장음표시 사용
51쪽
Syntaginatis Iuris uniuersi. Pars II.
regnis anere intueram, aut uiros is reconcitam: a d iura ror ima sit mittat.Constituo alitem hiemi Oma, itire di irino pontificio, indissolubile eontractiim inattimonium : petillam regul1, quod Deus coniunxit, homo non separet. Vt que non Ileeat coniuge repudiato, coniugium tepetete uiuente eo: Nam si quis obiiciat amise
quum ius diuinum, dixi iam id ad rei missione
3 pertinete tantum, de contra uinculum. Si quis autem recurrat ad separationem Arnicationis
causa,euagelica lege petu illam, audio quide,
sed de separatione concubitus&tori, non ut alteri, innocens ab adulterio, nubere possit, ut
quidam rati sunt. Ea de causa perpendamus ureba dominica,dum Aa squia dFctum ei Muiquis, quicunque di nistris uxorem suam, tetri Ibellum reputii 4ο autem dico uobis,quiculi Ped)- se uuiorum Iuam, excepta causa Drnicatri tus, acit eam quieuoque di inissam duaerit,a tuli erat. Quare u eum dimilla fit ad utiterium , et go manent nil ptiae Priotes . Sie etiam placuit concilio Tridei uino postremo, isti decimo Nouembris anno Is 63. sessione in elimaquarta , canone septimo , hiet iret bis. si quis dixerit ecessam errare cum duruit cocet iuxta Eda Iliacam postilica a docti, nam propter adulteriam alterius coitiuum, murrimo' uinculam non posse dissuta, crurimoriae uel etiam binde revi, qua cansa in adulterio non dedis, nonposse altero comusum uiuente, a d mmimonium coatrahetur macta itue euiu, qui dimissa dulterataiam duxeris,s eam, lus ain. adultero alterim erit orbem sit. Repete hie D.Pauli, i. ad Corinth. .lis maer- η iunctisum. prscipio. non ego, sed dominus, uxorem a urro non discede e qu)d si discesserit, mane e in ram, aut
uiro suo recoliui iaci. Perpendo, si diseellant, manere debere innuptam, discedere autem non porte nis causa sornicationis; dixit Deus sup inis ,&causa adulterii. Ergo in illa causa triecta debet remanete innupta, paritet uti, cui te conciliati potest. Dehinc coniungamus cati-1ὸς repudij,& temporis eius, quo re inlisum mi at a Mol. . iii ter quas nemo an digit suillea dulterium. Domini nostri censuram apud D. Marcum .h Se inueniemus, quamuis subiit eausa, remanete insolubile matti monitim. Sie enim iei ibit, Accedenses ad eum Pharcistinum gaue ut, si liceret uiro uxorem dumttere, tentanter
eumrati reumns eis, et u , pr scepis Moysei permisit bellum repuq siribere, o Emisere. respondens Iesas ais, Ad duritiam ια dis Mitra scripsit uobis prἴceptum istud. Ab initio
autem creaturs masculum o seminam fecit eos Deus. ptopter hoe resin et homo patrem suum, mat em suam, Cr ati resut uxori sui , et Grant duo in carne una itaque non sunt dura ,sed una ino.'s . Deus tδ uinxit βα-on5sepi ei. D is domo iserum discipuli ei ut de eodem interrogo mini eum, ait illit, Quicuntue Get Uerit uxorem
fuam ut, quid dicatis sens quod permisit ma e dieris o alium duxerit, adulterium tomitvisse peream: oesi uxor iam serit uiri suum, asi
va*mt,moeclinii Ex quibus apparet dimissimnem uxoris causa tanicationis, non esse sepa. Tationem matrimonii: nam si separatio est uno esset adulteriit in illius tepetitum matrim nivin. item elueet separationem toti essetantum, quia reconciliatio fieri potest, ut alij non possit nubete quantumuis innocens ic etiam
tradiderunt sancti, de glauissimi patres D. Him
ronymu , Origenes, Tertullianus, ' DD.Ambrosius, Augi illinus,sChryibi tomus,h Inti centi is s. i Asileamis in concilio Mileuitano. Statusti idem canones Apostolicu i de stagregari a communione eum, qui dimissa lix F re, duxerit aliam. Nec ita eificax est adulter ij macula, ut per illam aboleatur sacramentum hoc magminimon seeus, quum Baptisma, quo coniungit it Deo anima,non ideo ioliriti ire, uel amittitur, subd baptizatus in fide moechelut: sculpet pulchre docuit in eadem quaestione D. Aligustin. LU Resera Sigismundus Libet Baro 6 in commentariis rerum Molinuitarum, Rutile norit eo Mos uitas, libellum quidem repudij, de diu rii minere: id tanten maxiλε celare, iii bd contra religionem de statuta sciam:atque Niphontem Episcopum Nouogardiensem apud illos Cyrilli cuiusdam interrogationibus responditie, diuortium mittentem, perpetuo
ab Euchalistia, nisi iam iam animam etnat 7 ruin submouendum. Si eque tantum morte naturali mulier dicit ut soluta a lege uiri, a D. Paulo. ' Sunt alia plura, qtiae in hanc pollem adserre sententiam, qliae tamen praetermittin neque etiam tot adduxissem, ni sitisset mihi pugnandum cum errore, qui poli quam a quil, asdam malὰ hae de te senilemibus suisset inum3 chus, aecedit, improvidos assectas,&Melan-cthonem, qui in linto cui titulus, Examen ortina et durum, dein additionibus ad suos locos cmmunes, de in c. s. Matthaei asserit, citatque t stem sui et totis, Iustina in apologia de uxore Christianaaeliae miserat libellum repulsi, uiro: quanquam im nunquam Iustimis dixerit, istam alii nupsisse. Trahere etiam nititur, sol ita apposite, ut Iustinum, in suam haeresim Hi ronymum in epitaphio Fabiolae, ubi iam ostendimus eum contrarium sensisse. Sic enim
ibi limbit ad Oeeanum scribens de epitaphio Fabiolae, tomo I. operum: Fabiola coae dimiserrimo ad rem maneto secundurn sartisa erae mammonium quo persuaserat bi, Oputatat, aseisue uirum dimissum, nee manet notet Melan-cthon illorem notimat, iis quo nia rediti uero fatis viventibus inis, frminis amputatur, dum malia D abclivitat H Ietera, unum incola vinaraecepit. Sed quid ego in abolisis andi ι moror quarti extum culpam ludus' rem et ipsa con .ssa sequuntur apuit Hieronymsi. o etiam abutii ut v uelemi, hius, ' deestit
pro illa otonea svitentia sis minatim eum Hieronymoe Tertullianum , Iustinum , Ambr sum, Otigenem, Augustinum, tum docuimus tamen sententiam hanc improbasse: putatquentisfecisse D. Pauli i. ad Corinth. . dici solui a lege viri inmeie alia etiam causa iusta re pudit.Cumque se utiletet indidisse in illam sententiam, quia Deus coniunxis , homo museparer, ala ,m iuratus Oio separatum Gaduherium ἐDeo non ab homine separarum. Sed ego non uideo quomodo magistiatus uel suo uel nomine Dei pol sit seluere ob adulterium, quod ipse Deus ob idem adulterium inseparabile diaxit,ut docui . Quocirca subselibo catholicae e clesiae, non polle matrimonitam separati obescausam, nisi in toto S eoniunctione od si in emendabilis adultera se, adi unt leges quae possutit per magistratus, gladio, qui ulciscitur dulteria obstinata δe contumacia, ut in poenista criminibus dicemus,matrimonia uetξ mot- te dissoluere:& tune in noeenti dabitur liber
aditus ad alias nuptias. Sic in locis, in quibus delata
52쪽
delicta odio sint, & puniuntiar, utimur. Et ita iubet lex Dei ' adulteria tolli,non tolerari, uel dati ansam scortationis liberae. bd si ad induletentiam confugiamus ecclesiasticam,r coculationem potius cum D Paulo suademus, ne separati delinquant maiorem in modum, aut per nouas nuptias: uitae ita procuramus emendationem, quam si desperamus, S: si ecclesiam non audierit separatus, detur temporalibus tuti lictionibus,sitque tanquam ethnicus. Nec etiam admitto dimissionem hane esse re
pudium Alutionis, ae illud per quod olim Bl
uebatur matrimonium Siquidem nunquam legimus inter causas repudij, causam adult rimam ubi adulterium commissum erat, non repudium erat pcma, sed mors. Idcirco leue argumentum hoc, inhaerere uerbis excepta causa Drminionis,quae ad dimissionem, non ad repudium refelli test. Vocamus autem illam di. inissionem, separationem quam iura in adultei Mellexi rio pontificia tradunt faciendam . Obseruant
. . de iuris pomiscij leges, ut adulterio separari O
tiam nequeam, si uterque coniugum sit adultiter : ' item ut conuenire ij cogantur. Sic eni in Nitrias Metropolitanus Heracleae interrogatus a Constantino episcopo , lib. 3 .iur. rientalis respondit ideo non separara matrimorvum eius,
ab uxore prosems,concrimam bubuerit, nee t Gam esse uxorem,utposset ilium ducere, sed a conctilina riscedere debere. Facit c.ex litetis de diuortijs. Et certε si accusatione adulteri, ita facil) solueretur matrimonium, tutum esset nouarum nuptiarum cupiditate impellente, calumniis,salsique delationibus opprimen Ioda esse matrimonia. Quomodo autem sat diremptio toti etiam ob li resim , uel infidelitatem coniugum,cum iuribus apertε contineant ut , s non ultra immorabor: reseram tantum
exemplsi, quod in iure orietati refertur, h qu tempore Theodosij Patriarcha: Constantinopolitani Baslius buccinator quidam separatus est a lux infideli uxore, postquam baptizatus
fuerat, decreto patriarchali, utpote quae a uiriri silasione induci no posset, it baptiZaretur.Per sttingam autem alios casus, quinus licet coniugibus seiunctis ab initicem,alijs nubere, alia regula. ut quando matrimonium I, ita Ἐrimi.
tui secto: intelligamus non tam ditimi, quam eontra bim ama nullum declarari. Quod lo eo eaut ξ qui praesunt soro matrimonii, ut untur his uelis, non sore mammonium, uel nullum dicere solent propter inpedimentumi ris uel facti, quod prohibebat oui iunctionem, etsi coniunctio corporalis secuta sit: non enim sila eorporum coniunctio, ut diximus, mattia I et monium facit. Separat ut de matrimonium ali 'μ' quando,non propria uollatate, sed episcopi n tione , intra consui guineos in gradibus prohi-x e 3 dediust . biti, initum: uetum si copula fuerit secuta, non datur licentia ad alia coniugia transelinisi; di.' Hodie propter sterilitatem non licet rei' diate uxorem exceptis,ut diximus causis stigiditatis de maleficij praeeiaetibus matrimoniis, insciis coniugibus, quae Impediebant ne seret matri mollisi: si quidem sola proles non est caui si essiciens,liel finalis matrimonii. Neq; nos moueant exempla Abrahae de Sarae sterilis, ob cuius sterilitatem permisit sara cohabitare an
cillae Agati' δ: 'ulid Rebecea& Lia prolix
exuca, etiam ancillas supposuerar m Iacobo.' Nam ea ad mysterium quinidam, ta prolis au- pendae causa pertinent. Ex quo tempore pustultis stra erat Dei, e permisi , non probata sus
rutumam& bigamia tamech in eadem lege
naturae improbata, ct fornicationes inhibitae. Quae reuelato lumine aeternae ueritatis, lege Guangeliea nobis singulari Dei beneficio inn is tuerum. Lotharius Austrasae seu Lothai inpiae rex,tempore Catoli Calui regis Gallatum,ci ea annum Dominis i. duobus episcopis r gni sui aut horibus, Gunt hario Agrippinensu, . ct Trigando Treuirorum, elim uxore si a Tet berga diuortium serit, qudd eam dicet et aetate prouectam, ac seram ad prolem suscipiendam, adulterii etiam eam arcescens, idque corruptis iudicibus, ac testibus: Valdradam lue florenti csma aetate, pecieque egregia duxit. Vetum cit. admonitus a summo Pontisce perstaret in amentia, communione piorum ei interdictu est:
Episcopi, qudd coiinubium ditemissent , E gra
du dignitatis deiecti sunt, ut ait Paulus usim 36 lius.' Et de hac eade quaestione in can. Lotharius, 3 1.q. a. si ant&hodie Imperatoisi caustias ibi uendi matrimonij, quae ob erimina ait 17 rius coniugis inducebantur.' Neque obseruatur constitutio Iustiniani , de Leonis Caesaris, quae iaciebat potestatem dirimendi matrimo.nij, cum ea muliere, quae sponte abortum fecit, de qua meminit Hatin opulus, quam pontificia iura tollunt. ' Legimus apud Thuriosi legem modificatam,qua ius uxori permitteb tur a vito, ubi uisum esset discedere,vimque alteia ciuicunque eonibuisset, consuescere: adisctumque,ut relicto priore uiro cuicianque collibuisset, non liceret seiungete iuniori, pariternus uir uxorem eiecisset, non timet libit
De his quae accediriat matrimonio, dote,antiphernis,paraphernis.
6 Antiphisma quia . πρυξ orna quid. Parapherea quid. Pectilium C. sparaptime. S Vxor, qu habet cmgetur esse ex bonis mariti,ns
de contrario conuet, quare. λων has paraphernabum uxoris iure censetur procmator, nisi ea prohibeat. Aritus, inquit Paulus iurisconsill tus, situm negotium gerit, eum de dote sbi cauei: &decipiendus non est: quod fit, si cogatur indotatam uxorem habere. Proinde in nuptijs pansen dis, ut plerunque dos aliqua interuenit ut necessario non desideretur, nisi quia probat dilucidius matrimonium. Quamobrem de ea di-eenda essent pavea, sed seri an plura, eum ii die in eoitionis potius de dote,quam de moribus agatur, uetissimum lue quod Saturio parastus apud Plautum ait filiae,
Mesulta, num tu ne hominis mores in des
53쪽
3 Dos G sit rur traditisne, promi sicine. Dos a quibus connisi in priores os professi
s mine filiam pater mim oscium, piare qui eam tu, non defri,sed de proprijs censeturd
6 Dotare filiam quando matris oscium. 7 Dotare sororem starer tene
s Ecclesia sicae persona tenemur subuenire proxiamis pro modo eleemosina. v t serentiae quadam inter consiturionem dotis sa tiam a patre, o ab extraneo .ro Imret uxoritis dabant mariti tantulit. ii Doris dominium quomodo transeat in maritum. I 2 Dos pro oneribus malim sustinendis da
ritillus dotis in dotem conticiti nequeunt. mi optima uxor bene morata. mer. I, Visus diuites O putibi sinitan h. 13 Dotes nullssunt nuptiarum apud Sophias. I Grsia uxores emebant.
. Dum dorset, sitim iustam Est istiortitur. Et vix sine dote nubitur, ut innuit Ouidus cum nemo en Hecalom, a em qua ιι eris Di 'a ter egeus, Et cra' per tracsic auto cociliatiar amor. Sed ut ait Pi optius,hAiurum lex sequitur, mox ne legi pudui . Et iuuenal. Optima sed quare censennia tesse mari eta ens quingenta dedit,ianti iscat isse pudicam. Et ut aiebat Lycori Troadensis apud Diogene Laerti lim, i graue est onus patri puella prae dolis inopia excurrens in fore aetatis. Dos nomen a Gracis mutua tuni, ut pleraque alia,est: atque a uerbo AG ι, uel a LIio , quod est dono, lar sior: unde sit poetiae I , indeclinabile Lase Io,idem quod seu δισις clario, ut apud Hesiodirin,
Ei Maii uel Moscopuli is orior, Adstipulatur Maerentius V arro,s Dos inquit, Sinhymum causa dara, haec Grace Ioiis ita enim hoc anuli usi sunt,ab eodem vivisis. Sic deant qui iuris conditores, dotes connumerant hi mei donatio es. Dicunt & accessiones ter impropito dotes, Graxis, uini sic Ovidius, Sed Gu inuenio dominum, i, iique meumque: Vilesbium locus in, sciat loci Et Varro, vineam cuni sua dote, dicit, id est,ta sui pedamentis S uiminibus. I'api manus quo Spati Mus tiani tu Ps. 'luri paedoram, inquit,s Graecommisci micia buto ἐκ vi an Pasur,cum non lauru Liligantur, mi est m. legatario non illantur. Dixerunt&dotem. mici filiari lusnorum regiorum, ne excedant crorum bibliotii septuarinta interpretes Grae- dcc iram bonorum ornan partem. ci, thita sic enim in Exodo, apud illos legitur. . dantur apud Indos. de uiolaia,tε ν . ρi-άυ ita auis εἰ D- Die 1 in est, res omnis tradita, uel pro- dotabit eum bis sibila uxore. ubi Hebraei u missa a patre, uel alio marito, pro haben nu mechar, pro dote quam quoque a datione uocat etiam, in marian. Iulius Pol Iux φ etiam id docet, dum ait,=i eu
6 Manuel Moleopuliis phernili a : istia dici u luit. Hincque antipherna quasi cotra dotalia, uel dotalibus opposita di, eris, donatio scilicet Propter nuptias, ad aequalitatem dori praebendam facta i in alito uxori, de qua sit pia in spos alium aceellionibus. Ploptieque dicitur quod
ab uxore marito desertur resti comia,a marito 7 uxori, i διὰ Illuc quoque parapherna, i iocatur sona mulieris, aliunde quam ex dote sibi aduetitia quaeve in dote non fuerunt data, Galli uocant peculium uel bona peculiaria,ut tradit Vll in tuis. ' Potest enim uxor extra dotem res ias habere, ut monet Scaevola. r Vocat Hatine 8 nopolus, εξω in xvi oportet autem perspicuὸ constare, ut liae mulieris cens alatiir, ali ritu in maliti praeium uiuii rest e, de ex eius bonis quaesitae,quae praeter diue ab ea posse sidentur,ut euitetur turpis lucri suspicio. Recepta etiam sententia, qua uxor non tenetur operati marito, de ideo quae ex bovis maliti quaeiit, illi cedunt: nisi aduentitia aliunde doceat,quς tunc marito non quaeruntur, sed utilitati mulieris, nisi aliud inter coniuges conueniat.' Quaquam in paraphernis mulieri, uir quoque censeat uiuire administrator ciprocurator prater quam ii nominatim de expiei,d uxor inhibeat, uel nolit. subeundis oneribus matrimoni j.
Dicotem omnem hie dati in dotem posse, scilicet idoneam,r quet a commercio non iit aliena, qua Ne prohibitionem traditi nis uel ptomissionis non habeat. Quamobrem omnia bona sua mulier in dotem dare non prohibetur. 3 Dant ut de mobilia,& immobilia,' de
res, qua in Ponder numer 'mensurave cons-
ssi in quae nant periculo ipsius mariti, qui eiusdem qualitatis, filiamitatisque restituit, cum
oportet:& non inadebitorum,scilicet nobis debita, quorum nonia ne & actiones utiles trami eunt in maestum . A Dotaleque praedium accipere debemus, tam uibanum, quam rusticum, α id cuius dominium ad maritum perii it. Dantur&aestimata, de inaestimatae res: inaestiniatae tales restituuntur sttuto matrimonio, quales tunc inueniuntur, cum restituere expedit,nec iactura i ii detrimentum, ut nec lucrum accedens, ad maritum, seu eius haeredes,
sed ad uxorem, eiusque succetates pertinet, argumento creditori , qui in pignore, quod penes se habet, hoe tute utitur. ε .sistimatarum autem rerum pretium conuentum, si attritaesum, restituendum est, de augmenta pertinent, compendia, de nuchias, de partus interim etiam ad maritum , si placuetit rem aestimatam si luto matrimonio rei litui mam si non placu iit,&tute aestimatae res fuerint, retinebit eas maritus uel haetes, si pecuniam osteram, uirique erit electio: i iii si ea mente suetit facta a stimatio, ut rei detrimenta sippleremur pretio in restitutione rei, quod inde colligitur, si dictum suetit res aestimatas restituentias, quando restitutio
54쪽
restit ditio facienda erit. Prohibet enim resim-tionis in indiuiduo adicimo, stimationem sacere emptionem: quum tamen aliter aestimatio emptionem iactam rei doceat' Sed inaestimatis pereuntibus dolo malo, uel culpa mariti, maritum teneri damnil resarcite placuit. φ MN musit finitio nostra, traditionis & promissi nis: ut intelligamus constitui polle dotem traditione, q&promissione. ' Proinde nomina in solutum data, uel accepit latione remissa, pro traditione dotis habentur: neque numerari item semper exigimus, sed cautione, id est,pro missionem O sunt Ore etiam arbitrabamur ad gotis exactionem, h si cellae summae promtiliost,non aliter vel si in arbitrium boni uiri r . lata certitudo uel promissio si incertae dotis, a patre uel ab eo qui tenetur dotare. Velut arbitrio boni uiti aestimanda, secundum qualitate per nae de euius nuptijs agitur, re secundunt facultates constituentis. Dicimus etiam in L nitione, a patre,uel ab alio dari,constitui ve d tem posse nihil enim interest, qudd pertinet ad dotis causam,a quo promittatur,uel deriar,aliarum autem circunstantiarum intuitu plurimu, ut prose infinitis iuribus, quae occurrum in titulis de iure dotium δε sol. matrim. c.apparet. Aliaque natura est doris, quae a patre datur, qu et piose ita dicitur:alia, quae aliunde aduentitia est. Et inde etiam duae species dotium eo stituuntur merito, aduentitiarum di prosectitiarum. Et in summa, omnes, quidem,ctuus imque sexus sint, promittendo doct. obligantur: qilia in ea dotis promissione, species uersaturs pietatis.' Verumtamen diuersi eonsiderati ne, nam patem timest ossicium dotate filias,&quaerere filiis conditionem: ' Idemite constituens dotem filiae, quae bona habeat aliundetari de suo, non de filiae patrimonio, consti intelligitur.ρ Quod diuersum est in extraneo administratore bonotu mulieris, pro qua dotem constituendo, non ex suis, sed mulieris facultatibus, constituisse censetur. ' Ossicium
enim extranei non indotatio,neque etiam matris, nisi uel ex causa maui,uel lege aliqua cogeretur: causiantem posset esse magna di pauis, si matre sit diues, pauper de inops pater. Tunc enim&alere,& dotare teneretur, potissimum eum olficiano de Tertullianos rece
ptum sit, ut filius de mater mutuo in legitima succedant in is si legitim Et lege olim mat et haeretica filiam catholicam dotare cogeb tur, quod tamen deinceps emendatum est, eo
.etia ' quia bona fisco desinentur. Sie de frater, tan
' tum inopia urgente tenetur dotare serorem 'on: ' utroque parente conitinctam,quia de frater i net ut cogitur alete eam serorem inopem, 8 ut consenuunt interpretes. Potissimum siet uenire debet proximis,non quidem splendid
. . i. promittendo, i a. decimam ita P. e I sane vis
te sit dium. Neque quisquam unquam camnem suam odit, sed fouet de nutrit illam. Non indigentibus autem proximis, illicitum eccle-sael, ma elargitis Et se nec stater a ibrote, nee
alius extraneus,m iure quo pater,dotem dant. Sunt autem hic extranei Omnes, praetre patre, 's quiliabet liberos in potestate, dicti. ε Et in his insignis est disserentia inter constitutioilem distis factam a patre c alij,:sici t& alia, ut hodie extianeus dotem pio aliqua promittent sini-pliciter,si non prosi everit sibi testim desii iti post moriem, uel in casum alium restitutionis faciendae, uideatur donasse, competitque soli mulieri, haeredibusque eius, non conuituenti repetitio. Neque susticit quoque,in unum casum solutionis matriinonii, restitutionem P pigille mollis uel diuortij, si uelit extra pactum repetere: sed oportet pacisci in utrumque, si quis pro utroque agere speret. At dos anatre prosecta, natura, nili aliud placuerit, filixLi.d
ta in casu utroque restitutionis, ad patrem re
1 odite debet. Ductum marito dari ab uxore, uel
eius nomine dotem, secundum mores communes t suerunt namque nationes, quibus diuersum ius, ut potius mariti darem dotes mori-ii bus, ut apud Cantabros. Adiecimus dehinc, dari maiito dotem, quia & dominium penes ipsum pendente matrimonio reside daturque ea mente,ut apud illum sit perpetuo. hoc est, durante matrimonio. Sie Vlpianus, dotali praedimn interi mus, cim donumll marito litiem propter uxor .r Dominium autem hoc in maritum transite itidenariusis subtilitate, qua-uis natura dos in Dominio uxoris remaneat, itideo alienari, ut aliena a marito, non possit, uel obligari, ut expresse seribit Iustinianus Ni malimus dicere, uxoris dotis dominium diisci,habita ratione suturi,qubd ad eam sit leuet- suta:ut filius, uiuente patre quoque Dominus bonorum patris, quia successurus cetio sit: alioquin enim, iure in selidum duo eiusdem rei domini esse nequeunt. Sic magis ex pers avxotis Dominus maritus, Ulpianusque ideo accessiones dotis, uel uxori, uel uiro compotere aii: nee id mirum: quia duo sunt in earne una,&uera communia habent omnia, ita Ridi dominium dotis. Postremb in finitione dicibmus,pro oneribus matrimonij dari dotem marito, scilicet ut ex fructibus dotis sustineantiit:3 ut nec illi in alios usu conueni posscit,neque
in dotem nisi ante nuptias percepti: ν neque mulier pactis retinere sibi eosdem possit. nisi ipsa se alat.' Non imus tamen inficias, eisi dos non si sine matrimonio, h tamen sine dote matrimonium esse posse: Siquidem S ut ait id neque diuitibus, sed pauperibus de pro modo eleemosinae.' Bona quippe pauperum sunt, Mneque improbata est Gasitas quae a seipse de suis orditur: Receptumve inclineo dati beneficium ut ipse, de sui sufficiens possint his
Dos en magna par tum Virtus, metuens aeterius ini Certo sedere castitas, Et Plautus Dummado morata rectὸ ue , dotata insa'
Et Bias apud Ausenium, cis matro rus niserrima , nita pu
Imo consultius quidam uirum agere existimat, si indotatam uxorem accipiat,& a diuite absti not.Nam, ut ait Franciscus Petrarcha, dos de
d ean studeas adistine ramo Mi
n i. a. de tuis doti in p. o L dotale prae diu, dotale,
t L in suis. de suis di legiti iur
55쪽
ssi Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars II.
forma supelbiae coitigalis sunt stimuli:&unde Ia ..Hialtar Agyiorum rex. . araum musicruda dos ingreditur magna, inde libertas egreditur sic s. mariti quae si chara illi suisset, ullo pretio ueri I3 Gunibi flex,ut miltura ire insplantativismur, , in ta noniis et. Mutua id id est ex Plauto.' du ait, num facubaris illis Iuvet t. Argentum accepi, dote impe rum vendidi. I Ueuitus quotiate ιμπcre ei obibant Lacet I a Sopitae populus Indicus, in matrimoni js co bori si racedetent, coirigerem. trahendis, neque dotis, neque magni appar Is Veli ut Miuum gia sarum edos acipiat, tus, sed formae tantum de procelitatis corpotu lim ii uenibus Lyci gus. i. sita . I A rationem habent,teste Diodoro Siculo. Grae- 16 Vestem ti m miram bis sed ut Vera. ci antiqui uxores emebant inuicem, ut ait Ati II Vialitum uina exander Seuerusi 1 stoteles, Plautus 4 dotem ueram etiam expi, omnibus o rignitaribus. mit pet Alcmenam,his uobis, as Semores mane, σ- si togati esse res, ego illum la dotem duco esse ,-dos di- inius. Servi ureis o cuculus Drauum inti re debetav.
rus ianorum ab Arcadio in urbe. ιm metum, parentum amorem, o cogimum zo Pedium indumenta es' reiis, marures inbibiti iubconcordiam. Ho rio σTheodosio, seruis. Tibi scilicet viro morigera, atque vi matvsa ai Vesitus serum tariora mastra ad nosim ι sorosim probis. O dilanctus , staristea ob per lam rebι i5 Solon in legibus ex matrimoniis dotes sistu- nis confuse inlit,tres tantum uestes,de quaedam paruo empta za Viopia unita uessisus , nisi, disim vi culta uasa,praeterea nihil nuptam secum importa et tum a contagio. iubet: uoluit enimum uxorisque eonsbritum, a 3 Praetextata uenes Pae, quidatus proxeta
non pretio,ac mercede, sed liberorum charita. te,gratia, neuolentiaque coniungi, teste Plai 7 intcho. Et Alianus tradit legem suis te Spartanis, ut matrimonia milia intercedente dote, cor 8 trahelemur. Et aliquibus nationibus dotes ad modestam de exiguam restricti sunt quam iratem, ne effluerent, ut nunc:ia apud Massi Latus clatius ovicis esset
is sene licebat, ut ait Strabo. Franciscus quoqi Et tinpii Ἀ- ω amulinitur. eius nominis G lliarum primu4 rex, de si tuo sericii Disti aemialis olim o ui Quaestorum constitutione edita, cauit, ne qui hyma. quaerendae Pecuniae publicae regia inseruiunt, seri a Misim laxum d s hure tam dotes filiabus constituerent,qας decimam pax Vialas p.rpurea ad viae, OAM ozo tem bonorum paternorum e cederent.De I cmala.dorum nuptiis sic se ibit Arrianu , i, as Vestes ora intexere ρα-- t
Vestituimitate a m latam simis, so Gunt,mduel danses, uti accipientes sed quo equot iam matura uiro fuerint, ad untur a pare tibus in publicum, ut is qui lucta vicerit, aut prid. ἐαυδιι alia quapiam uirtute reliquis antece A, eam sibi, P ara uolet e M.
a onus p mum matrimon Alere uxorem etiam in
3 Uxorem marisus non tenetur alere, pMeaea pellere, si dos ei promissa non soluaris.s Vorduies maritismisopem tenetur alere. 6 Onus matrimoni secundum, uxori ut litum prae sere quomodo Vectes ingenuarum, meretricium, σancillarum
9 Veliuis ob nimis mundusiu pecta facta pudisseia
Minutia Vesalis uiua ιnfossa. io Uxores, naues, semper negotiali diabent a tiam,obitet demonstrabo. rimum itaque ad ornandum. nus est, nutrire seu alete uxorem: siue dotem Ii Deu tu contentis duarum fis narum, inreri. habeat, siue non habeat. Nam si habeat hoc instas sa raritorum graus Gozbi . exploratum est, ea ratione fiuctus dotis m rito lucro 3 a Venibus intextis auro argento persis ρομα permissa aurua uses nupti s , piolaba γαλ nou . Uestes proh sitae para gaias. rara, o conodis auio margarus,cmis per μως exceptis. Nera matrimoni j quae oportet m ritum subire, multa de insupportabilia sere,& misera enumerarim, pialsent ex quibus quaeda insgniola diubaile sussiciet. Explicabimusq; quae tr dut Hebro hae de re in libro prςceptor a mUygnaisset,i.aillimatiuo , ubi praecepto 48. scit vili, uila ad dece uxori teneri: ad uia uidelicet ex lege, nepe ad cibu, indumenio, de cocubilia: de ad septe ex scribarii decietis, ny ut in si ima curare,captiua liberare, mortua repelire teneatur: etsi is praemoriatur,post morie sua ea quoque cibare de bonis sitis di sede i domo sua oraebere,quandiu uidua etit,filias susceptas ex binis suis, donec inueniat uiros,nutrire, eas hiande dotate. Quae omnia breuiter iuris nostri au-ilioritate sanuleiam, de in quibus a iii re dissen
56쪽
apud Labera. ne s. fiet uitrui e de in hii. u . . r. m.
tito lucro esse ut diximus idcirco dotem reddi etiam constatue mauunonio posse uxori non perditurae , ut lete suosque alat i spondit Pantus,h Vlpia. de lanciuit Iustinia. t NH. fidosa patre pronuit noui blueretur, statutod: placi tempore: inniecit ψ dariolus α
tius. dicum, non tenso ad alimenta praestat .
da uxori , sed posse eam expellere, quod di ex 4 Iustiniam constituit me firmati potest. De qua μ utilis plura app4Chasi neum. Quod i tamen nuti constitora dote uxorem duali , imputei sibi quatςdu rit, de teneatur, qui onus initiis n0n putuit ign0r re, supire: quinium' de maritus taxosus cogitur alete uxorem
elua domum. si noli cui habitate: ' Ideo indoratam, si nullis, si ei omissa dos, teli et ut s set ς '. icut & uxor si diues sit, ct maritus irius m 3 tum tenet 0r aleiri r qiramuis illud si de lugubrem aliquς minis interdum. 6 Se Mum Oiau , hi tinatus uestitum praestare uxori: ' Sic eniim de alimentoriun nomi- quoque nuntiit. . Quia sine uis iis commode vivere nemo potest, ain sine tegumento: proinde non pretiose necensatio dantur,' sed qu* sum uitae necessaria: Nahsigendae , de secundum cuiusquὸ facultates, de ignitatem. Intra leges probas, mi lieribus di , hanc sunto opere uudat Aristotcles, ut uesti tu, sumptu, ae apparatu min si urantur, quam etiam leges permittant ciuitatis. Monet Δ: Cyrillus Hierosolymitanus, uestitu simplici uti, ii ornamentum, sed
ad necessitatem. Et dummodo more ingenu tum uesti amur, sustici luod facile erat olim distinguete, quando ancillatum uestes Pr ptis, sicut de meretricum, ingenuarum seu matrumsami l.erant,ut ea vi pia n. 7 Inluetig Reseit de Sindas Athenis legem suuse,ut m retrices uestra ferrent stoiuia, id est, ut athltro Ornatas, uatias, aut nitidas. Alia de arid Locrenses Thurios a Cha inida praestit pia,' ut mulieres, in sorum prodeuntes, ingentiae quidem, cum sitis cognatis de una pedi nequa candidis: reliquiae, vati, uestibus uteretitur. s inofactum est, ut uestitus ration mores censerentur etiam mulierum, ut anno praecedet
te consulariam Papyrij Crassi, de Cribilis Diui Ilij, Minutia Vestalis primum suspecta iacta
est,propter mundiorem iusto cultum: insimulata deinceps apud pontifices ab indice seruo, cum decreto eorum iussa suillet sacris abstin re, samiliamque in potestate habere, iacto ii disio, uiua suo terram ad potia Callinam dei-tra uia strata descissa scelerato campo, ut ait Liuius: hqui de idem de Post humia alia Vestali refert, ut de Orosius, dc D. Hieronymus, ' de ut ait Plautus, Pilchra m dier mea mi Pam purpurata p. chriis: Rea nec quisquam ab risi murata est mati. io Q siquis maritus ita mulierosus sit, ut ue lituestibus ab uxore continuo petitis assentiri,
certe nunqii expensae finem accipient, nec
priusquam loculi exhausti suetint. Nam , sdegoti sita qui uolet parare, nauem O mulierem,
comparara m nulla res duae plus negoti babot. Eas fortes in eris Gornare, neque unquam bad res saris ornamur, cepae eius tilla o nandi satietas est.
Maxime enim uestitum Sc ornatus uoluptate cum pernicie maritorum hic sexus detinent.
ii Reseri de Ioannes Magnus Gotthus,h ex tapoba contentione uxoris ducis eximii Uraiae. de reginet coniugis It douadi regis Gotthorum,
ortam de uestitia, ornatuque tantam inimicis uarum occasionem, ut non nisi nece utrius
que mariti incitatorum ab uxoribus qui et cere potueriti de sere Reipublicae Gotthoruin in uerit inretitum. Tantaque istius sexus iupet hia est, ut, quia non se nouit, nec mariti gradum , uel parentum , metiatur semper montialia ornat uia, luxuriosiainque de peregrinum ambiat uestitum, de marituin ad stultitia infinpius impellat implendam. De quibus de David, si eorum Nossa cucumo MLeuit se mihi adolere . Ideo ire non parc- rapis stiet ir c ueasti . risiij mmu e Arpuit Betoius Atintium regem 7. Ailitiorum, quddmimus aduxerit non pas, gemmas, de muli bres delicias . Splendide uiuere & delicate, de mollibus uestiri, indiget pecuniis maloiibus: de idcirco his in rebus prudentes legissatores antiquorum soliciti fueriint,de cluam non modicam adhibuerunt tum legibus sumptuarijs, de quibus alibi diximus, de modum conuiuus adij cientes,& uehitui etiam prospicientes. L tem etiam quandam esse apud Corii thios seri
bit hoc pD Diphilus in Mercatote, reste Aia
13 Eso inrel isti tum apud Corinth Atici nise si quem uideretis splendio Semper fui roga di uictus suppetis
Irme uictui redietur, i res fiamus. si contigis stina hunc omnes impendere, Iutitur id non amplicia fecisse qui Ni pareat luna sinu imponere. Si nil habens o u uidet tirsplendide Vixisse, arrifici datur. Per Hacul
Polli licet vixisse sic finiis sine
Intelleti. Sed Hι necesse nos bis spoliare rariaste: tia cum quopiam Habere partem l a te rari in foro ratio vetare arci et umgenur uamus hoc, per Iouem rectis λrt eandem legem primum ab Amasi AEgypti rege latam scribit Herodotus, ' inde ille μI mutuatum Solonem. At in uestibiis curam etiam vilerusit Ephori Lacedaemoniorum ut quotidie inspectiones obirem uestimentorum
ui si ouid in illi, sorte a decenti iustoqile orna
is tu alienum inueniretur, corrigetem. C uit Lycurgus ne iuuenes amplius, quam una ueste uno anno uterentur, ne alius alio cul-I6uor egrederetur.' In qua taxatur superfluiatas de stultitia Neronis Llaudi j, qui nullamir vestem lsis induit .r Habebat in animo Alexander Seuerus Caesar, omnibus ossicijs genus u stium proprium dare, de omnibus dignitati-i8 bus, ut a uestitu dignoscerentur. ' Gratianus, Valentinianus , de I heodosius statueriint, ne Senatores inane chlamydes serient, sed penu lati de togati,dum sederent potissimum in constio, ellent, ossiciales quoque penulati cum interiore roga cincta: serui non nisi bytris, Isaut cucullis uterentur. Arcadius de Hon tius inhibuerunt intra urbem, vitam Mangara atque bracharum, exilio de confiscatione bonoeto rum alioquin imminete. Honorius de Theodosius inhibuerunt seruis maiores crines de pelai lium indumenta intra urbem.'andicta est aliquando a senatu sententia, ut fetuosa libellis cultus ditainguere sideinde apparuit quantum perichium
57쪽
s 8 Syntagmatis Iuris uniuersi. pars II.
men hodie nihil frequentius inter illas, ut qui
nee piarpi irae parcunt,quae regibus & lenatoriis
isma uestitus est, nisi qua s xiis liabitu discet dis bus fuit istium peculiatis. Piohibim ab Octara nitur coelibatus a coitiligi Placuit&Ro uio' purpura palmatis pictisque uti uestibus, manis, vestitu dignitates quodammodo secer- 2s quas liabuit peculiares principatui. Gordian
nere, ideoque & praetextas vestes habuerunt ii intuplicis differentiae,r les,augurales. raudares, senatorias , milest tes, quas explicat Visolphangus Laetius, s maiora Iq. annota, unde praetextata aetas. in Latiis elauus dabatur senatoribus: Trabea praesectis potissi nisi praetolio. Paludamentum proprie consulum, de eorum qui loco cosulum soluebantui ouincias.Toga magistratibus pia textarpenula communis omnium: exomidae substrictae fodiminis senior, 3 aurum etiam uestibus intexere pmhiabuit,quod aliquando secit Aurelianus omittam tot formas invisas uestium recentes, quibus quotidie iam paraue uilescunt, & impe diorum ansam ubenimam adiiciunt,dum Proteum imitantur: ut si maritus uellet harum v stium onus subite, non dotis certe fiuctus, nec
quoque suum uel proximorum amplum pauimonium suilicet e possit. Vt non possim satis laudare legistatores,qui etiam huic negotio csolis Ronianis olim telictae, ut molles tunicae. 3o pem tulerunt Ie loculis . Qualis filii Ioannes
Cheiridota qua erant proli, at ultra brachia &manus lonse lateque si filiis, ad ulnas eiura uaduersus oculos protegenda. ut ait Gellius. et 'Castitati magis propriae, quam quas permisit Lycurgus, qui uoluit in sua republica uirgines,& taminas esse omnino apertas unde de irrisu a Poetis,dictae μιν - πει se patentibus se Ducas Imperat Orieti , qui deereto sancijt, ne quis subditorum uteietur uestibus Assyriis, Babylonicis, Italicis , ualijs artificijs cons ctis, felicis: nisi is, quisquis emet, cum omnisa milia in ordinem cogi, ac notari ignomi ni a uellet. tque his contenti essem, quas Romanae, scilicet Constantinopolitanae, prouin- molibus ut&lbiciis Andromanes dixit, quia 3I ciae, ac manus praeberent. In Gallia quoque
viros latete faciant.si quide tunicae uirginaliseonsuta pinnae no erant ab inferiori parie, sed aperiebantur,simulque nudabat totum femur incessit,ut scribit Plutarchus.' C5tempta certe ibi uel noegregie obseruata pudicitia,nec pares 1 hoc uirtute Lacedaemonii Romanis,apud quos tamen Laetatus Bay filis contendit g et tium transsata Iiistinum G letum. Fui nus vestimenti hoc quoque suisse, de tunica- que olim a Caesaribus ad terrendam uestium
rum Romanarum mulierum non suisse consutas alias, uerum pallium tunicae, quod eam opperiret,impostum, idque ex Ouidio firmaD se uideriit, di imis ait,
milias rumium terres demissa iacebunt, Collira, immundustiaris eger humo. Protinus, cis pretium patiente pisti,
contingent oculis crura videηda tuis. Verum non inde id mihi persuadetur, nam nee inibi de dissutis mentio, sed qubd effetendo&excutiendo pallio, contingat etiam nudari crura, si patiatur puella, sensisse puto oui -- s an .Quamobrem & eautum decreto, octauio Prontone praetiira suncto a Quinto Halerio eo sulati,ne uestis sica uiros foedaret . Mult que magis turpis mulieribus uisa Senecae, dum ait,Video, inquit, Ers uestes, si vester u canes sum η φ.ibus nihil es sis defendi, aut membra, cor tu ut denique pudor possit, bus sumptis mi Her parum lici do nudum se non esse cur bit, c. Negauit uxo i suae huius usum Aut lianus Cesar, propter pretij magnitudinem: se enim seribit Flauius Vopiscus, 'Aurelia-xumaei lembolose inam nerae ipsum habuisse iauemmento suo, neque astera urendam dedisse: σcum ab uxor sua percret, ut unico passio Mareo seruo uteretur, i n responssisse,absu ut ros
26 pensentur. AEqualis namque tune sericum,&aurum erant aestimationis: ut non immerito etiam, sicuti ex naufragio auro saluato deci
mae pendebatur ei qui tauarat: si e de statuae in legibus Rhodis r de serico sicco coseruato,his
exquisitarum temeritatem imposta pensitatio intextis uestibus auro & arnent in ' At permi tunt leges uestibus nuptialibus maiorem spisdorein M auream intexturam, qua uetant quotidianis: h prohibent tamen auratas, ac sericas 33 paragat o. Iulius Caesar quoque,conchyliatae uestis & margaritarum ulum, nisi certis personis &aetatibus, perque certos dies, ademiis Quae quidem omnia admonent maritum, ne uestitum uxori porrigat ultra uires, dignitate,&iuris permissionemrilioquin certe onus AE na grauius erit subitis . Lilia e hactenus de secundo onere matrimonij.
De reliquis oneribus matrimoni j. p. XX.
modus impositus uestibus,& muliebtibus luxibus edictor Caroli panno I 6so I. Ianuari j. Similitet Germaniae, in comitijs habitis Augustae Vindelicorum, sub Carolo 1. Maximiliano, anno Domini Is 8.ut constat ex polifiea constitutione, inibi edita .patria lingua, in L
et Tertium ontis matrimοην, concubitur en. 2 ροον habens uirum inutilem,censetur uidua. 3 Uxor urit lex de concubitu nonfrequentamis. 4 πισrm infirma curare ex onere debra marisus.1 Uxorem in imam super 'mis dotis serensetur curare maritus, seu habeat patrem , uti b traper se. 6 Uxorem captam an tentatur maritus res ere. ostrem an teneasum marisus sinsumptibus sepe
58쪽
Vrivis in ua teneatur parer donare. Et remis
is Uxor summum Quum orat maritis , Opene insupportabileincium tolerandum.1 9 Vor etiam mortua cum vim tituar. zo Vxor mosa, liberorum causa perumque sum Et cum onus dicitur esse concubiatus, nempe reddere debitum con tunc tionis, ut dicunt. uxori, ad qd- tenetur: qui mutuo etiam uiro u-rcini obitiingitur. Vecum ista semper parara,i te non utique. Sic uterque non habet potestate sui corporis, sed in coniugis est arbitrio. M Alio prin mulier, quae maritum habet inutilem, uidua censetur. Igitur hoc onus constitue, uel ex sentetia Hesiodi,' dum tradit qudd mulier,
Vrit sine turre, o ad crine adducit senectam. Solon huie oneri temperamentum adhibuit, alii hore Plutarcho: statuit enim , Go D s et
x tuis ' sim cuni sponso concubituram pha d libare malam coroneam: eum cum illa tantum ter um jecongredi. Moderate enim uenereis utendum esse uoluit,quia,ut ait Plato id commodum est. Eiici contiuendi tempus definitum a iure, post quod redeundum dicunt. SQuartum iii firmam curare . de idcirco quae su- pra dotis sciastu in eius aegritudinem impendetit, sibi expendit,in Memoni,&pietati, nec repetit. ' Neque qui cauam praetermittere, piatissimum secundum dotis qualitatem debet, quod uxoriae saluti conducere Pollit, alioquin dos et auelle cetiar. Quod intelligendumat; Chaslatieus, de Socinus nisi maer l, beret patrem, qui uidetur teneti alere filiam in eo, quod est extra fluctus. Quomodo v-xor alenda in canitate,& in aegritudine sit, constante matrinionio, late tractant glos Dynus, Battolin Angel. Iacob.Metin. Cinus, Bald Angel salescet is . Angei. Areti. ' Quintum, ut captiuam ab hostibus liberate, M redimere cogatur. Hoc autem Rabinis receptum procul dubio: at apud iam remitti debitum postea, ceteri puto. Et proinde statu tum, ut ii quis rede ptam duxerit, ne possit, quae eius rei causa impenderit, repetere: t Qxterum s uxor pendente matrimonio capta sit, maritum posse impensam repetere arbitror, si non donet:quia re mater , si antequam filium redimit, protestetur se uelle tepetere, repetit, etsi nihil dicens, non repetat.' Sicuti minuit dotem, datum uxoii ut proximos suos redimat, uel filios alte rius toti. Sextum, ut mortuam teneatur sepulturae mandate, si ea propria bona, nec dotem habuerit, ex quibus alioquin stineris impensa deducitur, ' laeeum sequitur, ad quem dos reuertitur . De suo enim expedit mortuos su-netari , ut ait V lpia. Itaque hoe onus marito iniungitur tantum, dum mulier dotem non habet, nee liaeredes, di quando pater eius soluendo non liti aliter non tenetur. Qua l. lutum matrimonium, ta ita onera desilit subii e uir, ut ait Baldus, de Ludo.Roma. Sunt aliqui tamen, quibus leuius onus hoc esset caeteris ,&stauot expensa , quibus ut Chaeremon ait,
'Begratius o melini,quam ducere. Vbi iam cς rit quibus iam lene cete, si credamus iuuena ii, qui ita scribit.
si verum excutia acies, non uxor amatur. Tres rursubeant, securi, arida laxu, Fiant obstim dentes incisi ut misino, colligesarci las,escet libertas, O exi, Iam grauis es nobis.s septimum onus, ut post mortem ex bonis suis, uiduis uxoribus,caste tamen uiuentibus, teneatur mariti alimenta, Rui dilitatis subsidia prinstare intra annum luctus: ex consuetudine sal tem Tolosana, quae ad id mariti cogit hcredes,
5: ultra annum,quamdiu, si dos data suetit maerito, eam haeredes retinebunt dotem, & incte mentum seu adiacamentum ex consuetudine debitum . Iure tamen ciuili communi,hqr des tenemur tantum p t stare adimenta uiduae,
quamdiu dos est apud eos, si uxor non habeax alia bona, unde se alat, non aliteritat tractant interpretes communi calculo post Aecursu, hqui multis hoc firmariationibus, quaa non tIascribam. Et certe uidetur illa resolutio ςquior,tiis fili j ii redes sint, qui uiduam ut mali em a- aere teneantur. Alioquin siluta mulier esta lege uiri, morte ipsius, ut diximus, dum de . solutione ageremus. Quocirca aequum non est ab extraneis h redibus ali, cum pii uilegiuconiugale prisonale sit, nee transeat ad hqr des cumque ea possit copulari, si uelit alteri
potissimum sublatu hodie poenis: quod perti
net ad insana iam nubentium intra annum lu-io ctus. Nisi te uterum gerere ex prςmorti o ui ro uidua diceret, siquidem tunc, uentris potius nomine, alimenta consaruuntur, & in hanetem curator decernitur qui cibum, potum, uestitum ,& tectum praestet mulieri, pro sacultatibus defuncti, &dignitate eius, atque muli ris, ut respondent Vlpianus &Caias. Alia itaque causa uiduarum non pim iam tum, qu
parum, aut nihil, ad matrimonium pertinere uidentur. Quanquam enim uiduae uirum eius dignitatem repraesentent, s& eius priuilegia: tamen uerum est, non elle matrim ii nium , ideo onus alimentorum cellare. Docet de nomen, cum uidua sit ea , quae sire ullo
est: etsi nunquam uirum habuerit. ' Sic Maacrobius uiduam dictam notat, quas ualde diuisam, aut a uiro diuisam : quia duare, lingua Et tusca, diuidere est. Unde de idus uocatur, dies quae mensem diuidit. Et Iulius Pollux , mulier a uiro sela relicta, uidua est: λcut de a muliere relictus, viduus. Unde χηστἀι dicunt ut, qui generi deserto in haereditat 1 et siccedunt Octauum unus a Rabinis praescimpium, de praebenda domo, seu habitatione, eandem habet distinctionem iure ciuili,ac luperius septimum:& expresia uidetur dissentire illud, quod i acob dixit Thamar nurui suo post mortem maliti, esto uidua in domo pa-I3ttis tui. Nonum est alendi liberos ex malit monil calcepto, quini patiis potissmum est: cuius nomine& erudire, impendia in institutionem sacere tenetur. Nam ea alimen-Iqtorum nomine ueniunt. 'Atque eam instit titionem deberi quoque a parentibus Mih, iam alibi docuimus. ' Porto si mater sit locuples,&maritus pauper, hoc onus ad illam, nutriendi pertinet : Psicuti & minorem triennio lactandi. ' Alioquin citra necessitatem, pater liberorum hoc alendi habet onus, non mater. Accedit de istis scilicitudo liberorum uaelibet alia ultra, de uita de aliorum necet
sario tui . Duxi uxorem, inquit Demea,
. s deuehi eris i. h. I uidua. inunici. i. a.
59쪽
sio Syntaginatis Iuris viai uersi. Pars II.
exesia state, humerui pis labore ab i'
feros Od . meam autem mortem expediam. Romulus authore Dionysio Halicar. ' pii mn, necessitatem colonis imposuit educandi qui quid esset masculum,&E filiabus primogeni-II tu.Veriam postea iura ad omnem patium partum,ut diximus,hoc praerogatiuat ius. Sicut &contra,liberi omnes, egentes patres alere tene
h Id enim natura suadet, qua beneficia
rependere tenemur: de animalium,serarumque 'irarundam exempla quae rependunt pa
rentibus senibus,t: de is uiribus officium deI F lucem .Erat de lex Atheniensium,quae a dicendo ii et uerba ad populum faciedo prohibet eri
qui patrem, aut matrem uerberauerit, uel non aluerit,aut intra habitationem suam non receperit: nam ab eo qm aduersus eos, quos aeque uenerariae Deos oportet,est improbus,nsi r i est nisi malum ciuitas expectare, ut ait AElchines.' Apud eosdem tamen alia lex, quam Alexis poeta laudauit, non cogi filios eos parentes alere, a quibus aliquam attem edocti non suissent ut ait Vitruvius.' Refert eandem ad solo
nem Plutarchus. Meminit & Galenus. 3 Erat de alia hute similis illis, non teneri filium ali-
Matrimonio tabis pro eo defertur iuramenti cum unotisse, Hirs ad untis , O usi ad min, p s probam matrimonii , cyprP. sumptiones.s Mulieli iuranti uel agerenti se abes pio fuist onitam,ues aliquon sub matrimimum premisse
6 Matrimonii cosa, o num quis sit ex legis:
matrimonio p recreatus, in tertinet ad fo mecclesiasticum, non adtacum.
7 Coniuges ulli Ut possunt adire iudicem laicum,
3 contra matrimonium scruentia lata itim transit la
N coniunctionibus legitimis semper & quod licet, qu vehon
ilum , inspiciendum. In matri-
monijs iudicandis & in his quae ad ea pertinent, piae ponimns sanctiones ponuficias ciuilibus In ambiguis, Pro matriminnijs iudieamus de pro eoniunctionibus potius, menta patri uel habitationem tradere, si eum in quam pro Iblution us.ldcitco si quis petat v.
mercede prostituisset. h Et iura etiam ciuili,
tollunt hac ratione patriam potestatem. Mo tuum tamen sepelite iubebat, ae ei iusta lac re : quia lex de numen ipsum hominem consesI7 quitur,et si is non sentiat. Decimum onus esse, patris,&matrimonij dotare filias:consmiiunt Iurisconsulti cum Rabinis. Porro longa est controuersa, num quos liberos tenemur nutrire uel alete inspecta gratia tutis canonici, ut adulterinos S is urios eisdem teneamur dotes
constituere,quam non explico,quia extra ma
trimonii onus ei sed tentii tam lectorem ad Ni18 colatim Boeritim qui eam explicat. Porto ut
oneribus si immum de extremum, aliorumque catis ani subiiciamus,de mulierem ipsam etiam ualde onerosam dicunt uiris, de hoc onus ma
lumque meliori quo possis condimento serendum,uel tollendum Uxorque serenda, ut ait Plutarchus: ' etsi uix sustineri possit.' Sie Anii
phanes quoq; dixit, μιαν τοι γυναῖκα nus raue mularem . Plus namque aloes, quam mellis habet, ut ait iuuenalis. e Et iterum, qSemper habet liter inerraque iurgia lectus, In quo nupta iacet minimum do tire in illa Tuncgratiis illa viro, time orba tigrio peior. myimulat gemitas occiari conscia facti, Aus ora pucios,aut fictumissice plorat. Is Scribit Alciatus, Ronit in saxo insculptil Epitaphid, uini litigios matrimonii testimonio, quod nec post oblita quieiceret, hunc in m si, Iicu uiator miracuta bis uiro uxor G litigat.
Ebria me nucupar:beu uxor,etia mortua litigas. zo Caeterum Se liberorum habendorum eratia, plerique mores adiuersos coniti gum sum nent: ii eluti docuit socrates, dum interrogatus ab Alcibiade, cur tam iurgiosam mulierem domo non abigeret: interrogationem diissimulans dixit,cur tu clamosas gallinas domo non abigis de cum Alcitriades respondillet, 'litiam hi pariunt otia: α mihi, inquit ' crates, uxor Xasm
iippe Patit filios. xorem adiudicati sibi, utpote cum qua dicat
matrimonium contractum , si probet per num testem, desertur ei iuramentum necessarium in supplementum probationis pro matrimonio, eis quidam repugnent: ν non autem contra matrimonium. Idem statuitur in uxore petente maritum,si modo indiciati praesumptiones aliunde cocurrant, ueluti annui
tum delatio, ' frequens familiaritas, s- milia his, adhibita cosideratione qualitatis qualitatis Persenatum,num statis uel aucupatio fuerit matrimonij. Et proinde per has p ristasses melius est committi delationem tunc Iutamenii arbitrio iudicum, ut monet Sicu'lus. Atque unus testis eum sama probabit matrimouium contractum re factum , dummodo alteri matrimonio no fiat pia iuditium, quod suriit manifestum cui per clandestinum ita probatum non obest, ψ etiam si ambo eonfiteantur clades inum, cum teste uno re fama. Admani illa quoque, praesumptionesque matrimonij, instrumenta dotalia, de pacta dotalitia sunt: i tamen eum tabulis perpendenda ceset Papinianus,s s pn .esserit, uel adsuerit mati talis affectio, uel honor, Personis comparatis,uit que eoniunctione confiderata: ii eqtietabulas sacere matrimonium. Addunt etiam adminicula , de semiplenas probationes, pistolae a maritis nei csiiugibus misse, si de fide eas iam constitetit: ut nonnullam fidem instrument tum esse deeteium respondit Scaevola.' Et Papinianus . uerba enuntiativa in epistola pi lata obligationem quidem nullam producere, sed probationem impleri posse ait.Et quamuis
plena probatio ex epistolis non otiat ut , tamen consessionis species contra confitentem multam cum adminicillis atqs probabit. Placuit tamen supremiscutiis non esse dadam si- dedieeti se stupratam uel raptam seisse ab albquo: scribit Nicolaus Boetius. respondit Barbasa, do Stephanus Petriamii Carpetoia nec creditur iurameto uel asi ierationi mulieris
60쪽
a e milieti. e. 1. de ui inta. linia.Decreta. iiii . , a Sc.
mulleias situ aliut obatione assectentis uirum in eam coniensisse pet uerba depraesenti: si cui nec ei creditur, qui dixit ab aliquo sibi mortis etiam uim illatam, nisi alijsidipsum sulciatur mobationibus. V Causa matrimonij ualidi uetinualidi, debet agi de decidi coram iudice
ecclesiamco, non coram laim: item num quis ex legitimo matrimonio natus sit, quia me re est spiritualis. g Idcirco neque principaliter, neque incident et tractari po est coram s eulati iudire. Potest tamen , ' alte. :iugum, uel sponsatorum , iudicem secul rem a dire, ut compellat sponsum, uel spoi. ὀm, ad contrahendum matrimonium, si non contro. Deria r et dubium non si de ualiditate sponsalio tin, sed tantum petitur,ut in. pleatur pto missi quanquam iurata suetiti ingillare Milliid, sententiam latam contra matrimonium, non transire in tem iudicatam contra, si pro
De dotis repetitione soluto matrimonio. Cap. XXII.
di Obseruandamni is dotis re IIuutiore: in pri-xu i s dplacuerit de tat. - 3 et Iadui DLoida mincita tan poplires nos. ast tu iuste improbam. ia 4 Doris reli tuenda ametral t inradiectc. D ,-i qerati hodie rempus maritus in re utione iis c utritur in bus facere potest tauum.1 Dotium non solutarum quae debenturus 6 Secunda sistimantia, i ii ibam sum de dotis remor oue,c luet uines municipales .
16 Arore Iiit nudatis ex inpulatu, transfusa
m eam rei uxoris a tionem. α mi uilia rei gerata: dominui datur repe
sti is actio in uredes mariti, nis inquantam
xi, mutilitatem inoris conuersum. Kd eaon in Is meatis res non essempta pec sua dotis, mi r AEn repetitur. I9 Dos repetitur amuere ins romarus in, ad extraneo. Via onerum matrimonii eausi dari dotes constitit, s cessante causa, di matrimonio dissollito,non erit
absurdum easdem repeti. hsie M.
Antoninus Caesar cum moneretur, ut Fausti nam repudiat et ob adulterii, , vel occideret, tespondit: ν rori dimittimus νeddamus er Gride imperio loqtiens, quod eius ratione erat a Iecutus.Solon, quoque statuit,ut qui uxorem suam a se exturbat Iis, dotem ei restitueret: alioquin interuiarium iesquidragmal ob moram reddere cogeretur. Apud Graecos etiam illum morem obseruati im, dotem repudiatis coniu-:bus redditam, docet interpres Hi, meti i his
τ ι, dic. Alim ti in uero de iure mulier haber tur pro indotata, si dos no positi omnino peti, uel pacto, uel alio modo proh lita, ut ait Patilus. ' Et idcit eo illiad imitile pactum,iii quo id ipsum fit. Cati rum in restitutione, letuanda plura sunt quia illa non temper in tuto est,nec intore repetitur: eum ob inopia mariti.' qua in datione fidei ullores accedere prohibentur:'tum etiam ob pinaci mores, qui huic piariudicium faciunt. Itaque in primis obseruando, quid placuerit de rellitatione in datis traditi ne, inter eos qui dotem repetere pollunt, y id enim proculdubio servandum erit, ' si terminos praes s restitutioni a lege non transgrediantiar, in fauorem scilicet antis restiti tendae citius, non in prorogatione diei, nisi iusta sit eausa conuentionis huiusmodi, ut notat Iulianus Iurisconc Veluti, si longiori dilationedos Blura fuerit, de placuerit eadem dilatione restitui patri, cui filia faecesi erit. Cum tamen subsellis inter aduocatos assiduus esseniam curia suprema Tolosae, anno Domini is 6 2I. Lebtua. placuit senariti in causa cinus dum Delo inpacta conuenta matrimonis, quibus pater pollicebatur dotem se seluturum mille libratum sit gulis annis per septenas libras, improbata sunt: S: itatutum semel soluendam, noc stante patriae recepta consuetudine, quae eo loci obtinebatanon enim sunt minima incommoda particulatis solutionit, ' A: actus luitiamus diem nee eonditionem recipit, possetque interim mori uxor, & hiero hoc priuari maritus nondum die solutionis persecte aduenienter subitque integra onera statim maritus , etsi saepius integram uxorem. Dies longior erati stituenda dotis post solutionem matrimonii, annua bima trima die, hoc est, intra tres an- . nos tr quod emendanim hodie Codici sitire, & cautum, ut exactio dolit celebretur, non an nua bima trima dicii l omnino intra annum, in rebus mobilibus,uel se mouentibus.uel im-
mia, ilibus stilicet ali ' quam soli,ut nominibus seu debiti, emeris uidelicet rebus quae si lo corinentur, illico restitite sis, diuisione facta
fructuum pro tepore, quo ante dii tauit matri montu, ' remanente tamen priiii legio mariti, eo uiuente dissbluto mammonio, ut conueniatur proin qiue in pondere, numeto, mesurave
consistimE5c pro mobilibus, in quamsi sacere: possit,non in solida. h Et hoc tempus sicut concessum est ereditoribus dotii ad dotem testituedam libetu, non prolongatur impune: nam eo exacto ob moram usuras debent, non quidese quidlagmales tantia, ut pendi iusiit Solo, sed quadrantales ex sanctione Iustinian id qui sciterita pars centesima laeuit etiam Senatui Parisiensi 7. Februarii Is3 - in causa cuiusdam Catharinae de Bery, usuras pro editatione solutionis dotis quicunces statuere. Est enim ea i sta aestimatio prouentus patrimonii quo e constituit δε aquatueram rei totius cstimationem