장음표시 사용
21쪽
2r Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars Il
ersectum in uxor duxit. 3 Auirus Hieroclem aurem prenurrito a ceris. 6 De abominatione o uindicta talus nuxu isi i
et Catat satam inieramus com rurebatur.
ma coniunctione else commixtionem malium
inter se, impiam & adurisam iuri naturae,isi Iro,s humano . Infanda quippe habita est illa luxuii a S libido, quae iiii mutat naturale coeundi usim, dum seminae immutant naturalemussim,de masculi in masculos detestabile sput-3 citiem Sturpitudinem operatur, quale scelus apud Persas uiguit olim authore Agathio, ' αapud Romanos teste D.Paulo, de ovo& L-
in uno matrimonio non β.i i Digamia fluerius uindicata in Lameclo, quam panicidiam Caini. i a Duas habere uxores, vel sponsam cum uxore,uel duos atros, prosiliatu ui iure ciuila, i r quomodo
13 3Matrimonium quare dicatur comunctio maris Ofamina in hominibus, qua con munis sit brutis alioquin .rέ Animalia bi tari nonnis cum comparesam, nasolami sientur. 11 Gotthis prohibuit digamiam rex Athatiricus,
Moscouuii Ioannes Metropolis. I 6 Gmuram ι ex rim cauus duas uxores habes. IX Ga marues Mago concidituus. is Augilanaores prima nocte nuptiara , mamconcutitibus exposita.
2 a Zomci plures uxores habuerum. crates , Ptiro communes nuptias esse debere sum Neronem ad prodigium usque abominandum in iis nitet principem, ut Sporrum libe tum suum Prius exse , pro uxore duxerit, pactis initis matrimonialibus. Idque rursum cum 3 alio Pythagora quodam sectile. Meminit de idem author, Auitum alium scelestissimum Caesarem, qui dictus pseudo Antoninus, ct Sardanapalus, Hieroclem quendam aurigam in
mxtitum accepisse, ipso se pro uxore gerente. 6 lde leges .uiolatae hoc modo naturae morte ulciscuntur execrandum stilus , diuinae &humanae, non silum in agentes, sed & in consentientes agentibus. Est enim hoc scelus ex erotello, lubd humanae naturae uim inserat, de imteritum humano generi Procuret, praeter alia, quae una concurrunt uitia, in sterili solo semi, ne ei so, quod in Ona filio Ilidae sinete uindi
7 cauit Deus. ' Visumquς etiam hoe ipsum in brutis prodigio su Nam silex Plut chothite,' si gallus gallum ineat, quamuis sal En
abiit, vivus comburatur, uatis cuius danuariise
spicisve iussu facinus perpetratum ni num3c atrox esse denunciantis. unde meritb muliebria passum praetorii postulando remouet 8 Et ratus Iurisconsultus metum , ne patiaIur quis hoc scelus, grauiorem esse timore nio tis. Fuitque haec nota turpissima, qua Iulius C sar, alioquin uir magnae uirtutis, ex samiliaritate Nicomedis contrarit,ut vulgi set et idebsabula,ut narrat Suetonius. Atque pontificia
Agarem tot ducunt, quod metri reposuim ibid.
23 Destoralis ui sim nuptae, pira mcte debebatur egi, sciuinam lege, Dinia illa lex a Malo mo, Porciis mi is subrogatur ρα icitia redempta. 26 Anahaptis lis uxores communes.
27 Piarvices , ibas ante legitimas nuptias pro laudibus. quoia a cois tim Magris. 28 2 Uta lige Amorrhora praesidebas per sepse
dies in porta in soriacario te. as Ves in Duc satis lex, licere duo instres accipere.
xisset, at Des essem communes. Viles coniuges ira apiares Iusta apud Ninudauer
e iustititia . . de ut tu a me. i. orici
Uptiae seu matrimonium est,maris desieminae coniunctio, indiuidiis uitae consuetudinem continensi diuitii& humani iuris communiueatio dicitur in ptimis, maris & sieminae colunctio quod Vlpianus '' & lustinianus probam,&Cierios Sic&Propellius lib. 2. .
camenim hanc in masculos turpitudinem l Ioges stuprum, non matrimonium. Quamuis de stuprum ad alias illicitas reserat ut comunctiones. Et quia, ut ait Ouidius. γHon bene cum sociis re , Venusque ma erit. Atque post illum apud enecam Tragoedum . istus, Nec regna socio ferre, nec teda stant. Adiecimus in finitione, di uerba illa maris S
taminae, singulati numero concepta,Neque nim dicimus maris de foeminarum, uel mariti& sceminae,uel matium defodiminarum: Si quidem una uni coniungi debet, si matrimonium uel nuptiae sint. Et unusquisque ob vitandam fornicationem uxorem suam, Δ ea uitum una habere debet,' ut digam iam, polygamiam, dc
uagos concubitus a nuptiarum conuentione
excludamus . si quidem prima introductio I gem accepit in Genes mundi, h relinquet Minopasrem suum o matrem, o adfarebit uxori sua, er erunt duo in came una:dictum ibi duo, niuia Isreminae coniunctio Andiuidua D res in carne una. Quam legem interuertisse sa
inopere Deo displicuit, seueriusque uluis est, quana parricidiu siquidem de Lamecho, qui
ssimus bigamiam inuexit, dictum est, eius se
eris uindictam per septuaginta septem gen rationes fore exigendam: at de Cami erga Mbelem stat rem p rricidio, septies tantum fuitia postulva ultio. Iure ciuili duas uxores uel alteram
22쪽
tis Augustae ta nare dotiati ris i stana cin
alteram sponsam,&alteram uxorem uel duos uiro aut alterum spoli sum, alterum maritum haberes tollibitum, S: qui diras habent uel ducunt uxores,insames fiunt. ' Veium-ultra
stupri poena plectendos dicemus, uel adulte-Hj: nam adulterium uere est secundarum nu
ptiarum attentatio, eum primae teneant, nec
aliae sequi possint uiuente coniuge , -&eum uir adhaerere debeat primae. Sicve in uniuersali sexto eoncilio, vetitum sponsam, uidelicet uxorem, dum adhuc sse,nsus in uitiis est, cum alijs in matrimonij consuetudinem coire adultetium, rem manifestὰ statuens Carolus in Mus etiam imperator, eum eam ve qui qua vese stagitio aliarum nuptiarum uiuente altero coniuge coniunxerit adulter ij eapitali poena subi jcit,utpote grauioris&turpioris criminis, i 3 quam adulter ij reos. Hac nota monogamiae, coniunctio quae naturalis est maris Δ: simino communis brutis de hominibus, propriam recipiticum de hominibus agimus,matrimonij appellationem . nu, inquit Vlpianus p eranmatram iam appellamus. Ideb concubitus comIq munes brutis relinquuntur indifferentes. Et si quaedam adulteria non admittant, neque alijs quam cum compari& s lascemina unam
ueniat, ut elephantes, aspides, delphini, tur Is tures, aethnei pisces. prohibuit & Ai halaricus
Gotthorum& Romanorum rex edicto, ne uno tempore duabus uxoribus quisquam coniungeretur, alioquin rerum suarum amissione plectendum. Cato etiam uillieum instruens, uxore ea contentus esto, quam dominus dedo fit,ea te metuat,&e.Apud Mos uitas seu Ruthenos extat cano Ioannis Metropolitae, quem ut prophetam honorant,s maritus relicta priore uxore ali eram duxerit,uel uxori alteri nupse sit, ad communionem, nisi ad matrimonium redierit, non admittatur. ' Sanctus Germanus I 6 excommunicauit Gunthrandum regem Aure
li rerum filium Clotaiij regis Francorum, qudd
duas uxores, serorestiue duxisset,lar eoues iam ct inductam Meros lem, quae, eum eam rex nollet dimittere, past, iudicium Dei,inteiijt,iit sui bie Gregorius e Tutonensis episcopus .F iis brutis illi lier E homines turpiores uidentur&inspiratiotes, quibus nulla certa uxor, sed Venus uaga, ex grege barbatorum, qui nulla politia instructi, mancipia omnium uitiorum acti sunt, quales reserunt sitisse Garamantes, populum Asrieae minoris in Cyrenaica regi I 8 ne,ut in Pompo.Mela,S: Plinius.' Quibus uucini, eodem teste Mela, Augilae ali uantum,
sed non omnino eonsentiunt, proprium Deminis nubentibus concedentes nocte qua nubui, omnium stupro patere,qui cum mn nere adu nerim.Et tum cum plurimis concubuisse m ximum decus, in reliquum autem templi pudi
is citia existente insigni. Promiscuos concubitus& habebant Ethiopes, Trogloditae, Britani Rolim, Icthiophagi, de sitia teliqui Barbari . Et
lege Thyrrhenorum x mulieres communes et o suerunt: & alij, qui polygamiarn probant, ut Athenienses aliquaὰλ Parthi,Thraces, , yptit,' Persae, qtiorum morem improbat de refellit Cicero. ' Helius Cinna tribunus plebis plerisque consessus est, habuisse se satiptam par tamque lMem,qua Iulius Caesar secte iussissi: Geum ipse arisset, uti uxores liberorum quaerendoriim causa, quas Se quot ducere uellem, licea I resiline Suetonio. Et id commune suisse, plures uxores inquam habete,Ethnicis,innuit In-
22 noeentius. Erat de Cratis philosephi nomine
tenus, nuptias communes esse debere dogma, ut ait Tatianus. Sanci uiride ridicule Plato. Agarem, tot uxores ducum, quod nutrire possunt.Apud Lituanos Morauiae gente, quael die iuris est Boemici, patrio more nobiles mi lieres unum pluresve pro uiri facultate, concubinos nutrire cosueueram, qui negligente marito onera matrinionii s ubirent,reste AEnea sylvio.ἴ Habebant de Nicolaitae haeretici uxores comunes,quamu is singuli singulas ducerem.
di; tet in Arabia μlici consuetudo erat, ut una omnibus consanguitieis uxor esset, teste Sir bone. In Britannia,qua nune Anglia,Olim ex consuetudine dem duodenive quinque hab a bam, authote Iulio Caesare, uxores commilia
nes. Scribit Polydorus Virgilius,' fuisse iam inde a principio apud Scotos institutae seu legem,
ut liceret cuique pro opibus ducere uxores, S notulibus plebeiorum uxotes habere commuis dis nes:ae Domino loci uirgine nupta uitiare,antequam uir cum ea cubuisset: illa duo superiora
religionem Christiana statim s. stulisse, ubi ea Seoti sunt complexi, istud posterius longo post
tempore Malcoimum regem sanctissimae Matgaritae uxoris hortatu Mulisse, ut institutum post homines natos turpissimi3,eumque sanxisse anno salutis humanae Ios ut uirgo nupta nummum aures, pudicitiae redimendae causa,
16 Domino loci pederet, idq; etiam nune seruar Inuexetit in cateris sitis erroribus pari modo Anabaptistae polyga mi1,pmittentes quoq; promistuam libidinem, ut scribit Lambertus Horar tensius Mansercius.' Apud Phimices ante stati unu Magnia, qui Libanu monte ad Heli polim incoliuat, uirgines suas ante legitimas nuptias ex lege prostitii ere receptu erat, quod 28 deliit Constantini temporibus, teste Niceph to. P Erat & lex Amor that ora praesidete nupta in sernicatione per septem dies iuxta porta. 'dis scribunt Nicephorus & Socrates ecclesiastieus,& post illos Ioannes Cuspinianus, Valentinianum primλcum destinasset superinduc re uxori seuerae, aliam uxorem Iustina Iustini
filia, lese publicὸ promulgasse, ut cuicunq; li
bitu ei let duas legitimas uxores habete,liceret: 3 o tame illa lex seruata non sitit Non seeus quam nec ea,qua Cabades rex Persarer, filius Perosae, tepore Anastasij Caesaris statuerat, ut c5munes
uxores essent,qui nimb&obissa Perit illi. Impertu abrogaret , in uincula rei Getiit in B latiuat alterii Petost filiu elegerunt in rege. ' Crispus Sallustius,coniugij necessitudine apud Numida: E Mauros leue dicit esse, quia sngiali pro opibus, quisque quam Plurimas uxores, denas alij alii plures habenti sed reges eo amplius. Et
- ita animus multitudine distrahit ut, nullam pro socia obtinente, rat uer omnes uiles senti
in coniunctione de consensu, quae in nuptijs requiruntur. Cap. II l.
3 Matrimorum duas habet maecipuas partes βλfantialis, cons sim, γ praepondiarat concu-
bratissima uirgine Maria, Iosepho.
23쪽
z4 Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars II.
6 7' lis Drdiis, consummario oe probatio esse potest, uel debet, ut olim ea Tanausius rex matrimonis inui. Gottinorum cum exercitu libo, ab Asiae amomis consensius nuptiis mei ossis tantum θ si spon simis subactis ditionibus reuocatus fuerit ad sanee esset urins matrimonium per Mur. sua. - Extant amoris coniugalis celeberrimas male in stolabi se perfectum matrimonium 3 exempla apud Valerium Maximi im .' Itaque mire ruita uassue conge parmum, oenon in matrimonioeontrahendo consensus praecia Puas obtinet partes de substantiales, secundas concubitus:dictumque ide nuptias sacere cosensum,non concubitum, f& nuptias selo consensu perfici, Sinter inuitos aut dissentiem tes non contrahi,h liberaqtie esse debere matrimonia. Sic enim maiores nostri rati sunt, u rum&honestum amorem coniugum animis solis constate, teste Vlpiano, nee coitum, sed affectionem maritalem matrimonium sac re. t Quo fit,ut consensus de praesentis temporis in electione coniugi j. illud firmum ct indiss Iubile faciat, etsi alter illorum post illud alteri se coniunxerit corpore. Et ueia transacta matrimonia dicuntur etiam illa, quibus nulla corq poralis etffula accessit.' Veluti illud, quod inter beati illinam Dei genitricem Mariam, quae uirum nun ouam cognouit, 'de beatum Ios phum eius sponsum interruenit. De cuius d sponsatione loquens D. Augustinus,e hoc exempla, inquit, ni tu iantitas issimurtur c obus Ieruara etiam pari consensu continentia, posse pedimanere c-que conrugirum non permixto corpos ris nexu inde lodito mentis Uehu . Resert eius matrimonij continentiam in Ammone, de uxo6 re eius Nicephorus Calistus. ' Proles namque bonum quidem est matrimoni j, Se coniunctio corporum licitὸ accedit post initum matrim nium:caeterum ea non sunt matrimonitim, sed appendices δἰ consummatio matrimonis. A ruit tamen coniunctio corporum, matrimoni uinculum praecessisse, c5suetudoque, qua quis cum libera muliere, quae quantum risi facit corporis, habet, probationem facit certissimi m 7 trimoni j. Caeterum hic obseruandum est,c-- sensum, qui in nuptijs necessario exigitur ad eas perficiendas sponsi de sponsae tantum elle, quod pertinet ad sacramenti de matrimonii u ritatem:usque adeo,ut parentibus distentientiabus factum matrimonium uerum sit,de indis lubile,expresse adhuc concilio Tridentino docisum, ' satiunt capita imili De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae, lib. Decretal uti I 6.do si qui contraxerint poenis iuris ciuilis cuiusque regionis subijciantur, de quamuis prohibeatur liuiusmodi matrimonia temere imis,de citra ritus, quos de sancta Dei de Catholica ecclesia e iura ciuilia, de mores binni, de honestas statuunt. Honestum quippe, quamuis non necessarium iure diuino&mi inter En icos.s 7, uptia q-e exigant consinsum parentum, in quorum unt poti lite innisumst.
Io consensus paremum in nuri r filarum filiarumve fare: ur, iure cuiati Romamnum necessaria
II Parea edicti regii O raptus in eos, qui pelliciunt pirs leni inuerimmum filiabus me uolam
late patris. Lege I a. tab.non trusicenda suasione ingenua uirgo
I a Consensus parentum etiam in nupti s repetendis exigitur. 13 Proximorum non exigitur in raptijs necessario corsresius. I Matris consensus quando in nuptiis narum exbntur,in minore orbara patre.
II Uxorem moetucem ducere inter opera charis
iis est. is 2 uptiis uidetur antipari silius a patre, exi ge Numa Pompi*.2o Apud aliasgerier in filiorum filiarunt is nuptiis
parentum consensum natura dinarae natu
ai Apud Graecos consensium parris . ni uptiis filiarum exigi. 22 Iure oriem separatae m. la minoris et s. annis filia sine consensu patris. 3 Filia, quae sine patris,uilfratrum vel proximo rum consensus nubis ure Mugobardorum priuatur successione. a Erictum Henrici II. de nubentibus sine e sensu paremum, depanis. 23 Paldulam Ferreus abducent uxorem Iustiam filiam Carali calui regii communione fidebam concilio Episcoporum priuatur est. a 6 Raptoris i resi, qui coniungit sibi uolentem quamuis sine consensu parentum, parua raptoris iciendas. 27 Amale persuadens tenetur interscto de stris
ia inter Christianos hoc receptum ut,etiam contra consensum patris matrimonium, hoc uerit
esse, si ritus illi uolutatis expressi sint, maximὰ saetis aduenietibus precibus: diuersium autem apud Ethnicos esse. Nam iure diuino, quod Deus coniunxit homo non potest separare. Neque in his quae ad sacramenta pertinent, patria conlideratur potestas. Et relinquet homo patrem suum de matrem, de adhaerebit uxori tu . ' At iure gentili de ciuili , de solui poterat matrimonium, unde de factum aduersus legesi tritum pari licentia reddebatur. ut insta doc bimus , Et Iulius Paulus h se respondit, eorum qui in potesate patris sunt , sine uoluntate eius matris nonia iure non contrahuntur , Ied contracta non
sola tur comemplario enim publicae litati, pii caroram comousin muris c Paulus. Inficias as Superbarum Duram matrimonia a parentibus procurata detrectantium pulcherrima casib
3o Samnitum nuptiarum de eradarum inraturam publicum. Icitur deinceps in finitione, nuptias habere coniunctionem,quae est unio Orporis, de animorum -- uolsitatum, erunt quippe duo in carne una. Et tui sum ad mulierem dictum. Et eris subdita, de appetitus subditus uiro. Et iterum, lulier non habet potestatem corporis sui, sed uir, similitet uit potestatem sui corpo- a ris non halist, ses uxor. Neque amote isto de concordia hac invitali praestantior uel firmior
sui tauinuerbo, utus. Ecita intellis m
24쪽
De Personis.s tamen non eo,omni iure honestum uisum suis
se'pent nece lutum, praecedere parent fim se tentiam & consensum nuptias, eorum quia minores in holum iunt tutela & sacris, & eo ma
gis qubd iniit in uni si liui usmodi consilium in
lidi s multis, de eaptionibus expositum, osticiumque patris sit collocarem matrimonium filias de dotare,& quaerere conditionem si ijssa indi solubile maiori consilio est lis andum , cautiusiue obi maius periculum,agendum: maxime in filiabus, quatum sexus ex infirmitas paternae prouidentit uel iuri, sebsidisi desiderat, M utpote quae plerunque maritorum titillatione contia propria commoda conse tiunt: ncque pudoris virginalis est,eligere malo ciuim Iisque itire ciuili Romanotu, pro suta stanti antiptiarii minductum est patris quoque consensum,cuius in potestare ell, filius filiave, adhibendum,de praemittendi m esse: alioquin nupta illegitimae censeantur, desiij ill iii-mi.s Docet α Catullus in carmine nuptiali, liam expectare de sequi dubere hanc uolunt
tem di in , ait: tu tu pugna cim tali coniuge uis r 'a acuis en pugnare pater cui tradidit ipse, Ine pater cum matre, p. bus parere nec se est. Vi ginitas xim tota tua eri, ea parte par Ru en: Tertia pari mani data, pars data tertia par ι,
Tertia Ioti tua est,nobptignare duobus, Qui genero sua iura simul cum dote dederunt. II scribit Arnoldus Fertonus praei et edicti hae
de re generalis sanctionem, Senatus Burdeg Ienssconsulto usque adeo matrimonia absq; voluntate parentum contracta, prohibita coercitave, ut capitalis poena in ea contrahentes locum habeat, Se presbyteros,eorum ministros,
etiam profanos iudices damnare posse , Neos quoque, qui filium alterius ad nuptias imp lii sent sine patris consensu.Tractat Ac de poenis in hos qui haec tentarint Alexander. Sed de rapuisse sine traductione, plenas raptus hic habere locum nemo ambigit, pio seductis ita uirginibus de filii, familias, Lex ita 1 2.tab. yr
hibeat, ingenuam uirginem suasione traduci. Et solonis lege Phi tarchiis meminit, qui ue bis pellexist et adolescentulas, grauius punitos. Inuehitur in Critonem Chremes Terentianus, qui adolescentulos impetitos rerum, in
staudem illiciat se licitandoin pollicitando eo
rum animus laetet, ae meretricios amores nuptijs conglutinet.Sic Plautus, Virgo atque mulier nulla σι quum sis mala. ci a praeter sapiet quam placet parentibus. Tantum enim confidit lex ciuilis de patentum erga liberos solicitudine, ut nullum affectum aterno praeponi uoluerit, de ratam omnino aberi uoluntatem eius circa delectiam pers natum, quibus liberos morientes et iamros mortem committant defendendos, ut seniciat
silum paternum testimonium, ex sanctione Iuli stinianea. Quae omnia in miptiis renovandis seu repetendis locum habent, si uidua minor adhue filiasa milias, d iuuenis fuerit, iit ait I lianus.' uti de Caesium Valentinia.Valendi Gratianus,e prorogant ad emancipatam uiduam, iuuenem tamen Sc minorem 2 s. annis , ea lege, ut si in electione mariti, illius uoluntas repugnet paternae, de proximorum, tune arbiter iudex adeatur, dii rus prone 13 gotis qualitate sententiam. Necessatio nam que aliter proximorum , sicut nee eurato is uel assinium ulla alit horitas exigitur, de expe ctanda est ibi a uoluntas eiu de cuius cotuum
r ctione tractatur. ' si tamen minor orbata pa- ite sub tutela agat, de inter matrem de tutores de proximos de eligendo malito controuertatur, tunc quoque adeundus erit iudex: uiuente autem patre, esus uoluntati est deserendum,s tamen sui ossicii paterni non sit immemor, alioquin si nubilem negligat filiam, de iuge. mum quintum illa expectans annum transegei 1 rit,arbitrium filiae in eligendo sibi marito non rei jcitur, nec punitur: atque pater qui bonis
sitis nubentem intra eam aetatem poterat abdicare,de ex haeredare libere,post ea non potest. 16 Burdesalae autem nec post uigesmum. Quo fit etiam,ut negligatur consensiis etiam patris
furios impune a filiasamilias: ' eo quod per illum consuli illi commode non possit, eadem
que ratione absentium parentum uel captotu
ati hostibus rost triennium a filijssam. uel filia
bus sana.cons enses non est neceilatio requirendus, si modo tales sint ni iptiae, quas certum sit patre non repudiaturum, ut notant Paulus dei Iulianus Iurisconsili. Ita&filius emancipatus sine consensu patris uxorem ducere potest
secundum Modestinum, I nee ob id iuste a patre exi, redatur:nis, inquit Ulpianus, ta ignominiosam uxorem duxerit filius,quae dedecori sit tam ipsi, i iam patri talem mulierem habere,quo casu pater iure seo uti poterit Quaqua
hodie nec hanc esse contenderem iustam exhaeredationis causam, eo qu inter causas a lu-i8 stiniano non comprehendatur. Et receptum sit hodie inter opera charitatis esse, etia mer tticem per nuptias a fornicationis consuetudine reuocasste: quod enim agit ut ita, in remissi nem dicitur pertinere peccatorum.' Nee est culpandus, inquit D. Hieronymus, Oseas piophera,smoetricem quam duait ad pudicistam couertit, sed potius luciduntas, cu)d ex mala bonam fecit. Et scenicae mulieres, D poeniteat sceleris, rect gratia praecedentis uitae facta a principe, ut aliae nubunt.' Quamobrem nos orohibiti item iuiis ciuilis de non nubendo sine consensu patris, intra cancellos di fines patriae pol statis coercebimus, qua pendente, cura& solicitudo liberorum maxime ossicio paterno relinquitur, eaque Bluta a patre quodammodo abdicatur, moneturque filius missus E manu, ut in posterum non fisus paterno labori s biprospiciat de sulat, suae enim potestatis tunc Is s Docet do lex Numae Pompilij, nuptiis emancipationem quandam filiolum seri, dum st tuu si patπ is concessoit uxorem ducere futuram sacrorum ex bonotum iuxta leges participem, eto parri post hae tam ius vendo di sitim esto.Hac
etiam potestatem obserii ant alia iura, quae de
consensu paterno nuptijs filiarum filiorumve tractant,&easdem sere admittunt distincti nes.Aliae namque gentes, etsi potestatem in Llios non dicantur habere patem Romanis in liberos, nihilominus natura admonet ipsa, adhibeti in horum coniugijs debere patri u luntatem. Ita ratio dicitur ciuilis quoque & naturalis hoe sit adere . 3 quia iuris itaturae quo que est matrimonium,' diuinaque eius institutio. Diuini quoque de naturalis iuris honor, qui parentibus exhibeti debet. Sie de apud Graecos obseruatum esse docet Homerus, duAnti mora Telemachum ita alloquitur.
Mati em tuam dimine, iube autem eam nabere
ni cincti Oe pater iuberis,o ipsi placuerit. Apuleius i eum uidit rationes, quibus non ui
25쪽
26 Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars II.
deantur illi nuptiae legitimae inter cupidinem iubae splendorem amissum, deterioris α Psychem,eum quoque adistri,qubd clampa 3o animaus congressum admittuntata &sam remibus nulloque adhibito teste facta sui siet. talibus alia lex honesta quidem erat,& qusaa
honestatem excitaret teste Strabone,' ut n
patentibus filias suas quibus collibuisset dare nuptui fas esset: uetum quotannis decem pra stantes decerni virgines ac optimos totidem adolescentes:ex ijs,ptimam primo: secundam, secundo: & ita deinceps hoe pacto, quM si is cui primam accedit honestam, iustam institu tionem mutauisset in deterius, habitus cor temptui pro ignominia erat,& ei locata adbmebatur.
ν lii tui. 'Κε 23 Intra sanctiones pontificias iuris orientalis 3 ιο extat una patriarchalis Constantinopolitani Patriarchi, de Hypothes proposita nuptiarum initarum cum Mileta filio Bombylae conqueretis, ab Anthimio filio cuiusdam Leonis nullo praecedente uel sequuto consensu Bombylli patris: statuiturque eas nuptias nullas esse, utpote factas sine consensia paterno cum filia min re a I. annorum, separandasque ueluti non differentes ab scoriatione. Langobardotum seus Infibrum iure, ν filia quae sine patris conse po sit,uel statrum,uel proximorum, in alto,quam 'φ' e cui desponsata uel promista esset, nupsisset, priuatur successione paterna,quae proximioria nus ea expuncta desertiit. Gallico nostro iure lata est Henrici a. constitutio anni is 36. quae prohibet matrimonia, ut clandestina,filiarum nliotumve familias, insciis,& inconsultis,inuitisque parentibus fieri alioquin ea attentantibbus licere parentibus eos ea si e exhaeredes sacere,donationes illis iactas reuocare. Hosque declarat ipso iure incapaces omnium factorum
prouenientitim ex conuentionibus matrim nialibus patrum de matrum, uel delatorum ex consuetudine locorum: castigationem piis Iem tum contrahentium , tum proxenetarum arbitrio iudicis committens i exceptis tantum
filijs maioribus triginta annorum,& filiabus zy.quos nubentes inuitis parentibus eximita Iege dummodo,consuluerint prius ipses paretes, quamuis non obtinuerint exqui utrum conas sensum Antea Balduinus Ferreus pissectus Fladriae cum ex sylva nocte inconsulto patre Iuditham filiam Caroli Calui tegis Gallorum a
duxisset,l: pro uxore habuisset, conuocato petregem pontificum concilio damnatus ,& exploraim loco motus anno Domini 86r. Isautem eius rei gratia Romam peti jt absolutio nis re expiationis consequendae gratia, utque de raptu sepiirgat et Iandemque regi conciliae 26tus,miptias celebrauit teste Meyeto. Et rapto instar est, qui uirgines etiam uolentes tibi sine parentum consensia coniungit, poenaque
raptoris, ultimi sipplicii plectitur a Iustiniano C. M si quidem quamuis volenti non fiat iniuria filiae, ' nihilominus patri fit ex attentatas liae pudicitia, suoque nomine agit, etsi filia a-ς-i 17sere non possit. Teneturque interdicto de
e l.rum Iona- seruo corrupto, ut deteriorem filium filiamve faciens, qui persuasit ut amator amatri xve esset,ut ait Vlpianus, s ct Paulus h dicebat interesse parentum, animos liberorum non corrumpi. Qianquam mitius agatur cum ijs raptorinus qui inuitis parentibns, consentienti Dus tamen filiabus, eas rapuerunt, quo casu raptus excusatur, quod pertinet ad efficaciam matrimoni j, quod sua natura consensu utriusque conii igis celebratum firmum est. Praeponunt tamen iura ciuilia uoluntatem patris, filiae. 28 Quam tamen cogi a patre nolunt, ut libera sint matrimonia, prout monui, nisi forsan utantur illa honesta coactione, de qua meminit Iulius Pollux, perquam ingenium patris dis dei jeere potest supelbiam fili otiim, si monilia&caiisam superbiendi filiabus adimunt, ii tuti, inquit, 'iii asinos admittunt, faciunt: si
enim equae asinorum congressum aspernantur, eosque lacessunt, equarum iubas i adunt, de ad sontes deducunt : nae uero tanqtiam in speculo cernentes deisimitatem corporis ta
De indiuidua matrimoni j & diuini& humani iuris societate. Cap. IIII.
a Theognis Agathoclis uxoris honesum responsum de sociuate niaritali. 3 Im iduam es societatem matrimon, nec in rem esse temporalem, iustam. Vxorem Dam Cato niussu requis Hortex
3 Excomm cariseorsum G uxore manenter lentes redire: uiri coinsulares sol seorsum ab uxoribus habitare. 9 Vxorem ito mariso parer mn potes remere. Io Uxores radi s maritorum spisdem, ict. tatis eonnadem sunt participes. ii Victa artaris iurati, artem per seruum expertum non magistrum in exercere. 12 Vidua visum retinem mortuum maritum.
Is defuncti vi a sua me feri secundas
nuptias. 14 Uxores una cum virorum mortuorum corp-bus ea lege concremis uendos catheos.
rs coniugi una debet esse communis religio. i Di j ii ut finitionis nuptiariam quo
que indiuidua vitae consuetudo eiuris diuini& humani communi cauo : quae nobis exhibent perse-Zam de indissolubilem secietatem matrimo iiij, ut non immerito summus Pontifex a gumentetur a societate ad matrimonium: --cat de Cordianus Caesit uxorem sectam rei humanae,&diuinae domus: sie Hόrauus 's
ciam uocat epitheto congruo uxorenui.
Manet sub Ioue frigido uenal ,
ex lectione Labini. Neq; enim prohibita uiro permissa societas inter aliquos, quandiu vix . rinitar Et Theogena uxor Agathoclis tegi, siciliae, cum in AEgyptum remitteretur,morituro Agathocle aegre ab eo diui ilia dicebat,nubendo se non prosperae tantum, sed omnis fortunς inisse societate, ut aut hoc Iustinus ex Troso. 'Indiuiduam aute banc esse, omni consentu na
26쪽
munici. 1ibso. Po i caetera , de uita octobri. e. ν i. e. quae . l.
Iupiter niaxi m Me ipsum fecis nis v, Sacet quod co stamus squalon omnium sortem, D uinculis, eo stit in me sputibila, quo sislutos Pluto aliquos accepit Pro ux re pugnIt Sed latius de selutione paulo post,
modo annotasse susiciet, uxorem ei te non posse temporalem, sed perpetuam qitandi ii iii x rita Nam nee motibus nostris conuenit filium habere temporalem , ut ait Paulus Iuriscon hEt si more aliquo antiquo aliquado receptum
scisse legamus aliud qii piam diuersum: si tamen uerum sit probatum fuisse quod Strabo
tradit,Catonem Uticensem uxorent suam Martiam concepile Hortensio liberorum causa.
Plutarchus t etiam contracta sponsalia dixitPAilippi patris uoluntate. Similes certe illis qui precatio uxores habebant , uel ad tempus
conducebant mercede, qualem morem tribuit Sarracenis Ammianus Marcellinus. Scribit &
Rhodisinus J sed alibi non legi, Romanos cil
li totum suis ex sua uxore suscepisse uiderentur,uxorem alteri, qui libetis egeret,cederes
litos. Vt Plutarchus , ε apud Spartiatas probis uiris nxotes insincundas habentibus, alienas prolis causa adire licitum suisse. Scribit quoq; ex lege Lycurgi licuisse aliquando seniori uiro, uxori iuueni probum de honestum adolescetem admiscere, β: ubi eam generoso semine complesset, Quin ipsarum quod natum esset efiicere. Quod improbat merito D. Augustinus, ad Claudium libris.contra Iulianum .hMeminit Suidas in vulcanum AEgypti regem, modestiae tulisse legem AEgypt ijs,quorum uxores apud maritos perseuciate ignorarent. s cietas haec uitae inducit xommunionem inter coniuges rerum & eatum dominij , ut ait Pau-Ius. commiscetur familia δε quae uxoris sunt fiunt,ae si uiri essent, propria:& contra, quae mariti, ac s uxoris, censentur ab Ulpiano.= Et 'minde altero coniugum alteri fabripiente quidpiam , surari non dicitur, nec eius nomine,sed rerum amotatu actione repetitur subtram. Dicitur incola eiusdem ciuitatis tram uius est maritus, apud Papinianum: ut contra legata uxori habitatio ratione societatis sit eorumn-nis uito eius , ' ibique habete dicitur uxor domicilium , ubi maritus habet uel habuit,si doeellerit. t Ideo Clemens Alexandrinus,' benenum, inquit, est iri uxoribus fidem babentes eis domus cinodiam pemittant,ut quae eis ad hoc optituturices dura sunt. Sequitur uel sequi debet semper uirum suum uxor, in uita & in morte: nisi uigari incipiat uir, uel exularet, ut ait usi schines , iis una caro, ' una domus,unumque sepulchrum. Proinde Pomponius y pro persectione nuptiarum ex ritu Romanorum desa rare uidetur, ut uxor in domum uiti ducatur: Ded isne namque liquit opus esse in mariti non in uxoris domum, cuasi in do cilirum mareimoni, Indeque tracta est appellatio, ducere uxorem. pro accipere uxorem , etsi sola deductio in domum , nisi sponsalia praecesserint, uel alia argumenta , nuptias non probent per se , ut notat Vlpian. Promissione autem accedente de habenda ea uxoris loco maximam uim ad-
diti' Ex lege Romuli apud Dion Halicarnac
seum,h per sacra satris uxor ducia coniugio, nodo reuesblubili iungebatur,eratque mulier uiro obsequetud pudica, A domus domina quὸ ae marius , ix in ius mariti bona succedebat haeres, sicut parentis filia:ex ait equidem aiis intestatus& sine liberis decederet, si eum li-s betis una eum illis.ς tatuit aliquando Synodus quaedam Constantinopoli sun Manuele eius patriarcha habita , ut notatur in responsis Di-ihytthach ij metropolita ,eos qui seorsum ab
uxoribus remanent de noluerint conuenire, ex communicatione notandos: quod intellii endum cum Vlpiano. si seorsim habitantes itolia antinuicem honetrem matrimonii: alioquin si habeant, habitationum diuisio non di. rimit matrimonii allelmonem & unionem,I limem N,inquit idem Vlpianus, niιι cires lares irasessium habitare. Hac ratione pater detinens uxorem, cogitur conquerenti apud praetorem marito, in domum maritalem deducere: nec tu test illam tbcietatem paterna praerogatiua turbare aut dis luere. Scriptum quippe, ut nosemel dixi, relinquet patiῆ iam Oadhaerebit uxori.*Singularis certe uel melius praestantissima secietatum ista,quae authori natiuitatis praeponitur, ut non solum societas, sed commixtio de confusio duorum animorum , &corporum in uno composito,unum quid iaciens uideatur animus uiri in corpore uxoris, ct uicissim mulieris in marito uiuere S: sedem sibi delegisse, ut non abs re D.Paulus scripserit,nuptam praeeipuum habete madium,quomodo placeat usero,&uirum habentem uxorem, quomodo uiro eis Iim eam redamet. ' Quamobrem & illae illustrantur radi η maritorum, Δ: eorum dignitate refulgent: eum mariti dignitate concre cunt, &eorum sentiunt fulgorem : aequun enim est & naturale , ' communicari honores , quibus communia sunt etiam infortunia , ob quae non licet abire a iugo hoc matrimonii. Quid euim tam humanum est , inquit viri nus, pud fortuitis casibus minois maxit m , II uel uxor uiri cipem APlacuit idcirco, nec iniustis rationibus , sit premis ore hestris, mortuo marito artisce , eius artificii quod nisi iuratis & petitis a republica permittitur cuilibet,uiduam de acti posse artificium mariti, ac si is uiueret,per fetum expertos tamen in ea arte exercere pala, quamuis magisterij gradu insigniti non sint in iure communi non nisi ab insignitis tractetur. Et ita Philibertus Buigninnius 'tescit iudicatu finite a Senatu Lutetiano L3.Cala ecemb. anno 1 27. ct in comiti js
Molines bus 8.Octob. Is o. Ego quoque saepe uidi Tolose eo modo Senatui placuisse.dsi subi a selliis era assiduus. Videtur quippe adhuc ex
tincto eorpore coniugit, cu uidua nobilior co-i inctionis maritalis pomo remanere: uiua nepe affectio. animus qui immortalis est, citi iurata fuit vivente de superstite corpore societas. 3 Sicut&Iustinianiis notat.' animam destincti coiugis aegi Eserte superstitis secildas nuptias. i Fueruntque nationes aliquae, apud quas uxores
mortuis maritis una re rogo maritali, ut pus ueraret aequalis societas,utebatitura eluti mos
erat apud Uuedos , qui erat genus S claui notu, in agris Saxonum de Thurin eorum habitania res,ut tradit Vunestidus Anglus, qui postea Bonifacius appellatus est, episcopus Moguntiaci factus, in epistola ad Edoardum Anglorum. Mincipem, teste Beato Rhenano L Item apud Catharos pope Adrastarum terras in Indi
a s. quoniam authe Novitia. 4. omni
27쪽
et 8 Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars ll.
legh scitum & smiatum,ob sceminae cuiusdam e rubias adduis , infrumento, epulis, ui. beneficium in maritum paratum,teste Diod bilinis tostolo. Strabo h hos uocat Catheos Q Rmanis interdum ritus irruptiarum sinossiessup se ibens reliquis. Et quia in hac societate con- rroribus manu apprehose, epithalamim iugali est diuini de humani iuris communica- omininionis bonae. ii quemadmodum bona, se&affectio aequa- 23 Vxor legitisna materfamilias lia esse debent,de religio,ciuae uita nostra mari conumunis in manum mariti,quomodo. Vxor me constat, ut ait Plinius 'eadem uulciue esse materfamilius quae dicebaturr o de triplici'- debent coniugum. Neque cum sectis alicuius muti duceni uxorem apud lymam.
hominibus uel mulieribus disparis religionis et Vxorper coemptionem quomodo foris,o cum emite nuptias lex permittit: veluti inter Iu- nit in ri potestatem. da um&Christianum, uel Christianam, vel dis Ma tis mancipirumpotinatem significat. Christianum Sc Indiam,alioquin capitali sup 26 Comptis quid. plicio imminente. Et Leo ct Anthemius a re inaesim nunquam erat is is, sed mali CC tradunt, sponsalia dissislui posse propter ras pernit e, aut FHs ramin, prop-- impudicam conuersationem , aut religionis quorum, aut mariti, nec sereborum sit arat reuel sectae diuerstatem. Explicant tamen il- thoritate, nume. 3α lud intelligendum, si ante contracta sponsa- as Vestales ramum erant sui iuris.lia ignotas lent diuersitatem: nam si sciuerint dis Mutar nupta etiam apud Graecula pote larem ante , i mptine ea non dissoluunt, sed sibi im- fili. putare debent. Iubet Plutarchus, .ut uxor coempti me si lilaea aliaesebant IUm saliet a in religione similis si marito, neve aliam, iisne . coemptio nuptiarum tribus o us f peregrinam admittat. inquit Deo saera occulta ct es scondita gratas i. Sed de hoc in solutionis causis matrimoni j, latius paulo post.
tlane. Coemptio nuptiarum tribus cybus f
31 In manu mariti fiebant oenuptiae per confarre tionem, quomodo.
3a Ἐν ta per farreationem fura o ponti crimi
33 Nuptis sacrsfarracia quare. 34 Materfamilias sedisqus dicantur etiara. - 33 Nuptis usu contracts, uxor usu quid.
36 Uxor conlectata erat concubina. 1 solemnia o ritus nutiam quare a b culmi δε- , cori bina. concania bo usu,
6 Verba etiam ir dictas perint m M a A, emi auriculus denotabant.
midorum, Dacum, Hungarorum , Sc mura rum, Tarentinorum, Scytborum,ordiensium
cardiensis ignem accendebant imbris ipsum, ex os diuortim, Ou aquam iniicere,
s Preces maIrimoni sariem in omni Ecclesitii οέε tali ct Occidentali: palam opublice coina hi labet Ecclesia,quare. Us C inde Ilina murrimonia non erant tritas obseruatis.
ro Dami. qala innupti t. ii Mocouiae matrimoma puHicetantum seram Delestis.11 clandesiina manimonia, quod pertinet ad Eetiosam , rara non sunt, quamuis firma perse, apud Deum, Parrim se nimete. I 3.13 clandesina matrimom,ab Ecclesia appriarii de
Insermem, poWa, dor, O apparatur, non faciam matrimonium ,sed ne clam fiat exigum
1 Matrae rua inita Ris asacerdote cereris. is Nuptiartimselmnia Heseris per hebdomadam. is Ilitur quidam trupti s Romanorum adhibitur ex Pliniride colafuso lamine, Dia nucibus,con svreationeadi sudo, ct lupino, luna. zo Taxillarum puellae nuptura public se evom, tuba, venientiponerim 'imum, pollea ante ν lara denudant, si placita ilia nubis. 2I Marsorma, qua approbensis dextris iunguntur conruges, ex formula Iudae iam praecas. onibus
prouerbium quid. y Nnuptijs aliqua substantialia, Δ
alia non subitantialia Perpend re oportet: iam autem serma su stantialem monuimus in consensu contrahentium consistet e. h Siquidem telis qui ritus & selemnia, uel ad sublidium coniugum, uel ad probationem gestistii m. Idcirco de Elma e trahendi vatia , ritusque uatij, ueluti, expresso consensu, uerbis,& riux tibias. Quamquam & sine uerbis alio modo exposito consensu fiant, quemadmodum dum 3 mutus mutave nuptias contrahunt. Verba Jualiacimque sint, dummodo consensus ille e praesenti tempore exprimatur, etiam nihil interest, ea enim interdum sunt, sepro uxore habiturum , O pro marito halituram, ut ait Alfxander 3.sum m. pontis. uel acci reis inta, 4 est accipis te in mea a. Apud Romanos usurpata, ego tibi Caius, tu mihi Caia r a tem te Caiae honestae matronae , & optimae lanifica ,secundum T.Probum, & Plutarchum. Sunt de iis similia, prout motibus regionum recepta sunt, quae nodum iniicium copulae,
28쪽
si modo setita,nonioeandi animo pronuncien tur, ut nec aliud possit inite coniugium illo tui : Guti nee iocandi causa promtisi. obli occulto Perseiter a me.& si ineat aliud, reus sit gant: h nee oui se iactauit haeredem initi tu tu . adulteris. Instituunt itaque pleraque, M san-tum,ideo institu ille uidetur,vel instituere tene ictioni ta honorabilia reddunt negotia,quae de tui. Plus enim ualet quod agitur, quam quod Io substantia non sunt. Eoque pertinent nupti simulate concipitur, ψ nee ultra intentionem lia instrum ema, quae tamen per I e non pro-
6 actus aetentium operantur. Vetuntamen hic cauendum est,nen allucinetur quispiam, non semper uerba etiam ioco dicta, pro loco accipi, pro matrimonio interpretati sere semper. Itaque cauendu est, ne uerbis capiatur ustemete effutitis:verba quippe non ad simulandum, sed ad exprimendam mente dicta censentur nemo existimandus est aliquid dixisse.
z quod prius menteno agitauerit, ut ait Celse,. M 4 ἀ ex Tuberonis lententia. Ad ritus autem quin II quam trirere, uel Ira Memcti O,praesumat. Erati , ιι simu da pertinetu sere necessario, alia non ualde re- α ri us apud Romanos Ei linicos, ut matrimD-ρ' quitiintur,& si praeter militi sunt, non exprobis ma iungerentur a sacerdote Cereris per oratios tutataqtie sancta Catholica que ecclesia innu 18 nem sacram, teste Plutarcho. Et apud maio-' pti' firmatis de celebra dis, secras adhibet pre. res Iudaeoru laetitiae illius publies testandet cauera x orationes, cum in orientali,h tum in Oe- sa,etiam sub lege naturae, per integram hebdociderali orbis patie utque eas,ea, qua decet ho iv madam nuptiarum fiebat solemnia. i Possem
bant mattimonium , - seu Pacia matrimonialia, pompa, seu nuptiarum apparatus, I ci d tis constitutio, sine quibus tamen substantia matrimonii consistit.' Docet id Conciliu Ar Iaiense' ullum matrimoniam, inquit, si dote, nullsu uxorm d acre uti vincta nubere praesui diri se secundum facultates dos confiitratur audi postea rationem, non qued ne dote matram
nestate concipiat, piabsee exigit fieti matrimonia,nb clam, ut sine dolo,& omni legitima apE...i Airi s probatione fiat. Clam namque saeia, si audis bent aliquod argumetum. Porro clandestina non et ut matrimonia,tribus obseruatis: primum i testes,du fiunt adhibeantur: Τ seeudo, si parentum habeatur colensus, de quo diximus, adsintqtie qui paranymphi dicuntur: tertio, si matrimonia celebrada prius in eccles s percuriones publice proponantur,competeriti termino praefinito, intra quem qui voluerit & potueris,legitimum impedimentum opponat, ipsi quoque presbyteri inuestigem, utrum alia quod impedimentum obsistat, puta, si conti sititi sint in gradu prohibito,uel alio modo impedi Antur, ut in concilio generali suit deere. tum. Vocant viilgo hanc propositionem pu- Mai. in eum Io blicam, Bannos, declinata voce a Graeca aeta: Dinn τι rurim innotescat, uel quod per haedictionem Baia, ptima, secunda, tertia denunciatio , quae fit in suggestu ecclesiastico sutur riam nuptialsi, id est, integra deprestina praedictio de uniuersa significatur: mutatur enim sari cile iri in Q Extat & canon euiusdam Ioannis Metrapolitet Moscouit,qui apud Ruthenos habitus est prophetae loco , inani nomina non nisi tu ecclesiis c Daharur, ut refert Sigismi. M. - *-s r ' Requirit ista summopere e etesiastica distiplina, nec ecclesiae rata dicuntur clanslestina mattiarimia,quamuis contra cia clam, sine impedimento tamen ,riua sint de
hie litus uarios ex Plinio,in nuptijs .adhibitos antiquitus, referre:qui,eis desuetudine oblit rati sint,nihilominus tamen ostendunt,no cla, non leui iudicio, de ut ita loquar, non summati e R de plano factas suisse. Indicabo solum de illis aliquot locos. Is itaque in ptimis ait, ' La- rara cura colo, fuso Taηaquillas, quae Ocim σcata caecilia tiocala estis templa Sangi durasse prodente se, author O Marius Vano, facta que ab
ea tuam regiam undalutam in OUo Fortina,quasnMirus Tullas fuerat usus: inde factam, us tinetes πι Prio comisaretvν colus compta, fusurcumflumine. Et alibi, vivia nuptiarum fac Abus spicatissima, quoniam mae feceruM DIIo res qui rapuerunt Sabinas, ut a rubor en Massi rivis. Duerum, ε bonor cilius iuglandibus na- tk peculiaris gemino protu's operimento, pia uinari primum Oricis, mox signia puraminit: qua causa eas numi s fecit religiosas, tes modis fiu munito: quod e s uerasimilius, quam quia cadonio, tripudium s umque faciam. Et rursum,h insacris nihil religiosius confarreationis uisculo erat. -- que nuptae farreum praeferebant. Et alibi, pr xime incommuiritas alpis titir , sed maxime pia si a d antiquos etiam tetigiosi: crite noua nupta intrantes, etiam num solemne tabem, putes eo attingNe.Et paulo post, alassurius iribit o Madipi arum os palmum dedisse, ideo xouas ni,ptas pomses G uneres as , ne quid mali medicamenti iumen .Denique&alio loco, Lami oth itatem ueteres Romam etiam religiosam habaere, firma per se, de apud Delii r Cutiis diuersitatis τοῦ is eram utimini nou. hinc De Taxilla-
dati des altatio ea est,qubdecclesia non potest iudicare de his, quae latent: de ideo si de clam eontractis nuptiis coram iudice ecclesiastico agutur, cum dubium illi st, non interueniente ecclesiastica selemnitate, an suem factum matrimonium, 13 non potest compellere uuare illud. Ideoque et eius corrobatione in celebratis aliter opus est, ut explicat Alex. r. in .poni. Et quamdiu illide coniunctionere uina fides non fit, itarum qui populus in india; nubendi conluetudine, noli aquaedam Se inustata resert Aristo huius,in post eum Strabo: ut qui prae inopia filias suas elocare non positant, eas in ipse aetatis flore in forum producant cum tuba & cI. scis, quibus bella significati sblent. Tum multitudine conuocata, puella accedenti piimum posteriora humero tenus detegit , postea Deio 3 anteriosa: lux cum placita nasiit, appicba coniunctos,ex P Iuptio0e certa scortationis, I ta, quibuscunque ut uidetur nubit. Formula iu
. ὀ indice discedere iubebit,de ut stuprude co-
i sectione iudicat. Atq; ab eo, qitiasset it cotta, ei-M- IF mλtrimonid probatio exigitur. At Deus . . multa nouit, quive testibus non indiget,mbiam .. M quis contractu ne et matrimoniu occulte, α quavis, quia n6Irobatur,no cogatur adii ere colusi: uere in nouit tactu di indissolubile ut ante c5cilium Tridentinu: proinde legibus Dei qui occultum inficiatur, tenetur ac iunci gendi matrimoni j,quam hodie uidetur imitari, extat in Tobiae historia, frequentata eti1, ut opinor, eius seculi hominibus, ut appraehesi manus dextera suturae sponsae daretur dexterae fututi uiri: Sic enim Raguel coniunxit filiam Tobiae iuniori, precationem addens s cram, Deus Abraham,Deus Isaac, Deus Iacobin bisium sit, o im c iuuat uos impleatque λη ricti emsuum inuau. Fiebatq; charta postea scriptura
29쪽
Syntaginatis Iuris uniuersi. pars II
sctipriiraeoniugi j epulunt,& Dei benedictio,&concubitus. Hodie etiam inter Iudaeos, in libro precum illorum, Maliror sanctae synagorae Romanae, habetur benedictio sponsaliorsi in ciua qui benedictioni praepostos est, sumit Calicem,& recitat orationem. PM crin fructis uim se. Et aliam sponsalibus accomodam,postea bibit uinum & subinde propinat sponso &sponis, implentur & postea septem dies con- et a uiuij. Renit quid smile sere Iulius Capitoli. Iul.c pisor, nus factitatum, sed non uerba facta, sed uenerea recitata in mi piis Gallieni eo thalamium, infinit, fratribus Galliem coniunctis, ipse Gallienus Casar, cum manus sponsori une et ta dixit,
ne it,is pneri pariter sudate mecillis
Omnibus inter vos: non murmura ut ira colum machia nen ἱ dciae, non vincant oscula com
3 Huc pertinet uxoris legitimet species, apud Romanos,quae ita per manum mariti tantum fiebat materfamilias,& transibat in similiam mariti, prolatis,certo ritu adhibito, uel bis conceptis. Tres enim apud Romanos uxoris ducendae larmulae, per coemptionem, per confarreationem,&per tisum. Per coemptionem fi bat materfamilias, deveniebat in minum m
riti uxor, ut o Cicerone docemus, h dum ait, si ita Fabiae pecunia ligata eIl auiso, si iuisom
terfamilias esset si ea in manum Mon conuenerit, nis ut debetur . Iemu emmen ua , Mus duam maruna matrumfamilias, haesunt, in manum coh
habentur. Coemptione νυ s; ut ait Boetius ex Vlpiani instituti ibus, e sese cremenda invicem interrogabant ruisita. An
sibi diem matra familias essent Per uia γαρο ne bat, utile. Mulier. An sibi is paresfami L esse
nollet e Ide uelle iras xdebat. Itaque mulier i. ri conueniebat in manum, Ir erat male familias
viro, latoms: O ita mulier illa postea erat mmanu mancipio ue , id en, poti Ilare remisi. sie Servius Sulpitius apud Gellium, pellice appellatam ait libro de dotibus , probio amque habitam , quae iuncta consuetaque esset cum eo, in cuius manu mancipioque, alia matrimoni j causa foret, etenim transibati potestatem maliti, uel particeps cum patro's fiebat potestatis conuentione. Manus nam e N pddr que arbitrium&potestatem significat, sicuti inde&manumissio & emancipatio, ε di- vip i. d. cuntur liberationes a potestate dominica uel
ivn.ει inne α' paterna . Coemptio autem illa , erat simu
l: re laia quaedam distiactio potestatis, qua tene
i batur mulier antequam nuberet, di ex qua in
potestatem aliam mariti scilicet, traducebatur. Si quidem sui iuris antiquis nunquam scemi-inois, ius ira erat, sed semper in tutela alicuius erat , ut
ri di M.Potitus Cato pio lege Oppia apud Liuium
h Liui . . lib. dixit, λ maiores uoluit se nullam nec minimam quidem rem sine aut horitate siminas agete , sed in parentum statimve , aut li- Cimo. pio berorum esse potestate , ut Cicero scribat,
ς μ' , 8 potuisse sne tutore obligari, nis Vestales essent : nam tune eximebamur a pr riuine la 29 testate ex lege Numae, proinde ut ait Eui rides,
Mur eregrissa domum patrinam, Non hii amplius parentum, sed mariti.
3ρQu' apud Romanos coemptione sebat: Na
coemptione simulata, in alienatione retum qualicunque molis erat etiam antiquis uti uoluti in emancipatione libetotum ante Iustinianum de Anastalium. In emancipationes miliae, aes & libram testamento facto. Lia labantur Nasacris res,& profanae sebant
per coemptionem sacrorum,ut notat Cicero. Carolus Sigonius ' ex Varrone refert ratione coemptionis, ut ueteri lege Romanorum nubentes mulieres tres asses ad uirum desertent, atque unum, quem in manu tenebant, tanquam emedi causa marito date sis litas: alium, aitem in pede habebant, in soco latium iamiliarium ponere:tertium in sacciperio cum condidit lent compito uicinali resignate. Igitur de
uxor, quae mali issa milias nomen habebat, praeter matrimonium, pactum in manu mai iti faciebat de semilia radeo matremfami l. eam
solam appellatam ait Gellias, v quae in mariti
manu mancipioque, aut in eius, in cuius maritus manu mancipioque ellet quoniam non in matrimonium tantum, sed in familiam quoque mariti & in sui haeredis uenisset. Quae annotanda pro iure uxorum,& praesciri iussit Cinceto , ' defendenti earum lites, dum ait, que illud ect mirandum, qui, quius verbis cocmiaptiosas, nesciuit, eundem e m mulieris, pus coemai psi oram fecerit , ca am posse defendere. N que etiam Blum nuptias, quae per coemptio nem febant, in manu mariti fieri inuenio, sed N illas, quae per sarreationem febant: modo uera sim quae tribuuntur Vlpiano in undetriis ginta tibiis, qui ex corpore eius collecti diacuntur: is enim ibi scribit, farre conueruns in manum certu uerbis, O tenitas decem praesentia
bat, solemni sacrificio facto, in quo panis se
reus quos ea ibetur. Caeterum nuptias,quae sebant pet sarreationem, ciuidam dixerunt, proprias esse, tantumque frequentatas apud Gentilium pontifices ducentes uxores, idemque factas nuptias dictas. Verum melius opinor illas omnibus quibus noue uti uoleni bus communes suisse. Deinde tamen omis sam earum solemnitatem sariis ad ij ciendi, de subrogatam in eius locum coemptionem exibssimo. ita exoleuise, retentis tamen in coemptione caeteris confarrationi additis solemniabus, vique & emeacia. Quod ex collatione rituum coemptionis ,& enectu& solemnibus nuptiarum consatiationis sacile est colligere. Sie enim de istis loquitur Dionysius Halleat nast Romisu conBiturisne redegit inses,ad decentem modestiam. ea fuit talis. Mulierem ntiptam qua iuxta sacratas leges camerisset cum uiro, ei
participem esse posὶ-- svirorum ommum. 3 3 2 Ominabant autem prisci I mani sanas nutio
vocabulosis, farracia: quia coniuges vescoentis eodem faue, quod nos Graeci Man dicimus: qu madmodum nostri boυmesant Missimam horde ream fugem rati, hordeo, quod molam fessam n cantiostias initiarar ita Flmam quodiussa ficiuigne ades dum respergunt arre sippe qui hocsentis antiquissimum exitii mam O honoratismum. Manet eum is mos hodieque e quicquam sadditum ad fretalitatem pristinam. Hac sane hver unuc uxorem commvmo primi sacri quondam h biti cibi, atque fortuna quamuis optima, a communi farre nomen inuenis, cincidum Uiciens indifmabile nee ulla rei tale coniugium ei rimerent
rat. Ita lex haec miseres nuptasn5babentis quostvertans Ara, cogebat unius mariti se attemperamemoribus, uiros item sic tabere mulieres,ut rem ne
cessariam , tincteque diuellendam tempore: uxor enim
30쪽
erum pudica ct marito semper obseγων. retria ac
ille domus erat domι , er in eius defuncti bona succedebat res, siciu parentis filia, ex asseqM-dem,si is liberis carens ac inustatus decederet quias prolem haberet,ex aequo cum tiberis: si orem aliqvid peccaret , poenam luebat ex maritι usi arbi trio, e. Haec Dionysius ad uerba, qtiae osten' dum matrisfamilias dignitatem re aut horit rem fuisse, de in nuptiis quae per sarreationem fiebant. Neque tempore Romuli alias iustas nuptias puto suille: quod mihi confirmate ui detur Plinius.' .n insucris,inquit,nihil religiosius consi rarionis uinculo eras,novs uenu sfarreumnsferebant . idem lite, , ex hordeos ni sat resiliise antiquis cibum scribit. quibus si ii ingas quod sit petius attuli ex Vlpiam selectis, di satre conueniri tolitum in mannm mariti mulieres, intelliges nos posse uere alserere 3 coemptionem succestisse in locum farris. iure
tamen pandectarum receptum est & recenti. ri, matresfamilias etiam dici, quaesiit honestis moribus millietes, sue illae sint viduae, siue innuptae uel nupta, teste Paulo.- Item Neas,quae non sunt in potestate patris secundum Vlpi
mim. Caeterum quae essent nuptiae usu tatum contractae, constat ex eo , qudd tradant, usu mulierem dictam matrimonium contrahere, quando ea tutoribus aut horibus, eum marito matrimoni j causa conneniebat,&per anni: mimpletum apud eum remanebat, qtia conuentione 5 internipta usu dicebatur capta: qi id is per trinoctium abijsset, interrupta usucapio erat,& dicta ustirpata mi lier.Verum contestatio praecedebat in hoc genere uxoris inter uir siti uxorem, qu bd sis lis procreandae causa coirent: alioquin enim si honesta ellet, ct ingenua ea, in qua coniungeretii r quis sine ea tostatione, quod non ea mente ut uxorem haberet, uxor praesumebatur,& pro ea erat: testati ne aurem praecedente, no uxor, sed concubina olim permissa,dicebatur aut hore Martia nolu36 risconsul. Et certe melius est, ut non an mimeremus has concubinatus testationes,inter matrimonii coniunctiones, quia illae a matrim nio per ibi tibi leuincultim differunt, ut nota Vlpianus Nisi dieamus matrimonium ill 37gitimum eum Callistrato: uxorem uulgarem concubinam. qtiando ea quae se in concubinatum dedit mulier,m tron e nomen nona milit: se enim opinor Vlpianum intelligendum,qui ex hac coniunctione adulterium quo 38 que eme existimat. Siquidem de illa loco ux ris erat honesta concubina iure illo Pandectarii .Et proinde tempore Quo quis uxorem habet, inquit Iulius Paulus, concuianam habe. re non potest:α concubina ab uxore selo deliacto separatur. Quod de statuit edicto Constantinus. populo misso, mmmi licentis concedatur, in qu it, connante matrimonio est ubinam pe-3ynesse habere. Quod&firmauit lustinianus. Sicuti nee licuit hoc iure Romanorum ad tamilitudinem uxoris habete, nisi unam concubinam, 'q ia tamen extra persenam patroni mittissa milias honestatem non habebat: e sed de concubinis seo loco latius. Et haec pauca de ritibus Romanorum in nuptijs si sticiant , quando hodie de tempore imis Caeso
rei abietit abusia conuentio in manum, co satieatio,' vi iure Christiano concubinatus, εο de uxoris temporaria: usias, omittam autem consulto recensere teliquos ritus,qui ut pleru
que ab ijsdem Romanis solemnibus &Pra
stantiorum nuptijs adhibebantur , qui colligi
possunt ex libro r. Lucani, dum agit de Martis de Catonis miptiis : quia rarum, aut niliit, ad neces litatem matrimonis,cs: ad iuris quod tractamus quaestiones pertinere uidebamur, ueluti auspicia, aquae de ignis tactus,qui fiebat a noqi ua nupta, de quo Plutar.' Meminit de scaeum la Iurisconse l. nuptias celebratas igne S aqua adhibita, uel uicum symbolo generationis. Namphilosophoriim quo tamdam opinio est, ex horum mixtione illam fieri generationis actio iem,tetrae patiendi i lim, tradentes: uel sorsan quia mouere uolebant antiqui aerumnarum cumulum in nuptios elle. Nam ut Graecus
mai e Ims,mulier ala, tita. Non persequar ea quae de raptu fiebant,qui sabinarum referebat coniugia prima, non Thalas Ii uiri nominati nem, dum nupta primum domum ingrediebatur, per hastam pilorum discriminationem singuli uirginalis solutionem, aliaque quaecus sci bonarum literarum authores sui E pers, qa quuntur. Feruntur di pili res diuersatum n tionum ritus, ' Cymbri, ut aiunt, ubi depactum erat mat imonium, ungues resecabant,
de sponsus sponse, contra, nsa sponso, seg
menta dono mittebat: quae si mutuo acceptarentur , matrimonium ratum erat atque tunc
a simul ueluti coniugesesilieniebant. Intra Teutonicos, uxor marito, maritus uicissim uxori
capillos radebat, in quo faciendo consensis,M nuptias perficiebat.Apud Armenios, sponsissscindebat extremum auriculae dexterae sponit sponsa autem sponso extremum sinisti & hoeques olori tu perficiebatur matrimonium. Apud Elamitas spons do sponsae mutuo fhi us ille ad sanguinem pungebant digitum cordis, praesentibus in ilitatis, si ita firmabatur matrim 46 nium. Apud Numidas,uterque coniti guri . spuebat in terram, de luto inde facto in syni tum matrimonij, frontes mutuo inungebant. Daci mutuo se amplectebantur δε ijs qui ast bant nouum nomen imponebant: iudd si hilare acciperent,ratum erat matrimonium.Apud
Hungaros , spons mutuo tibi imagunculas argenteas praemittebant,quibus receptis iucundet nuptiae celebrabantur. Mos apud Sicioniatas, ut futurus vir ealceum pedis dexteli sponset mitteret, sponsa autem sponsis sinistri. Apud
Tarentinos, prox iniis uti inque in conuiuium uocatis . princiebant matrimonium, manducantibus sponsse de sponsa eadem m mi. Scythae mutuo sibi tangebant primum pedes, post genua,dehinc cubitosi friates,oculos,atites, derandam se exosculabantur, eoque ritu in pet-67 petuum firmabatur mali imonium Apud Cardienses, sacei dotes ad domum mariti ibam, ubi comieniebat mulier, ibique accendebant ignem , qui nunquam extingui taltem dum uiuerent, debebat: nam si extingiteretur, fiebat diuortium,deerat instar repu
dij. nisi simul quadraginta an
bist in prouerbiit, Pto repudio
ii de qui devocatio. i. denup . de lib. inscriptum. lepatagon de in