Aureus tractatus et quotidianus de protestatione, clarissimo vtriusque iuris ... Constantio Rogerio authore

81쪽

Traelatus iclara ut per Bar.ibi & plenius per eundem Bari

ina. si is,qui pro emptore.F.de usucap. Illud tamen credo,q, si fuisset, talis coditio,quc potuisset euenire in vita donatoris,puta, si Titius colat .factus fuerit vel ,si nauis ex Asia venerit:tuc licet eueniat post morte donatoris,quo casu nofit ret rotractio,iame quia potuit euenire i vita, non minus erit donatio inter vivos.Secus quando est talis que nuqua potuit euenire in ita per praedicta..Sed nuc antequam veniam adsec sidu membrum principale distinctionis n6sire. qucro pro intelligetia prςmissorum de aliqua doctrina, per quam possimus intelligere, quae sint substantialia alicuius dispositionis, ut percoseques intclligamus etiam que sint naturalia, seu accidentalia.l.j iii princi.de his, que sunt sui vel alieduris quia licet supra visum fuerit de Miximus substantialibus,naturalibus, ocaccidetalibus,n5 tame vidimus aliqua certa doctrinam, Per qua generaliter possit hoc co-

gnosci. t Ideo attende hic diligenter: θc cre do primo ql substatialia summant ex desii,

tione.Unde quoties reperies aliquam dispositione, peccare in aliquo ex coprehensis inde.

finitione, andacte dicas quod peccat in sub stantialibus.Hoc probatur in.Ly- stipulatio coiucta.l.j j si quis simplicitςr.ssde verb,oblisat.Et istud est de mente doctoru in ,l j.ff.de

82쪽

De protestationem iudMhi ponit diffinitio rei iudicatae. Et ideo ille texmo summatur per doctores:quia dicut quod vellebreuius summare quam so tmeatur in diffinitione, effetreproendereti triscosultu,quam omnia verba sunt substatialia ad t ideo Bariind.omnes populi Tde insita iuris .dicitiquod ex demnitione sumitur' propria significatio vocabulorussit tamen dicit Bar.quia deffinitio nihil aliud est Φ terminus iustu demonstrans quid Me,Et ex liqs soleo inferre quod oportet omnia verba diffinitionis proprie intelligi,nec viast possunt imo

nitionem Azo.circa dotcm impropriat verbum datur,in diffinitione positum pro tradio tui .E Soleo etia inferre exprsmissis,quod lia cet in atris dispositionibusverba solearit interpretari secundum consuetudinem loquendi,

tamen no sic in verbis definitionis,Per qtiod soleo reprehende Angelum in ca.rubri.dum deffinitionem Azonis deffenditper comtine

itionem nedum traduntur nobis qui ditates rerum,hoc est,prout in efferducte,& prout

est terminus iuste demostras quid estsed etiasolet per destinitione demonstrari, qualiter dispositio producatur in elle dire, stipulatio. Et ideo si dessinitio utrunt comprehederet,

83쪽

Tractatus gireuertetur in cinerem &SaIomon in Ecclesiasti.c.ix.Nemo est, qui semper vitiat.Et phialon.in libro Sapientiae,c.vq. Vnus est hornis nis introitus ad vitamsimul Sexitus.EtSeneca in libro epistolarii. Flumit dies, eclaro parabilis vita decurrit. EEtlucanus. Capit omnia testus,quegerunttCum ergo coditio illa sit omnino certa an, licet incerta quandono suspedit substatia, sed soliuem effectu,Ut.S.

dixi. E c p illa via potestdistatui repagnantia non sic in casti nostro per praemilla, re per hoc dico Salii. .l. si . C. de pact.male dixisse, dum dicit,quod quando quis donat sub con diti5e,si decesserit sine liberiis, si adiiciat clausula ista ta ut non possit reuocari erit dose natio inter vivos quod erit impostibile, perpretemissa, Nec obstant leges,quas allegat videlicet.l.vhi ita donatur,quia expraemissis patet de respotione.Nec obstar.l senatus 9 mor tis in fine, T. de dona caii,mortis,qu0 etiam

ritelligitur secunduma .ubi ita donatho.s Et hinc est quod Bar.allegat in dicta l.Vbi ita donatur illum-9 mortis in fine,pro concordanti In illis enim iuribus non erat at qua coditio suspenden; substantian obligationis usquePOsir mortem, Unde non erat repugnatia quae

non possit dissolui, secundum quod .j, de

clara. Erit ergo praedicta donatio, causa mortis ec reiicietur illa cla, ut non possit reo

84쪽

Tractatus. tur haec tria de substantia , ut est casus in dictoi

c.fi. Et ratio potest esse,quia in una quaque dinpositione maximu bonumest finis, secundum. Aristote.in .li .iij.Politicor.c. vij unde Socrates in exortationibus.c.iij. dicit quod in omnibus operibus non ita principium,ut sinem perpendimus . Nimirum ergo si finis dispositionis indicatur de substantialibus. Contra tamen ista facit quod no. per glo.& Panor.in .c. comissum extra de sponsa. Sed vos remitto ad ibi notata ci 'Item dico quod ubicunque reuocatio dis- politionis relinquitur in mera voluntate exte cetis liberalitate,tue videt id esse de substatialibus, per.l. cu pcario.ff. de prccario & per nista per glosin.c. h.de procvr.li.vi .licet id non compraehendatur sub destinitione, ut statiunt Bar.& doctores. in.l. ubi ita donatur de doct.cau. mor.iungendo desinitionem ,causa mortis,qui ponitur per AZonem in summa eiusdem titu. Ego vero cogitabam dicere,quod id non sit de substantialibus,quia hoc no est iure cautum Nec hoc dicit illa.l cum praecatio .Et si dixeris, quare ergo reijcitur ibi pactu in cotrartu Respondeo Q no ea ratione quia silcotra subitalia: quia tuc potius vitiaret dispositio, qua reiceret pactu,dicto .c.f. Sed reijcitur quas se coir a bbnos mores,tollendo illam libertatem, ut patet ex ratione dictae legis,cum Precario. Et ad hoc

85쪽

De Protestatione' . .

etiam optime faciut notata in.l. si mihi & tibi. 6 in legatis. Ede legat. i. Et per glos in dicto .c. sa.de procura.lib.vs.& in.l. si quis in princi aestamenti εde leg.iij. Et sic ex hoc habes alium prς clarum intellectum ad dictam .L cum praecario λ vltra alios Itellectus,quos. ζ.dedi eo g et Dico etiam, quod substantialia contractus, possunt sumi ab effectibus originalibus. Nam licet aliqua videantur esse eadem,tamen ex diuersia effectuum,seu iuris inde resultantis costituuturdiuersae species in substantia.lstud videtur velle Bar. in. l.in princi.ff. de acq.posses es Sed cotrahoc opponitur quod omnis esctus, seu ius datum, contractui, vel alteri dispostioni, dum. moda non sermaliter,dicitur esse potius de naturalibus , vel accidentalibus quam substanti libus,ut vult Cy.in.l ij.C. de iur.emphy.& tetigis eo ς es Solu.Ego dicerem quod ubi effectus

diuersi oriuntur ex eadem causa,& a qua res denominatur , tuc constituuntur diuerse species in substantia exemplum ex possessione naturali& ciuili,oriuntur diuersi essectus, ut declaraui in.l.j.in princi. Ede acquir.possestNam excivili quaeritur aptitudo praescribendi verum dominium non sic ex naturali, licet alia iura,seu effectus oriantur ex ea. Et isti diuersi effectus,

oriuntur ex ipso iure insstendi, ex quo denominatur Possessio,dict.l4 .inprinci.Et patet etiam

86쪽

re quod Dy.Bar.5 doctores non debuerunt respectu reprehendere definitione Azo nis de possessione Ana.i .in princip.de acqui.

3 poli rit.ssut ibi dixi late .etSimiliter dico, quod tu AE; solenitas formalis, tradita alia ter quam per desinitionem,est de substantia: na krma dat esse rei.de quo per Bartana siquis pro eo.in.viij.cobinatione.ssue fideius sori.qst verum limita,nisi illa solennitas esset introdu cta accidetat iter de cos uetudine. quia tune no est de substantia dispositionis, videtex.cumglo.& ibi clarius Panoriin.c.cum desideres.de sen. c.E t Idemvelle videtur B u eritis in.e.super litteris.de rescrip.du dicitiqcerro vitiat dispositio si defficiat solennitas accidentalis,advoluntatem hominis inducta.Et istud est,qst voluerunt But. I .Pan .inaess. de condi.apposi.per. c.diaconia Uiij.di.Vtis.

declaraui. Et idem dicit gl.indictoae.cumdesideries.In quacum sollenitate introducta ad. cautelam.Et idem dico insolenitate, que est' leuis preiudicit,ut omissio crucis in inuenta

suntde substantia,videlicet illa,queno est originalis,sed accidentalis,ut dicto .c. dyaconi.

Item illa,qiis est inducta ex cosuetudine, Et istud satis dependet a Prscedenti dicto.

87쪽

. Tractatus. 46 ambigus,multipliciter intelligibilis: θc tuneno requiritur cosensus partis .es Si vero non tendit ad declarationem aetiis ambigui,tunc, etia distinguedum An ordinetur ad detrali dum partem substantiale facti,& tunc requis ritur expressitis consensus eicis,cui fit ne alias tacitus habeatvitiare dispositione. c. in.5c ibi Inno.& Io.An.de condi. apposi.E t istudvult

Butrius in .c.cum . M .Ferrariensis de costitu. Si vero tendit ad enervada naturam re in

coiretione dedui's,adhuc requiritur expresisus consensus, eadsm ratione. qyia alias oc in hoc casu tacitus vitiaret dispositionem.bper εο seruum j j.sside usu .echabit. Et a tacitos intellectus no debemus inducere nullitatem disponis, ut supra declaraui sed si tendit ad eneruanda naturalia,seu accidetalia Ontrae iis,

non requirit ut expressius cosensus partis, sed sufficitquὀd taceat .c.diaconi acxviij distic.& est de mete Butrii .in dicto.caeum. M. 8c late supra declaraui. Si vero protestatur, cotra accidentalia ipsius rei in couentionem deduecte, tunc quia protestatio novalet, sed rehcio tur,etia si pars expresse consenserit,no expeη dit querere de eius consensu,ut iupra dixi.

τι Protestatio eo a v remis quando sufficiat. -δtitus quando iustus dicatur,ut impediat protestatiouenia

88쪽

I De protestatione

3 eius Iustus quando ex initiis esse dicatur. Minae quando lassiciant adeausanditiniustum metum. Aeeusator descires in probatione quo rasu non puniatur. - Appellare non audens ob metum iudicis , protestari debes Georam vicinis. ε Timens saeuitiam navitis an appressare debeat coram honem. , personis an verδ protestati. τ Appellans eoram honestis personis, quos apostolos .prier. . debeat. 8 Iudes ecelestasticus vando adiri, ossit,ominsemiarus protestatio eoram quo seri debeat. tu actus euin iudice evi .i traiudieiuna est explieandus.& mi.seq.ri Protestatio propter absentiam alicuius emam quo geri deo beatim Protestatio quo easu non lassiciat teri emam Maestis per sonis.13 Iudex ubi quam debes. '14 Protestitiis quo casu deseri dieatur. tu Euictio per venditorem debetur,etiam sine stipulatione. '. 16 ' Litigans iusta eausa non tenetur expressat resarcire. να Protinatio m dc quando in scriptis seri debeat.

pollicitus sum diceo Protestitione, qus fit

ad obviandum, ne potentia --alterius, nobis noceat,quo casu dicit Bar.in Rpe allegatos, morte.versi.circa iij.t quod quadOcul porcin

89쪽

ex diffinitionibus Bart.quas ibi datad ciuilem,

naturalem & corporalem per se.quam oppinio Bar. ibi dessensiui, licet totusmundus reprehenssit. Nimirum ergo si ista diuersias effectuuconstituit diuersas species in substantia quod declara .ut ibi late dixi. Caeteru,s isti diuersi eis

sectus insurgunt non immediate a causa denominatiua dispositionis, sed alium de ex diue state accidentium, tunc non propria conmostituuntur diuerta species in substantia: ut ecce propter venditionem aliquando agitur de euictione, aliquando ex Nilitio edicto. Isti diuersi effectus non oriutur inmediate ex ipso cosensu ex quo contrahitur venditio,sed vel propter morbum patosactum postea, vel quia res fuit euicta unde non diuersificant substantiam contractus quin semper fit venditio. Ideo ista,& si, milia sunt naturalia,& accidentalia contractus, non de substantialibus. Venio nunc ad secun membrum principale dispositionis, distin -ctionis,videlicetquando protestatio non simultaneὸ,sed separatim geritur ab actinquo casu squeritur,an requiratur consenses eius, cui fit: ι quo casuvidistis distinctionem Bar. s. quod in

obligationibus,quae re contrahuntur, non requiritur consensus expressus eius,cum quo contrahitur,per.l.j.cunt ibino .ss de tu. Et idems fiat super aliquo actu, ex quo non inducatur

90쪽

Tractatus. 68 secerint,quos potuit corrigere,& no serit,ard. suminum g quaqua .ss dedam .insecto & est expressum in .c. constituti ε extr. de testi. Et aduerte,quia est aliud.c. praecedes,quod incipit costitutus. et Quid autem sit,si minatus est iudex,uel alius hoc se facturum, nunquid dicetur iustus metus Bar.in dicto k si quis ipsi.dicit simpliciter quod sic, & quod solae minae sufficiundad causandum iustum metum idem voluit ipse

datur. e Sed cotrarium videtur voluisse & ibi etiam Sali.in. l. metum.C. quod metus causa.dices quod minae no sufficiut,nisi sit talis persona quae consueuit minas effectui demandari. Et it x etiam determinat Io. An. Butr.& Panor tan c.si. exqui cleri. vel vovere & extra Bar.i tracta.de tyrano versi.septimo qucro in. ij. colu . Pro quibus

facit illud Seneci in Puerbijs. loquax inimicus minus,qua taciturnus,offendit. Et illud Horatii in poetria Nec semp seriet, quicul minabit arcus. CSed cogitaui cocordare opiniones, quia ille, qui minae,est talis,cui animato debeat reueretia,puta eius epis vel Princoes, vel iudex, vel pater:tuc susscivi te minΞ:3cita loquit Bar.indicto j que honorad . Et sentit.Io. Fab.in .l.quς ad inuidia. C. quod me.cau.Et ita intelligat gl.in diccta.l.metu que nihil dicit de cosuetu .faciedi. Si vςro no est tali, cui debeatur rqueretias tunc