장음표시 사용
351쪽
cescantusq; emittebant incredibili arte Regilana autem solium miro erat confectum artificio , vera omento videretur humile, atque in ipso solo e
se velut depressum, postea momento in sublime, elatumque apparebat, neque ulli cognitum esse poterat, qua id arte fieret,adeo sublime, velut s
lario compar,conspiceretur,nullis conspectis, aut instrumentis,aut machinis erant sedilia eius amplissima,quae leonum simulacra auro tecta cust dire viderentvrs elatus igitur est Luitprandus in imperatoris conspectum, duorum eunuchorum humeris innixus, mox ubi coram adstitit imperatori, leonum simulacra illa rugitum quendam emiserenuium quoque simulacra quaelibet pro sua specie vocibus obstrepebant ac cum pronus paulum ab imperatore distans illum adorasset in hii mili sedentem, vix erigens ceruicem conspicit illum,iam mutato imperiali amictit, uixta aulae laquearia sublimem sedere. Haec qua arte confecta fuerint,nullo ingenio assequi se potuisse contestatur Luitprandus,nisi forte qua arte trapetioruin torcularia conficiuntlir,celerrimo motu id fuisset excogitatum. Haec ex illius libro 6. cap. 1. Et sane in Pisauriensi ducum Urbinatu villa imperiali conspiciuntur ea arte confecta sedilia,quae quamquam pauimento sint proxima momento tamen in laquearia usque tracta conspiciutur cum sessoribus, trapetiosum simili vertigine, quinetiam in ipsum supra solarium feruntur, ut ulterius non conspician ur.Huiusmodi atque alia in regijs domibus artificia in Europa non desunt: nam frondibus velut muris palatium in Hispania visitur proxime
Valentiam: hortos enim an des,nescias, lignoscere. Id rus verbis Laurentius Uali primit, rerum
352쪽
Hispan .lib. 3. Proxime, inqtiit,Valentiam Hispaniae horti sunt,non tantum citris consiti, sed etiam citreis parietibus vivente materia conclusi,ut dubites, horti ne sint an aedes. Nam cum nihil aIiud in
sit, quam arbores frugiferae atque felices, manu positae, institit ae digestae, quid nisi horti dicendi
sunt Rursum cum audis extrinsecus esse parietes, intus autem sulam,conclauia,curiam , item sacella, altaria,sedilia Canonicorum, thronum Episcopi&caetera huiusmodi, non aliud quam ardes esse
putaris.Sunt autem parietes ex truncis citrorum
confectit tamen frondibus vestiti , ut percipa
introrsum nequeant, nedum intrari ita cum rami adolescunt,intorquentur atque inflectuntur,ita insiti atque inserti,consiti itque conserti coales.cunt,Vt omnes rimae expleantur, ut nihil vacui relinquatur,ut pariter firmitatis decoris ex frondibus ratio constet; eodem pacto introrsum , quae enumeraui, composita sunt, clericis laicisque de seruienti ac pauimentum laterculo quadrato vitreatoque ac picto constratum est, velut paradisus quidam terrestris. Haec Vall. In Africa quoque recensentur aedes regibus magnificentissimae, velut apud Memphim describit Iouius historiarum suarum libris. Sed illa admiranda est donius, quae fuit Chebreni regis Aegypt ij, cuius altitudo ad stadii mensuram porrigitur, pertingens ad cuiuslibet pyramidis summi cacuminis alticiidinem tota extructa ex Aethiopico lapide, tu solum coeliina petere altitudo videretur , etiam inferna admiranda continebat subterranea enim eius ad iiadraginta deorsum pedes descendebant, Herod issi, r. cap. o. Quae quidem palati structura firmior est' iana ea de qlia Petrus
353쪽
aha DRAEE DE PRINCIPII. Martyr meminit in summario rerum noui orbis Tradit enim Abibeibam regulum inhabitare, Iudem ingentem,in qua arbores excelsae frequentissim , quae perinde ac nemoroso solo frondeat. Ipse igit hircum reliquo eiu populo arbore inhabitat, constructis pensilibus casis: tanta enim sunt amplitudine arbores, ut octo 1ri coniunctis
vinis non complectuntur. Ferunt igitur magnani illarum domorum colignationem, tametsi vento impellente nutare videaturi, nullus tamen metus illis neque periculum,omne illorum opeS, gaza
& thesauri, supellex,es , in js domibus a seruantur,praeter vinum nullus ibi metus ferarum neq; hostium,nisi rate vehantur. Haec ibi Petrus Martyr. Quin idem tradit in Castilia nolit orbis populos adeo frequentes inhabitare plantis, ut dicere iure possis,oppida in arboribus esse. Atque his sane longe minor sumptus est in extruendis domibus,quam reliquis noui Orbis incolis, praesertim comparentur indigenis prouinciaeTopirae, in qua domos contegunt aureis laminis, si credere Iibet Francisco VasqueZ, qui in illa urbe noua Galitiae praefecturam gerens eius rei literas co scripsit, quq extant apud Ram usum tomos Catterum longe minori sumtu ac longe minori ornatu sunt domorum tecta Aquilonarium quorundam, quinetiam
maiore emolumento etenim nonnulli populi in domorum tectis serunt hordeum ac reliquas fruges: praepingui enim humo domorum tecta conseruant, semperq; ea arte virescunt ad suum pecoris alimentum. Adinueniendi autem circa tecta
huiusmodi industriam causa fuit frequentium ful
olus disjcit fulminum ignes, ne haereant. Haec laua
354쪽
DE SEDE PRINCIPI 3 laus lib. n. p. 3. Eodemque nomine commendandi sunt ij Aquilonares noui Oibis populi, qui domos piscium ingentium corijs contegunt,quod memorat Ramusius tom. R. in Francia.
At quo feror omnia mundi climata percurro, omniaque adduco,quae ad celebritatoin urbium,in quibus regiae olim sedes fuerunt , faciant. Externa allego,domestica negligo. An non unica Roma omnium vice sit ira sertim si considet etur , qualis olim fuerit; perquam enim multum ab antiquo illo splendore hodie recessit. Audiamus vero Pl nitim de amplitudine urbis Romae libr. 3. cap. .loquentem: Vibem tres partes habentem Romulus reliquit,aut j.t pluribus tradentibus credamus quatuor. M a'nia elu collesere ambitu imperatoribus censoribusque Vespasianis,anno conditae urbis octi iacentesimo vigesimo omito, sus tredecies mille ducentos, complexa montes septem ipsa.Diuiditur in regiones quatuordecim, compita eorum ducenta sexaginta quinque passuum eiusdem spatij mensura currenti a milliario in capite Romani sori statuto ad singulas portas, qui sunt
hodie numero 7. ita ut ra. portae simul numeretur, praetereanturque ex Veteribus septem,quae esse deserunt. Efficit passius perdireeium trigeses mille septingentos sexaginta quinque Ad extrema vero tectorum cum castris praetorijs ab eodem milliario per vicos omnium viarum mensui colligit paulo amplius septuaginta millia passuum .Quodsi quis altitudinem tectorum addat, dignam prosecto aestimationem concipiat, fateaturque nullius Vrbis magnitudinem in toto orbe potuisse ei comparari. Clauditur ab oriente aggere Tarquini Su- peibi inter prima opere mirabili; nal: que eum
355쪽
muris aequarunt, qua maxime patebat aditu plano.Caeterum munita erat praecelsis muris aut abruptis montibus, nisi quod ex patiantia tecta multas addidere urbes in prima regione. Haec Plinius.
Quibus persuasum nobis videri potest, venientibus Romam aedificia ac tecta reliqua urbi adiacentia coepisse videri imo coepisse esse Ocricoli oppido, quod hodie ab urbe distat triginta io amplius passuum millibus; continuisque aedificiorum structuris hoc omne, quod superest, usque Romam viae hinc inde ornabatur, adeo ut qui paululum eius viae ab Ocricolo confeci siet, iam se RoInam ingressumptitaret, ut recolit Leander Ideo ille, quod Vopisciis habet, Aurelianum imperatorem ampliasse urbis Romae muros ad quinquaginta fere millia passu ii, quod cassiodorus habet in Chronico, SI Oroflib. . cap. 23. non ita accipiendum est,ut omnia adificia hoc ambitu continerentur sed tantummodo ipsius urbis inconia monte' eius septem a suburbia tectaque reliqua extra urbem ad eam dimensionem, quam diximus ex Plinio,porrigebantur. Quod gi tur Plinius ait, ex patiantia tecta mulias addidisse urbes, argu mento est, Omnem circumcirca regionem aedifi- cijs ita cultam, ut Romae adesse quisque videretur, etiam longe absens. Id manifestum facit Constantius imperator S alij, ut ex Ammiano memorat Leander. Veniens Romam Constantius itineris comitem sibi adhibuerat Hormisdam , peritillimuarchitecti in genere Persam Locri colo igitur disia cedens litis praecepit Constantius, ne quis tu: in Hormisdae Romae initium significet, sed suo ille iudicio animaduertat. Suburbiorum taciue parte 1Gaxima transacta, Hormisdam interrogat iram e
356쪽
D URBE ROMANA. 3sIrator, quid sibi de urbe Roma videatur,' quantum iam itineris in ipsam consectum conficiendumve esset, respondit Pelsa,putare iam urbis dimidium inambulasse,adeo splendida continuaque
iam ex Ocricolo suburbiolum aedificia semperfuerant spectata. Qui igitur nondum in urbem peruenerat, iam se m urbe esse putabat,olim multis adhuc abel et parsuum millibus. Ex Ocricolo igitur subiathiorum erant initiaci quod Claudiam: subindicat in sexto Honori conlulatu, ubi sis habet:
Inde salutato libatis Tybride tvmphis i
Nolibus, quicquid tantae promittitur Trisu bi. Dionysius orroque libro . sus rapatur his verbis:Sunt omnia in itiit circa urbem habitata loca multa ea S mapna facili inaque aduenientibus h stibus fieri obrnoxia sique aliquis ad haec spectans velit Romae ma nitiadmem exquirere,is Merrare cogetur,nec habebit signum ullum certiam, quousque sit haec urbs progressa, aut unde esse non amplius vitis incipiat,ita urbi contexta est regio,prq-betque spectant bus opinionem extenta in m 5etritum urbis.Aristides quoq; sic ait Descendit haec
urbs usq ad mare, ubi commune emporium; cor a mi nil qΓe Omnium, itis terra eueniunt,disposatio uu3cunq; in parte erus urbis costiterit quis,Dihil prohibet, quo inlinus sit pariter in medior qui couid nunc Italia restat, con pletura esse mihi videtur naque sutura urbs perpetua in Ioniumniare Proecmaa on e. . colit cade. Antonius
357쪽
Massa Galesius I. C. apprime doctus inalbeIIota origine Faliscorum. Addere libet, quo magis miremur,&vt Plinium sciniorem recte scripsisse testemur, ad septuaginta millia passuum Romam protensam fuisse; non modo usque ad mare ipsam peruenisse;verum etiam ipsum littus Ostiens ad multa passuum millia perpetuis propemodum aedificijs ornatum spectabatur. Referam in id verba Plinitiunioris in Epist.ad Gallum lib. 2. Littus inriquit ornant varietate grauissima, nunc continua,
nunc intermista tecta villarum, quae praestant multarum urbium faciem siue ipso mari, siue ipso istore utare.Har ille. Quanta autem eius urbis turn maiestas esset vel inde patet, quod mille senatores osse consueuerant, licet plerique abortivi, sed horum immodicum numerum correxit Augustus, cuilibet censu annuo aureorum triginta milli uim adscripto ut Sueton. memorat in reformatione le-
natus Octauij:&recolit Budaeus de Assi lib. r. qui lib. s.adijcit,cum senatoribus census adscriptus esset singulis ad quingenta sestertia annua,pauperinisti tolerandae id erogari consueui illa ut ita euodecim millium census senatorius paupertatis non ἴnon amitteret,cum hodie in senatu sacro, qui duo decim huiusmodi millium aureorum censum habuerit, inter diuites conscribatur, praeter id , quod longe maioris aestimationis erant Romanorum tempos illa duodecim,quam hodie trigi ata a Leo aureorum valor est immutatus Attamen etiam Adriani tempore, cum is aliquando Centumce las urbem veterem scilicet refocillandi animi causa ditierteret ut auctor est C elius cellas cen tum iudicibus, ut se ibi praesente causas audirent, extruxit , quae postea in urbis iustae formam re mcreuissent,
358쪽
D URB ROMA. 73creuissent, Saracem Bernardi regis tempore fuit autem hic Caroli M. nepos, qui Italiam Longobardis pulsis obtinebat dirueruiit. Hic D. Augustinus de Trinitate libros coalposuisse licitur, reste Egnatio in scholio ad Commodum. Ideo autem
diximus Centum cellas urbem vererem,Vt mone
mur,Centumcellus in Baiano qiloque sinu repertas,de quibus. Leander in Campania Ciuium Romanorum copiam tradide e plera ire in iis Lusebius Chronico sub Claudi , areolfus alis
comperta fuisse aliquam locis X I x. ccntena CLXIII. millia,&eo amplius quanqua nonnullis videatur, non ita ciues conscriptos, qui Romae degerent,sed qui per orbem Romani ciuis nomine decorarentur.Quin ,ut Polubius sic ibit, in piiblicis Capitolinis tabulis fuisse descripta ex omni Italia septingenta peditum millia, ac equitu millia ducenta. Sed quod nusquam ab orbe condito
contigit,crant civium Romanorum opes tanta', ut diues non putaretur, qui annuo reditu suis sit nitibus legionem alere non posset: fuisseque eius m di plurimos vel inde constat, quod Lucullus Romanus ciuis quem Cicero caesar Xerxem log tum appellabant, ut Plinius, Blondus memorant ad viginti quinque hominum millia honorificentissime holpitio excipere poterat; nec tamen
ipse solus id potuit in urbe Roma, quandoquidem viginti ciuium millia, re eo amplius ipsa urbe
comperta memorantur,qui cum Lucullo de diui-rijs contendere potuissent ut ex vetustis moni mentis solo argumento hoc Franciscus Albertimis affirmabat Pontifici Romano Iulio II omnu-hus,qui orbem incolunt, regibus persuaderi potuisse aullam unquam urbem utile futuran iuri
359쪽
qus Roma diuitijs quari posset;vt aute veris mile id videatur, suadet, quod Siletonius meminit, CYsarem Camps Stellate maioribus consecratu, agrumque Campanum ad subsidia Reipublicae v ctipalem relictum diuisisse extra riem viginti millibus ciuium , quibus terni pluresque liberichen t:quod munus tanti fecerunt ciues illi,qui a ceperunt, Via uaquam Vna sodalitas inde effectri, pro communi omnibus elogio ac titulo in monu- mefitis se singuli Stellates inscripserint,vi memorat Blondus , quia iij it, intra urbem ciues illos omnes fulsae conscriptos, tussieq; non solum viginti, sed imulto plura ciuium milliatum Romae, iii a dium, suppellectilis, familiae Mapparatus
omnis splendore, lautitiaque eminerent. Quantus autem ille Spellates campus est et , deprehendere licet e Liui j Decad. i. libr.3 libr. 9.lo.&DCC.ῖ. Iibr. q. Quod si forte ambigamus, non viginti mil- Iia, sed diro millia ciuium Romanorum tantae opulentiae extitisse adhuc incredibile videri potest longe admirandum,ut si animis concordas ent,potuissent milliones multos militum conscribere, si unicam tantum legionem quisque eorum aluisset. Erant autem Romae innumeri valde diuites, sed in
eortim , quos diximus, numerum non referebantur: ac pratermissis reliquis sint nobis exemplo duo Plitiij viri doctissimi&diuitis etiam afflue- tes.Senior enim prSter iis,quod Romanam classem imperio regebat, ecubiae plurimum postedit; idq;
inde deprehendimus,quod cum procitraret in Hispania,vendere potuerit et cetorum commetarios Largo Licinio ita aringentis millibus numerum: respuis ea item tam magnam pretiuin constat ob
id, qtiod sibi assueici pecturia. Scripsit hoc nepos Plinius
360쪽
Plinius ad Marcum ib. . Alter igitur hic iunior Plinius ditior certe fuit seniore auunculo at opes eius in eum,quem diximus, sitissimoruni honii nunumerum referri non potuerant. Quantum atriem
pecuniarum illi afflueret, munificetia demo strat,
qua ille non secus insignis fuit, quam sint nostri temporis summi principes. Nam Quintiliani filiae nubenti non rogatus vltroque contulit quinquaginta millia nummum, idq; mumisculum nuncii pat scribens ad ipsum Quintilianum lib. 6. Romano quoque Firmo sibi ab adolescentia cognito, ut in equestremordinem cooptari ille posset, dono dedit recenta millia,extat Epist. libro i ad ipsum Romanum Caluiniae praeterea affini centum millia dotis nomine largitus est Epist. lib. 1 ad ipsam Caluiniam Suoqtioque municipi Metilio Crispo, ut ad equestrem ordinem, in quem conscribebatur, sese instiueret, dono dedit quadraginta millia. Epist ad Hispanum libr. 6. Ad aledos ingenuos pueros quingenta in illia contulit triginta scilicet in illia annua, Epist ad Caninium libro 7. At quantus fuerit alias in res pro opportunitate abium tarum pecuniarum numerus minore summa, quarum
nulla in scriptis me noria)quantum quotidie, noridico in domestico sumtu, in amicos , necessarios, calamitososqlioque profuderit illae, quas diximus,ingenteSero atton es nos docent, quantum minoribus erogare potuerit. Animaduertimus
initur liquido,num surrimi nostri seculi principes
illius munificentiam si perent. Erant certe illi villae tanto ornatu si ii tu excultae, ut re ianimaiestatem adaequa int. Tusci sui villa scilicet apud Tifernates , sicut Z Laurentini in littore