo Arbor non es animal. Hinc perspicitur, hujusmodi syllogismos no vi dispo-fitionis argumenti,sed vi reciprocationis argumenti, ualtera propositionis parte, ac proinde vi secundi modi concludere.Si enim partes propositionis per reciprocationem traducantur,secundus syllogi sint connexi m dus existit:.ut, Si arίor est anima arborsentire Sed arbor non tu: Ergo Arbor non est animal. Eadem plane ratio est cur aliquando in simplicibus seu categoricis syllo sinis in prima figura ex minore negante,vera inferatur conclusio:uJoan. 8, 7.est Christus Judaeis, Qui ex Deo est, verba Dei audit:propterea avos non auditis,quia ex Deo non estis. αmi ex Deo est, .rba Dei audis: Vos ex Deo non sis: Ergo Vos non audisis verba Dei.
Valet consequentia propter majoris reciprocationiae proinde vi secundae figurς: ut, Ba miseerba Dei audit, ex Deo estroc ros ex Deo non estis: o Hos igitur non auditis serba Dei. CAP. IS. DE SYLLOGISMO
Milogi simis disjunctus, est syllogisinus
compositus propositionis dis uehar. Modi duo sint:Primus tollit unum, & reliquum conci di ut:
214쪽
ut dies est aut nox est: t dici non est: Nox igitur est. D Ciceronis pro Cluentio judicium tale est: , Sed cum elici liqcilli proposita conditio,ut audis juste pieque accusaret, aut acerbe indignequear moreretur: accusare quoquo modo poster, D quam illo modo mori maluit. Disjunctio clarior sic crit:
ut accusandum aut moriendum: on moriendum:
cusndum igitur. is Sic idem et .Phil. ratiocinatur:Nunquamne
si intelliges,tibi statuendum elle;utium illi qui iis istam rum gesserunt, homicidae sint, an vindia H ces libertatisὸ Attende enim paulilper , cogit , , tionemque sobrii hominis ad punctum te is poris suscipe:δ ego quisum illorum,ut ipse s
es leo familiaris: ut a te arguor,socius: nogo quicis quam esse medium:confiteor,illos,nis liber se tores populi Romani conservatoresque Reues publice sint,plus quam sicarios,plus quam ho- is micidas, plus quam parricidas esse: si quid eniis est atrocius, patriae parent em, quam situm O se cidere. Tu homo sapiens &considerate, quidis dicis ξSi parricidae; cur honoris caussa a te suntis &in hoc ordine,&apud populum Rom. semis per appellati Z cur M.Brutus, te referente, le-
is gibus est: solutus, si ab urbe plus quam decemis dies abfuisset ξ cur ludi Apollinares incredibili M.Bruti
215쪽
M. Bruti honore celebratiῖcur provinciae Cas αsio& Bruto data: λ cur Quaestores additi Θ cur re Legatorum numeruS auctus ξ Atque haec acta re per te: non igitur homicidae: Sequitur ut libe- .eratores tuo judicio sint; quandoquidem terti u is nihil potest essse. Si partes disjuchae propositio- cenis sint duabus plures, judicandi concludendique ars erit eadem. Sic Cicero judicat Rabirium cum consulibus esse oportere: Atqui vide- inmus 'it haec in rerum natura tria fuisse, ut aut αcum Saturnino esset, aut cum bonis, aut latc- α Iet. Latere autem, mortis erat instar turpissi- .. na cum Saturnino esle,furoris& sceleris: vir- .etus & honestas & pudor, cum Cossi esse co- α gebat.
diuun secundo. Disjunctus secundus, e propositione partibus omnibus aflirmata assumit unum, &reliquum tollit,ut: Dies est, aut nox est: Ut dies est: TVox igitur non est. Sic Iuno cum Iove de Turno concludit, IO. Eneid. Uuid si quodvocegravaris,
sente daras, atquehac Turno rata vita maneretλ unc manet insonte gravis exitus, aut ego veri
Vana feror: quod ut o potiusformidinefalsa
216쪽
2 s L PIs C. ANIMAD Ludari & in melius tua, qui potes, orsa resectari Husmodi syllogismus efficitur e propositia
one copulata negata, quae negata complexio dicitur: quaeque disjunctionis assirmatae vim obtinet.' Aconta dis est,ta nox est: . Et dici est: υ P con igitur nox est. Nihil hic video annotandu,quam quod syllogismi di
jucti ad connexos videantur posse revocari: permutatione scilicet propositionis, id est, enunciati disjuncti, in Connexum. Nam quaecunque disj viii ta enunciata vera sunt:eorum partes ita inter se comparatae sunt, ut si una amrmetur, reliqua necestario ncsanda sit:& vicissim, si una negetur, reliqua sit assi aga. quo fit ut ensiciata disjuncta in ejusmodi connexa transmutari possint: ut, ut dies est, aut nox es' Ergo Si dies e nox non e Et vicissim, Si nox est,ries non est. Item, Si dies non e nox est. Et vicissim ,Si nox non e dies est. Caeterum unusquisque dis unctus syllogismus potest permutari duobus conexis: altero primi, Itero secundi modi .Primi modi sit,quum assumitur pars antecedens: secundi,quum consequens.
surdies est,aut nox e dies non M.
. Nox gitur e , uipollentes. Connexus primi modi. Si dies non est, nox es.
217쪽
D IA L. Ear Connexus secundi modi.
ut dies est,aut nox est. At dies est. Nox igitur non HL Equi pollentra. Connexus primi modi. si dies in, nox non es. At dies est. Nox igitur non est. Connexus secundi modi. Si nox e dies non est. A dies est, Nox igitur non est.
Non G H. Hujusmodi quoque syllogismu ad con
nexum revocari poss admonuimus suprala cap. I 2.Ita enim est,ac si diceretur: Connexus primi modi. Si dies est,nox non es., At dies est.. J Non igitur nox est. Vel, Connexus secundi modi. Si nox s. dies non est. A dies est. Non igitur nox est.
Talis est &hic syllogismus: Christus non serem homo es, oeso corpore ubis
218쪽
Eoi I. PIS C. ANIMAD Quanqua hic syllogi simus simplex est: quum habeat
simplicem argumenti cum partibus quaestionis dispositionemIdem enim est ac si diceretur:
Similiter syllogi sinus simplex esse potest, si maxime nuciata in eo omnia coposita sint: cujusmodi sunt syllo sint qui vocatur hypothetici δα et ιων, per tria:item πελου, per totum. Quarum appellationum posterior soriri inprimis tribui videtur i ex puris connexiS constet.Utriusq; generis syllogis nus formari potest ex verbis postoli I. Corinth. Is,vcrsibus i 3,I , I S,& II. Διὰ φων. vers 1 &vers I, Si Christus non reserrexi r inanῶ e FH dieatio nostra ; inanis est oe fides s Iris; nosphumu falsiis es Dei. qu arsi resῖrrectio mortuorῶno est: Christus non resurrexH. Ergo sissurrectio mortuorum non est, m
vers 13. Si resurrectio morsuorum non es . Chrsus quo se non est excita us. a . Sι Christus non est excitatus: inanis eri3 prra ea ιο nostra. des me a. I . S. inanis ectprassicatio nostra: inanis est mi . Si inanis es des sestra: adhuc sis in pee cistis Qestris. Ergo si resurrectio mortuorum non se aranesis in peccatu sestris. CAP. II. DE ΜETHODO SECuN-
219쪽
IN RAMI DIAL et methodus est dianoia variorum axiomatu homogeneorum,pro naturae s de claritate prepositorum;unde omnium inter se convenientiajudicatur, memoriaque comprehenditur.
Atque ut spectatur in axiomate veritas &falsiatas,in syllogismo consequentia & inconsequetia: sic in methodo consideratur ut per se clari' pra cedat, obscurius sequatur;omninoque O do*confusiojudicatur.Sic disiponetur ex homogeneis axiomatis primo loco ab luta notione primum , secundo secundum, tertio tertium, & ita deinceps:ideoque methodus ab universalibus ad singularia perpetuo progreditur. Hac enim sola Τί unica via proceditur ab antecedentibus omnino & absolute notiori bus ad consequentia ignota declarandum; eamque solam methodum Aristoteles do
'ed methodi unitatem exempla doctrinarum& artium prςcipue demostrant prςcipuoque vindicant; quibus quamvis omnes regulae
generales sint &universales, tar'enearu gradus distinguuntur: quantoque unaqUeque ge 'neralior erit,tanto magis praecedet.Generalis
sim a loco & ordine prima erit, quia lumine de notitia prima est: subalternae consequentur,
220쪽
/L PIS C. ANIMA D. quia claritate sunt proximae: atq; ex his natura notioreS praeponetur,minus notae substituentur, tandemque specialissimae constituentur.
Definitio itaq; generalissima prima eriladistria butio sequetur. quae si multiplex fuerit;praec det in partes integras partitio, sequetur divisio in species:partesque ipsis&species,eodem o di ne sitnt rursiis tractandς ac definiendae,quo distributae fuerint: Sc transitionum vinculis, si longior inter eas intersit explicatio colligandet
sunt:Id enim auditorem reficit ac recroatata; ut res familiarius accipiatur, exemplo quoque familiari nobis utendum est. Omnes definitia Ones,distributiones,regulae Gramaticae,repe laesint, atque unaquaeque sigillatim judicata: omniaque haec documeta variis tabellis inscrupta,una confundantur & conturbentur in hydria aliqua,ut in Ollς ludo fieri solet: hic si quγras, quae pars Dialecticae te doceat, has regulas ita confusis disponere & in ordinem redigere: primo locis invetionis nihil opus est, cum sint Omnia reperta:neq; primo axiomatis judicio, cum Unumquodq; axioma probatum &Ahimatum sit: ncque secundo syllogismi judicio
opus,cum sint omnes singularii rerum cotroversiae his de rebus distoptata: δc conclus : sola methodus superest. Diate ricus igitur lumine . t methodi artificiosis, seliget in hac urna definia itionem Grammaticae sidenim est generalissimum) de primo loco statuet: Grammatica est doctrina